L C
Courant i n f o r m a t i e b u l l e t i n
v a n
h e t
l i e m e r s
07
08 c o l l e g e
Naar Leipzig
Onderwijs in Australië
Een Arnhemse MEP
Sicilianen op bezoek
Met GT-3 Didam
Genieten van...
Voor het stamcelonderzoek
Frietje eten
pag.
3
pag.
4
pag.
7
Het studielandschap Susanne Pondman geven aan de leerlingen. Hoe stem je dat goed af? Vragen, vragen en nog eens vragen.
andere scholen. Bij de rondleiding wordt mij het studielandschap getoond; een mooi groot lokaal, vrolijke kleuren en tafels in groepen. “Activ8” staat er op het bordje bij de ingang van deze lokalen. Ik heb geen idee wat dit voor mij en voor mijn lesgeven inhoudt. De principes van Activ8 spreken mij aan: welke docent wil immers niet een actieve leerling, die zelf bepaalt wat hij nodig heeft om goed te werken aan een vak? Het is veel gemakkelijker, als een leerling zelf aangeeft wat nodig is dan dat een docent altijd bepaalt wat leerlingen moeten weten. De leerlingen werken in groepen samen; ze kunnen niet alleen van de docent , maar ook van elkaar veel leren. Leerlingen zijn verschillend en leren ook verschillend. Ik zie het als een uitdaging om de diverse leerstijlen van de leerlingen binnen het studielandschap tot ontwikkeling te brengen. Daarnaast vind ik ’t ook prettig, dat je samen met een andere docent in
leerlingen in dat grote lokaal. Het lokaal lijkt ineens een stuk kleiner met al die jongelui met al die grote tassen. Ik voel me net zelf een brugklasser. Waar moet ik precies gaan staan, zodat de leerlingen mij allemaal kunnen zien? Hoe zit dat nu
Ik besefte dat ik geen antwoorden moet geven, maar de leerlingen moet uitdagen om die antwoorden zelf te zoeken. Activ8 staat. Als beginnend docent kun je van die ander veel leren. Vanaf het begin was het duidelijk dat Activ8 niet zomaar losse principes zijn. In het studielandschap stromen de leerlingen binnen. Het is een nieuwe aanblik, zestig
precies met de planners die de leerlingen krijgen en waar ze vrij aan kunnen werken? Wanneer kan ik nu een uitleg geven? Alles is nieuw. Ook is ‘t wennen dat je niet alleen in dat lokaal staat; een andere docent heeft ook zo zijn programma en wil misschien ook wel iets uitleggen of een opdracht
De praktijk Als docent kom je er in het studielandschap snel achter dat je niet kunt volstaan met de opdracht aan de leerlingen om met de planners aan de slag te gaan. Als docent moet je heel actief zijn. Na een tijdje begint ‘t mij te dagen: mijn manier van lesgeven moet anders worden. De ‘gewone’ manier van lesgeven, waarbij je de leerlingen instructie geeft en vervolgens aan de slag zet met een opdracht, werkt niet goed in het studielandschap. Ik realiseerde me soms onvoldoende dat leerlingen naast de extra opdrachten, die ik bedacht, ook gewoon de opdrachten volgens de planners moeten afronden. Soms had ik niet voldoende overzicht over al die groepen, die met een opdracht aan de slag waren. De leerlingen bleven maar vragen stellen en soms rende ik van de ene groep naar de andere. Dit kon toch niet de bedoeling van Activ8 zijn!? Ik ontdekte dat ik de leerlingen ervan moest overtuigen, dat ze door met elkaar te overleggen zelf antwoorden kunnen vinden. Er hoeft immers maar één leerling in het groepje te zijn die de opdracht snapt om de rest vervolgens uitleg te geven. Te vaak beantwoordde ik zelf de vragen. Veel van de problemen, waar ik in het begin tegenaan liep, kwamen voort uit het feit dat leerlingen zelf bepalen of zij eerst met aardrijkskunde aan de slag gaan of met geschiedenis. Ik had de neiging om vast te houden aan mijn eigen vak en leerlingen vooral te wijzen op wat zij moesten maken voor mijn eigen vak. In die zin was ik mijzelf onvoldoende bewust van de betekenis van de planners en van de structuur die in het studielandschap nodig is. Door per les een planner te maken en die met de kinderen door te nemen is dit provervolg op pagina 2
Theaterklas op Heerenmaten Volgend jaar starten we op de locatie Heerenmäten met een theaterklas, die bedoeld is voor leerlingen die van toneel houden en daar iets mee willen. Zij krijgen les in spel, beweging en stemgebruik, ze volgen workshops op het gebied van improvisatie en ze bezoeken gezamenlijk voorstellingen. Daarnaast staan ze zelf heel wat op het podium, iet alleen in onze eigen toneelproductie - leerlingen uit de theaterklas krijgen gegarandeerd een rol bij het schooltoneel - maar ook op een festival. In april vindt er in het Musiater namelijk een jongerentheaterfestival plaats. Vier middelbare scholen komen met hun voorstelling naar Zevenaar en sluiten zich vier dagen op in de schouwburg. Overdag
zijn er theaterworkshops en elke avond speelt een school zijn eigen voorstelling. De theaterklas wordt ook nog ingezet als oefengroep voor beginnende docenten en treedt op tijdens de Kunstdag. Leerlingen kunnen vanaf de derde klas instromen. Voor examenleerlingen geldt dat we samen zorgvuldig naar de studielast kijken en wellicht wat aanpassingen in het programma moeten doen. Onder bepaalde voorwaarden mag deelname aan de theaterklas geteld worden als profielwerkstuk. Er komt een certificaat van deelname bij het diploma. Op donderdag 11 september is de auditie, die bestaat uit een toneelles, waarbij de
8
Service
een actieve leerling of actieve docent? ij binnenkomst op het Liemers College Didam valt me direct op dat B hier anders wordt lesgegeven dan op
pag.
leerlingen geobserveerd worden. Zij hoeven geen ervaring te hebben! Er zijn maximaal 12 plaatsen en de docent bepaalt, wie mag deelnemen aan de theaterklas. Op donderdag 4 september is er een informatiemiddag van 15.00 tot 16.00 uur. Ook ouders zijn hier welkom!
