Creditnotes Nummer 5/2015 - oktober
Informatiebulletin voor kapitaalgoederenexporteurs, banken, internationaal opererende aannemingsbedrijven en ingenieursbureaus
Een dynamische gassector Wat vindt u van het magazine Creditnotes? Eerste ORIO-transactie verzekerd door de Atradius namens de staat Introductieseminar middellange exportkredietverzekering
Creditnotes
Inhoudsopgave Hoewel bij het redigeren van Creditnotes de grootst mogelijke zorgvuldigheid wordt betracht bestaat altijd de mogelijkheid dat bepaalde informatie na verloop van tijd verouderd of niet juist meer is. Atradius is dan ook niet aansprakelijk voor de gevolgen van activiteiten die worden ondernomen op basis van deze uitgave.
Een dynamische gassector Wat vindt u van het magazine Creditnotes? Eerste ORIO-transactie verzekerd door de Atradius namens de staat Introductieseminar middellange exportkredietverzekering Personeelswijzigingen Wijziging landenbeleid Atradius Dutch State Business Exporteursbijeenkomst
Overname van artikelen is toegestaan, mits integraal en met bronvermelding ISSN 1386-7598.
Nummer 5/2015 - oktober - pagina 2
Atradius, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam Tel. +31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail
[email protected]
Creditnotes
Een dynamische gassector Wat zijn de kansen en bedreigingen? De gasprijzen in de drie regio’s Europa, Noord-Amerika en Azië zijn in het afgelopen jaar flink gedaald. Ten dele kwam dit door de lagere olieprijs, maar ook door vraag- en aanbodontwikkelingen in de verschillende regio’s. Het onderstreept de dynamiek in de gassector, maar het schept ook onzekerheid voor de toekomst. De gasmarkt is nog nooit met zoveel onzekerheden omgeven geweest als momenteel. Enerzijds via olie, waarvan de prijs een duidelijke weerslag heeft op de gasprijs en investeringen. Anderzijds door ontwikkelingen in de gassector zelf. De hoge gasprijs van de afgelopen twee jaar, het goedkope steenkool en de forse daling in de kosten van duurzame energie, heeft gas beduidend minder aantrekkelijk gemaakt voor de energiesector. Terwijl nu juist de energiesector de belangrijkste sector is waar gas wordt gebruikt. Daarnaast kunnen milieu-overwegingen, gas is immers een schone brandstof, en politieke besluiten een enorme impact hebben op de gasmarkt. Zo vindt er in december dit jaar in Parijs een belangrijke klimaatconferentie van de Verenigde Naties plaats en kan de uitkomst hiervan implicaties hebben op de vraag naar gas. Er zal dan een nieuw klimaatverdrag worden getekend dat in 2020 zal ingaan, wanneer het Kyoto-protocol afloopt. Deelnemende landen moeten plannen indienen bij de Verenigde Naties waarin zij aangeven hoe zij de CO2-uitstoot gaan inperken. Daling gasprijzen In de afgelopen maanden is duidelijk zichtbaar geworden dat de gasmarkt niet immuun is voor de forse daling van de olieprijs. Zoals de onderstaande grafiek toont, zijn de prijzen in de verschillende regionale markten fors gedaald, min of meer in lijn met de dalende olieprijs.
Bron: IMF
Niet alleen de olieprijs is bepalend voor de neerwaartse trend in de prijzen. Tegenvallende vraag en een overaanbod spelen hierin ook een rol. Al gaat dit voornamelijk op voor de VS, waar de prijs wordt bepaald door binnenlandse vraag- en aanbodfactoren. De lagere prijs in de VS is dan ook vooral toe te schrijven aan de forse toename in het aanbod. In Azië is de gasprijs met name gebaseerd op de olieprijs, in steeds mindere mate is dit in Europa het geval. De Duitse importprijs, de Europese prijs, is een combinatie van spotprijzen en gasprijzen afgesproken in langlopende contracten. Met de toename van het gebruik van spotprijzen in Europa is duidelijk zichtbaar dat de prijs minder sterk is gestegen dan de Aziatische prijs, voor vloeibaar aardgas (LNG) in Japan. Ontwikkelingen per regio Noord-Amerika In de Verenigde Staten neemt de productie ondanks de lagere gasprijs nog steeds toe. Dit terwijl algemeen wordt aangenomen dat het op het huidige prijsniveau niet rendabel is te produceren. Het is dan ook aannemelijk dat de productie geraakt zal worden, in die zin dat de groei in productie iets zal afzwakken. Als gevolg van de lagere gasprijzen is de consumptie van gas in 2014 verder toegenomen. Ook in de komende jaren wordt een verdere groei in de gasconsumptie verwacht. Deze toename in de consumptie zal zich met name afspelen in de energiesector, waar een verdere substitutie van steenkool zal plaatsvinden. Het is echter te verwachten dat de groeicijfers in de komende jaren lager zullen liggen dan in de afgelopen 10 jaar, omdat er reeds een redelijk grote substitutie van steenkool naar gas heeft plaatsgevonden. Ondersteunend voor de vraag naar gas in de komende jaren is het regeringsplan om haar uitstoot met 26% tot 28% te verminderen. Door de toenemende productie wordt verwacht dat in 2018 deze hoger zal uitvallen dan de consumptie. In overeenstemming hiermee zal de gasimport in de komende jaren afnemen en de export sterk toenemen. Het is aannemelijk dat de VS in toenemende mate naar Azië zal exporteren, maar de forse daling van de prijs in deze regio in combinatie met de relatief hoge kosten voor LNG, waaronder trans-
