Cultonline cultureel digi-grootgrutter

Cultonline cultureel digi-grootgrutter

In opdracht van: Ministerie van OC&W Directie Kunsten

A. le Cosquino de Bussy J. Tendijck augustus 2002

Lauriergracht 41f 1016 RG E-mail [email protected]

Amsterdam tel. 020 528 91 55 fax 020 528 91 56 ABN/AMRO 46 13 27 805 KvK Amsterdam 34147080

Inhoud 1.

Conclusies ...................................................................................................... 3 1.1. Wildgroei................................................................................................ 3 1.2 Financiering............................................................................................ 3 1.3 Kwaliteit ................................................................................................. 3 1.4 Bekendheid............................................................................................. 3 1.5 Commerciële partners............................................................................. 4

2.

Aanbevelingen................................................................................................ 5 2.1 Visie-ontwikkeling ................................................................................. 5 2.2 Centralisatie & franchising...................................................................... 5 2.3 Pilotproject ............................................................................................. 6 2.4. Publiciteit................................................................................................ 6 2.5. Databanken CKV-verslagen................................................................... 6 2.6. Fouten herstellen .................................................................................... 6 2.7 Commerciële partners............................................................................. 6

3.

Quick Wins..................................................................................................... 7

4.

Leeswijzer ...................................................................................................... 7

DEEL 1

CULTONLINE, digi-grootgrutter .................................................. 8

5.

Ten geleide ..................................................................................................... 8

6.

Het digitale speelveld ..................................................................................... 9 6.1 Grote successen ...................................................................................... 9 6.2 Globale schets......................................................................................... 9

7.

Culturele jongerensites ................................................................................. 10 7.1 Nationaal .............................................................................................. 10 7.2 Provinciaal & regionaal........................................................................ 11 7.3 Lokaal................................................................................................... 11 7.4 Financiering.......................................................................................... 11 7.5 Samenvattend ....................................................................................... 12 7.6 Positie Cultonline ................................................................................. 13

8.

Visie-ontwikkeling ....................................................................................... 14 8.1. Centraal of decentraal........................................................................... 14 8.2. Gedeelde visie ...................................................................................... 14

9.

Franchising ................................................................................................... 15 9.1. Albert Heijn-formule ............................................................................ 15 9.2. Keurslager-formule .............................................................................. 16 9.3. Plaats in de infrastructuur..................................................................... 16 9.4. Organisatie............................................................................................ 17

© De Bussy Consult, augustus 2002

1

10. Sponsoring en web-advertisement............................................................ 18 10.1. Tegenvallende resultaten .................................................................. 18 10.2. Grote vissen ...................................................................................... 18 10.3. Potentie Cultonline ........................................................................... 18 10.4. Korte acties....................................................................................... 19 11.

Sponsoring en provincies & gemeenten ................................................... 19

DEEL 2

KWALITEITSTOETS CULTONLINE ....................................... 20

12. Onderzoeksopzet ...................................................................................... 20 12.1. Individuele gebruikerssessies ........................................................... 20 12.2. Verkennende groepsdiscussie........................................................... 20 12.3. Jongerenpanel................................................................................... 20 13. Zoekstrategieën ........................................................................................ 22 13.1. Doel .................................................................................................. 22 13.2. Soorten websites............................................................................... 22 13.3. Algemene indruk .............................................................................. 23 13.4. Zoekmethodieken ............................................................................. 23 13.5. Selectie resultaten meta-zoekmachines ............................................ 24 13.6. Verblijfsduur .................................................................................... 24 13.7. Grafisch design................................................................................. 24 13.8. Entertainment ................................................................................... 25 13.9. Conclusies ........................................................................................ 25 14. Globaal kwaliteitsoordeel......................................................................... 26 14.1. Algemeen.......................................................................................... 26 14.2. Zoekfuncties ..................................................................................... 26 14.3. Content ............................................................................................. 27 14.4. Fun-elementen .................................................................................. 27 15. Kwaliteit per onderdeel ............................................................................ 27 15.1. Agenda.............................................................................................. 27 15.2. Lounge.............................................................................................. 28 15.3. Cultfactory........................................................................................ 28 15.4. Campus............................................................................................. 28 15.5. Conclusies ......................................................................................... 29 Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Bijlage 4:

bezochte websites ......................................................................... 30 financiering culturele jongerensites.............................................. 34 totalen & percentages.................................................................... 36 geconsulteerde personen ................................................................ 37


2

1.

Conclusies

1.1. Wildgroei Er dreigt een wildgroei van culturele websites voor jongeren en/of het vak ckv. In een niet uitputtende inventarisatie zijn 32 sites aangetroffen. Bij 28 daarvan is een overheid direct of indirect betrokken. Ruwweg 80% van deze sites richt zich op een enkele stad, provincie of regio en 20% streeft een landelijk bereik na. Een groot aantal van deze culturele jongerensites biedt overeenkomstige functies en voorzieningen. Zo biedt vrijwel elke site een agenda of uitgaanstips, en zijn de 28 sites goed voor dertien fora, vijf chatruimten en acht databanken voor ckv-verslagen. Versnippering van content, een weinig effectieve inzet van middelen en een weinig effectief site-beheer is het gevolg. Met name bij voorzieningen zoals agenda’s, databanken voor ckv-verslagen, interactieve chat-ruimten en fora leidt de huidige situatie tot een versnippering van content waardoor de meeste sites kampen met nauwelijks gevulde databanken, lege chatboxen en weinig gebruikte fora. Ook is een sterke, kernachtige profilering van kunst & cultuur en het vak ckv niet gebaat bij een veelheid van autonome sites met elk een andere content en een andere uitstraling. 1.2 Financiering Bij naar schatting 90% van de culturele jongerensites is sprake van een vorm van overheidsfinanciering vanuit cultuurgelden. Het gaat om (project-) subsidies – bijv. in het kader van het Actieprogramma Cultuurbereik – en om gesubsidieerde instellingen die uit het structurele budget websites financieren. Het rijk is bij acht, de provincies bij elf en gemeenten bij dertien van de 28 sites onderzochte sites financieel betrokken. In sommige gevallen worden sites door meerdere overheden gefinancierd. In vier gevallen zijn sponsors aangetroffen waarvan tenminste een deel alleen in natura ondersteunt. Voorts ondersteunen twee particuliere fondsen en een overheidsfonds een website. 1.3 Kwaliteit De kwaliteit van veel culturele jongerensites laat te wensen over. Niet alleen liggen de normen die jongeren hanteren hoog, ook kan geconstateerd worden dat sites soms online gaan terwijl een aantal functies nog niet beschikbaar is. Soms wordt op de site aangegeven dat zulke functies binnenkort beschikbaar zullen zijn, soms komt de gebruiker er al doende achter. In beide gevallen leidt dit niet tot een voor jongeren aantrekkelijk resultaat. Ook kampt eenderde van de onderzochte sites met errors die het gebruik frustreren. Cultonline behoort tot de kwalitatief goed functionerende sites. 1.4 Bekendheid Sinds Cultonline medio november 2001 gelanceerd werd, heeft de site zich nog niet kunnen ontwikkelen tot het beoogde landelijke platform waar leerlingen van elkaar leren, waar zij een grote hoeveelheid content aanleveren en waar zij in groten getale culturele ervaringen uitwisselen. De potentie lijkt


3

aanwezig, maar wellicht bestaat Cultonline nog niet lang genoeg om zich een dergelijke positie te kunnen verwerven temidden van de veelheid van jongerensites. Anderzijds zijn elementen van de site nog niet voldoende ontwikkeld en bevat Cultonline nog te veel, soms kleine, het gebruiksgemak verstorende fouten. Jongeren surfen snel en oppervlakkig en vormen zich snel een oordeel. De minste onvolkomenheid is aanleiding om een site definitief af te wijzen. Cultonline kan vanwege verschillende kleine fouten nog niet rekenen op een enthousiaste mond-tot-mondreclame door jongeren. De naam Cultonline is dan ook nog niet gevestigd. Niet bij jongeren, maar ook gemeentelijke en provinciale ambtenaren die betrokken zijn bij het Actieprogramma Cultuurbereik kennen Cultonline nog nauwelijks. 1.5 Commerciële partners Door de nog geringe naamsbekendheid is Cultonline geen sterke propositie voor sponsors en adverteerders. Voor een substantieel financieel commitment zijn aanmerkelijk hogere bezoekcijfers noodzakelijk dan nu gehaald worden. De goed gesponsorde jongerensites trekken vele duizenden bezoekers per dag, Cultonline slechts enkele honderden. Wanneer in de toekomst de bezoekcijfers aantrekkelijker zijn voor sponsors lijken bedragen vanaf enkele duizenden tot maximaal ca. € 50.000 mogelijk. Voor de hoogste opbrengsten zouden enigszins agressieve reclame-uitingen, zoals bijvoorbeeld de in opkomst zijnde shoskeles1, niet uit de weg gegaan mogen worden.

1

Bewegende animaties die voor korte tijd in beeld verschijnen en niet onderbroken kunnen worden.


4

2. Aanbevelingen 2.1 Visie-ontwikkeling Een gezamenlijke visie van rijksoverheid, provinciale en gemeentelijke overheden op een infrastructuur voor culturele jongerensites ontbreekt op dit moment. Een dergelijke visie zou moeten leiden tot stroomlijning van de huidige versnipperde situatie. Een virtueel one-stop-shopping loket, waarbinnen decentrale partijen zich ruimschoots kunnen presenteren, zou daarbij het uitgangspunt kunnen zijn. Zoals Cultonline met name een structuur aan leerlingen en jongeren aanbiedt en geen content van bovenaf oplegt, zo zou ook aan decentrale partners een structuur geboden kunnen worden. Het verdient aanbeveling om dit onderwerp te agenderen, bijvoorbeeld in overleggen met vertegenwoordigers van het Actieprogramma Cultuurbereik. De ambtelijke respondenten voor dit onderzoek – allen contactpersoon voor het Actieprogramma Cultuurbereik – hebben aangegeven een discussie over mogelijke samenwerking met Cultonline op prijs te stellen. 2.2 Centralisatie & franchising Cultonline kan bijdragen aan een betere kwaliteit van de voorzieningen van culturele jongerensites. Interactieve voorzieningen (chat-ruimten & fora) trekken alleen bezoekers wanneer sprake is van levendige platforms met veel discussies. Centrale interactieve voorzieningen en centrale databanken voor culturele agenda’s, ckv-verslagen en digitale podia leiden tot beter gevulde en daardoor tot interessantere informatiebronnen dan in de huidige sterk versnipperde situatie. Een vorm van vraaggestuurde franchising waarbij Cultonline als centrale landelijke website fungeert en waarbinnen decentrale sites zich manifesteren zou veel overlappingen en versnippering voorkomen. Bovendien wordt door zo’n samenwerking een effectievere inzet van middelen en een krachtiger promotie van kunst & cultuur en het vak ckv bereikt. Cultonline kan decentrale sites de mogelijkheid bieden om te participeren in centrale databanken en interactieve voorzieningen. Daarnaast kan een voorziening ingebouwd worden waarin decentrale partners zelfstandig lokale en regionale informatie presenteren. Voorts kunnen de banden met CJP worden aangehaald door naar analogie van de uitgaans-agenda ook andere gelijksoortige databanken en voorzieningen samen te voegen. Een franchise-constructie waarin Kunstbende de organisatorische spil vormt is minder kansrijk dan een constructie waarbij een landelijke koepelorganisatie zoals Cultuurnetwerk Nederland het voortouw neemt. De landelijke koepel(s) kan de verantwoordelijkheid voor de organisatie van de franchising nemen en Kunstbende, al of niet samen met CJP, verzorgt de uitvoering.


