Controle op geheimen aan de poort

Nummer 7 | 16 februari 2006 | Uitgave Directie Voorlichting Ministerie van Defensie

Pagina 2 Minister Kamp pleit voor minder AWACS-vluchten

Pagina 4-5 Winters Noorwegen verrast Luchtmobielers

Pagina 7 Nederlands PRT efficiënter dankzij Masterplan

Controle op geheimen aan de poort DEN HAAG - Met ingang van 9 februari kunnen medewerkers van Defensie worden gecontroleerd op het ongeoorloofd meenemen van vertrouwelijke of geheime informatie. Aanleiding voor de controle is de (tijdelijke) vermissing van USB-sticks met daarop geclassificeerde gegevens van het ministerie. De steekproeven vinden plaats bij het verlaten van Defensiegebouwen, zo heeft minister

Kamp in een brief aan het personeel laten weten. De controle richt zich niet alleen op papie-

AWACS BEVEILIGT WINTERSPELEN

ren, maar ook digitale opslagmiddelen. Er kan aan personeel worden gevraagd de inhoud van tassen en koffers te laten inspecteren. Medewerkers moeten daar op grond van de Ambtenarenwet en de Militaire Ambtenarenwet verplicht aan meewerken. “Hoewel dergelijke controles overlast kunnen veroorzaken, reken ik op uw begrip en medewerking”, schrijft Kamp. De brief van de bewindsman is per post bij het personeel bezorgd. Alle computergebruikers bij het ministerie kregen het schrijven ook nog via de elektronische snelweg.

Krijgsmacht in het Hoge Noorden Naast 11 Luchtmobiele Brigade (Air Assault), zie foto, en de Tactische Helikopter Groep werkt ook 1 Mariniersbataljon uit Doorn in Noorwegen een wintertraining af. Die vindt plaats in de omgeving

van het plaatsje Bømoen. Minister van Defensie Henk Kamp bracht afgelopen maandag een bezoek aan de oefenende zeesoldaten. Volgende week meer over onze mannen in de kou. Foto: Hennie Keeris●

Lees verder op pagina 3

NBC VOOR BBE

BRUSSEL - Twee AWACS-vliegtuigen van de NAVO beveiligen tijdens de Olympische Winterspelen, die nog tot 26 februari duren, het Italiaanse luchtruim in de omgeving van Turijn. De twee toestellen van de Airborne Early Warning and Control Force (NAEW&CF) die de Italiaanse autoriteiten bijstaan, komen van de Engelse vliegbasis Waddington en opereren voor de duur van de spelen vanaf de Italiaanse vliegbasis Aviano. Het is niet voor het eerst dat het Atlantisch bondgenootschap helpt bij grote evenementen. Sinds 2001 hebben de vliegtuigen van de NAVO al meer dan drieduizend uur gevlogen voor bijzondere gebeurtenissen, zoals de begrafenis van paus Johannes Paulus II, de bruiloft van de Spaanse kroonprins en de Olympische Spelen van 2004 in Griekenland. De NAEW&CF werd in 1980 opgericht en in Geilenkirchen, net over de grens bij Heerlen, gestationeerd. De bemanningen van de zeventien Boeing E-3A vliegtuigen worden gevormd door mili-

tairen uit alle lidstaten van de Begin jaren negentig werd Airborne Early Warning Squadron Number 8 van de Royal Air Force (RAF) uit Waddington als tweede onderdeel aan de eenheid toegevoegd. De zeven Boeing E-3D vliegtuigen van deze component hebben een Britse bemanning. De AWACS valt vooral op door de grote E-3 Pulse Doppler radar die bovenop het toestel staat. Met de apparatuur kan de bemanning op een afstand van dik driehonderd kilometer waarnemen. Foto: Hennie NAVO.

Keeris●

VUGHT - Een team van de Bijzondere Bijstandseenheid (BBE) van het Korps Mariniers heeft onlangs een cursus gevolgd op de Joint NBC School (JNBCS) te Vught. Bij terreur in Nederland is de BBE de aangewezen eenheid voor bestrijding daarvan. Deze dreiging kan vele vormen aannemen en een daarvan is NBC-terrorisme. Een mogelijk contact met NBC strijdmiddelen heeft een aanzienlijke invloed op het optreden van de BBE. Alle beschermende maatregelen verminderen de bewegingsvrijheid en voordat een actie kan worden uitgevoerd zal eerst gedetecteerd moeten worden. Om

hier zo goed mogelijk op voorbereid te zijn, volgde een team van de BBE een aangepaste cursus ‘Level 1 Basis’ en ‘Instructeur Persoonlijke Bescherming’ op de Joint NBC School. De eindoefening bestond uit het binnendringen van een besmet object. Uit de nabespreking bleek dat beide partijen zeer tevreden waren over de cursus. Naar verwachting zullen meerdere BBE-teams de cursus volgen.● Voordat het object binnengedrongen wordt, vindt eerst een detectie plaats met behulp van de Chempro-100, die binnenkort instroomt bij de teams.

SCHOUDERKLOP VOOR MISSIE-MILITAIREN SCHAARSBERGEN - “Ik juich alle initiatieven toe die de persoonlijke aandacht vanuit de samenleving voor militairen genereren. Ik vind het een eer om

de eerste symbolische kaart te mogen versturen, omdat ik dit een prachtig initiatief vind. Ik hoop dat er veel mensen aan deze actie gaan deelnemen”

ONLINE-ONDERZOEK NAAR CULTUUR, WAARDEN EN REPUTATIE DEN HAAG - De directie Voorlichting & Communicatie houdt een online-onderzoek naar de cultuur, waarden en reputatie bij Defensie. Van 13 tot 24 februari staat de link naar de vragenlijst op de intranet-startpagina. Het invullen van de vragenlijst duurt ongeveer acht minuten. Het onderzoek

maakt deel uit van een communicatieproject met als doel het realiseren van een geïntegreerd communicatiebeleid voor alle defensieonderdelen. Met dit samenhangende communicatiebeleid worden de verschillende communicatieactiviteiten van de zeven defensieonderdelen op elkaar afgestemd.●

Met die woorden gaf staatssecretaris Van der Knaap afgelopen zaterdag, 11 februari, in PMT De Landing in Schaarsbergen het startsein voor de kaartenactie Schouderklop! van Pro Rege, de protestants-christelijke non-profit organisatie die in binnen- en buitenland een aantal militaire tehuizen beheert. Hij deed dat in aanwezigheid van leden van het thuisfrontcomité van EUFOR 3. Sinds afgelopen zaterdag kunnen belangstellenden bij alle PMTrefpunten in Nederland diverse kaarten per militaire post naar de uitzendgebieden sturen. De keuze kan worden bepaald

aan de hand van een informatiewand waarop zichtbaar is gemaakt aan welke missies Nederlandse militairen momenteel deelnemen. De kaartenactie is bedoeld om uitgezonden militairen een ‘schouderklopje’ te geven en komt voort uit de missie van Pro Rege: het bevorderen van het welzijn van militairen ongeacht geloof, ras, nationaliteit, rang of stand en het stimuleren van contacten tussen militairen en burgers, de krijgsmacht en de samenleving. Lees verder op pagina 3

16 februari | Pagina 2

INTERNE VACATURES DEFENSIE Voor recente vacatures kunt u terecht op de intranetsite van het Instituut Keuring en Selectie (IKS), te benaderen via het Defensie Intranetportaal (http: //intern.mindef.nl) of op internet via www.mobiliteitsbank.nl Medewerkers die nog geen toegang tot intranet en ook geen internetverbinding hebben, kunnen een beroep doen op de personeelsdienst van zijn of haar onderdeel. Senior Auditmedewerker 2X, Den Haag, schaal 11; Juridisch Adviseur / Senior P&O Adviseur, Den Haag, schaal 11; Stafmedewerker Bureau Talen DIVI KCEN, Ede, begin 2007 ’t Harde, schaal 11; Stafmedewerker Advies & Assistentie / Plaatsvervangend Hoofd Opleidings & Trainingsrichting Talen, Ede, begin 2007 ’t Harde, schaal 11; Docent Terreinanalyse / Meteo / Productontwikkelaar / Observertrainer, Ede, begin 2007 ’t Harde, schaal 11; Docent Signals Intelligence / Analist Algemeen, Ede, begin 2007 ’t Harde, schaal 11; Personeelsconsultant, Den Haag, schaal 10; Senior IVDeskundige, Den Helder, schaal 10; Procesbeheerder Probleembeheer, Den Helder, schaal 10; Verwerver, Gouda, schaal 10; Senior Medewerker Traffic Analyse & Target Development 2X, Den Haag, schaal 9; Ambtelijk Secretaris Medezeggenschap, standplaats nader te bepalen, schaal 9; Technisch Adviseur Kathodische Bescherming en Electro, Den Haag, schaal 9; Medewerker Plannen, Den Haag, schaal 9; Zelfstandig Documentair Informatieverzorger 10X, Den Haag, schaal 8; Medewerker Financial Control, Gouda, schaal 8; Assistent Accountmanager, Soesterberg, schaal 7; Planner Projecten Wegvervoer, Soesterberg, schaal 7; Hoofd Bureau Uitbesteding / ZA, Amersfoort, schaal 7; Commandant Transportgroep / Distributiecentrum, Harskamp, schaal 5; Food & Beverage Administrateur, standplaats nader te bepalen, schaal 5; Medewerker Documentaire Informatieverzorger, Apeldoorn, schaal 5; Medewerker Administratieve Ondersteuning, Den Haag, schaal 5; Monteur Bewapening, Wezep, schaal 4; Medewerker Post & Archiefbeheer en Documentatie, Infovoorziening, Ede, begin 2007 ’t Harde, schaal 4; Medewerker Documentatie & Administratie, Ede, begin 2007 ’t Harde, schaal 4; Hulpinstructeur SVBDD Algemeen / Chauffeur Vrachtauto Middelzwaar, Ede, t.z.t. Amersfoort, schaal 4; Cateringmedewerker C, Amsterdam, schaal 4; Medewerker Aangetekende Post 2X, Utrecht, schaal 4; Medewerker Dienstploeg 6X, Utrecht, schaal 3; Chauffeur Vrachtauto Zwaar, Vught, schaal 3.

