Concept Jaarverslag 2014 1
INLEIDING .................................................................................................................................................................... 2
2
NASCHOLING ............................................................................................................................................................... 2 NEDERLANDS HEMATOLOGIECONGRES (DHC8) ................................................................................................................................. 2 KLINISCHE DAG ........................................................................................................................................................................... 2 BIJDRAGE INTERNISTENDAGEN ....................................................................................................................................................... 3
3
ONDERWIJS & OPLEIDING ............................................................................................................................................ 3 COMMISSIE ONDERWIJS & OPLEIDING ............................................................................................................................................ 3 NIV Opleidingsplan (herziening) ...................................................................................................................................... 3 20% interne tijdens differentiatie .................................................................................................................................... 3 Perifere stage .................................................................................................................................................................. 4 Afsluitend examen .......................................................................................................................................................... 4 VERPLICHTE ONDERDELEN OPLEIDING DIFFERENTIATIE HEMATOLOGIE ...................................................................................................... 4 Diagnostiekdag ............................................................................................................................................................... 5 Masterclass diagnostiek.................................................................................................................................................. 5 Onderwijsdagen JNVvH ................................................................................................................................................... 5 Wenckebachcursus.......................................................................................................................................................... 5 Sanquin cursus Immunohematologische Diagnostiek II B (klinische benadering) ........................................................... 5 CAPACITEITSPLANNING (ARBEIDSMARKT PERSPECTIEF) ......................................................................................................................... 5 EUROPEAN HEMATOLOGY ASSOCIATION .......................................................................................................................................... 6 Masterclass ..................................................................................................................................................................... 6 EHA linker ........................................................................................................................................................................ 6 Online EHA portfolio........................................................................................................................................................ 6 OPLEIDING DONORGENEESKUNDE ................................................................................................................................................... 7
4
KWALITEIT ................................................................................................................................................................... 7 COMMISSIE KWALITEIT ................................................................................................................................................................ 7 Professionalisering en uniformering hematologische richtlijnen .................................................................................... 7 Choose wisely (Verstandig Kiezen) .................................................................................................................................. 8 RICHTLIJNEN IN 2014 .................................................................................................................................................................. 8 Herziening richtlijn Primaire myelofibrose (NVvH) .......................................................................................................... 8 Richtlijn wervelmetastasen (LWNO/IKNL) ....................................................................................................................... 8 Richtlijn Orale mucositis (IKNL) ....................................................................................................................................... 8 Richtlijn CLL/SLL/HCL (HOVON) ....................................................................................................................................... 8 Richtlijnen in ontwikkeling .............................................................................................................................................. 8 REGISTRATIES ............................................................................................................................................................................ 9 ITP Registratie ................................................................................................................................................................. 9 Register aplastische anemie............................................................................................................................................ 9 STANDPUNT BIOSIMILARS ............................................................................................................................................................. 9
5
ONDERZOEK & WETENSCHAP ....................................................................................................................................... 9 COMMISSIE ONDERZOEK & WETENSCHAP ........................................................................................................................................ 9 Revitaliseren werkgroep lymfomen & immunologie ..................................................................................................... 10 Faciliteren van meerdere interacties per jaar ............................................................................................................... 10 Identificatie moeilijk te financieren onderzoek ............................................................................................................. 10 Vorming NL consortia tbv subsidieaanvragen ............................................................................................................... 11 WETENSCHAPSPRIJZEN ............................................................................................................................................................... 11
6
FINANCIERING & REGIONALISATIE ZORG.................................................................................................................... 11 DOT/DBC ............................................................................................................................................................................. 11 DOT bijeenkomst mei 2014 ........................................................................................................................................... 11 Uitleg over registratie palliatieve zorg .......................................................................................................................... 12 Ontwikkeling ICD10 ....................................................................................................................................................... 12 Registratieregels ........................................................................................................................................................... 12 Classificatie immuno-chemo ......................................................................................................................................... 12 Wijzigingsverzoeken...................................................................................................................................................... 12 REGIONALE SAMENWERKING ....................................................................................................................................................... 13
7
SAMENWERKING MET STICHTING HOVON ................................................................................................................. 13
8
NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR HEMATOLOGIE (NTVH) .......................................................................................... 13
9
WEBSITE .................................................................................................................................................................... 13
1 INLEIDING In dit jaarverslag legt het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Hematologie verantwoording af over de mate waarin de doelstellingen van de vereniging werden gerealiseerd. Met het jaarverslag wil het bestuur haar leden tevens informeren over de visie van de vereniging op ontwikkelingen die de hematologie in Nederland betreffen. Het bestuur van de NVvH werd in 2014 gevormd door: Prof. dr. M.H.J van Oers (voorzitter), Prof. dr. N.M.A. Blijlevens (secretaris), Dr. M.R. Nijziel (penningmeester), Dr. E.A.M. Beckers , Dr. M.B. Bierings, Dr. P.A. Kuiper-Kramer, Prof. dr. F.W.G. Leebeek, Prof. dr. K. Meijer , Dr. M.C. Minnema, Dr. C.H. Heijlvan Ommen, Drs. M.H.W. van de Poel, Prof. dr. G.J. Ossenkoppele (tot 1 mei 2014), Dr. M.R. Schipperus (vanaf 1 mei 2014), Prof. dr. H.C. Schouten, Prof. dr. J.H. Veelken, Drs. J.J. Wegman, Prof. dr. S. Zweegman (vanaf 1 mei 2014). Het bestuur wordt ondersteund door een beleidsmedewerker: mr. A.W. Rippen. Aan het einde van 2014 telde de NVvH ruim 500 leden. In 2014 werd aan een veelheid van onderwerpen door het NVvH bestuur aandacht besteed:
2 Nascholing Nederlands hematologiecongres (DHC8) Het 8th Dutch Hematology Congress (NVvH-HOVON) vond van 22 - 24 januari 2014 plaats in Congrescentrum Papendal te Arnhem. Verdeeld over de drie dagen waren er ruim 600 deelnemers. Dit jaar waren drie keynote-sprekers uitgenodigd: Prof. dr. R. Bernards (“identifying novel targets for cancer treatment”), Prof. dr. M. Reth (“A nanoscale analysis of B cell activation in health and disease”); Prof. J.O. Armitage (“Personalized medicine in lymphoma treatment”). Er werd een afwisselend programma aangeboden. Naast de vaste en zeer gewaardeerde onderdelen van het congres werd voor de derde maal een speciaal programma voor verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten aangeboden. De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft het congres in 2013 bezocht en aanwijzingen en aanbevelingen gegeven voor de komende edities. Er is door het DHC projectteam een aantal maatregelen voorgenomen: onderscheid tussen voorschrijvers en niet-voorschrijvers in badge; disclosures op website, programmaboekje en voorafgaand aan elke presentatie; geen expositie farma aan patiënten. Deze maatregelen zijn door IGZ goed ontvangen. Er is alleen reclame mogelijk voor het bedrijf, niet voor merkproducten, als we het congres op de huidige wijze voortzetten. Wordt het congres anders ingericht dan is een scheiding tussen zalen waar voorschrijvers en niet-voorschrijvers komen noodzakelijk.
