Concept Dorpsplan Berghem

Concept Dorpsplan Berghem

INLEIDING

Uw mening over het dorpsplan Berghem

Op 19 maart hebben inwoners van Berghem tijdens een inloopmarkt kunnen zien hoever het staat met het dorpsplan. Met de aanvullingen die bewoners toen hebben gegeven, is het uiteindelijke dorpsplan gemaakt. Het dorpsplan is nog niet definitief ‘klaar’, want de dorpsraad brengt er nog advies over uit. Vóór zij dat doet zou de dorpsraad echter graag horen wat u ervan vindt. Natuurlijk hebben veel bewoners het afgelopen jaar hun inbreng geleverd, maar de dorpsraad wil toch nog graag uw oordeel horen over dit laatste stuk. Daarom ligt het plan ter inzage op de hulpsecretarie in Berghem en bij de Osse Winkel vanaf 2 juni. Kom het lezen, of meenemen om thuis te lezen, en geef uw mening. Wat vindt u goed? Maar vooral: wat kan (nog) beter? U kunt uw reacties op papier zetten, maar mailen of bellen kan ook. Tot en met 27 juni zijn uw reacties welkom bij de leden van de dorpsraad of bij de gemeente Oss. Adressen Uw reacties op het dorpsplan zijn welkom bij: Gemeente Oss, Christa van Oorsouw, Postbus 5, 5340 AB Oss; telefoon 629920; e-mail [email protected] Of bij de volgende leden van de dorpsraad: Ad Verhagen, Dorsvlegel 2 5351 RD Berghem; telefoon 402768 of 06-54301434; e-mail [email protected] Riny van den Broek, Zeis 15 5351 RZ Berghem; telefoon 401197; e-mail [email protected] Cor van den Heuvel; Toxopeusstraat 6 5351 BV Berghem; telefoon 401135; e-mail [email protected]

1. IN- EN AANLEIDING

In de zomer van 2002 zijn bewoners, instellingen, dorpsraad en gemeente begonnen met het maken van dit dorpsplan voor Berghem. In het voorjaar van 2003 is het dorpsplan afgerond. Het resultaat ligt voor u. Berghem is de eerste van de wijken en dorpen in de gemeente Oss waar een dergelijk plan gestalte krijgt. Het dorpsplan bestrijkt een periode van 4-5 jaar (2003/2007). Proces Het dorpsplan is tot stand gekomen in nauwe samenspraak met alle betrokkenen. Dorpsraad, gemeente, wooncorporatie Maasland, stichting Diagonaal en politie Maasland hebben met ondersteuning van bureau Companen samengewerkt in de projectgroep, die verantwoordelijk was voor de totstandkoming van het dorpsplan. Uiteraard zijn ook inwoners betrokken bij het proces door de uitgave van een nieuwsbrief en door discussiebijeenkomsten op drie momenten in het traject. Eerst is een uitgebreide inventarisatie gehouden onder gemeente, instellingen en inwoners. Daarna is gediscussieerd over de toekomst: waar willen we met Berghem naar toe? Wat moet veranderen of juist behouden blijven? En hoe bereiken we dat? Daarbij ging het nadrukkelijk niet alleen om de taak van de gemeente. Ook andere partijen spelen een belangrijke rol bij het bereiken van de doelstellingen. Denk daarbij aan de dorpsraad, het verenigingsleven en niet in de laatste plaats aan de inwoners zelf. De discussie leverde tal van aanknopingspunten voor verdere planvorming, die vervolgens zijn uitgewerkt in samenwerking met betrokken partijen. Op verschillende momenten zijn de tussentijdse resultaten weer teruggekoppeld aan bewoners en instellingen. Uiteindelijk mondde dat uit in het huidige dorpsplan. In bijlage 1 is een overzicht van de verschillende stappen in het proces opgenomen. Dorpsplan als intentieverklaring Het dorpsplan geeft aan hoe Berghem zich volgens bewoners en betrokken organisaties zou moeten ontwikkelen in de komende jaren. Het gaat daarbij om ontwikkeling op fysiek en sociaal gebied, in onderlinge samenhang. Dit dorpsplan moet dan ook gezien worden als een streefbeeld, met de intentie van alle betrokkenen om het beleid en de activiteiten te richten naar dit streefbeeld. Daarbij is de dorpsraad een belangrijke ‘stimulator’ voor de inbreng van bewoners en lokale organisaties. Bestaande plannen, bestaand beleid Alle bestaande activiteiten van gemeente en instellingen zijn niet in het plan opgenomen, maar gaan uiteraard wel gewoon door. Daar waar nieuwe ontwikkelingen gewenst zijn is wel het huidige beleid van de gemeente aangegeven. Ook plannen waar voor aanvang van het proces rond het dorpsplan al besluiten over waren genomen, vallen buiten de strekking van dit plan. Wel zal in de uitvoering waar mogelijk naar combinaties worden gezocht. Soms concrete voorstellen, soms ontwikkelingsrichting Door de toekomstgerichtheid en het feit dat sommige trajecten nu eenmaal lang duren, is besluitvorming (nog) niet op alle punten in dit dorpsplan mogelijk. Daarom wordt in een aantal gevallen de ontwikkelingsrichting aangegeven evenals het te volgen traject. Waar wel op korte termijn actie kan worden ondernomen, zijn concrete voorstellen opgenomen in het dorpsplan.

Draagvlak voor uitvoering Het voornemen om een dorpsplan te gaan maken is vorig jaar enthousiast ontvangen. De resultaten zoals hier beschreven, zijn breed ondersteund. Dat rechtvaardigt ook de verwachting dat we elkaar blijven vinden bij de verdere uitwerking en uitvoering van de maatregelen. Positie en betrokkenheid dorpsraad Ook de dorpsraad van Berghem is steeds betrokken geweest bij de ontwikkeling van het dorpsplan. Tot 1 januari gold dat ook voor het wijkbeheeroverleg. Het feit dat er twee overlegorganen waren, maakte het overleg wel gecompliceerder. De rol van beide organen was dan ook wat minder actief en meer volgend. Vanaf 1 januari is er een nieuwe dorpsraad, die ook de eerdere taken van het WBO heeft overgenomen. De lijn wordt daarmee gemakkelijker en directer. De nieuwe dorpsraad had wel het nadeel dat men halverwege het traject instapte. Dat neemt niet weg dat de dorpsraad zich achter de eerder gekozen speerpunten schaart en een actieve rol wil spelen bij de realisering van het dorpsplan. Leeswijzer dorpsplan In de hoofdstukken 2 tot en met 8 wordt de gewenste toekomst van Berghem geschetst aan de hand van een aantal thema’s, dat ook aan de orde is geweest in de bijeenkomsten voor bewoners en organisaties. Het gaat om: Hoofdstuk 2: het dorpse karakter van Berghem. Dit is het meest essentiële punt; eigenlijk komen -

alle andere thema’s hier min of meer uit voort; Hoofdstuk 3: de centrumontwikkeling met als belangrijk onderdeel de Berchplaets (3.1.); Hoofdstuk 4: huisvesting voor jong en oud; Hoofdstuk 5: verenigingsleven en het betrekken van jeugd en nieuwe bewoners bij het dorp; Hoofdstuk 6: de brede school in Berghem-Zuid;

Hoofdstuk 7: eigen verantwoordelijkheid voor de eigen woonomgeving; Per thema is steeds de stand van zaken aangegeven, de gewenste ontwikkeling, de relatie met bestaand gemeentelijk beleid en de te ondernemen acties. Tenslotte is er aandacht voor veiligheid. Dit is uitgewerkt in: Hoofdstuk 8: veiligheid.

1.

BEHOUD EIGEN KARAKTER ESSENTIEEL

“Berghem heeft een heel sterk dorpskarakter en wil ook zo zelfstandig mogelijk als dorp blijven opereren. De inlijving door de gemeente Oss is een feit dat, gegeven de algemene tendens tot schaalvergroting van gemeenten, niet snel teruggedraaid zal worden. De grootste uitdaging voor Berghem is om ook in de toekomst haar eigen identiteit te behouden.” (bron: www.Berghem.nl) Het behoud van het eigen karakter en de eigen identiteit van Berghem bleek voor bewoners en verenigingen op de verschillende bijeenkomsten de belangrijkste doelstelling voor de komende jaren. Dit laat zich vertalen in zowel een ruimtelijke als een sociale component. Eigenlijk komen alle voorstellen die in dit dorpsplan hun beslag hebben gekregen, voort uit dit éne ‘leidende beginsel’: Berghem moet een dorp blijven, en z’n eigen karakter behouden!