IN HET KORT HERDENKING BRABANTS GESNEUVELDEN WAALRE - Sinds de bevrijding beijvert de Stichting Brabants Gesneuvelden om jaarlijks op 4 mei de Brabantse militaire gesneuvelden en Brabantse verzetsslachtoffers te herdenken. Op donderdag 4 mei worden de gesneuvelden herdacht tijdens een plechtigheid in de kerk van de H. Willibrordus aan de Markt te Waalre. De dienst begint om circa 19.00 uur en duurt tot ongeveer 20.30 uur.●

NIEUW STATIONSSCHIP WILLEMSTAD - Hr.Ms. Van Nes, het nieuwe stationsschip dat de gelederen van de Koninklijke Marine in het Caraïbisch Gebied versterkt, is 10 februari de havenhoofden van Willemstad gepasseerd. Dat gebeurde onder het afgeven van de gebruikelijke ceremoniële saluutschoten aan de koninkrijksvlag en aan de Gouverneur van de Nederlandse Antillen. Het saluut van het schip werd vanaf Fort Krommelijn beantwoord. De Van Nes, een multi purpose fregat van de Karel Doormanklasse, blijft tot juli in de regio. Het vertrok 30 januari uit Den Helder. De belangrijkste taak naast maritieme presentie bestaat uit het uitvoeren van anti-drugsoperaties. Daarnaast kan de Van Nes ingezet worden voor ondersteuning van civiele autoriteiten bij het verlenen van humanitaire hulp na bijvoorbeeld natuurrampen.●

PANZERHAUBITZE KRIJGT AFSIS HAVELTE - De nieuwe Panzerhaubitze 2000 NL wordt uitgerust met het Advanced Fire Support Information System 2 (AFSIS2) van het C2 Support Center. Onlangs werd de integratie tussen voertuig en software met succes getest. AFSIS is het nieuwe informatiesysteem dat de diverse onderdelen van het brigadevuursteun systeem aan elkaar koppelt. Het ‘werkt’ dan ook nauw samen met het nieuwe battlefield management system OSIRIS. Naast de nieuwe vuurmond zal ook het licht verkennings- en bewakingsvoertuig (+) Fennek deel uitmaken van dit vuursteunsysteem. De inbouw van de nieuwe apparatuur vindt plaats bij het Centrum voor Technologie en Missieondersteuning (CTM) in Dongen. 14 Afdeling Veldartillerie van 43 Gemechaniseerde Brigade uit Havelte krijgt als eerste het AFSIS2.●

228 JAAR GEVANGENISSTRAF WILLEMSTAD - De bemanningsleden van een tweetal koopvaardijschepen, D’Mary (acht bemanningsleden) en de Sea Atlantic (negen bemanningsleden), zijn onlangs door een Amerikaanse rechtbank aangeklaagd en schuldig bevonden aan de smokkel van een grote hoeveelheid cocaïne. De straffen varieerden van 6 tot 27 jaar en leidden opgeteld tot een totale gevangenisstraf van ruim 228 jaar. Vorig jaar juni en augustus leidden gezamenlijke acties in de internationale wateren van het Caraï-

bisch gebied tot twee grote drugsvangsten. Deze acties werden uitgevoerd door de op Curaçao gevestigde bestrijdingsorganisatie, de Koninklijke Marine, de Koninklijke Luchtmacht en de Kustwacht voor de Nederlandse Antillen en Aruba. Op het motorvaartuig ‘D’Mary’ werd op 26 juni 2005 1800 kilogram cocaïne gevonden. Op de ‘Sea Atlantic’ op 27 augustus van vorig jaar 2000 kilogram. De drugsvangst op de D’Mary werd gedaan door Hr.Ms. Van Speijk, op dat moment het stationsschip van de Koninklijke Marine in het Caraïbisch Gebied. De drugsvangst van een maand later op de Sea Atlantic kwam voor rekening van Hr.Ms. Van Amstel, de aflosser van Hr.Ms. Van Speijk.●

MEDAILLE DEN HAAG - In het artikel ‘Amerikaanse medailles voor militairen’ in de vorige Defensiekrant wordt de verkeerde medaille genoemd. Majoor (KLu) André Krijns kreeg niet de Army Commendation Medal, maar de US Meritorious Service Medal.●

TOEVOEGING DEN HAAG - In de vorige krant is op de middenpagina de eerste zin weggevallen van het stuk over de oefening Redskin Challenge. Daar moest staan: ‘Apache gevechtshelikopters van 301-Squadron uit Gilze-Rijen houden de boel vanuit de lucht in de gaten. Mannen van de Alfa-compagnie 12 Infanteriebataljon Air Assault arriveren vervolgens met twee Cougars op een open en beveiligd veld’. Etcetera...●

KUSTWACHT NA&A ASSISTEERT ZINKEND BARKJE NABIJ SINT MAARTEN WILLEMSTAD - De Kustwacht voor de Nederlandse Antillen en Aruba heeft zaterdag 28 januari assistentie verleend aan het fruitbarkje ‘Miss Betsy’. De boot was lekgeraakt en dreigde te zinken. De ‘Miss Betsy’ lag op een afstand van ongeveer negen mijl ten westen van Sint Maarten. De twee opvarenden konden worden gered, het barkje niet.●

SZABO: COMPENSATIE VOOR MATERIEELVERLIES DEN HAAG - De langdurige en zware bezuinigingen op het defensiebudget kunnen de inzetbaarheid van de krijgsmacht in gevaar brengen. Het is dan ook nodig dat het kabinet harde afspraken maakt over compensatie van verlies van materieel tijdens de operationele inzet van de krijgsmacht.Dat stelt de woordvoerder Defensie van de VVD, Zsolt Szabo. Hij voert aan dat Nederland de NAVO-verplichtingen structureel niet nakomt. “Er wordt jaarlijks 2,5 miljard euro op Defensie bezuinigd. Hierdoor ontstaat schaarste op alle fronten”, zegt Szabo.●

KANSRIJK Voorlichting zelfstandig ondernemerschap Kansrijk houdt op 9 maart weer een voorlichtingsbijeenkomst voor defensiemedewerkers die geïnteresseerd zijn in zelfstandig ondernemerschap. De bijeenkomst staat open voor medewerkers die behoren tot een knelpuntcategorie, herplaatsingskandidaat zijn of dat gaan worden. Tijdens de bijeenkomst komt onder meer het ondernemerschap aan de orde, de begeleiding vanuit Kansrijk en de consequenties voor de wachtgeldregeling. Interesse? Kijk op internet: www.kansrijk.info. Vrijblijvend oriënteren op een baan buiten Defensie?Doe dan eerst de loopbaanscan SBK Defensie! Dus jij weet risico’s goed in te schatten? De Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB) zoekt ook voor 2006 persoonsbeveiligers. Ken jij het evenwicht tussen veiligheid en privacy? Kijk voor de eisen op de websites van Kansrijk.Actuele vacatures Kansrijk Kijk voor een actueel overzicht en voorwaarden op de websites van Kansrijk.

Minister Kamp maakt kennis met zijn Noorse ambtscollega, Anne-Grete Strøm-Erichsen. Foto: NAVO

PLEIDOOI VOOR MINDER AWACS-VLUCHTEN TAORMINA - Minister Kamp heeft eind vorige week, tijdens de informele bijeenkomst van de NAVO-ministers van Defensie op Sicilië gepleit om de AWACS-vliegtuigen minder te laten vliegen vanaf Geilenkrichen. “Het lawaai van de toestellen bereikt soms de honderd decibel in dichtbevolkte gebieden en voor de mensen die daar wonen is dat onacceptabel. De Nederlandse regering vindt dat daar verandering in moet komen”, zei hij. Meer dan de helft van alle vluchten vindt plaats vanaf de NAVO-basis Geilenkirchen, net over de grens bij Heerlen. Door de vluchten beter te spreiden, kan de overlast verminderen. De bewindsman kreeg steun van een andere lidstaat. De minister was “voorzichtig optimistisch” over de kansen van zijn pleidooi. De NAVO-bijeenkomst stond grotendeels in het teken van de voorbereiding op de NAVO-topontmoeting met regeringsleiders en ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie die in november in Riga wordt gehouden. De defensieministers van het bondgenootschap spraken over de Comprehensive Political Guidance en de relatie tussen de NAVO en de Europese Unie. Ook de uitbreiding van het ISAF-gebied (fase III) in Afghanistan stond op de agenda. De NAVO-lidstaten Canada, Denemarken, Nederland, Roemenië, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten gaven officieel aan dat zij hiervoor troepen beschikbaar zouden stellen. Minister Kamp brak een lans voor gemeenschappelijke financiering van het vliegveld van Kandahar, dat als uitvalsbasis voor ISAF III moet gaan dienen. Secretaris-Generaal van de NAVO, Jaap de Hoop Scheffer, gaf na afloop van de bijeenkomst

aan dat diepgaand was gesproken over de uitbreiding van de International Security Assistance Force in de richting van de zuidelijke provincies van Afghanistan en later naar het oosten. Minister Kamp sprak de verwachting uit dat ISAF nog in 2006 de verantwoordelijkheid over heel Afghanistan zou kunnen krijgen. De Hoop Scheffer vond het een duidelijk bewijs dat de NAVO haar bakens definitief had verzet. “Wie had vijf jaar geleden kunnen denken dat we in de Hindu Kush aan het werk zouden zijn”. Ook spraken de defensieministers over de noodzakelijke stappen om de NRF in oktober van dit jaar operationeel te hebben. “Het is van belang”, zei De Hoop Scheffer, “dat zowel onze mensen als hun materieel goed op elkaar aansluiten, zodat we onze steeds gevarieerdere en geografisch verspreidere missies kunnen uitvoeren.” Hij verwees ook naar de NAVO-oefening die later dit jaar op de Kaap-Verdische eilanden wordt gehouden. De Hoop Scheffer noemde deze twee zaken van groot belang voor de toekomst van het bondgenootschap.●

