Een wijk- of dorpsplan maken

Een wijk- of dorpsplan maken

stap voor stap

2013 | winsum.nl

Voorwoord Beste inwoners, U draagt Winsum een warm hart toe, net als wij. Daarom heeft u vast -ook net als wij- ideeën over hoe het in de toekomst beter of anders kan in uw dorp of wijk. En die ideeën wilt u natuurlijk omzetten in plannen. Maar hoe? Daarbij willen wij u helpen met Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap. Het resultaat van zo’n plan is een blik op de toekomst van uw dorp of wijk. Niet alleen hoe uw dorp er uit komt te zien, maar ook hoe u wilt samenleven in uw dorp. Een wijk- of dorpsplan is een belangrijk document, want u laat u er aan instellingen en organisaties mee zien wat u belangrijk vindt. En als het plan goed opgesteld is, kunnen wij het als gemeente ook gebruiken bij het maken van beleid. Zo past nieuw beleid beter bij wat u als inwoner wilt. Door samen een wijk- of dorpsplan te maken, versterkt u bovendien de banden in het dorp, zowel persoonlijk als tussen verenigingen en organisaties. Het versterkt dus uw gemeenschap. En in zo’n gemeenschap is het prettig wonen, voor huidige èn toekomstige bewoners. Reden genoeg dus om aan de slag te gaan. Hoe? Daarvoor is er deze werkwijzer vol handige tips, trucs en voorbeelden. Die voorbeelden dienden inwoners van Winsum in de winter van 2012-2013 in op www.dorpsidee.nl. Met sommige ideeën zijn we inmiddels aan de slag gegaan, anderen zien we graag terug in een compleet wijk- of dorpsplan. Met Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap zorgen we dat u een gedegen plan maakt waarmee wij en u goed vooruit kunnen. Wel zo efficiënt. Heeft u na het lezen van dit document hulp nodig bij het opstellen van een wijk- of dorpsplan, neem dan contact op met de dorpencoördinator van de gemeente. Hij of zij kan u helpen bij het organiseren en kan als vraagbaak dienen. De dorpencoördinator is bereikbaar via het algemene telefoonnummer van de gemeente (0595) 44 77 77. Wiebe Zorge, Wethouder Gemeente Winsum

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap | Gemeente Winsum 2013 -2-

Inhoudsopgave • Wat is een wijk- of dorpsplan?

4



Lange en korte termijn

4



Het verschil tussen dorpsideeën en een wijk- of dorpsplan

4



Een wijk- of dorpsplan opstellen, waarom zou u?

4



Van verzorgingsstaat naar participatiemaatschappij

5

Burgerparticipatie

5



6

Het doel van een wijk- of dorpsplan

Thema’s

6



De voordelen van een wijk- of dorpsplan

7



Geen plan, wel een idee? Dien een burgerinitiatief in!

7



Checklist, heeft u het in zich om een wijk- of dorpsplan te maken?

8



Wie stellen een wijk- of dorpsplan op?

8

• Hoe maak ik een wijk- of dorpsplan?

9



Hulp nodig?

9



Een wijk- of dorpsplan, stap voor stap

9



Waar moet een wijk- of dorpsplan aan voldoen?

13

Tijdsduur

14

Financieringsmogelijkheden

16

• Ons wijk- of dorpsplan is klaar, wat nu? • Aanvullende ideeën van inwoners en de reactie van de gemeente

19

• I n 10 stappen een concept wijk- of dorpsplan schrijven

21

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap | Gemeente Winsum 2013 -3-

17

Wat is een wijk- of dorpsplan? Een wijk- of dorpsplan is in de eerste plaats een plan. Een plan over de toekomst van het dorp, geschreven door de bewoners zelf. In een goed wijk- of dorpsplan staat waar het dorp heen wil en waarom. Natuurlijk heeft iedereen daar zo zijn eigen mening over. De een wil linksaf, de ander rechtsaf. Rechtdoor gaan is ook een keuze. Juist daarom is het verstandig om in alle openheid met elkaar over keuzes te praten. Het ene dorp gaat bijvoorbeeld sterk de richting op van duurzaamheid. Het andere dorp gaat helemaal voor recreatie en toerisme. Er zijn ook dorpen die zeggen: we willen alles laten zoals het is. Wat de richting ook is, het is goed om als bewoners gestructureerd na te denken over de toekomst van het dorp. Lange en korte termijn Een goed wijk- of dorpsplan beschrijft hoe een dorp er over 5, 10 of 20 jaar uitziet. Daarvoor zijn langetermijnplannen nodig waar in de loop van de tijd naar toe gewerkt wordt en waarbij wellicht hulp van de gemeente gewenst is, maar ook een plan van aanpak voor de korte termijn. Kortetermijnplannen zijn een aantal realistische en haalbare ideeën die redelijk snel en gemakkelijk door het dorp zelf uitgevoerd kunnen worden. Na de realisatie van de eerste kortetermijnplannen, worden er weer andere ideeën gekozen waardoor de ambities voor de lange termijn langzaam realiteit worden. Denk bij een plan van aanpak voor de korte termijn bijvoorbeeld aan het aanpakken van zwerfvuil, sneeuwruimen op routes die veel door ouderen gebruikt worden en het snoeien van groen. Vrijwel het enige dat u daarvoor nodig heeft, zijn een paar mensen die de handen uit de mouwen willen steken. U kunt dit veelal zelf regelen, zonder tussenkomst van de gemeente. Daar zijn we in Winsum blij mee, want de gemeente heeft niet langer de middelen om elke wens van bewoners te realiseren en legt steeds meer verantwoordelijkheden bij de burger.

Creëer succesmomentjes Geef in je plan ook een stappenplan aan. Wanneer wil je wat bereiken en wie doet dat met welke middelen. Bouw hierin kleine concrete acties, zo creëer je succesmomentjes waardoor het dorp enthousiast wordt/blijft/is. Een tip van Johanna Davids

Het verschil tussen dorpsideeën en een wijk- of dorpsplan Een wijk- of dorpsplan bestaat uit een heleboel dorpsideeën. Een dorpsidee is gericht op één bepaald onderwerp. In een wijk- of dorpsplan zijn al die ideeën met elkaar verbonden. Dat is ook, kort gezegd, de reden waarom een gemeente liever een wijk- of dorpsplan dan een dorpsidee ontvangt. Een dorpsidee kan het idee zijn van één persoon, een week, maand of jaar later kan er een idee binnenkomen van iemand die exact het tegenovergestelde idee heeft. Dat maakt het voor een gemeente lastig om dorpsideeën uit te voeren of toe te staan. Aan een visie hebben meerdere inwoners van het dorp gewerkt. Zij hebben ideeën van inwoners verzameld en daarover gesproken en wellicht gestemd. Zo weet de gemeente dat er draagvlak is voor de ideeën in de visie en geeft het de gemeente ook de garantie dat er niet over een tijdje een heel andere visie gepresenteerd wordt. Een wijk- of dorpsplan opstellen, waarom zou u? Kort gezegd omdat u met een wijk- of dorpsplan echt iets in handen heeft. Het is u vast wel eens overkomen, de gemeente of provincie ontwikkelt plannen waarvan u denkt ‘is dat wel nodig’. Maar als u dat als individu tegen de overheid zegt, gebeurt er niets. Immers, zoveel mensen, zoveel meningen. Misschien vindt uw buurman juist het tegenovergestelde!