De laatste jaren is het onderwijs qua organisatie en cultuur steeds meer op het bedrijfsleven gaan lijken. Aan het hoofd van onze onderwijsorganisatie staat een heus college van bestuur, net zoals bij Philips een, weliswaar uit iets meer personen bestaande, ráád van bestuur. Boven dat college van bestuur vinden we dan een raad van toezicht, vergelijkbaar met de raad van commissarissen bij Philips. Ook wat lager in de organisatie, want zo heet dat, zijn er in onderwijsland treffende vergelijkingen met het bedrijfsleven te maken. Echter, op het zo ongeveer allerlaagste niveau in die organisatie, het niveau van de docent, kunnen we van dat bedrijfsleven nog wel wat leren. Maakt u, beste lezer, wel eens een afspraak bij de tandarts? Of bij uw bank of notaris, om bijvoorbeeld een hypothecaire akte te laten passeren? Spreekt u wel eens af dat de loodgieter de lekkage van uw badkamer komt verhelpen? En kunt u die afspraak met de tandarts, bankier, notaris of loodgieter dan ‘s avonds tussen zeven en acht of tussen acht en half negen maken? Omdat u dat zo goed uitkomt en omdat u dan overdag geen vrij van uw werk hoeft te nemen? Zeg eens eerlijk? Indien u echter zaken wilt bespreken die de schoolprestaties van uw kind betreffen, bent u méér dan welkom op onze ouderavonden, die van half zeven tot een uurtje of tien duren en waar de docenten, omdat dat zogenaamd bij hun werk zou horen, u welwillend te woord staan. Zonder extra betaling, welteverstaan, noch in geld, noch in compenserende vrije tijd. Ander voorbeeld. U hebt een vraag over enkele details betreffende uw bankrekening. Is het dan gebruikelijk om de betreffende medewerker van uw bank ‘s avonds thuis op te bellen, liefst rond etenstijd of zo tegen een uur of tien, al dan niet op zaterdag? U kent ‘s mans privé-telefoonnummer waarschijnlijk niet eens! Ouders die vragen of opmerkingen omtrent de schoolse zaken van hun kind hebben, schromen vaak niet om de telefoon op de zojuist beschreven tijdstippen ter hand te nemen en docenten en mentoren thuis te benaderen. Voor onder de lommerrijke boom op uw vakantieadres in Frankrijk of elders wil ik u de volgende vraag voorleggen: moet het onderwijs, als de organisatie dan tóch zoveel op die van het bedrijfsleven geënt moet zijn, ook zijn serviceniveau maar aanpassen aan dat van bedrijfsleven, dienstensector en ambtenarij? Docenten zijn bereikbaar tussen acht en vijf uur op school en als de docent toevallig aan het lesgeven is of in een vergadering zit, dan mag u rustig over een uurtje nog eens terugbellen? Of is de unieke service die het onderwijs biedt, namelijk dat zijn medewerkers ook buiten kantoortijden voor de clientèle aanspreekbaar zijn, het waard om behouden te blijven en niet te verdwijnen in de bedrijfsmatige cultuur die het onderwijs zogenaamd zo veel beter zou maken? Om over na te denken in uw vakantie dus, waarvan ik hoop dat die verder vooral prettig en zonnig mag zijn! Janus
Voor meer informatie:
[email protected]
L C
< KORT > 12 juni 2008: Jos Jansen neemt afscheid
Courant
vervolg van pagina 1
bleem grotendeels opgelost. De leerlingen weten precies wanneer er een stiltemoment is en wanneer zij uitleg kunnen krijgen over aardrijkskunde of geschiedenis. Activerende didactiek Bij sommige opdrachten werken de leerlingen samen ; bij andere werken ze alleen. De bedoeling is dat ze zelf op zoek gaan naar antwoorden. Leerlingen zijn verschillend, hebben verschillende leerstijlen. En verschillende werkvormen spelen in op die verschillende leerstijlen. De opdrachten zijn zo vormgegeven dat er soms gebruik wordt gemaakt van afbeeldingen, soms wordt er gewerkt met getallen - zoals jaartallen soms met tekstmateriaal en soms werken de leerlingen met de computer. In Activ8 zijn voldoende mogelijkheden om te werken met zeer uiteenlopende opdrachten en met verschillende leerstijlen. Ook hierbij geldt dat ik mij ervan bewust moest worden dat
Gezond van lijf en leden neemt Jos Janssen afscheid. Op het juiste moment voor zichzelf heeft hij de keuze gemaakt om het onderwijs definitief vaarwel te zeggen. Begonnen in 1968 op een basisschool in Doornenburg, waar in die tijd nog een heel streng regime werd toepast - slaan mocht in die tijd nog, maar Jos verafschuwde dit - vertrok hij na een jaar naar de Mariaschool in Lobith, omdat Jos in het huwelijk trad met José en zij zich in Lobith gingen vestigen. Jos is van mening, dat eigenlijk elke docent ervaring zou moeten opdoen op een basisschool om het vak goed onder de knie te krijgen. Hoewel, hij gelooft ook, dat je als onderwijzer geboren wordt. Je moet het in je hebben, aldus Jos. Na 5 jaar Mariaschool ging Jos met veel plezier werken op de lhno-school, de nu niet meer bestaande Anne Frank school. Hij denkt daar met plezier aan terug: het was werken in een klein team, je sprak in die tijd nog van “onze school”, terwijl het er, ingegeven door de tijd, democratisch aan toe ging. Jos gaf les in de vakken Nederlands, aardrijkskunde, geschiedenis en rekenen en al vrij snel werd hij de decaan van de school. Na een lange periode volgde de fusie met de lts en uiteindelijk werd het het Liemers College. Al die jaren heeft Jos naast lesgeven zijn taak als decaan altijd heel serieus genomen. Alle overgangen gingen voor Jos zonder problemen en Jos heeft altijd prettig samengewerkt met alle collega’s en uiteraard ook met de leerlingen. Jos is geliefd bij de leerlingen en hij stopt dan ook met een dubbel gevoel. Naast school is sport, met name hardlopen, erg belangrijk voor hem. Vaak zal hij nog terugdenken aan de vele werkweken, waar hij zich voor inzette, van Groesbeek tot laatst nog Ameland. Voor Jos breekt nu een nieuwe periode aan, veel vrije tijd, genieten van zijn drie kleinkinderen, waar hij erg gek mee is. Jos bedankt voor je enorme inzet. Het ga je goed en ik hoop, dat je nog vele jaren in gezelschap van je familie en in volle gezondheid overal van gaat genieten.
07
08
ik niet alleen de leerlingen actief moest betrekken bij de opdracht, maar dat ook mijn rol als begeleidend docent actief moest zijn. Ik merkte dat de leerlingen bij een goed gestructureerde opdracht elkaar meer vragen stellen en dat ik als docent een actieve begeleidende rol moet innemen. Ik besefte dat ik geen antwoorden moet geven, maar de leerlingen moet uitdagen om die antwoorden zelf te zoeken. En nu verder? Na een jaar werken in het studielandschap zijn mij een aantal zaken duidelijk geworden. Mijn lesgeven dient aangepast te worden aan de ruimte en aan de leerlingen. Het studielandschap biedt veel mogelijkheden om leerlingen “op maat” te begeleiden en om te differentiëren tussen leerlingen. Op dit moment ben ik bijvoorbeeld bezig om leerlingen, die extra hulp nodig hebben bij het maken van de vragen in het werkboek, apart in een instructiegroep te begeleiden. Hierdoor kunnen de
leerlingen, die deze extra uitleg niet nodig hebben, zelf verder werken en worden de leerlingen, die wel behoefte hebben aan extra uitleg, beter begeleid. Zo vind ik in het studielandschap steeds verschillende manieren van lesgeven en begeleiden, die soms wel en soms niet werken. Als docent heb ik nog veel te leren in deze manier van lesgeven. Het blijft een uitdaging om goed overzicht te houden over de grote hoeveelheid leerlingen. Het blijft ook een uitdaging om zelf als docent actief betrokken te blijven bij de lessen in het studielandschap en te werken aan lesmateriaal dat goed aansluit bij deze lessen. Het is vooral van belang, dat een actieve en betrokken leerling wordt gestimuleerd door een actieve en betrokken docent, die net als de leerlingen een duidelijk beeld heeft van wat er in het studielandschap mogelijk is en wat niet mogelijk is.
FAME voor Peter Loeters Harry Gerritsen aar zit hij nog te glimmen van het succes van zijn eerste schoolmusical, de uitvoering van FAME op locatie Zonegge. “De hele groep heeft maanden hard gewerkt en D vervolgens twee avonden geweldig gespeeld voor een fijn publiek. Daar kun je alleen maar goede gevoelens aan over houden.” Peter Loeters, sinds 2006 docent muziek aan onze school, is dit jaar de producer van de musical voor de onderbouw. Nieuw in het concept: niet alleen tweedejaars, maar ook brugklassers mogen meedoen. Waarom de musical FAME? “Ja”, zegt Peter, “de tvserie FAME uit de jaren tachtig vond ik destijds schitterend. Die serie is vele malen beter dan de bioscoopfilm. Een lang gekoesterde wens dus om zelf zo’n productie te kunnen verzorgen!” Het verhaal van FAME spreekt de jeugd van nu ook nog aan. Dat blijkt overduidelijk bij de deelnemers, maar ook bij het publiek tijdens de twee uitvoeringen op 28 en 29 mei. Een groep jongelui doet auditie op het gebied van verschillende talenten: acteren, zingen en dansen. Hoe houd je het vol, als je een ‘school of arts’ wilt afronden? Welke weerstanden moet je overwinnen? Hoe belangrijk is dat diploma? Het originele script is voor deze uitvoering door Anja Jansen, docente Nederlands, herschreven naar een Nederlandse situatie. Ze heeft daarbij de totale speeltekst wat ingekort om zodoende zang en muziek genoeg ruimte te kunnen geven. “We hebben”, zegt Peter, “de songs in het Engels laten staan. Ik ben bang, dat er van het eigene van een bekend lied veel verloren gaat, wanneer je het in een vertaling brengt.” In de voorbereiding van deze productie is
Jopie Boone-Baarends JAARGANG 13, NR 4 JULI 2008
Colofon De LC-Courant verschijnt vier keer per jaar en wordt gemaakt door: Corinne Muizelaar, locatie Didam Wilbert Landman, locatie Vestersbos Harry Gerritsen, locatie Zonegge Paul Merten, locatie Heerenmäten Arjan Janson, eindredactie, locatie Heerenmäten: 06 - 22190918 druk: Bergdrukkerij Amersfoort Kopij insturen via
[email protected] lccourant op internet: www.liemerscollege.nl Bij onjuiste adressering retouradres: Postbus 412, 6900 AK Zevenaar De talenten van Fame
steeds in drie groepen gewerkt. De toneelgroep is geleid door Dirk Jan Gunneman, Martina Geurds en Gerwin Putman. Mona Voss en Joeri van Grol hebben de bijzondere prestaties van de dansgroep voorbereid. Peter Loeters en Marius de Boer wie anders? - trainden het koor van twaalf meisjes en zetten de totale muzikale begeleiding op. “Voor een aantal leerlingen hield de rolverdeling in, dat er dubbele prestaties moesten worden geleverd: acteren en zingen. Marlyn Meulman, Bobbie Heijneman, Rachel Janwarin en Lisa Veldema kunnen dat. Inge van Alst blijkt zelfs een acteer-, zang én danstalent te zijn. Eigenlijk hebben we hier op Zonegge zelf een ‘school of arts’!” zegt Peter. Het mooiste moment in deze uitvoering? Peter wrijft even over zijn kin. “Ja, maar dan moet ik er toch meerdere noemen. De song Starmaker, echt een bijzonder gevoelig nummer, is door het hele koor meerstemmig gezongen, terwijl alle koorleden als solist één regel zongen. Een scène die het bij het publiek goed deed was de FAME-auditie: verschillende talenten, herkenbare typetjes, humoristische teksten. Sloeg goed aan in de zaal. Ja, en dan de slotscène natuurlijk: FAME, I’m gonna live for ever! Met de zwarte baretten erbij, want het diploma is gehaald.” Dan herinnert Peter zich nog een sterk nummer: “Out here on my own, een ballad, een gevoelig lied, heel summier
Peter Loeters
begeleid, waardoor de tekst extra goed tot zijn recht komt; gezongen door Lisa Veldema en Denise Rozier. Talenten hoor!” Peter wil de decor-, licht- en geluidgroep nog hartelijk bedanken voor de inzet. Zonder dat werk kan geen enkele ster stralen. “Gerwin, Tim en Eef , het was heel mooi. Echt professioneel, die beamerprojectie in het decor. Er leek een echte studio op het podium te staan”. En de volgende productie van Peter Loeters? “Het is niet gezegd, dat ik die verzorg”, is zijn reactie. “Maar locatie Zonegge is voor een nieuwe lichting eersteen tweedejaars straks ook weer een‘school of arts’.