INGEZONDEN MESS GESPLITST In de Defensiekrant van 12 januari stond een aardig artikel over de plannen om een Officiersmess Den Haag op te richten. Daarvoor mijn dank. Als voorzitter van het interim messbestuur acht ik iedere positieve publiciteit voor de nieuwe mess welkom. Een paarse mess kan dienen als platform om het joint gedachtengoed verder te ontwikkelen: ‘paars werken, dan ook paars ontspannen’. Het artikel deed echter geen recht aan de rol die de huidige offficiersmess op het Hoofdkwartier Koninklijke Luchtmacht op de Binckhorst heeft. Deze mess wordt niet opgedoekt, maar heeft besloten zich op te splitsen. Een deel gaat mee met het vertrek van het OC-LSK naar Breda. Het resterende deel van de huidige mess blijft voortbestaan in Den Haag, maar gaat wel over naar een paarse officiersvereniging. De eerste activiteiten die de paarse mess heeft georganiseerd komen daaruit voort en werden ook financieel - gedragen door de huidige KLumess. Zonder deze steun was de paarse officiersmess waarschijnlijk niet ontstaan. De nieuwe Officiersmess Den Haag heeft inmiddels een volledig jaarprogramma samenge-

steld. Twee keer per maand worden op diverse locaties socials gehouden. Verder vindt op 29 april het traditionele Koninginnebal plaats. Deze activiteiten zijn toegankelijk voor leden. U kunt lid worden door opgave bij een van de bestuursleden onder wie secretaris KLTZ Th K. Zelisse (070 - 316 72 27) of tweede secretaris kapitein G.J.M. van elderen (070 - 316 89 46). U bent van harte welkom. Kolonel Wiek J.R. Noldus Voorzitter Officiersmess Den Haag i.o. (DMO/DMKLu/MPF/AJL)●

KEUKENWAGEN Gaarne wil ik reageren op een in mijn ogen wat ongelukkige opmerking van de conservator Staarman in het artikel over de keukenoplegger in de Defensiekrant van 9 februari jl. waarin hij stelt: “Ene kolonel Hartmans had echter goede contacten met de bezetter. Na de Duitse inval en de capitulatie wist hij de keukenoplegger van de ondergang te redden.” Deze opmerking doet Hartmans te kort en zou zelfs een verkeerde indruk kunnen wekken. De directeur van het legermuseum was in die

dagen kolonel der Koninklijke Marechausee b.d. M.C. van Houten. Deze officier had tijdens het verblijf van de Duitse keizer op Huis Doorn een goede relatie met diverse keizerlijke officieren opgebouwd. Na de capitulatie kwam een Duitse generaal op bezoek bij zijn oude relatie, kolonel Van Houten. Deze heeft dermate op het gemoed van deze Duitse generaal gewerkt dat het legermuseum van elk belangrijk voorwerp een exemplaar mocht kiezen dat dus buiten de krijgsbuit viel. Naast dus de keukenwagen, ook andere militaire zaken, zoals wagens en karren, waarmee het legermuseum (als één van de weinige!) over een internationaal gerenommeerde collectie houten vervoermiddelen e.d. beschikt. Duitse pontonniers hebben bij het toen het nog in Leiden gevestigde legermuseum een brug over de gracht geslagen waarover al het zware materieel kon binnenrollen. De artillerie-officier C.A. Hartmans was in de oorlogsjaren onderdirecteur, mede dankzij de relaties van Van Houten hoefde hij ook niet in krijgsgevangenschap. Hartmans die in 1953 Van Houten als directeur opvolgde, ging in 1960 met pensioen. Eén van de vele verdiensten van Hartmans zijn zijn

vele publicaties over Nederlandse vuurwapens. In de loop van dit jaar verschijnt dan ook zijn wetenschappelijk verantwoorde biografie. Ik vertrouw erop met deze kanttekening de rol van heer Hartmans enigszins te hebben toegelicht. Jacques A.C.Bartels Bestuurslid legermuseum 1993-2003●

AL 0.8 PROCENT BINNEN Met verbazing lees ik de eerste kop van de Defensiekrant nr. 6. ‘Al 0.8% binnen over 2004’. Denken we er echt zo over? Al binnen? En waar spreken we dan over? Is dit de compensatie voor de jaarlijkse indexering? Want we zouden niet in koopkracht achteruit gaan, toch! Persoonlijk vind ik het droevig dat we in 2006 nog een overeenkomst moeten sluiten over 2004. Over 2005 en 2006 nog maar niet gesproken. En maar denken dat personeel voorop staat bij onze leiding. Met vriendelijke groet, Gerrit van der Meijde●

VERLOREN USB-STICKS Vervolg van pagina 1

Voor USB-sticks geldt binnenkort: eenmaal gebruikt op het Defensienetwerk is de data automatisch vercijferd en niet meer bruikbaar op een niet-defensie aansluiting.

DEN HAAG - De geloofwaardigheid van het ministerie wordt te grabbel gegooid door slordig om te gaan met informatiedragers. Dat zei secretaris-generaal Ton Annink vorige week donderdag tijdens een ingelaste bijeenkomst voor alle commandanten en ondercommandanten in Den Haag. Hij gaat er vooralsnog van uit dat er bij de vermissing van de USB-stick geen opzet in het spel was. “De loyaliteit van de medewerkers ten opzichte van de organisatie moeten we koesteren, maar we moeten ook opletten dat we niet het slachtoffer van onze eigen goede bedoelingen worden.” Nog deze maand dienen op alle onderdelen discussiebijeenkomsten te worden gehouden. Die moeten het veiligheidsbewustzijn bij het personeel vergroten en bovendien suggesties voor verbeteringen opleveren. De resultaten kunnen begin maart aan de departementsleiding worden gerapporteerd. De Commandant der Strijdkrachten (CDS), generaal Dick Berlijn, stelde dat Defensie door de vermissing zowel nationaal als internationaal imagoschade oploopt. “Jaren van goed werk gaan

zo in korte tijd verloren.” Volgens hem bestaat er bij bondgenoten steeds minder begrip voor hoe men in Nederland met veiligheid omgaat. “Velen van u hebben in de Verenigde Staten gewerkt en weten hoe het daar gaat.” Hij stelde dat Nederland een moeilijke missie in het buitenland mede dankzij de intell van bondgenoten kan uitvoeren. “Als wij zo onzorgvuldig met informatie omgaan, droogt die bron op”, waarschuwde hij. De beveiligingsautoriteit bij Defensie, kolonel J.J. de Die, stelde dat de Algemene Rekenkamer constateerde dat er hard wordt gewerkt aan verhoging van de beveiliging. In het kwaliteitsplan staan veel punten voor verbetering. Zo blijkt standaardisatie op het gebied van beveiliging hard nodig is. Dit betekent binnen Defensie op dezelfde manier met dezelfde

Nederlands-Noorse samenwerking in Kaboel

middelen werken. Er komt een onderzoek naar een defensiebreed (paars) bewakingskorps, een onderzoek naar een defensie-

breed elektronisch systeem voor beveiliging en toegangscontrole, een defensiebreed toegangsbeleid, een voor geheel defensie geldende categorie-indeling van objecten en een voor geheel defensie geldend daderprofiel. Hij kondigde aan dat op de standaard werkplek de USB-poorten softwarematig worden beheerd. Die maatregel maakt het mogelijk om af te dwingen welke opslagmedia zijn toegestaan. Voor USB-sticks geldt dan: eenmaal gebruikt op het Defensienetwerk is de data automatisch vercijferd en niet meer bruikbaar op een niet-defensie aansluiting. De planning is 1 april dit jaar gereed voor invoering. Vervolgens wordt een traject gestart om defensie herkenbare sticks aan te schaffen die herleidbaar zijn naar de eigenaar.●

Staatssecretaris Van der Knaap geeft hert startsein voor de kaartenactie dor de eerste kaart te schrijven en te posten. Foto: Hennie Keeris

Schouderklopje Vervolg van pagina 1

KABOEL - Het Noorse F-16 detachement heeft onlangs de eerste operationele vlucht gemaakt sinds zijn aankomst in Afghanistan een aantal dagen eerder. Onder commando van de Noorse Luitenant-kolonel Jarle Nergard maken zij deel uit van het samenwerkingsverband met het Nederlandse F-16 detachement, onder leiding van luitenant-kolonel Jos Leenders. Daarmee is het eerste Nederlands-Noorse European Participating Air Forces Expedionary Air Wing (1 NLD/NOR EEAW) een feit. Beide landen hebben ieder vier F-16 jachtvliegtuigen gestationeerd op het vliegveld van de Afghaanse hoofstad Kaboel. Na vertrek van het Belgische detachement, rond half januari, en de aankomst van de Noren, waren de Nederlanders alleen verantwoordelijk voor de inzet van

jachtvliegtuigen ten behoeve van International Security Assistance Force (ISAF). De F-16’s worden voornamelijk gebruikt voor de ondersteuning van grondtroepen door het verlenen show of presence, show of force, close air support, verkenningsvluchten en het begeleiden van konvooien en luchttransporten. De vier Noorse F-16’s zijn afgelopen week vanaf vliegbasis Volkel vertrokken naar Afghanistan. Een KDC-10 begeleidde de vlucht en voorzag de toestellen een aantal keer in de lucht van brandstof. Vanaf eind maart 2005 zijn Nederlandse F-16’s gestationeerd op Kaboel Airport. Een detachement van vliegbasis Volkel was van maart tot half juli 2005 actief vanaf deze luchthaven. Een detachement van Leeuwarden heeft samen met de Belgen tot januari 2006 het stokje overgenomen. Momenteel zwaait de vliegbasis Volkel weer de scepter. Het Nederlandse luchtmachtdetachement bestaat uit ongeveer honderd militairen.●

