Culturele verschillen. M03_ Culturele verschillen. Wat betekent. cultuur?

03.09.2014

M03_ Culturele verschillen

Culturele verschillen

1


Wat betekent

cultuur?

?

2

1

03.09.2014


„Cultuur” volgens Alexander Thomas

„Cultuur is een universeel, maar voor een samenleving, organisatie en groep zeer typisch oriënteringssysteem. Dit systeem beïnvloedt het [alledaagse] waarnemen, denken, beoordelen en handelen van al haar leden.”

Alexander Thomas (2002): Interkulturelles Management

3


Definitie van cultuur

Cultuur

In strikte zin:

Uitgebreid cultuurbegrip (leefwereld)

„hoge cultuur” kunst, literatuur

• • • • • •

Nationale cultuur cultuur, Eetcultuur, Gesprekscultuur, Vrije tijdscultuur, Organisatiecultuur etc.

4

2

03.09.2014


Eigen cultuur?

De eigen cultuur wordt vaak niet bewust waargenomen waargenomen.

Pas in contact met andere culturen (bijv. tijdens de vakantie in het buitenland) wordt men zich hiervan bewust.

5


Welk gedrag in de wachtrij komt jou bekend voor?

6

3

03.09.2014


Voorbeelden

A d Andere cultuurstandaards l d d

? 7


Het begrip cultuur in het interculturele onderzoek

In het interculturele onderzoek wordt cultuur gezien als het geheel van attituden, attituden principes „het principes, aannames aannames, waardenwaarden en normenpatroon en basisinstellingen die door een groep gedeeld worden, die het gedrag van de groepsleden beïnvloeden en met hulp hiervan het gedrag van anderen interpreteren” (Spencer-Oatey, 1999).

Van deze definitie wordt het begrip cultuurstandaard afgeleid 8

4

03.09.2014


We zien de dingen niet zoals ze zijn, maar zoals wij zijn

9


Is de zebra zwart of wit gestreept?

10

5

03.09.2014


Is de zebra zwart of wit gestreept?

In Noord Noord-Amerika Amerika en Europa is de zebra een wit dier met zwarte strepen

In Afrikaanse cultuurgebieden is de zebra een zwart dier met witte strepen

Bron: Hubbard, Ann (1996): The Zebra‘s Stripes; in: Experiential Activities for Intercultural Learning; Uitgever: von Ned Seelye, Yarmouth (Maine); S. 33-37

11


Hoe zien we de wereld?

Ik

12

Culturele perspectieven

De wereld

Gevormd door: geschiedenis geografie taal religie

6

03.09.2014


Onderzoek naar het thema culturele verschillen

Clyde Kluckhohn

Gerd Hofstede: • Cultuur is „mentale software” die in een socialisatieproces cultureel geprogrammeerd wordt. Het kind verwerft tijdens de kinderjaren bepaalde patronen om te denken, te voelen en te handelen.

13


Culturele dimensies volgens Hofstede

1. 2. 3. 4. 5.

Individualisme en collectivisme Machtsverschil Mannelijkheid j versus vrouwelijkheid j Vermijden van onzekerheden Lange of kortdurende oriëntatie

14

7

03.09.2014


Culturele dimensies volgens Hofstede (1)

Individualisme • „Ik-gevoel” • Benadrukking van het individu en zijn behoeftes • Eigen identiteit in het individu ingeworteld • Individuele doelen staan op de voorgrond

Voorbeeld:: VS Voorbeeld

Collectivisme • „Wij-gevoel” • Sterke oriëntatie op de sociale groep waartoe men behoort • Identiteit door het sociale netwerk gedefinieerd • Loyaliteit en samenwerking van groot belang

Voorbeeld:: China Voorbeeld

Het individu staat op de voorgrond: g het is belangrijk g j om „zijn eigen weg te gaan”, „tegen de stroom in te zwemmen”.

De groep staat als geheel op de voorgrond, ze is belangrijker dan de zelfontplooiing van het individu.

Frank Sinatra zingt: „I did it my way!”

Een Chinees spreekwoord zegt: „de spijker die eruit steekt, wordt in de plank gehamerd”.

15



klein machtsverschil

groot machtsverschil

• Statusverschillen zijn klein en door prestatie goed te praten • Delegatie van verantwoording • Lagergeplaatsten verwachten inspraak • Medewerkers moeten het werk zo veel mogelijk zelf sturen • Kinderen worden aangemoedigd om kritiek te uiten

• Statusverschillen zijn groot en worden als natuurlijk geaccepteerd • Bazen zijn gerespecteerde personen en dienen te leiden en te controleren • Kinderen worden te gehoorzaam opgevoed

Voorbeeld: VS

Voorbeeld: India, China

16

8

03.09.2014


Hiërarchie in het beroepsleven

17


Of vlakke hiërarchie... hiërarchie...… …

18

9

03.09.2014


Hoe kan het zwijgen verklaard worden?