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap | Gemeente Winsum 2013 -4-

Er wordt mogelijk wel naar u geluisterd als u zegt dat vrijwel het hele dorp achter u staat. En het niet alleen zegt, maar ook laat zien. Met een wijk- of dorpsplan. Een wijk- of dorpsplan is namelijk een document opgesteld door het hele dorp. Waarschijnlijk heeft niet iedereen zijn of haar steentje bijgedragen, maar als het plan is opgesteld door een groep mensen die alle inwoners representeert (dus zowel ouderen als jongeren, nieuwkomers en mensen die in het dorp geboren en getogen zijn, kortom mensen uit alle lagen van de bevolking), mag u zeggen dat het dorp achter u staat. Daarom heeft u met een wijk- of dorpsplan echt iets in handen. Van verzorgingsstaat naar participatiemaatschappij Een andere reden om een wijk- of dorpsplan op te stellen is om als dorp verantwoordelijkheid te nemen. We gaan van een verzorgingsstaat naar een participatiemaatschappij. Dat betekent dat de overheid zich op sommige vlakken steeds meer terugtrekt en meer verantwoordelijkheid aan de burgers geeft. De burgers kunnen die verantwoordelijkheid bijvoorbeeld nemen door samen na te denken over de toekomst van hun dorp. In een document stellen ze vast wat ze fijn vinden aan hun dorp en dus willen behouden, maar ook waar verbetering mogelijk is.

Burgers moeten zelf een wijk- of dorpsplan opstellen en uitvoeren Een wijk- of dorpsplan kan ervoor zorgen dat de leefbaarheid blijft of groter wordt in een dorp. Belangrijk daarbij is dat het dorp het plan zelf opstelt, maar ook zelf uitvoert! Energiecoöperaties, vrijwilligers-verbanden om bijvoorbeeld boodschappen voor oudere buren te doen, een stoepje sneeuwvrij maken, besturen van verenigingen, etc. Dat kunnen we zelf! Een wijk- of dorpsplan kan daarvoor de smeerolie zijn. Eerst met een beetje hulp van de gemeente, daarna zonder zijwieltjes. Bij de verkeersveiligheid, parkeerplaatsen en dergelijke hebben we de gemeente wel nodig. Natuurlijk. Maar we kunnen wel eerst in het dorp zelf bedenken wat echt belangrijk is en meerwaarde heeft. Je kunt een euro maar één keer uitgeven, bij gemeenschapsgeld is dat net zo. Een tip van Gerbrich Dijkstra

Burgerparticipatie “Burgerparticipatie is een vorm van samenwerking tussen overheid en burger, waarbij een overheid burgers tijdig bij lokale plannen betrekt om tot agendavorming, beleidsvorming, uitvoering en/of evaluatie van die plannen te komen. Burgers krijgen een mate van eigen verantwoordelijkheid om (mede) vorm te geven aan gemeentelijke plannen, of krijgen mogelijkheden om plannen te realiseren.” Dat schrijft de gemeente in de kadernota burgerparticipatie (oktober 2012). De gemeente Winsum wil haar inwoners meer inspraak én verantwoordelijkheid geven bij beslissingen over plannen voor de gemeente. Dat staat in het collegeprogramma 2010-2014. De gemeente wil burgers, bedrijven en belangengroepen actief betrekken bij het begin van processen. Al op dat moment moeten meningen en ideeën van al deze partijen serieus meetellen. Zo hebben burgers invloed op hoe plannen eruit komen te zien of hoe ze worden uitgevoerd. Burgerparticipatie krijgt een structurele plaats bij de ontwikkeling van beleid en plannen voor de gemeente Winsum.

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap | Gemeente Winsum 2013 -5-

Het doel van een wijk- of dorpsplan Het doel van een wijk- of dorpsplan is om als bewoners samen plannen te ontwikkelen en de uitvoering van plannen te organiseren om zo de leefbaarheid en de burgerparticipatie in het dorp te behouden of te verbeteren.

Tips voor het opstellen van een wijk- of dorpsplan Droom over hoe een dorp de leefbaarheid kan verbeteren. Vertaal deze dromen in ambities voor het dorp. Bijvoorbeeld: 1. In ons dorp zorgen we ervoor dat ouderen niet hoeven te verhuizen, maar er net zo lang kunnen blijven wonen als ze zelf willen; 2. In ons dorp produceren wij energie waar iedereen een aandeel in heeft en van profiteert. Vier adviezen hierbij: 1. Onderzoek of de ambities brede steun van de inwoners en bij de gemeente krijgen; 2. Wees realistisch en concreet. Maak langetermijnplannen met resultaten voor de korte termijn; 3. Versterk het vermogen van de inwoners om mee te doe en vier de successen; 4. Een wijk- of dorpsplan is dynamisch: elke dag kan een nieuw dorpsidee ontstaan. Koester initiatiefnemers en sta open voor hun ideeën. Een tip van Jannie Rozema

Thema’s Een wijk- of dorpsplan kan gaan over voorzieningen voor jeugd en ouderen, over veiligheid, maar zeker ook over zelfredzaamheid, het verenigingsleven etc. In Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap hanteren we de volgende thema’s:

Blauw: Wonen en leven (nieuwbouw, ruimtelijke plannen, buitengebied, historisch erfgoed, dorpshuizen, kinderopvang, speeltuinen, leefbaarheid, mantelzorg, zorg, gezondheid, etc.)

Rood: Voorzieningen en ondernemen (bedrijventerreinen, detailhandel, markten, winkels etc.)

Geel: Cultuur, sport en vrije tijd (verenigingen, kunst en cultuur, cultureel erfgoed, recreëren, sport, evenementen, etc.)

Grijs: verkeer en veiligheid (wegen, parkeren, herinrichting, openbaar vervoer, etc.)

Groen: Natuur en milieu (afval, duurzaamheid, groen en groenbeheer, bermbeheer, bomen, kappen, onkruidbestrijding, hondenpoep, huisvuilinzameling, ongediertebestrijding, zwerfafval etc.)