5

2.3 Pilotproject Een eerste stap in een proces van gezamenlijke visie-ontwikkeling kan worden gevonden in het creëren van een eerste nieuwe realiteit: een pilotproject waarin een of meer decentrale websites een franchise-overeenkomst met Cultonline aangaan. Er zijn goede mogelijkheden om met de site die Kunstcentraal in samenwerking met enkele Utrechtse instellingen verzorgt een dergelijke pilot te bespreken. Daarnaast zijn vier nieuwe websites in voorbereiding waarmee gesprekken geopend kunnen worden. 2.4. Publiciteit De naam van Cultonline bij de doelgroep is nog onvoldoende gevestigd. Een gerichte publiciteitscampagne via scholen, steunpunten en contactpersonen van het Actieprogramma Cultuurbereik zou de naamsbekendheid van Cultonline versterken. 2.5. Databanken CKV-verslagen De databanken met ckv-verslagen zijn de grootste zorgenkinderen. Jongeren leveren slechts spaarzaam verslagen aan en de databanken zijn dan ook slecht gevuld. Cultonline vormt hierop geen uitzondering, net zo min als de databank van het CJP. Los van een eventuele franchise-constructie zou bundeling van deze databanken een ieder ten goede komen. Afhankelijk van de uitkomsten van een gezamenlijke visie kan daarbij samenwerking gezocht worden met commerciële partijen zoals Scholieren.com of Collegenet.nl. Deze sites beschikken over uitgebreide databanken met werkstukken voor alle vakken. De databank van Scholieren.com bevat ca. 1.000 ckvwerkstukken en die van Collegenet.nl ruim 200. Wanneer een dergelijke samenwerking met commerciële partijen niet tot de mogelijkheden behoort en ook een centrale, landelijke databank van gesubsidieerde partijen niet gerealiseerd kan worden, wordt aanbevolen de databank van Cultonline te beëindigen en de voorziening over te laten aan het commerciële circuit. 2.6. Fouten herstellen Jongeren zijn snel geneigd Cultonline definitief ter zijde te schuiven wanneer de site niet aan de verwachtingen voldoet. Technische fouten worden niet geaccepteerd en de resultaten van de zoekmachines moeten voldoende interessant zijn. Het is daarom aan te bevelen op korte termijn de – waarschijnlijk kleine – technische fouten te herstellen en de zoekmachines zodanig te vereenvoudigen dat met minder variabelen een uitgebreider zoekresultaat wordt verkregen. Tevens kunnen de omschrijvingen van een aantal invulvelden duidelijker geformuleerd worden. 2.7 Commerciële partners Cultonline trekt nog onvoldoende bezoekers om met succes een langdurige relatie met commerciële partners te ambiëren. Een eerste samenwerking met commerciële partners kan gezocht worden in korte acties waarbij producten worden ingezet als prijs bij de verschillende prijsvragen van Cultonline. De branches voor mobiele telefonie en de muziekindustrie maken bijvoorbeeld regelmatig gebruik van dergelijke mogelijkheden voor exposure door gratis mobiele telefoons, abonnementen en cd’s beschikbaar te stellen.


6

3. Quick Wins Uit een kwaliteitstoets met een jongerenpanel komen verschillende concrete suggesties voor verbetering van Cultonline naar voren. De belangrijkste zijn: 1. Maak duidelijker dat de grafische elementen voor Lounge, Cultfactory, Campus en Agenda buttons zijn die aangeklikt kunnen worden. 2. Accentueer de button ckv sterker, bijvoorbeeld door op de homepagina de button Home te vervangen door de button ckv. De button Home is op de homepagina immers zonder functie. 3. Geef in de zoekmachines aan dat niet alle invulvelden gebruikt hoeven te worden. 4. Verduidelijk de omschrijvingen in de database met ckv-verslagen. 5. Verminder het aantal invulvelden in de agenda 6. Biedt de mogelijkheid tot het downloaden van screensavers e.d. 7. Voeg auditieve signalen of muziek en in beperkte mate bewegend beeld toe. 4. Leeswijzer In Deel 1 wordt nader ingegaan op hoe Cultonline zich in de toekomst zou kunnen ontwikkelen. We schetsen globaal de positie van Cultonline temidden van andere jongerensites en meer specifiek temidden van culturele jongerensites. Vervolgens wordt ingegaan op een mogelijke samenwerking van Cultonline met provinciale, regionale en lokale culturele jongerensites. Tot slot worden enkele opmerkingen gemaakt over de mogelijkheden om commerciële partners bij Cultonline te betrekken. Deel 2 is een weerslag van een kwaliteitstoets van Cultonline. Een panel bestaande uit twaalf jongeren heeft Cultonline bezocht en op een aantal aspecten beoordeeld. De bijlagen bevatten overzichten van voor dit onderzoek bezochte websites en geconsulteerde personen.


7

DEEL 1

CULTONLINE, digi-grootgrutter

5. Ten geleide Iedereen schrijver, iedereen publicist, iedereen uitgever! Het zou het motto van een internet-provider kunnen zijn. Iedereen die over een computer kan beschikken heeft de mogelijkheid om teksten, plaatjes, muziek, animaties en filmpjes te produceren en te distribueren. En dat gebeurt dan ook massaal. Andersom biedt internet een groot publiek direct toegang tot enorme hoeveelheden informatie en vermaak. Miljoenen websites en miljoenen bezoekers vinden elkaar, onafhankelijk van waar men zich op welk moment bevindt. Met de opkomst van het internet behoort afhankelijkheid van plaats en tijd tot het verleden, zijn de lijnen naar het publiek korter dan ooit en presenteert wie maar wil zijn of haar informatie aan een wereldwijd publiek. En dat publiek kon niet eerder zo autonoom in de eigen informatiebehoefte voorzien dan sinds de opkomst van het world wide web. Lange tijd konden gesubsidieerde culturele instellingen niet gerekend worden tot de meest enthousiaste gebruikers van ICT-toepassingen. Dat gold niet alleen het gebruik van internet, ook het gebruik van computers bij het produceren en distribueren van cultuur was lange tijd voorbehouden aan een selecte groep culturele digi-pioniers. Bij veel bedrijven, ook bij producenten van massacultuur, raakten ICT-toepassingen sneller ingeburgerd en voor hen werd het internet het nieuwe medium om te communiceren met doelgroepen, naast of in plaats van de traditionele media. Om de slag naar digitalisering niet te missen heeft de rijksoverheid de afgelopen jaren ICT een belangrijke plaats in het cultuurbeleid toebedeeld. Provincies en gemeenten volgden en maakten digitalisering eveneens tot een van de speerpunten van cultuurbeleid. Het heeft zijn uitwerking niet gemist. Tientallen culturele websites zijn gerealiseerd of staan op stapel. Alleen al op het terrein van jongeren en kunst telden wij 32 websites, en we zullen er ongetwijfeld een aantal hebben gemist. Voor een belangrijk deel worden deze sites gefinancierd uit cultuurgelden van overheden. Bijvoorbeeld in het kader van het Actieprogramma Cultuurbereik, maar ook via andere subsidiekanalen worden websites direct of indirect ondersteund. Deze sites concurreren in een dicht bebost woud van jongerensites van commerciële aanbieders. Beide partijen doen hun best om met pop-ups, flitsende acties, pakkende prijsvragen en aansprekende content de aandacht van de jongeren te trekken en vast te houden. Andere zijn minder flitsend maar willen blijkbaar vooral informatie verstrekken; of de mogelijkheden voor een pakkender presentatie ontbraken. Het zijn niet alleen culturele websites die elkaar beconcurreren. Zoals culturele instellingen opereren in een vrijetijdsmarkt, zo concurreren de culturele jongerensites met een veelheid van vrijetijds-, lifestyleen uitgaanssites van commerciële en niet-commerciële aanbieders.


8

6. Het digitale speelveld 6.1 Grote successen Internet is nog sterk in beweging, en dat zal altijd wel zo blijven. De toegankelijkheid van het medium zal mensen en organisaties blijven uitnodigen om te publiceren en te consumeren. Misschien komt het door deze dynamiek dat geen algemeen erkende ratings voorhanden zijn en bestendige successen, behalve de allergrootste successen, nauwelijks te duiden zijn. Maar inmiddels worden de kaarten geschud. De grootste successen zijn geboekt en andere sites vallen nauwelijks op. Hotmail van Microsoft of Yahoo en Google zijn niet meer te verslaan, Amazon.com is dé virtuele boekhandel en in Nederland gebruikt bijna iedereen Startpagina.nl. Naast de grootste successen zijn er honderdduizenden websites die minder bekend zijn. Uitgroeien tot dé website voor jongeren en cultuur is de ambitie van Cultonline. In het woud van websites die strijden om de gunst van het publiek is dat zeker niet eenvoudig. 6.2 Globale schets Sites die jongeren tot hun doelgroep rekenen komen we in tal van vormen tegen. Jongeren vormen in toenemende mate een commercieel interessante doelgroep. Men heeft wat te besteden en jonge klanten bieden perspectieven op langdurige relaties. Banken, uitzendbureaus, kledingfabrikanten en zo meer; ze richten zich allemaal op een of andere wijze ook tot jongeren. Aanbieders van mobiele telefonie, personal consumenten-electronica en andere sexy branches richten zich nadrukkelijker op jongeren, maar niet exclusief. Een scheidslijn tussen typische jongerensites en breder georiënteerde sites is dan ook moeilijk te trekken. De sites van muziekzenders als TMF en MTV zijn echte jongerensites. Deze sites, en in mindere mate die van Radio 538, behoren waarschijnlijk tot de meest succesvolle. Cijfers over het bezoek aan deze sites werden niet beschikbaar gesteld, maar zijn ongetwijfeld hoog. Ook typische scholierensites worden veel door jongeren bezocht. De site Collegenet.nl van de educatieve uitgeverij Malmberg claimt het marktleiderschap. De site wordt verzorgd in samenwerking met Wegener eMedia. Naar eigen zeggen trekt Collegenet gemiddeld 100.000 jongeren per week die goed zijn voor 1,5 miljoen pageviews. Onduidelijk is of gesproken wordt van unieke bezoekers. Mogelijk worden bezoekers die de site meermalen bezoeken ook meermalen geteld. De op cultuur en jongeren gerichte not-for-profit site van het CJP is bij cultureel geïnteresseerde jongeren welbekend. De site wordt door 1.700 wekelijkse unieke bezoekers bezocht hetgeen resulteert in ruim 55.000 wekelijkse pageviews. In november en december 2001 hebben gemiddeld circa 300 jongeren per dag Cultonline bezocht2. Ook hier is niet duidelijk of dit unieke bezoekers betreft. Ten opzichte van de bezoekcijfers van Collegenet en CJP behoort Cultonline dus nog tot de kleinere spelers in het veld.