Klinische dag De 25e Klinische dag op 2 oktober 2014, in de historische Gertrudiskapel te Utrecht, had wederom een aantrekkelijk programma en werd zeer goed beoordeeld in de evaluatie. Er waren 87 deelnemers. Het accent lag op klinische (na)scholing en casuïstiek. De ochtendsessie was gewijd aan Maligne lymfomen (pathofysiologie en PA diagnostiek van het Hodgkin Lymfoom; diagnostiek en nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van het Hodgkin Lymfoom; de behandeling van het agressieve non-Hodgkin lymfoom). In de middag kwam de benigne hematologie aan bod (consultatieve geneeskunde: de patiënt met eosinofilie; analyse en behandeling van trombopenie in de zwangerschap; de transitie van kinderhematologie naar de volwassen hematologie). Tussen de twee sessie werden 8 interessante casus gepresenteerd door hematologische fellows en internisten in opleiding. Winnaar van de prijs voor de beste presentatie was drs. Mieke Roeven (Radboud UMC). Concept Jaarverslag NVvH 2014
2
Bijdrage Internistendagen De NVvH heeft ook in 2014 onderwerpen aangedragen voor de Internistendagen van 23 – 25 april: In the meet the expert sessies waren er presentaties over “Multipel myeloom” van Dr. N.W.C.J. van de Donk, Utrecht & Dr. M.D. Levin, Dordrecht. Tijdens de Update in Hematologie en Nefrologie werden drie hematologische voordrachten gehouden: “TTP-HUS een diagnostische uitdaging in de klinische praktijk” door Dr. S.S. Zeerleder, AMC; “Zin en onzin van screenend stollingsonderzoek voorafgaand aan nierbiopt” door Dr. V.E.A. Gerdes, Amsterdam; “Waarom streefwaarden bij de behandeling van bloedarmoede niet werken” door Prof. dr. C.A.J.M. Gaillard, Groningen.
3 Onderwijs & Opleiding Commissie Onderwijs & Opleiding In 2014 heeft de commissie Onderwijs & Opleiding zich met de volgende onderwerpen bezig gehouden: monitoring capaciteitsplanning, inventarisatie deficiënties (invulling differentiatie), ontwikkeling nieuwe landelijke onderwijsmodules, en de discussie over de introductie van een afsluitend examen. Het NVvH bestuur en de commissie hebben het contact met de NIV (sectie) en het concilium versterkt. De samenwerking met de European Hematology Association is geïntensiveerd. NIV Opleidingsplan (herziening) In 2013 is de NIV gestart met de herziening van het NIV Opleidingsplan. Het resultaat daarvan wordt in 2015 verwacht. 20% interne tijdens differentiatie De opleiding hematologie kan slechts als een enkelvoudig profiel worden gevolgd, waarbij de eis is dat 20% van de tijd wordt besteed aan algemene onderdelen interne geneeskunde. Dit impliceert dat de tijd die feitelijke beschikbaar is voor het opdoen van ervaring in het aandachtsgebied hematologie aanzienlijk minder bedraagt dan 2 volle jaren. De NVvH blijft van mening dat de duur van de opleiding minimaal 24 maanden, maar bij voorkeur 36 maanden dient te bedragen. Een kortere termijn zou betekenen dat niet kan worden voldaan aan de eisen die in het European Hematology Association (EHA) Curriculum Passport (2012) zijn opgenomen. In 2014 heeft een inventarisatie van invulling diensten, rapportages, implicaties voor de bedrijfsvoering plaatsgevonden. In samenwerking met de juniorleden (JNVvH) is in 2014 gewerkt aan een notitie voor het Concilium Medicinae van het NIV. Hierin zijn de volgende voorstellen gedaan m.b.t. de duur en invulling van de opleiding in de differentiatie hematologie: • Het in de laatste fase van de opleiding inroosteren van de AIOS hematologie voor een aantal interne achterwacht diensten • Het door de AIOS hematologie bijdragen aan onderwijs op het gebied van algemene interne aan coassistenten, geneeskunde studenten, verpleging en collega’s • De AIOS hematologie in staat stellen tot het bijwonen van zoveel mogelijk interne onderwijsmomenten • Het door de AIOS hematologie onder supervisie functioneren als voorzitter van het ochtendrapport interne • Het door de AIOS hematologie volgen van bij- en nascholingsactiviteiten op het gebied van algemene interne, vooral bijwonen van de NIV dagen • Tijdens de differentiatie meer nadruk leggen op de algemeen interne aspecten van de hematologische patiënten, zoals spoedeisende zorg, elektrolytstoornissen, infectieziekten, farmacologie, glucose regulatie, CANMEDS competenties inclusief het zelfstandig oplossen van algemeen interne consultsituaties op de eigen afdeling. Aannemende dat de AIOS tijdens de hele opleiding cumulatief hetzelfde aantal interne voorwachtdiensten moeten blijven verrichten als nu, betekent ons voorstel dat er meer diensten moeten worden verricht in de eerste 4 jaren van de opleiding. Dit is een voordeel, omdat de diensten Concept Jaarverslag NVvH 2014
3
aan het begin van de opleiding een steilere leercurve opleveren dan in de laatste fase van de opleiding. Praktisch gezien moet het mogelijk zijn om met minder mensen (nl alleen de jongere assistenten) een volledig dienstrooster te maken, zoals dat momenteel ook in perifere ziekenhuizen wordt gerealiseerd N.a.v. de bovengenoemde notitie heeft het Concilium in haar vergadering van september 2014 opgemerkt dat de onzekerheid van AIOS met betrekking tot hun differentiatie ook gezien moet worden in de context van hun onzekerheid over hun algemene taken als internist. Naar oordeel van het Concilium zouden de diensten voor de differentiatie en voor de algemene interne geneeskunde te combineren moeten zijn. In de vergadering van het Concilium worden vraagtekens gezet bij de inhoud van de differentiatie hematologie, met name bij de klinisch werkzaamheden met het oog op de toekomstige taakstelling en de balans met het dienst doen voor de algemene interne geneeskunde. De sectie hematologie en NVvH zullen dit onderwerp ook het komende jaar op de agenda houden. Perifere stage Sinds 1 