Atradius, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam Tel.+31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail
[email protected]
Nummer 5/2015 - oktober - Pagina 3
Creditnotes
port, veroorzaakt onzekerheid over hoeveel de VS zal gaan exporteren naar Azië. Daarbij is er in de periode tot en met 2018 sprake van een overaanbod in de LNG-markt, waardoor de vraag naar Amerikaanse export minder hoog zal zijn. Een deel van Amerikaanse export zal dan ook haar weg naar Europa vinden. Europa Het afgelopen jaar stond in Europa in het teken van de toegenomen geopolitieke risico’s door het escalerend conflict tussen Rusland, de grootste gasexporteur naar Europa, en Oekraïne, het belangrijkste doorvoerland van gas naar Europa. Het conflict zal er toe leiden dat de gasverhoudingen in Europa in de komende jaren zullen wijzigen, aangezien de noodzaak in Europa om gasimport veilig te stellen nu sterk is toegenomen. Het minder afhankelijk worden van Russisch gas is daarbij prioriteit geworden. Eerder dit jaar is het strategisch raamwerk voor een Energie-unie door de Europese Commissie gelanceerd, waarin diversificatie in gasaanbieders en het verbeteren van de gasinfrastructuur de belangrijkste peilers zijn.
maar door de lagere LNG-prijs is dit ook economisch aantrekkelijk voor Europa. Bovendien komt er de komende jaren veel LNG op de markt en zullen LNG-aanbieders een andere bestemming dan Azië moeten vinden. Hoewel een daling van invoer uit Rusland wordt verwacht, zal Rusland in Europa een belangrijke aanbieder van gas blijven. Het land is met afstand de grootste producent in Europa, beschikt over de grootste gasreserves in de regio en is in theorie in staat op korte termijn gas te produceren en te leveren.
Europa kent al jaren een zwakke consumptie van gas door de concurrentie van steenkool als bron voor de electriciteitsopwekking, de zwakke economische groei, toenemende efficiency en de toename van duurzame energie. In 2014 daalde de Europese gasconsumptie met 4,8% door vooral de zachte winter. Hoewel de komende jaren sprake blijft van een zwakke consumptie wordt wel een herstel verwacht van het lage niveau in 2014. Dit verwachte herstel wordt vooral gedragen door de energiesector, waar steenkool geleidelijk aan zal worden vervangen door gas. In verschillende landen zijn steenkoolcentrales namelijk verouderd en is besloten steenkoolcentrales te sluiten. Daarbij zou door maatregelen om de CO2-uitstoot in te perken de gasconsumptie hoger kunnen uitvallen. Het effect hiervan is echter met veel onzekerheid omgeven, omdat een toenemend gebruik van duurzame energie ook een vlucht kan nemen. Naast een zwakke consumptie is in Europa eveneens sprake van een dalende productie. Hieraan ten grondslag liggen de afnemende productie in het Verenigd Koninkrijk, Noorwegen en Nederland. Zo worden in Noorwegen investeringen uitgesteld vanwege de lagere olieprijs en is in Nederland een productiequotum ingesteld om veiligheidsredenen (risico van aardbevingen) voor dit jaar en 2016. De kans op een schalierevolutie, zoals plaatsvond in de VS, is in Europa zeer beperkt. Door de combinatie van dalende productie en stijgende consumptie neemt de importbehoefte van de Europese Unie in de komende jaren toe. Deze import zal voor een groot deel worden opgevangen door Russisch gas, maar in toenemende mate zal gebruik worden gemaakt van LNG. Geopolitiek risico zal een drijfveer zijn om meer LNG te importeren,
Nummer 5/2015 - oktober - pagina 4
Atradius, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam Tel. +31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail
[email protected]
Creditnotes
Europa is dankzij zijn goede infrastructuur in staat om zijn gasimport te diversificeren. Via pijpleidingen zijn de landen in Europa goed met elkaar verbonden en het beschikt over voldoende LNG-faciliteiten. Door de goede infrastructuur zijn er in de afgelopen jaren veel gasrotondes bijgekomen en is de handel op basis van spotprijzen gemakkelijker geworden. Ook door de relatief hoge gasprijs in voorgaande jaren is er in toenemende mate gas geleverd op basis van dagprijzen. Momenteel wordt ongeveer de helft van de handel afgesloten op basis van olie-indexatie. Daarnaast neemt het afsluiten van korte contracten op basis van dagprijzen