Stand van zaken Berghem is gegroeid langs enkele doorgaande wegen, op de grens tussen de klei van de Maas en de zandgrond in het zuiden (lintbebouwing). Gaandeweg zijn de gebieden tussen die wegen volgebouwd met woningen, maar de vroegere structuur is nog steeds te herkennen. De voorzieningen liggen deels nog verspreid langs deze linten, deels bevinden ze zich in het gebied rond de kerk. Met name de horeca bevindt zich voornamelijk langs de doorgaande weg. Deze ruimtelijke ontwikkeling heeft ertoe geleid dat Berghem geen echt ‘centrum’ heeft. De omgeving van de kerk functioneert in de ogen van de bewoners nog het meest als zodanig. Hoewel Oss en Berghem in de loop der tijd naar elkaar toegegroeid zijn, is er nog steeds sprake van een ruimtelijke dorpstructuur door de open ruimte die Berghem nog scheidt van Oss. Ook in sociaal opzicht heeft Berghem een eigen identiteit. Een bloeiend verenigingsleven, veel activiteiten en een grote betrokkenheid bij het eigen dorp maken dat inwoners zich verbonden voelen met hun dorp en dat graag zo willen houden. Zo laat onder meer de verlichte carnavalsoptocht zien waarin een klein dorp groot kan zijn. Streven Bewoners van Berghem zijn bang dat ook in Berghem de landelijke trend tot individualisering zal leiden tot minder betrokkenheid en minder activiteiten in de toekomst. Daarmee zou de sociale samenhang in het dorp op de tocht komen te staan. Aandacht voor nieuwe inwoners (Piekenhoef) en het betrekken van jeugd bij het verenigingsleven zijn dan ook belangrijke aandachtspunten. In het kader van ‘behoud betrokkenheid’ moet ook de wens gezien worden om voor de inwoners van Berghem in alle levensfasen woonruimte te blijven bieden binnen de eigen kern. Dat betekent ruimte op de Berghemse woningmarkt voor ouderen, ook wanneer ze behoefte krijgen aan zorg. En ruimte voor starters door realisatie van meer geschikte (betaalbare) woningen, zodat de eigen jeugd niet gedwongen wordt weg te trekken uit het dorp bij gebrek aan woonruimte. (Zie verder ‘wonen’, hoofdstuk 4) Los van Oss Een belangrijk aspect is ook de ruimtelijke herkenbaarheid als dorp. De open strook, de fysieke scheiding met de stad Oss, maakt dat Berghem ook ruimtelijk een ‘zelfstandig’ dorp is. Regionale ontwikkelingen (visie Waalboss) waarbij vooral binnen de stedelijke gebieden naar inbreidingslocaties wordt gezocht, brengen het risico met zich mee dat Berghem aan Oss gaat vastgroeien en daardoor gaandeweg ook in andere aspecten het eigen karakter verliest. Het behoud van een open scheiding met Oss is dan ook voor veel mensen in Berghem belangrijk. Gemeentelijk beleid Ruimtelijk gezien maakt Berghem, samen met de stad Oss, deel uit van het stedelijk gebied van de gemeente Oss. Dit betekent dat uitbreidingsruimte vooral gezocht wordt in het gebied Oss/Berghem, en dat andere kernen binnen de gemeente wat dit betreft worden ontzien. Dit komt vooral tot uitdrukking in de regionale ontwikkelingen op ruimtelijk terrein. Zo liggen zoeklocaties voor woningbouw en bedrijventerreinen in Waalboss (de provinciale ruimtelijke planontwikkeling in het gebied Waalwijk/Den Bosch/Oss) dan ook vooral in het gebied Oss/Berghem. Dit lijkt in tegenspraak met de uitdrukkelijke wens van Berghem zelf om een dorp te blijven. Binnen die ontwi kkelingen moet dan ook gezocht worden naar mogelijkheden om het eigen karakter, ook ruimtelijk, te behouden.

Overigens is het ook vanuit oogpunt van de volkshuisvesting voor de gemeente in zijn totaliteit belangrijk om verschillende woonmilieus te handhaven. Tegen het licht van die gewenste diversiteit voegt het ‘dorpse’ karakter van Berghem natuurlijk een belangrijke woonkwaliteit toe aan het stedelijk gebied. Effecten visie Waalboss De eerdere uitbreiding in Berghem Zuid en de komende uitbreiding in Piekenhoef kun je al zien als een gevolg van het feit dat Berghem deel uitmaakt van het stedelijke bebouwingsgebied. Daardoor groeit Berghem natuurlijk sterk. Dit vraagt enerzijds een inspanning van het maatschappelijk veld in Berghem om ook nieuwe inwoners te betrekken bij hun dorp en zo het Berghems karakter te behouden, anderzijds biedt het een basis voor het behoud van en wellicht zelfs uitbreiding van het voorzieningenniveau. In de regionale visie Waalboss die door de provincie wordt ontwikkeld, valt Berghem eveneens onder het stedelijk gebied. Voor het stedelijk gebied worden inbreiding, verdichting en herstructurering als uitgangspunt genomen. De druk op nu open gebieden in het stedelijk gebied (en daarmee ook op de zone tussen Oss en Berghem) neemt daarmee toe. Gedeputeerde Staten zullen in september 2003 een besluit nemen over Waalboss, waarna een inspraakprocedure zal volgen. Openhouden ‘groene zone’ aandachtspunt in nieuw beleid In het gemeentelijke Ruimtelijk Ontwikkelingsplan (ROP) van 1996 is aangegeven dat het ruimtelijk openhouden van de geledingszone tussen Oss en Berghem gewenst is. Op dit moment bekijkt de gemeente het ruimtelijke beeld van Oss opnieuw en in het voorjaar van 2004 moet een nieuwe ruimtelijke visie (structuurvisie Oss) gereed zijn. Hierin zal ook de toekomst van de zone tussen Oss en Berghem weer aan de orde zijn. Omdat de eerder genoemde provinciale visie Waalboss richtinggevend wordt voor deze gemeentelijke structuurvisie, en het huidige concept van de visie Waalboss uitgaat van een groene strook tussen Oss en Berghem, ligt het voor de hand dat deze strook ‘open’ blijft. Dat sluit dus goed aan bij de wens van bewoners. Actie Binnen het traject van de gemeentelijke structuurvisie richting geven aan een invulling van de geledingszone die recht doet aan de ruimtelijke herkenbaarheid van Berghem als dorp. Oftewel een ‘groene invulling’ van deze zone door deze locatie te bestemmen voor functies als sportvelden, park, recreatie, etc. Planning: afronding van de structuurvisie in voorjaar 2004.

2.

GEZELLIG DORPSCENTRUM GEWENST

In de discussies met bevolking en instellingen blijkt dat er grote behoefte is aan een centrale plaats waar mensen elkaar tegenkomen, waar voorzieningen te vinden zijn, waar levendigheid is. Oftewel aan een kleinschalig en gezellig dorpscentrum. Dat is er nu niet.

Daar komt bij dat een aantrekkelijk dorpscentrum ertoe kan bijdragen dat ook nieuwe inwoners gebruik gaan maken van de voorzieningen die Berghem te bieden heeft, waardoor het draagvlak voor bijvoorbeeld (meer) winkels kan toenemen. Stand van zaken Door de manier waarop Berghem historisch is gegroeid (zie hoofdstuk 2), is er geen sprake van een echt centrum. Pogingen in het verleden om een centrum te creëren (bijv. rond de Wilhelminasingel) zijn niet geslaagd. Een aantal jaren terug heeft ook de ondernemersvereniging Berghem een voorstel gedaan ten behoeve van een mogelijke centrumontwikkeling, waarbij vooral uitbreiding van (winkel)functies aan de Willibrordusstraat werd nagestreefd. Ook dit leidde niet tot een haalbaar centrumplan, zoals ook geconcludeerd werd door de “klankbordgroep bestemmingsplan Berghemdorp”. Wel wordt een verdichting en uitbreiding van de winkelfunctie in het zuidelijk deel van de Willibrordusstraat als een mogelijkheid gezien. Streven Veel bewoners en instellingen zijn overtuigd van het belang van een echt gezellig dorpscentrum. Hoewel ze tevreden zijn over de verschillende voorzieningen zoals de kerk, De Berchplaets, sportvoorzieningen, eerste lijnszorgvoorzieningen, brandweer, postkantoor, bibliotheek, hulpsecretarie, dierenarts, etc., wordt een ‘dorpskern als ontmoetingsplek’ gemist. Ook het huidige winkelaanbod voldoet niet. Ondernemers geven aan dat de opstelling van de gemeente positief en meedenkend zou moeten zijn om ondernemers te stimuleren zich in Berghem te vestigen of uit te breiden. Het behoud van de hulpsecretarie wordt door bewoners en dorpsraad erg belangrijk gevonden. Vanuit de historie (vroegere gemeentehuis) is de huidige locatie tevens van waarde voor de inwoners , al is de toegankelijkheid van het gebouw een knelpunt. Ook de ouderenzorg verdient aandacht. Verzorgingshuis “de Wilberthof” voorziet op termijn veranderingen in de vraag. De behoefte binnen de voorziening zal meer verschuiven naar verpleegplaatsen, terwijl zorg (zoals nu in het verzorgingshuis) steeds meer aan huis geboden zal gaan worden. De keuze van stichting Zorg voor Ouderen Maasland (eigenaar van de Wilberthof) voor aanpassingen op de huidige locatie óf vervangende nieuwbouw elders in Berghem is mede bepalend voor de ontwikkeling van het centrum. Bij verhuizing van de Wilberthof zal een andere invulling voor de huidige locatie gezocht moeten worden. Wat en waar Een gezellig centrum zou ruimte moeten bieden aan winkels, horeca (kleinschalig, met terrasje), medische voorzieningen en maatschappelijke activiteiten. Daarnaast is er behoefte aan seniorenwoningen in of nabij het centrum, dicht bij de voorzieningen. Een uitgebreidere beschrijving van eisen en wensen ten aanzien van het centrum is als bijlage 2 opgenomen. Het gebied waar naar gekeken wordt loopt vanaf de Wilberthof via het kerkplein en de St. Willibrordusstraat tot de Kap. Kitslaarstraat. Ook de locatie van de Berchplaets (zie ook paragraaf 3.1.) en het Mr. Gielenplein wordt erin meegenomen. Een verbinding tussen het centrumdeel ‘rond de kerk’ en het deel ‘rond het Mr. Gielenplein’ wordt nagestreefd.