2

Bron: Notitie evaluatie Cultonline 2001


9

7. Culturele jongerensites In en niet uitputtende inventarisatie zijn 32 culturele jongerensites3 aangetroffen waarvan vier in voorbereiding en nog niet online. We hebben de indruk hiermee een groot deel in beeld te hebben, maar zullen ongetwijfeld een aantal sites gemist hebben. Er is uitsluitend gekeken naar sites die jongeren tot doelgroep hebben of zich, bijv. in een apart deel, specifiek op jongeren richten. Daarnaast bestaan sites voor docenten, beleidsmakers en instellingen. Deze sites zijn buiten beschouwing gelaten. Sommige sites zijn al wel online maar nog nauwelijks ingevuld of technisch nog niet in orde. De aanpak is zeer divers wat betreft vormgeving, content, interactieve mogelijkheden en het gebruik van geluid, muziek en bewegend beeld. Grosso modo kunnen drie typen culturele jongerensites onderscheiden worden: 1. algemene jongerensites waarbij ook aandacht aan kunst en cultuur geschonken wordt 2. sites die zich richten op jongeren en cultuur, al of niet binnen een afgeperkt cultureel gebied en al of niet met aandacht voor ckv 3. exclusief op Cultuur & School of het vak ckv gerichte sites 7.1 Nationaal Er zijn tien websites bestudeerd die zich richten op een landelijk publiek. Twee bekende scholierensites, het al genoemde Collegenet.nl en Scholieren.com, zijn de belangrijkste spelers. Deze sites beschikken over uitgebreide databanken met verslagen en uittreksels die door veel jongeren geraadpleegd worden. Kunst en cultuur zijn vertegenwoordigd met resp. 220 en 985 ckv-verslagen en recensies. De sites hebben interactieve voorzieningen zoals chat-mogelijkheden en fora waarvan veel gebruik wordt gemaakt. De scholierensite van het NRCHandelsblad heeft eveneens een speciaal op ckv gerichte pagina. Op het forum wordt levendig gediscussieerd aan de hand van thema’s die ontleend zijn aan krantenartikelen. Ook educatieve uitgevers hebben websites. Deels om hun producten te promoten en deels ter ondersteuning van lesmethoden. Soms is sprake van een apart leerlingengedeelte of richten de sites zich op andere wijze tot jongeren. Geen van deze sites biedt interactieve voorzieningen zoals chatboxen, fora agenda’s of databanken met ckv-verslagen. Sites zoals Spunk, Bekijk’t, Tumult of de site van CJP hebben nadrukkelijk kunst en cultuur voor jongeren als werkterrein. Behalve agenda’s met culturele activiteiten en ondersteuning van het vak ckv hebben enkele sites interactieve voorzieningen. Het gebruik ervan valt echter tegen. Het forum van CJP wordt goed gebruikt, maar bijvoorbeeld de chatboxen van de jongerensite van het Muziekcentrum voor de Omroep of Tumult trekken nauwelijks belangstelling.

3

zie bijlage 1: overzicht bezochte sites


10

Op nationaal niveau zijn geen sites aangetroffen die zich beperken tot het vak ckv, met uitzondering van twee particuliere websites. Alle overige sites hebben een bredere scope en besteden in zes gevallen aandacht aan ckv. Over het algemeen functioneren de landelijke sites in technisch opzicht naar behoren. Er worden weinig of geen errors gemeld tijdens het surfen maar de verschillende onderdelen zijn niet altijd goed gevuld met content. 7.2 Provinciaal & regionaal Op provinciaal niveau zijn elf werkende websites aangetroffen en zijn drie in voorbereiding. Het gaat om vier sites die zich richten op jongeren en cultuur en vier gericht op cultuur en school of ckv. Van de vier bestudeerde sites voor jongeren en cultuur zijn twee nog niet volledig ontwikkeld. Er treden regelmatig storende errors op en verschillende pagina’s zijn nog niet ingevuld. Ook zijn agenda’s en databanken in veel gevallen nog weinig gevuld of werken niet naar behoren. De vier specifiek op ckv of cultuur en school gerichte sites vertonen een overeenkomstig beeld. De helft van de sites heeft een interactieve voorziening in de vorm van een forum. Van geen van deze fora wordt intensief gebruik gemaakt. Soms zijn de laatste berichten enkele al maanden oud. Chatboxen werden niet aangetroffen. 7.3 Lokaal Negen lokale websites zijn onder de loep genomen en een gemeente gaf aan een website in voorbereiding te hebben. Van deze negen sites zijn vier gericht op jongeren en cultuur en vijf specifiek op ckv. Sites met een zeer beperkt onderwerp zoals www.degavestad.nl over Zoetermeer als openluchtmuseum van enkele decennia stedenbouw, zijn niet in het onderzoek betrokken. De kwaliteit van deze sites is wisselend. Enkele sites zoals www.dimi.nl voor jongeren uit Rotterdam en www.ckvdenhaag.nl zijn redelijk goed voorzien van content. Maar de meeste lokale sites voldoen niet aan de verwachtingen. Soms omdat de site nog in ontwikkeling is, soms omdat de content via andere wegen beter toegankelijk is, en soms omdat errors het gebruik frustreren. De negen sites bevatten gezamenlijk vijf fora en twee chatboxen. Alleen het forum van Dimi wordt redelijk gebruikt. De chatboxen zijn een aantal malen bezocht en waren telkens leeg. Drie sites bieden databanken met ckv-verslagen maar ook hier zijn de databanken doorgaans nagenoeg leeg. 7.4 Financiering Van de 32 sites zijn 28 op een of andere wijze afhankelijk van cultuurgelden van een overheid4. Soms is sprake van combinaties van rijks- en provinciale of gemeentelijke subsidies. Zo is het rijk betrokken bij vijf nationale sites en drie provinciale/regionale sites. De provincies steunen elf en gemeenten dertien sites. In de provincies Utrecht en Zuid Holland bestaan bijzondere situaties met resp. de

4

zie bijlage 2: financiering culturele jongerensites


11

sites www.ckv-online.nl en x-changeweb.nl waarin de provincie en meerdere gemeenten participeren. In vier gevallen zijn commerciële sponsors betrokken - soms in natura - en drie fondsen waarvan een overheidsfonds ondersteunen websites. Een aantal provincies en gemeenten financiert jongerensites met projectsubsidies uit het Actieprogramma Cultuurbereik. Deze sites zijn gerekend tot provinciaal of gemeentelijk gefinancierde sites. Dat het rijk via het matchingssysteem van het actieprogramma ook een financieel aandeel heeft is buiten beschouwing gelaten, tenzij OC&W op de site als financier vermeld wordt. Ook worden sites (deels) gefinancierd uit de structurele subsidies van instellingen. Vaak kon binnen het bestek van dit onderzoek de financiering niet gedetailleerd in beeld gebracht worden. Onderstaande tabel moet dan ook met enige voorzichtigheid gelezen worden.

totaal aantal sites nationale sites provinciale/regionale sites lokale sites private financiering rijksfinanciering provinciale financiering gemeentelijke financiering sites gesteund door fondsen sites gesteund door sponsors

aantal 32 10 11 11 3 8 11 13 2 3

% 100 31 34,5 34,5 9 -

Welke bedragen met deze sites gemoeid zijn viel niet vast te stellen. De gemeentelijke en provinciale respondenten geven aan ‘weinig’ tot bedragen rond de € 90.000 te investeren. 7.5 Samenvattend Er bestaat een overvloed van gerealiseerde of voorgenomen initiatieven van landelijke, lokale en regionale instellingen om culturele websites voor jongeren en/of ckv te lanceren5. Duidelijk is dat cultuurgelden veruit de belangrijkste financieringsbron vormen. Minder dan 10% van de aangetroffen culturele jongerensites wordt zonder overheidsgelden in stand gehouden. Op alle niveaus vinden we overeenkomstige voorzieningen terug: agenda’s en uitgaanstips, databanken met ckv-verslagen en recensies, interactieve chatruimten en fora en enkele digitale podia. De 28 verschillende sites die online zijn, zijn gezamenlijk goed voor dertien fora, negen databanken met ckv-verslagen en vijf chat-ruimten. In veel gevallen worden deze voorzieningen echter spaarzaam gebruikt getuige de vele databanken met slechts enkele verslagen, de geringe activiteit in chatboxen en fora en sommige zeer beperkte agenda’s. Daarnaast valt op dat een derde van de sites matig functioneert en de gebruiker confronteert met errors en slecht functionerende zoekmachines. 5

zie bijlage 3: totalen en percentages


12

7.6 Positie Cultonline Cultonline streeft een landelijk bereik na en bestrijkt het gehele culturele veld, met uitzondering van het cultureel erfgoed. Binnen het gesubsidieerde domein concurreert Cultonline daarmee vooral met de overige nationale sites die zich op hetzelfde veld richten, te weten de sites van Tumult, Bekijk’t en CJP. De sites van Collegenet.nl en Scholieren.com hebben weliswaar uitgebreide databanken voor ckv maar missen de culturele agenda en de nieuwsitems van Cultonline. Ook de scholierensite van het NRC is in dit opzicht beperkt. Bekijk’t legt een sterk accent op de podiumkunsten en weinig op beeldende kunst en Tumult heeft een site met een aanzienlijk minder uitgebreide content dan Cultonline. De concurrentie komt met name uit de hoek van CJP, een van de partners in Cultonline. Behalve de grotere naamsbekendheid voorziet CJP in vrijwel alle voorzieningen die Cultonline ook biedt, met uitzondering van de chatruimte en het digitale podium. De agenda van Cultonline is dezelfde als die van CJP. De agenda van Cultonline bevat informatie over culturele activiteiten van de belangrijkste lokale instellingen zoals de theaters, concertzalen, musea, bioscopen en poppodia. De toegevoegde waarde van lokale sites schuilt in de informatie over kleinschalige, lokale initiatieven die voor de directe omgeving van belang zijn maar waarvoor de landelijke sites geen platform bieden.