steeds meer toe. Het olie-geïndexeerde prijsmechanisme wordt in Europa steeds meer onder druk gezet. Azië Centraal in deze regio staan de vertragende consumptiegroei van gas, overaanbod van LNG en de fors lagere prijs voor LNG. Terwijl in voorgaande jaren deze regio een sterke consumptiegroei liet zien, viel deze vorig jaar tegen. In 2014 werd de laagste jaarlijkse consumptiegroei opgetekend sinds 1981. Ten grondslag hieraan lag de vertraging in de consumptiegroei in China en het besluit van Japan
Atradius, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam Tel. +31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail
[email protected]
Nummer 5/2015 - oktober - Pagina 5
Creditnotes
om weer kernreactoren op te starten. De omschakeling van gas naar kernenergie is toe te schrijven aan de hoge energiekosten vanwege de hoge LNG-prijs in de afgelopen jaren. Ook in Zuid-Korea, eveneens een belangrijke LNG-importeur, daalde de gasconsumptie fors door de verschuiving naar steenkool als brandstof voor electriciteitscentrales. Het Internationaal Energie-Agentschap (IEA) heeft de voorziene groei in de Chinese gasconsumptie voor de komende jaren fors neerwaarts bijgesteld. Desalniettemin zal de consumptie sterk toenemen tot 2020. Gas, als schone brandstof, zou moeten profiteren van de milieumaatregelen die de autoriteiten hebben aangekondigd, maar tegelijkertijd vindt er eveneens een sterke ontwikkeling plaats in duurzame energie. Daarnaast zou de lagere importprijs de vraag naar gas moeten stimuleren. Het is echter niet precies aan te geven wat het effect hiervan zal zijn, omdat onduidelijk is wat de prijselasticiteit in Azië is. De productie zal de komende jaren fors toenemen in Azië door de ontwikkelingen in Australië, waar een aantal LNGfaciliteiten met productie zal aanvangen. Door de sterke toename in productie zal de handel in LNG de komende jaren een drastische verandering ondergaan. In overeenstemming met de toenemende productie van Australië neemt het importtekort in deze regio af en zal export vanuit Qatar geleidelijk worden vervangen. Het effect van de lagere olieprijs is duidelijk zichtbaar in deze regio, aangezien LNG is gebaseerd op de olieprijs. De prijs van Japan-LNG schommelde in juni van dit jaar rond $ 11 MBtu (US dollar per miljoen British thermal units), fors lager dan een jaar eerder toen de prijs van LNG $ 17,51 MBtu bedroeg. Het IEA geeft aan dat de huidige prijs van LNG te laag is om de kosten van de bouw van een nieuwe LNGfaciliteit te dekken. LNG-faciliteiten die momenteel in aanbouw zijn, zullen wel in bedrijf worden genomen aangezien de investeringskosten reeds zijn gemaakt en de variabele kosten wel worden gedekt door de huidige prijs. Hierdoor zal er op korte termijn meer dan voldoende aanbod zijn van LNG. Indien de prijzen op het huidige lage niveau blijven zullen meer investeringen worden uitgesteld, waardoor de kans groot is dat het aanbod vanaf 2020 krap zal zijn. Bepalend hierin is echter wat de investeringsbesluiten in de komende 24 maanden zullen zijn.
komende jaren van invloed blijft op de LNG-prijs. Naast die onzekerheden is er ook duidelijkheid. De vloed van LNG die in de komende jaren de markt opkomt en de tegenvallende consumptiegroei in Azië hebben een drukkend effect op de LNG-prijs. Hierbij wordt steeds meer zichtbaar dat ontwikkelingen in een bepaalde regio invloed uitoefenen op de prijs in een andere regio. Zo zal het overaanbod van LNG zijn weg vinden naar Europa, waar dit de dagprijs onder neerwaartse druk zal houden. Tevens versterkt dit de onderhandelingspositie van Europa met Rusland, wat eveneens een drukkend effect heeft op de prijs in Europa. Door de toenemende handel in LNG zullen regio’s steeds meer met elkaar verbonden raken, waardoor de verschillende gasprijzen dichter bijelkaar komen te liggen. Hieraan ten grondslag liggen de toenemende export vanuit de Verenigde Staten en het toenemend aanbod van andere producenten. De toenemende export vanuit de VS zal een opwaarts effect op de Henry Hub- prijs (de maatstaf voor de prijs in de VS) uitoefenen. De Wereldbank verwacht dat de prijs zal oplopen van gemiddeld $ 2,8/MBtu in 2015 naar gemiddeld $ 4,1/MBtu in 2020. Door de afhankelijkheid van LNG blijft de prijs in Azië toch de hoogste van de drie regio’s. Verwacht wordt dat de prijs voor LNG in Japan licht zal oplopen van gemiddeld $ 10,5/MBtu in 2015 naar $ 11,2/MBtu in 2020. In Europa wordt in deze periode rekening gehouden met een geleidelijke toename van $ 7,6/ MBtu naar $ 8,3 MBtu. Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u contact opnemen met Senior Econoom Afke Zeilstra op 020 553 2873 of
[email protected].