L C
Courant
07
08
Naar Leipzig met GT-3 Didam
< KORT > Door Cornelia Glöckner
lle voorbereidingen waren getroffen. De reis naar Leipzig in het voormalige OostDuitsland kon beginnen. Alle 23 leerlingen van de Didamse GT3-groep hadden er zin A in. Van 20 t/m 23 mei kregen we een indruk van de stad, maakten we kennis met leerlingen van een vmbo-school in Leipzig en konden we zien, hoe de Volkswagen gemaakt werd. Het programma was hartstikke interessant en indrukwekkend en met een koffer vol belevenissen en ervaringen keerden wij moe en voldaan terug naar huis.
van 9 voetbalvelden; we moesten ongeveer 8 km lopen. We zagen hoe de carrosserie wordt gemaakt en hoe de auto’s gespoten worden. Ook de hele montage konden wij zien. Bijna alles gebeurt automatisch. Heel indrukwekkend! Wij mochten ook in een
Gezellenproef Op 18 juni 2008 heeft klas SDV-3 zijn gezellenproef. Dit houdt in dat ze een sportdag moeten organiseren voor een basisschool. Ook dit jaar is dat De Carrousel. Honderdtachtig basisschoolleerlingen komen vol spanning naar de atletiekbaan.
Hieronder de ervaringen van een paar deelnemers aan de excursie: Tom en Daan van Bindsbergen, Liz Winters, Mike Scheffer, Thijs Jansen en Angela Staring. Autostadt We kwamen ‘s middags aan in de volkswagen-fabriek en werden hartelijk ontvangen. We kregen ongeveer een uurtje vrije tijd. We konden gaan kijken in enkele showrooms van topmerken, ik ben zelf bij Lamborghini en Audi geweest, zeer interessant. Later kregen wij een rondleiding in de fabriek, we werden vervoerd in een treintje. We hebben alles van dichtbij kunnen zien, hoe de auto’s in elkaar werden gezet en hoe het spuitwerk ging. Er werken ongeveer 50.000 mensen, maar ook worden er veel robots gebruikt bij de productie van de auto.
Klaar voor de start ? AF!!
De SDV’ers zijn zes weken druk geweest om alles voor elkaar te krijgen. Vergaderen, een plan van aanpak maken, een draaiboek. Wat gaan we doen? Hoe gaan we het doen? Wie moet wat doen? En dan die tijdsdruk, omdat nog niet alles in orde is. Wat zijn we vergeten? Is er voor morgen wel…………. Gelukkig, ondanks alle stress en spanning komt alles op z’n pootjes terecht. Iedereen ‘doet z’n ding’ en het loopt allemaal gesmeerd. Meneer Nijboer vindt het een succes en wil de de SDV’ers allemaal wel over laten gaan. Volgend jaar weer!”
................. Wilbert Landman
Dinsdag gingen we met de bus naar het centraal station. Ik vond het maar een oud en lelijk gebouw, maar het was wel ongelooflijk groot! In het station zijn 24 perrons en het station heeft 3 verdiepingen. Het is het grootste station van Europa en heeft ongeveer 500 winkels. Nadat we daar ruim de tijd hadden om rond te kijken en te shoppen, gingen we verder naar de Leipzig Tower. Dit is een onwijs groot gebouw met 31 verdiepingen. We gingen in groepjes van ongeveer 6 personen met de lift naar de allerhoogste verdieping. Daarna moesten we nog een paar trappen op en toen kwamen we op een heel groot dakterras. Je had vanaf hier echt een fantastisch uitzicht op Leipzig. Het was
Het is bruin en het heeft 6 pootjes... Leipzig Tower
natuurlijk wel donker, maar al die mooie verlichte gebouwen, het was echt heel mooi om hier te zijn. BMW en pretpark Belantis We zijn naar de BMW-fabriek geweest, waar we een rondleiding van ongeveer 2 uur kregen. Van een mevrouw met een microfoon kregen wij een koptelefoon. Ze vertelde hoe alles in deze fabriek in zijn werk gaat. De fabriek heeft een oppervlakte
nieuwe BMW gaan zitten. Dat was erg leuk. In het gebouw is het stil en schoon, behalve als de robots aan het werk zijn. Nadat we in de ochtend bij de BMW fabriek waren geweest, gingen we ’s middags naar het pretpark Belantis. We mochten na het eten – Currywurst mit Pommes - rondlopen door het park. We gingen in de achtbaan en in het spookhuis. Dat was één en al lachen. Een paar jongens en meisjes waren nog moe van de afgelopen nacht; zij zochten een plekje op en gingen daar slapen. Donderdagochtend zijn we naar een Duitse school gegaan We mochten een les Duits, wiskunde, informatica of biologie volgen. Na die lessen hadden we pauze met de rest van de school. Het was best raar: iedereen keek ons aan, maar ’t was ook best leuk. De leerlingen waren erg aardig. Na de pauze gingen we met wat Duitse leerlingen apenkooien. Ik vond het zelf best cool. Ik had eerst gedacht dat het saai zou worden, maar de kinderen waren erg aardig en daardoor was het wel leuk. De Duitse leerlingen hadden voor ons een lunch voorbereid en we hadden een cadeautje meegebracht voor de leerlingen en leraren en leraressen. Wat ik best gaaf vond is dat de leerlingen daar petten dragen en kauwgom mogen kauwen.
Als je er snel langs fietst, zie je het niet...maar als je afstapt langs de berm en met een loep eens goed tussen de grassprieten kijkt, vind je van alles. Ook op en onder de bomen kruipen allerlei insecten en andere dieren rond. Op 20 mei zijn de leerlingen van D1E er in de biologieles op uit gegaan met emmers en vangnetten. Ze vonden allerlei dieren tussen het gras, onder de bomen en ook in de sloot. Soms weet je gelijk welk beestje het is: een lieveheersbeestje bijvoorbeeld. Maar wat is het verschil tussen een snuitkever en een kniptor, een kruisspin en een wolfsspin? En dat geldt ook voor planten: berenklauw of fluitekruid, waterpest of kikkerbeet? Om er achter te komen, welk dieren of planten je hebt gevonden, gebruik je een ZOEKBLAD. Met een zoekblad kom je er stapsgewijs achter. Dat heet determineren. De leerlingen hebben in korte tijd heel veel dieren en planten gedetermineerd. Dat is weer eens iets anders dan een merel in de tuin...