Wensen Mr. Gielenplein Het Mr. Gielenplein en het gebied daaromheen (richting kerk) zou volgens bewoners en organisaties vooral ruimte moeten bieden aan zorg- en welzijnsfuncties. Genoemd zijn: seniorenhuisvesting zorgvoorzieningen activiteitenruimte groene en parkachtige aankleding kleinschalige horeca Een combinatie van deze onderdelen op/aan/rond het Mr. Gielenplein lijkt goed te passen in een eventuele centrumontwikkeling. Uiteraard biedt een dergelijk plein minder ruimte voor grootschalige evenementen, zoals bijvoorbeeld de kermis. Daar moet dan een alternatieve locatie voor gevonden worden. Aandachtspunten Ten aanzien van een mogelijke centrumontwikkeling zijn er ook enkele concrete vragen waar hoe dan ook een antwoord op moet komen: -

-

de St. Josephschool gaat verhuizen, er moet een besluit genomen worden over de toekomstige bestemming van deze locatie; de Wilberthof wil op termijn uitbreiden of naar een nieuwe locatie. In elk geval zal op termijn de aard van de zorg veranderen. Streven is om meer zorg te bieden aan zelfstandig wonenden en daarnaast een aantal verpleegplaatsen te realiseren in Berghem. Dit vraagt ook qua ruimtelijke invulling aanpassingen; er moet een plan komen om het Mr. Gielenplein aan te passen of op te knappen (gemeentelijk besluit); er moet een besluit komen over wel of niet handhaven van gemeenschapshuis De Berchplaets (zie paragraaf 3.1.); enkele particulieren in het centrumgebied hebben bouwplannen waarover een besluit genomen moet worden.

Gemeentelijk beleid Het bestemmingsplan Berghem-dorp nadert momenteel zijn afronding. Dit bestemmingsplan is vooral een actualisering van de bestaande (verouderde) bestemmingsplannen in het deel van Berghem dat ten noorden van het spoor ligt. In dit bestemmingsplan wordt een voorzichtige aanzet gegeven voor de gewenste ontwikkeling van het centrum. Daarbij wordt vooral rond het kerkplein en in de St. Willibrordusstraat tussen kerkplein en Kap. Kitslaarstraat de mogelijkheid geschapen van centrumfuncties. Binnen het traject van dit bestemmingsplan is al geconstateerd dat het centrum van Berghem nadere aandacht verdient. In het samenwerkingsprogramma heeft het huidige college aangegeven nog dit jaar een besluit te willen nemen over de toekomst van het centrum van Berghem. Het Mr. Gielenplein is al enkele jaren geleden als punt van aandacht benoemd. Investeringen voor het opknappen van het plein, waarvoor een bedrag van ongeveer € 180.000 is gereserveerd, zijn in afwachting van het dorpsplan uitgesteld. Actie Een centrumplan vergt tijd. Het is dan ook niet mogelijk om in het kader van dit dorpsplan al duidelijkheid te geven over de mogelijkheden. Daarom is een apart traject ingericht ten behoeve van

deze centrumontwikkeling waarbij inmiddels een onderzoek is gestart naar de ruimtelijke mogelijkheden om de eisen en wensen ten aanzien van het centrum vorm te geven. In dit onderzoek en de uitwerking van alternatieven werken de gemeente en woonmaatschappij Maasland samen. Nadat de mogelijkheden ook op haalbaarheid en consequenties zijn onderzocht, zal dit met de diverse betrokkenen (waaronder bewoners) in Berghem worden besproken. Planning: afronding onderzoek mei 2003, bespreking resultaten tussen juni en oktober, besluitvorming college eind 2003, besluitvorming gemeenteraad begin 2004. Uitvoering plan zal afhankelijk zijn van de concrete inhoud.

2.1. Toekomst gemeenschapshuis de Berchplaets Je kunt De Berchplaets niet los zien van het centrum: enerzijds door de locatie, maar anderzijds door de activiteiten die er plaatsvinden en die een bijdrage leveren aan de levendigheid in het dorpscentrum. De toekomst van de Berchplaets zal dan ook een plek moeten krijgen in de centrumontwikkeling. Stand van zaken De Berchplaets vervult een belangrijke functie binnen de gemeenschap. Veel verenigingen vinden er onderdak en grote sociale gebeurtenissen als koninginnedag en carnaval vinden plaats in en rond de Berchplaets. Het gebouw is echter verouderd en in slechte staat. Al enkele jaren speelt de discussie of het gebouw gerenoveerd dan wel vervangen zou moeten worden. De forse investeringen die nodig zijn om het gebouw weer te laten voldoen aan de eisen, rechtvaardigt een breder onderzoek naar mogelijke oplossingen alvorens een besluit te nemen. De aangrenzende sportzaal staat eveneens ter discussie nu een belangrijke gebruiker, de basisschool, gaat verhuizen naar Piekenhoef en vanuit onderwijsbelang een sportzaal nabij de school nodig heeft. Indien bij de nieuwe school een sportzaal wordt gerealiseerd, kunnen natuurlijk ook verenigingen daar gebruik van maken. Streven Veel bewoners zijn tevreden over De Berchplaets, maar ervaren een kwalitatief en kwantitatief tekort in de (beschikbaarheid van) zalen. Met name voor toneel, dansen en muziek lijkt het minder geschikt (klein podium, slechte akoestiek). Ook de geluidsisolatie is slecht: zowel ten aanzien van de verschillende ruimtes onderling, als ten aanzien van geluid naar buiten toe. Op een aantal punten voldoet De Berchplaets inderdaad niet aan huidige normen (milieu, met name geluid, arbo, bouwtechniek). Tevens ervaren bewoners en instellingen dat (de organisatie van) het gebruik niet optimaal geregeld is en dat de bezetting van ruimtes adequater op elkaar afgestemd kan worden. Geen uitspraak over wel of niet behouden Bewoners en instellingen hebben zich niet nadrukkelijk uitgesproken over wél of juist géén behoud van De Berchplaets. Vooralsnog vertrouwen zij erop dat het als belangrijk aandachtspunt wordt meegenomen in de centrumontwikkeling, en dat de functies van het gemeenschapshuis hoe dan ook een plek krijgen in het centrum zelf. Van sommige functies is gezegd dat zij ook op een andere locatie dan het centrum zouden kunnen plaatsvinden.

In geval van behoud is de oriëntatie van De Berchplaets ten opzichte van het Gielenplein in elk geval een aandachtspunt. Berchplaets en plein vormen nu geen geheel. Gemeentelijk beleid De gemeenteraad heeft in 2002 de nota sociaal-culturele accommodaties vastgesteld. Hierin wordt bepaald dat elke wijk minimaal één multifunctionele accommodatie (die voldoet aan de wettelijke eisen) nodig heeft, die minimaal onderdak biedt aan wijkgerichte activiteiten en verenigingen. Het streven is om activiteiten voor kinderen tot 12 jaar en hun ouders te laten plaatsvinden binnen brede scholen, zodat het wijk/dorpscentrum vooral ruimte biedt aan activiteiten voor jeugd vanaf 12 jaar en volwassenen. Gemeentebreed wordt gestreefd naar één of twee accommodaties die geschikt zijn voor grotere activiteiten. Op dit moment is de Berchplaets één van die grotere accommodaties, hoewel er momenteel nauwelijks activiteiten plaatsvinden die breder publiek trekken dan de lokale inwoners. De accommodaties moeten op termijn zodanig worden aangepast dat ze voldoen aan de wettelijke normen, onder andere rond milieu. Beheer accommodatie De gemeente streeft naar beheer van de gemeenschapshuizen door de gemeenschap zelf, in de vorm van beheerstichtingen. De Berchplaets valt op dit moment nog onder verantwoordelijkheid van de dorpsraad o.g.v. het convenant herindeling. De dorpsraad is echter vergevorderd in het zoeken van een stichtingsbestuur dat deze taak kan overnemen. Daarmee zal de dorpsraad in de komende ontwikkelingen niet langer met verschillende functies deel hoeven nemen aan de discussie en zich beter kunnen richten op het belang van de hele gemeenschap. Het kandidaat-bestuur wacht een beslissing over de toekomst van de Berchplaets af (renovatie of nieuwbouw) om aan de hand daarvan ook de noodzakelijke condities voor een overdracht goed te kunnen overeenkomen. Actie In het onderzoek rond de centrumontwikkeling wordt ook de Berchplaets meegenomen. Bij de besluitvorming over het centrum wordt ook een besluit genomen over renovatie dan wel nieuwbouw van de Berchplaets. De dorpsraad zal het beheer overdragen aan een stichting die vervolgens namens het gemeenschapshuis en zijn gebruikers kan participeren in de discussie over de toekomst. Planning: discussie Berchplaets is onderdeel van centrumontwikkeling. Zie planning aldaar (hoofdstuk 3). Overdracht beheer: na besluitvorming over toekomst Berchplaets.

3.