Conclusie In de komende jaren is er veel onzekerheid die van invloed zal zijn op de hoogte van de gasprijzen in de verschillende regio’s. Zo kunnen politieke besluiten (vooral vanuit milieuen veiligheidsoverwegingen) een enorme invloed hebben op de gasmarkt en staat er een belangrijke klimaatconferentie op de agenda die de toekomstige rol van gas in de energiemix kan bepalen. Verbetering in efficiency laat zich evenmin goed voorspellen. Daarnaast heeft de snelle opkomst van duurzame energie in diverse landen een negatief effect op de vraag naar gas. Niet onbelangrijk is dat de olieprijs in de
Nummer 5/2015 - oktober - pagina 6
Atradius, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam Tel. +31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail
[email protected]
Creditnotes
Wat vindt u van het magazine Creditnotes? Atradius Dutch State Business publiceert het magazine Creditnotes om relaties en belangstellenden op de hoogte te houden van ontwikkelingen bij Atradius DSB, exportkredietverzekering en gerelateerde onderwerpen. Wij vinden het belangrijk dat het magazine aansluit bij de behoefte van de lezer. Daarom heeft in september 2015 een online-enquête plaatsgevonden met als doel de wensen van de lezer in kaart te brengen. Zo kunnen we Creditnotes beter afstemmen op u. Aspecten als format, verschijningsfrequetie, artikel- en onderwerpkeuze kwamen aan bod. De online-enquête is afgenomen door marktonderzoeksbureau Baken Adviesgroep. De respons was waardevol. Namens Atradius DSB willen wij alle respondenten bedanken voor hun bijdrage!
Wat gaan we met de resultaten doen? Wij zullen alle aspecten van Creditnotes onder de loep nemen. Wij zijn in elk geval voornemens om binnenkort ook een digitale versie van Creditnotes te laten verschijnen. Voor meer informatie over het marketing- en communicatiebeleid kunt u contact opnemen met Martine Krop, Senior Marketing & Communication Advisor op +31(0)20 553 2327 of
[email protected].
De resultaten van dit onderzoek zullen de basis vormen voor de ontwikkeling van het magazine Creditnotes. Hieronder leest u een samenvatting. Waardering Creditnotes wordt goed gelezen en zou door de meeste lezers gemist worden indien het niet meer zou verschijnen. Degenen, die het magazine niet regelmatig lezen doen dat omdat ze geen tijd hebben of niet omdat ze het niet interessant vinden. Overheidsinstanties lezen Creditnotes het regelmatigst. Inhoud Qua inhoud vinden de lezers voorbeeldtransacties, wijzigingen in landenbeleid, internationale ontwikkelingen (OESO en EU), economisch nieuws en verzekeringstechnische onderwerpen het interessantst. Door Creditnotes weten de lezers meer over de producten en diensten van Atradius Dutch State Business. Format, verschijningsfrequentie en wat ermee gedaan wordt De papieren versie heeft de voorkeur boven de digitale, alhoewel deze laatste ook door een flink deel graag ontvangen zou worden. De huidige verschijningsfrequentie van 6x per jaar ervaren de meeste lezers als goed. Een groot deel van de lezers geeft het magazine aan een collega of bewaart het. De informatie wordt door het merendeel van de lezers gebruikt voor het werk.
Atradius, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam Tel. +31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail
[email protected]
Nummer 5/2015 - oktober - Pagina 7
Creditnotes
Eerste ORIO-transactie verzekerd door Atradius namens de staat Voor het eerst sinds de start van het ORIO-programma (Ontwikkelingsrelevante Infrastructuurontwikkeling) heeft Atradius Dutch State Business polissen kunnen uitreiken ter verzekering van fabricatie- en kredietrisico’s voortvloeiend uit een project dat tot stand is gekomen met een ORIO-schenking.
