Cyberpesten
Van probleem naar oplossing
Prof. Dr. Heidi Vandebosch Universiteit Antwerpen, Friendly ATTAC E-‐mail:
[email protected]
Pesten: vroeger en nu Soort agressief gedrag: inten/e om te kwetsen, herhaling, machtsonevenwicht,… offline of online
Verbaal en fysiek pesten
Sociale uitsluiHng
Valse geruchten of vertrouwelijke informaHe verspreiden
Juist of fout? Cyberpesten komt meer voor dan tradi/oneel pesten: hoog ICT-‐gebruik bij jongeren, «triggerende» eigenschappen (vb. anonimiteit, gemedieerd karakter)
FOUT: noch een epidemie, noch een rariteit. Tradi/oneel pesten komt nog steeds meer voor!
Juist of fout? Cyberpesten komt meer voor bij leerlingen uit het middelbaar dan bij leerlingen uit de lagere school: middelbare scholieren gebruiken vaker ICT voor sociale doeleinden
JUIST, maar aan het veranderen?
50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0
Dader (laatste 6 maanden)
Slachtoffer (laatste 6 maanden)
46 38,5
32,4 26,3 19,7 15,2 10,5
5
6
13,7
1
10,9
2
20,7
9,4
8,7
3
4
35 30 25 20 15 10 5 0
29,5
29,2
27,9 18,7
17,6 5,7
5
7,9
6
12
9
1
2
21,7
11,7
12,3
3
4
Juist of fout? Cyberpestkoppen verschillen van tradi/onele pestkoppen: ICT geeS macht aan meisjes en aan slachtoffers van tradiHoneel pesten (« revenge of the nerds »), slachtoffers kunnen gepest worden door mensen die ze in het echte leven niet kennen
(grotendeels) FOUT, cyberpesten is vaak een verlengstuk van tradi/oneel pesten TradiHoneel pesten in een school
Cyberpesten in een school
Juist of fout? Cyberpesten heeK een sterkere nega/eve impact op slachtoffers dan tradi/oneel pesten: nooit en nergens veilig (24/7), groot (wereldwijd) publiek, sterker gevoel van machteloosheid (anonieme dader, negaHeve berichten niet kunnen verwijderen)
JUIST
Wie moet betrokken worden bij de prevenHe/ detecHe/intervenHe rond cyberpesten?
B E L E I D
Ouders
(Cyber)poliHe
Jongeren
Internet Service Providers
Scholen
Jongeren – « Slachtoffers » zouden moeten leren: • Hoe ze zichzelf kunnen beschermen (bv. gebruik maken van privacyse[ngs) • Hoe ze best kunnen reageren op cyberpesten (bv. de pestkop niet tonen dat je gekwetst bent, niet terugpesten, erover praten met iemand,…)
– « Daders» zouden moeten leren: • Wat de negaHeve impact is op het slachtoffer, welke negaHeve gevolgen cyberpesten kan hebben voor henzelf (straffen door ouders/school, uitsluiHng van online services, gerechtelijke vervolging), hoe ze op een goede manier kunnen omgaan met hun negaHeve emoHes,… • Hoe ze hun negaHef gedrag kunnen goedmaken (bv. negaHeve online berichten verwijderen, zich verontschuldigen tegenover het slachtoffer,…)
– « Bijstaanders/getuigen » zouden moeten leren: • Dat ze de pestkop niet mogen bevesHgen (vb. door pestberichten te “liken” op Facebook, door passief te blijven) en dat ze het slachtoffer moeten helpen (game: www.friendlya`ac.be)
Ouders • Moeten betrokken worden, want: – Cyberpesten vindt vaak plaats na school(Hjd). – Jongeren waarvan de ouders minder betrokken zijn bij hun ICT-‐gebruik, hebben een grotere kans om cyberpestkop te worden. – Slachtoffers verzwijgen hun negaHeve ervaringen vaak (bv. omdat ze hun ouders er niet mee willen lasHgvallen, uit schaamte, uit angst dat hun ouders achter hun rug bepaalde stappen zouden ze`en …)
• En het volgende doen: – Hun kinderen begeleiden in hun ICT-‐gebruik + zelf het goede voorbeeld geven. – Ople`en voor signalen die zouden kunnen wijzen op betrokkenheid bij cyberpesten.