SCHAARSBERGEN - De bewindsman heeft Pro Rege gevraagd de kaartenactie uit te breiden door bijvoorbeeld de kerken in Nederland erbij te betrekken. Van der Knaap stelde dat zowel de PMT’en als de Echos Homes een belangrijke rol vervullen, doordat de tehuizen in de missiegebieden een thuisbasis bieden aan uitgezonden militairen. “Ik ken de sfeer, omdat ik bij mijn bezoek aan de eenheden daar zelf ook graag een kopje koffie drink. In het 130-jarig bestaan van Pro Rege is een ding niet veranderd: de behoefte aan warmte en een hart onder de riem voor onze militairen.” Volgens Van der Knaap wordt onderschat hoe belangrijk erkenning en aandacht vanuit de maatschappij zijn voor een militair die op missie is of is geweest. Hoewel Defensie dagelijks

aandacht in de media krijgt, mist hij daarin de meer persoonlijke aandacht voor militair. “Daarom juich ik alle initiatieven die die aandacht vanuit de samenleving genereren toe.” Pro Rege beheert in Nederland zes PMTrefpunten en in het buitenland tien Echos Homes, waaronder in Bosnië en Irak. Dit zijn ontmoetingsplaatsen die een ‘uit- en thuisbasis’ creëren voor militairen in hun vrije tijd. Men kan er terecht voor een maaltijd, een kop koffie of voor ontspanning.●

16 februari | Pagina 3

Vier Siriusradars voor LCF’en marine DEN HAAG - De project-Directeur-Generaal van de Defensie Materieel Organisatie mag van staatssecretaris Van der Knaap vier Sirussystemen, het lange afstand infrarood zoek- en volgsysteem voor de vier LCF’en van de Koninklijke Marine, aanschaffen. Hiermee is een bedrag van N 21,4 miljoen gemoeid. Voor de reservedelen trekt Defensie nog eens N 4,9 miljoen uit. De levering van de eerste Sirius staat gepland voor begin 2008. Het vierde systeem wordt in de tweede helft van 2009 geleverd. De vier Luchtverdedigings- en Commandofregatten (LCF’en) hebben een luchtverdedigingssysteem. De kern hiervan is het Local Area Missile System (LAMS) dat uit de Active Phased Array Radar (APAR), het lange afstand infrarood zoek- en volgsysteem Sirius en het korte afstand geleide wapen Evolved Sea Sparrow Missile (ESSM) bestaat. De luchtverdediging van de LCF’en berust op het beginsel van verdediging in de diepte. Hiervoor is een verdeling in vijf, elkaar overlappende verdedigingsschillen gemaakt. Uitgangspunt is dat geen aanvaller of aanvalswapen in staat mag zijn alle schillen te passeren. In de buitenste of eerste schil (verder dan 350 kilometer) worden vliegtuigen en geleide wapens gedetecteerd met externe sensoren, zoals AWACS-vliegtuigen, lange-afstand luchtwaarschuwingsradars en radarzoekontvangers. Vijandelijke vliegtuigen worden bij voorkeur aangevallen vóór zij hun geleide wapens afvuren. Een aanval voorkomen gebeurt dan in de tweede schil (tachtig tot 350 kilometer) met eigen jachtvliegtuigen. AWACS-vliegtuigen en fregatten leiden de eigen toestellen naar hun doel. In de derde schil (twintig tot tachtig kilometer) kunnen de LCF’en het Standard Missile inzetten. In de vierde schil (de zogenoemde lokale gebiedsverdediging, nul tot veertig kilometer) en de vijfde schil (zelfverdediging, nul tot twintig kilometer) kunnen de LCF’en geleide wapens gebruiken voor de korte afstand: het Evolved Seasparrow Missile. In het uiterste geval worden kanons of de Goalkeeper ingezet. Sirius is een passieve infrarood sensor die het inkomende geleide wapen detecteert zodra het aan de

horizon verschijnt. Sirius vult de APAR-radar aan als snelle sub- en supersone antischip geleide wapens, die op zeer lage hoogte boven zee vliegen, door atmosferische omstandigheden minder effectief worden gedetecteerd. Met Sirius is het ook mogelijk om antischip geleide wapens waar te nemen, als om operationele redenen de radar niet aanstaat. Sirius analyseert vliegensvlug de dreiging en geeft een waarschuwing. De informatie wordt doorgegeven aan het geïntegreerde informatieverwerkendsysteem van de LCF’en en leidt zonodig tot inzet van wapens. De ontwikkeling en productievoorbereiding van Sirius is ongeveer twaalf jaar geleden begonnen. In 1994 ondertekenden Nederland en Canada daarover een MOU. Thales Nederland trad hierbij op als hoofdaannemer en DRS Technologies Canada als onderaannemer. In de tweede helft van 2003 zijn beproevingen aan boord van een Canadees fregat met succes uitgevoerd. Na evaluatie van de meetresultaten is de ontwikkelingsfase van Sirius medio 2004 voltooid. Eind 2003 sloot Den Haag samen met Canada een contract af met Thales voor de productievoorbereiding. Ook deze fase is met succes voltooid. Canada heeft in november 2004 definitief besloten geld ter beschikking te stellen voor het Siriussysteem. De verwervingsvoorbereiding heeft vertraging opgelopen omdat het maken van detail-afspraken tussen Canada en Nederland over de werkverdeling en de verdeling van kosten complexer bleek dan voorzien. Canada koopt dertien systemen en Nederland vier.●

Marinier verongelukt bij parachutesprong DEN HAAG - Een Nederlandse kapitein van het Korps Mariniers is afgelopen maandag, 13 februari, overleden aan de verwondingen die hij eerder opliep bij een parachuteongeval. Het ongeluk gebeurde al op woensdag 1 februari tijdens een reguliere militaire oefensprong in de Amerikaanse staat Arizona. Tijdens de val deden zich problemen voor

met de parachute. Hierdoor maakte de zeer ervaren para een harde landing, waarbij hij een gebouw raakte. De 48-jarige kapitein liep ernstige verwondingen op en raakte in coma. Gisteren overleed hij. Er is een onderzoek ingesteld naar de oorzaak van het ongeval.●

DMO legt dienstverlening met Operationeel Commando’s vast DEN HAAG- Vertegenwoordigers van de Defensie Materieel Organisatie (DMO) en de Operationeel Commando’s hebben onlangs een overeenkomst getekend waarin jaarlijkse afspraken over afname, inzet en gebruik van producten en diensten zijn

vastgelegd. De overeenkomsten zijn tot stand gekomen op basis van een Product- en Dienstencatalogus. In dit overzicht staat wat de DMO doet en welke diensten en producten zij levert. De afspraken gelden voor de DMO-directie Wapensystemen-

en Bedrijven en de Commando’s Land-, Lucht- en Zeestrijdkrachten. Op termijn zullen ook de DMO-bedrijven regelingen treffen met de commando’s van de krijgsmachtdelen. Het ligt in de bedoeling om met de overige defensieonderde-

len op termijn afspraken te maken. Het opstellen van Producten- en Dienstencatalogi en het ondertekenen van dienstverleningsovereenkomsten is een eerste stap in de verzakelijking van de dienstverlening tussen de DMO en haar klanten.●

16 februari | Pagina 4

Links: De pulk, de slee met de groepsuitrusting, moet ook mee.

Rechts: Eenmaal in het wak is het zaak om zo snel mogelijk weer op het droge te komen. Rechts: Na een nat pak rollen de militairen door de sneeuw. Die neemt het vocht op en zorgt voor een isolerende werking.

Grote foto: Voor het eerst op de lange latten.

LUCHTMOBIEL BELEEFT IJSKOUDE MOMENTEN IN WINTERS NOORWEGEN

Kwakkelweer is een killer Evaluator sergeant-1 Ed Effendi vindt dat de ploeg van sergeant Wibo de Vries wat traag reageert. De collega’s sjorren Tolsma weliswaar in een wip op de ‘kant’ waar de ‘natte’ kleding snel van zijn lijf wordt getrokken. Maar daarna staat de rillende rode baret te lang

bloot aan de elementen. Het uitvouwen van de isolerende deken en slaapzak duurt domweg te lang. Vervelend voor Tolsma, die klappertandend zijn handen om de schouders slaat en zijn knieen tegen elkaar houdt. Zeker bij een gevoelstemperatuur van zo’n min

ELVERUM- Korporaal-1 Tony Tolsma doet een beetje raar. Zo lijkt het althans wanneer hij plotseling het zijterrein induikt en doet alsof-ie in ijskoud water is gevallen. “Help me, help me.” Voor oefenend op een landweggetje, ‘zwemmend’ in de sneeuw, heeft Tolsma van onderkoeling weinig te vrezen. Morgen gaat hij, of een van zijn maten, echt kopje onder en moet de drill ‘Man te water’ voorspoedig verlopen. Zo niet, dan zou de momenteel gehouden koudweertraining van 11 Luchtmobiele Brigade (Air Assault) voor sommige deelnemers weleens een ijzig staartje kunnen hebben.

tien graden Celsius wikkel je een drenkeling het beste zo snel mogelijk in. Hoe dan ook vormt Snow Falcon 2006 een ideale gelegenheid om een inzet bij koudweer te trainen. Op het onherbergzame schiet- en oefenterrein Terningmoen (nabij Elverum) mogen de eenheden van 11 Luchtmobiele Brigade (11 LMB) twee weken lang aan de bak. Dat zijn 11 Geniecompagnie, 11 Luchtverde-

digingscompagnie ‘Samarinda’, 11 Geneeskundige Compagnie, 11 Bevoorradingscompagnie, 11 Herstelcompagnie en de Stafstafcompagnie van 11 LMB. 11 Infanteriebataljon Garde Fuseliers en Grenadiers is met een detachement aanwezig. Instructeurs van diverse eenheden leiden 39 groepscommandanten op, die geen twee, maar vier weken in de sneeuw verblijven. Voorafgaande

aan de veertien oefendagen volgden zij namelijk een pre course. Die bereidt hen voor op het leidinggeven onder winterse omstandigheden aan de krap driehonderd overgekomen deelnemers. Voordat zij de weg op mochten, kregen de chauffeurs een arctic drivers course, verzorgd door het Opleidings- en Trainingscentrum Rijden. Geen overbodige luxe, zo blijkt. Hevige