Nummer 5/2015 - oktober - pagina 8
Atradius, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam Tel. +31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail
[email protected]
Creditnotes
Het gesteunde project betreft de renovatie van Kilimanjaro International Airport in Tanzania, waartoe BAM International (hierna ook ‘BAM’) een contract met de Tanzaniaanse overheid heeft gesloten. Voor de betaling van het project heeft de overheid van Tanzania naast de ORIO-schenking tevens een lening afgesloten bij ING Bank, welke vanaf voltooiing van het project over een periode van 10 jaar in gelijke halfjaarlijkse termijnen zal worden terugbetaald. Het ORIO-programma is sinds 2009 een schenkingsprogramma voor ontwikkelingsrelevante projecten in ontwikkelingslanden, dat wordt uitgevoerd door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en is destijds gestart
ter vervanging van het ORET-programma, een schenkingsprogramma dat gebonden was aan Nederlandse export. ORIO valt onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het doel van het ORIO-programma is om projecten te steunen die bijdragen aan de publieke infrastructuur in ontwikkelingslanden. De schenking wordt gedaan aan het land zelf en hoeft niet in Nederland besteed te worden (ongebonden hulp). Het tot stand komen van een transactie met een Nederlandse exporteur is daarom op voorhand geenszins een vast gegeven en dus is het verkrijgen van de opdracht voor BAM een mooie verdienste. Overigens is ORIO inmiddels vervangen door DRIVE, wij verwijzen u naar het artikel in de vorige Creditnotes. BAM International is de internationale tak van Koninklijke BAM Groep en richt zich op het uitvoeren van aannemingswerken buiten Europa. Daarbij is Afrika een bijzonder belangrijke markt voor BAM, waar zij vorig jaar nog met werkzaamheden is gestart onder een contract (eveneens met verzekering door de Nederlandse staat) voor de bouw van een nieuwe terminal voor het Julius Nyerere International Airport te Dar es Salaam – het belangrijkste vliegveld van Tanzania. Het renovatieproject voor het Kilimanjaro Airport is dus het tweede grote project dat BAM zal gaan uitvoeren ter verbetering van de capaciteit van Tanzaniaanse luchthavens. Kilimanjaro International Airport (hierna ook ‘KIA’) werd in 1971 geopend onder de aanduiding ‘Gateway to Africa’s Wildlife Heritage’. KIA geldt door de strategische ligging tussen twee toeristische regio’s in Arusha (noord Tanzania) als het tweede vliegveld van Tanzania en is vooral populair bij safaritoeristen en bij beklimmers van de Kilimanjaro. KIA is tevens van belang voor het transport van bloemen en landbouwproducten en ontvangt dagelijks vluchten uitgevoerd door KLM. De renovatie van KIA behelst de ontwatering, start-en landingsbaan en de taxibaan, het verbeteren van de milieufaciliteiten en de renovatie van de terminal. De uitvoering van het project zal 20 maanden in beslag nemen. De transportsector speelt een cruciale rol in Tanzania door zijn bijdrage aan de sociale en economische vooruitgang in het land. Een van de speerpunten van de Tanzaniaanse overheid is dan ook het bouwen of renoveren van vliegvelden. De renovatie van KIA zal leiden tot een verhoogde capaciteit en zal op den duur de groei van Tanzania op sociaal- en economisch vlak doen verbeteren. Voor meer informatie over de regeling kunt u contact opnemen met Oscar Boot: email
[email protected] of telefoon nummer 020-5533189.
Atradius, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam Tel. +31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail
[email protected]
Nummer 5/2015 - oktober - Pagina 9
Creditnotes
Introductieseminar middellange exportkredietverzekering Maandag 16 november a.s. organiseert Atradius Dutch State Business een introductieseminar over middellange exportkredietverzekering. Dit seminar, dat plaats zal vinden op ons kantoor aan de David Ricardostraat 1 te Amsterdam, zal een hele dag beslaan en is bestemd voor (nieuwe) medewerkers van bestaande én nieuwe exporterende klanten, die via hun werk te maken hebben met middellange exportkredietverzekering. Tijdens deze dag zullen aspecten van het middellange kredietverzekeringsbedrijf, zoals onze producten, acceptatie van aanvragen, afhandeling van schade en het landenbeleid aan bod komen. Tevens wordt de praktijk van acceptatie toegelicht in de vorm van een case. Het seminar begint om 09.15 uur en eindigt omstreeks 17.00 uur. Indien u zichzelf of collega’s wilt opgeven, dan kunt u een e-mail sturen naar het adres hieronder. Ongeveer een week voor aanvang ontvangt u een bevestiging met het programma en de routebeschrijving. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Monique Duns op telnr. 020 553 2329 of per e-mail:
[email protected].
Nummer 5/2015 - oktober - pagina 10
Atradius, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam Tel. +31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail
[email protected]
Creditnotes
Personeelswijzigingen Op 1 september is Bert Burger in dienst getreden als Senior Econoom. Hij is afkomstig van Robeco, waar hij heeft gewerkt als Senior Investment Writer. Daarvoor was hij onder andere Head of Strategy and Research en Chief Investment Strategist bij Theodoor Gilissen Bankiers.
Op 1 september is Marijn Kastelein als Underwriter begonnen in het regioteam. Daarvoor werkte hij als Senior Econoom in het Economic Research team van Atradius DSB.
Wijziging landenbeleid Atradius Dutch State Business Verenigde Arabische Emiraten Open met beperkingen Signaleringsplafond is 1500 mln euro Landenklasse: 2
Indonesië Open met beperkingen Signaleringsplanfond is 2000 mln euro Landenklasse: 3
Exporteursbijeenkomst Op dinsdagmiddag 24 november a.s. organiseren wij onze jaarlijkse exporteursbijeenkomst. Als gastspreker zal dit jaar Hans de Boer optreden, de voorzitter van VNO-NCW.