januari 2014 geldt een aantal afspraken voor nieuw te starten perifere stages: • Echelon B en grotere C, minimaal 4 hematologen (3.6 fte). Laboratorium faciliteiten (o.a. hemostase, morfologie) conform opleidingseisen differentiatie hematologie (NIV). • Opleidingsbevoegdheid interne geneeskunde • Aanstelling van AIOS bij voorkeur via detachering vanuit academische opleidingskliniek. • Er dient volgens CCMS kaderbesluit een overeenkomst te worden gesloten tussen academisch en niet-academisch centrum (zal vaak in ander kader al bestaan). • Minimaal 3 en maximaal 6 maanden in overleg met hoofdopleider in academisch centrum (differentiatie hematologie). • De perifere stage is geen plicht, maar ook geen recht. Het volledig overzicht van afspraken van de NIV sectie hematologie, in overleg met het NVvH bestuur en de commissie Onderwijs & Opleiding, zijn te vinden op www.hematologienederland.nl/node/1072 Visitatie van de perifere stage vindt plaats per differentiatie en per UMC. Hierbij dient de stagehouder en AIOS uit de perifere opleidingskliniek dan betrokken te zijn. Stages hoeven voor een visitatie niet permanent bezet te zijn. Bij de visitatie van de opleiding Interne Geneeskunde (waartoe ook de differentiaties behoren) moeten tevoren de samenwerkingsovereenkomsten met andere opleidingsklinieken worden overlegd en maken daarmee onderdeel van de erkenningsaanvraag uit. In geval van een perifere stage als onderdeel van een enkelvoudige differentiatie moet er dus aantoonbaar afstemming met de UMC zijn. Door het Concilium en PVC is de visitatie van de differentiatie, inclusief een perifere stage die in het kader van een differentiatie kan worden vervuld, ‘uitbesteed’ aan de Sectie van de differentiatie met het verzoek deze visitatie uiterlijk 1 jaar voorafgaand aan de visitatie van de (hoofd) opleiding interne geneeskunde uit te voeren. Tot nu toe wordt de 5-jaarlijkse rapportage van dit samenwerkingsverband bij de visitatie van de Interne Geneeskunde opleiding voldoende geacht. Iedere uitbreiding van stages hoort (bij de reguliere visitatie of apart binnen de erkenningstermijn) te worden beoordeeld door de PVC voor de RGS (zoals bovenstaand beschreven). Afsluitend examen De introductie van een afsluitend examen (eventueel ook voor zittende hematologen) lijkt op korte termijn nog een brug te ver. Wel worden actief vragen verzameld. Er bestaat een voorkeur Op de vraag of aansluiting bij de EHA te zoeken t.a.v. het onderwerp afsluitend examen (en niet bij de NIV). Dit i.v.m. de verwachting dat op termijn zal worden toegewerkt naar een EU examen. Een besluit hieromtrent wordt voorlopig nog geparkeerd.
Verplichte onderdelen opleiding differentiatie hematologie Tijdens de opleiding in de differentiatie hematologie is, naast deelname aan een editie van het Hematologiecongres en de Klinische Dag (zie pag. 2), participatie in de volgende activiteiten verplicht: Concept Jaarverslag NVvH 2014
4
Diagnostiekdag De derde editie van de NVvH diagnostiekdag vond plaats op 13 maart 2014 in Karel V te Utrecht. Aan bod kwamen de morfologie, immuuntypering, moleculaire biologie (basaal en klinisch deel) en cytogenetica. Aan het einde van de dag werden tijdens een interactieve quiz praktijkvoorbeelden besproken en de kennis van deelnemers getoetst. Deelnemers waren in hun evaluatie zeer positief over inhoud en organisatie van de dag. Wat betreft het niveau lijkt het ideale moment van deelname rond het einde van het eerste, of begin tweede differentiatiejaar te liggen. Deelname aan de diagnostiekdag stond open voor AIOS en “jonge klaren” hematologie en kinderhemato-oncologie (19 deelnemers), en klinisch chemici in opleiding in het aandachtsgebied hematologie (8 deelnemers). Masterclass diagnostiek Tijdens het DHC vond op de woensdagmiddag wederom de mastclass diagnostiek plaats. Dit is een verplicht onderdeel van de opleiding differentiatie hematologie, maar deelname staat ook open voor andere geïnteresseerden zoals praktiserende hematologen, pathologen en klinisch chemici (in opleiding). De AOIS hematologie heeft voorrang bij de inschrijving. De masterclass was wederom een druk bezochte bijeenkomst. Door de docenten wordt casuïstiek voorbereid. De casuïstiek wordt voorzien van vragen geplaatst op laptops. De deelnemers beoordelen in het eerste deel van de masterclass in kleine (liefst multidisciplinaire) groepjes de vragen, waarna in de tweede helft van de masterclass de casuïstiek plenair door de docenten wordt besproken. Ook in 2014 was de bijeenkomst weer druk bezocht: ongeveer 70 deelnemers waren aanwezig. Onderwijsdagen JNVvH Op initiatief van de Juniorvereniging (JNVvH) en ondersteund door de NVvH, werden in 2014 door de junior afdeling twee onderwijsdagen georganiseerd. Op 7 mei kwamen aan bod: AIHA; donorselectie; MDS; stollingsstoornissen in de consultensfeer. Op 29 oktober stonden Trombopathie, Multipel Myeloom, CLL, en T-cel lymfoom centraal. Wenckebachcursus De Wenckebach morfologiecursus (basiscursus voor medici) is een verplicht onderdeel van de opleiding in de differentiatie hematologie. De verplichting tot deelname geldt voor alle AIOS die op of na 1 januari 2013 met hun opleiding beginnen. Om de AIOS in staat te stellen de cursus te volgen zal het Wenckebach Instituut in overleg met de NVvH, de cursus jaarlijks verzorgen. In 2014 waren er 27 deelnemers, waarvan 14 AIOS hematologie. Sanquin cursus Immunohematologische Diagnostiek II B (klinische benadering) De Sanquin cursus is een verplicht onderdeel van de opleiding in de differentiatie hematologie. De verplichting tot deelname geldt voor alle AIOS die op of na 1 januari 2014 met hun opleiding beginnen. In 2014 waren er 31 deelnemers, waarvan 14 AIOS hematologie en 3 “jonge klaren” hematologie.
