Creatieve activiteiten van 5 minuten

Gabi Scherzer

Creatieve activiteiten van 5 minuten voor kinderen van 6 tot 12 jaar

Creatieve ativi-van-5-mint.indd 1

12-05-15 14:31

Mijn dank gaat uit naar: • mijn kunstdocent, Wendelin Kusche, die mij heeft leren schilderen en heeft leren nadenken over kunst; • Gabriele Bräutigam, die mij tijdens mijn opleiding tot docente ingewijd heeft in de kunst van de didactiek; • de vele kinderen van de basisschool Lappersdorf; • mijn familie en vrienden die met veel enthousiasme al mijn ideeën uitgeprobeerd hebben.

Creatieve opdrachten van 5 minuten – Gabi Scherzer © 2013 Don Bosco Medien GmbH, München © 2015 Nederlandse vertaling: Uitgeverij Panta Rhei, Katwijk Nederlandse vertaling: Pierre Eggels Oorspronkelijke titel: 5 Minuten Kreativität für Grundschulkinder. Don Bosco Medien GmbH, München Foto’s: Gabi Scherzer Omslagontwerp: ReclameBuro, München Grafische verzorging: FTP-Focus to Prepress, Zevenhuizen ISBN 978.90.8840.120.6 NUR 195 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, internet of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

2 Creatieve ativi-van-5-mint.indd 2

12-05-15 14:31

Inhoud DEEL 1 INFORMATIE VOOR DE DOCENT

5

Belangrijk om te weten

7

Uitgangsprincipes Doelen Manier van werken en opbouw van het boek Het creatief beschouwen van voorbeelden uit de kunst Benodigd materiaal

7 9 11 12 14

DEEL 2 DE TECHNIEKEN

19

Grafische vormgeving

20

Werken met kleuren

44

Drukken

60

Ontdek het bouwplan – Piet Mondriaan (tekening met viltstift en liniaal) Omvouwtekeningen – Beate Rose (tekening) Een lijn gaat aan de wandel – Paul Klee (tekening) Wrijf je verhaal – Max Ernst (frottage, vingerdruk) Bloemschikken en bloemen tekenen – Gabi Scherzer (bloemsierkunst, tekenen met suikerkrijt) De toverloep – Het oog (tekening)

Een bonte vlieger – Johannes Itten (schilderen met waterverf) Een typische winterboom – Oskar Koller (schilderen met waterverf) Tekenen met de schaar – Henri Matisse (schilderen met waterverf, collage) Confettitekeningen – Georges-Pierre Seurat (plakwerk)

Wat er allemaal mogelijk is met een sponsje – Mandala’s (werken met spons) De vlinder, een bijzonder wezen – Sybilla Merian (klopdruk) Direct op tafel – Willi Ulfig (monotypie) Het regent kusjes – René Magritte (lippenafdrukken, plakwerk)

20 24 28 32 36 40

44 48 52 56

60 64 68 72


15-05-15 13:42

Werken met ruimte

76

Dramatische vormgeving

88

Vormgeven met behulp van visuele media

96

Dat gaat toch helemaal niet! – Meret Oppenheim (plakwerk) De toren van schoolspullen – De scheve toren van Pisa (materiaal in laagjes, stapelen) Wat is daar verstopt? – Christo (inpakken, fotografie)

Dansende kinderen – Keith Haring (schaduwspel, tekening) Sprekende handen – Gabi Scherzer (bodypainting)

Kijk goed! – Horst Schäfer (fotografie) Een ‘ik-kwartet’ – het portret (tekening, fotografie, schaduwspel) Achter het masker – Sieger Köder (verkleden, pantomime, fotografie)

Creatieve ideeën voor een ouderavond

Kijk me in mijn ogen! – Pablo Picasso (tekening) Help, we zijn ingesneeuwd! – Franz Marc (penseelafdruk) Het carnaval der vormen – Joan Miró (tekening)

Toegift

76 80 84

88 92

96 100 104

108

110 114 118

122

Pennen-etuis 122 Tips voor de begeleiders 127


15-05-15 13:42

Grafische vormgeving Ontdek het bouwplan Materiaal viltstiften, een vel ruitjespapier (formaat A5), liniaal

