Persbericht Zeebrugge, 21 mei 2015
Congres: Brugge, havenstad in Europa.
Op naar een verruimde havenstrategie voor Zee-Brugge
De Stad Brugge schenkt aandacht in haar beleidsnota voor onder meer de rol van de haven als economische trekker: “Het stadsbestuur stelt zich tot doel de concurrentiepositie van Brugge en de hele Brugse regio als aantrekkelijke stadsregio voor ondernemerschap, investeringen en jobcreatie te versterken. Er wordt voortgewerkt aan een ondernemingsvriendelijk klimaat zodat de regio Brugge meer dan ooit kan wedijveren met andere centrumsteden en hun regio. Stad Brugge wil daarin een duidelijke regierol opnemen. Ondernemingen moeten ertoe aangezet worden om gebruik te maken van de troeven en kwaliteiten van de regio, namelijk een op en top uitgeruste en centraal gelegen regio in een cultuurtoeristisch kader van wereldformaat en met een internationale haven.” Een haven lijkt door locatie een bijzondere vast verankerde plek, maar de wereld rondom de haven is voortdurend in beweging. Vandaar dat het nodig is om als haven voortdurend mee te zoeken naar de noodzakelijke veranderingsprocessen om die twee op elkaar af te stemmen. Een haven die te veel alleen staat of opereert verliest voeling met de omgeving, de markt en de noden. Vernieuwen en verruimen is dus een werkwoord, ook voor de haven van Zeebrugge. Via studie, bevraging en interactie met verschillende sleutelactoren kwamen we uit op 4 veranderingsprocessen. Het zijn vooral ook processen, met name work in progress. De verdere opvolging en betrokkenheid en engagement van een veelheid aan spelers is belangrijk. De 4 veranderingsprocessen situeren zich op de assen Port-City, Port-Area, PortCooperation, Port-Flows. Doorheen deze processen komen we de essentie tegen van de strategie: bundelen- Lading binden.
Krachten
1. Van Haven naar Stad en omgekeerd. Port-City Op veel plaatsen groeien haven en steden uit elkaar zowel fysiek als mentaal. Dit heeft als risico een verminderd draagvlak. Wij willen de tegenovergestelde richting uit. We willen de haven laten bijdragen tot de ontwikkeling en de veranderingen in de stad en de stad
1
zichtbaar maken in de haven. De stad en de haven, met al hun capaciteiten, moeten elkaar verder versterken. Concreet moet zich dat voor de haven vertalen in een verhoogde ‘ license to operate’. De Stadsvaart bv moet een win-win voor de mobiliteit van de Haven en de Stad opleveren. Een verbeterde doorvaart in eerste instantie en een capaciteitsverhoging naar 2.500 ton is een sterke verbetering en sluit aan op de gemiddelde binnenvaartvloot en bij de noodzakelijke tijdswinst en efficiëntie voor iedereen. Dit is zeker ook voor de niet-containerstromen belangrijk. Belangrijk, het moet snel in tijd gaan en volledig tot in Gent. Eigenlijk is het zelfs jammer dat men ergens in de jaren ‘80 gestopt is hierin te investeren. Uiteraard is dit vooral een oplossing voor de gemiddelde en kleinere vloot, voor de grotere is er nog de reservatiestrook van het Schipdonkkanaal, maar we zijn zeker bereid om te kijken of er niet een snellere oplossing op zee ligt. Portconnect investeerde reeds in een estuaire vloot, maar eigenlijk moeten we ook een oplossing hebben voor grote binnenschepen. We vinden het zeker de moeite alles te doen om ook binnenvaart op zee mogelijk te maken. Er zijn heel wat hindernissen, maar we hebben een juridische startnota en de verschillende actoren worden bevraagd. In functie van ingrepen op zee kan dan het tijdsvenster verbeteren. We willen zeker bekijken hoe we via een doorsteek in de haven binnenvaart langs zee naar Knokke-Heist kunnen organiseren. Interessante combinaties kunnen gevonden worden in een jachthaven voor Knokke-Heist, de noodzakelijke verplaatsing van het sterneneiland, energieopslag en kustverdediging. Ingrepen op zee kunnen geleidelijk aan het tijdsvenster voor de binnenvaart vergroten. Het Cruisegebouw moet dan weer passagiers meer verankeren in de Stad, en rederijen in de Haven. De toeleveringsbedrijven zijn een belangrijke economische actor. Voor het cruisegebouw starten we concreet met de opmaak van de bouwaanvraag, we hebben een partner in Artes Depret. Bedoeling is om cruises te laten starten en aankomen, met inschepingsmogelijkheden. Hierdoor moeten dus ook meer diensten worden aangeboden. De mogelijkheden van de haven voor exporterende bedrijven moeten investeringen in Brugge in een verbindende bedrijvenzone (Blauwe Toren) aantrekken. Van in het hart van Brugge tot aan de zee ontstaat zo een versterkende verwevenheid tussen haven en stad. Belangrijk hierin is productiebedrijven die lading genereren. De haven wil samen met de stad zoeken naar investeerders met een meerwaarde voor de regio en de haven. De verbeterde verkeersontsluiting laat een perfecte aansluiting toe. We willen daarvoor ook onze organisatie aanpassen om meer in te zetten op de relatie met en het aantrekken van productiebedrijven. Uiteraard blijft het binnen de ambitie van de haven om ook een Clean port te zijn, dus zorg te dragen voor de kwaliteitsvolle omgeving die ook de stad wil uitstralen. LNG en stadsvaart betekenen ook mogelijkheden voor propere mobiliteit in de stad. Geen uitstoot in de stad. Stadsdistributie op het water behoort tot de mogelijkheden.