Capaciteitsplanning (arbeidsmarkt perspectief) Net als in 2011, werd begin 2014 werd door de Nederlandse Vereniging voor Hematologie en haar juniorvereniging een enquête gehouden onder de 73 jonge hematologen die sinds 1 januari 2007 met de opleiding in de differentiatie hematologie startten én deze opleiding inmiddels hebben afgerond. Het doel van de meting was meerledig, maar diende in ieder geval inzicht te verschaffen in (de beoordeling van) de arbeidsperspectieven voor jonge hematologen. De meting liet een aantal opmerkelijke resultaten zien: • Ten opzichte van 2011 (en ten koste van het aantal internist-hematologen) is het aantal chefde-clinique functies duidelijk toegenomen (van 9% naar 27%) • In 2014 werken meer respondenten op basis van een tijdelijk contract (van 38% in 2011 naar nu 55%) • Het percentage respondenten dat fulltime werkt daalde van 61% (2011) naar 34% (2014). • De laatste vijf jaren zijn jaarlijks landelijk gemiddeld drie hematologen méér opgeleid dan in de voorafgaande vijf jaren. Concept Jaarverslag NVvH 2014
5
•
Regulering in-/uitstroom ontbreekt. De verwachting is dat de komende vijf jaar circa 85 hematologen de arbeidsmarkt zullen betreden, terwijl slechts 26 zittende hematologen met pensioen gaan. De kansen op de arbeidsmarkt lijken de laatste jaren af te nemen. Er bestaat een duidelijke disbalans tussen vraag en aanbod. De huidige conjunctuur en het overheidsbeleid zijn deels debet aan de afgenomen vraag naar hematologen (bezuinigingen in de centra, onduidelijkheid over mogelijkheid tot uitbreiden maatschappen, invloed zorgverzekeraars, specialist 2015 etc.). Door het rugzakje-systeem zijn er geen kosten aan het opleiden AIOS verbonden; dit maakt de drempel laag om nieuwe AIOS aan te nemen. Er is onder jonge artsen veel belangstelling voor de differentiatie hematologie. In het licht van bovenstaande heeft de sectie Hematologie een aantal standpunten geformuleerd: • De kandidaat AIOS moet in staat worden gesteld zich een realistisch beeld te vormen van de kansen voor jonge hematologen op de arbeidsmarkt (informatie verstrekken). • Aan oudere hematologen wordt een appèl gericht om na pensionering geen klinisch werk meer te doen om zo jonge hematologen meer kansen te geven. • Zeker geen uitbreiding (en op termijn mogelijk zelfs reductie) van het huidige aantal opleidingsplaatsen (landelijk 17 per jaar). • Om zo betrouwbaar mogelijke cijfers te verkrijgen zien de opleiders hematologie er op toe dat alle aankomende AIOS in de differentiatie hematologie zich bij start van de hematologie opleiding aanmelden bij de NIV (formulier opleidingsschema op NIV website). • Inventarisatie/ monitoring van aantallen instromende AIOS hematologie wordt vast agendapunt tijdens de halfjaarlijkse sectievergadering. Het NIV concilium heeft, mede naar aanleiding van de inventarisatie door de (J)NVvH besloten om de taken van de NIV commissie Behoefteraming en Capaciteitsplanning (CBC) uit te breiden met capaciteitsplanning voor de individuele differentiaties (i.p.v. voor het gehele specialisme interne geneeskunde). Prof. Rien van Oers heeft zitting in de commissie CBC. Sinds de zomer van 2014 worden vacatures voor internist-hematologen verzameld en op de website van de NVvH geplaatst (tussen juli – december in totaal 11). Dit om ontwikkelingen in de vraag naar hematologen te kunnen volgen.
European Hematology Association Masterclass De NVvH heeft als National Society wederom een junior lid (uit het UMCG) kunnen afvaardigen naar de EHA masterclass. In 2014 vond voor het eerst ook een bite-size masterclass plaats. Daarin worden op een meer flexibele wijze educational gaps aangepakt via een modulair programma (1 maand – 1 topic). Onderwerpen in 2014: 1) Red cell Disorders – Thalassemie, en 2) Thrombosis and Hemostasis – Thrombophilia. Voor deze “light” versie kon de NVvH twee kandidaten aandragen (uit het UMCG en het VUMC). EHA linker Met ingang van juni 2014 heeft Prof. dr. Harry Schouten namens de NVvH Prof. dr. Gert Ossenkoppele opgevolgd als EHA-linker. Online EHA portfolio Dit EHA paspoort bevat het basiscurriculum voor de specialistische opleiding van hematologen in de gehele Europese Unie op de volgende onderdelen: klinische hematologie; diagnose; trombose en hemostase; transfusie geneeskunde; algemene vaardigheden. De NVvH promoot het gebruik van het EHA curriculum passport onder de opleiders en AIOS hematologie. Gebruik van dit platform tijdens en na de opleiding wordt sterk aanbevolen. Het EHA lidmaatschapstarief bedraagt voor jonge hematologen (tot 36 jaar) slechts 20 euro per jaar.
Concept Jaarverslag NVvH 2014
6
Opleiding donorgeneeskunde De NVvH ondersteunt een inhoudelijke kwaliteitsslag van de opleiding op het gebied van de donorgeneeskundige. De NVvH blijft echter van mening dat de plaatsbepaling ten opzichte van het expertise- en werkgebied van de internist-hematoloog en de JACIE accreditatie onderbelicht blijven. De commissie Donorgeneeskunde heeft het CGS in mei 2014 positief geadviseerd over de erkenning van het profiel Donorgeneeskunde. Op 31 december 2014 was de aanvraag voor de erkenning van Donorgeneeskunde goedgekeurd door de RGS. Verwacht wordt dat de opleiding met 1 januari 2015 erkend wordt. De opleiding is een modulaire duale opleiding.
