Lak aan leeftijd? conferentie over levensfasegericht personeelsbeleid in het onderwijs
dinsdag 20 november 2007 WTC Arnhem
in samenwerking met de VO-Raad en de Stichting onderwijsarbeidsmarktfonds MBO
Lak aan Leeftijd? Hoe blijven docenten van alle leeftijden met plezier werken én in voor vernieuwing? Waarom verzuimt een dertigjarige leraar om een andere reden dan een veertigjarige? Wat leert het Finse ‘indexvermogen’ ons over uitval? De conferentie ‘Lak aan leeftijd?’ speelt in op dergelijke vragen rondom levensfasegericht personeelsbeleid. U bent van harte welkom! Nederland vergrijst. Ook voor het onderwijs is het belangrijk om al het personeel voor langere tijd aan zich te binden. Het bewustzijn dat levensfases factoren zijn om rekening mee te houden in het personeelsbeleid, groeit. Geen lak aan leeftijd dus. Maar hoe je dat precies doet, is vaak nog een vraag. Uit een peiling van het SBO blijkt dat ongeveer tachtig procent van de respondenten van vo-scholen en bve-instellingen met levensfasegericht personeelsbeleid aan de slag is. Tweederde geeft aan behoefte te hebben aan praktijkvoorbeelden en handvatten voor implementatie. Daarom staan maar liefst 22 workshops op de conferentie centraal. Altijd bevinden zich onderwijsmensen en vaak ook andere experts onder de workshopleiders. Met de inbreng van uw eigen ervaring is de klik tussen theorie en praktijk snel gemaakt. Deelnemers ontvangen ter plekke een paspoort om te ontdekken wat het verschil is tussen de ‘werkelijke’ en de ‘werkleeftijd’. Dat gebeurt al bij de opening onder leiding van dagvoorzitter Judith de Bruijn. Daarna houdt Jan van Zijl van de Regiegroep GrijsWerkt een toespraak. Vervolgens zijn er twee workshoprondes. De Belgische emeritus-hoogleraar Roger de Bruyn volgt de conferentie op de voet om aan het slot zijn bevindingen op sprankelende wijze weer te geven. ‘Lak aan leeftijd?’ wordt georganiseerd door de VO-raad, de Stichting Onderwijsarbeidsmarktfonds Mbo en het SBO. Deelname kost € 95,-. U kunt zich opgeven via www.onderwijsarbeidsmarkt.nl, het kennisportaal over onderwijspersoneel.
Jan van Zijl
‘Grijs geeft kleur aan het onderwijspersoneel.’
Programma Iedere deelnemer ontvangt bij binnenkomst een paspoort om de persoonlijke werkleeftijd te bepalen.
09.15 uur
ontvangst
12.40 uur
lunch
met koffie en thee
‘Wat vertelt mijn paspoort mij?’
10.00 uur
opening
14.00 uur
tweede ronde workshops
door dagvoorzitter Judith de Bruijn
10.05 uur
uw werkleeftijd
16.00 uur
creatief denken
In drie minuten uw werkleeftijd ontdekken! Wat is de betekenis van het resultaat? Ook Sjoerd Slagter (VO-raad), Gerrit Stemerding (Stichting Onderwijsarbeidsmarktfonds Mbo) en Freddy Weima (SBO) vullen hun paspoort in
‘Creatief denken: frisse fantasie bij levens fasegericht personeelsbeleid’ door emeritushoogleraar Roger de Bruyn en medestichter van het Centrum van de Ontwikkeling van het Creatief Denken in België
10.25 uur
ontgroening en vergrijzing
16.30 uur
afsluiting
door Jan van Zijl, voorzitter Raad voor Werk en Inkomen en lid Regiegroep GrijsWerkt
door Judith de Bruijn
10.40 uur
eerste ronde workshops
16.35 uur
borrel
Roger de Bruyn
“Verliefd’ zijn op werk en werkomgeving is van belang; schep daartoe ruimte en vrijheid waar het enigszins kan, …’
Algemene informatie
aanmelden
annulering
De conferentie ‘Lak aan leeftijd?’ is voor bestuurders, managers en P&O’ers van het voortgezet onderwijs en de bve-sector. Aanmelden kan via de SBOagenda op de homepage van www.onderwijsarbeidsmarkt.nl. Er is ruimte voor maximaal 300 deelnemers.