Atradius, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam Tel. +31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail
[email protected]
Nummer 5/2015 - oktober - pagina 11
Creditnotes
Landenbeleid voor ééntransactiepolissen Atradius Dutch State Business situatie 1 oktober 2015 Atradius Dutch State Business verzekert namens de Nederlandse Staat betalingsrisico’s verbonden aan transacties van ondernemingen met buitenlandse afnemers. Voor inlichtingen over het landenbeleid kunt u zich wenden tot Afke Zeilstra, Afdeling Economic Research, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam, telefoon 020 553 2873 of e-mail afke.
[email protected] of tot uw account-manager. U kunt ook kijken op www.atradiusdutchstatebusiness.nl Deze informatie bevat slechts algemene richtlijnen over het Atradius Dutch State Business landenbeleid in een gecomprimeerde vorm en is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. Het is mogelijk dat er veranderingen hebben plaatsgevonden na publicatie. Atradius Dutch State Business aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor eventuele fouten. Onze aansprakelijkheid beperkt zich tot de verplichtingen die voortvloeien uit onze verzekeringspolissen.
Middellang landenbeleid Het beleid is van toepassing op namens de Nederlandse Staat verzekerde ééntransactiepolissen met een krediettermijn van langer dan 12 maanden, alsmede contante aannemingswerken met een uitvoeringsduur langer dan 12 maanden. In geval van verzekering van middellang krediet geldt een signaleringsplafond. Zodra het obligo op een land het signaleringsplafond bereikt, wordt samen met de Nederlandse Staat bezien of en hoe dit plafond kan worden aangepast of overschreden. Ook wordt aangegeven welk gedeelte van het plafond reeds benut is (exclusief in behandeling zijnde aanvragen). Tevens zijn de middellange landenklassen vermeld voor het politieke risico, van 0 (zeer goed) tot en met 7 (slecht). De landenklasse is medebepalend voor de hoogte van de middellange premie en de hoogte van het landenplafond. Op landen voorzien van een (*) is sinds de datum van de voorafgaande publicatie van dit overzicht het beleid opnieuw vastgesteld. Dit hoeft niet noodzakelijkerwijs te betekenen dat het beleid dan is gewijzigd. n.r. non-rated (niet geclassificeerd). Nadere informatie en uitleg van begrippen kunt u vinden op www.atradiusdutchstatebusiness.nl
Legenda beleid 1. Open zonder beperkingen
4. Dekking opgeschort
2. Open met beperkingen
5. Beleid wordt herzien
3. Geen dekking
6. Geen beleid vastgesteld
Definities Signaleringsplafonds Wanneer door de acceptatie van een zaak het signaleringsplafond * wordt overschreden zal het landenbeleid opnieuw worden bezien. De minister van Financiën besluit, na advisering van de Commissie Advisering Risicobeheer**, tegen welke voorwaarden resterende capaciteit kan worden geboden. In geval van aanhoudende grote politieke en/of economische risico’s kan worden besloten deze capaciteit niet te bieden. Andersom kan bij ongewijzigde of verbeterde omstandigheden capaciteit tegen de reeds geldende voorwaarden worden geboden. Dekkingsadviessituatie (da) Een dekkingsadviessituatie ontstaat door capaciteitsgebrek op een bepaald land. Een dekkingsadvies is geen verplichting voor de staat om een verzekering af te geven. Het is alleen een verzekeringstechnische beoordeling van een transactie. Indien op een later tijdstip weer ruimte ontstaat, zal de transactie opnieuw beoordeeld worden tegen de dan geldende voorwaarden, voordat eventueel een polis zal worden uitgereikt. Tekenclausule (tc) Een tekenclausule bij een nog niet getekend contract houdt in dat de verzekerde het contract niet mag tekenen voordat schriftelijke goedkeuring van Atradius Dutch State Business is verkregen. Een tekenclausule bij een getekend contract dat nog niet in werking is getreden en waarvoor een
DSA/DSF Nederland onderschrijft de IMF/Wereldbank-uitgangspunten ten aanzien van de schuldhoudbaarheid van ontwikkelingslanden (Debt Sustainability Analysis, Debt Sustainability Framework). Dit betekent dat overheidskopers in deze landen slechts onder beperkende voorwaarden (de “concessionaliteitseis” en “goed bestuur”-toets) nieuwe schulden mogen aangaan. In de kolom DSA/DSF is aangegeven hoe groot deze concessionaliteit dient te zijn indien het niet-schenkingsdeel verzekerbaar is. Neem voor alle zaken waar de kolom DSA/DSF gevuld is contact op met uw accountmanager, want er zijn uitzonderingen op de concessionaliteitseis mogelijk. DGGF Open voor Dutch Good Growth Fund (DGGF). Voor meer informatie zie onze website. * Relevant voor het bepalen van de overschrijding is het maximale-schadebedrag, niet het contractbedrag ** De leden van de deze commissie zijn vertegenwoordigers van het ministerie van Financiën, Atradius Dutch State Business, het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en het ministerie van Buitenlandse Zaken.