4 Kwaliteit Commissie Kwaliteit Doelstellingen van de commissie voor 2014 waren: • Het kwaliteitsbeleid van het specialisme Hematologie Nederland formuleren en onder de aandacht brengen bij de NIV waarbij het kwaliteitsbeleid van de NIV leidend zal zijn. • Het bevorderen van richtlijnenontwikkelingen en ontwikkeling van prestatie-indicatoren binnen het specialisme Hematologie. De commissie zal de kaders scheppen, zoals: o het ontwikkelen van een richtlijn template o het exploreren van de financiële ruimte een aparte website te bouwen o zorgdragen voor een documentbeheerder o communicatie naar de beide verenigingen (HOVON en NVvH) en de relevante werkgroepen o implementeren van de ‘choose wisely’ actie, waarbij specifiek de onderwerpen volgens de American Society of Hematology lijst aanspreken (met uitzondering van de Inferior vena cava-filters (VCF)) en van de Society of Hospitale Medicine het item betreffende bloedafnames aanspreekt. Professionalisering en uniformering hematologische richtlijnen In afstemming met bestuur HOVON en bestuur NVvH is afgesproken de NVvH-leden met ingang van november 2014 in de gelegenheid te stellen om gedurende een maand commentaar te leveren op nieuw te verschijnen conceptrichtlijnen opgesteld door de betreffende HOVON werkgroepen. De conceptrichtlijnen worden per mail onder de NVvH leden verspreid. Reacties zullen door de NVvH worden gebundeld en aan de HOVON werkgroep worden aangeboden. Deze werkgroep adviseert de besturen van HOVON en NVvH over de eventuele aanpassingen die naar aanleiding van de commentaarfase werden doorgevoerd, waarna beide besturen tot autorisatie van de richtlijn kunnen overgaan. Het doel is te komen tot uniformering van richtlijnen en maximaliseren van het draagvlak voor en implementatie van de nieuwe richtlijnen. De werkgroep Kwaliteit heeft zich in 2014 bezig gehouden met het verder vormgeven van ambities betreffende de ontwikkeling en implementatie van richtlijnen inclusief prestatie-indicatoren voor het specialisme hematologie. Recent is de richtlijnendatabase ingericht wat een project is van IKNL (Integraal Kankercentrum Nederland) en het KiMS. De ontwikkeling werd uitgevoerd in opdracht van de Commissie Richtlijnen van de Raad Kwaliteit, waarin alle wetenschappelijke verenigingen vertegenwoordigd zijn. In de richtlijnendatabase zijn medische richtlijnen voor de tweede lijn opgenomen . Bedoelde richtlijnen beschrijven evidence-based aanbevelingen voor de dagelijkse praktijk. De richtlijnen zijn modulair opgebouwd en door de eenduidige (modulaire) weergave zijn de richtlijnen in de praktijk makkelijk te raadplegen en eenvoudig te onderhouden. De NIV conformeert zich aan de methodiek van het KiMS en is groot voorstander van de ontwikkeling van richtlijnen volgens bovengenoemde richtlijnendatabase inrichting.
Concept Jaarverslag NVvH 2014
7
De kwaliteitscommissie van de NVvH heeft in 2014 twee richtlijnen (één van de NVvH en één van de HOVON) aangeboden ter beoordeling door het KiMS om feedback en advies te verkrijgen over de verbetermaatregelen die nodig zouden moeten zijn voor opname in De Richtlijnendatabase. De richtlijnen zijn volgens het KiMS niet geschikt om op te nemen in de richtlijnendatabase. Er is geen mogelijkheid om de richtlijnen snel aan te passen door bijvoorbeeld alleen tekstuele verschuivingen uit te voeren. De richtlijnen voldoen dan nog steeds niet aan de eisen van de richtlijnendatabase. Naar mening van het KiMS is er dus geen andere mogelijkheid dan de richtlijnen grotendeels opnieuw te ontwikkelen. In afstemming met vertegenwoordigers van werkgroepen van NVvH en HOVON wordt gewerkt aan een template voor alle hematologische richtlijnen. Choose wisely (Verstandig Kiezen) In een aantal sessies met vertegenwoordigers vanuit de deelspecialistische verenigingen zijn in 2014 tien ’Verstandige Keuzes bij interne geneeskunde’ vastgesteld (zie voor een toelichting www.verstandigkiezen.nu ). De Federatie Medisch Specialisten en ZonMw willen met dit programma medisch specialisten en patiënten stimuleren om in gesprek te gaan over het nut en de noodzaak van zorgmogelijkheden
Richtlijnen in 2014 Herziening richtlijn Primaire myelofibrose (NVvH) NVvH-leden werden in de periode tussen 22 mei 2014 en 22 juni 2014 in de gelegenheid gesteld commentaar leveren op de conceptrichtlijn van de NVvH werkgroep niet-oncologische hematologie (subgroep MPN). De herziening van de ITP richtlijn werd op 6 juli 2014 geautoriseerd door het bestuur van de NVvH: www.hematologienederland.nl/node/1081 Eind 2014 is een nieuwe commentaarronde gestart i.v.m. verandering in de vergoedingsstatus: Ruxolitinib kan worden voorgeschreven aan MF patiënten met een int-1, int-2 of hoog risicoprofiel vlg de IPSS score in combinatie met symptomatische splenomegalie en/of ziektegerelateerde symptomen. De richtlijn was op 31 december nog niet voor autorisatie aangeboden aan het bestuur van de NVvH. Richtlijn wervelmetastasen (LWNO/IKNL) NVvH-leden werden in de periode tussen 30 oktober en 30 november 2014 in de gelegenheid gesteld commentaar leveren op deze multidisciplinaire IKNL conceptrichtlijn. Dr. M.C. Minnema (UMCU) had een mandaat om namens de NVvH zitting te nemen in de richtlijnwerkgroep. De richtlijn was op 31 december nog niet voor autorisatie aangeboden aan het bestuur van de NVvH. Richtlijn Orale mucositis (IKNL) NVvH-leden werden in de periode tussen 18 november en 18 december 2014 in de gelegenheid gesteld commentaar leveren op deze multidisciplinaire IKNL conceptrichtlijn. Namens de NVvH heeft zitting in de richtlijnwerkgroep: prof. dr. N.M.A. Blijlevens. De richtlijn was op 31 december nog niet voor autorisatie aangeboden aan het bestuur van de NVvH. Richtlijn CLL/SLL/HCL (HOVON) NVvH-leden werden in de periode tussen 20 november en 20 december 2014 in de gelegenheid gesteld commentaar leveren op deze HOVON conceptrichtlijn. De richtlijn was op 31 december nog niet voor autorisatie aangeboden aan het bestuur van de NVvH. Richtlijnen in ontwikkeling 1. Richtlijn Ovariële functie na kankerbehandeling (Nederlandse Vereniging voor Obstetrie & Gynaecologie (NVOG) ) / IKNL). Namens de NVvH heeft zitting in de richtlijnwerkgroep: dr. M. Wondergem (commentaarfase verwacht in 2015).