Mocht u alsnog verhinderd zijn, dan kunt u tot uiterlijk 1 november annuleren. Daarna is geen restitutie mogelijk maar natuurlijk kan een collega wel uw plaats innemen.
kosten
inlichtingen
De deelnamekosten bedragen € 95,-. Na aanmelding ontvangt u een acceptgiro.
Inhoudelijke vragen kunt u stellen aan Arjan van der Borst van het SBO via 070 – 376 58 03 of
[email protected]. Voor vragen over de inschrijving kunt u bellen met het secretariaat van het SBO via 070 – 376 57 70.
locatie
Het WTC in Arnhem aan de Nieuwe Stationsstraat 10 ligt vlakbij het CS Arnhem (www.regardz.nl). Als u zich voor 1 november aanmeldt, sturen wij naar wens een treinkaartje toe. Autoreizigers ontvangen ter plekke een uitrijkaart voor de parkeergarage van het WTC.
sectorbestuur onderwijsarbeidsmarkt
Postbus 556 2501 CN Den Haag t 070 - 376 57 70 f 070 - 345 75 28
Lange Voorhout 13 2514 EA Den Haag e
[email protected]
w www.onderwijsarbeidsmarkt.nl
Workshops 1-6 Hieronder vindt u een toelichting op de verschillende workshops, die zowel in de ochtend als middag plaatsvinden met uitzondering van workshop 12 en 13. U kunt op www.onderwijsarbeidsmarkt.nl aangeven naar welke workshops uw voorkeur uitgaat.
Duur: 2 uur De kracht van persoonlijke uittredingsplannen
1
Jo Custers (algemeen directeur Vmbo-College Boxtel)
Met een trots gevoel het onderwijs op de pensioengerechtigde leeftijd verlaten. Daar zorgt het persoonlijke uittredingsplan van het Vmbo-College in Boxtel voor. Directeur Jo Custers licht toe hoe personeelsleden de laatste jaren van hun carrière gemotiveerd en gezond kunnen werken. Is deze aanpak ook iets voor uw instelling?
Duur: 2 uur Combineren werk-privé en STAYOKAY
2
Will van den Brand (AEON) Yolande Zelders (Zelders en Pepping) Taco Gerritsen (AREVO)
Uit cijfers blijkt dat de leeftijdsgroepen dertig- tot veertigjarigen en vijfenveertigplus vaker dan gemiddeld verzuimen. De oorzaken hiervan zijn voor beide leeftijdsgroepen heel verschillend. Will van den Brand en Yolande Zelders gaan met u aan de slag om oplossingen te formuleren. Ze putten daarbij uit het trainingsaanbod van beide bureaus. Inbreng vanuit de praktijk gebeurt door de scholengroep AREVO uit Arnhem e.o.
Duur: 2 uur Vergrijzing als uitdaging voor een nieuw HRM
3
Ron de Kluis (ROC Nijmegen) Tiny van der Ven (MeetingMinds)
Vergrijzing is te vaak iets van alleen de ‘oudere medewerker’ terwijl het zich juist goed laat vertalen van een probleem van het individu naar een uitdaging voor de instelling om het HRM-beleid te vernieuwen. Beleid waardoor medewerkers, ongeacht leeftijd, geboeid blijven werken. Zeker ook belangrijk voor de bve-sector waar de komende jaren een personeelstekort dreigt te ontstaan. ROC Nijmegen doet verslag van twee internationale projecten over vergrijzing en bestudeerd (inter)nationaal materiaal. Ontdek contouren voor uw eigen beleid in een digitale ‘decision room’.