Wanneer u wilt reageren op een artikel uit deze LC-Courant, dan kunt u uw reactie voor de rubriek ‘Ingezonden brieven’ voorzien van uw naam - sturen naar
[email protected]. De redactie behoudt zich het recht voor deze reactie niet te plaatsen of zonodig in te korten.
< KORT >
07
Courant Van Zonegge naar Geelong, Australië L C
08
Juul Ottenheim, docent aardrijkskunde Zonegge n de tweede helft van afgelopen Ivriend schooljaar ben ik samen met mijn vertrokken naar de stad Geelong
Gasten op Heerenmäten Gisteren, dinsdag 20 mei, waren wij, groep 6 van Het Kofschip, locatie de Schrijvershof, op bezoek op het Liemers College. Erik Rem van de sectie biologie had een lokaal en allerlei materiaal beschikbaar gesteld om van alles over skeletten, huiden, zintuigen en gebitten
in het zuiden van Australië, een uurtje ten zuiden van Melbourne. Mijn partner kreeg nl. de mogelijkheid om ‘down under’, in Australië, te gaan werken in een ziekenhuis als afronding van zijn opleiding. Als aardrijkskundelerares was mijn keuze om met hem mee te gaan geen moeilijke beslissing! Voorafgaand aan deze reis moesten we snel veel zaken regelen, ook onze documenten natuurlijk. De afgelopen vijf maanden in Geelong zijn voorbij gevlogen. Naast wat werkzaamheden voor het Liemers College ben ik ook werkzaam geweest op twee basisscholen in verschillende delen van de stad. De opbouw van het onderwijs in Australië lijkt op de onze. Je start op de ‘primary school’, de basisschool. Vervolgens ga je naar
Ik heb ontzettend genoten van het enthousiasme van de leerlingen. van zowel mens als dier te laten zien. Zo konden we ons vergapen aan een heuse pinguin, een opgezette snoek, een skelet van een schildpad, de kaken (met wel 200 tanden!!) van een haai, het gebit van een tijger en nog veel meer. We werkten in vijf groepjes en gingen langs alle uitgestalde bezienswaardigheden. Ook moesten we
‘secundary school’, voor ons de onderbouw van het middelbaar onderwijs. Je eindigt en doet examen op ’high school’, de bovenzelf allerlei voel- en proefopdrachten doen. Aan de hand van een opdrachtenblad leerden we al kijkend, zoekend en proevend meer dan je ooit uit een boek kunt leren. Een topmiddag!! Dank je wel, Erik Rem en het Liemers College.
bouw van het middelbaar onderwijs. Het grote verschil met ons systeem is dat er verschil wordt gemaakt tussen public en private scholen. Je kunt als ouder zelf een keuze maken aan welk onderwijs je kind gaat deelnemen. In de praktijk is de kwaliteit en het niveau van de privéscholen een stuk hoger en deze scholen zijn vooral weggelegd voor de ouders met een hoger inkomen. Uniform De scholen waar ik werkzaam ben geweest, waren allebei publieke scholen. De verschillen met de Nederlandse scholen werden mij meteen op de eerste dag duidelijk. Alle leerlingen dragen bijvoorbeeld een uniform in door de school voorgeschreven kleuren. Ouders zijn verplicht dit via de school te bestellen of te kopen in een enorme winkel waar je de schoolkleding vindt voor elke school van de stad. Elke leerling is verplicht om tijdens de pauzes een hoed te dragen ter bescherming tegen de zon. Het zuiden van Aurtralië heeft nl. een ontzettend hoog aantal zonuren. Daarnaast is de UV-straling in dit gebied vele malen hoger dan in Nederland. De kans op huid- en oogziektes is dan ook zeer hoog. De leerlingen spelen buiten onder speciale UV-doeken, opgehangen boven alle speeltoestellen. Op vrijdagochtend verzamelen alle klassen zich op het schoolplein. Hier wordt de zogenaamde ’assembly’ gehouden. Dit houdt in dat gezamenlijk het volkslied wordt gezongen en dat er certificaten en prijzen worden uitgedeeld aan leerlingen die uitblinken op allerlei verschillende gebieden, zoals concentratie tijdens de lessen, het opruimen van het schoolplein, behulpzaam-heid, samenwerking, etc.
Achterstand De school, die ik het meest bezocht heb, ligt in een achterstandswijk. Veel ouders in deze wijk stichten op heel jonge leeftijd een gezin. Vaak is er te weinig geld voor goede medische voorzieningen, zoals de tandarts. Een aantal leerlingen heeft dan ook een heel slecht gebit, waar niets aan gedaan kan worden. Het werkloosheidscijfer ligt in deze wijk vele malen hoger dan het gemiddelde van Australië. Het criminaliteitscijfer ook. Schoolgeld wordt betaald door de overheid, tenminste, als de leerlingen niet te vaak zonder geldige redenen afwezig zijn. De schoolleiding houdt de absentie dan ook een strikt bij. Ouders worden ook gestimuleerd om regelmatig een dag mee te lopen in de school om betrokken te blijven bij het leerproces van hun kinderen. In de ochtend wordt door alle leerkrachten genoteerd of de leerlingen ontbeten hebben. Waar ik persoonlijk erg van geschrokken ben, is de voeding van de
leerlingen; lunchpakketten zitten vol met zoetigheid, zoals muffins, snoepgoed, repen etc. Het eten van fruit wordt door de leerkrachten gestimuleerd door regelmatig fruit uit te delen. Ook in Australië vecht men, net als in vele landen tegenwoordig, tegen overgewicht. Het gemiddelde gewicht van de hele bevolking ligt erg hoog. Ik heb ontzettend genoten van het enthousiasme van de leerlingen. Ze waren stuk voor stuk bereid om te leren en nieuwe dingen te ontdekken. Elke vooruitgang was een feest voor ze. De bevolking van Australië is enorm positief: altijd zijn de mensen behulpzaam en vriendelijk. We bezochten ook andere delen van het land. De natuur is ongelooflijk mooi en indrukwekkend. Ik ben ervan overtuigd, dat ik er in de toekomst terug ga om nog meer van het land en de bevolking te zien!
Mateszalka 2008 Joeri Vonk Vrijdag 16 mei. Om 22:00 uur is het dan zover: we vertrekken naar Mateszalka, een plaatsje in Hongarije tegen de Oekraïnse grens. We hebben ons voorgenomen om wakker te blijven, de hele rit, maar na een uurtje of vier slaapt iedereen. Om een uur of half acht komen we aan in het Oostenrijkse Melk, waar we de benen even kunnen strekken en lekker een broodje eten. Ook mogen we even rondkijken in de Stift van Melk, een erg mooi klooster. Na deze korte onderbreking gaan we weer op weg naar de lunchplek, Wenen. Volgens sommige leerlingen “een heel mooie, grote stad waar je goed kunt winkelen; er is namelijk een H&M en een McDonalds”. En daarna door naar Hongarije. We slapen in een motelletje net over de grens en vertrekken alweer vroeg richting Boedapest, ‘een heel mooie, grote stad waar je - juist! kunt winkelen! Omdat we hier wat meer tijd hebben, maken we met z’n allen een stadswandeling naar een plek, waar vandaan je een heel mooi uitzicht hebt over de stad en de Donau, die door de stad loopt. En dan - eindelijk - naar Mateszalka. Tegen 16.00 uur komen we aan in Mateszalka. Het internaat, waar we moeten slapen, is verlaten. Alle leerlingen zijn voor
het weekend naar huis. Voor ons is het wel even een cultuurshock: alle Hongaren zijn eng, alle kamers zijn vies en overal klinken allerlei geluiden. Na een ellendige nacht, vol met ‘Ik wil naar huis’-gejeremieer komen de leerlingen tot inkeer. Niet alle Hongaren zijn eng; ze gaan gewoon anders met elkaar om. Niet alle kamers zijn vies; het is alleen niet allemaal zo luxe als thuis. En alle geluiden, tja, er zijn wél geluiden. Om zes ’s ochtends bijvoorbeeld, wanneer iedereen gewekt wordt. Wat voor ouders misschien wel leuk is om te weten: de hele groep zit elke ochtend om acht uur gezamenlijk aan de ontbijttafel en elke avond om half tien gaat iedereen naar de slaapkamer, deur dicht en slapen (nou ja, geen geluid meer). Dit alles zonder tv of internet! We kunnen dus wel zonder. De drie volle dagen die we in Mateszalka doorbrengen, zijn heel leuk. We zijn ingemaakt met voetballen (10-3), maar hebben later in de week revanche genomen en gewonnen (4-1). We hebben talloze projecten bezocht, waaraan het Vestersbos heeft meegewerkt zoals het weeshuis en het huis voor gehandicapten. We hebben lessen Duits, Engels en msn’en gevolgd en we hebben een enorme berg beklommen. Als
we op donderdag de terug-reis aanvaarden, heeft eigenlijk niemand daar zin in. Sommigen willen meer zien van de omgeving; anderen zijn verliefd. Maar ja, we moeten terug! Na een emotioneel afscheid van de leerlingen en de school zijn we vroeg weggereden om op vrijdagavond om kwart over zes weer op ’t Vestersbos aan te komen. Het napraten beginnen.