16 februari | Pagina 5

Noorwegen oefenland, partnerland

sneeuwval maakt vooral de secundaire wegen slecht begaanbaar. Tijdens de voorbereidende cursus legde hoofdinstructeur sergeant-1 Sjors Bovée vooral de nadruk op directief leiding geven. “In de kou moet je snel handelen. Weer en omstandigheden kunnen in een oogwenk veranderen”, weet de ex-marinier, die uit voorzorg een thermometer om de nek draagt. “Doet iemand iets niet goed, dan spreek je hem of haar daar meteen op aan. Wordt er bijvoorbeeld niet verplaatst, dan zoek je zo snel mogelijk de tent op. Bij het opzetten daarvan helpt natuurlijk iedereen mee. Met de nadruk op iedereen. Tenslotte is een wintertraining volgen een kwestie van teamwork.” LUXE

Bovée vertelt dat het operatiegebied van Luchtmobiel keurig is afgebakend. De rode baretten mogen de hele wereld tot hun thuis rekenen, met uitzondering van de poolcirkels. Deze onherbergzame streken blijken voorbehouden aan het Korps Mariniers dat hier al decennia lang traint in overleven, verplaatsen en vechten. 11 Luchtmobiele Brigade beperkt zich tot

de eerste twee. “Die zijn bij temperaturen net boven of ver onder het vriespunt al moeilijk genoeg”, vindt Bovée. “Voor praktisch alles zijn regeltjes bedacht”, vult groepscommandant sergeant-1 Martijn van Beek aan. “Bivakroutine, tent-drill, marsdiscipline.” Mits juist toegepast, behoedt die laatste de deelnemers voor te snel lopen, gevolgd door zweten en rap afkoelen. Bovée: “Ook letten we sterk op de kledingdrill. Krijg je het warm, dan meteen een laag ‘afpellen’. Niet mee wachten!” De instructeur vertelt dat menig deelnemer bij aankomst zogenoemde ‘winterangst’ had. Ze weten niet wat ze te wachten staat, dus zijn ze onzeker. “Mensen zijn snel bang om luxe op te geven”, generaliseert hij. Voor sommigen vormt Snow Falcon misschien een regelrechte teleurstelling, want de oefening is ronduit sober. Slapen bijvoorbeeld gebeurt als lepeltjes in een bestekbak. Zodoende gaat er geen lichaamswarmte verloren. Onder de Noorse 10-sheettent, oftewel tien stukken zeildoek die aan elkaar worden geknoopt, is het daardoor snel lekker warm. “Alleen doe je geen oog dicht”, zegt eerste luitenant Rick But. “Om het kwartier moet iemand er uit om de sneeuw van het dak te vegen. Gelukkig duren de nachten wel lang, we duiken er al om zeven uur in. Ook op een zaterdagavond. Bijna niet voor te stellen, toch?” ELAND

Natuurlijk zijn twee weken te kort om alle kneepjes van het opereren bij aanhoudende kou onder de knie te krijgen. Oefenleider majoor Peter Grotens legt daarom de nadruk op een aantal basisgevechtsdrills, zoals het aanleren van toegepaste schiethoudingen. In hoog tempo raken de mannen bekend met hoe je de skistokken als wapensteun gebruikt en welke invloed de kou op de kogelbaan heeft. “Op een afstand van honderd meter loopt het verval op tot wel tien centimeter”, vertelt opperwachtmeester-1 Ron Verholen. “Het kruit ver-

brandt minder snel bij vorst. Vandaar.” Dagen sloffend op laplanders (sneeuwschoenen, red.) door mulle sneeuw met een zware rugzak om, blijkt van weinig invloed op het gevoel voor humor. Oncomfortabel liggend op de tochtige schietbaan vraagt een van de deelnemers zich af wat te doen als er “Plotseling een eland opduikt”. “Dan schreeuwen we ‘stop, stop, stop’, reageert een ander. “Tegen die eland?”, vraagt nummer een weer. Ongetwijfeld een van de hoogtepunten tijdens Snow Falcon is het waklopen. Ga er maar aan staan. Je bent al een beetje rillerig en dan mag je ook nog eens met uitrusting en al in een donker gat in het ijs springen. “Ik denk dat ik maar oversla”, zegt een rode baret. Een blik op het zwarte, meters diepe water en de moed zinkt hem in de schoenen. Hij blijkt niet de enige. Sergeant-majoor Niek van Gils ontdekte gisteren zelfs enkele valsspelers. Door hun gezicht en kleding nat te maken, wekten zij de indruk de ijskoude duik al achter de rug te hebben. “Dan ben je wel heel diep gezonken”, vindt de sportinstructeur. In ieder geval vertrekt sergeant-1 Van In het Hoge Noorden maken de rode baretten gebruik van Noorse BeeVees.

Links: Brandertje aan maaltijdje verwarmen en lekker eten.

TEKST: ANDRÉ TWIGT FOTO’S: HENNIE KEERIS

Beek geen spier. De commandant van het eerste peloton, 11 Bevocompagnie loopt in het wak, schopt zijn laplanders weg, duwt de rugzak op het droge en gebruikt zijn skistokken om eruit te klimmen. Daarna rolt hij door de sneeuw om zijn kleding te drogen en haast zich langzaam naar de verwarmde tent. Daar wacht de warme chocolademelk met rum. Intussen houden de ploegmaten met zeehond-imitaties de moed er in. KWAKKELWEER

Volgens kapitein-arts Rob de Graaf blijkt het overgrote deel van de mannen (en enkele vrouwen) prima opgewassen tegen de uitdagingen van Snow Falcon. Slechts één man had hulp nodig bij het opwarmen na het waklopen en een ander belandde met een bevroren hand op de ziekenboeg. “Die kerel sturen we uit voorzorg niet meer het veld in. Met koudeletsels moet je voorzichtig zijn. Zeker bij verwaarlozing kunnen die langdurig klachten geven, waaronder pijn en gevoelloosheid.” Vermeldenswaard is volgens De Graaf het grote aantal mensen met blaren als gevolg van

Noorwegen is niet alleen een prima bestemming om te oefenen, maar voor de Koninklijke Landmacht ook steeds meer een partner voor verregaande samenwerking. Nog maar net bekomen van een grote herstructureringsoperatie zijn de Noorse landstrijdkrachten momenteel bezig met de omvorming van enkele gemechaniseerde naar lichte, luchtmobiele eenheden. Daarvoor heeft de Skandinavische gigant (Noorwegen is achttien keer groter dan Nederland, red.) de hulp van het buitenland nodig en met name van Nederland. Voornaamste reden: ons land bezit een kwalitatief hoogstaande krijgsmacht die qua formaat past bij de Noorse. Inmiddels zijn zeven exchange officers (XO’s) op verschillende kazernes en legerplaatsen in Nederland actief. Ter begeleiding en ontwikkeling van de gezamenlijke activiteiten wonen en werken vier Nederlandse XO’s in het Hoge Noorden. Luitenant-kolonel Gerrit Koop en ranggenoot Peter Teeuw trokken bij het Noorse Transformation & Doctrine Command in. Laatstgelopen op laplanders. “Verder mo- noemde treedt op als Senior National gen we helemaal niet mopperen. Representative en coördineert de actiDe temperatuur, die tussen min viteiten van zijn collega’s met Nedervier en acht graden met uitschie- land. Kapitein Marcel Strang en zijn ters ‘s nachts tot onder min twin- gezin zochten hun heil bij het Noorse tig ligt, is perfect. Da’s beter dan ISTAR-bataljon in Bardufoss, gelegen kwakkelweer en regen. Dan wordt boven de poolcirkel! En majoor Robert de uitrusting nat en krijg je het Visscher werkt in Jøstermoen bij de snel koud.” Noorse equivalent van het C2 Support Center.

Terug naar de ploeg van sergeant Wibo de Vries, die er inmiddels in slaagde om Tolsma letterlijk onder zeil te krijgen. Liggend op de pulk (de slee met de groepsuitrusting, red.) onder de isolerende deken in de slaapzak kan de korporaal weer lachen. “Hopelijk doet de pechvogel die morgen een nat pak haalt dat na afloop ook. “Zit de reddingsactie tegen dan ligt-ie soms anderhalve minuut in het water en treedt gemakkelijk onderkoeling op”, schetst ex-commando Effendi het zwartste scenario. “Zo’n situatie kan heel vervelend zijn voor het slachtoffer, maar tegelijkertijd op de ploegmaten verhelderend werken. Wanneer ze hun maatje blauw zien aanlopen, vergeten ze de drill ‘Man te water’ nooit meer. Ook voor een wintertraining blijkt de praktijk de beste leerschool.”●

LEGUAAN Om de samenwerking en mogelijk integratie te bevorderen, gaan de Noren grote delen van de reeks Leidraad Defensie Publicaties vertalen en gebruiken. Zodoende bezit hun landmacht dezelfde operationele grondslag als de onze. Die vormt de basis voor verregaande coöperatie, ook op materieel gebied. Zo lopen beide landen in dezelfde periode bijvoorbeeld op tegen de vervanging van de MB terreinwagen. Het valt niet uit te sluiten dat ze op termijn samen een opvolger kiezen. Sowieso voorziet Noorwegen gedeeltelijk in de Nederlandse behoefte aan een aflosser voor de verouderde Leopard-1 bruglegger door vier systemen van het type Leguaan te verkopen. Die gaan voor het symbolische bedrag van een euro per stuk van de hand. Tevens worden gesprekken gevoerd om de huidige mortieropsporingsradar ANTPQ-36 te vervangen door betere Noorse apparatuur van het type Arthur. De Nederlandse radars hebben erg geleden onder de inzet in Afghanistan en Irak en behoeven snel opvolging. Verder bekijken beide landen de mogelijkheden om de samenwerking op materieel gebied structureel te intensiveren. Qua opleiding en training is de coöperatie volgens Teeuw al vrij hecht. Met de verwerving van nog meer gelijksoortig materieel doen Noorwegen en Nederland er wellicht een schepje bovenop. Zo zullen beide op termijn beschikken over de CV90 pantserrups. Gebruik maken van elkaars simulatoren en/of opleidingen ligt dan voor de hand. Een soortgelijke binationale afspraak bestaat inmiddels met Duitsland. De Oosterburen leiden de bemanningen op voor de Panzerhaubitze 2000, terwijl Nederland alle artillerie-waarnemers schoolt. Ter oriëntatie van enkele Noorse autoriteiten verzorgden de momenteel in Noorwegen oefenende luchtmobiele eenheden een static show en een lezing.●