Duur: 2 uur Aan de slag met levensfasegericht personeelsbeleid
4
Anja Dijkman Heleen den Besten (TNO Arbeid)
Hoe is levensfasegericht personeelsbeleid zo op te zetten dat het aansluit op uw organisatiestrategie en behoeften van medewerkers van verschillende leeftijden? Mede aan de hand van praktijkvoorbeelden bent u na afloop een reeks praktische handvatten voor het opzetten van dit personeelsbeleid rijker.
Duur: 2 uur Ambrosia, leeftijd en werk in het mbo
5
Ton Martens (Ambrosia)
Maak kennis met concrete HRM-innovaties en resultaten op het gebied van leeftijds bewust personeelsbeleid van zestien mbo-instellingen die deelnemen aan het meer jarenproject Ambrosia. U wordt geprikkeld tot het innemen van een positie in het gesprek over het thema en werk.
Duur: 1 uur Levensfasegericht beleid: een gezamenlijke verantwoordelijkheid Henk van Veldhuizen (ROC A12)
6
Ook het ROC A12 uit Ede realiseert zich dat het werven en behouden van gekwalifi ceerde en gemotiveerde medewerkers aan belang toeneemt, nu de vergrijzing toeslaat. Het vroeg zich af hoe het een aantrekkelijke werkgever kan zijn en medewerkers in verschillende levens- en loopbaanfases kan vasthouden. De antwoorden staan in een beleidsnotitie die aangevuld is met activiteiten en loopbaaninstrumenten. U weegt af wat bruikbaar is voor uw eigen organisatie.
Workshops 7-12 Hieronder vindt u een toelichting op de verschillende workshops, die zowel in de ochtend als middag plaatsvinden met uitzondering van workshop 12 en 13. U kunt op www.onderwijsarbeidsmarkt.nl aangeven naar welke workshops uw voorkeur uitgaat.
Duur: 1 uur Van bevlogenheid naar leeftijdbewust personeelsbeleid
7
Robin Verkaik Hans Verweij (ROC van Amsterdam) Lisette Hofman Miranda wijnand (studie Arbeids- en Organisatiepsychologie)
Voor hun studie Arbeids- en Organisatiepsychologie deden Miranda Wijnand en Lisette Hofman op het ROC van Amsterdam onderzoek naar de ‘bevlogenheid’ bij docenten en factoren die daarop van invloed zijn. De resultaten heeft het roc gebruikt om het leeftijdsbewust personeelsbeleid een nieuw elan te geven. In deze workshop krijgt u inzicht in de onderzoeksresultaten en een beeld van de activiteiten. Zo vertelt bijvoorbeeld personeelsfunctionaris Robin Verkaik over zijn deelproject.
Duur: 1 uur Halverwege en dan…
8
Roos Verhaak (Rijn IJssel Arnhem) Robert Wouterse (ROC Nijmegen)
De noodzaak om langer door te werken, tekent zich steeds meer af. Enige bezinning over de toekomst is op z’n plaats. Roos Verhaak en Robert Wouterse vertellen over een training die leert op verschillende manieren toekomstscenario’s voor een inspirerende tweede loopbaanfase te ontwikkelen. U doet mee aan een aantal oefeningen.
Duur: 1 uur POPeye, de loopbaanscan voor docenten
9
Yvonne Op de Beek (de Mondriaan onderwijsgroep)
Om het gesprek over leeftijdsfase en loopbaanontwikkeling tussen leidinggevende en docent meer inhoud te geven, gebruikt de Mondriaan onderwijsgroep de speciale loopbaanscan ‘POPeye’. Naast aandacht voor deze scan en voor inzetbaarheidsmanage ment praat u met het Haagse roc over de ontwikkelingsmogelijkheden die het de docenten aanbiedt.
Duur: 1 uur Generatiemanagement leeftijdsbewustpersoneelsbeleid voor jong én oud!