07
Courant Meer bewegingsruimte voor de leerling L C
Ervaringen uit het BB-team Didam
08
Theo Wanders en Corinne Muizelaar
< KORT > Afscheid van Jan Willemsen
o’n drie jaar geleden begonnen we in Didam met “ons” Activ8, het studielandschap. Een moment om even bij stil te staan. Welke doelstellingen hadden we ook al weer voor ogen?
Z
1) actief werken en leren, alleen en samen met anderen 2) uitdagend en afwisselend onderwijs 3) zelf een planning maken voor een langere periode 4) zelf kiezen waar je tijdens een schooldag aan werkt 5) hulp op het moment dat je echt hulp nodig hebt 6) een eigen leerruimte op school 7) de mogelijkheid om langer op school te werken, zodat je met minder of zonder werk naar huis gaat 8) inloggen op je eigen digitale workspace Veel van deze doelstellingen hebben natuurlijk al langer onze aandacht, maar we willen ze op een andere manier aan de leerlingen aanbieden. Vooral het zelf kunnen kiezen en hulp vragen aan docenten op ’t moment dat zij dat zelf willen, is een speerpunt. Het lesrooster voor een leerling bestaat uit avo-vakken (Nederlands, Engels, Duits, mens &maatschappij, wiskunde, biologie)
planner, waarin al het werk vermeld staat. Aan het begin van elke week wordt er een nieuwe planner uitgereikt; het werk van de voorafgaande week moet door de desbetreffende docenten goedgekeurd zijn. Als dat werk nog niet in orde is, moet de leerling buiten de reguliere lesuren om z’n werk alsnog afmaken. Als een leerling zijn tijd goed indeelt, dan heeft hij in principe geen huiswerk. Een ander speerpunt is het verminderen van lesuitval bij leerlingen. Omdat binnen Activ8 in principe twee docenten in het lokaal aanwezig zijn, kan in geval van absentie van een docent een onderwijsassistent worden ingezet. Een voordeel is dat de leerlingen niet in de aula hoeven te wachten op de volgende les, maar aan de slag kunnen met hun opdrachten: er is altijd werk te doen. Coöperatief leren Een eigen ruimte is een vereiste voor de Activ8-klassen. In de lokalen zijn kluisjes voor de leerlingen, waarin zij hun schoolspullen kunnen bewaren. Voor proefwerken en schriftelijke overhoringen moeten de leerlingen wel spullen mee naar huis nemen om te leren.
“De zwakkere leerlingen kunnen hulp vragen aan de sterkere leerlingen” en praktijkvakken (techniek, tekenen, verzorging, lichamelijke opvoeding, handvaardigheid en muziek). Voor alle vakken geldt de Activ8-aanpak. Binnen de avo-vakken kunnen de leerlingen zelf een keuze maken met welk vak ze aan de slag willen. Het spreekt voor zich dat de aanwezige docent een uitlegmoment voor zijn vak kan inplannen. In het studielandschap staan er steeds twee docenten voor de groep. Die geven les aan beide klassen. Dit houdt in dat de leerling bij bijvoorbeeld wiskunde de docent niet drie maal per week ziet, maar zes maal. De leerling kan hierdoor veel vaker vragen stellen. Er wordt gewerkt met een week-
drie keer per week en in leerjaar 2 twee keer per week. Heeft de leerling geen proefwerk, dan kan hij die tijd gebruiken om in een rustige omgeving te werken. In een stm-uur mag er niet gepraat of gelopen worden vanwege leerlingen die wel een proefwerk hebben. Ook mogen er geen vragen gesteld worden. De klas is stil en individueel bezig. De leerlingen uit de leerjaren 1 en 2 Activ8 hebben per lokaal de beschikking over vijf computers. Er staan allerlei oefenprogramma’s op, bijvoorbeeld voor de talen. Het voordeel hiervan is dat de leerlingen en de docenten op elk moment in de les de beschikking hebben over computers. De leerlingen hebben toegang tot een persoonlijke, digitale workspace, waarop zij hun producten kunnen bewaren. Projecten Drie keer per jaar worden er projecten aangeboden. Die kunnen bijvoorbeeld uitgaan van mens & maatschappij (bezoek aan Xanten), wiskunde of een combinatie van vakken (bijvoorbeeld digitaal pesten). De projecten vallen samen met de proefwerkweken van de klassen in de andere leerwegen. Hiervoor is gekozen, omdat een proefwerkweek te zwaar is qua studielast. Hierop is één uitzondering en dat is de laatste proefwerkweek van het jaar. Het is goed dat de leerlingen ervaren hoe het is om alleen proefwerken te maken en de rest van de dag studieverlof te hebben.
De tafels en stoelen staan groepsgewijs bij elkaar. Het idee daarachter is om het samenwerken, coöperatief leren, op deze manier te stimuleren. De zwakkere leerlingen kunnen hulp vragen aan de sterkere leerlingen. Hiervoor moeten de leerlingen per tafelgroep afspreken, welk vak ze met z’n vieren gaan maken.
Terugkijkend op een kleine drie jaar studielandschap binnen de BB-groep kunnen we vaststellen, dat zowel leerlingen als docenten de nieuwe aanpak prettig vinden. De leerlingen hebben nu veel meer controle over hun eigen werk en ze leren onder begeleiding van de docenten hun werk goed te plannen. Ook de klankbordgroepen, die de afgelopen jaren door het Liemers College georganiseerd zijn, komen tot deze conclusie.
Proefwerken worden op vaste momenten in de week afgenomen. Dat zijn de zogenoemde “StilteToetsMoment”- of stm-uren. Docenten geven aan in welke week een proefwerk gemaakt moet worden en de leerlingen bepalen zelf welk stm-uur zij daarvoor willen gebruiken. In leerjaar 1 is dat
Ook in de KB-klassen wordt er gewerkt met Activ8. Het verschil met de BB-groep is dat in deze groep niet alle avo-vakken meedoen. Hier is gekozen voor vier avovakken binnen Activ8: Nederlands, Engels, mens&maatschappij, wiskunde. Verder is de werkwijze gelijk aan die van de BB-groep.
Vwo-4 met wiskunde D naar UTwente Gerard Stroomer Wiskunde D, een nieuwe tak van mathematische sport, topsport, wel te verstaan. Voor het onderdeel ‘wiskunde in wetenschap’ van dit nieuwe vak kozen de leerlingen van vwo-4 voor het onderwerp ‘modelleren’. Over dit onderwerp zijn vorig jaar door medewerkers van UTwente en docenten van middelbare scholen enkele modules gemaakt. Als afsluiting van de eerste module hebben de leerlingen op 23 april een bezoek gebracht aan de universiteit Twente. Daar kregen ze informatie over tsunamis, een onderwerp dat in één van de modules aan bod komt. Deze informatie verwerkten ze vervolgens in een computeropdracht. Na de lunch was het tijd voor de op school - en ook nog in de bus - voorbereide presentaties van de leerlingen, die daarmee deze module afrondden. Prima presentaties, zo vonden ook de aanwezige medewerkers van de universiteit. De dag werd afgesloten met een rondleiding over de campus. Als het aan de leerlingen ligt, gaan we volgend jaar weer.