LAND
beleid
Afghanistan Albanië Algerije Andorra Angola (en Cabinda) Anguilla Antigua & Barbuda Argentinië Armenië Aruba Australië Azerbajdzjan Bahama Eilanden Bahrain Bangladesh Barbados
3 7 1000 J, 35% 2 6 100 7 2 3 1500 0 2 N.R. 50 2, da 5 750 789 2 6 50 2 7 30 1 3 7 352 2 6 80 1 4 65 2 1 N.R. 1500 0 2 5 750 22 1 3 150 109 2 4 950 2 5 400 J, 35% 2 5 50 13
Nummer 5/2015 - oktober - Pagina 12
landen klasse
handeling van de verzekerde noodzakelijk is, houdt in dat deze handeling niet mag worden verricht dan na schriftelijke goedkeuring van Atradius Dutch State Business.
signaleringsplafond (mln euro)
benut (mln euro) per 30-9-2015
DSA/DSF
DGGF
ja ja ja ja
ja
ja
Atradius, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam Tel. +31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail
[email protected]
Creditnotes
landen klasse
signaleringsplafond (mln euro)
benut (mln euro) per 30-9-2015
LAND
beleid
België Belize Benin Volksrepubliek Bermuda Bhoutan Boeroendi Bolivia Bosnië - Herzegowina Botswana Brazilië Brunei Bulgarije Burkina Faso Cambodja Canada Centraal Afrikaanse Republiek Chili China Colombia Comoro Eilanden Congo Congo Brazzavile Cook Eilanden Costa Rica Cuba Curacao Cyprus Denemarken Djibouti Dominica Dominicaanse Republiek Duitsland Ecuador Egypte El Salvador Equatoriaal Guinee Eritrea Estland Ethiopië Falkland Eilanden Fidzji Eilanden Filippijnen Finland Frankrijk Frans Polynesië Gabon Gambia Georgië Ghana Gibraltar Grenada Griekenland Groot Brittannië Guatemala Guinee Guinee - Bissau Guyana Haiti Honduras Hong Kong Hongarije Ierland IJsland India Indonesië Irak Iran Israël Italië Ivoorkust Jamaica Japan Jemen Republiek Jordanië Kaaiman Eilanden Kaap Verdische Eilanden Kameroen
1 N.R. 1500 132 2 6 30 2 7 100 J, 35% 2 5 50 106 2 6 100 3 7 J, 50% 2 5 30 0 2 7 30 4 1 2 250 1 3 1500 1909 1 N.R. 550 2 4 500 0 4 7 40 1 J, 35% 2 6 30 1 N.R. 1500 3 7 1 N.R. 1500 0 2 2 1500 222 1 4 1150 13 3 7 J, 35% 3 7 1 J, 35% 2, da 6 25 6 7 2 3 1150 119 2 7 12 37 2 5 75 2 N.R. 350 195 1 N.R. 1500 2 7 50 31 6 7 50 2 5 150 1 1 N.R. 1500 297 2 6 70 41 2 6 500 369 2 4 450 46 2 7 30 2 7 40 J, 35% 2 N.R. 350 2 7 40 0 J, 35% 6 3 3 6 2 3 150 2 1 N.R. 1500 34 1 N.R. 1500 2 1 50 1 5 100 69 3 7 9 J, 35% 2 6 100 7 2, da 5 300 163 J, 35% 2 1 50 2 6 50 J, 35% 4 N.R. 500 1 N.R. 1500 135 2 4 200 3 7 J, 35% 3 7 J, 35% 2 7 30 6 3 7 J, 35% 2 6 100 40 J, 35% 1 1 1500 2 4 500 1 N.R. 1500 136 2 4 150 1 3 1500 1046 2 3 2000 1265 4 7 200 19 3 7 118 1 N.R. 1500 1 N.R. 1500 1 2 7 100 28 J, 35% 3 7 1 1 N.R. 1500 978 3 7 1 J, 35% 2 5 750 2 2 50 2 6 50 3 2 6 40 21
Atradius, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam Tel. +31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail
[email protected]
DSA/DSF
DGGF
ja ja ja ja ja
ja ja
ja ja
ja
ja ja ja ja
ja ja ja
ja ja
ja ja
ja ja ja
Nummer 5/2015 - oktober - Pagina 13
Creditnotes
Landenbeleid voor ééntransactiepolissen Atradius Dutch State Business situatie 1 oktober 2015
Legenda beleid 1. Open zonder beperkingen
4. Dekking opgeschort
2. Open met beperkingen
5. Beleid wordt herzien
3. Geen dekking
6. Geen beleid vastgesteld
LAND
beleid