WONEN VOOR JONG EN OUD

De grote betrokkenheid van inwoners bij het eigen dorp leidt er natuurlijk toe, dat veel mensen er ook graag willen blíjven wonen. De huidige woningmarkt biedt echter voor met name jongeren en ouderen (te) weinig mogelijkheden. Dit heeft enerzijds te maken met de schaarste aan betaalbare starterswoningen (huur en koop), anderzijds met schaarste aan seniorenwoningen. Berghem ervaart dit als een belangrijk knelpunt voor de gewenste toekomstige ontwikkeling van het dorp. Stand van zaken De ontwikkelingen in de bevolkingssamenstelling laten zien dat op termijn ook in Berghem een forse uitbreiding van het aantal seniorenwoningen nodig is. Op dit moment wordt een gewenste uitbreiding van 24 woningen in 2010 tot 75 in 2015 voorzien. Dit betreft de huurwoningen; Berghem

kent geen specifieke seniorenkoopwoningen, en in Piekenhoef zijn die ook niet voorzien. (Dat wil overigens niet zeggen dat er geen woningen zijn, die toch heel geschikt door senioren bewoond kunnen worden.) Daarnaast maken ontwikkelingen in de ouderenzorg, met name de toenemende extramuralisering, de behoefte groter. Ook voor jongeren/starters is er in Berghem te weinig betaalbaar woningaanbod. Daarom zijn veel jongeren, vaak geboren en getogen Berghemnaren, genoodzaakt te vertrekken naar bijvoorbeeld Oss. Zo verliest Berghem een stuk ‘autochtone bezieling’. Een probleem wat overigens in veel dorpen in Nederland speelt. Het gebrek aan betaalbare starterswoningen is niet uniek voor Berghem, maar speelt ook elders in en buiten de gemeente Oss. Geen oplossing door Piekenhoef De nieuwbouwwoningen in Piekenhoef bieden onvoldoende soelaas in de sfeer van ‘betaalbare woningen voor starters of ouderen’. Over het algemeen is het geplande programma te duur voor de beginnende woningzoekenden en zal Piekenhoef vooral niet-Berghemnaren trekken. Deze wijk is overigens in beginsel bedoeld voor de opvang van inwoners uit de hele gemeente Oss. Streven Bewoners benadrukken het belang van betaalbare woningen, bereikbaar voor de bewoners van Berghem. Ook woningcorporaties ervaren dat de huurwoningmarkt in Berghem aardig ‘op slot’ zit. En gezien de huidige marktprijzen biedt ook de koopsector geen uitkomst. Bewoners ervaren behalve voor jongeren ook een tekort aan (betaalbare) huur- en koopwoningen voor senioren. De woonwensen variëren. Van appartementen tot grondgebonden woningen, van volledig zelfstandige woningen tot woningen met gemeenschappelijke voorzieningen of zorg. In het onderzoek naar mogelijkheden in het centrum van Berghem wordt de vraag naar geschikte woningen voor senioren dan ook nadrukkelijk meegenomen. Afhankelijk van de mogelijkheden in het centrumgebied zal ge keken moeten worden naar de behoefte die resteert voor andere locaties. Ouderen wonen liefst in centrum Ouderen hebben een voorkeur voor wonen in het centrum. Ook wanneer de gezondheid minder wordt, kunnen zij dan makkelijk gebruik blijven maken van de voorzieningen die daar zijn geconcentreerd. In het centrumgebied staan echter weinig geschikte seniorenwoningen. De beoogde centrumontwikkeling zou hierin iets kunnen betekenen (hoofdstuk 3). Tenslotte zijn er ook voor gehandicapten weinig geschikte woningen; misschien dat ook daaraan aandacht besteed zou kunnen worden in mogelijke planvorming (Focuswoningen). Doorstroming stimuleren Bewoners en organisaties verwachten dat bij realisatie van meer seniorenwoningen er via doorstroom ook woningen voor starters beschikbaar komen. De verwachting is dat vooral betaalbare huurwoningen beschikbaar zullen komen, en in mindere mate betaalbare koopwoningen. Verder zal bij toekomstige plannen rekening gehouden moeten worden met de aard van de vraag naar woningen. Mogelijke locaties In het kader van de centrumontwikkeling wordt de vraag naar seniorenwoningen meegenomen en bekeken welke locaties in het centrum daarvoor geschikt zijn. Tijdens de bijeenkomsten zijn bijvoorbeeld het mr. Gielenplein en de locatie van de St. Josephschool, eventueel in combinatie met

winkels of voorzieningen) genoemd. Verder vragen bewoners om bij de invulling van ’t Reut rekening te houden met wensen van zowel ouderen als starters. Gemeentelijk beleid Op termijn is woningbouw gepland in ’t Reut. Omdat de beschikbare contingenten (het aantal woningen dat de gemeente mag bouwen) reeds volledig bestemd waren, gaat het om de lange termijn (10-15 jaar). Echter recent zijn de contingenten uitgebreid. Dit maakt het mogelijk om de planningen opnieuw te bekijken. In het gemeentelijke woningbouwprogramma zal dan ook worden bekeken of de bouw van woningen in ’t Reut versneld kan plaatsvinden. In de woningplanning zitten Oss en Berghem ‘bij elkaar’. Dat kan voor Berghem een bedreiging zijn (te veel verdichting en uitbreiding waardoor dorpse karakter verloren gaat), maar ook een kans (mogelijkheden om in gepaste maatvoering woningen toe te voegen). Momenteel loopt een onderzoek naar de woonbehoefte in Oss. In vervolg daarop wordt een woonvisie opgesteld, waarin ook de wensen vanuit Berghem een plek moeten krijgen. De gemeente wil stimuleren dat ouderen zolang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Dit moet gerealiseerd worden door enerzijds geschikte huisvesting te realiseren, anderzijds door waar moge lijk voorzieningen te treffen die dit mogelijk maken. Actie Wensen ten aanzien van ouderenwoningen worden meegenomen in de centrumontwikkeling. Woonmaatschappij Maasland en de gemeente werken hierin samen. Wensen ten aanzien van starterswoningen worden meegenomen in de toekomstige ontwikkeling van ’t Reut. Planning: Ouderenhuisvesting: zie planning centrumontwikkeling (hoofdstuk 3); starterswoningen ’t Reut: besluitvorming over planning woningbouw in ’t Reut zomer 2003.

4.

VERENIGINGSLEVEN: BETREKKEN JEUGD EN NIEUWE BEWONERS

Berghem kent een actief verenigingsleven waaruit veel activiteiten voortvloeien. Dit verenigingsleven is een belangrijke pijler voor het behoud van het dorpse karakter en de sterke sociale structuur van het dorp. Het verenigingsleven heeft zeker toekomstwaarde, maar zal die toekomst voor een belangrijk deel (ook) moeten zoeken in het betrekken van de eigen jeugd en van de nieuwe bewoners die zich de komende jaren in Piekenhoef zullen vestigen. Stand van zaken Berghem kent in totaal zo’n 70 verenigingen. Gezamenlijk vormen zij de sociale spil van het dorp. De betrokkenheid van met name ouderen is groot, die van de jongeren spitst zich toe op sport en de carnaval (opbouw carnavalswagens van de herfst tot april). Wel is de beschikbare ruimte voor de bouw van carnavalswagens een knelpunt. PuntKomma organiseert voor jongeren tot 16 jaar diverse activiteiten en enige tijd geleden is een ‘hangplek’ aangelegd, die overigens weinig wordt gebruikt. Voor oudere jongeren (16 tot 25 jaar) is er niet veel te doen, Berghem heeft geen uitgaansgelegenheden.

Streven Bewoners benadrukken dat betrokkenheid bij het verenigingsleven van jeugd en nieuwe inwoners om verschillende redenen belangrijk is: veilig stellen van het hechte sociale leven van Berghem voor de toekomst, voldoende activiteiten voor jeugd en jongeren, voorkómen van ‘scheiding’ tussen Berghem Noord en Berghem Zuid, ruimte creëren voor vernieuwing en nieuwe impulsen. Jeugd en jongeren Juist het bloeiende verenigingsleven biedt aanknopingspunten om jongeren ook in de zomertijd op een goede manier te betrekken bij activiteiten. Dit onderwerp moet meer structureel gestalte krijgen, bijvoorbeeld onder begeleiding van gemeente en/of opbouwwerk. Eventuele goede ideeën zou de gemeente dan met subsidie kunnen ondersteunen. Het is belangrijk met name de wat oudere jongeren te stimuleren daarin vooral zélf verantwoordelijkheid te nemen, en hun initiatieven dan ook te ondersteunen. Nieuwe bewoners Alle partijen (inwoners, verenigingen, dorpsraad) vinden het belangrijk om nieuwe bewoners op een goede manier welkom te heten in het dorp en hen te informeren over wat er in Berghem te doen is. Dat kan bijvoorbeeld door schriftelijk informatiemateriaal over de ‘sociale kaart’ van Berghem aan te bieden en door kennismakingsbijeenkomsten te organiseren. De dorpsraad rekent dit tot haar verantwoordelijkheid. Het onderwerp staat al op de agenda bij de dorpsraad. Ondersteuning verenigingen Tijdens de totstandkoming van dit dorpsplan hebben verenigingen aangegeven dat meer ondersteuning gewenst is. Met de toenemende eisen bij het organiseren van activiteiten neemt de druk op besturen toe en de nodige deskundigheid ontbreekt soms. Hoe die ondersteuning er precies uit kan zien, weten zij niet precies. Wel geven ze aan dat gemeentelijke regels niet altijd even duidelijk zijn en dat ‘meedenken’ vanuit de gemeente vaak al heel fijn zou zijn. Gemeentelijk beleid In de PPN 2003/2006 is besloten te komen tot een steunpunt voor vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties. Momenteel wordt bekeken hoe dit steunpunt het beste georganiseerd kan worden. Het is de bedoeling dat het steunpunt ook verenigingen uit Berghem een antwoord kan geven op hun ondersteuningsbehoefte. Ten aanzien van recreatieve activiteiten speelt de gemeente geen actieve rol. De organisatie hiervan is vooral iets van inwoners en hun verenigingen. Wel wil de gemeente activiteiten faciliteren door bijvoorbeeld subsidie. Speciaal voor jeugd is er een gemeentelijk budget: “activiteiten door en voor jeugd”. Wanneer binnen Berghem jongeren (in samenwerking met verenigingen) iets willen organiseren voor de jeugd kan hierop een beroep worden gedaan. De dorpsraad wil nadrukkelijk aandacht besteden aan de behoefte van jongeren en heeft hiervoor een contactpersoon benoemd. De gemeente verzorgt voor nieuwe inwoners een welkom in de gemeente Oss, maar dat is niet specifiek gericht op de wijk of het dorp. Zoals gezegd zal de dorpsraad hier aandacht aan besteden.