De jongste student, Mark Vermeulen
Jan Willemsen is afkomstig uit het bedrijfsleven. Jan kan veel met zijn handen maken en daarom is het misschien voor een buitenstaander verrassend, dat hij bij ons al jaren alleen wiskundelessen geeft. Zijn “liefde” voor ICT - en dat is voor Jan alles wat met computers te maken heeft - kan na zijn pensionering misschien nog wat groeien: waarschijnlijk is Jan de enige docent op het Liemers College die (bijna) niets met computers “ondingen” – heeft. Het invoeren van de cijfers en ook het nakijken van de (digitale!) BB wiskunde-examens zijn vanzelfsprekend met de hulp van collega’s gedaan. Bij mijn weten is Jan de enige docent van het Liemers College die écht tot het Oranje Legioen behoort, aangezien hij het afgelopen jaar een lintje heeft ontvangen. Als oud-voorzitter van OBW en nog steeds actief vrijwilliger, laat Jan zijn sociale hart spreken. Ook op school maakte Jan zich sterk voor de leerling, die het - om wat voor reden dan ook moeilijker heeft in het reguliere onderwijs. Een instelling, waarvoor hij alom gewaardeerd wordt! Nu het roken op onze locatie definitief uitgebannen wordt, zal Jan het als nicotineverslaafde misschien wat minder erg vinden onze locatie te verlaten. Toch hopen we dat hij nog regelmatig even bij ons langskomt; bijvoorbeeld om een (klaverjas-)kaartje te leggen. Peter Dijs
< KORT > Voertuigentechniek + Transport & Logistiek = Mobiliteit Volgend schooljaar wordt er op de locatie Vestersbos gestart met de opleiding Transport en Logistiek. Deze nieuwe richting wordt geïntegreerd in de opleiding Voertuigentechniek en samen gaan zij dan Mobiliteit heten. Leerlingen die de keuze Mobiliteit maken, krijgen de eerste periode van ongeveer drie maanden les in beide richtingen. Na deze periode, in januari, wordt de definitieve keuze voor één van de richtingen bepaald. In eerste instantie is de opleiding bedoeld voor leerlingen met het niveau BB of KB. Het lesmateriaal is hier ook op afgestemd. Alle leerlingen werken zelfstandig en zelfsturend. Maar er is meer. Na twee jaar op het vmbo is ook de aansluiting naar het mbo zeer goed geregeld. Een aantal ROC’s in de regio biedt vervolgopleidingen aan op niveau 2, 3 en 4. Op dit moment hebben zich al 50 leerlingen aangemeld voor deze opleiding. Veranderingen in de maatschappij hebben natuurlijk gevolgen voor de opleidingen, die de scholen aanbieden. Veel beroepen vragen ook gespecialiseerde opleidingen. De opleiding Transport en Logistiek biedt voor al deze leerlingen een prima start. Na een grondige verbouwing, gaat de afdeling T&L er als volgt uitzien: er komen vier verschillende ruimtes. Een magazijn voor opslag, apparatuur en onderdelen. Een goederenuitgifte-ruimte t.b.v. het magazijn, inclusief opslag van documenten, hier zit de planner die het werk inplant. Een ruimte voor het uitvoeren van fysieke opdrachten, zoals het verzendklaar maken van bestellingen. Natuurlijk ontbreekt een studieruimte voor het zelfstandig werken van leerlingen niet; ook bij T&L komt een stuk theorie kijken. Hoewel de afdeling Mobiliteit uit Voertuigentechniek en Transport & Logistiek bestaat, zijn er dus wel aparte lokalen. De afdeling voertuigentechniek blijft beschikken over haar eigen grote werkruimte, de garage. De opleiding zal worden verzorgd door de docenten van de afdeling Voertuigentechniek. Wilbert Landman
07
Courant Pimp your school op het Vestersbos L C
08
Wilbert Landman
Het resultaat
ekend van MTV is het televisieproB gramma over het pimpen van auto’s: ‘Pimp my ride’. Waar er op de tv lelijke, oude auto’s worden verfraaid, gaat het bij ‘Pimp your school’ om de school en dan met name de ruimtes, waar de leerlingen veel verblijven. Een ander verschil is het feit dat - weliswaar naar idee van de ckv-docenten - de leerlingen zelf ‘pimpen’.
Vorig jaar begonnen ze in de aula van ‘t Vesterbos. Prachtige afbeeldingen van Keith Haring sieren nu de pauzeruimte van de leerlingen. Vorig jaar was ‘t een geslaagd project en ook dit jaar is ‘Pimp your school” weer een succes! Tijdens de werkweek van de derdeklassers, 19 t/m 23 mei, is het schoolplein aan de beurt. “Pimp your school’ krijgt vorm door de leerlingen met veel kleur de banken en muren aan te laten pakken. Gestoken in overalls gaan ze, eerst nog wat twijfelend, aan de slag. Verf mengen, verdunnen en de vraag: kwast of roller? Twee grote projecten worden er uitgevoerd: een wand met portretten van leerlingen á la Andy Warhol en een muur, geïnspireerd op ‘Déjeuner sur l’herbe’ van Manet. Een week doen 150 leerlingen over het voorwerk en het daadwerkelijk beschilderen van de muren en
banken. En het resultaat is verbluffend! Maar het gaat nog verder dan de twee muren en de bankjes: er staat een kunstwerk dat van oude auto-onderdelen gemaakt is en de fietsenhokken zijn ook met afbeeldingen verfraaid. Al met al is het schoolplein nu zeker ‘gepimpt’! ‘n Ander onderdeel van het ckv-project is het werken met film en video. De leerlingen kruipen in de huid van de regisseur, acteur of cameraman. In kleine groepjes maken de leerlingen een film(pje) met verplichte onderdelen; het begin en eind van de film staat vast of er is een voorwerp gekozen, dat bepaalt waar de film om draait. Na een stukje theorie over ‘hoe te filmen’ staan de leerlingen te trappelen om zelf de camera te gebruiken. Er zijn leuke, mooie en grappige filmpjes gemaakt.
Uitwisseling Zonegge: Zevenaar – Kleve Nienke Tittse Z2G Duitse gasten op bezoek; heel bijzonder! Nadat wij te gast waren in Kleve, ontvingen wij in juni de leerlingen uit Kleve op de locatie Zonegge en bij ons thuis. Bij mij sliepen twee meisjes: Sabine en Nathalie. Ze waren niet bijzonder spraakzaam, maar je zoekt toch iets bijzonders om te doen. Wij gingen naar de kade in Tolkamer om daar een ijsje te eten. Daarna hebben we bij ons thuis met vijftien man rond het kampvuur gezeten. Tijdens de tweede dag kregen we de opdracht om op school een stoel op te pimpen. De resultaten zie je nu nog op Zonegge in de hal staan. Onze stoel kreeg de tekst: WE LOVE BOYS. De lunch was die dag zeer uitgebreid en goed verzorgd. ’s Avonds zaten we bij de uitvoering van de musical FAME. De volgende dag gingen we per bus naar Den Haag en Scheveningen. Prachtig weer was het! We genoten aan het strand, maar ik niet zo heel lang, omdat ik door Merlin en Jens in het water werd geduwd. Ik was helemaal doorweekt. Op de laatste dag moesten we onze stoelen presenteren. De Nederlandse leerlingen in
Zoneggers leiden Duitse gasten rond in Haagse kringen
het Duits en de Duitse leerlingen in het Nederlands. Om 13.15 uur vertrokken onze
gasten. We wisselden mobiele nummers uit en …………… namen afscheid. Tschus!!!!!