16 februari | Pagina 6

KORT INTERNATIONAAL NIEUWS

Veiligheid voor alles

MISTRAL WAAIT NAAR ZUIDEN BREST - De Mistral, het eerste van twee BPC-types machtsprojectie- en commandovaartuigen voor de Franse marine, is op 7 februari van Brest naar Toulon afgevaren. Daar wordt het gevechtssysteem van het schip verder aan de tand gevoeld. De 199 meter lange Mistralklasse heeft vol beladen een waterverplaatsing van 21.000 ton. De oorlogsbodem kan een maximumsnelheid van 19 knopen halen en bezit voldoende uithoudingsvermogen en bereik om wereldwijd te worden ingezet. Een typische lading kan bestaan uit 450 infanteristen, zestien zware helikopters plus twee hovercrafts, vier landingsvaartuigen of eenderde van een gemechaniseerd regiment. De bemanning telt slechts 160 koppen, dankzij ver doorgevoerde automatisering. Foto: DCN●

BALAD AB - Vliegen op en in Irak is een hachelijke zaak. En als je eenmaal aan de grond staat, moet je nog steeds op je tellen passen. Dat levert bovenstaande actiefoto op, die alle

kenmerken vertoont van een goed gechoreografeerde avonturenfilm. Dit stukje macho ballet is echter bittere ernst, de Amerikanen kunnen het zich absoluut niet permitteren om hun veiligheid te verwaarlozen. Foto: Lance Cheung, US Air Force●

minstens twee keer per uur tot 10-G oftewel tienmaal het eigen gewicht. Na tien jaar dienst op zulke vaartuigen, kwamen de meeste roergangers in aanmerking voor een honderd procent invaliditeitspensioen. Hoog tijd voor iets nieuws. Foto: Pentagon●

OOSTENRIJKS SUCCESNUMMER WENEN - Het Tsjechische ministerie van Defensie heeft bij Steyr-Daimler-Puch Speciallfahrzeuge een order geplaatst voor 199 Pandur II achtwielige pantservoertuigen. Daarmee versloeg het Oostenrijkse bedrijf na een uitgebreid testprogramma de Finse concurrent Patria, die zijn Armoured Modular Vehicle in de aanbieding had. Behalve de kwaliteit van de Pandur haalde ook de prijs en de toegezegde industriële parti-

HEAT OVER DE KOP KOEWEIT - Sinds het begin van operatie Iraqi Freedom zijn zo’n 250 militairen, al dan niet dodelijk, verongelukt doordat hun voertuig omrolde. Nadat drie man omkwamen toen hun Stryker ondersteboven in een kanaal belandde, vroeg een

Commando’s onderzee cipatie de Tsjechen over de streep. De Pandurs, die keurig in een Hercules passen, gaan de OT-64 SKOT gepantserde personeelsvoertuigen uit het Sovjet tijdperk vervangen. Tsjechië is na Portugal de tweede buitenlandse klant voor de Pandur II 8x8. Foto: Steyr-Daimler-Puch●

WERKPAARD OP STAL NORFOLK - Vier decennia lang was hij het werkpaard van de Amerikaanse marine, maar onlangs mochten ook de laatste twee operationele Sea King Helikopters op stal. Een van de H3’s was al 41, de ander zelfs nog een jaartje ouder. Beide worden in de roestvrije lucht van Arizona geparkeerd, waar honderden militaire oudjes liggen uitgestald, voor als de nood ooit aan de man komt. De Sea King heeft elke rol vervuld die de

generaal zich af waarom ze niet iets konden maken als de Dilbert Dunker. Deze simulator traint bemanningen hoe ze hun helikopter moeten verlaten na een noodlanding op zee. Inmiddels beschikken de Amerikanen in Koeweit over een prototype Humvee Egress Assistance trainer (HEAT), bestaande uit een cabine die is opgehangen aan het onderhoudsrek van een tank motor. De elektromotor kan de simulator 180 graden in beide richtingen laten draaien. Fikse training stelt een bemanning in staat haar voertuig in 45 tot 90 seconden te verlaten, klaar voor het gevecht. Er komen in Koeweit zes HEAT’s te staan. Foto: Robert Adams, US Army●

RAFALE PUUR FRANS PARIJS - Deze zomer zal de Franse luchtmacht een eerste squadron Rafale jachtvliegtuigen operationeel hebben. De marine vliegt al even met negen F1 luchtverdedigingvarianten, die boven Afghanistan dienst hebben gedaan. De luchtmacht gaat voor de F2.2 uitvoering, de beta versie van de F2 standaard software. Alle F2 en de toekomstige F3 machines worden uitgerust met Link 16 waardoor ze data kunnen uitwisselen met andere vliegtuigen en grondbases. Een opwaardering van de software naar F3 in 2008 maakt de Rafale

marine maar van hem vroeg, van de oorlog in Vietnam tot hulpverlening na de orkaan Katrina van vorig jaar. Hij is gebruikt voor onderzeeboot- en brandbestrijding, voerde SARmissies uit, pikte ruimtecapsules op - waaronder die met astronaut John Glenn - en verrichtte nog legio andere taken. Een verdiend pensioen dus. Foto: Tristan Miller, U.S. Navy●

STEEK BOVEN WATER WASHINGTON - De Amerikaanse special forces beschikken straks over een nieuw soort speedboat. Hij luistert naar de naam Stiletto en kan met zijn uit koolstofcomposieten opgebouwde M-vormige romp een vaart van ruim 50 knopen halen. Het water dat hij verplaatst, wordt door de tunnels onder de boot geperst, mengt zich daar met lucht die ontstaat door de voorwaartse beweging van de Stiletto en creëert zo een luchtkussen. Dit ontziet de ruggenwervels van de circa vijftien opvarenden, die bij conventionele boten zwaar belast worden;

tevens geschikt voor nucleaire aanvallen, verkenning en acties tegen zeedoelen. Tot dusver heeft zich nog geen buitenlandse klant aangemeld en nu schijnen de Fransen te overwegen een speciale exportvariant van de Rafale te bouwen. Dassault● Teksten: Wiebren Tabak

WASHINGTON - Ooit ontworpen als tactisch wapen ontpopte de duikboot zich tijdens beide wereldoorlogen in de handen van de Duitsers als een strategisch instrument van de eerste orde. Landen als Amerika en het Verenigd Koninkrijk trokken die lijn door toen ze ballistische raketten op hun onderzeeërs plaatsten en nog weer later Tomahawk kruisvluchtwapens voor aanvallen op landdoelen. En inmiddels is de onderzeeboot ook een vertrouwde basis. Vier daarvan die bases maken deel uit van de Los Angeles-klasse onderzeeboten van de VS marine. Niet dat ze daardoor hun normale taken niet meer kunnen uitvoeren, want het bestrijden van vijandelijke onderzeeërs, het vergaren van inlichtingen, aanvalsmissies en het leggen van mijnen blijven er gewoon bijhoren. Met hun dozijn lanceersilo’s, waarmee zowel Tomahawks tegen land- (bereik 2.500 kilometer) als tegen zeedoelen (450 kilometer) kunnen worden afgevuurd, en hun vier lanceerbuizen die naast torpedo’s ook kruisvluchtwapens en Harpoon antischipraketten kunnen uitspuwen, zijn ze in staat zware klappen uit te delen. Maar

Een SDV-team daalt langs touwen af naar de Los Angelesklasse onderzeeboot USS Toledo. Foto: Davis J. Anderson, US Navy

voor als het allemaal wat subtieler moet, hebben ze SEAL’s aan boord. Deze commando’s van de marine kunnen onderwater van boord gaan en hun prooi dan met zogeheten SEAL Delivery Vehicles (SDV) ongezien naderen. Nu staan onderzeeboten niet per se bekend om hun ruime accommodatie, maar als er echt een hoop gasten mee moeten, weten de Een duo SEAL’s staat op het Amerikanen wel raad: een Dry Deck punt om zich met zijn SDV van Shelter (DDS) die op het dek van de onderzeeboot de rug van de onPhiladelphia los te maken. Foto: derzeeboot wordt Andrew McKaskle, US Navy bevestigd. Hij is zo’n 2.74 meter breed en hoog en heeft een lengte van ruim elf meter. De Benjamin Franklin-klasse kan er zelfs twee aan. Elke DDS bestaat uit drie onderling verbonden compartimenten met verschillende functies. Hij kan door de lucht worden vervoerd en de montage duurt circa twaalf uur. Waarmee zowel het onderzeebootwapen als de SEAL’s enorm aan flexibiliteit hebben gewonnen.● SEAL’s klonteren samen in een volgestroomde DDS aan boord van de USS Philadelphia. Foto: Andrew McKaskle, US Navy

16 februari | Pagina 7

MASTERPLAN KRIKT EFFICIËNTIE BIJ PRT-TEAMS IN AFGHANISTAN OP

’EEN HEEL LASTIG PROCES’ DOORN - Het heeft veel voeten in de aarde gehad, maar zelfs in het chaotische Afghanistan schiet de doelmatigheid wortel. Majoor der mariniers Stephan Blaas is de architect van een Masterplan voor een efficiënter en beter gestructureerd optreden van het Nederlands Provinciale Reconstructieteam (PRT). Tijdens een presentatie afgelopen oktober in Kaboel bleken zijn pennenvruchten een schot in de roos. Diverse NAVO-landen gaven althans aan het te beschouwen als de nog ontbrekende blauwdruk voor toekomstige vredesoperaties met het kenmerk van een PRT-missie. “Het Masterplan maakt een einde aan de tot nu toe min of meer vrijblijvende werkwijze”, aldus Blaas. TEKST: JACK OOSTHOEK

De bal ging vorig jaar augustus rollen. Na een grondige inventarisatie van de omstandigheden en ontplooide activiteiten in de noord-Afghaanse provincie Baghlan, achtte Blaas, hoofd Plannen van het intussen afgeloste vierde detachement, de tijd rijp voor een Masterplan voor het Nederlandse Provinciaal Reconstructieteam. Om een mogelijk misverstand gelijk maar even uit de weg te ruimen: het leunt in grote lijnen op onder meer de activiteiten van de ISAFtroepen in de afgelopen jaren. Die deden belangrijk ‘voorwerk’ met het op gang brengen van het democratiseringsproces in Afghanistan. Zo zette ISAF samen met de PRT’s een ontwapeningsprogramma op en bood het het gemeentelijk en lokaal politieapparaat hulp bij een broodnodige reorganisatie. Ook werd een krijgsmacht ‘nieuwe stijl’ op poten gezet, juridische hervormingen doorgevoerd, meegeholpen met het organiseren van de verkiezingen, waterputten geslagen, waterkrachtcentrales, elektravoorzieningen en scholen gebouwd. Teveel om op te noemen.