2
2. Van Uitbouw naar Opbouw. Port-Area De haven werd uitgebouwd met gedrevenheid, naast het bouwen is nu echter de invulling met toegevoegde waarde op lading, diensten en logistiek, belangrijker. Bijzondere aandacht moet gaan naar ladinggenererende bedrijven in de Maritieme Logistieke Zone, de uitgebreide (belangrijk) Transportzone, de reconversiezone in de SHIP-zone van de achterhaven. Spelers als 2XL, Middlegate, ECS, Seabridge, en andere zijn trekkers voor de haven. Portinvest, dochter van MBZ, wordt een nieuwe speler en moet hierin actief optreden en bestaande hindernissen wegnemen. Concreet in de Maritieme logistieke Zone is er een doorbraak om spooroverslag te doen met havenarbeid via het havenbedrijf, en de rest met aanvullende logistieke havenarbeid. Concreet hebben we verschillende dossiers klaar onder die voorwaarden. In de periode 2015-2020 willen we 15 ha loods bijgebouwd zien. We ambiëren 50 mio euro investeringen, 250 extra jobs, 250.000 eenheden havenoverslag, 3-4 mio ton lading. De bestaande uitgeruste terminals moeten zich versterken (bv in de roro) door investeringen in nieuwe concepten, multimodaliteit, digitalisering en automatisering, bv een nog sterkere combinatie met het spoor die we aan het bespreken zijn met onze shortsea-terminals (van Italië en Oost-Europa naar het Verenigd Koninkrijk over Zeebrugge per spoor en schip). Hiervoor zijn samenwerkingen tussen terminals nodig, in het bijzonder voor het voeren van een gemeenschappelijke hinterlandstrategie (auto’s), sterke terminals. In het licht van de evolutie in het containergebeuren, zien we iets in het polyvalent, flexibel en dedicated inzetten van een terminal voor nichetrafieken, dit is een kans bij de schaalvergroting van mega-ports. Bv recent vervoegde een shortsea-containerdienst, Neele-Vat logistics en Verbrugge Terminals de haven. Dit vergt ook in de wereldbedrijven een ondernemersgericht, lokaal verankerd management. Het is belangrijk dat we dat meenemen in de evaluatie van de concessie. 3. Van Concurrentie naar Samenwerking. Port-Cooperation Zoals steden zowel structureel als projectmatig samenwerken, moeten ook havens dit doen. De grote economische uitdaging is de deeleconomie, door te delen kunnen we wat we hebben, beter gebruiken en daardoor vergroten we het rendement, zeker in een wereld die dichtslibt. Dit geldt zeker ook voor logistieke platformen, waaronder havens. Geen enkel platform staat op zich, maar is een schakel in de logistieke keten. Het optimaal gebruiken van bestaande infrastructuur (bv containers), door een samenwerkende strategie is zeker - waar we dezelfde overheid delen - maatschappelijk en economisch belangrijk. Onder andere Portconnect, moet als neutrale hinterlandoperator de samenwerking tussen terminals en havens fysisch verbinden. De intraportuaire verbindingen zijn cruciaal om te komen tot een verhoogd rendement van de bestaande platformen, en dus maatschappelijke baten. Dit is belangrijk voor de weg N49 (km heffing/kruispunten), spoor en binnenvaart.