KUNST met hoofdletters Karen Oosterink en Anouk Mulders an 21 t/m 23 mei waren een heleboel V leerlingen van de locatie Heerenmaten op pad en ook vwo-4 heeft bijzondere dagen beleefd. De sectie CKV had een heel speciaal project opgezet, waarbij de leerlingen een heleboel KUNST - met hoofdletters natuurlijk bekeken én zelf maakten. Op woensdag vertrokken we om 8.00 uur naar Amsterdam. We bezochten daar in wisselrondes drie instellingen: het Muziektheater, het Van Goghmuseum en het Fotomuseum. De leerlingen konden uit twee musea kiezen. Bij het Muziektheater, de Stopera, waar zowel de Nederlandse Opera als het Nationaal Ballet huizen, kregen we een rondleiding achter de schermen. Heel speciaal om de decoropslag, techniekruimtes en kostuumateliers te zien. Wist u bijvoorbeeld, dat ze bijna twintig naaisters fulltime in dienst hebben? Of dat ze een eigen schoenenmakerij hebben? Het was vooral imposant om bij de decors te kijken, want die zijn bij opera vaak zo enorm, dat ze speciale manieren van intern vervoer hebben bedacht … op luchtkussens! In het Fotomuseum waren twee tentoonstellingen, onder andere een documentairereeks over een drugspand. De leerlingen
vonden het zo deprimerend, dat ze massaal verzuchtten, dat ‘als je dit gezien hebt, je toch nooit aan die rotzooi begint’. Per ongeluk dus ook nog heel educatief! Bij het Van Goghmuseum kregen we ook een rondleiding, die vooral gericht was op kijken-en-vergelijken; wat hebben de schilderijen met elkaar te maken, herken je stijlen, wat zijn de verschillen? En gelukkig, toen we al deze KUNST tot ons hadden genomen, mochten we uitrusten tijdens een rondvaart door de grachten. Het viel ons als docenten vooral op, dat de leerlingen allemaal heel braaf luisterden naar het cassettebandje met ‘aan uw linkerkant..’ Na de rondvaart was er vrije tijd en tot onze vreugd ging (bijna) niemand bij McDonalds zitten, maar wilden de meesten echt iets van Amsterdam zien. En om 19.30 uur bleek ook nog, dat iedereen op eigen houtje het Museumplein kon vinden, want daar stapten we op de bus. De volgende dag verzamelden we om 9.00 uur op school en kregen de leerlingen de opdracht om een filmclip te maken. In de Amsterdamse musea hadden ze ansichtkaarten gekocht en de afbeeldingen van de kunstwerken moesten ze gebruiken in hun filmpje. Daarin mocht niet gesproken worden, dus de cineasten-in-de-dop moesten goed nadenken hoe je een verhaal
Wachten op de roze trappen van de Stopera
vertelt met alleen beeld en muziek. De hele dag werkten ze keihard en aan het eind werd alles overgezet op dvd. En toen de klapper. Op vrijdag hadden we het Filmhuis Zevenaar tot onze beschikking en werden de zelfgemaakte films op het grote doek vertoond. Heel bijzonder natuurlijk en het was dan ook muisstil in de zaal. Er was ook nog een wedstrijd aan verbonden; een jurylid beoordeelde de filmpjes op originaliteit en afwerking. De prijswinnaars werden op pad gestuurd om
samen een grote portie ijs te eten en ze mogen nog een keer gratis terugkeren in het Filmhuis. En als laatste… de beste filmpjes zullen een aantal keren vertoond worden in het voorprogramma van het ‘echte‘ filmhuis. Een goede reden om daar binnenkort nog eens op bezoek te gaan. Voor ons, docenten, was dit een erg leuk project om te verzinnen, maar vooral om het uit te voeren, met een heel gezellige vwo-4-club, die origineel en enthousiast uit de hoek kwam!
L C
Courant
07
08
Een Arnhemse MEP Rick Staring.
voor het stamcelonderzoek
< KORT > Afscheid van Paul Andrea
aat ik eerst even uitleggen wat het MEP, Model European Parliament, is. Bij het MEP maak je met een aantal leerlingen van verschillende middelbare scholen een resolutie, een soort wet. De mensen met wie je de resolutie maakt, vertegenwoordigen allemaal een land. Onze school vertegenwoordigde Spanje.
L
Nederland. Vrijdagavond hebben we het MEP afgesloten op de Korenmarkt en we hebben afgesproken om de mensen, die we hebben leren kennen, nog een keer te zien.
Het begon allemaal maandag om 9 uur ‘s ochtends op het provinciehuis in Arnhem. Daar maakten ze eerst een groepsfoto. Na een lekkere lunch gingen we naar het zwembad om elkaar beter te leren kennen. We deden allerlei leuke activiteiten. Op dinsdag en woensdag was er het echte werk! We stelden onze resolutie op over een probleem. Ons probleem was het gebruik van stamcelonderzoek. Moeten we deze techniek gaan gebruiken in de toekomst of niet? Na twee dagen discussiëren hadden we een mooie resolutie. We hebben veel gelachen tijdens en tussen de discussies. Zo wist Orcun, die Slowakije vertegenwoordigde, niet meer hoe “het draadje aan de buik van een baby” heette (de navelstreng) en hij kon op een gegeven moment “het Verenigd Koninkrijk” niet meer uitspreken. Ook schreef onze voorzitster met een watervaste [!!] stift op een white-bord. Op donderdag en vrijdag werden de resoluties voorgelegd aan het door ons nagespeelde Europese parlement. Er volgde een kort debat over de resolutie en er werd gestemd. Helaas, onze resolutie is niet aangenomen. We hebben tijdens het MEP veel geleerd. De beste leerling van iedere school (ik, zei de g..) gaat door naar het landelijke MEP in Den Haag. Daar komen jongeren uit heel
De parlementariers van het Liemers College
English in Oer-Erkenschwick? Loes Steijgerwalt De sectie Engels van Zonegge had dit jaar opnieuw een e-mailproject met twee scholen in Duitsland. De 2HGT- en 2VHklassen deden allemaal mee.
Na het schrijven van een introductiebrief en het samen schrijven van een verhaal in het engels zijn de Duitse leerlingen eind april in Zevenaar geweest. Begin juni is klas Z2T
naar Oer-Erkenschwick gegaan en had daar een leuke en leerzame dag: samen ontbijten, een poster maken, een mijnmuseum bezoeken, rondkijken in de school en stad van hun partners.
Komend uit de Zaanstreek en uit de bouw heeft Paul zich 33 jaar bij ons ingezet om de leerlingen het vak algemene bouwtechniek en metselen bij te brengen. Het zal duidelijk zijn dat Paul “gouden handjes” heeft, niet alleen op technisch gebied, maar ook in de voor mij wat meer magische richting: ook met Reiki heeft hij zijn sporen verdiend. En hij doet dat nog steeds. Paul was en is een docent met een gouden hart, die op zijn praktische manier de leerlingen wist te boeien. De leerlingen voelden wat dat betreft feilloos aan, dat hij het beste met hen voor had. Met Paul vertrekt een bijzonder gewaardeerde collega, die zijn mening niet onder stoelen of banken stak, maar daarbij het belang van het team niet uit het oog verloor. Wij wensen Paul een plezierige tijd met veel genoeglijke uren op de motor toe. Mocht hij het op een gegeven moment wat minder druk hebben, dan surft hij ongetwijfeld nog eens op het internet bij de afdeling vacatures. Van zijn aanbod om bij te springen, als we nog een aantal lessen hebben, zullen wij dankbaar gebruik maken. Peter Dijs
................. Deutsch sprechen in Elten
De klassen 2M t/m 2S zijn bij hun partners in Essen geweest. Nadat de opdrachten, die zij samen met hun partners maakten in het mooie Grugapark waren ingeleverd, gingen zij naar het centrum van Essen. Om 14.30 uur waren zij weer op de Duitse school, waar lekkere hapjes en drankjes klaarstonden. Om 15.30 uur werden we uitgezwaaid en gingen we, na een voor de meeste leerlingen aangename en leerzame dag, huiswaarts. De meeste leerlingen hadden een hartelijk contact met hun Duitse partner en sommigen hebben dat nu nog. Het Engels spreken ging de meesten heel goed af en de sectie Engels is daar natuurlijk blij om. Well done, kids!
In het Grugapark
Het laatste bosje bloemen…. … werd uitgereikt aan Mirjam Verstegen na afloop van de musical ‘PUUR!’. Na 10 jaar en evenzo vele voorstellingen zet Mirjam een punt achter haar toneelcarrière. Hebt u haar nog nooit gezien op het podium? Dat kan kloppen, want ze werkt altijd áchter de schermen. Voorafgaand aan repetitie en voorstelling klonk steevast haar “Even in de kring, maak jezelf los en geef het woord door aan de volgende met een andere emotie in je houding en stem’. Dát is waar zij goed in is, kinderen op hun gemak stellen en zorgen dat ze klaar zijn
voor de prestatie, die ze moeten leveren. Op stemgebruik en inlevingsvermogen wordt nadruk gelegd. Tien jaar is een lange tijd. Met steeds complexere stukken, met computeranimaties, (live) muziek, geluiden, dans, spel, tekst en schmink is de musical er ingewikkelder, maar ook leuker op geworden. Mirjam deed ‘t altijd met veel plezier. En nu stopt ze op haar hoogtepunt. Bravo! Wilbert Landman
Mirjam Verstegen
Ter afsluiting van het schooljaar 20072008 gingen de leerlingen van klas 2/BB met de fiets naar Elten. Daar gingen ze naar de Pennymarkt en het marktplein om interviews te houden met voorbijgangers. De leerlingen hadden elk zes vragen in het Duits voorbereid, die zij gebruikten voor het interview. De gesprekken werden opgenomen met een dictafoon. De drempel was eerst hoog, maar zodra het ijs was gebroken, ging alles veel makkelijker. Na de interviews mochten de leerlingen bij de bakker broodjes gaan kopen. Ook hier probeerden de leerlingen hun wensen in het Duits te uiten. Alle boodschappen werden meegenomen naar de Eltense berg, waar wij een gezellige picknick hielden. Cornelia Glöckner, Didam
< KORT >
07
Courant Friet eten met Sicilianen L C
08
Yasmine Georgiladaki
Vestersbos bekent kleur school. ‘t Schijnt dat het er wel geweldig was, dus dat neem ik maar aan. Dag 5 was in…AMSTERDAM! We zijn naar musea geweest (je partner mocht een museum kiezen om naartoe te gaan). Daarna hadden we lekker vrije tijd en zijn we de stad in gegaan. Ik vond het zelf een van de leukste dagen en de Italianen hadden hier het meeste naar uitgekeken. Het dagje in onze hoofdstad eindigde met een rondvaart door de grachten.