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap | Gemeente Winsum 2013 -6-

Tips voor het opstellen van een wijk- of dorpsplan Maak pas een wijk- of dorpsplan als is onderzocht wat in je dorp goed is en wat minder goed is. Versterk de zwakke punten met behulp van de goede. Dan heeft een toekomstvisie een fundament. Een tip van Johannes Nijmeijer

De voordelen van een wijk- of dorpsplan: • een goed opgesteld wijk- of dorpsplan laat de gemeente weten wat een dorp wil. De gemeenteraad kan daar rekening mee houden bij het vaststellen van nieuw beleid • het maken van een wijk- of dorpsplan legt verbindingen tussen groepen mensen in het dorp en zorgt voor meer dynamiek • met een wijk- of dorpsplan in de hand is het voor een dorp makkelijker om de overheid en andere instanties duidelijk te maken wat een dorp wel wil en wat juist niet. Het laat immers de mening zien van het merendeel van de dorpsbewoners.

Geen plan, wel een idee? Dien een burgerinitiatief in! Heeft u een goed idee, dan kunt u ook een burgerinitiatief indienen. Een burgerinitiatief is de mogelijkheid voor burgers om eigen voorstellen of onderwerpen op de agenda van de gemeenteraad te plaatsen. Het burgerinitiatief is een activiteit van één of meer burgers: • gericht op bevordering van het algemeen belang (dus niet van iemands persoonlijke of zakelijke belang); • die een meerwaarde voor de gemeenschap heeft; • die in de openbare ruimte plaatsvindt (dus niet in de achtertuin of thuis op zolder); • waarbij de overheid, in dit geval de gemeente, op enig moment een rol speelt. Wie mogen een burgerinitiatief indienen? Inwoners van de gemeente Winsum van 16 jaar of ouder mogen een burgerinitiatief indienen. Volwassenen kunnen een burgerinitiatief indienen namens hun kind(eren). Ook rechtspersonen zoals verenigingen of stichtingen mogen een burgerinitiatief indienen. Het initiatief moet worden ondersteund door ten minste 50 handtekeningen van inwoners van de gemeente Winsum, die minstens 16 jaar oud zijn. Deze 50 ondersteuners zijn nodig om er zeker van te zijn dat er voor het ingediende idee draagvlak is. Meer lezen over het indienen van een burgerinitiatief? Ga naar www.winsum.nl/politiek_en_organisatie/invloed_inwoners/burgerinitiatief.

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap | Gemeente Winsum 2013 -7-

Checklist

Heeft u het in zi ch om het mak en van een wijk coördineren? - of dorpsplan Wel als u: te • initiatiefrijk bent • realistisch en praktisch ingest eld bent • betrokken be nt bij het dorp • veel mensen in het dorp kent • middenin de maatschappij staat • over organi satietalent besc hikt • creatief bent en ideeën heef t • tijd en ruimte heeft om met ee n werkgroep ve organiseren rgaderingen te • zin heeft om actief te werke n aan de toekom st van het dorp

Wie stellen een wijk- of dorpsplan op? De initiatiefnemer(s) zijn proactieve mensen die middenin de samenleving staan. Ze kennen veel mensen en horen dus ook veel waardoor ze weten wat er speelt in het dorp. De initiatiefnemer(s) kunnen bovendien goed organiseren. Zij verzamelen andere dorpsbewoners om zich heen en vormen zo een projectgroep. Voor de gemeente is het heel belangrijk om te weten wie er achter de visie staan. Dat moet een zo divers mogelijke groep zijn. Zorg daarom dat de werkgroepleden het dorp zo goed mogelijk vertegenwoordigen. Zorg bijvoorbeeld voor mannen en vrouwen, jongeren en ouderen, werkgevers en werknemers, nieuwkomers en mensen die in het dorp geboren en getogen zijn, etc. Mensen met diverse achtergronden dus, maar die wel gemeen hebben dat ze betrokken zijn bij het dorp, veel andere bewoners kennen, ideeën hebben en realistisch en praktisch ingesteld zijn. Niet iedereen hoeft dezelfde rol te vervullen; u heeft behoefte aan mensen die actief meedenken en meedoen, maar ook aan bewoners die zo nu en dan inspringen en meedenken.

Vrijwilligers snoeien boomgaarden De belangenvereniging Oldehof & Peerdewask wil samen met Landschapsbeheer Groningen en het Groninger Landschap een vrijwilligersteam in het leven roepen bestaande uit inwoners van Winsum die na het volgen van een snoeicursus beide boomgaarden kunnen onderhouden en behouden voor het dorp Winsum. Op deze wijze maken twee unieke boomgaarden op een goede en ook verantwoorde wijze blijvend onderdeel uit van Winsum en wordt de historie levend gehouden. Een dorpsidee van Tinus van der Weide

Wat vindt de gemeente? Een prachtig initiatief dat wij alleen maar kunnen toejuichen.

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap | Gemeente Winsum 2013 -8-

Hoe maak ik een wijk- of dorpsplan? Er komt nogal wat bij kijken, bij het maken van een wijk- of dorpsplan. In ieder geval kost het veel tijd en energie van een groep betrokken dorpsbewoners. Om te komen tot een wijk- of dorpsplan moeten verschillende processtappen genomen worden. In Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap vertellen we u stap voor stap welke fases u kunt doorlopen om tot een goed wijk- of dorpsplan te komen. Hulp nodig? Een dorpsvisie opstellen is niet zomaar iets. In dit document leest u waar u aan moet denken als u een visie opstelt. Maar wellicht heeft u behoefte aan meer hulp. Dan kunt u bijvoorbeeld in omliggende dorpen die eerder een visie ontwikkelden vragen naar hun ondervindingen. Maar u kunt ook contact opnemen met: • de dorpencoördinator van de Gemeente Winsum; http://www.winsum.nl/wonen_en_leven/dorp_en_buurt/dorpencoordinator/dorpencoordinator • de Vereniging Groninger Dorpen; www.groningerdorpen.nl • het Loket Leve(n)de Dorpen; www.provinciegroningen.nl/loket/subsidies/wonen-en-welzijn/loket-levende-dorpen

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap

1.

Neem initiatief Iemand moet de eerste stap naar een wijk- of dorpsplan zetten. Misschien bent u daarvoor wel de aangewezen persoon. Een wijk- of dorpsplan is niet in een middag klaar, bovendien heeft u hulp van anderen nodig. Vraag eerst na bij de dorpsbelangenorganisaties of de dorpencoördinator of er wellicht al iemand anders met een wijk- of dorpsplan is begonnen, dan kunt u daar bij aansluiten. Is er nog niemand actief, neem dan zelf het initiatief en meld dit bij de dorpsbelangenorganisaties en de dorpen-coördinator zodat zij weten dat er aan gewerkt wordt. Check: is er al iemand begonnen met een wijk- of dorpsplan?

2.

