COMPLIANCE & INTEGRITEIT

COMPLIANCE & INTEGRITEIT VU MAGAZINE NR. 3 JAARGANG 5 | DECEMBER 2014

LUSTRUM TIEN JAAR COMPLIANCE EN INTEGRITEIT MANAGEMENT AAN DE VU DE ISO COMPLIANCE RICHTLIJN TIEN JAAR POSTGRADUATE COMPLIANCE ONDERWIJS AAN DE VU NAAST ONDERWIJS NU OOK WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK VIJF JAAR VU ALUMNIVERENIGING COMPLIANCE & INTEGRITEIT MANAGEMENT

INHOUD

3 4 6 10 12 13 15 16 2

VOORWOORD

PROF. DR. JEAN M.G. FRIJNS TIEN JAAR COMPLIANCE EN INTEGRITEIT MANAGEMENT AAN DE VU

CARL DE WANNEMAEKER DE ISO COMPLIANCE RICHTLIJN

SYLVIE BLEKER-VAN EYK EN RICHARD BAKKERS TIEN JAAR POSTGRADUATE COMPLIANCE ONDERWIJS

W IELHOUWER, MENDOZA EN DEKKER NAAST ONDERWIJS NU OOK WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK

M ARTINE HEMMES, ARTHUR DE HART EN ANTON DE GROOT VIJF JAAR VU ALUMNIVERENIGING COLOFON

ALUMNUS AAN HET WOORD… GUIDO FEBUS REGIONAL MANAGER COMPLIANCE BIJ JABIL CIRCUIT INC.

AGENDA

COMPLIANCE & INTEGRITEIT | NR. 3 | DECEMBER 2014

Compliance & Integriteit is een uitgave van De Vrije Universiteit, Postgraduate opleiding Compliance & Integriteit Management De Boelelaan 1105, 1081 HV Amsterdam Compliance & Integriteit verschijnt 2 à 3x per jaar, oplage 550. REDACTIE: Richard Bakkers, Sylvie Bleker en Myriam Klopper EINDREDACTIE: Myriam Klopper FOTOGRAFIE: Rinie Bleeker, Rotterdam / Peter Valckx, Amsterdam ONTWERP & OPMAAK: Room for ID’s, Nieuwegein DRUKWERK: NPN drukkers, Breda

VOORWOORD LUSTRUM In september zijn wij begonnen aan onze 10e leergang. Een mooie mijlpaal voor de Postgraduate Opleiding Compliance & Integriteit Management. We vieren dubbel feest, want onze Alumnivereniging bestaat 5 jaar. Alle reden om in deze bijdrage van ons magazine de afgelopen 10 jaar eens langs te lopen en een glimp te werpen in de richting van de komende 10 jaar. Daarom beginnen we dit Magazine met een bijdrage van de oprichter van de opleiding: Professor Jean Frijns. Dat onze opleiding toekomstperspectief heeft, is duidelijk gebleken uit de inschrijvingen van dit jaar. We hebben een stop moeten zetten op de instroom van studenten omwille van de kwaliteitsborging. De eerste studenten staan op de wachtlijst om volgend jaar toe te treden. Compliance is “hot”. We zien dat compliance niet alleen in de financiële sector, maar nu ook in de industriële sector en de dienstverlenende sector een “must” is. Het toezicht wordt steeds strakker opgezet, waarbij compliance met de weten regelgeving en de interne normen een eerste vereiste is geworden. De integriteit van de bestuurders en medewerkers alsmede de organisatorische integriteit hebben een cruciale rol ingenomen bij de toezichthouders. Dit geldt zowel voor de toezichthouders in het binnenland als in het buitenland. Onze opleiding heeft hier de laatste vier jaar op ingespeeld door meer aandacht te besteden aan risico management, integriteit en verandermanagement. We zijn nog lang niet uitontwikkeld. Verderop in dit Magazine komen wij hier op terug. Wij wensen onze Alumnivereniging ook veel succes voor de komende jaren. Op dit moment zijn wij bezig om de banden tussen de opleiding en de alumnivereniging verder te versterken en onze alumni dichter bij de opleiding te betrekken en ze via de vereniging mee te laten groeien in hun kennis en netwerk en hun ervaringen te laten delen met onze studenten. Op naar de komende tien jaar, hopelijk ook gezamenlijk met u als lezer en geïnteresseerde in onze opleiding en vereniging! DR. SYLVIE C. BLEKER-VAN EYK PROGRAMMADIRECTEUR POSTGRADUATE OPLEIDING COMPLIANCE & INTEGRITEIT MANAGEMENT


3

PROF. DR. JEAN M.G. FRIJNS

TIEN JAAR COMPLIANCE EN INTEGRITEIT MANAGEMENT AAN DE VU

In 2004 ontstond binnen de economische faculteit het idee om een postgraduate opleiding compliance op te zetten. Dit sloot mooi aan bij al bestaande postgraduate opleidingen. Tom Steenkamp, programma leider van de postgraduate opleiding Investment Management, schreef een schets van de opzet. In een gesprek met hem gaf ik aan dat ik na mijn vertrek bij ABP in was voor de job van programmadirecteur, voor een dag per week. Uit mijn ervaringen als directeur beleggingen bij pensioenfonds ABP had ik wel een idee wat compliance inhield en wat het belang ervan was, met name in de financiële sector. Als nieuwbakken programmadirecteur stond ik voor drie uitdagingen: definiëren van het vak en het aantrekken van kerndocenten, het organiseren van draagvlak bij de financiële sector en het werven van studenten en last but not least de programmering van de opleiding. De vraag wat is compliance bleek niet zo eenvoudig te beantwoorden en dat is, vrees ik, nog steeds zo. In Angelsaksische landen domineert de kant van de weten regelgeving. In Nederland ligt de nadruk meer op gedrag en organisatie inrichting. Als econoom had ik vooral belangstelling voor de wisselwerking