Concept Jaarverslag NVvH 2014
8
2. Herziening van de HOVON Multipel Myeloom richtlijn uit 2012 (commentaarfase verwacht begin 2015).
Registraties ITP Registratie De werkgroep niet-oncologische hematologie van de NVvH heeft het initiatief genomen tot een landelijke registratie van chronische ITP in het kader van nieuwe medicatie. Eind 2014 waren circa 170 patiënten geïncludeerd. In 2015 loopt de vijfjaarsperiode van de registratie af. Er wordt onderzocht of de ITP registratie in 2015 kan worden ondergebracht bij een organisatie die de dataverzameling en extractie kan continueren en optimaliseren. Aan reeds geïncludeerde patiënten zal hiervoor expliciete toestemming worden gevraagd. Register aplastische anemie Sinds januari 2014 worden gegevens verzameld van volwassen patiënten met verworven aplastische anemie die in eerste lijn behandeld worden met antithymocyten globuline (ATG) of een allogene stamceltransplantatie. De registratie vindt plaats teneinde de in 2013 opgestelde richtlijnen voor diagnose en behandeling van verworven aplastische anemie bij volwassenen te evalueren op respons, overleving en bijwerkingen. Tot 1 december zijn er in totaal twaalf patiënten geregistreerd die sinds 1 januari behandeld zijn voor verworven aplastische anemie. Daarvan hebben er elf ATGAM gehad, één patiënt heeft een allogene stamceltransplantatie ondergaan als eerstelijns behandeling. Van vijf centra is bekend dat er patiënten met verworven aplastische anemie werden behandeld met ATGAM die nog niet zijn aangemeld. Pfizer stelt de werkgroep op de hoogte wanneer een centrum in Nederland ATGAM bestelt. Het streven is om alle in Nederland behandelde patiënten die aan de inclusiecriteria voldoen te registreren. Op deze wijze hopen we de zorg voor patiënten met deze zeldzame aandoening te kunnen optimaliseren. De werkgroep Aplastische Anemie van de NVvH wil de registratie omzetten in een prospectieve observationele studie. De hoop is voldoende middelen ter beschikking te krijgen om het register 5 jaar lang voort te zetten als een prospectieve observationele studie naar ATGAM als behandeling voor verworven aplastische anemie. Verdere informatie via:
[email protected] .
Standpunt biosimilars In 2014 werd door de werkgroep Geneesmiddelen van de Raad Kwaliteit (Federatie Medisch specialisten) in afstemming met o.a. de betrokken deelspecialistische verenigingen van de NIV een concept standpunt biosimilars geformuleerd. Dit conceptstandpunt werd in november 2014 door het bestuur van de NVvH besproken en becommentarieerd. Het definitieve standpunt wordt begin 2015 verwacht.
5 Onderzoek & Wetenschap Commissie Onderzoek & Wetenschap Doelstellingen van de commissie voor 2014 waren: • Revitaliseren bestaande werkgroepen (lymfomen, immunologie) • Identificatie moeilijk te financieren onderzoek • Behoeftemeting vorming NL consortia tbv subsidieaanvragen
Concept Jaarverslag NVvH 2014
9
Revitaliseren werkgroep lymfomen & immunologie In het verleden bestonden binnen het aandachtgebied van het jaarlijkse NVvH-HOVON hematologiecongres in januari drie werkgroepen. Hoewel deze “bloedgroepen” evident vertegenwoordigd zijn op het congres, is er de afgelopen jaren eigenlijk niet duidelijk sprake meer van werkgroepen. De commissie onderzoek van de NVvH heeft geinventariseerd of er behoefte bestaat om deze werkgroepen te “revitaliseren”. Faciliteren van meerdere interacties per jaar De gedachte is dat de werkgroepen - naast presentaties op het hematologiecongres- een aanvullende mogelijkheid creëren tot interacties tussen de verschillende wetenschappelijke groepen die binnen bovengenoemde onderwerpen werkzaam zijn in Nederland. Naast de presentaties op het hematologiecongres zou dan 1x per jaar een wat meer kleinschalige bijeenkomst georganiseerd kunnen worden ( 1 dag) in de vorm van een workshop. Hierbij kunnen dan door de verschillende centra gekozen onderwerpen worden gepresenteerd, waarna hierover laagdrempelig kan wordt gediscussieerd, en methoden en technieken kunnen worden uitgewisseld. Dit kan dan leiden tot een verdergaande uitwisseling van informatie, materialen en technieken tussen de verschillende onderzoeksgroepen, en discussies over de aandachtsgebieden. Er worden momenteel door de lymfoomgroep stappen gezet om in september 2015 een eerste “Young-investigator in Hematology” bijeenkomst te organiseren. Identificatie moeilijk te financieren onderzoek De indruk bestaat dat financieringsproblemen met name de (niches binnen de) benigne hematologie betreffen zoals AA, PNH, AIHA, hemoglobinopathieën en andere congenitale ziekten, beenmergfalen etc., maar bijvoorbeeld ook zeldzame aandoeningen als Langerhans histiocytose. Mogelijk zijn er nog andere potentieel moeilijk te financieren velden van basaal/translationeel onderzoek: trombose & hemostase en hemofilie? De NVvH wil niet zelf een prioritering aanbrengen, maar faciliterend/stimulerend optreden en fungeren als ambassadeur bij potentiële subsidiegevers. Daarbij dient het onderzoeksvoorstel altijd als uitgangspunt. De NVVH verstrekt zelf geen subsidies en gaat dat ook niet doen. Met om te beginnen een inventarisatie onder de afdelingshoofden van academische ziekenhuizen, heeft de commissie een indruk te krijgen van de omvang van het probleem. In de zomer van 2014 vond een inventarisatie onder alle leden van de NVvH plaats, waarbij men werd uitgenodigd om lopend, of vergevorderde plannen voor, onderzoek dat moeilijk te financieren (b)lijkt, in