Organiseer een bewonersavond Het dorp bepaalt de inhoud van het wijk- of dorpsplan. Daarom is het belangrijk om dorpsgenoten te betrekken bij het opstellen van het plan. Dat kan bijvoorbeeld door een enquête te houden, het Loket Levende Dorpen heeft daar ervaring mee en kan u ondersteunen. Ook kun u een bewonersavond organiseren, daarbij kan de dorpencoördinator u helpen. Zoek een locatie (schoollokaal, kerkgebouw, sportkantine) en nodig alle bewoners uit (door middel van posters, een bericht in de krant, sociale media, een tekst op de website van de gemeente of het dorp etc.). Tijdens de bewonersavond kan de dorpencoördinator een presentatie verzorgen over het doel en het maken van een wijk- of dorpsplan en meer vertellen over de visie van de gemeente. Vervolgens kunt u vragen wie er met u mee wil denken en u kan helpen. Noteer adressen en telefoonnummers en vertel hen wanneer zij bericht van u kunnen verwachten. Actie: organiseer een bewonersavond, vraag wie u wil helpen.

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap | Gemeente Winsum 2013 -9-

3.

Formeer een werkgroep Voor de gemeente is het heel belangrijk om te weten wie er achter de visie staan. Dat moet een zo divers mogelijke groep zijn. Zorg daarom dat de werkgroepleden het dorp zo goed mogelijk vertegenwoordigen. Zorg bijvoorbeeld voor mannen en vrouwen, jongeren en ouderen, werkgevers en werknemers, nieuwkomers en mensen die in het dorp geboren en getogen zijn, etc. Mensen met diverse achtergronden dus, maar die wel gemeen hebben dat ze betrokken zijn bij het dorp, veel andere bewoners kennen, ideeën hebben en realistisch en praktisch ingesteld zijn. Niet iedereen hoeft dezelfde rol te vervullen; u heeft behoefte aan mensen die actief meedenken en meedoen, maar ook aan bewoners die zo nu en dan inspringen en meedenken. Actie: verzamel mensen met diverse achtergronden om u heen die willen helpen.

4.

Maak een planning De werkgroep komt bij elkaar en stelt na een voorstelrondje een planning op. Wat moet er allemaal gebeuren voordat het wijk- of dorpsplan gepresenteerd kan worden? (zie de overige stappen in dit stappenplan) Wie neemt wat voor zijn of haar rekening? Hoe vaak en wanneer komt de werkgroep bij elkaar? Is het nodig om deelgroepjes samen te stellen die elk een thema (Wonen en leven | Voorzieningen en ondernemen | Cultuur, sport en vrije tijd | Verkeer en veiligheid | Natuur en milieu >> zie pagina 6) behandelen? Hoe worden de medebewoners op de hoogte gehouden? Heeft u vragen of twijfelt u of u op de goede weg bent, roep dan de hulp in van de dorpencoördinator. Hij of zij leest graag met u mee en kan desgewenst tips geven om de planning aan te vullen. Actie: maak een planning en taakverdeling en stuur het desgewenst naar de dorpencoördinator.

5.

Betrek de bewoners bij het formuleren van ambities Organiseer één of meerdere (eventueel per thema) bijeenkomsten of huiskamersessies voor bewoners. Discussieer over de kwaliteiten en knelpunten van het dorp en vraag bewoners hoe zij willen dat hun dorp er over 5, 10 of 20 jaar uitziet. Mogelijke vragen voor een dergelijke sessie zijn: Wat willen we bereiken, behouden of versterken? Welke knelpunten willen we oplossen en hoe doen we dat? Wat hebben we daarvoor nodig? Wat zijn daarvan de consequenties en wat is haalbaar? Welke prioriteiten stellen we? Wat zijn sleutelprojecten (projecten die bijvoorbeeld meerdere knelpunten in één keer oplossen)? Zorg dat er iemand aantekeningen maakt! Actie: organiseer een bijeenkomst of huiskamersessies en verzamel de ideeën van bewoners.

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap | Gemeente Winsum 2013 - 10 -

6.

Checklist

Welke plannen

horen er wel en

niet thuis in ee n visie? Schrijf het concept wijk- of dorpsplan WEL: De werkgroep (of deelgroepen) bespreekt de • plannen waa r voldoende do rpsbewoners ac inbreng van de bewoners, toetst de ideeën • plannen over hter staan zaken die het do rp nog niet heef op realiteit en haalbaarheid (gebruik daar• plannen waa t r de gemeente bevoegdheid ov voor de checklist hiernaast en de ideeën van (b ijvoorbeeld ee er heeft n gemeentelijk e weg, openba mede-bewoners inclusief de reactie van de • plannen die he ar groen) t dorp zelf kan uitvoeren gemeente in dit document) en verwerkt de NIET: input tot een: • plannen die ge • inventarisatie (korte beschrijving van het steund worden door slechts ee be woners dorp, aantal inwoners, samenstelling van de n paar • pl annen die een bevolking > deze cijfers vindt u bijvoorbeeld privébelang be treffen • plannen over op www.sociaalplanbureaugroningen.nl, een tweede vo or zi ening van deze strekking in he welke voorzieningen zijn er, wat is er spelfde t dorp (bijvoorb ee ld een tweede een tweede vo cifiek aan het dorp, waar zijn bewoners blij ijsbaan, etbalverenigin g, etc.) • plannen waa mee, wat willen ze graag veranderen?) r de gemeente ge en bevoegdhei (b ijvoorbeeld pr d over heeft • algemene ambitie (schets een realistisch ivéterrein, een provinciale weg • plannen die ga , etc.) an beeld van de toekomst van het dorp volover een klacht over een gedrag van het gemee ntebestuur ing gens de dorpsbewoners) • plannen die be zwaar maken • strategie (benoem concrete doelen en tegen een besl gemeentebestu uit van het ur vertel hoe de werkgroep deze doelen wil • plannen die ni et realistisch zi bereiken). jn (b ijvoorbeeld aanleggen van het een haven in W Een handig stappenplan voor het schrijven insum of het re van een dieren al iseren tu in of pretpark) van het concept is als bijlage aan dit document toegevoegd. U vindt dit document op pagina 21. Stuur het concept ter controle naar enkele aanwezigen of andere dorpsbewoners. Dit moet immers een document zijn waarin de meeste bewoners zich kunnen vinden. Zijn er plannen waar bijvoorbeeld de helft van de bewoners tegen is, ga dan met hen in gesprek. Wat zijn hun argumenten, leveren die argumenten nieuwe inzichten op voor de voorstanders, zijn er alternatieven mogelijk waarmee de tegenstanders wel akkoord zouden gaan? Ideeën waar slechts een klein deel van de bevolking voor is, horen niet thuis in de wijk- of dorpsplan. U kunt ze wel opnemen in een apart hoofdstuk, wellicht denkt men er bij veranderende omstandigheden anders over. Dan kunnen die ideeën alsnog in de wijk- of dorpsplan terecht komen. Stuur dit document, al dan niet in concept, ook naar de dorpencoördinator zodat hij of zij weet waar de projectgroep mee bezig is en eventueel tips kan geven om het document aan te scherpen. Actie: werk de ideeën uit en toets ze op realiteit en haalbaarheid. Schrijf de conceptversie.