Project manager, de eerste keer in India. De laatste vergadering van een project. –Has all been done? –Yes. –Can we close the project then? –(stilte)

19



Laag vermijden van onzekerheden

Hoog vermijden van onzekerheid

• Ongewisse, onbekende situaties zijn interessant • Hoge bereidheid om risico te nemen • Op het werk vakinhoudelijke competentie en betrouwbaarheid erg belangrijk

• Ongewisse, onbekende situaties zijn bedreigend • Geringe bereidheid om risico te nemen, gevestigde belangen • Op het werk openheid, improvisatietalent, creativiteit erg belangrijk

Voorbeeld:: VS Voorbeeld

Voorbeeld:: Duitsland Voorbeeld

20

10

03.09.2014


Trompenaars en HamdenHamden-Turner identificeren

Universalisme

Particularisme

Regels gelden voor iedereen, wat in het contract staat telt, er wordt gezocht naar universele wetten

Er zijn veel uitzonderingen van de regel, er wordt veel afgedongen en gehandeld

Voorbeeld: V b ld: Duitsland Voorbeeld D it l d

V Voorbeeld Voorbeeld: b ld: Frankrijk, F Frankrijk k ijk, Polen P l

21


Zakelijkheid

Relatiegerichtheid

• Het onderwerp en de zaak staan op de voorgrond g • Functie voor persoon • Privé- en beroepsleven eerder gescheiden • Personen komen op de werkvloer koeltjes en gedistantieerd over

• • • • •

Voorbeeld:: Duitsland, Voorbeeld Duitsland, Nederland

Tussenmenselijke toenadering belangrijk Gezelligheid, g ,p persoon voor ffunctie Privé- en zakenleven vermengt zich Wederzijdse uitwisseling Uitdrukken van gedachten en gevoelens

Voorbeeld:: Polen, Italië Voorbeeld

22

11

03.09.2014


Duitsland vs. Spanje

23

M03_ Culturele verschillen ro4

Zakelijkheid of relatiegerichtheid weerspiegelt zich in...

24

12

Folie 24 ro4

niederländische Übersetzung fehlt! rosinska; 19.08.2014

03.09.2014


Zakelijkheid en relatiegerichtheid staan met elkaar in verbinding directe communicatie

indirecte communicatie

Informatie wordt expliciet gegeven, problemen en klachten worden open behandeld

Informatie wordt sterk in de context ingebed, problemen worden „verpakt” en er wordt gebruik gemaakt van nonverbale communicatie

25


Zakelijkheid//relatiegerichtheid... Zakelijkheid relatiegerichtheid... in de communicatie

Brede context (van algemeen naar concreet worden)

Ter zake komen (van concreet naar algemeen)

26

13

03.09.2014


Zakelijk of relatiegericht in het beroepsleven...

27


Irritaties bij de verstandshouding

28

14

03.09.2014

M03_ Culturele verschillen ro5

Verschillende opvatting van tijd

monochrome opvatting van tijd

polychrome opvatting van tijd

er wordt veel waarde gehecht aan stiptheid ti th id eerder lineair, sequentieel werken Voorbeeld: Duitsland, Nederland

Voorbeeld: Polen, Spanje

flexibiliteit bij afspraken parallel werken

29


Grote verschillen tussen de geslachten

Geringe verschillen tussen de g geslachten

Mannen en vrouwen hebben geheel van elkaar gescheiden gebieden, met name in het openbaar

Mannen en vrouwen kunnen ook in het openbaar met elkaar samenwerken en optreden

Voorbeeldlanden: SaudiSaudi-Arabië, Arabië, Jemen

Voorbeeld:: Zweden Voorbeeld Zweden,, Denemarken

30

15

Folie 29 ro5

Übersetzung fehlt! rosinska; 20.08.2014

03.09.2014


I h In hoeverre is i deze d k kennis i b behulpzaam? h l ?

? 31


Gebieden van culturele irritaties

Beleving van tijd

Waarneming

Waardeoriëntatie

Gebieden van culturele irritaties

Sociale groeperingen en relaties, rollen

Verbale en non-verbale communicatie

Symbolen

Gedragspatronen, gewoontes

32

16

03.09.2014


Hotspots

...zijn situaties, waarin regelmatig communicatieve problemen optreden

33


Afsluitend...

Welke conclusie trekken we uit deze kennis? 1. Hoe zou ik me in situaties gedragen wanneer het gedrag van mijn omgeving bij mij vreemd/onbegrijpelijk voorkomt? 2 Hoe zouden we de interculturele competentie in de 2. context van praktijkcontacten kunnen definiëren?

34

17

Culturele verschillen. M03_ Culturele verschillen. Wat betekent. cultuur?

Recommend Documents