te dienen. Het Plan van Aanpak dat de NVvH voor ogen stond ziet er als volgt uit: 1. Een inventarisatie van wie binnen de hematologie gemeenschappelijke onderzoeksplannen delen 2. Faciliteren van samenwerking tussen onderzoeksgroepen door de NVvH en identificatie van potentiele geldstromen 3. Het opstellen door de onderzoeksgroep van een gezamenlijk onderzoeksvoorstel. Criteria: breed gedragen onderzoek (2 of meer centra) dat door NVvH-bestuur is omarmd en dat grote impact heeft op de patiënt, op financieel gebied, of op de Quality of Life. 4. Ambassadeurschap: o NVvH-bestuur schrijft aanbevelingsbrief naar potentiele fonds-/subsidieverstrekkers o NVvH vaardigt zo nodig een delegatie af die met subsidieverstrekkers om de tafel gaat zitten o NVvH schrijft particuliere fondsenverstrekkers direct aan met de vraag of het onderzoeksvoorstel gepresenteerd mag worden. Uit de ingezonden projecten voldeed het onderzoeksvoorstel van dr. Halkes (Erasmus MC) “Development of new treatment strategies by unraveling the pathogenesis of aplastic anemia and the mechanism of action of Immune Suppressive Treatment“ aan de drie vooraf opgestelde criteria (relevantie, draagvlak en (moeilijk) elders financierbaar). Concept Jaarverslag NVvH 2014
10
Eind 2014 was de onderzoeksgroep van dr. Halkes bezig met het maken van een inventarisatie van mogelijke financieringsbronnen (personen/organisaties) en eventueel te betrekken andere onderzoeksgroepen. Vorming NL consortia tbv subsidieaanvragen Er wordt in Nederland veel goed hematologisch onderzoek verricht. Toch is het verkrijgen van KWF/NWO/LSBR/EU subsidies voor basaal en translationeel onderzoek voor de individuele groepen vaak moeizaam, aangezien men met andere groepen dingt naar hetzelfde geld (uit te delen per AIO project). Het toekennen van EU subsidies is veelal een weinig transparant en niet zelden een politiek proces. Het is ook niet uitzonderlijk dat alle centra op dezelfde subsidie inschrijven. De NVVH commissie wil trachten gemeenschappelijke grote beursaanvragen te stimuleren, bijvoorbeeld door bij subsidiegevers aan te dringen op instellen van programmasubsidies. Daarbij zullen de onderwerpen binnen voor de hematologie relevante programma’s in overleg tussen NVVH en onderzoekers vast kunnen worden gesteld. De NVvH treedt op als ambassadeur voor de samenwerkende groepen. Uit de reactie van afdelingshoofden hematologie bleek dat er geen behoefte bestaat aan een rol voor de NVVH bij de eventuele vorming van consortia en het lobbyen voor het instellen van hematologische programsubsidies bij grote subsidiegevers.
Wetenschapsprijzen Swammerdamprijs NVvH Deze tweejaarlijkse prijs werd in 2014 niet uitgereikt. Jaap Steenbergen stipendium NVvH Het stipendium werd op 23 januari 2014 uitgereikt aan Dr. Annemiek Broijl voor haar proefschrift getiteld: "Molecular profiling in multiple myeloma” (2012). Er waren vijf proefschriften voorgedragen. De beoordelingscommissie voor de prijs bestond uit de volgende bestuursleden van de Nederlandse Vereniging voor Hematologie: Prof. dr. F. Leebeek, Prof. dr. J.H. Veelken, Dr. M. Nijziel.
6 Financiering & regionalisatie zorg DOT/DBC DOT bijeenkomst mei 2014 Op 27 mei 2014 heeft er een plenaire bijeenkomst met de leden van de NVVH plaatsgevonden, georganiseerd door de DOT expertisegroep en enkele leden van het bestuur van de NVvH. Hierbij heeft Jaap Stam vanuit DBC-onderhoud een presentatie gegeven. Er is een uitgebreid verslag van deze bijeenkomst beschikbaar; hieronder de belangrijkste punten van deze bijeenkomst uiteengezet: •
•
•
Met de invoering van prestatiebekostiging in 2012 is 80% van de producten in het Bsegment ingedeeld. Het B-segment tarief is vrij onderhandelbaar met de zorgverzekeraars. WBMV-functies, zoals SCT, vallen in het A-segment. De tarieven worden landelijk vastgesteld op basis van aanlevering van interne kosten en producten. Alleen de vergunninghouder (instelling) mag het zorgproduct declareren. In andere gevallen is sprake van onderlinge dienstverlening waarvoor ziekenhuizen onderling facturen sturen. Registratie- en sluitingsregels: De doorlooptijden worden in 2015 verkort naar maximaal 120 dagen (zie ook verderop in de nieuwsbrief). Deze maatregel is een wens van de overheid om eerder inzicht in de schadelast te krijgen. Voor ziekenhuis en specialist betekent dit dat eerder gefactureerd kan worden. Gemiddeld zal het onderhanden werk met 15% dalen.
Concept Jaarverslag NVvH 2014
11
• •
•
Effect voor de hematologie is ongeveer 3-5% op landelijk niveau. Bij vervolgtrajecten opent de ziekenhuis software op dag 121 een nieuw zorgproduct. Het zorgproduct wordt gesloten na een periode van 3x 120 dagen. In de huidige beleidsregel staat vermeld dat max. 1 keer per jaar een nazorgproduct gedeclareerd mag worden. De beleidsregel wordt aangepast naar 3 keer per jaar. De regels voor dure geneesmiddelen zijn gewijzigd. Voor een compleet overzicht van de nieuwe procedure verwijzen we u naar de website van de NZa (http://www.nza.nl/zorgonderwerpen/zorgonderwerpen/ziekenhuiszorg/nieuws/Wijziging en-dure-geneesmiddelen-(add-ons)-per-2015/ ). Zorgaanbieders en zorgverzekeraars kunnen samen een aanvraag doen voor het opnemen of verwijderen van middelen op de add-on lijst. In de huidige systematiek moet het ziekenhuis een vinkje zetten of is geleverd conform indicatie van de lijst dure geneesmiddelen. Mogelijk moet de medisch specialist straks zelf aangeven wat de indicatie is.