7.

Concept verder uitwerken en plannen maken In het concept wijk- of dorpsplan staan nu algemene ambities voor het dorp. De werkgroep kan, opgesplitst in deelgroepen, nu per thema de specifieke ambities beschrijven. Maak onderscheid tussen plannen voor de lange termijn en plannen voor de korte termijn. Actie: Beschrijf de ambities per thema en maak onderscheid tussen lange en korte termijn.

8.

Presenteer het concept Organiseer een bijeenkomst om het concept en de deelplannen te presenteren. Nodig voor deze bijeenkomst niet alleen dorpsbewoners uit, maar ook vertegenwoordigers van de organisaties die nodig zijn voor het realiseren van de plannen. Zorg voor een open bijeenkomst, aanwezigen moeten zich vrij voelen om feedback op het concept te geven. Actie: presenteer het concept tijdens een bewonersbijeenkomst. Check of de ideeën van de bewoners goed begrepen en verwoord zijn.

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap | Gemeente Winsum 2013 - 11 -

9.

Maak het wijk- of dorpsplan definitief Verwerk vervolgens de feedback van de bijeenkomst in het definitieve wijk- of dorpsplan (lange termijn) en een concreet plan van aanpak (korte termijn). Kies ook een aantal acties waarmee gestart kan worden. Actie: feedback verwerken, wijk- of dorpsplan definitief maken.

10.

Presenteer het wijk- of dorpsplan Nodig de werkgroepleden, alle bewoners, de gemeente en andere betrokken organisaties uit voor de feestelijke presentatie van het wijk- of dorpsplan en het plan van aanpak voor bijvoorbeeld het komende jaar. Vraag de aanwezigen direct wie op korte termijn de handen uit de mouwen wil steken, noteer adressen en telefoonnummers en vertel hen wanneer zij bericht van u of de deelgroepen kunnen verwachten. Stel zo uitvoeringsgroepen samen die de plannen gaan realiseren volgens de beschrijving in de plannen van aanpak. Actie: wijk- of dorpsplan presenteren en vragen wie wil helpen bij het realiseren van de eerste doelen.

11.

In actie! Bekijk en bespreek als projectgroep de voortgang van het plan van aanpak en stel het zo nodig bij. Evalueer tussentijds de resultaten, maar ook het proces. En zorg dat er na het realiseren van de eerste plannen gestart wordt met de volgende plannen. De werkgroep coördineert en bewaakt het uitvoeren van de ideeën. Actie: zorg dat men in beweging komt en blijft.

Plaats een hoogholtje op de kruising Oldijk - Van Swinderenweg - 28 stemmen De Oldijk liep vroeger op de kruising Oldijk - Van Swinderenweg door richting Reitdiepdijk en sloeg vervolgens af naar Saaksum. Het Oldehoofse Kanaal doorkruiste de Oldijk, toen het rond 1825 werd aangelegd. Er werd op die kruising een sluisje aangelegd (Verlaat), waarover het verkeer nog steeds van Ezinge naar Saaksum kon. Het sluisje is tussen 1860 en 1865 afgebroken. Maak nu op die plek een hoogholtje en creëer een loop-/fietspad langs het kanaal richting Ezinge. Dit pad kan aansluiten op het Ossenpad, dat rond de terp is aangelegd. Zodoende kunnen Ezingers een prachtig ommetje maken, kunnen toerende fietsers vanaf de terp Ezinge binnenrijden en hebben ze vanaf het hoogholtje een prachtig uitzicht op Ezinge. Tot slot hoeven wandelaars, die de door het museum Wierdenland gepromote wandelroute door de Bouwerderpolder (het ommetje Bouwerderpad) lopen, niet meer langs de minder aantrekkelijke Van Swinderenweg te lopen, maar komen via het dorp weer terug bij het museum. Dat is misschien ook interessant voor de middenstand van Ezinge, omdat toeristen dan automatisch door de winkelstraat van Ezinge worden geleid. Een mogelijke uitbreiding zou zijn, om ook een fiets-/wandelpad te maken richting Saaksum, wellicht op het oorspronkelijke Oldijk-tracee, dus een T-splitsing aan de andere kant van het Oldehoofse Kanaal. Men kan dan na het hoogholtje kiezen om richting Saaksum of richting Ezinge te gaan. Een dorpsidee van Ed Wilschut

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap | Gemeente Winsum 2013 - 12 -

Wat vindt de gemeente? Goed plan, de weg Winsum-Garnwerd-Feerwerd-Ezinge-N983 is een (voor begrippen van de gemeente) drukke weg waar ook vracht- en landbouwverkeer gebruik van maakt. Het aanleggen van een aparte fiets/wandelstructuur is verkeerskundig gezien wenselijk. Het is echter ook zeer kostbaar. Er moet immers grond aangekocht worden, een pad aangelegd worden, bruggetjes en dammen gebouwd worden, etc. De veilige alternatieve route voor fietsers en wandelaars komt er daarom alleen als er voldoende politiek draagvlak voor is. Veel ideeën over verkeer en veiligheid Op het online platform dorpsidee.nl kwamen in de winter van 2012-2013 ontzettend veel ideeën binnen die betrekking hebben op verkeer en veiligheid. Iemand wil bijvoorbeeld een fietspad aanleggen naast de Tinallingerweg, een ander wil een fietspad langs de Meeden naar Winsum. Weer een ander wil de verbinding WinsumObergum verbeteren, meer openbaar vervoer in kleine kernen, meer parkeergelegenheid of betere oversteekmogelijkheden bij de Wetsinges. De eerste vraag die we dan stellen is; van wie is de weg? Is de weg van ons, dan mogen we er iets aan doen. Betreft het een provinciale weg, dan ligt het buiten onze bevoegdheden. U kunt uw idee dan aankaarten bij de provincie. Meedenken met provinciaal beleid kan op verschillende manieren, u leest het op de website van de provincie: www.provinciegroningen.nl/beleid/zo-maken-we-beleid/meedenken-over-beleid Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan Gemeente Winsum stelde in 2012 een Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (GVVP) op, daarin staat beschreven hoe we denken over en omgaan met wegen, parkeren etc. Dat plan kunt u op onze website raadplegen, maar u kunt -om er achter te komen of uw idee binnen onze plannen past- ook bellen met de afdeling Ruimte (RCCT) of het klantencontactcentrum (KCC). Beide afdelingen zijn bereikbaar via het algemene telefoonnummer van de gemeente: (0595) 44 77 77.