Scholen • Moeten betrokken worden, want: – Cyberpesten vindt vaak zijn oorsprong in offline pesten (op school). – Cyberpesten heeS een negaHef effect op de schoolprestaHes van slachtoffers en op het schoolklimaat. – De school is vaak al betrokken bij 1) de aanpak van tradiHoneel pesten, 2) het promoten van ICT-‐vaardigheden en e-‐safety.
• En het volgende doen: – Cyberpesten integreren in de “Whole School Approach” tegen pesten. – Leerlingen en ouders bewust maken van het probleem, aanmoedigen om (ernsHge) gevallen van cyberpesten te melden aan het schoolpersoneel (bv. via een online systeem), goed omgaan met gevallen van cyberpesten.
Voorbeelden van evidence-‐based en geëvalueerde programma’s tegen cyberpesten
Italië
Duitsland
Spanje
Nederland
Internet Service Providers • Moeten betrokken worden, want: – Cyberpesten komt voor op hun «plahormen».
• En het volgende doen: – Bewustzijn over cyberpesten creëren – Gebruikers mogelijkheden geven om zichzelf te beschermen (bv. privacy se[ngs) – Inhoud monitoren (bv. haatpagina’s, valse profielen, seksuele vormen van cyberpesten, inhouden die slachtoffers aanmoedigen tot zelfmoord,….), AMICA-‐project – Rapporteringssystemen en een goede follow-‐up voorzien (bv. negaHeve inhoud verwijderen, ernsHge gevallen doorsturen naar de poliHe, hulpverlening contacteren, ….)
Ask.fm : monitoring
Facebook: bewustzijn, meldknoppen,…..
De poliHe • Zou (enkel) betrokken moeten worden wanneer: – cyberpesten een ernsHge bedreiging vormt voor de mentale/fysieke gezondheid van het slachtoffer (kan we`elijk geclassificeerd worden als een misdrijf) – snelle samenwerking met (binnen-‐ en buitenlandse) Internet Service Providers (ISPs) noodzakelijk is om de dader te idenHficeren/de inhoud te verwijderen
Gevallen van ’cyberpesten’ die zijn behandeld door de poliHe
Foto’s van de sociale netwerkprofielen van meisjes werden gepost op zogenaamde « Hoerenpagina’s »
Belgische en Letse poliHe werkten samen in kader van cyberpesten op Ask.fm
De poliHe • Kan ook helpen met: – De organisaHe van prevenHeve acHviteiten (vb. strip over de gevaren van het internet) – Bemiddelen tussen daders en slachtoffers (en hun ouders)
• Te onthouden: – In zeker mate maakt pesten deel uit van de adolescenHe – Niet nodig om alles te criminaliseren of om schaarse poliHemiddelen te gebruiken bij minder ernsHge gevallen
500
Evolu/on of e-‐Cops-‐messages concerning Facebook and Netlog, 2007 /ll 2010 413
400 266
300 200
237
100 0
34 0 2007
278
Netlog
159 9 2008
2009
Facebook
2010
Source: Federal police, Federal Computer Crime Unit, e-‐ Cops database
e-‐Cops messages 2010 concerning Facebook and Netlog per penal qualifica/on 120 100 80 60 40 20 0
Facebook Netlog
Source: Federal police, Federal Computer Crime Unit, e-‐Cops database
De poliHe Gaat online wanneer er hulp nodig is, bv. een échte poliHeman in het spel Habbo Hotel
Andere stakeholders E-‐safety-‐organisaHes, jeugdorganisaHes, media, psychologen, beleidsmakers, wetenschappers,….
h`p://www.youtube.com/watch? v=8crNhqdXIr8
h`p://www.youtube.com/watch?v=w-‐ vQ_YL1XLY
Number of arHcles (Main topic = Cyberbullying)
50
40
30
Case Research Policy/acHon
20
Other 10
0
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Year
De toekomst • Nog een lange weg te gaan: -‐ Welke gedragingen/maatregelen (van slachtoffers, bijstaanders, ouders, leerkrachten, ISPs, poliHe….) zijn het meest effecHef? -‐ Hoe kunnen we ervoor zorgen dat alle parHjen kunnen samenwerken om het beste resultaat te bekomen? -‐ Cyberpesten is een veranderend fenomeen (door technologische evoluHes).
Dank voor uw aandacht! Voor meer informaHe :
[email protected]