Het vmbo staat, jammer genoeg, vaak negatief in het nieuws! Hetzelfde kan gezegd worden van het Oranje-elftal de laatste twee jaar! Tot maandag 9 juni dan. Hartverwarmend, collectief en passievol zijn understatements. Toen wij in onze lessen spraken met de leerlingen over deze prestatie, kwam vanzelf boven drijven dat het doorslaggevende aspect voor een overwinning de samenwerking is; er moet een team staan! Wij staan eigenlijk verbaasd over de parallellen tussen het vmbo en ‘ons’ Oranje. De salarisschalen daargelaten dan. Vmbo’ers zijn doeners, werkers, teamspelers. Ze kunnen werken in een collectief, met individuele pareltjes. Toen wij opperden om de school in het oranje te hullen, ontstond, na wat aarzeling, het geloof in deze haast onmogelijke taak. Immers de gevel beslaat zo’n 80 m2. Links en rechts werd er gebeld, sponsoren gevonden, een hoogwerker geregeld, materiaal verzameld en mankracht vastgelegd. Ook de leerlingen werden actief in het ‘regelen’; ouders en werkgevers werden gebeld, noem maar op. Onder de slogan “Het Liemers College Vestersbos bekent kleur!”, zijn wij met onze leerlingen op donderdag het schoolgebouw voor een groot gedeelte in het oranje gaan hullen. Van ‘s morgens 9 tot ‘s avonds 7, een hele klus, die de volgende dag ook nog zo’n 3 uur kostte. Wat een geweldig resultaat! De leerlingen trots op onze teamprestatie: een bijna onmogelijke taak samen volbracht. Ook de lokale pers liet zich zien; van TV-Gelderland tot Graafschap-TV en van de Gelderlander tot Zevenaar Post, allen berichtten over deze ludieke actie. Niet meer te missen voor de treinreizigers op het traject Arnhem-Zevenaar, is het Vestersbos nu wereldberoemd in Zevenaar en omstreken. Waarom? Omdat Oranje het waard is, omdat wij blijven geloven in wat onmogelijk lijkt, omdat alles begint met willen, maar vooral omdat onze leerlingen het dubbel en dwars waard zijn. En dat Oranje uit het EK verdween na de nederlaag tegen Rusland doet daaraan niks af! Clemens Bekkenutte & Wilbert Landman
e beste uitwisseling die er is: Palermo! Met een groep van 23 man D zijn we op 18 april met de bus naar Keulen gegaan om de Sicilianen op te halen. Het was onwijs spannend: we wisten niet wat we moesten verwachten. Vallen ze tegen? Zijn ze echt zo klein? Zijn ze wel aardig? Zullen ze zich wel aanpassen? Het welkomstcomité had gezegd, dat wij allemaal iets oranjes aan moesten doen. Dit waren dan vooral gekke hoeden, maar ook sjaaltjes en zo. Ook hadden ze tulpen gekocht, eentje voor elke Siciliaan, om ze alvast een beetje in de Nederlandse sfeer te brengen. Rond 18.30 uur kwamen de Italianen achter de grote schuifdeuren van het vliegveld vandaan. Jup, ze waren echt zo klein. Nieuwsgierige blikken onze kant op. En wij keken terug, zoekend naar onze partners. De mijne, Gloria, kon ik niet zo gauw vinden. Ik had nog nooit contact met haar gehad, dus ik was wel benieuwd, hoe ze was. In de bus was het ietwat onwennig, maar dat veranderde gauw. Ze probeerden ons
groep was mee, maar wel een groot deel. Eerst zaten we in ‘De Revolutie’, waar het wel gezellig was, maar de meesten wilden alweer weg. Dus toen maar in ‘De Stad’ gezeten. Los De dag erna hadden we een lange fietstocht naar kasteel Doornenburg. We fietsten in groepen en het groepje waar ik bij zat, was er het eerst! Na de fietstocht waren we kapot, dus hebben we ‘s middags bij Femke frietjes gegeten en Halli Galli gespeeld (‘Het Spel Met De Bel’, zoals dat wordt genoemd, haha) Die avond gingen we weer uit. Eerst op de markt, maar de Italianen wilden dansen, dus zijn we naar Dan&Peet gegaan. Het was leuk om te zien hoe iedereen los ging!
Dag 6 was in Arnhem, daar zijn we o.a. naar het Airborne museum geweest en hebben we op de begraafplaats van Oosterbeek even stil gestaan bij WO II. We hebben toen vooral veel vrije tijd gehad om lekker te shoppen en gewoon de laatste dag gezellig met elkaar door te brengen. Om acht uur zijn we met de hele groep uit eten geweest in een pizzeria. De bedoeling was dat we erna nog uit zouden gaan, maar de meesten wilden helaas al weg. Met z’n allen namen we de trein terug.
Dag twee was eigen invulling. Ik was met Gloria, Emanuela en Angela bij Alieke blijven slapen. Het was super, maar die avond was het nogal laat geworden... Gloria en ik hadden ons verslapen. Rond half elf gingen we naar Apeldoorn, om Ieke aan te moedigen bij haar voetbalwedstrijd. Ze
Ze probeerden ons wat Italiaans te leren - dat begon natuurlijk met de ‘vieze’ woordjes. wat Italiaans te leren - dat begon natuurlijk met de ‘vieze’ woordjes - en wij leerden hun ook Nederlandse woorden. Met de minuut leken we al hechter te worden en al snel vormden we echt een gezellige groep! Ik was super verbaasd over hun reacties, toen we Nederland in reden. Hoe geweldig ze het platteland vonden. Voor hen was dit iets heel bijzonders; in Palermo kennen ze dit niet. Zevenaar vonden ze ook helemaal top. Die avond gaf ik Gloria eerst een rondleiding door mijn huis. Ze vond het prachtig en ook mijn familie vond ze leuk. Ze voelde ze zich meteen thuis. Daarna hebben we snel wat gegeten (frietjes) en vervolgens zijn we de stad in gegaan. Niet de hele
Met de veerpont naar de Doornenburg
scoorde 2 doelpunten! Haar team won met 3-1. Daarna weer naar Alieke gegaan, waar we pannenkoeken hebben gebakken. ‘s Avonds hebben we met 16 man gebowld. Ook dat was zó vet, we hebben het er erg naar ons zin gehad en hard gelachen! Dag 3 was gewoon op school. ‘s Middags hadden we een sportmiddag, wat ook wel gezellig was. Die avond zijn we bij Alieke haar afdansen gaan kijken; ze deed het erg goed en we waren supertrots, toen ze gewonnen had! Dag 4: Delft, Den Haag en Scheveningen. Hoe het daar was weet ik niet, door een blessure en Mission Olympics was ik op
Nachtrust? Met zo’n 8 meiden bleven we bij Ieke slapen. Daar hebben we eerst gezellig beneden gezeten met de familie, waarna we naar boven zijn gegaan. Ik dacht dat ik echt kapot was, maar opeens was ik over mijn moeheid heen. Dus probeerden we de hele avond op te blijven (laatste avond!). De helft ging slapen, dus ik bleef met een paar over. Tegen half vijf was er niets meer om over te praten of iets te doen, waardoor we besloten om toch maar te gaan slapen. Om zes uur zou de wekker gaan. Opeens kwam Ieke’s moeder de kamer in... Dat het al 7 uur was en dat we om half 8 klaar moesten zijn en naar school moesten! Iedereen sprong uit bed en begon zich klaar te maken. Stonden we daar met negen meiden op een badkamer, haha. Gek genoeg waren we keurig op tijd klaar en stipt op tijd op school. Het afscheid was moeilijk, vooral Gloria vond het lastig om ons te verlaten. Na hen te hebben uitgezwaaid, voelden de meesten van ons zich aardig leeg. De uitwisseling heeft toch wel een enorme impact op ons gehad, het is echt de beste uitwisseling en zéker een aanrader voor degenen die volgend jaar een project moeten kiezen. Nu kijken we allen uit naar eind september: DAN GAAN WIJ NAAR PALERMO! We gaan er vast weer een superhappening van maken, daar ben ik van overtuigd. I can’t wait! Ciao!