Waar moet een wijk- of dorpsplan aan voldoen? • een wijk- of dorpsplan is een compleet document, het gaat over de globale toekomst van een dorp • een wijk- of dorpsplan bevat een inventarisatie, een algemene ambitie en een strategie. Er is onderscheid gemaakt tussen langetermijnplannen en snel te realiseren ideeën en er is nagedacht wat er voor nodig is om die plannen te realiseren • het merendeel van de inwoners van het dorp staat achter de visie • de plannen in de visie zijn realistisch en haalbaar, ze zijn getoetst aan wetten, regels en beleidskaders.

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap | Gemeente Winsum 2013 - 13 -

Plant meer knotwilgen langs de weg – 5 stemmen Op een paar plekken langs de Karspelweg staan mooie, oude knotwilgen. Het zou ook mooi zijn om het hele stuk van Groot Wetsinge tot de brug over het oude diepje met wilgen te beplanten. Net als langs het Valgepad van Groot naar Klein Wetsinge en Sauwerd. Makkelijk te realiseren met afsnoei van oudere wilgen en een plantactie met bewoners / vrijwilligers in het voorjaar! Een dorpsidee van Femke Kramer

Wat vindt de gemeente? Het planten en kappen van bomen wil de gemeente in sommige gevallen best faciliteren. Burgers zoals Femke die een idee hebben, kunnen contact opnemen met de gemeente voor een gesprek. We kijken dan eerst naar het Bomenbeleidsplan 20122021, indieners kunnen dat plan ook zelf, op de website van de gemeente raadplegen. In dat Bomenbeleidsplan staat onder andere dat de gemeente haar groene karakter wil behouden en de juiste boom op de juiste plek wil hebben. Bovendien worden er, om bomen een goede toekomst te geven, alleen bomen geplant als ze ook tot volwassen bomen uit kunnen groeien zonder overlast te geven. Over de Karspelweg staat er echter in het Bomenbeleidsplan het volgende: In het Reitdiepgebied wordt gestreefd naar een open landschap, extra bomen zijn op deze plek daarom niet wenselijk. Daarom zal de gemeente het idee van Femke niet uitvoeren. Meer vragen over het planten van bomen in de openbare ruimte, bekijk dan het bomenbeleidsplan op onze website of neem contact op met de afdeling Ruimte (RCCT). Neem voor vragen over het kappen of onderhouden van bomen contact op met het klantencontactcentrum. Beide afdelingen zijn bereikbaar via het algemene telefoonnummer van de gemeente: (0595) 44 77 77. Tijdsduur Hoelang bent u bezig met het opstellen van een wijk- of dorpsplan? Het is duidelijk dat een wijkof dorpsplan niet in een middag klaar is. Hoelang u er wel over doet is afhankelijk van een groot aantal factoren. Rekent u in ieder geval op vijf maanden met elke maand een gezamenlijke vergadering voor de werkgroep en in totaal drie grote bijeenkomsten; de start, de presentatie van het concept en de eindpresentatie.

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap | Gemeente Winsum 2013 - 14 -

Sluit Winsum aan op glasvezel – 11 stemmen Glasvezel is betrekkelijk nieuw in Nederland. Er zijn nog niet veel plaatsen waar een glasvezelnetwerk is aangelegd. De voordelen van een dergelijk netwerk zijn enorm. Bij voldoende animo kan ook in de gemeente Winsum een glasvezelnetwerk komen. Alle dorpen zouden dan ontsloten kunnen worden waardoor wordt voldaan aan de toekomstige vraag naar dataverkeer, dat steeds intensiever zal worden. Een dorpsidee van Jos Moes

Wat vindt de gemeente? De gemeente aansluiten op glasvezel is iets wat de burger en de gemeente niet zelf kunnen doen. Daarvoor zijn we afhankelijk van een provider. Tot nu toe hebben de providers eerst de stedelijke gebieden aangesloten op glasvezel omdat dat door de hogere bevolkingsdichtheid rendabel is. Als wij Winsum aan willen sluiten op het glasvezelnetwerk, willen de providers zeker weten dat er een groot aantal afnemers in het gebied is, anders is de investering te groot. De dorpen kunnen hierin zelf het initiatief nemen door de behoefte te peilen onder burgers en bedrijven. Zijn er genoeg geïnteresseerden, dan kan de gemeente het gesprek met een provider aangaan.

Creëer een skate- en ijsbaan Leg in Winsum een mooie 400 meter baan van asfalt aan waarop in de zomer geskatet kan worden en waar in de winter een laagje water op gespoten kan worden zodat er vroeg geschaatst kan worden. Misschien kunnen we ons als gemeente daarmee op de kaart zetten. Een dorpsidee van Alie Dijkema-De Haan

Wat vindt de gemeente? Een ijsbaan is er al in Winsum, maar een skatebaan zou nieuw zijn. Een dergelijke sportfaciliteit moet echter onderhouden en uitgebaat worden, dat doet de gemeente niet zelf. We kunnen dat wel samen met een ondernemer of een dorpsvereniging doen, dan wordt het een coproductie. Voordat het zover is, is het vooral belangrijk om te weten of er draagvlak voor is. Zijn er genoeg mensen die van een dergelijke baan gebruik willen maken en er ook tijd in willen steken? En past het binnen het wijk- of dorpsplan van het dorp Winsum en de structuurvisie van de gemeente? Is dat het geval, en is er grond beschikbaar, dan kan de initiatiefnemer op zoek naar geldschieters. Bijvoorbeeld het Loket levende dorpen, NOC-NSF of het Oranje Fonds.

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap | Gemeente Winsum 2013 - 15 -

Stimuleer duurzame energie – 9 stemmen De gemeente zou het opwekken van duurzame energie meer moeten stimuleren. Bewoners, bedrijven en sportclubs zouden beter geïnformeerd kunnen worden over hoe zij hun eigen energie kunnen opwekken door bijvoorbeeld zonnepanelen. Tegelijkertijd zou er ook een duidelijk beleid moeten komen over hoe om te gaan met het opwekken van duurzame energie. Misschien collectief, samen met je buren je eigen energie opwekken. Dit kan zorgen voor saamhorigheid in de buurt. Een dorpsidee van Frank Zijlstra

Wat vindt de gemeente? De gemeente vindt duurzame energie net zo belangrijk als Frank Zijlstra. Dat laten we zien door bijvoorbeeld groene stroom en groen gas in te kopen. Alle stroom die de gemeente Winsum zelf inkoopt is groene stroom. U kunt natuurlijk ook zelf energie opwekken, bijvoorbeeld door zonnepanelen of zonneboilers te gebruiken. Meer informatie hierover is te vinden op www.milieucentraal.nl. Informatie over subsidies op landelijk en provinciaal niveau zijn te vinden op: www.energiesubsidiewijzer.nl.