Actie -

Nadere uitwerking van organisatie en ondersteuningsvorm van het steunpunt vrijwilligers. Bekendheid geven aan de mogelijkheden van de gemeente om activiteiten (voor jeugd) te ondersteunen. De dorpsraad maakt een opzet voor een welkom aan nieuwe bewoners.

Planning: implementatie steunpunt vrijwilligers in 2003; informatie over ondersteuning jeugdactiviteiten medio 2003; plan voor welkom nieuwe inwoners in 2003.

5.

DE BREDE SCHOOL, VOORZIENINGEN IN ZUID

Het belang van voorzieningen in Berghem-Zuid is voor vele bewoners en organisaties een aandachtspunt. Daarbij gaat het niet alleen om een gewenst voorzieningenniveau in zuid, maar ook om het voorkómen van een scheiding tussen Berghem ‘noord’ (ten noorden van de spoorlijn) en ‘zuid’. De komst van een brede school kan een bijdrage leveren aan de onderlinge verbondenheid. Stand van zaken De katholieke St. Josephschool is eind 2002 gedeeltelijk verhuisd naar een noodlocatie in zuid. Hier is tevens een openbare basisschool gestart. In samenwerking met de schoolbesturen wordt inmiddels druk gewerkt aan de planvorming van een nieuwe school in Piekenhoef die naast onderwijs ook onderdak biedt aan voorzieningen als kinderopvang, naschoolse activiteiten en een consultatiebureau. Voorzieningen die voor heel Berghem belangrijk zijn. Ook een eventuele verhuizing van de sportzaal (inclusief verenigingsactiviteiten) zou kunnen bijdragen aan het sociale leven in Piekenhoef. Het is de bedoeling dat straks de beide scholen hierin participeren. De huidige katholieke Molenveldschool in Berghem noord blijft gewoon bestaan. Streven In de beleving van veel Berghemnaren is er een scheiding (aan het ontstaan) tussen Berghem Noord en Zuid met de spoorlijn als scheidslijn. Om te voorkomen dat dit gevoel van ‘scheiding’ zich voortzet, zijn in zuid voorzieningen nodig die ook door bewoners uit noord kunnen worden gebruikt. Net als omgekeerd. De huidige realisatie van de brede school in zuid biedt hiervoor aanknopingspunten. Voorzieningen, bedoeld voor kinderen tot 12 jaar, horen hier in eerste instantie een plek te krijgen. Wanneer ook de sportzaal bij de nieuwe school gerealiseerd kan worden, kunnen ook een aantal verenigingsactiviteiten een plek vinden in de nieuwe wijk. Of dit haalbaar is wordt momenteel beoordeeld binnen het onderwijshuisvestingsplan. Gemeentelijk beleid De gemeente streeft naar de ontwikkeling van brede scholen (inmiddels omgedoopt in Horizonscholen), minimaal één in elke wijk. De gemeente wil hiervoor pilots inrichten. De nieuwe school in Piekenhoef was al een beoogde locatie voor een brede school en biedt daarmee een mooi aanknopingspunt voor een pilot, waaraan dus momenteel volop wordt gewerkt. Actie In Piekenhoef wordt momenteel gewerkt aan realisatie van een horizonschool. Planning: planvorming gereed medio 2003; start bouw begin 2004; oplevering begin 2005.

6.

BEWONERS EN HUN EIGEN STRAAT

Tijdens de bijeenkomsten rond het dorpsplan zijn ook de nodige kleine, concrete wensen aan de orde geweest die betrekking hadden op de directe woonomgeving van mensen. Hoewel het hierbij natuurlijk gaat om kleine uitvoeringsonderdelen, toont het aan dat bewoners over het algemeen goede deskundigen zijn voor wat betreft de leefbaarheid en inrichting van hun eigen straat. Daarvan moet meer gebruik worden gemaakt. Daarom is in meer algemene zin gesproken over de vraag hoe om te gaan met dit soort wensen, en welke meerwaarde dat kan leveren aan de leefbaarheid in een buurt.

Stand van zaken Bewoners weten veelal hoe hun straat of buurt net wat leuker of gezelliger kan zijn, of beter kan voldoen aan de wensen van de eigen bewoners. Het kan gaan om onderdelen als (toepassing van) groen, speelvoorzieningen, herinrichting parkeerplekken of anderszins kleine aanpassingen in de openbare ruimte. Maar trajecten via de gemeente zijn vaak lang. Wanneer bewoners meer mogelijkheden krijgen om zelf iets te doen aan ‘hun’ straat, kan er meer gebeuren en voelen bewoners zich meer betrokken. Wanneer de eigen keuzes meer bepalend worden, mag je verwachten dat ook de eigen verantwoordelijkheid toeneemt. Streven Vanuit deze gedachte is het idee besproken om meer wensen van bewoners te kunnen realiseren door de inzet van bewoners zelf. Als bewoners zelf (een deel van) het werk doen, dalen de kosten en kunnen meer wensen gehonoreerd worden. Tijdens de bijeenkomsten bleek dat veel bewoners wel voelen voor een dergelijke aanpak, al werd wel aangegeven dat het belangrijk is om dit goed te regelen. Gemeentelijk beleid Het beheer en onderhoud van de openbare ruimte is sinds 1 januari 2003 gebiedsgericht georganiseerd. Elk gebied heeft een gebiedsbeheerder, die verantwoordelijk is voor alle beheer en onderhoud in zijn gebied. Het is de bedoeling daarbij meer samen te werken met de bewoners, waarbij ook nadrukkelijk hún wensen en prioriteiten t.a.v. beheer en onderhoud een rol zullen spelen. De gebiedsbeheerder krijgt de beschikking over de bijbehorende budgetten en heeft de mogelijkheid om in overleg met wijk- of dorpsraad en bewoners te variëren al naar gelang de wensen, dit voor zover het gemeentelijke beleid en het budget dit toestaan. Binnen deze nieuwe werkwijze kan heel goed het idee worden ingepast, dat bewoners zelf een eigen inzet leveren bij de realisatie van aanpassingen in hun leefomgeving. Hiermee is inmiddels een aanvang gemaakt. Wanneer een dergelijk project in Berghem slaagt, kan het ook in andere wijken toegepast worden.

Actie Inmiddels is een voorstel voor een dergelijk project ‘Buurtwerk(t)’ in Berghem in procedure gebracht. Het voorstel is in bijlage 3 opgenomen. Voorgesteld wordt om vanuit de ISV-gelden een (beperkt)

budget beschikbaar te stellen. Het project in Berghem kan tevens inzicht geven in de mogelijkheden, de mate waarin kosten uit reguliere budgetten betaald kunnen worden en eventueel extra benodigde inzet. Gezien het belang bij een goede woonomgeving heeft ook woonmaatschappij Maasland een bijdrage toegezegd. Planning: besluitvorming in april, start eerste project ‘Buurtwerk(t)’ in juni.

7.

VEILIGHEID, SOCIALE VEILIGHEID, LEEFBAARHEID

De gemeente heeft de intentie om te komen tot wijkveiligheidsplannen. Vanuit dit standpunt is in Berghem ook veiligheid als onderwerp ingebracht op de bewonersbijeenkomsten. Het blijkt echter dat veiligheid niet als een belangrijk probleemgebied wordt ervaren door bewoners en organisaties in Berghem. Dat neemt niet weg dat het belangrijk is om ook in de toekomst de veiligheid zoveel mogelijk te garanderen. Vanuit instellingen (met name politie) en in mindere mate door de inwoners zijn wel enkele aandachtspunten genoemd. Voor een deel moeten deze aandacht krijgen in de ontwikkeling van plannen, voor een deel zijn aanvullende afspraken gemaakt. Verkeer Bewoners geven met name op het terrein van verkeersveiligheid enkele knelpunten aan. Voor zover deze te maken hebben met wegonderhoud (bijvoorbeeld slecht wegdek van sommige wegen in het buitengebied) zijn deze opmerkingen direct doorgegeven aan de betreffende beheerders. Daarnaast hebben verkeersklachten vooral te maken met verkeersgedrag (te snel rijden) en met de toenemende drukte. Inmiddels zijn 30-km-zones ingericht en wordt gewerkt aan de realisering van 60-km-zones in het buitengebied. Het is zaak om te volgen of dit voldoende oplossing biedt. Verder zal in de planontwikkeling rond het centrum van Berghem rekening gehouden moeten worden met de verkeerscirculatie. Aandachtspunt daarbij is de veiligheid voor voetgangers (oversteekpunten) in het centrum. Ook de routes voor rolstoelers e.d. verdient aandacht. Handhaving De politie constateert in Berghem een aantal situaties waar naar samenwerking gezocht moet worden als het om handhaving gaat. Aanpak van problemen vanuit zowel strafrechtelijke als bestuurlijke hoek kan elkaar versterken en de kans op succes c.q. het voorkomen van herhaling vergroten. De gemeente werkt momenteel aan de verbetering van handhaving, onder andere door goede afspraken en een uitbreiding van mankracht. Verder is afgesproken om op korte termijn te komen tot (gemeentebrede) afspraken over samenwerking en gezamenlijk optreden daar waar dat nodig is. Inmiddels zijn rond de knelpunten in Berghem praktische afspraken gemaakt. Jeugdoverlast Met name op het mr. Gielenplein is er met tussenposen sprake van overlast door jongeren. In het verleden is gebleken dat goede afspraken tussen politie en jongerenwerk belangrijk zijn. Ook in toekomstige situaties (op dit moment is het er rustig) zullen politie en ambulant jongerenwerker samen naar een oplossing zoeken.