13

8. Visie-ontwikkeling 8.1. Centraal of decentraal Het cultuurbeleid van het Rijk is in vele opzichten een gedecentraliseerd beleid. Culturele instellingen worden in groten getale door lagere overheden gesubsidieerd, veel steden en provincies hebben eigen gezelschappen of dragen er financieel aan bij en een programma als het Actieprogramma Cultuurbereik kenmerkt zich door een sterk decentrale aanpak. De nadruk op decentralisatie, in combinatie met het accent op ICT-toepassingen, heeft geresulteerd in de huidige overvloed aan op jongeren gerichte websites die door talrijke organisaties in stand worden gehouden. Dit leidt tot de volgende nadelen. o o o o o o

inefficiënt gebruik van overheidsmiddelen geen kernachtige, eenduidige profilering naar de doelgroep gefragmenteerde content weinig levendige chatboxen en andere interactieve communicatieplatforms soms onvoldoende menskracht om sites up-to-date te houden kwaliteitsverlies

De indruk bestaat dat veel lokale, provinciale of regionale initiatieven met weinig zicht op andere initiatieven of een uitgewogen beleid zijn ontstaan. Dat roept de vraag op in hoeverre een centrale website de voorkeur verdient. Wanneer wordt door een centrale informatievoorziening zoals Cultonline de informatiebehoefte van het publiek het best bediend en wanneer zijn lokale of regionale websites te verkiezen? Voor welk type informatie is een centrale supplier als Cultonline te verkiezen, voor welk type informatie een lokale of regionale site? 8.2. Gedeelde visie Het is tijd om een op lokaal, provinciaal en nationaal niveau gedeelde visie te ontwikkelen op het gebruik van internet en de relaties tussen verschillende culturele jongeren-sites. Met enerzijds als doel om door een kernachtige, nationale presentatie kunst, cultuur en ckv duidelijk op de kaart te plaatsen temidden van andere jongeren-sites. Anderzijds om inhoudelijke kwaliteitsverbeteringen te bewerkstelligen en een doelmatiger besteding van cultuurgelden te bereiken. Omdat veruit de meeste sites met overheidsgelden gefinancierd worden, zouden overheden gezamenlijk een effectief beleid kunnen voeren. Centralisering van (onderdelen van) sites biedt daarbij voordelen. De respondenten uit gemeenten en provincies onderkennen de problemen, maar een centralisatie-gedachte kan niet zonder meer rekenen op een enthousiast onthaal. Men hecht aan de mogelijkheid om steden en instellingen op lokaal of regionaal niveau te kunnen profileren, ook op internet. En daar waar jongerenredacties betrokken zijn wil men deze graag in stand houden. Ook de noodzakelijke veranderingen die met een eventuele centralisatie gepaard gaan worden niet altijd met vertrouwen tegemoet gezien. Men staat positief tegenover een discussie over centralisatie maar wil voldoende bewegingsvrijheid behouden.


14

Een visie zou ruimte moeten bieden aan lokale en provinciale partners om een eigen identiteit te tonen, om eigen informatie te kunnen publiceren en om in het eigen werkgebied keuzes ten aanzien van de wijze van organiseren te maken. Internet biedt in technisch opzicht voldoende mogelijkheden om hieraan tegemoet te komen. Een van bovenaf opgelegde centralisering is weinig kansrijk, vraagsturing is essentieel. Met de evidente nadelen van de huidige situatie lijkt het goed mogelijk om samen met decentrale partijen de gemeenschappelijke behoeften en belangen te definiëren. 9. Franchising Cultonline zou kunnen fungeren als one-stop-shopping loket, als dé centrale website voor kunst en jongeren die lokale en regionale sites op verzoek voorziet van centrale voorzieningen. Een vorm van franchising derhalve waarbij Cultonline op onderdelen als centrale, landelijke website fungeert en delen van de content van lokale en regionale sites verzorgt. Daartoe zijn verschillende mogelijkheden en vele variaties denkbaar. We schetsen twee mogelijkheden: de Albert Heijn-formule en de Keurslagers-formule. 9.1. Albert Heijn-formule Grootgrutter Albert Heijn omvat een breed scala van supermarkten. Van minisuper op NS-stations, buurtsuper in de wijk of dorps-super tot mega-super aan de rand van steden verschilt het assortiment en de dienstverlening. Albert Heijn biedt haar filiaalhouders een franchise-constructie waarin tal van voorzieningen centraal geregeld zijn. Inkoop, distributie en marketing worden centraal geregeld voor alle uiteenlopende supermarkten. Ondanks alle verschillen is elke supermarkt onmiskenbaar een AH-supermarkt. Zo kan Cultonline optreden als grootgrutter waar tal van uiteenlopende decentrale partners gebruik van maken. Zoals de agenda de mogelijkheid biedt om informatie over culturele activiteiten per stad op te vragen, kan ook de mogelijkheid geboden worden om andere lokale informatie te ontsluiten. Bijvoorbeeld d.m.v. een scroll-menu met plaatsnamen in de Cultonline homepage. Wanneer op een plaatsnaam geklikt wordt verschijnt de lokale informatie in door de decentrale partners ontworpen vensters. In deze vensters blijft Cultonline herkenbaar aan de buttons voor de Cultonline homepage, agenda, lounge, campus, cultfactory en ckv en/of andere grafische elementen. Zo ontstaat een constructie waarin Cultonline als franchise-gever de structuur op hoofdlijnen bepaalt en die franchise-nemers veel ruimte biedt om een eigen invulling vorm te geven. Op deze wijze wordt een krachtige nationale presentatie bereikt en kunnen de interactieve functies centraal worden georganiseerd. Lokale partijen hoeven zich niet meer te bekommeren om het inrichten van fora, chatboxen, agenda’s en dergelijke maar behouden de mogelijkheid om lokale informatie aan te bieden. Daarbij kunnen desgewenst lokale jongerenredacties of andere platforms een rol spelen. De databanken met ckv-verslagen, de chatbox, het forum en het digitale


15

podium bundelen het gehele aanbod en worden daardoor rijkere bronnen van informatie voor de gebruiker. Wanneer de decentrale partijen (onderdelen van) de centrale voorzieningen inkopen wordt versnippering van middelen voorkomen. 9.2. Keurslager-formule Een minder vergaande constructie is die waarin Cultonline vooral fungeert als centrale portal naar lokale sites, al of niet gekoppeld aan een kwaliteitskeurmerk. De Nederlandse keurslagers voeren een geheel autonome bedrijfsvoering. Inkoop, verkoop en bedrijfsvoering liggen in handen van de individuele keurslager. Aansluiting bij de Vereniging van Keurslagers betekent voor de slager dat hij zich onderwerpt aan een aantal kwaliteitseisen om in ruil daarvoor het keurmerk te mogen voeren. De vereniging controleert de naleving van deze kwaliteitsnormen. In de keurslagers-constructie profileert Cultonline zich als een kwaliteitskeurmerk voor lokale en regionale sites. Aansluiting bij Cultonline betekent vooral een brevet van vermogen. Wederzijdse links koppelen de lokale sites aan de centrale site en vice versa.. Een eenduidig en herkenbaar grafisch design is in deze constructie nauwelijks mogelijk zonder enige centrale sturing. Daarom kan overwogen worden om bepaalde voorwaarden met betrekking tot het grafisch design stellen. Bijvoorbeeld het gebruik van een door Cultonline ontwikkeld grafisch format op de homepages van decentrale sites of de verplichting om bepaalde grafische elementen op te nemen. De achterliggende pagina’s worden decentraal ingevuld waarbij al of niet Cultonline-elementen in beeld blijven. In deze constructie zijn de lokale en provinciale partijen autonomer dan in de Albert Heijn-constructie. Dat maakt deze constructie eenvoudiger te organiseren, maar een aantal voordelen wordt gemist. Het realiseren van een eenduidige presentatie is sterk afhankelijk van de wijze waarop lokale partijen Cultonline in hun websites opnemen en in een bundeling van de interactieve platforms is niet voorzien. Van beide geschetste vormen van franchising zijn vele varianten mogelijk. In overleg met centrale en decentrale partijen en Cultonline zouden een of meer vormen nader uitgewerkt kunnen worden. 9.3. Plaats in de infrastructuur Het is de vraag in hoeverre Kunstbende de meest aangewezen partij is om een franchise-constructie met provinciale en lokale instellingen of overheden aan te gaan. In de cultuureducatieve sector is Kunstbende weliswaar een goede bekende, maar de organisatie is weinig ingebed in de landelijke infrastructuur. Hetzelfde geldt overigens voor CJP. Enerzijds is dat een voordeel als het gaat om het bereiken van eigentijdse jongeren. Kunstbende heeft bij cultureel geïnteresseerde jongeren in de loop der jaren een goede reputatie opgebouwd. Anderzijds hebben instellingen en overheden een vanzelfsprekender contact met de landelijke koepelorganisaties. Het is denkbaar om een franchise-constructie te ontwikkelen waarbij een landelijke koepel zoals Cultuurnetwerk Nederland de


16

verantwoordelijkheid voor de organisatie draagt en Kunstbende, bij voorkeur in nauwe samenwerking met CJP, de uitvoering verzorgt. Het verder aanhalen van de banden met CJP zou de uitvoeringsorganisatie niet alleen versterken maar kan kansen bieden om, behalve de gezamenlijke agenda, ook andere gelijksoortige voorzieningen van beide sites samen te voegen. 9.4. Organisatie In grote trekken zou de organisatie van een vraaggestuurde franchise-formule als volgt vormgegeven kunnen worden. Een landelijke koepelorganisatie – bijvoorbeeld Cultuurnetwerk Nederland – al of niet in samenwerking andere landelijke koepels zoals Bolwerk of De Kunstconnectie, fungeert als eindverantwoordelijke organisatie. Zij wordt daarin bijgestaan door een adviescollege of stuurgroep, samengesteld uit vertegenwoordigers van alle of een deel van de decentrale partners. In een reglement waarin wordt vastgelegd in welke gevallen de adviezen en besluiten welke status hebben (bindend/adviserend) wordt de reikwijdte van dit adviescollege of stuurgroep bepaald. De decentrale partners maken naar behoefte gebruik van een of meer centrale voorzieningen van Cultonline. Afhankelijk van de omvang van het gebruik, en daarmee van de financiële betrokkenheid, heeft men een stem in het adviescollege. Kunstbende/CJP krijgt als uitvoerend producent onder verantwoordelijkheid van de eindverantwoordelijke organisatie(s) opdracht om Cultonline te onderhouden en verder te ontwikkelen.