Financieringsmogelijkheden Heeft u bij het realiseren van de kortetermijnplannen financiële hulp nodig? Denk dan ook eens aan sponsoring door bedrijven of het organiseren van bijvoorbeeld een sponsorloop, loterij of rommelmarkt. Kijk van tevoren wel welke regels voor u gelden. U kunt bijvoorbeeld niet zomaar een loterij organiseren. Voor het houden van een huis-aan-huiscollecte heeft u toestemming nodig van de gemeente. Bekijk ook de mogelijkheden voor financiering door subsidies. Bijvoorbeeld door het Loket levende dorpen, het Oranje Fonds, de Douwe Egberts Burendag etc. Op internet leest u meer over subsidies voor dorpsactiviteiten.

Volkstuin, schooltuin en tuin voor voedselbank in één – 6 stemmen Zet een volkstuin/schooltuin op waar zowel de basisscholen als de Groene School in Winsum gebruik van kunnen maken voor educatieve doeleinden. De voedselbank zou er een werk/leer project kunnen starten om eigen groente te gaan verbouwen om voor een deel zelfvoorzienend te worden eventueel i.c.m. een eigen (groente) winkel. Stel een deel van het complex beschikbaar voor (hobby) volkstuinhouders, mogelijk aangevuld met een kinderboerderij en (binnen) activiteitencentrum. Een dorpsidee van Rienk Boer

Wat vindt de gemeente? Als zowel de scholen als de voedselbank dit willen en er ruimte is op het volkstuinencomplex, dan is er geen reden om de samenwerking niet aan te gaan. De betrokkenen kunnen dit onderling regelen. Bij de balie van het gemeentehuis (0595-447777) kan nagevraagd worden of er nog ruimte is op het tuinencomplex in Winsum. Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap | Gemeente Winsum 2013 - 16 -

Ons wijk- of dorpsplan is klaar, wat nu? De ambitie van de gemeente Winsum is om samen met de inwoners de leefbaarheid in de dorpen te versterken. Daarom wil de gemeente de inwoners meer betrekken bij hun plannen. Breng dus de gemeente op de hoogte van uw ideeën. Soms kan de gemeente uw ideeën zo meenemen in de uitvoering, soms wordt het beleid er op aangepast en soms is het niet mogelijk of wenselijk dat de gemeente iets met uw ideeën doet. Voorbeelden van ideeën en de reactie van de gemeente daarop vindt u verspreid door dit document en in het laatste hoofdstuk. Er zijn ook ideeën waarvoor u de gemeente helemaal niet nodig heeft. “Het is belangrijk dat het dorp het wijk- of dorpsplan zelf opstelt, maar ook zelf uitvoert! Bij verkeersveiligheid, parkeerplaatsen en dergelijke hebben we de gemeente wel nodig. Natuurlijk. Maar energiecoöperaties, vrijwilligers-verbanden om bijvoorbeeld boodschappen voor oudere buren te doen, een stoepje sneeuwvrij maken, besturen van verenigingen etc., dat kunnen we zelf! Een wijk- of dorpsplan kan daarvoor de smeerolie zijn. Eerst met een beetje hulp van de gemeente, daarna zonder zijwieltjes”, zoals Gerbrich Dijkstra het zo mooi in haar tip verwoordde. Om medebewoners te motiveren en te mobiliseren kunt u uw wijk- of dorpsplan tijdens een feestelijke bijeenkomst presenteren. Daarvoor kunt u iedereen die het document mede mogelijk maakte en alle inwoners, de ondernemers, mensen van de gemeente, dorpsbelangen, maatschappelijke organisaties etc. uitnodigen. Zo blijven ze er ook bij betrokken, want echt helemaal klaar is een wijk- of dorpsplan eigenlijk nooit. Met de jaren kunnen er nieuwe inzichten ontstaan of bewoners van zich laten horen met aanvullende plannen. Die kunt u toevoegen aan uw wijk- of dorpsplan. Zo is het wijk- of dorpsplan een document dat meegroeit met de tijd, het dorp en de bewoners.

Zorg voor een blijvend dorpshuis in Winsum – 9 stemmen Momenteel is een pand aan het dorpsplein weer in gebruik als tijdelijke ontmoetingsplek voor inwoners van Winsum. Het zou fijn zijn als dit in de toekomst een blijvend iets wordt. Een plek waar mensen vrijblijvend binnen kunnen lopen voor een praatje en een bakje koffie. Daarbij kunnen er workshops aangeboden worden, die ook weer verzorgd worden door de bezoekers. Iedereen heeft zijn eigen vaardigheden die je dan met anderen kunt delen. Ook buurtverenigingen zouden van deze ruimte gebruik kunnen maken. De gemeente heeft vast wel ergens een bestaande ruimte waar dit gerealiseerd kan worden. Een dorpsidee van Alie Dijkema-De Haan

Wat vindt de gemeente? Ook de gemeente ziet het dorpshuis als dé ontmoetingsplaats voor de bewoners van het dorp. Het is “de huiskamer” van het dorp. Zeker in dorpen waar geen andere voorzieningen zijn, zoals een café, is het dorpshuis heel belangrijk als ontmoetingsplek. De gemeente Winsum heeft 5 dorpshuizen. In het dorp Winsum is er geen sprake van één dorpshuis, maar van meerdere zalencentra. Daarnaast zijn er in een aantal kleine

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap | Gemeente Winsum 2013 - 17 -

kernen zoals Tinallinge, Saaxumhuizen en Garnwerd verenigingsgebouwtjes, sportkantines, cafés of kerken die incidenteel als ontmoetingsplaats fungeren voor de dorpsbewoners. Dat maakt het toevoegen van een dorpshuis volgens de gemeente niet nodig. Willen de dorpsbewoners toch graag een dorpshuis, dan zijn zij natuurlijk vrij om een dorpshuis op te richten, zoals de inwoners van Winsum onlangs hebben gedaan. De gemeente is hierbij niet betrokken geweest en vindt dat prima, zolang het dorpshuis maar veilig is (aan de eisen van de brandweer voldoet) en geen overlast (bijvoorbeeld geluids- en parkeeroverlast) veroorzaakt. Zoekt u financieringsmogelijkheden voor een dorpshuis, denk dan eens aan het Loket levende dorpen, het Oranje Fonds en sponsoring door lokale bedrijven.