Maar ook de inrichting van het plein speelt een rol: de huidige inrichting nodigt feitelijk uit tot ongewenst gedrag. In de centrumontwikkeling zal dan ook gekeken moeten worden naar een zodanige inrichting dat overlast minder kans krijgt. Als preventieve aanpak is het belangrijk dat jongeren meer gestimuleerd worden om vooral zelf verantwoordelijkheid te nemen voor eigen activiteiten. Punt Komma kan hierin het een en ander betekenen maar ook het verenigingsleven kent aanknopingspunten om jongeren (ook in de zomertijd!) op een goede manier te betrekken bij allerlei activiteiten. Ook dit moet, bijvoorbeeld onder begeleiding van gemeente en/of opbouwwerk, wat meer structureel gestalte kunnen krijgen. Het creëren van een beheersbare uitgaansgelegenheid voor jongeren kan een onderdeel voor nader onderzoek zijn. Jeugdoverlast vindt overigens ook op andere locaties plaats, die in de tijd wisselen. Momenteel komen incidenten met enige regelmaat voor aan het Bergereind in de buurt van de ‘JOP’ en aan de achterkant van het gebouw van de Rabobank. Oudere jeugd veroorzaakt zo nu en dan overlast op de hoek van de Maanstraat/Oosterdstraat. De algemeen vraag is: hoe willen we omgaan met jeugdoverlast, en wat is ieders rol daarin? Keuzes rond veiligheid Tot slot: veiligheid heeft veel te maken met de beleving van mensen en problemen kunnen in de tijd behoorlijk wisselen. Het is zaak hierover met elkaar in gesprek te blijven en afspraken te maken. De politie heeft reeds enige ervaring met een jaarlijks (gebiedsgericht) activiteitenprogramma, waarin de aandachtspunten in een bepaald gebied worden aangegeven. Voor de komende periode zal de dorpsraad, als vertegenwoordiger van de inwoners, hier nadrukkelijk bij betrokken worden om zo de inwoners ook invloed te geven op de aandachtspunten op het gebied van veiligheid.

9. VERVOLGTRAJECT Wanneer dit dorpsplan in alle geledingen (dorpsraad, college, gemeenteraad) is vastgesteld, zal het ook tot uitvoering moeten komen. In het kader van het wijkgericht werken is afgesproken dat een wijk- of dorpsplan jaarlijks wordt vertaald in een activiteitenprogramma waarin waar nodig ook bijstelling kan plaatsvinden. De voortgang wordt door gemeente en dorpsraad bewaakt. In bijlage 4 is een eerste activiteitenplanning opgenomen. Dit is een bundeling van de activiteiten die in het dorpsplan bij de verschillende onderdelen staan vermeld. De uitvoering van de verschillende activiteiten berust bij de betreffende gemeentelijke afdeling. De wijkbeleidsmedewerker is verantwoordelijk voor de bewaking van de voortgang en het jaarlijks aanpassen van de activiteitenplanning. Zij zal dit in nauw overleg met de dorpsraad en het B-team (bestaande uit de wijkbeleidsmedewerker, de wijkcontactambtenaar en de gebiedsbeheerder) doen. De voortgang wordt minimaal een keer per jaar besproken in de dorpsraad. Het ligt voor de hand om dit gelijktijdig te doen met het Integraal Uitvoeringsprogramma (IUP), waarin de gemeentelijke activiteiten in de openbare ruimte worden gepland.

De deelnemende instellingen (woonmaatschappij Maasland, stichting Diagonaal, politie Maasland) zullen deelnemen aan de voortgangsbesprekingen in de dorpsraad. Dit is praktisch geen probleem, omdat deze instellingen ook als adviseur betrokken zijn bij de dorpsraad.

BIJLAGE 1: DE STAPPEN IN HET PROCES

April 2002

Actie Samenstelling projectgroep met

Resultaat

vertegenwoordigers van gemeente,

tot gezamenlijk plan

Gezamenlijke intentie om te komen

woonmaatschappij Maasland, stichting Diagonaal en politie Maasland. April 2002

Bespreking aanpak in dorpsraad en WBO.

Instemming met aanpak en planning

Verzoek aan dorpsraad en WBO om eveneens deel te nemen in projectgroep, dit blijkt praktisch niet haalbaar Mei 2002

Nieuwsbrief 1 met: - overzicht lopende zaken - informatie over doel dorpsplan - uitnodiging voor eerste ronde bijeenkomsten

Juni 2002

1e ronde bijeenkomsten: - voor inwoners

Inzicht in beeld van Berghem, wat daarin belangrijk is voor bewoners,

- voor ouderen - voor verenigingen, organisaties en bedrijven

welke sterke punten moeten behouden blijven en welke knelpunten moeten worden opgelost Totaal aantal deelnemers ongeveer 150

Maken analyse: - uitwerken aandachtspunten

1e concept-analyse

Juli/augustus 2002

- nadere onderbouwing war nodig - betrekken verwachte ontwikkelingen September 2002

Completeren projectgroep

Oktober 2002

2e nieuwsbrief: - samenvatting analyse - uitnodiging 2e ronde bijeenkomsten

Oktober/ november 2002

Opnieuw 3 bijeenkomsten. Doel: - checken analyse - mogelijkheid tot aanvulling/verbetering

Akkoord inwoners met analyse en benoemde aandachtspunten Eerste idee van mogelijke aanpak

- doorkijk naar mogelijke oplossingen

Totaal aantal deelnemers ongeveer 100

December 2002

en

vaststellen

analyse

in

Nieuwsbrief 3: - verslag resultaten van bijeenkomsten - stand van zaken

December Uitwerken voorstellen in projectgroep 2002/ februari (projectgroep vanaf maart uitgebreid met 2003 vertegenwoordiging dorpsraad)

Maart 2003

Nieuwsbrief 4: Uitnodiging voor inloopbijeenkomst

Maart 2003

Inloopbijeenkomst Inloopmarkt bezocht door ongeveer - presentatie plannen en stand van zaken in 130 mensen kraampjes Over het algemeen instemming met - gelegenheid voor reacties en ideeën plannen, soms teleurstelling over feit dat plannen nog niet rond zijn (oa

April 2003

Uitwerking dorpsplan in projectgroep

Mei 2003

Bespreking concept in dorpsraad

Mei 2003

Start besluitvormingstraject: - inzage en reactiemogelijkheid inwoners

centrum)

- advies dorpsraad - besluit college - besluit gemeenteraad

BIJLAGE 2: PROGRAMMA VAN EISEN CENTRUMONTWIKKELING BERGHEM Probleemstelling Er is geen echt centrum. Voorzieningen liggen verspreid, ook het winkelaanbod is verdeeld over een groot deel van Berghem. Gewenst is een centrum als ontmoetingsplek, waar het aangenaam verblijven is en waar mensen regelmatig komen omdat de belangrijkste voorzieningen er zijn geconcentreerd. Een levend hart, waar wonen, zorgvoorzieningen, recreëren (horeca) en winkelen worden gecombineerd. In of grenzend aan het centrum zou daarnaast ruimte moeten zijn voor sociaal-culturele activiteiten. Functies De in het centrum gewenste functies zijn: S winkelen S horeca (terras) S zorg (in of grenzend aan het centrum) als huisarts, apotheek, woon-zorgcombinatie S huisvesting, vooral voor ouderen (bereikbaarheid winkels en voorzieningen) S ontmoeting, gezelligheid S in of grenzend aan het centrum ruimte voor grote activiteiten (kermis, markt, carnaval) S in of grenzend aan het centrum ruimte voor sociaal-culturele activiteiten (gemeenschapshuis), waarbij de sportzaal niet noodzakelijkerwijs in het centrum gesitueerd hoeft te blijven S groen S voldoende parkeermogelijkheid Bij bovenstaande moet wel de schaal van Berghem in het oog worden gehouden. Er wordt geen grootschalig centrum met vele voorzieningen verwacht, wel een kleinschalig, gezellig en gevarieerd centrum. Verwante onderwerpen/vragen S Berchplaets: nieuwbouw of niet? Bij handhaving van het gebouw moet fors geïnvesteerd worden om het aan de huidige eisen te laten voldoen. Daarnaast betekent handhaving een belemmering voor de mogelijkheden van de centrumontwikkeling. Nieuwbouw lijkt dan ook vooralsnog de beste optie. S inrichting mr. Gielenplein: ook als dit niet bij het centrum wordt betrokken moet er iets gebeuren met de inrichting van het plein, e.e.a. afhankelijk van de locatiekeuze voor de Berchplaets S op termijn (2008/2009) wil st. Zorg Voor Ouderen Maasland het huidige verzorgingshuis vervangen door een steunpunt met minimaal 60 huurwoningen. Dat hoeft niet persé op de huidige locatie (wel in of nabij het centrum). ’t Reut is een eventueel alternatief. S verder is er een relatie met de brede school in Piekenhoef omdat rond een aantal voorzieningen een keuze gemaakt kan worden (in het centrum of bij de brede school of elders). Dit geldt bijvoorbeeld voor de sportzaal. Ook de Ruimte (scoutinggebouw) zou een alternatieve locatie aan de zuidrand van Berghem kunnen krijgen waardoor ruimte in het centrum vrijkomt. Omvang behoefte Winkelruimte: Een globaal onderzoek, uitgevoerd in het kader van het bestemmingsplan Berghem-dorp, geeft aan dat er in Berghem ruimte is voor wat uitbreiding van winkels. Een eventuele uitbreiding van het winkelaanbod zou in het centrum moeten plaatsvinden. Afhankelijk van de eerste ruimtelijke verkenningen kan aanvullend onderzoek naar de markt in Berghem (ook in de toekomst) uitgevoerd worden.