17

10. Sponsoring en web-advertisement 10.1. Tegenvallende resultaten In het algemeen lijkt de belangstelling van commerciële partijen om te adverteren op internetsites van derden af te nemen. Naast de huidige onstabiele economische situatie, het dalende consumentenvertrouwen en de ingestorte internet-hype is een belangrijke reden dat veel bedrijven weinig vertrouwen hebben in statistische gegevens over sitebezoek. In het verleden zijn overeenkomsten zijn aangegaan op basis van te rooskleurig voorgestelde of onduidelijke gegevens. De doorgaans gehanteerde indicatoren zoals hits, pageviews en unique visitors blijken weinig over het feitelijke gedrag van internetgebruikers te zeggen. De oude uitspraak there are lies, damn lies and statistics geldt voor de nog nauwelijks ontwikkelde internetstatistiek in hoge mate. Zo betekent het aantal gemeten hits het aantal keren dat een afbeelding, tekstblok, of ander grafisch element van een server is opgevraagd. Een drukke pagina met veel afbeeldingen geeft een hoger resultaat dan een rustige pagina. Het aantal hits dat wordt gemeten bij het aanklikken van de voorpagina van de Telegraaf is bijvoorbeeld aanzienlijk hoger dan bij de voorpagina van het NRC. Afrekenen op aantallen hits heeft dan ook weinig zin. Ook het aantal pageviews zegt weinig over het surfgedrag. Een gebruiker die onmiddellijk doorklikt naar een volgende site geeft hetzelfde meetresultaat als een gebruiker die een pagina geheel consumeert. Zo heeft een site als Startpagina inmiddels ruim 200.000 bezoekers per dag, maar hoe lang blijven deze op de site? Welke site is nu succesvoller? Een site met 50.000 bezoekers per dag die na tien seconden weer verdwenen zijn, of één met 2000 bezoekers per dag die gemiddeld tien minuten blijven? De resultaten van web-advertisment vallen dan ook veelvuldig tegen en men stort zich niet gemakkelijk in nieuwe avonturen. 10.2. Grote vissen Een groot aantal commerciële bedrijven rekent jongeren tot haar doelgroep en heeft op de doelgroep toegesneden websites ontwikkeld. Multinationals als Coca Cola en Bacardi, radiozenders als TMF en MTV, organisatoren van dance-events als ID&T, lifestyle-merken als Sacha en Men at Work, fabrikanten van mobiele telefoons als Nokia en Motorola, etcetera. Soms weet men elkaar goed te vinden als het op adverteren aankomt. Zo heeft Coca Cola een wedstrijd waarbij Motorola-telefoons te winnen zijn en biedt de kledingketen Men at Work de cd van ID&T’s dance-event Sensation goedkoop aan. Deze onderlinge samenwerking speelt zich vooral af op de sites van grote en bekende firma’s. Het zijn de grote vissen die zonder enige twijfel een groot aantal bezoekers trekken. Sites die met aantallen hits en pageviews moeten overtuigen worden daarentegen in toenemende mate met enige scepsis tegemoet getreden. 10.3. Potentie Cultonline Een email-enquête bij 38 commerciële bedrijven en communicatie-adviesbureaus, gevolgd door telefonisch contact, bevestigt dit beeld. Cultonline werd gepresenteerd als een website die zich richt op kunst & cultuur en die de ca.


18

900.0006 scholieren in het voortgezet onderwijs tot haar doelgroep rekent. Gevraagd werd in hoeverre een dergelijk site een interessant marketingmedium zou kunnen vormen en voor welk bedrag wanneer geen exclusiviteit geboden wordt. Tevens werd gevraagd naar het totale marketingbudget van de onderneming en in hoeverre daarin een specifiek budget voor internetactiviteiten is opgenomen. Vijf communicatie-adviesbureaus waren bereid de vragen te beantwoorden. De overigen lieten weten niet mee te willen werken. De vijf respondenten tonen slechts beperkte interesse in een financiële overeenkomst met Cultonline. We spreken over ondernemingen met een marketingbudget van 50.000 - 100.000 euro of meer dan 100.000 euro. Geen van de respondenten werkt met specifieke internet-budgetten. De respons varieert van geheel geen interesse tot een mogelijke overeenkomst voor een bedrag tussen de 1.000 en 2.500 euro. Een respondent schat dat maximaal een bedrag tussen de 10.000 en 50.000 euro haalbaar is mits het bezoekersaantal overtuigend is. Met 300 bezoekers per dag in november en december 2001 is Cultonline nog niet groot genoeg voor sponsors en web-adverteurs. Dat Cultonline een specifieke doelgroep trekt is van minder belang, het gaat vooral om het aantal unieke bezoekers. 10.4. Korte acties Afgezien van financiële overeenkomsten in ruil voor exposure zijn wel andere vormen van overeenkomsten met commerciële partijen denkbaar. Het gaat dan om promotionele campagnes die gekoppeld worden aan bijvoorbeeld prijsvragen van Cultonline. Zo geeft een reclame- en communicatiebureau aan dat een actie waarbij een aantal mobiele telefoons wordt weggegeven mogelijk op steun van de importeur kan rekenen. Het gaat dan niet om langdurige overeenkomsten maar om beperkte acties die Cultonline voor de doelgroep aantrekkelijker kunnen maken. 11. Sponsoring en provincies & gemeenten Het onderwerp sponsoring is ter sprake gebracht bij de acht provinciale en lokale ambtelijke respondenten. In de meeste gevallen ziet men in sponsoring een welkome financiële aanvulling mits omgeven met heldere criteria. Maar van plaats tot plaats worden deze criteria verschillend geduid. Door uiteenlopende opvattingen over conflicterende belangen van educatieve instellingen en de commercie in het algemeen en mogelijke adverteerders in het bijzonder (bijvoorbeeld party-organisatoren), ethische oordelen over bepaalde kunstuitingen en meer zal het opstellen van bruikbare en voor een ieder acceptabele criteria de nodige discussies vergen.

6

Bron: CBS, 2001


19

DEEL 2

12.

KWALITEITSTOETS CULTONLINE

Onderzoeksopzet

Een panel bestaande uit twaalf jongeren heeft zich gebogen over Cultonline. In twaalf individuele sessies en een groepsdiscussie werden verschillende aspecten van Cultonline en het zoekgedrag van de panelleden in kaart gebracht. Deze exercitie had tot doel om de volgende onderzoeksvragen te beantwoorden. 1. Welke zoekstrategieën hanteren jongeren? 2. Wat is het oordeel van kritische jongeren over Cultonline? 3. Welke verwachtingen hebben zij van een site als Cultonline? 12.1. Individuele gebruikerssessies Het doel van deze face-to-face sessies die deels aan de computer zijn uitgevoerd, is tweeledig. Enerzijds wordt een beeld verkregen van de zoekstrategieën die de panelleden hanteren. Anderzijds wordt aandacht besteed aan de wensen en verwachtingen ten aanzien van Cultonline door aan de hand van opdrachten door de site te navigeren. Daarbij werd ingegaan op de verschillende onderdelen van de site en de toegankelijkheid van de informatie. Ook de look & feel van de site maakt onderdeel uit van de bevraging. De resultaten van deze sessies betreffen met name welke aspecten van belang geacht worden, niet de kwantitatieve verdeling daarvan. 12.2. Verkennende groepsdiscussie In een groepsdiscussie met de respondenten zijn de resultaten van de individuele gebruikerssessies besproken. Deze vorm van kwalitatief onderzoek is geschikt om meer abstracte of op de toekomst gerichte onderwerpen te onderzoeken. Doel van de groepsdiscussie is de uitkomsten van de individuele gebruikerssessies aan te scherpen en ideeën voor de ontwikkeling van de site te genereren. 12.3. Jongerenpanel Het panel bestond uit jongeren tussen de 15 en 19 jaar met verschillende opleidingsachtergrond, variërend van vmbo/vbo (3) havo/vwo (7) tot gymnasium (2). De jongeren volgen een voortgezette schoolopleiding of hebben deze onlangs afgerond. Alle leden hebben nadrukkelijk belangstelling voor kunst & cultuur. Zij bezoeken regelmatig culturele activiteiten, enkelen beoefenen een vorm van kunst (muziek & rap, acteren) of schrijven recensies in jongerenmedia en De Spits. Op een panellid na hebben allen ckv gevolgd of nog in het pakket. Allen bezoeken tenminste eens per maand een culturele activiteit; zeven zelfs eens per week of vaker. Alle jongeren komen uit Amsterdam of uit de directe omgeving en acht panelleden hebben een CJP die ze regelmatig gebruiken. Zes leden kenden Cultonline, de overige zes waren niet bekend met de website. De jongeren kunnen worden gekenschetst als cultureel actieve, steedse jongeren en in dit opzicht niet representatief voor de gemiddelde schoolgaande jeugd.


20

Kunstbende maakt in zijn zelf-evaluatie gebruik van een meer representatieve groep jongeren. In het voorliggend onderzoek is bewust gekozen voor een goed in de wereld van (jongeren-)kunst cultuur ingevoerd, kritisch panel omdat eenzelfde kritische houding wordt verwacht van eventuele toekomstige samenwerkingspartners. Op het gebied van internetgebruik vertoont het panel geen bijzondere kenmerken. Zoals voor veel jongeren is internet voor de panelleden een voor de hand liggende informatiebron en men weet de weg op het internet goed te vinden. De leden weten de gebruikelijke zoekmachines adequaat te hanteren, maar maken geen gebruik gemaakt van geavanceerde zoektechnieken zoals het gebruik van Boleaanse tekens (AND, OR, “..”, +/-). Voor vrijwel alle leden is internet een van de geraadpleegde bronnen bij het uitvoeren van opdrachten voor het vak ckv, zij het dat ook andere bronnen veelvuldig worden gebruikt. Drie leden geven aan internet vaak te gebruiken en zeven soms.


21

13. Zoekstrategieën 13.1. Doel Onderzocht is op welke wijze het panel het internet hanteert. Daarbij stonden drie vragen centraal: 1. Welke zoekmethodieken worden gehanteerd? 2. Welke aspecten bepalen de verblijfsduur op een site? 3. Welke aspecten zijn bepalend voor het kwaliteitsoordeel? Door middel van opdrachten en een vragenlijst zijn de gehanteerde zoekmethoden en zoekstrategieën in kaart gebracht. 13.2. Soorten websites Het internet bevat verschillende soorten sites waar op uiteenlopende wijze informatie gezocht kan worden. We onderscheiden zes verschillende types: 1. verzamelsites verzamelingen links die gerubriceerd worden aangeboden; bijvoorbeeld Startpagina.nl. 2. meta-zoekmachines zoekmachines waarmee grote delen van het internet afgespeurd kunnen worden aan de hand van een door de gebruiker ingevoerde zoekopdracht; bijvoorbeeld Altavista, Ilse of Google 3. specifieke zoekmachines zoekmachines die zich richten op een bepaald domein en binnen dat domein de mogelijkheid bieden om informatie te zoeken door het ingeven van een zoekopdracht; bijvoorbeeld AUB-uitlijn of de site van Belbios 4. nieuwsgroepen platforms waar een beperkte groep gebruikers met een gemeenschappelijke interesse - een community - via e-mail informatie uitwisselen en discussiëren. 5. collecties sites van instellingen die archieven aanleggen zoals bijvoorbeeld sites van kranten 6. instellings-sites sites die individuele instellingen onderhouden om zich op het internet te manifesteren