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap | Gemeente Winsum 2013 - 18 -

Aanvullende ideeën van inwoners en de reactie van de gemeente Stel u wilt een fietspad aanleggen naast de Tinallingerweg (een idee van Ruud de Bruyn), een fietspad langs de Meeden naar Winsum (een idee van Rienk Boer) of meer fietspaden richting Den Andel (een idee van Jeroen Bevers). Wat moet u dan weten? 1. Staat een fietspad op deze plek in de plannen van de gemeente? Raadpleeg daarvoor het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (GVVP). Is dat het geval, dan wordt er aan gewerkt. Staat het er niet in, dan kunt u het als lange termijnplan opnemen in uw visie of indienen als burgerinitiatief. 2. Is er onderzoek gedaan naar de veiligheid van de weg? Zo ja, is de uitslag dat de weg toch veilig is voor alle weggebruikers, dan zal de gemeente het aanleggen van een fietspad niet nodig vinden. Wel kunt u het als langetermijnplanning opnemen in uw wijk- of dorpsplan of indienen als burgerinitiatief.

Stel u wilt dat er meer bedrijven naar Winsum komen (een idee van Alie Dijkema-De Haan en Jan Wieringa). Wat vindt de gemeente? Die ambitie delen we. In de nabije toekomst willen we het dorp Winsum uit laten groeien tot een ‘Boodschappencentrum plus’. Daarvoor werken gemeente en ondernemers momenteel de Detailhandelsvisie uit. Speerpunten in die visie zijn: • Realisatie van de supermarktstructuur (realisatie van winkels en appartementen in het centrum van het dorp, Aldi op de locatie van de voormalige garage Terpstra, upgrading van het winkelcentrum Obergon) • Kwalitatieve verbetering van de detailhandelstructuur (verbetering uitstraling gevels van winkelpanden) • Branchering (een aanbod van zoveel mogelijk verschillende winkelformules) • Een bereikbaar centrum (herinrichting Onderdendamsterweg, locatie langparkeren en het instellen van een blauwe (parkeer)zone in het winkelgebied) • Marketingstrategie voor het centrum

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap | Gemeente Winsum 2013 - 19 -

Stel u wilt dat er meer wandel- en opruimmogelijkheden voor honden en hun baasjes komen (een idee van Johnny van Dam, Kees Bos en Sybrand van Dijk). Wat vindt de gemeente? Landelijk behoort hondenpoep tot één van de grootste ergernissen. Ook in Winsum is de overlast groot. Van veel bewoners krijgen we klachten. Daarom zijn in Baflo (aan het pad rondom de Hervormde Kerk en aan de Margrietlaan) en in Winsum (in de Violenstraat in de wijk Obergum) hondenhaltes geplaatst. Bij deze halte vindt u zakjes waarmee u op een hygiënische manier poep van de grond kunt scheppen. Loop daarom met de hond langs de halte, trek een zak, wandel verder, sta even stil bij de behoefte van uw huisdier en laat op de terugweg de gevulde zak bij de halte achter. U doet er heel veel mensen een hoop plezier mee. De gemeente Winsum telt veel recreatieve fiets- en wandelpaden. De meeste grenzen aan weilanden en akkers van boeren. Daar moeten honden aangelijnd worden omdat overige wandelaars en fietsers ongewild in aanraking kunnen komen met honden die erg enthousiast of agressief zijn. Maar ook omdat een weiland het terrein is van iemand anders, waar je zonder toestemming niets hebt te zoeken. Door loslopende dieren kan het vee overstuur raken. Het komt ook voor dat honden schapen aanvallen en doden, of ze het water injagen. Verder kan hondenpoep de gevreesde neospora-bacterie bevatten. Die kan bij drachtige koeien een abortus opwekken.

Stel u wilt meer openbaar vervoer naar het centrum zodat ouderen makkelijker naar het centrum kunnen komen en er bovendien minder parkeerplekken nodig zijn (een idee van Gerry Jöris). Wat vindt de gemeente? Een goed idee! Er zijn voorbeelden van andere gemeenten en dorpen die een dergelijke service hebben opgezet (zoek bijvoorbeeld eens op Skewiel Mobiel in de Friese gemeente Tytsjerksteradiel). Vrijwilligers besturen daar kleine, elektrische busjes of auto’s die met name ouderen op bepaalde dagen van deur tot deur brengen.

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap | Gemeente Winsum 2013 - 20 -

In 10 stappen een concept wijk- of dorpsplan schrijven Dit plan van aanpak is een leidraad en een steun om in 10 stappen richting te geven aan de invulling van je wijk- of dorpsplan. 1. Inleiding en achtergrond - aanleiding (algemeen) Denk hierbij bijvoorbeeld aan: a. Korte omschrijving van de opzet en uitgangspunten van de organisatie en eventueel de locatie. b. Context (eventueel ontwikkelingen, literatuur, huidige stand van zaken), reden om mee te doen. 2. Projectorganisatie - (algemeen) Beschrijf kort hoe en door wie de plannen uitgevoerd worden. Wie doet wat en wie heeft welke verantwoordelijkheid? 3. Beschrijving doel Wat wil je bereiken, wat is je langetermijndoel en wat zijn je doelen voor de korte termijn? 4. Doelgroep Wie wil je bereiken? Wie neem je mee? 5. Beoogd resultaat Is er een resultaat in de vorm van een product, een proces of een actie? 6. Samenwerkingspartners/betrokken organisaties Met wie werk je samen, wie heb je mogelijk nodig? 7. Opzet, aanpak en werkwijze Denk bijvoorbeeld aan: a. Beschrijving activiteiten/werkzaamheden b. Tijdsplanning (wie, wat, wanneer?) c. Fasering en beslismomenten (go / no go) 8. Evaluatie Wanneer evalueer je en met wie? (intern en/of extern) 9. Looptijd Eventueel invullen hoe lang de acties doorlopen. 10. Consequenties Zijn de gevolgen voor het dorp bekend? (bijvoorbeeld beheer, onderhoud, financieel of beleidsmatig)

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap | Gemeente Winsum 2013 - 21 -

Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap Een wijk- of dorpsplan maken, stap voor stap kwam tot stand dankzij bijdragen van Rienk Boer, Rick Koens, Henk Postma, Ruud de Bruyn, Alie Dijkema-de Haan, Tinus van der Weide, Johnny van Dam, Gerry Jöris, Gerbrich Dijkstra, Rob Higler, Martijn van Opijnen, Jan Wieringa, Willem Bloem, Alfons Heerema, Regina Pol, Ed Wilschut, Jos Moes, Arno Vuurens, Wieb Roffel, Femke Kramer, Peter de Bruijne, Annet Oosterhof, Kees Bos, Sybrand van Dijk, Jeroen Bevers, Jannie Rozema, Johanna Davids, Johannes Nijmeijer, Frank Zijlstra en iedereen die anoniem een idee indiende op dorpsidee.nl. Gemeente Winsum bedankt ook de verenigingen voor dorpsbelangen voor het kritisch meekijken en meedenken bij het tot stand komen van dit document. Dit document is opgesteld door CMO Groningen, in opdracht van Gemeente Winsum.

2013 | winsum.nl