Sociaal-culturele activiteiten: De ruimtebehoefte voor het gemeenschapshuis is beoordeeld in januari 2001. Daaruit blijkt dat de totale oppervlakte zou kunnen verminderen met ongeveer 300 m2 (van 1800 naar 1500). Wel moet worden beoordeeld of deze gegevens nog kloppen met de huidige situatie. Deze ruimte is exclusief de sportzaal (450 m2). Binnen enkele weken zijn de leerlingprognoses voor Berghem bekend. Dan kan een toetsing plaatsvinden of een vervangende sportzaal bij de school kan worden gerealiseerd. Besluitvorming hierover zal in juni plaatsvinden (PPN, beschikbaarstellen van middelen t.b.v. onderwijshuisvesting inclusief sportzaal). Horeca: In het centrumgebied is nu geen horeca aanwezig. Horeca (incl. terras) zou wel bijdragen aan de sfeer en levendigheid van het centrum. Vraag is of er voldoende basis is voor een horecabedrijf. Het meest kansrijk lijkt dan ook een combinatie met andere functies. We zien daarvoor nu twee mogelijkheden: 1. De horeca in de Berchplaets is in handen van een particuliere ondernemer. Dit biedt de mogelijkheid om gekoppeld aan de Berchplaets bijv. een terras te realiseren. Dit is op de huidige locatie overigens niet logisch (staat afgekeerd van het centrum). Wanneer het gemeenschapshuis anders wordt gelocaliseerd ontstaat wellicht wel die mogelijkheid. 2. Gekoppeld aan een zorgvoorziening kan wellicht ook een “grand café” worden gerealiseerd, waar bewoners terecht kunnen voor een maaltijd of gewoon een kopje koffie. Zo’n voorziening kan dan tevens beschikbaar zijn voor bezoekers van het centrum. Evenementen: Voor evenementen (kermis, carnaval, markt e.d.) moet er een voldoende groot plein aanwezig zijn. Nu wordt het mr. Gielenplein gebruikt, deze ruimte is groot genoeg. Niet onderzocht is hoeveel m2 minimaal nodig zou zijn. De verlichte carnavalsoptocht is een belangrijk evenement. Deze start en eindigt bij het gemeenschapshuis. Dat stelt eisen aan de openbare ruimte rond het gemeenschapshuis (doorgang van carnavalswagens).

Huisvesting Situatie De situatie omvat de kern Berghem met als uitloop het uitbreidingsplan ’t Reut. Een belangrijk planonderdeel vormt de huidige lokatie van ‘de Berchplaets’ aan het Meester Gielenplein. Momenteel wordt onderzocht of de sportfaciliteit op een andere plek gerealiseerd kan worden. De huidige gemeenschapsvoorzieningen dienen echter gehandhaafd te blijven op deze plek. Een nieuw gemeenschapshuis met appartementen en/of grondgebonden woningen zou een optie zijn. Aantal woningen In het centrum Berghem dienen volgens behoefte tot 2015 én de woningvoorraad van WM in totaal 75 nieuwe woningen gebouwd te worden. Buiten dit aantal om heeft Z.V.O.M. op termijn behoefte aan 60 zorgwoningen (ter vervanging van de huidige zorgeenheden op Den Dries)

Type woningen Woonmaatschappij Maasland stelt voor woningen te ontwikkelen die voldoende flexibiliteit en grootte bieden om diverse doelgroepen te bedienen. Dit type woning noemen wij ‘levensloopbestendig’. 50% van dit aantal dient in de sociale huur gerealiseerd te worden, 25% in de dure huursector en 25% in de koopsector. Met sociale huurwoningen in het centrum worden appartementen bedoeld met een oppervlakte van ca. 90m2. Dit appartement dient nooit kleiner te zijn dan 3 kamers (dus 2 slaapkamers). De duurdere huurwoningen hebben een woonopp. van min. 115m2 en worden als 3- of 4 kamerappartement uitgevoerd met een royaal balkon van ca. 10m2 en een privé parkeerplek/ berging. De koopwoningen kunnen uitgevoerd worden als grondgebonden woningen of luxe appartementen (bijv. penthouses). Voor de grondgebonden woningen geldt dat een volledig woonprogramma incl. badkamer en min. 1 hoofdslaapkamer op de begane grond gerealiseerd kan worden. Een patiovorm geniet de voorkeur in deze situatie. Financieringscategorieën Met sociale huur wordt als maximum de huursubsidiegrens aangehouden (dit betreft per juli 2002 € 440,00 / mnd) De huur van de dure huurcategorie zal > ca. € 650,00/mnd bedragen. De verkoopprijs van de luxe appartementen en grondgebonden woningen wordt voor het moment van verkoop vastgesteld. (dit zal marktcontorm zijn) Aandachtspunten Nu de provincie bouw van meer woningen toestaat wordt binnen de gemeente weer nadrukkelijk gekeken naar het Reut als ontwikkelingslocatie voor de minder lange termijn. Plannen voor woningbouw in het centrum en in het Reut moeten op elkaar aansluiten. Het gebouw van de St. Josephschool komt binnen enkele jaren vrij. Er is verkennend gesproken over al dan niet behouden van het gebouw. Het gebouw heeft weinig historische of architectonische waarde, wel is er voor een beperkt aantal bewoners sprake van emotionele waarde. Algemeen vindt men echter dat behoud van het gebouw niet ten koste van een goede invulling van het centrum mag gaan. Een mooie en goede nieuwe invulling van de locatie verdient de voorkeur boven behoud van het gebouw. Wel kunnen we bekijken of delen van het gebouw (gevel?) een plek kunnen krijgen in de nieuwe inrichting. Suggestie: De huidige gemeenschapsactiviteiten van ‘’de Berchplaets’’ kunnen wellicht op een andere plek binnen het plangebied gerealiseerd worden, bijvoorbeeld op de hoek Molenweg – St. Willibrordusstraat op de huidige schoollokatie. Er dient voldoende parkeerruimte te zijn. Er is nog geen keuze gemaakt omtrent de normering.

BIJLAGE 3

BuurtwerkT Buurtinitiatieven in de openbare ruimte. Een stimuleringsproject voor verbetering van de eigen woon- en leefomgeving.

24-03-2003 SRO/FG

Project:

BuurtwerkT

Omschrijving:

Buurtinitiatieven in de openbare ruimte. Een stimuleringsproject voor verbetering van de eigen woon- en leefomgeving.

Aanleiding Met wijkgericht werken en gebiedsgericht beheer en onderhoud beoogt de gemeente onder andere het beter op elkaar aansluiten van vraag en aanbod tussen gemeente en haar inwoners. Een belangrijk terrein daarbij is de openbare ruimte en meer in het bijzonder de beleving en waardering van de openbare ruimte. Het is wenselijk om met het beheer en onderhoud van de openbare ruimte beter op de beleving van inwoners (gebruikers) aan te sluiten en daarmee meer draagvlak, waardering, betrokkenheid en dus ook verantwoordelijkheid te krijgen van de burgers bij de keuzes die daarbij moeten worden gemaakt. Het beheer van de openbare ruimte zal daarom in de komende jaren gaan veranderen. Er ligt nu een concrete aanleiding vanuit het (concept) dorpsplan Berghem om de betrokkenheid te vergroten: uit de nieuwsbrief Berghem december 2002: Samen werken aan de straat Op de bijeenkomsten is stilgestaan bij de vraag of we in de woonstraten en buurten meer rekening kunnen houden met wensen van bewoners, wanneer bewoners zelf een actieve rol vervullen. Vragen moeten nu vaak lang op een antwoord wachten omdat er geen geld is, omdat acties moeten worden opgenomen in (jaarlijkse) planningen van de gemeente of omdat er geen ruimte is voor het onderhoud van de gevraagde voorzieningen. Wanneer bewoners bereid zijn zelf een rol te spelen in de realisatie of het onderhoud, kan er meer en kunnen zaken sneller. De inwoners hebben op de bijeenkomsten aangegeven hier in principe wel voor te voelen, maar zien ook wel enkele knelpunten. Hoe maak je keuzes? Wat als maar een deel van de straat mee wil werken? Hoe regel je de financiën en hoe garandeer je de kwaliteit? Hoe ga je om met verschillen die er ontstaan omdat de ene straat actiever is als de andere? Allemaal vragen die in de uitwerking meegenomen moeten worden. Afgesproken is dat we gaan bekijken of een goede regeling te maken is en of we in Berghem een ‘proefproject’ kunnen gaan uitvoeren. In deze notitie wordt een invulling van een proefproject in Berghem voorgesteld. Doelstelling Het project beoogt straten, buurten en/of wijken te stimuleren zelf met kleinschalige buurtinitiatieven te komen voor aanpassing, verfraaiingen of verbeteringen in de eigen woonomgeving. Er zal nadrukkelijk een eigen bijdrage moeten worden geleverd aan de werkzaamheden (buurt initieert en de gemeente facilieert). Doel van dit proefproject is vanzelfsprekend ervaring opdoen met de voorgestelde aanpak en om daaruit een mogelijke aanpak voor geheel Oss voor te stellen. Een verdere doelstelling van het proefproject is resultaat te boeken op korte termijn met een project in het kader van de nieuwe gebiedsgerichte aanpak.