22

13.3. Algemene indruk Opvallend is het vaak oppervlakkige en weinig planmatige surfgedrag. Wanneer een functie op een website niet werkt of niet snel duidelijk is of wanneer een pagina te veel tekst bevat, wordt nauwelijks verder gezocht maar verlaat men de betreffende pagina of de gehele site om elders het geluk te beproeven. Sites worden snel gescreend en alleen duidelijke en zichtbaar aan te klikken buttons worden in eerste instantie impulsief aangeklikt. Hoewel een rijk vormgegeven site met veel plaatjes en kleur aantrekkelijk gevonden wordt, vindt het panel functionaliteit en inhoud belangrijker dan uiterlijk. Een onrustig beeldscherm met veel details, waardoor de onderscheiden elementen niet duidelijk naar voren komen, leidt niet tot het snel en intuïtief vinden van buttons. 13.4. Zoekmethodieken Door middel van een opdracht werd in beeld gebracht welke typen sites het meest gebruikt worden. De opdracht was ruim geformuleerd om het spontane zoekgedrag te kunnen observeren. Gevraagd werd om een culturele activiteit te ondernemen en op internet naar informatie te zoeken. De respondent werd gevraagd welke activiteit hij/zij gaat ondernemen. Doorgaans werd een evenzo ruim geformuleerd antwoord verkregen: ‘naar het theater’, ‘naar een film’. Meta-zoekmachines & verzamelsites De meerderheid van het panel gebruikt de verzamelsite Startpagina.nl als eerste stap in het zoek-proces. Startpagina biedt de mogelijkheid om verschillende meta-zoekmachines gelijktijdig in te zetten. Alle panelleden die Startpagina als uitgangspunt nemen kiezen voor deze optie. De Startpagina wordt verder niet bekeken, maar men weet feilloos de weg naar het veld waarin een zoekopdracht ingegeven kan worden en het menu waarin ‘alle zoekmachines’ geselecteerd kan worden. Behalve de Startpagina gebruiken enkele respondenten de zoekmachines van Google, Altavista, Ilse of Lycos. Meta-zoekmachines, al of niet ontsloten via Startpagina.nl, vormen veruit het meest gehanteerde startpunt van een zoek-actie. Weten & gokken Wanneer de respondenten een duidelijk beeld hebben van de te ondernemen activiteit speelt de bekendheid van een site of de organisatie een rol. Een panellid dat koos voor een avond naar de opera tikt www.muziektheater.nl in en vindt binnen enkele seconden de gewenste informatie. Op de vraag elders een opera te bezoeken wordt de metazoekmachine Google ingezet. Een ander probeert op goed geluk www.schouwburg.nl om informatie over voorstellingen in de Amsterdamse Stadschouwburg te vinden. Als dit niet lukt wordt www.stadsschouwburg.nl ingetikt. Een derde poging met www.stadsschouwburgamsterdam.nl geeft het beoogde resultaat. Specifieke zoekmachines Specifieke zoekmachines worden veelal niet direct benaderd, maar gevonden via de meta-zoekmachines. Maar ook hier blijkt naamsbekendheid belangrijk. Een respondent gaat zonder aarzelen naar


23

www.uitlijn.nl om aldaar een theatervoorstelling uit te zoeken en een ander gebruikt de haar bekende site movieguide.com voor de selectie van een film. Collecties & nieuwsgroepen Collecties en nieuwsgroepen worden door geen van de respondenten gebruikt. 13.5. Selectie resultaten meta-zoekmachines Zoekmachines geven lijsten met resultaten in de vorm van links naar de gevonden websites. Veelal zijn tien of meer pagina’s nodig om de volledige lijst in beeld te brengen. Slechts de eerste pagina’s worden bekeken, geen van de respondenten werkt alle pagina’s af. Ook hier geldt dat snel en tamelijk oppervlakkig gezocht wordt. Voor een website is een vermelding op de eerste pagina’s van metazoekmachines van belang om gevonden te worden. Bij de meest gebruikte meta-zoekmachine Google verschijnt Cultonline bij de zoekopdracht ‘ckv’ op pagina 3 onder de domeinnaam www.ckv.nl. Vanuit dit domein wordt automatisch doorgeschakeld naar de site van Cultonline. Bij Altavista vormt deze domeinnaam het eerste resultaat van dezelfde opdracht. Opdrachten als ‘jongeren & kunst’ of ‘jongeren & uitgaan’ leiden niet tot het vinden van Cultonline in de eerste pagina’s. De in de meta-zoekmachines gevonden links zijn voorzien van een korte omschrijving. Onder de domeinnaam www.ckv.nl luidt de omschrijving dat op deze plek binnenkort de beste ckv-tips van Nederland te vinden zullen zijn. Tot het zover is wordt doorgeschakeld naar Cultonline via een scherm waarin ook de logo’s van CJP en Cultuurnetwerk Nederland worden weergegeven. Cultonline zou van een betere zichtbaarheid bij de meest gebruikte metazoekmachines zeker profiteren. 13.6. Verblijfsduur Wanneer zoekfuncties niet aan de verwachtingen van de gebruiker voldoen, wordt al snel uitgeweken naar een van de vele andere sites die ter beschikking staan. Vlekkeloos functionerende zoekfuncties vormen een van de belangrijkste criteria van het panel in de beoordeling van informatieve websites. De Agenda en de Campus bevatten de belangrijkste zoekfuncties van Cultonline. Behalve enkele op blz. 25 beschreven onduidelijkheden met betrekking tot verschillende invulvelden treedt bij gebruik van het invulveld ‘trefwoord’ van de Agenda een bug op. Aangezien veel gebruikers alle velden invullen komt deze bug vaak voor. Dergelijke onvolkomenheden leiden tot een snelle en definitieve afwijzing van Cultonline als informatiebron. 13.7. Grafisch design Het panel vindt een veelkleurige site met veel plaatjes aantrekkelijk maar zegt wanneer het gaat om het vergaren van informatie overzichtelijkheid te verkiezen. Een aantrekkelijk grafisch design wordt niet het belangrijkste criterium geacht, maar toch blijkt het design van invloed op het surfgedrag binnen Cultonline. Op de homepage worden op twee manieren nieuwsitems in beeld gebracht. Een © De Bussy Consult, augustus 2002

24

aantal items is in grote, rechthoekige illustraties vervat, andere worden aan de zijkant van het scherm in tekst weergegeven. De illustraties nodigen uit tot aanklikken terwijl de tekstblokken slechts vluchtig worden gescreend. Op zichzelf is dit geen bezwaar maar een gegeven waar bij de positionering van nieuwsitems op het scherm rekening gehouden moet worden. Men vindt niet snel de weg naar de vier belangrijkste onderdelen: Agenda, Campus, Lounge en Cultfactory. Niet alleen spreken de titels van deze onderdelen - met uitzondering van de agenda - niet sterk tot de verbeelding, ook het design van de buttons is niet zodanig dat duidelijk wordt dat deze aangeklikt kunnen worden. Ook de button ckv is tamelijk onopvallend en zou sterker geaccentueerd mogen worden. Hoewel het panel aangeeft het grafisch design niet het belangrijkste te vinden heeft het onmiskenbaar invloed op het zoekgedrag. 13.8. Entertainment Cultonline is vergeleken met de site www.delaguarda.com. Het Argentijnse gezelschap organiseert bijzondere cross-overs tussen circusachtige theatervoorstellingen en dance-parties. Het publiek danst op ronkende housebeats terwijl acteurs en acrobaten aan staalkabels boven het publiek zweven. De website lijkt vooral bedoeld om het karakter van de voorstelling te communiceren. Entertainment is het belangrijkste, ook op de site. Deze is voorzien van een grote hoeveelheid intrigerende beelden, animaties en muziek maar de informatie is summier en de vormgeving nodigt meer uit om de entertainmenten-elementen te verkennen dan om informatie te zoeken. De panelleden vinden het bewegend beeld, de muziek, de flitsende grafische effecten en raadselachtige aanklikbare elementen aantrekkelijk. Maar niet voor een informatieve site waar men regelmatig naar terug keert. Een bezoek aan www.delaguarda.com is volgens het panel een eenmalige gebeurtenis. 13.9. Conclusies Jongeren gebruiken bij een zoeksessie op internet in eerste instantie metazoekmachines. Een goede zichtbaarheid op deze zoekmachines is dan ook van belang. Daarnaast speelt de naamsbekendheid van een site een belangrijke rol. Wanneer een site zoals de uitlijn.nl of movieguide.com bekend is en goed functioneert, zal men er regelmatig terug komen. Naamsbekendheid wordt voornamelijk verkregen door mond-tot-mond-reclame.


25

14. Globaal kwaliteitsoordeel 14.1. Algemeen In grote trekken wordt Cultonline beoordeeld als een aantrekkelijk vormgegeven site, waar echter nog wel het een en ander aan verbeterd moet worden voordat de leden van het panel de site regelmatig zullen bezoeken. De belangrijkste kritiek spitst zich toe op de zoekfuncties, de inhoud en in mindere mate het ontbreken van fun-elementen. 14.2. Zoekfuncties De zoekfuncties, die werken met velden waarin een zoekopdracht ingetikt kan worden verleiden de gebruiker om te strenge zoekcriteria te formuleren. Van de verschillende invulvelden kunnen een of meerdere gebruikt worden. De jongeren hebben veelal de neiging alle velden als verplichte velden te beschouwen waardoor regelmatig geen of een zeer beperkt resultaat verkregen wordt. Ook de omschrijving van de velden leidt soms tot verwarring. Zo kan in de databank met ckv-verslagen gezocht worden op namen van auteurs, op auteurs van een bepaalde school en op trefwoord. De omschrijving van de invulvelden leidt ertoe dat veel gebruikers intuïtief de eigen naam of de naam van de eigen school opgeven. Ook is de indeling van de database niet altijd consequent. Wanneer gezocht wordt naar verslagen van de auteur Bram van Sprang reageert het systeem goed op het ingeven van ‘Bram’, ‘van’, ‘Sprang’ en ‘Van Sprang’. Echter op ‘Bram van Sprang’ wordt geen resultaat gevonden. In de zoekmachine voor culturele activiteiten, de agenda, is de omschrijving van het keuzeveld ‘Periode’ niet voor iedereen duidelijk en springt de datum in het keuzeveld ‘Datum’ na een zoekactie terug naar een datum in een ver verleden. De gebruiker vraagt zich af of het resultaat van de zoekactie het resultaat van de ingegeven datum is of van de datum die vermeld wordt na de zoekactie. Een kleiner aantal mogelijke zoekcriteria en heldere, eenduidige omschrijvingen van de invulvelden dragen bij aan een beter gebruik van de zoekfuncties. Daarmee vervallen een aantal opties die voor kleine groepen gebruikers interessant kunnen zijn, maar grote groepen gebruikers zullen een beter functionerend systeem aantreffen. Zo is de mogelijkheid om te zoeken naar ckvverslagen van auteurs van een bepaalde school vooral nuttig voor docenten en leuk voor mede-scholieren. Echter voor de grotere groep gebruikers die op zoek is naar een ckv-verslag van een bepaalde culturele activiteit is het zoeken op auteur of school niet interessant. Het beperken van het aantal zoekcriteria leidt tot uitgebreidere zoekresultaten. Het moeten doornemen van een lange lijst resultaten lijkt wellicht minder aantrekkelijk, maar is te verkiezen boven onduidelijke criteria waardoor geen resultaten geboekt worden. De jongeren zijn eerder tevreden met een grote hoeveelheid resultaten dan met een falend zoekproces. Een langere lijst resultaten geeft aan dat resultaat geboekt is en nodigt uit tot het doornemen van de lijst. Geen resultaat leidt tot het opgeven van de zoek-exercitie.