10
Margareth de Wit (CBE GROUP) Nicole Dibbets (SSCO)
Wat is ‘generatiemanagement’ en wat betekent leidinggeven aan de generatiemix op de werkvloer? Deze workshop geeft u inzicht en concrete handvatten om een gediffe rentieerd HRM-beleid te voeren. Uiteraard komen daarbij goede praktijkvoorbeelden aan bod.
Duur: 2 uur Behoud van loopbaanperspectief, preventie van stagnatie
11
Ron van de Water (Learnworks)
Hoe kunt u medewerkers hun hele loopbaan optimaal inzetbaar houden? Aan de hand van een Vier Fasenmodel voor loopbaanontwikkeling bespreekt Ron Water wel ke factoren en mechanismen inzetbaarheid en stagnatie bepalen. Ook komt u meer te weten over het signaleren van het vastlopen van medewerkers en hoe dit is te voor komen. Informatie en oefeningen wisselen elkaar af.
Duur: 2 uur Van groen naar grijs
12
Frits Achterberg (IVLOS) Ad Holster Taco van Popta (Scholengroep Perspectief)
Het IVLOS (Universiteit Utrecht) en de Scholengroep Perspectief experimenteerden met leeftijdsbewust en individueel personeelsbeleid. Met als doel het docentenberoep in alle aantrekkelijkheid en groeimogelijkheden neer te zetten. Elke leeftijds- en beroepsfase heeft prikkelende en essentiële ontwikkelingskansen voor docenten, schoolleiders en school in petto. In deze workshop leert u de personele gevolgen van ontgroening en vergrijzing op te vangen.
Workshops 13-18 Hieronder vindt u een toelichting op de verschillende workshops, die zowel in de ochtend als middag plaatsvinden met uitzondering van workshop 12 en 13. U kunt op www.onderwijsarbeidsmarkt.nl aangeven naar welke workshops uw voorkeur uitgaat.
Duur: 2 uur Halverwege de loopbaan
13
Frits Achterberg (IVLOS) Ad Holster Taco van Popta (Scholengroep Perspectief)
Speciaal voor docenten die halverwege of al verder in hun loopbaan zitten, ontwik kelden IVLOS (Universiteit Utrecht) en de Scholengroep Perspectief groeimogelijk heden. In de workshop komen concrete instrumenten en praktijkvoorbeelden aan bod. Zoals van de twee succesvolle trajecten ‘Halverwege de loopbaan’ en ‘Nestoren als toegevoegde waarde aan school’.
Duur: 1 uur Werken aan een beter werkvermogen in scholen
14
Thea Starmans (Rembrandtcollege) Pim Beljaars (Loyalis Kennis & Consult)
Finland ontwikkelde een instrument dat voorspelt of een werknemer grote kans maakt om binnen een aantal jaren uit te vallen. Met behulp van dit ‘index werkvermogen’ kunnen werkgevers gerichte interventies toepassen om uitval te voorkomen. De work shopleiders laten de mogelijkheden voor het onderwijs zien. Het Rembrandtcollege uit Veenendaal paste de index al toe.
Duur: 2 uur Spelenderwijs op weg naar leeftijdsbewust personeelsbeleid
15
Annemieke van Beek Wilma Henderikse (VanDoorneHuiskes en partners)
Speel hét spel om levensfasegericht personeelsbeleid binnen uw school en instelling verder op de kaart te zetten. Het SBO liet een bordspel ontwikkelen dat u en uw medespelers bewustmaakt van de invloed van de factor ‘leeftijd’. U kunt het spel benutten in uw onderwijsteam.
Duur: 1 uur Binden en boeien van goed personeel
16
Peter Snoek (Atlas College) Machteld Buit (Arbo Unie)
Het Noord-Hollandse Atlas College licht zijn wijze van levensfasegericht personeels beleid toe. De school wil het thema koppelen aan de POPgesprekken en onderwerp van gesprek maken in de personeelskamer. Maar hoe doe je dat? U krijgt een serie stellingen voorgelegd.