3
De maritieme toegang en de verbinding voor binnenschepen langs de zee is een schakel in de havensamenwerking in het Schelde-estuarium. De kennis en de mogelijkheden in de gashub – recent nog versterkt door het Yamal-project - kan ook een motor voor samenwerking zijn, bv de inzet van ons LNG-bunkerschip, het eerste in Europa, klaar in 2016, voor de bevoorrading van de schepen in het Scheldeestuarium. Samenwerking moet barrières wegnemen en eengemaakte systemen creëren, zodanig dat er markterkenning ontstaan, als was het één haven. Structuren moeten hierin volgen, en ten dienste staan . Een concept met vereniging van capaciteiten, moet voor Zeebrugge leiden tot een betere markterkenning. In de containersector is de troef van Zeebrugge zeker het transhipment door zijn snelle maritieme toegankelijkheid, maar een lokale markt is ook essentieel. Een één gemaakte strategie moet vertaald in één douanezone, één veterinaire zone en ook tot een bill of lading Zeebrugge welke conceptueel een onderdeel vormt van de ‘bill of lading Antwerp ’.
4. De haven is geen eiland . Port-Flows
De wereldhaven is geen doel op zich, maar staat ten dienste van en is ingebed in de regio. De bestaande sterke goederenstromen, bv de auto’s, moeten gekoesterd maar ook aangevuld worden met nieuwe. Uit de ruimere regio gaan we op zoek naar specifieke producten en hun stromen en kijken hoe we er in en door de haven toegevoegde waarde op kunnen enten. Dit moet nieuwe sectoren en niches naar de haven brengen. De aandacht ligt niet zozeer op massa dan wel op verankering van meerwaarde voor de regionale actoren en bijhorende tewerkstelling. Verdere clustering van de auto’s is zeker mogelijk. Denken we aan recent opnieuw 140.000 extra wagens uit Frankrijk en Mexico bij ICO. We hebben trouwens beslist om uitvoering te geven aan nog een extra 300 m kaaimuur (10 mio euro) te bouwen in het Zuidelijk kanaaldok. Maar ook een betere organisatie van de toegang tot de terminals is erin voorzien. Maar inspelen op niches is ook belangrijk. Hierbij denken we zeker aan voeding, agroindustrie, (aansluitend met het Westvlaamse hinterland), specifieke breakbulk & bulkgoederen die een dedicated service vereisen. (staal, aluminium, wood-pallets, zink, papier, bioproducten,…) In opvolging van onze erkening als Halal-port, wat voor de voeding belangrijk is, wordt de haven binnenkort een erkende locatie voor LME, London Metal Exchange, magazijnen belangrijk voor specifieke metalen en halffabricaten. Hiervoor is een fijnmazig binnenvaartnetwerk belangrijk (Stadsvaart). Inzetten van Portconnect, bv Polybotes , om specifieke lading estuair te verdelen. Uiteraard spelen verder het CCS en de digitale opvolging van lading een belangrijke rol, die we halen uit samenwerking.
4
In de containers mikken we op markterkenning door samenwerking, op hinterland door Portconnect, op lading met Portinvest en via samenwerking met regionale actoren, op hub en transhipment, op bundeling terminals. Er is heel veel lading in de regio, die we meer naar de haven moeten brengen. Een fijnmazig netwerk van samenwerking tussen actoren zal hierin helpen. Specifiek moeten de actoren APZI-VOKA en MBZ (en bij uitbreiding ook POM en anderen) elkaar versterken, door afstemming van taken en doelstellingen. Oprichting in de haventoren (Cruisegebouw) en in de stad (De caese) van een echt samenwerkingsplatform waar partijen hun strategie en werking afstemmen. Het Resoc inclusief de sociale partners en bij momenten de regio steden en gemeenten moeten hierbij ook aansluiting vinden. Hierdoor moeten we onze wortels versterken.
Als we de analyse maken van de 4 veranderingsprocessen (switches) die hier beschreven zijn en nodig zijn, dan worden ze allemaal gestuurd door de termen: “Lading binden, Krachten bundelen”. Het schip komt naar de lading, en de lading moet naar de haven gebracht worden, want zonder lading geen haven. Dit kan alleen maar als daarvoor op alle fronten krachten samenwerken. PubliekPrivaat, publiek publiek, privaat-privaat. De echte verandering is dus de ladinggedrevenheid en de ambitie om krachten te bundelen en de betrokkenheid te vergroten.
Joachim Coens Gedelegeerd bestuurder Port of Zeebrugge Renaat Landuyt Voorzitter Raad van Bestuur MBZ Burgemeester Stad Brugge
5