26

Goed functionerende zoekfuncties zijn van eminent belang7. Daarom gaan we hier enigszins uitvoerig op in. In paragraaf 15 worden nog enkele aanvullende opmerkingen over de zoekfuncties gemaakt. 14.3. Content De content van Cultonline wordt positief gewaardeerd maar er zijn suggesties voor verbetering. Het cultureel geïnteresseerde panel zoekt behalve informatie over culturele activiteiten en ckv ook naar beroepsmogelijkheden. Verwijzingen, bijvoorbeeld in de vorm van links, naar informatie over castings, audities en naar beroepsopleidingen zouden door een aantal panelleden op prijs gesteld worden. Ook zou meer aandacht voor achtergrondinformatie bij culturele activiteiten op prijs gesteld worden. Men is geïnteresseerd in informatie over artiesten, makers en informatie over de inhoud van culturele activiteiten. Dergelijke informatie zou op Cultonline geplaatst kunnen zijn, maar ook duidelijke links naar andere sites kunnen volstaan. Het is overigens de vraag of de panelleden in de beschikbare tijd zich een goed beeld hebben kunnen vormen van hetgeen Cultonline op dit terrein te bieden heeft. Wanneer de button ‘ckv’ aangeklikt wordt verschijnt een uitleg over hoe Cultonline gebruikt kan worden voor ckv-doeleinden. De respondenten verwachten hier de voor ckv relevante informatie. Tegen een handleiding is geen bezwaar maar terug moeten keren naar de andere onderdelen van Cultonline wordt als onhandig ervaren. 14.4. Fun-elementen Hoewel de jongeren vooral functionele aspecten belangrijk vinden, wordt een zeker entertainment-gehalte op prijs gesteld. Het panel bepleit een beperkt gebruik van bewegende beelden en muziek of geluid. Dit soort elementen zouden Cultonline verlevendigen en aantrekkelijker maken, maar voor overdaad en lange laadtijden dient gewaakt te worden. Cultonline zou aan aantrekkelijkheid winnen met een enkel flash-fimpje, auditieve signalen als de cursor over de belangrijkste buttons beweegt of muziekfragmenten. Ook zou de mogelijkheid om kunstzinnige screensavers en wallpapers te downloaden Cultonline aantrekkelijk maken. 15. Kwaliteit per onderdeel 15.1. Agenda De agenda ontsluit vier zoekmachines van Cultonline’s samenwerkingspartners Uitlijn, Belbios, Nationaal Popinstituut en Stichting Museum Jaarkaart. Deze worden ontsloten door één scherm waarop de gebruiker door het invullen van verschillende velden een zoekopdracht kan formuleren. Het panel geeft aan weinig behoefte te hebben aan een dergelijke overkoepelende zoekmachine bij Cultonline omdat men andere wegen kent om dezelfde informatie te vinden, waaronder de sites van de samenwerkingspartners. Men ziet liever een indeling in 7

Zie ook blz. 24: verblijfsduur


27

enkele categorieën waarbinnen verder gezocht kan worden. De panelleden hebben doorgaans een duidelijke wens om een specifieke culturele activiteit te ondernemen; een bepaalde voorstelling of tentoonstelling of meer in het algemeen een theatervoorstelling, een film, een historische tentoonstelling en dergelijke. Men is dan niet geïnteresseerd in andere activiteiten en andere kunstdisciplines. In plaats van een centrale zoekmachine wordt de voorkeur gegeven aan aparte secties voor film, podiumkunsten, beeldende kunsten en uitgaan. Het aanbieden van duidelijke buttons naar de zoekmachines van de huidige partners van Cultonline kan hier in voorzien. Cultonline biedt deze buttons in de vorm van de logo’s van de instellingen, echter het is niet duidelijk dat daarop geklikt kan worden. Het is de vraag in hoeverre minder in kunst en cultuur geïnteresseerde jongeren deze opvattingen van het panel delen. 15.2. Lounge Hoewel de helft van het panel bekend is met Cultonline gebruikt geen van de panelleden het forum en de chat die onder de titel Lounge worden aangeboden. Tweederde van de panelleden zal dat ook in de toekomst niet doen. Enerzijds vanwege de beperkte activiteit op beide platforms, anderzijds omdat veel jongeren chatten via één favoriet chat-kanaal. Doorgaans wordt de chatmogelijkheid van MSN gebruikt, soms die van de muziekzender TMF. De reden is dat vrienden en bekenden ook voornamelijk via deze sites chatten. Drie panelleden geven aan wel van deze voorzieningen gebruik te zullen gaan maken en een panellid weet het nog niet. 15.3. Cultfactory Een voorziening als Cultfactory – een digitaal podium waarop jongeren tekeningen, muziekstukken, filmpjes en dergelijke kunnen exposeren – wordt gewaardeerd. Men vindt het leuk dat deze mogelijkheid geschapen is, maar besteedt er naar verwachting weinig tijd aan. Slechts een van de panelleden beoefent actief een kunstvorm die zich gemakkelijk leent tot het gebruik van deze voorziening. De Cultfactory is daarom alleen in algemene termen besproken. 15.4. Campus De Campus is een databank met ckv-verslagen van leerlingen. Met behulp van een zoekmachine kan op verschillende manieren in de databank gezocht worden. De omschrijvingen van de invulvelden van de zoekmachine leidt nogal eens tot verwarring. Geen van de panelleden weet intuïtief het juiste gebruik te vinden. Evenals bij de Agenda heeft men de indruk alle beschikbare velden te moeten invullen. Het panel heeft aan een dergelijke databank weinig behoefte, maar men denkt dat dit bij de gemiddelde leerling anders kan liggen. De leden zijn dermate gemotiveerd voor cultuur dat men het niet graag verslagen van anderen als bron gebruikt. Bovendien hechten de panelleden eraan hun eigen mening te verwoorden. Men erkent dat het gebruik van verslagen van anderen wijd verspreid is, maar keurt een dergelijke handelwijze af. Anders ligt het met het vinden van andere bronnen. De sites van het NRC-Handelsblad en de Volkskrant worden regelmatig geraadpleegd om recensies te lezen. Ook de sites van gezelschappen en groepen worden als goede informatiebronnen gezien.


28

15.5. Conclusies Cultonline wordt overwegend positief beoordeeld. Er zijn kritische opmerkingen maar de site ziet er goed uit en biedt interessante informatie. De zoekmachines van Cultonline functioneren echter nog onvoldoende. Met name de omschrijving van de invulvelden leidt veelvuldig tot verwarring maar ook bevat de databank met ckv-verslagen te weinig content. Er is dermate veel concurrentie op het internet dat jongeren snel uitwijken naar alternatieven wanneer een site niet geheel aan de verwachtingen voldoet. Cultonline zou daarom onvolkomenheden moeten verbeteren wil het kritische jongeren kunnen trekken en vasthouden. Het panel heeft geen fundamentele suggesties voor aanpassing van de site. Cultonline wordt in staat geacht om uit te groeien tot een voor vele cultureel geïnteresseerde jongeren interessante bron van informatie.


29

Bijlage 1:

bezochte websites

adres onderwijs www.hku.nl www.rockacademy.nl www.nfta.nl www.ahk.nl www.hzm.nl www.hka.nl www.gerritrietveldacademie.nl www.fmd.hva.nl www.geocities.com/cabaretacademie www.sandbergen.nl www.rijksacademie.nl www.kabk.nl adres onjuist, tel. onbereikbaar

diverse kunstrichtingen voor wie popster wil worden voor film en televisie (onderdeel AHK) opleiding acteur, muzikant, kleinkunst, mime, regie, docent adres onjuist, tel. onbereikbaar opleiding acteur en docent opleiding voor beeldende kunst en vormgeving fashion management en design voor wie cabaretier wil worden opleiding voor design en fine arts academie met verschillende werkgebieden brede opleiding beeldend kunstenaar opleiding voor bouwkunst

overheid jongeren www.jip.org

jongereninfo: sex, drugs, geld, wonen, school, uitgaan

educatieve uitgeverijen www.thiememeulenhoff.nl

omschrijving

geluid

bewegend beeld

interactief

nee nee nee nee

nee nee nee nee

nee nee nee nee

nee nee nee nee nee nee nee

nee ja nee nee nee nee nee

nee

actueel errors

ckvverslag

(non)profit np np np np np np np np np np np np np

nee nee nee nee

nee nee nee nee


nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt



nee

forum

ja

nee

nee

np

nee

nee

nvt

nee

nee

p

nee nee nee nee nee

nee nee nee nee

nee nee nee nee

nvt nvt nvt nvt

nee nee nee nee

nee nee nee nee

p p p p

www.epn.nl

ckv1, ckv vmbo, kcv, muziek, beeldend, kunstgeschiedenis, voor docenten ckv1, muziek, beeldend, kunstgeschiedenis, docenten & leerlingen ckv 1, ckv vmbo, beeldend, docenten en leerlingen Muziek, docenten & leerlingen ckv1, ckv2, ckv3, ckv vmbo, veel disciplines, specialist kunst, docenten en leerlingen ckv 1, ckv2, ckv vmbo/docenten

nee

nee

nee

nvt

nee

nee

p

algemeen jongeren www.jongeren.pagina.nl

verzamelt links van sites voor jongeren

nee

nee

nee

nvt

nee

nee

p

www.wolters.nl www.malmberg.nl www.nijghversluys.nl www.lambo.nl


30

adres

geluid

bewegend beeld

interactief

online magazine van en voor jongeren, nadruk op cultuur scholierensite van uitgeverij Malmberg over huiswerk en dingen die jongeren willen weten/actief forum info en discussie voor jongeren in Zuid Holland

nee nee nee nee

nee nee nee nee

nee chat/forum forum chat

nvt ja ja nee

nee ja nee

nee ja nee

chat/forum nee nee

nee ja nee nee nee nee

nee ja nee nee nee nee

www.ckv23.com www.ckplus.nl

informatie over kunst & cultuur, ckv kijkt mee met de makers van podiumkunsten (ckv) ckv-site Dr. F.H. de Bruynelyceum Utrecht agenda discussies recensies vraag/aanbod kunst voor jongeren, ckv filmsite voor jongeren, geen ckv scholierensite van het nrc met een ckv-pagina jongerensite van Muziekcentrum voor de Omroep site van de Vereniging Leraren Schoolmuziek. weinig ckv-info Onderdeel Tumult-site, ckv gekoppeld aan kennisnet particuliere ckv-site, veel lesmateriaalen oefenmateriaal voor leerlingen particuliere ckv-site, voornamelijk exposities en toerisme

nee nee

www.ckv-online.nl www.flevocultuurenschool.nl www.kultuerside.nl/ckv www.cultuurmix.nl www.ckvwijzer.nl www.x-changeweb.nl www.kunstkick.nl www.ktf.nu in voorbereiding in voorbereiding in voorbereiding

ckv-site van Kunstcentraal e.a. gericht op provincie Utrecht cultuur & school-site van prov. Flevoland, nog in ontwikkeling ckv-site van Keunstwork gericht op prov. Friesland kunst en ckv voor de westelijke mijnstreek ckv-site voor midden kennemerland site van intercultureel project x-change van Kunsttgegouw kunst en ckv voor limburg jongerenproject kiss the future, brabant erfgoed-site voor jongeren gericht op provincie Gelderland www.UitinBrabant, operationeel vanaf 28-10-2002 ckv-site van de prov. Noord-Holland