Techniek een viltstifttekening maken met een liniaal

Doelen

• leren werken met een liniaal • ervaren hoe ruitjespapier een hulpmiddel kan zijn bij het tekenen • een (figuratieve en abstracte) vierhoekige compositie maken door het trekken van rechte lijnen • met verschillende groottes spelen • met kleurcontrasten werken • ervaren hoe scherp tekeningen die met viltstiften gemaakt zijn naar voren komen als er zwarte contouren omheen getekend worden • het doorzettingsvermogen en de precisie van de fijne motoriek trainen

Werkwijze

• Voorbeelden van Mondriaan beschouwen. • Dat wil zeggen kijken naar de vormen: lijnen en rechthoeken. Kijken naar de kleuren: een zwart net van lijnen, zwarte en witte rechthoeken. Kijken naar de inhoud, het bouwplan achter de dingen zichtbaar maken. Indien nodig: het omgaan met een liniaal op het bord voordoen. • Met een zwarte viltstift een netwerk van rechte lijnen, respectievelijk van vierhoeken tekenen. •  De ontstane vlakken in de basiskleuren (cyaan, geel, magenta) en ook met zwart en wit opvullen.


12-05-15 14:31

•  Variant: het bouwplan achter concrete dingen ontwikkelen. •  Reflectie: bij deze geometrische kunst kan heel goed een hoofdstukje geschreven worden in het eigen Kunstboek of er kan een aantekening in het rekenschrift of wiskundeschrift gemaakt worden.

1

2

3

4


12-05-15 14:31

Varianten

Groepswerk


12-05-15 14:31

Varianten

• Mondriaan en zijn collega’s van de kunstbeweging De Stijl (1917) droegen hun constructieve ideeën ook over op de architectuur en de binnenhuisarchitectuur. In navolging van De Stijl kunnen in groepjes driedimensionale woonruimtes gemaakt worden. Tip: kopieer de basisvorm (stukjes van 4 x 20 cm) op ruitjespapier van 120 gram. Laat de eerste meubels vouwen van papierstroken van 4 x 20 cm. Vergeet niet een ‘tiprondje’ in te plannen. • Mondriaan werkte graag met de in die tijd nieuwe gekleurde plakband of hij gebruikte de goedkopere, zelf beschilderde stroken papier. • Zwarte plakband of zwarte stroken papier zijn ook heel geschikt voor een groot groepswerk, omdat daarmee een mooi recht lijnennet gemaakt kan worden. Vervolgens mag iedereen één vlak inkleuren. Op ouderavonden zou zo’n groot groepswerk ook gemaakt kunnen worden!

Een stukje kunstgeschiedenis

Piet Mondriaan (1872 – 1944) De Nederlandse schilder Piet Mondriaan heeft alle schilderstijlen van zijn tijd doorlopen. Hij is één van de grondleggers van de abstracte, constructieve kunst die niet meer de omringende wereld op een figuratieve manier weergeeft, maar meer een erachter liggend idee zichtbaar wil maken. Hij zocht een nieuwe beeldtaal voor zijn kosmische ideeën, hij zocht naar een manier om het bouwplan achter de dingen weer te Piet Mondriaan, compositie in rood, blauw geven. En zo kwam hij uit bij het schilderen van en geel, 1930 © 2013 Mondrian/Holzman Trust, c/o HCR zwarte lijnen en het gebruiken van de primaire International USA kleuren rood, geel, blauw en de niet-kleuren zwart en wit. Mondriaan paste zijn geometrische, elementaire ideeën over vormgeving ook toe op zijn manier van leven en wonen. Tot op de dag van vandaag vinden we zijn ideeën over vormgeving nog steeds terug in veel producten en onze architectuur. Er zijn zeker in de eigen (school)omgeving (denk aan huizen, kindermeubels, stoelen, verpakkingsmateriaal) voorbeelden te vinden van deze invloed.


12-05-15 14:31

Creatieve activiteiten van 5 minuten

Recommend Documents