Uitleg over registratie palliatieve zorg Aan de registratie van de zorgactiviteit 039928 die gebruikt wordt voor begeleiding van supportive care/palliatieve zorg zitten geen extra voorwaarden. Er moet uiteraard wel een face-to-face contact plaatsvinden met een medisch specialist om deze zorgactiviteit te mogen registreren. Lees verder op http://www.hematologienederland.nl/dot#nieuwsbrief Ontwikkeling ICD10 Voor het declareren van een DOT-zorgproduct is het is van belang om de diagnose goed vast te leggen. In het DOT systeem zal de diagnose uit de typeringslijst per 2015 worden vertaald naar de ICD-10 codering. Vanaf 2015 is het typeren van zorg middels de ICD10 noodzakelijk voor de declaratie en zal later in 2016 ook nodig zijn voor de afleiding van DOT –zorgproducten. De DOT-expertisegroep heeft al inbreng geleverd bij het project ICD10 om de koppeling met de bestaande diagnosen en de ICD10 te onderzoeken. Een nieuwe ronde commentaar op deze vertaalslag vindt momenteel plaats. Registratieregels Voor de hematologie gelden uitzonderingen op de registratieregels om de geleverde zorg af te laten leiden naar een declarabel zorgproduct.. De uitzonderingen staan vermeld in het document getiteld ‘Registratieregels’. Voor een korte samenvatting van de reguliere regels en de uitzonderingen die van toepassing zijn voor de hematologie, lees verder op: http://www.hematologienederland.nl/dot#nieuwsbrief Classificatie immuno-chemo Soms is het niet duidelijk of een behandeling onder chemotherapie of onder immunotherapie valt. Om landelijk met alle behandelaren op dezelfde manier te registreren en declareren heeft de DOT expertisegroep een overzicht gemaakt van de classificatie van twijfelgevallen . Zie onderstaande tabel voor het overzicht. Groeifactoren en immuunglobulinen hebben geen bewezen anti-tumor effect. Aangezien dit een vereiste is voor medicinale oncologische therapie, kunnen ze niet als chemo of immunotherapie worden geregistreerd en zijn ze niet opgenomen in de lijst op http://www.hematologienederland.nl/dot#nieuwsbrief . Deze lijst is afgestemd met de NVMO, zodat we landelijk op uniforme wijze gaan registreren. Wijzigingsverzoeken Elk jaar vinden er een aantal nieuwe uitleveringen plaats van de DOT-productstructuur. DBConderhoud en de NZa hebben echter aangekondigd om het aantal releases te beperken om zo meer rust te creëren voor het systeem. Dit houdt in dat er minder mogelijkheden zijn om wijzigingen door te voeren. (http://www.dbconderhoud.nl/dbc-onderhoud-nieuws/2015-rust-voor-dbc-systematiek2/menu-id-1831 ).
Concept Jaarverslag NVvH 2014
12
In 2015 zullen er alleen noodzakelijke wijzigingen worden doorgevoerd die vanuit het veld worden aangevraagd. Dit heeft mede te maken omdat er in de release van 2015 drie grote projecten gerealiseerd dienen te worden en die alle specialismen zullen raken. Het gaat om de verkorting doorlooptijden en het ICD10 –project, zoals eerder toegelicht in deze nieuwsbrief. Daarnaast zullen er in 2015 integrale tarieven worden geïntroduceerd. Bij het project integrale tarieven zal het honorarium van de specialist onderdeel worden van het tarief van de zorgproducten. Elke instelling is vrij om te beslissen hoe het integrale tarief tot stand komt. In 2014 werden de volgende wijzigingsverzoeken opgesteld (nog niet gehonoreerd eind 2014): • Gemetasteerde ziekte • Registratieregel acute leukemie • Sib typering zonder identieke match • Hemofilie specifieke activiteiten Gedetailleerde informatie via: http://www.hematologienederland.nl/dot#nieuwsbrief
Regionale samenwerking Ten aanzien van dit onderwerp trekken HOVON en NVvH gezamenlijk op. In 2014 is een eerste begin gemaakt met een template voor regionale samenwerking, waarbij vooral is gekeken naar de wijze van implementatie.
7 Samenwerking met Stichting HOVON De dagelijkse besturen van NVvH en HOVON zijn in 2014 diverse malen bijeengekomen om te werken aan een robuuste en toekomstbestendige organisatiestructuur van hematologisch Nederland. •
• • •
In samenwerking met de HOVON werd de Stichting Dutch Hematology Congress opgericht. Alle financiële activiteiten t.b.v. het jaarlijkse DHC congres kunnen hierin worden ondergebracht. Nadere uitwerking samen met HOVON en de accountant zal in 2014 plaatsvinden. Richtlijnen op initiatief van de NVvH of HOVON, worden vanaf november 2014 ter becommentariëring aan de leden van de NVvH voorgelegd (zie p. 7) NVvH en HOVON trekken gezamenlijk op t.a.v. DOT en ICD-10/ICD-11 en delen de kosten (zie p. 11 ) Wat betreft de regionalisatie wordt samengewerkt in de commissie Financiering & regionalisering (zie p. 11)
8 Nederlands tijdschrift voor Hematologie (NTvH) Geen bijzonderheden
9 Website De website www.hematologienederland.nl bestaat in haar huidige vorm nu ruim drie jaar en wordt dagelijks door gemiddeld 2700 unieke bezoekers geraadpleegd. In 2014 heeft wederom een revisie van (een deel van ) de patiëntinformatie plaatsgevonden en is een deel van de website speciaal voor AIOS in de differentiatie hematologie ingericht. Tevens worden vacatures voor internist-hematologen geplaatst.
Concept Jaarverslag NVvH 2014
13