Duur: 1 uur Van Sesamstraat naar omroep Max: levensfasegericht beleid zonder protocol Petra Pupping (Johan de Witt Scholengroep)
17
Vanaf de jaren negentig besteedt de Haagse Johan de Witt Scholengroep extra aan dacht aan het taakbeleid van de oudere docent. Inmiddels is duidelijk dat leeftijd niet de enige bepalende factor is voor de balans belasting/belastbaarheid. Ook privéomstandigheden, sekse, levensfase, competenties en loopbaanwensen zijn factoren van betekenis. Via intensieve gesprekken met medewerkers brengt de school specifieke arbeidsarrangementen tot stand. Daarbij wil zij onafhankelijk van subsidie een structurele aanpak stimuleren.
Duur: 1 uur De gezonde leerkracht
18
Frans Beuvens (Stedelijk Dalton Lyceum)
Het Stedelijk Dalton Lyceum in Dordrecht voerde enkele jaren geleden een project gezondheidsmanagement voor vijftigplussers in. Via mond-tot-mondreclame breidde zich dit later uit naar alle leeftijdsgroepen. Docenten zijn zeer enthousiast en de school profiteert van fitte leerkrachten. Maak kennis met de werkwijze en hoor meer over de resultaten.
Workshops 19-22 Hieronder vindt u een toelichting op de verschillende workshops, die zowel in de ochtend als middag plaatsvinden met uitzondering van workshop 12 en 13. U kunt op www.onderwijsarbeidsmarkt.nl aangeven naar welke workshops uw voorkeur uitgaat.
Duur: 2 uur Levensfasegericht personeelsbeleid
19
Henk Hendriks (Van Beekveld & Terpstra Organisatieadviesbureau) Marian Vos-Klessens (VOBO Best/Oirschot)
Elke leeftijdsfase vraagt om een speciale benadering van de persoon zelf én van de leidinggevende. In deze workshop worden beide invalshoeken nader belicht. U krijgt handreikingen om een gedifferentieerde aanpak voor de leeftijdsfase van een twintiger, dertiger, veertiger en vijftiger in praktijk te brengen. Vitale organisaties hebben vitale en vaardige medewerkers nodig. Dat is de boodschap.
Duur: 2 uur Levensfasen en onderwijsvernieuwing: hoe ouder hoe wijzer?
20
Elvira Geurts Mirjam Zonneveld (Interstudie NDO)
Hoe kan het onderwijs de koppeling tussen levensfases en onderwijsontwikkeling maken? Als eerste zoomt de workshop in op verschillen die leraren en docenten in diverse levensfases ervaren. Wat betekent het kortom voor een twintiger, dertiger, veertiger, enzovoort om in het onderwijs te werken? Verder komen interventies aan bod waarmee leidinggevenden personeel in verschillende levenfases met plezier met veranderingen om kunnen laten gaan.
Duur: 2 uur Organisatieverandering en de persoonlijke ontwikkeling van medewerkers Johannes Kooistra (senior trainer/adviseur Stavoor)
21
Kenmerk van deze tijd is dat organisaties bijna continu kleine en grote veranderingen doormaken. Dit betekent dat zij ook steeds van medewerkers vragen om mee te gaan met de veranderingen. Dit klinkt vanzelfsprekend maar wat als zij dat niet graag doen? Hoe kan daarom de ontwikkeling van het personeel goed aansluiten op die van de organisatie? Het eerste uur is een verkenning, het tweede uur gaat u aan de hand van beelden, vragen en voorbeelden na welke stappen uw school en instelling kunnen zetten.
Duur: 1 uur Ik blijf vitaal, samen met Arcus
22
Ronald Rondas (Arcus College) Linda Laven (Laven Counceling & Consulting)
Leeftijdsbewustbeleid: woorden of daden? Leeftijdsbewustbeleid: hand in hand met de verandering in het onderwijs! Leeftijdsbewustbeleid: Kansen of bedreigingen? Vitaliteit in het (werken) in onderwijs: ontdek de mogelijkheden! Samen met het Limburgse roc.