Majoor der mariniers Stephan Blaas: “Zo zette ISAF samen met de PRT’s een ontwapeningsprogramma op en bood het het gemeentelijk en lokaal politieapparaat hulp bij een broodnodige reorganisatie. Ook werd een krijgsmacht ‘nieuwe stijl’ op poten gezet.” Foto:Hennie Keeris

Al met al bracht ISAF relatieve rust waarmee de basis voor het Masterplan ontstond. Blaas en de bij de uitvoering nauw betrokken kapitein-luitenant-terzee Tom Speth: “Een relatief kalme en veilige omgeving en vertrouwen tussen de verschillende partijen vormen een absolute voorwaarde voor een succesvolle wederopbouw. Anders kan geen militair veilig de poort uit en functioneren lokale autoriteiten, leger en politie niet.” MIDDELEEUWS

Als belangrijkste zet schiep Blaas duidelijkheid over de uitvoering van de missie van het PRT. Daarvan was tot dan toe nauwelijks sprake, simpel doordat de omstandigheden zich er nog niet voor leenden. Bovendien kenden de eerste drie door

de luchtmacht geleide PRT-detachementen andere prioriteiten. Blaas en Speth: “Toen Nederland in 2004 in Baghlan arriveerde was er niks. Er moesten contacten worden gelegd, een kamp gebouwd en er moest worden nagegaan hoe de centrale overheid in Afghanistan werkt; hoe de bestuurlijke verhoudingen liggen en welk gedrag de bevolking ten opzichte van buitenlanders vertoont. Daarnaast bekeken de Nederlanders hoe de operaties het beste waren uit te voeren en inventariseerden ze de wederopbouwprojecten, te financieren door verschillende Nederlandse ministeries. Het laatste genoot prioriteit vanwege de Middeleeuwse omstandigheden in Baghlan. Je wilt er beslist niet wonen.” Een andere essentiële taak van

de PRT-teams bestond uit het slaan van een brug tussen de ISAF-eenheden en de (lokale) autoriteiten. Blaas en Speth: “In de Nederlandse visie dienen zij de credits van de humanitaire projecten te krijgen en is het PRT de ‘faciliterende’ eenheid. Kortom, er moest draagvlak komen, precies ook het uitgangspunt van de missie: de projecten zijn vóór en van de Afghanen en moeten door hen worden ‘gedragen’.” Alles bij elkaar verrichtten de eerste luchtmachtdetachementen van het PRT in Baghlan min of meer het belangrijkste pionierswerk, aldus Speth.“Een logische zaak, want je leert de situatie in een land pas tijdens een langer verblijf kennen. Vergelijk de hele aanpak maar met de bouw van een huis: je zult

Culinair succes voor Defensiekoks MAASTRICHT - Korporaal (KLu) Kelly van de Goorbergh en de al zoveel gelauwerde Piet Thielen (KL) hebben tijdens de internationale kookwedstrijden Europa Culinair in Maastricht de Prix d’ Honneur met de medaillons in goud gewonnen. Met een zeer smaakvolle amuse en een gevarieerd viergangendiner van hoog culinair niveau hebben de Defensiekoks de jury weten te overtuigen. Van de Goorbergh is werkzaam als kandidatenbegeleider op de Marinekazerne in Amsterdam. Thielen (KL) is de kok van de Gouverneur

van Koninklijke Militaire Academie in Breda en eerste kok op de Trip van Zoudtlandtkazerne. Volgens het internationale panel van fijnproevers was het kookduo in de categorie ‘Feestmenu voor instellingen’ op het gebied van diverse technieken, maar vooral op smaak onverslaanbaar. Ook het chocoladedessert, een creatie van Van de Goorbergh, kreeg niet alleen qua smaak, maar ook qua presentatie veel punten van de jury. Als het aan Thielen en Van de Goorbergh ligt, vallen er ook in de Instellingen keukens Michelin-sterren te verdienen.●

eerst een lap grond moeten hebben om aan de slag te kunnen.” Het Provinciaal Reconstructieteam had de situatie in Baghlan na een jaar goed in kaart gebracht en kon er een Masterplan in de steigers worden gezet. Blaas stelde per werkgebied een verantwoordelijke officier aan, in plaats van een geografische verdeling te hanteren. “In het verleden gaven drie missiecommandanten aan waar en wat er aan werk moest gebeuren. Werden er in een dorp wapens aangetroffen of was er ergens een overstroming, dan stuurden ze er iemand op af. Op die manier handelde het PRT in een soort ontdekkingstocht ‘re actief’. Het Masterplan nu, op basis van de opgedane kennis en ervaring, hanteert voor elk probleem een doortimmerd plan van aanpak waarin de activiteiten van tevoren worden bepaald. Een meer ‘pro actieve’ benadering dus”, aldus de majoor die het plan van ‘meetmomenten’ voorzag. Deze vinden plaats tijdens de wekelijkse vergaderingen van de verantwoordelijke officieren in de PRT-staf. “De bijeenkomsten met provinciale en lokale autoriteiten waren daarvoor minder geschikt omdat ze niet op de Nederlandse manier gaan. Iedereen doet zijn zegje en daar blijft het vervolgens bij. Er wordt veel in het informele circuit bereikt”, aldus Speth. LASTIG

Met het Masterplan als aanjager kan het intussen vijfde Nederlandse PRT-detachement in Baghlan goed uit de voeten, weet Blaas. Zo werken de diverse autoriteiten goed mee en draaien ontwapening en omvorming van het nationale Afghaanse leger (ANA) in een hogere versnelling. In het informele circuit zit de vaart er naar hun indruk eveneens in. “Het neemt allemaal niet weg”, vinden Blaas en Speth, “dat het invoeren van het plan door de primitieve machtsstructuren en de cultuur in Afghanistan een heel lastig proces was. Ook in Nederlandse kring stuitte het op weerstand omdat de missiecommandanten vrijheden moesten inleveren. Maar het plan vergemakkelijkt de werkwijze van de PRTteams en dáár gaat het per slot van rekening om. Het geeft de koers van de missie aan en maakt die doorzichtig en ‘meetbaar’. Bovendien omarmen andere PRT’s de strategie en hebben zowel het regionale als het landelijke hoofdkwartier van ISAF deze als doctrine omarmd.”●

DEKAATJES heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of defensiekrant@ mindef.nl, onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer.

WONINGEN Te koop:: Enschede, Waterdriebladlaan 25, vrijstaand woonhuis met garage. Bjr ’99. Gelegen in EekmaatWest (Aquadrille), 20 min van vlb. Inh. 615 m?, perceelopp. ± 300 m2. Ind.: woonkamer, open keuken, slaapkamer met badkamer. 1e verd.: 2 slaapkamers, 2e badkamer. Vr.pr. N 299.000,- k.k. Inl.: 06 - 546 789 91. Te koop: In nieuwbouwwijk aan de rand van het dorp Waarder, tussenwoning met aangebouwde berging. Bjr 1997. Tuin aan breed water. Ind.: woonkamer, open keuken met inb. app. 1e verd.: 3 slaapkamers, badkamer. 2e verd.: zolder met 2 veluxdakramen en kleine bergzolder. Vr.pr. n.o.t.k. Inl.: 06 - 242 211 65. Te koop: Enschede, Heralaan 40, 2/1 kapwoning. Opp. 215 m2, inh. 400 m3, bjr 2000. Ind.: hal, woonkamer met tuindeuren, open woonkeuken, provisiekast. 1e verd.: 3 slaapkamers, badkamer met bad en douche. 2e verd.. zolder met mog. tot slaapkamer. Vliering. Vr.pr. N 235.000,- k.k. Inf. makelaar: 074 - 250 08 00, zie www.funda.nl . Te koop: Hooge-Zwaluwe, Kerkdijk 32, aan idylische dijk gelegen 2/1 kapwoning met tuin, patio en garage. 10 min. van Breda. Recent gemoderniseerd. Bjr. 1920. Ind.: hal/entree, toilet, woonkamer, keuken ’03, kantoorkamer. CV ’00, 3 slaapkamers, badkamer met ligbad. Bergvliering. Vr.pr. N 329.000,- euro k.k. Inl.: www.biemansmade.nl Te huur: Schagen, vrijstaande gestoffeerde eengezinswoning met garage, 271 m2. Periode ca juli ’06 - juli ’09. Nabij station en winkels. Ind.: entree, toilet, woon- eetkamer, openkeuken, bijkeuken. 1e verd.: 3 slaapkamers, badkamer, washok. Vaste trap naar zolder/hobbyruimte. Huurprijs N 1.150,- p.m. excl. Tel.: 06 - 510 959 72. E-mail: [email protected] .

DIVERSEN Herformering Garnizoensfanfare Ede i.v.m. herdenkingsactiviteiten ‘Honderd Jaar Garnizoen Ede’. Bij voldoende aanmeldingen kan eind februari/ begin maart een formeringbijeenkomst worden gehouden. Repetities tot september. Voor enkele instrumenten kan worden gezorgd. Oud-leden en anderen kunnen zich melden bij [email protected] tel.: 0318 - 62 55 28.