Maatregelen Welke maatregelen komen in aanmerking? In principe komen alle maatregelen in de openbare ruimte van een woon gebied in aanmerking die bijdragen in de leefbaarheid en gezelligheid van de buurt en passen binnen bestaande gemeentelijke beleidskaders. Omdat een actieve rol van bewoners noodzakelijk is, er snel resultaat geboekt moet kunnen worden en het projectbudget beperkt is zullen het veelal eenvoudige maar zichtbare projecten zijn die betrekking hebben op het openbaar groen, speelvoorzieningen, recreatie en schoonhouden. Ervaringen met soortgelijke projecten in andere gemeenten leren ook dat het meestal om dit soort projecten gaat. Voorbeelden kunnen zijn: S Een speelterrein aanpassen/opwaarderen/actualiseren; S Plaatsing van een bank, afvalbak of picknicktafel; S (Ver)plaatsing van een (extra) lichtmast; S Vervanging van verouderde begroeiing; S Aanplant van bloemen/bloembollen; S Kleine aanpassing van verhardingen; S Een wijkpublicatiebord; S Aanleg van een jeu de boules baan of tafeltennistafel; S een Aopzomeractie@ in de buurt/wijk enz. Regeling Voor een maximaal effect is het gewenst om het project laagdrempelig te houden en een eenvoudige en simpele procedure af te spreken. Verder zal het traject van indienen en toetsen naar uitvoeren kort moeten zijn. Voor dit proefproject kunnen we een aantal eisen benoemen: S Er moet een actieve bijdrage vanuit de bewoners van de straat/buurt/wijk aan het project zijn; S Er moet aantoonbaar draagvlak zijn voor de maatregel(en) b.v. door middel van een handtekeninglijst; S Projectvoorstellen dienen schriftelijk te worden ingediend bij de gebiedsbeheerder; S Laagdrempelig en eenvoudige regeling; S Ruimhartige toekenning. Alleen als aanvraag indruist tegen bestaand beleid of leefbaarheid en veiligheid in het geding zal aanvraag niet worden gehonoreerd; S Projectmatige aanpak (periode, coördinatie, budget) verdient voorkeur boven procesmatige. Impuls (eventueel periodiek te herhalen) voorkomt het verlopen van doelstelling; S Toetsing, begeleiding en uitvoering onder verantwoordelijkheid van gebiedsbeheerder (het is wenselijk dat initiatieven voor indiening met de gebiedsbeheerder zijn besproken en op haalbaarheid getoetst); S Rol dorpsraad: advisering in projectaanpak; communicatie; eventueel budgettoevoeging; eindadvies/besluit op honorering projectvoorstellen; S doelgroep: wijk- en buurtverenigingen of bewoners- en belangengroeperingen; S Géén formele inspraak maar samenspraak; S Eén project per straat/wijk/buurt; S Toekenning op basis van Awie het eerst komt@ noodzakelijk vanwege projectmatige aanpak met vastgesteld totaalbudget en mogelijke overvraging in eerste termijn; Rol dorpsraad (wijkraad) Omdat het in het project BuurtwerkT om zaken gaat die specifiek en alleen binnen de invloedssfeer van straten/buurten/wijken liggen, en projecten met name betrekking zullen hebben op verbetering van de leefbaarheid, veiligheid, sociaal cultureel welzijn en beheer en inrichting van de openbare

ruimte is het project BuurtwerkT bij uitstek een project waar de dorps-/wijkraad zeer nauw bij betrokken dient te zijn. Voorgesteld wordt daarom de bevoegdheid voor vaststelling van de verdeling van projecten binnen het totale projectbudget over te dragen aan de dorpsraad (wijkraad). Hiervoor is het wel noodzakelijk dat een positief ambtelijk advies (toetsing haalbaarheid, bestaand beleid en veiligheid) is uitgebracht op de verschillende projecten. Budget Voor het proefproject Berghem is een totaalbudget van i 30.000 beschikbaar. Per project is een maximaal bedrag van i 3.000 beschikbaar zodat in totaal in deze eerste pilot-fase tenminste 10 projecten kunnen worden gehonoreerd. Bij veel aanvragen zal er een optie kunnen zijn op een tweede sessie. Voor bewonersinitiatieven vanuit buurten waarbij huurders van woonmaatschappij Maasland zijn betrokken zijn aanvullende middelen beschikbaar vanuit het Volkshuisvestingsfonds. Op basis van ingediende aanvragen zullen financieringsverzoeken aan de woonmaatschappij worden voorgelegd. Afhankelijk van het aantal ingediende verzoeken zou de Dorpsraad uit haar wijkbudget eventueel nog aanvullende middelen beschikbaar kunnen stellen. Advies, toetsing en ondersteuning van de projecten vinden plaats vanuit het gebiedsbeheer. Kosten van deze personele inzet zullen gedragen worden uit reguliere personele middelen binnen het gebiedsbeheer. Voor dit proefproject is een volgende dekking voorhanden: - € 5.000 uit reguliere beheer- en onderhoudsgelden; - € 25.000 Uit gereserveerde ISV-gelden in het kader van buurtprojecten - pm uit een bijdrage uit het volkshuisvestingsfonds van de woningcorporatie Maasland; - pm uit wijkbudget Dorpsraad Berghem Over eventuele uitbreiding van het project na deze eerste fase zal via separate besluitvorming worden besloten. Optie cofinanciering Wanneer de buurt op eigen initiatief door sponsoring, eigen bijdragen of subsidies van derden aanvullende middelen kan inzetten kan de regeling daarbij als cofinanciering worden ingezet. Projectperiode Na een positieve besluitvorming over dit project door het college (na advies van de dorpsraad) kan het als volgt in uitvoering worden genomen: - mei 2003: publiciteitscampagne: melding maken van doelstelling, voorwaarden en wijze van melding van een project in de lokale media en via direct-mail aan alle bekende wijk- en buurtverengingen in Berghem; - 24 juni 2003: uiterste inzenddatum projectaanvragen (b.v. 6 weken na eerste publicatie) - t/m medio aug: toetsing van aanvragen door gebiedsbeheerder/gebiedsopzichter door bezoek (indien dit in aanvraagtraject nog niet heeft plaatsgevonden); - aug/sept 2003: besluitvorming project-toekenning (dorpsraad); - sept 2003: schriftelijke mededeling aan wijk-, buurtverenging of bewonersgroepen; - sept-dec. 2003: uitvoering van de projecten; - jan 2004: evaluatie project BuurtwerkT

Communicatie Persbericht:

Direct-mail:

Persbericht:

In mei wordt op de pagina van Oss actueel, op de website www.oss.nl (optie www.berghem.nl) en in Trefpunt een aankondiging gemaakt van het project. Het persbericht wordt tevens aangeboden aan tekstTV. Van de website is een document te downloaden. Dit document is tevens opvraagbaar bij de gemeente. De aankondiging wordt een aantal malen herhaald. Alle bekende buurt- en wijkverenigingen worden vanwege de gemeente of in en combinatie van gemeenten (gebiedsbeheerder) en opbouwwerk direct aangeschreven en uitgenodigd om met projectvoorstellen te komen. Hierbij wordt aangeboden om het project in nauw overleg met de gebiedsbeheerder nader vorm te geven; De te honoreren projectvoorstellen worden gelijktijdig met vaststelling hiervan gepubliceerd in de eerder genoemde media.

Checklist verzoek aanvragen

BuurtwerkT Contactpersoon Namens

bewonersgroep,

buurtvereniging of wijkvereniging adres telefoonnummer e-mailadres locatie gewenste aanpassing (een beschrijving met eventueel schets of foto=s in bijlage)

omschrijving maatregel

van of

de

gewenste

aanpassing

(een

beschrijving met eventueel schets of foto=s of folder in bijlage)

Zelfwerkzaamheidsvoorstel

Kosten

van

aanvullende

maatregelen/voorzieningen

draagvlak

bijlagen:

datum + handtekening

BIJLAGE 4: ACTIVITEITENPLANNING

Wat

Wie

Ruimtelijke inbrengen in structuurvisie

Wanneer

identiteit Projectleider dorpsplan, Vanaf april 2003 loopt traject discussie projectleider structuurvisie structuurvisie, afronding april 2004

Onderzoek mogelijkheden Projectleider dorpsplan, Afronding mei 2003, centrum Berghem woonmaatschappij Maasland bespreking juni/oktober 2003, besluitvorming december 2003 Toekomst Berchplaets

Meenemen centrum

in

college

onderzoek Besluitvorming in 2003

Beheer Berchplaets overdragen Dorpsraad aan stichting

Zomer 2003

Ouderenhuisvesting

Zie centrumontwikkeling

Zie centrumontwikkeling

Planning woningbouw ‘t Reut

Gemeente, afdeling SSO

Besluit over nieuwe planning zomer 2003

Ondersteuning vrijwilligersorganisaties: oprichten steunpunt

Gemeente Diagonaal

Informatie over ondersteuning jeugdactiviteiten

/

stichting Start in 2003

mogelijke Gemeente i.o.m. dorpsraad

Welkom nieuwe inwoners

Dorpsraad

i.o.m. dorpsraad

Opzet

klaar

in

uitvoering in 2004 Realisering Horizonschool in Gemeente in samenwerking Planvorming in Piekenhoef Project Buurtwerk(t)

2003,

met instellingen en scholen oplevering begin 2005 Gemeente, gebiedsbeheerder Besluitvorming april 2003; + afd. SRO

Jaarlijks veiligheid

2003,

actieprogramma Buurtcoördinator, dorpsraad

Jaarlijkse aanpassing wijkbeleidsmedewerker activiteitenplanning

Start juni 2003 Programma 2004 in september ter bespreking in dorpsraad 1e bespreking voorjaar 2004