Kazachstan Kenia Kiribati Koeweit Kosovo Kroatië Kyrgyzstan Laos Lesotho Letland Libanon Liberia Libië Liechtenstein Litouwen Luxemburg Macao Macedonië, (voormalig Joegoslavië) Madagascar Malawi Malediven Maleisië Mali Malta Marokko Marshall Eilanden Mauretanië Mauritius Mexico Micronesië Moldavië Monaco Mongolië Montenegro Montserrat Mozambique Myanmar Namibië Nauru Nederland Nepal Nicaragua Nieuw Caledonië Nieuw Zeeland Niger Nigeria Niue Noord Korea Noordelijke Marianen Noorwegen Oeganda Oekraïne Oezbekistan Oman Oostenrijk Oost-Timor Pakistan Palau Panama Papua Nieuw Guinea Paraguay Peru Polen Porto Rico
2 5 1000 347 2 6 300 118 J, 35% 6 N.R. J, 35% 1 2 1500 270 3 7 2 5 500 1 3 7 J, 35% 2 7 30 2 5 50 2 N.R. 350 2 7 150 0 2 7 25 0 J, 35% 3 7 2 N.R. 300 2 N.R. 350 1 N.R. 1500 13 1 2 150 2 5 150 0 2, da 7 40 4 J, 35% 2 7 40 J, 35% 3 6 16 J, 35% 1 2 1500 507 3 7 1 J, 35% 1 N.R. 450 1 3 1150 511 2 4 10 J, 35% 2 7 30 2 J, 35% 1 3 450 19 2 3 1500 658 6 4 J, 35% 4 7 2 N.R. 150 2 6 50 2 7 50 0 6 4 2 7 300 209 J, 35% 2 7 40 0 1 3 150 6 5 1 N.R. 1500 465 2 6 30 2 7 40 0 2 1 200 1 N.R. 1500 2 7 40 31 J, 35% 2, da 5 500 470 6 7 3 7 7 2 5 1 N.R. 1500 124 2 6 50 J, 35% 5 7 400 177 2 6 100 1 2 1500 1 N.R. 1500 2 6 100 142 2 7 30 8 6 5 1 3 500 72 2 5 75 2 5 100 5 1 3 1150 3 1 N.R. 1500 26 2 N.R.
Nummer 5/2015 - oktober - pagina 14
landen klasse
signaleringsplafond (mln euro)
benut (mln euro) per 30-9-2015
DSA/DSF
DGGF
ja ja ja
ja ja
ja ja ja ja ja ja
ja ja ja ja
ja ja ja ja
ja
ja
ja
Atradius, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam Tel. +31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail
[email protected]
Creditnotes
LAND
beleid
landen klasse
signaleringsplafond (mln euro)
benut (mln euro) per 30-9-2015
DSA/DSF
DGGF
Portugal 1 N.R. 1500 27 Qatar 1 3 1100 1 Roemenië 2 3 1500 35 Rusland 2 4 1000 167 Rwanda 2 6 25 0 J, 35% ja Salomons Eilanden 3 7 J, 35% Samoa 6 6 10 J, 35% San Marino 2 1 100 Sao Tome & Principe 2 7 40 J, 35% ja Saoedi Arabië 1 2 1500 353 Senegal 2 6 150 39 ja Servië 2 6 100 12 Seychellen 2 7 30 Sierra Leone 2 7 40 1 J, 35% ja Singapore 1 N.R. 1500 Slovenië 2 N.R. 500 0 Slowakije 2 N.R. 1500 Soedan 3 7 43 J, 35% Somali Republiek 3 7 1 J, 35% ja Spanje 2 N.R. 500 5 Sri Lanka 2, da 6 300 196 ja St. Helena 2 3 St. Kitts & Nevis 3 7 30 St. Lucia 6 6 St. Maarten 2 5 20 St. Vincent & Grenadines 6 6 Suriname 2 6 100 137 ja Swaziland 2 6 50 Syrië 3 7 Tadzjikistan 3 7 2 Taiwan 1 1 1500 1 Tanzania 2, da 6 350 152 J, 35% ja Thailand 2 3 1500 1 ja Toerkmenistan 2 6 100 Togo 3 7 1 J, 35% Tonga 3 7 J, 35% Trinidad & Tobago 1 2 1000 315 Tsjaad 3 7 0 J, 35% Tsjechië 2 N.R. 1500 Tunesië 2 4 400 73 ja Turkije 2 4 1500 91 Turks & Caicos Eilanden 6 3 Tuvalu 6 5 J, 35% Uruguay 1 3 1150 Vanuaatu 6 4 J, 35% Vaticaanstad 6 N.R. Venezuela 3 7 1 Verenigde Arabische Emiraten 2 2 1500 516 Verenigde Staten van Amerika 1 N.R. 1500 182 Vietnam 2, da 5 1500 6 ja Virgin Eilanden (Brits) 2 2 38 15 Virgin Eilanden (V.S.) 6 1 Wallis & Futuna Eilanden 2 1 50 Westelijke Sahara 3 7 Witrusland 3 7 4 Zambia 2 5 100 ja Zimbabwe 3 7 16 ja Zuid Afrika 1 4 1150 35 ja Zuid Korea 1 N.R. 1500 3 Zuid Soedan 5 7 J, 35% ja Zweden 1 N.R. 1500 Zwitserland 1 N.R. 1500 7
Atradius, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam Tel. +31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail
[email protected]
Nummer 5/2015 - oktober - Pagina 15