www.ckvamsterdam.nl

ckv-site van Kunstweb & A’dams Uitbureau, forum, prikbord, verslagen werken niet wijst cultureel de weg in Rotterdam, nadruk op ckv

informatief www.spunk.nl www.collegenet.nl www.scholieren.com www.blixum.nl educatief/ckv (nat. - prov. - gemeente) www.cultonline.nl www.bekijkt.nl www.pro-art.org www.cjp.nl www.moviezone.nl scholieren.nrc.nl www.groteorengroteogen.nl www.vls-cmhf.nl/ tumult.kennisnet.nl/ckv/

www.dimi.nl

omschrijving


actueel errors

ckvverslag

(non)profit

nee nee nee nee

nee ja ja nee

np p p np

nee nvt nvt

ja nee nee

ja nee

np np np

forum nee forum chat nee chat

ja nvt ja nee nvt nee

nee ja nee nee nee ja

nee ja ja nee nee ja

np np P np np np

nee nee

nee nee

nvt nvt

nee nee

nee nee

p p

nee nee ja nee nee nee nee ja

nee nee ja nee nee nee nee nee

forum nee forum nee forum forum forum nee

nee nvt nee nvt nee nee nee nvt

ja ja ja ja nee nee nee ja

ja nee nee nee nee nee ja nee

np np np np np np np np np np np

nee

nee

forum

nvt

nee

ja

np

ja

ja

forum

ja

ja

nee

np

31

adres www.cultuur.breda.nl www.ckvdenhaag.nl www.kunstshot.nl www.almerecultuurenschool.nl www.cist.nl www.meer4u.nl www.artquake.nl in voorbereiding

omschrijving uitgaan en ckv in Breda ckv-site van het Koorenhuis leids ckv-festival 2001 info over culturele activiteiten en links naar instellingen in Almere cultuur & schoolsite van gem. Tilburg informatie voor jongeren in Haarlemmermeer, oa cultuur, geen ckv informatie over kunst & cultuur in Haarlemmermeer, geen ckv culturele jongerensite van de gem. Haarlem

geluid nee nee ja nee nee nee nee

bewegend beeld nee nee ja ja ja nee nee

uitgaan algemeen www.pauze.nl www.onstage.nl www.leukedingendoen.nl

allerlei recreatie voor jongeren (geen theater/dans!) landelijke info over films, theater en (pop)concerten over uitgaan, vrije tijd, unieke uitjes

nee nee nee

nee nee nee

forum nee nee

? nvt nvt

ja nee ja

ja nee nee

forum forum forum

www.ID-T.com

info en agenda dance-events info en agenda dance-events over dance-events van organisator awakenings alles over prods ID&T: events, radio, bars, CD's. Aparte sites per event

nee

nee

muziek www.mtv.nl www.tmf.nl www.radio538.nl www.hitkrant.nl www.oor.nl www.hiphopagenda.nl www.radio3fm.nl www.skyradio.nl

over hedendaagse muziek, hun makers en allerlei MTV-activiteiten over hedendaagse muziek, hun makers en allerlei TMF-activiteiten over popzender, uitgaan, games en studie (toch wel) over puberidolen over popidolen beperkte events-agenda over popzender, agenda ism NPI, dig. muziekpodium, recensies over skyradio

nee nee nee nee nee nee nee nee

film www.filmfocus.nl www.movieguide.nl www.movie.nl

info actuele films, ook art en cult webcommunity over film info films

nee nee nee

dance www.extrema.nl www.partyscene.nl www.awakenings.nl


interactief actueel errors nee nvt nee chat/forum nee nee nee nvt nee nee nvt nee nee nvt nee chat/forum nee nee forum nee nee

ckvverslag nee ja nee nee ja nee nee

(non)profit np np np np np np np

ja nee nee

nee nee nee

p p p

nee ja ja

nee ja nee

nee nee nee

p p p

forum

ja

nee

nee

p


nee forum chat chat nee nee chat chat

nvt ja ja ? nvt nvt ja ja

nee nee nee ja nee nee nee nee


p p p p p np p

nee nee nee

nee ja forum

nvt nee ja

nee nee nee

nee nee nee

p p p

32

adres

geluid

bewegend beeld

interactief

alles over theater en veel over dans (melding ckv)

nee

nee

nee

nvt

musea www.museumserver.nl www.rmo.nl

platform Nederlandse musea, agenda en nieuws over Rijksmuseum van Oudheden, educatieve projecten en kcv

nee nee

nee nee

nee nee

audiovisueel www.beeldengeluid.nl

over (het beheer van) beeld en geluid

nee

nee

fotografie www.zilverencamera.nl www.nfi.nl

over winnaars diverse nationale fotografieprijzen krijg geen contact

nee nee

dans www.dans-beweegt-je.nl

gemeenschappelijke promotie moderne dans (ckv docenten)

literatuur www.dbnl.org www.literatuurgeschiedenis.nl

theater www.tin.nl

jongeren tijdschriften algemeen www.breakout.nl www.yes.nl www.powerunlimited.nl www.fancy.nl

omschrijving

ckvverslag

(non)profit

nee

nee

np

nvt nvt

nee nee

nee kcv

np np

nee

nvt

nee

nee

np

nee nee

nee nee

nvt nvt

nee nee

nee nee

np np

ja

ja

nee

nvt

nee

nee

np

over Nederlandse literatuur van klassieken tot nu onderdeel bovenstaande site

nee

nee

nee

nvt

nee

nee

np

puberblad online van offline magazine voor meiden en hun wensen en problemen games site van gamesblad online van offline magazine voor tienermeiden die alles willen weten

nee

nee

ja

ja

nee

nee

p

nee nee nee

nee nee nee

ja ja ja

ja ja ja

nee nee nee

nee nee nee

p p p


actueel errors

33

Bijlage 2:

financiering culturele jongerensites

adres nationaal

omschrijving site

overheidssubsidie

rijk

www.cultonline.nl www.bekijkt.nl

informatie over kunst & cultuur, ckv kijkt mee met de makers van podiumkunsten, ckv Agenda, discussies, recensies, vraag/aanbod, kunst voor jongeren, ckv docentengedeelte, gedeelte voor instellingen filmsite voor jongeren

ja ja nee

x x

ja

x

scholieren.nrc.nl www.groteorengroteogen.nl www.vls-cmhf.nl/ tumult.kennisnet.nl/ckv/ www.ckv23.com www.ckplus.nl provinciaal & regionaal www.ckv-online.nl www.flevocultuurenschool.nl www.kultuerside.nl/ckv www.cultuurmix.nl www.ckvwijzer.nl www.kunstkick.nl www.x-changeweb.nl www.ktf.nu in voorbereiding in voorbereiding

scholierensite van het nrc met een ckv-pagina jongerensite van Muziekcentrum voor de Omroep site van de Vereniging Leraren Schoolmuziek. Beperkt ckv ckv-gekoppeld aan kennisnet. particuliere ckv-site, lesmateriaal en oefenmateriaal voor leerlingen particuliere ckv-site, voornamelijk exposities en toerisme

nee ja ? ja nee nee

ckv-site van Kunstcentraal e.a. gericht op provincie Utrecht cultuur & school-site van prov. Flevoland (in ontwikkeling) ckv-site van Keunstwork gericht op prov. Friesland kunst en ckv voor de westelijke mijnstreek ckv-site voor midden kennemerland site APC Limburg, met een jongeren/ckv gedeelte site van intercultureel project x-change van Kunstgebouw jongerenproject kiss the future, brabant erfgoed-site voor jongeren gericht op provincie Gelderland www.UitinBrabant, operationeel vanaf 28-10-2002

ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja

in voorbereiding

ckv-site van de prov. Noord-Holland

ja

www.cjp.nl www.moviezone.nl


prov

gem

sponsor/fonds

x

Pr. Bernhard Cultuurfonds ABNAMRO Volkskrant OCW, ThuisKopie Fonds, Nederlands Fonds voor de Film, Volkskrant.

x x

x x x

x x x x x x x x x x

x

x

CasTelMedia (multimedia bedrijf)

x

34

lokaal www.ckvamsterdam.nl www.dimi.nl www.cultuur.breda.nl www.ckvdenhaag.nl www.kunstshot.nl www.almerecultuurenschool.nl www.cist.nl www.meer4u.nl www.artquake.nl www.pro-art.nl in voorbereiding

nauwelijks werkende ckv-site, forum, prikbord, verslagen werken niet wijst cultureel de weg in Rotterdam (nadruk op ckv) uitgaan en ckv in Breda ckv-site van het Koorenhuis voor Den Haag leids ckv-festival 2001 info over culturele activiteiten en links naar instellingen in Almere cultuur & schoolsite van gem. Tilburg informatie voor jongeren in Haarlemmermeer, oa cultuur, geen ckv informatie over kunst & cultuur in Haarlemmermeer, geen ckv ckv-site Dr. F.H. de Bruynelyceum Utrecht culturele jongerensite van de gem. Haarlem

TOTAAL


ja ja ja ja ja ja ja ja ja ? ja

x x x x x x x x x x 8

11

13

4

35

Bijlage 3: totalen & percentages kwantitatief totaal aantal sites waarvan in voorbereiding online sites nationale sites provinciale/regionale sites lokale sites financiering private financiering rijksfinanciering provinciale financiering gemeentelijke financiering fondsen sponsors kwaliteit & voorzieningen errors databank ckv-verslagen chat forum actieve chats/fora

aantal 32 4 28 10 11 11

percentage 100 % 12,5 % 87,5 % 31,25 % 34,38 % 34,38 %

3 8 11 13 1 3

9,38 % -

*

9 8 4 13 4

32 % 29 % 14 % 46 % 14 %

** ** ** ** **

* * * * *

* = percentage van totaal aantal sites ** = percentage van aantal online site


36

Bijlage 4: geconsulteerde personen

Jongeren panel Greke Delsing Niels Enneking Johan Fretz Joo Hee Heidebrink Djuro Heideritz Stephanie Isenborghs

Zora Jurriëns Guilliano Heuvel Eugene van de Heuvel Shira Keller Rosa Peters Floris Verkerk

Respondenten overheden Mevr. Benne Gemeente Haarlem

Mevr. Lennarts Gemeente Tilburg

Mevr. van Droffelaar Gemeente Utrecht

Mevr. Staal Gemeente Haarlemmermeer

Mevr. Grimmius Provincie Utrecht

Mevr. Verstappen Gemeente Leiden

Mevr. Landaal Gemeente Ede

Mevr. Worms Gemeente Zoetermeer

Respondenten bedrijfsleven Mevr. Barendrecht Hill and Knowlton

Dhr. Ongerboer de Visser Burson-Marsteller

Dhr. Zwaagstra Mediaedge:cia

Mevr. Bosveld CommunicationForce

Overige respondenten Dhr. Van Gaal Kunst Centraal Mevr. Steeneken Codename Future


37

Cultonline cultureel digi-grootgrutter

Recommend Documents