RECREATIE

DEN HAAG - De Tweede Kamer is erg geschrokken van een kritisch rapport over de Koninklijke Marechaussee. Hier staat onder meer in dat de manier van leidinggeven niet deugt en dat het personeel niet efficiënt genoeg wordt ingezet. Dat bleek vorige week woensdag tijdens een overleg met minister Kamp van Defensie. PVDA-Kamerlid Timmermans zei “diep geschokt” te zijn door het rapport en suggereerde om de marechaussee maar op te

Kritisch over rapport marechaussee splitsen. Dat zou een einde maken aan de huidige situatie, waarin de militaire politie door diverse ministeries wordt aangestuurd. Andere fracties gingen niet zo ver, maar vroegen zich wel bezorgd af of Kamp voldoende doet om ‘het lek boven te krijgen’. Volgens Kamp heeft hij al medio 2005, voor het verschijnen van het rapport, ingegrepen bij de KMar. Hij heeft een comman-

dant met veel manangementervaring van buiten aangetrokken en ook op lager niveau nieuwe leidinggevenden benoemd. Verder zijn er maatregelen genomen om de werkdruk evenwichtiger te verdelen en wordt er gewerkt aan het terugdringen van de bureaucratie. Kamp meent dat deze en andere maatre-

gelen de kans moeten krijgen hun effect te bewijzen. Hij beloofde de Kamer halfjaarlijks te zullen rapporteren over de voortgang. In het splitsen van de marechaussee ziet de minister helemaal niets. “Dan raak je iets kwijt waarvan het heel lang duurt voor je het weer terughebt. Met de Koninklijke Marechaussee hebben we nu iets in handen dat we moeten koesteren.” Een militaire politie, waarop de overheid desgewenst kan terugvallen, is volgens Kamp een kostbaar bezit.●

Te huur: Twee voordelige vakantie in Tirol (O), Flaurling, 18 km west van Innsbruck, zelfstandige woonruimte N 25,- voor 2 pers. p.d. N 10,- voor iedere extra persoon. Eindreiniging N 22,-. Bij dochter ernaast een compleet vakantieappartement voor 2 volwassenen en evt 1 kind. N 30,- p.d. all-in. Tel.: 0224 - 29 66 37 of www.oostenrijk.cjb.net●

16 februari | Pagina 8

MILITAIRE MUSEA BIEDEN VAKANTIEPROGRAMMA SOESTERBERG en DEN HELDER - Zowel het Militaire Luchtvaart Museum (MLM) in Soesterberg als het Marinemuseum in Den Helder bieden een aangepast programma in de voorjaarsvakantie. Zo voert het luchtvaartmuseum op 19, 21, 22, 23, 24 en 26 februari, plus op 1 en 5 maart om 13.00, 14.00 en 15.00 uur ‘Hollandse Heli Helden’ op. De voorstelling speelt zich af in de zwoele zomer van 1976. Vlieger Moers en boordmonteur Vroom werken bij de Search and Rescue (SAR), een luchtmachtonderdeel dat boven de Waddenzee hulp verleent aan mensen in nood. Op Terschelling maken Moers en Vroom zich gereed om met

De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting van het Ministerie van Defensie. bestemd voor het gehele Defensiepersoneel.

hun Alouette III-helikopter, een redding uit te voeren boven de golven.

25 Jaar geleden Op de voorpagina van de Defensiekrant van 19 februari 1981 stond de uitslag van een enquête die de Stichting Volk en Verdediging hield. Deze organisatie onderzocht de relatie maatschappij-krijgsmacht en had de enquête onder de naam ‘het weigeren van dienst in de krijgsmacht’ laten uitvoeren. Daaruit kwam naar voren dat maar liefst 71 procent van de Nederlandse bevolking vond dat het leger alleen goed kon functioneren, wanneer beroepsmilitairen hun opgedragen taken bereid waren uit te voeren. Deze score betekende trouwens niet dat het grootste deel van de ondervraagden daaraan de conclusie verbond dat een militair die tegen kernwapens is, onmiddellijk zijn of haar ontslag moest nemen. Een minderheid van 35 op de 100 Nederlanders vond echter wel dat deze militairen beter konden opstappen. Voor 49% van de Nederlanders, een meerderheid dus, gold dat absoluut niet. Uit het SVV onderzoek kwam naar voren dat zij vonden dat er in het Nederlandse leger wel degelijk plaats moest zijn voor militairen met gewetensbezwaren tegen kernwapens. In maart van dat jaar zou er een conferentie over dienstweigeren en gewetensbezwaren in het Nederlands Congrescentrum in Den Haag plaatsvinden. Ook op de voorpagina de melding van een nieuw postadres voor Defensie: postbus 20701, 2500 ES. Tante Pos (PTT, red.) raadde aan om het adres meteen te gebruiken, want het zou immers sneller werken. Het betreffende postbusnummer is overigens vandaag de dag nog steeds in gebruik. Op de achterpagina aandacht voor het naderende afscheid van bondscoach Jan Zwartkruis. De luchtmacht-kapitein, die de afgelopen vijftien jaar trainer-coach van het Luchtmacht- en van het Nederlandse Militaire Elftal was geweest , zou per 1 maart 1981 de dienst gaan verlaten. Beide functies wist hij trouwens goed te combineren met de baan van bondscoach van het Nederlands

Colofon

Elftal. Op 6 februari werd in Harderwijk officieel afscheid genomen van deze volbloed militair. Zijn taken als militair coach zouden worden overgenomen door Dick Buitelaar. Deze sergeant-majoor van de luchtmacht was al langer de rechterhand van Zwartkruis geweest en zou nu dus hoofdverantwoordelijke voor de militaire voetbalteams worden. In het maart-nummer van De Vliegende Hollander stond een afscheidsinterview met de gedreven coach Zwartkruis. Hij kon nu al zijn aandacht gaan schenken aan ‘het grote Oranje’. F.L.●

Hollandse Heli Helden is een dynamische, interactieve voorstelling, verzorgd door Pandemonia Science Theater Nederland. Zowel de vlieger als de boordmonteur roepen regelmatig de hulp van het jonge publiek in. Zal de reddingsoperatie goed aflopen? Ga naar het luchtvaartmuseum in Soesterberg om met eigen ogen te zien of de mannen succesvol zijn. Toegang tot het museum is gratis. In de voorjaarsvakantie houdt het MLM bovendien workshops voor kinderen van 9 t/m 12 jaar. Zo zijn er de workshops ‘Vliegen’ op 21 en 28 februari en ‘Straalmotor’ op 23 februari en 2 maart. Kinderen kunnen zich via de website www.militaireluchtvaartmuseum.nl. opgeven voor een workshop. Zij zijn van 10.15 tot ongeveer 12.15 uur en kosten N 6,- per kind. Wees er snel bij want vol is vol! De openingstijden van het museum zijn van dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 uur tot 16.30 uur en op zondag van 12.00 uur tot 16.30 uur. Op maandag, zaterdag, Nieuwjaarsdag, Eerste Paasdag, Koninginnedag, Eerste Pinksterdag en beide Kerstdagen is het MLM gesloten. MARINEMUSEUM

In het Helderse Marinemuseum neemt tingieter Jan Veenendaal op 22 en 23 februari plus 3 en 4 maart een grote collectie gietvormen mee. Zo hebben kinderen een ruime keuze uit bijvoorbeeld soldaatjes, matrozen en schepen die ze na het gieten kun-

Hoofdredactie: drs. Bert van Elk Eindredactie: Evert Brouwer

nen beschilderen en meenemen. Aan boord van de ‘Schorpioen’ wordt verder een workshop ‘schiemanswerk’ gegeven. Kinderen kunnen hier een sleutelhanger of armband maken. Aan boord van de ‘Abraham Crijnssen’ kunnen ze hun splits- en knoopdiploma halen. Deelname aan de activiteiten is gratis. Kinderen t/m 15 jaar betalen alleen de toegang tot het museum. Bij hun entreebewijs ontvangen ze een bon voor het

gratis laten gieten en zelf beschilderen van één tinnen figuurtje. Het Marinemuseum is in de voorjaarsvakantie van maandag tot en met vrijdag open van 10.00 tot 17.00 uur en zaterdag en zondag van 12.00 tot 17.00 uur. Toegangsprijs voor volwassenen bedraagt N 4,50, voor kinderen van 5 tot 15 jaar N 2,30. Toegang voor museumkaarthouders, veteranen en defensiepersoneel is gratis.●

Redactie: Jack Oosthoek, Monique van RijenBos, André Twigt en Marieke van Bergen (stagiaire) Foto’s: Hennie Keeris (staffotograaf), AVDD e.a Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Fax (070) 318 74 32 Defensiesite: www.mindef.nl

Defensie Evenementenkalender De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender Open Dagen evenementen vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen: 18 februari: Internationale studiedag n.a.v. de tentoonstelling ‘Voor Napoleon. Hollanders in oorlogstijd 1792-1815’, Legermuseum, Delft 18 februari - 5 maart: Romeinen in het Legermuseum, Delft 21 februari: Kinderworkshop ‘Romeinse katapult’, Legermuseum, Delft 23 februari: Kinderworkshop ‘Romeinse katapult’, Legermuseum, Delft 28 februari: Kinderworkshop ‘Romeinse katapult’, Legermuseum, Delft 1 maart: Kinderworkshop ‘De geur van kruiden’, Museum Bronbeek, Arnhem 2 maart: Theatershow ‘Queen in concert’, Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Amsterdam 2 maart: Kinderworkshop ‘Romeinse katapult’, Legermuseum, Delft 4 maart: Theatershow ‘Queen in concert’, Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Hengelo Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Nieuws’ op de link Defensie Evenementenkalender. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●

NIEUWSBEELD

E-mail: [email protected] Bezoekadres: Kalvermarkt 38, 2511 CB Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde laten van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Oplage: 45.000 Abonnementen: Per jaar N 13,61. Voor het buitenland N 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0251-31 39 39, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: Tijl Offset, Zwolle ISSN: 0167-0808

Een militair van 11 Luchtmobiele Brigade (Air Assault) kijkt enigszins jaloers naar het soepel voorbij skiënde kleuterklasje op de piste in het Noorse Trysel. Voor veel deelnemers aan de momenteel gehouden koudweertraining Snow Falcon 2006 was het de eerste keer dat zij op de lange latten stonden. Foto: Hennie Keeris