4


tussen financiële markten en gedrag. Mijn conclusie was dat compliance het beste kan worden benaderd vanuit een multidisciplinaire invalshoek. Dat betekende de formatie van een team van kerndocenten die ieder een eigen discipline vertegenwoordigden maar bereid waren deze toe te passen op compliance. Kerndocenten van het eerste uur waren Eduard Kimman, bedrijfsethiek, Robert van Altena, accountancy, Jan Bernd Huizink, rechten, en ikzelf als financieel econoom. Verder was Raf Houben bereid als in de praktijk werkzame compliance officer het team te versterken. Het organiseren van draagvlak bleek verrassend eenvoudig. Vrijwel alle grote financiële instellingen reageerden enthousiast en waren bereid steun te geven in de vorm van het sturen van studenten en/of zitting te nemen in het curatorium. Eric van de Merwe en Frans van der Wel waren vanaf het begin als curatoriumleden nauw betrokken bij de opleiding. Vanaf het begin ook hebben we geprobeerd de opleiding een gezicht te geven door het organiseren van roundtables; later zijn dat seminars voor een breder publiek geworden. In september 2005 ging de eerste lichting van ca. 20 studenten aan de slag. Bloedserieus en met docenten die nog niet erg op elkaar of op de populatie studenten waren ingespeeld. Zo herinner ik mij een college waarin ik de prijsvorming op financiële markten wilde uitleggen met behulp van eenvoudige formules. Dat college liep uit op een totaal drama. De studenten met een juridische vooropleiding vonden dit echt niet kunnen en staken dat niet onder stoelen of banken. Uiteindelijk vonden we de oplossing in een Amerikaanse syllabus, Finance for Lawyers. Een steeds terugkerend thema tijdens de colleges maar ook in eindscripties was de behoefte

‘DE RELEVANTIE VAN HET COMPLIANCE VAK IS ALLEEN MAAR TOEGENOMEN.’

aan reflectie op het vak en vooral op de rol van de compliance officer. Niet zo vreemd overigens voor een postgraduate opleiding. We zijn inmiddels 10 jaar verder en de opleiding blijkt levensvatbaar. Gelukkig maar want de relevantie van het compliance vak is alleen maar toegenomen. Ook de druk die op compliance officers ligt is fors toegenomen. We leven wat dat betreft in een zero tolerance samenleving. De opleiding doet er daarom goed aan voldoende tijd in te ruimen voor de ontwikkeling van praktische vaardigheden; hoe bewerkstellig ik dat de organisatie ook echt ‘in control’ is. Een goede compliance officer anticipeert en voorkomt. Blijft over de vraag hoe moet je het vakgebied compliance definiëren? Mijn eigen conclusie is dat het een bedrijfskundige discipline is die qua inhoud dicht bij het vak van auditors ligt. De nadruk ligt op het onderkennen van risico’s, de opzet van een systeem van risico mitigerende maatregelen en er actief

op toezien dat het echt werkt. Het verschil is dat van een compliance officer verwacht wordt dat hij proactief is en tijdig of op zijn minst real time aan de bel trekt. Leent zo’n vak zich voor wetenschappelijk onderzoek? Zeker, verdieping zal vooral via empirisch onderzoek moeten komen, liefst in de vorm van experimental design. Wat werkt en wat werkt niet? In het huidige politieke en maatschappelijke klimaat domineren het wantrouwen en de handhaving. Het heeft weinig zin daar nu op basis van generieke argumenten tegen in te gaan. Beter is het via grondig empirisch onderzoek na te gaan welke benadering wanneer effectief is. PROF. DR. JEAN M.G. FRIJNS, EMERITUS HOOGLERA AR FACULTEIT DER ECONOMISCHE WETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE A AN DE VU


5

CARL DE WANNEMAEKER

DE ISO COMPLIANCE RICHTLIJN

EEN KATALYSATOR VOOR ORGANISATIES EN BEDRIJVEN IN DE GROEI VAN COMPLIANCE MANAGEMENT? In dit artikel komen aan bod: context binnen ISO perspectief, belang van een ISO compliance richtlijn, aanpak van het scriptieonderzoek, inhoudelijke toelichting ISO richtlijn en conclusies. De scan vormt geen onderdeel van dit VU magazine artikel. CONTEXT BINNEN ISO PERSPECTIEF De ISO werkgroep “ISO/PC 271” ontwik kelt een richtlijn over compliance management. Het initiatief daartoe werd genomen door Australië die de zelf ontwikkelde compliance standaard als basis voorstelt voor de internationale ISO richtlijn. De werkgroep telt 13 landen1. Momenteel zit deze werkgroep in de fase van afronding met het oog op publicatie einde 2014. De ISO richtlijn wordt opgesteld volgens de nieuwe (februari 2012) High Level Structure (HLS) voor management systeem normen met 10 verplichte

vormelementen per richtlijn.2 Deze vormelementen structuur heeft als voordeel het ontstaan van een consistente basis voor alle ISO normeringen. De vormelementen bevatten een aantal standaard componenten analoog aan de plando-act cyclus.3 Maar de ISO HLS bevat ook elementen zoals: de context van de organisatie, het leiderschap, het gedrag en de cultuur als ook het verbetermanagement, deze worden verder in de scriptie uitgewerkt binnen compliance perspectief. De HLS aanpak bewerkstelligt de aansluiting (plug in model) bij bestaande management

AUTEURSRECHT:

Dit artikel bevat een exclusief stuk uit de scriptie van Carl De Wannemaeker met passages uit de scriptie en verwijzingen naar bronmateriaal. Scriptie titel: Welke academische raamwerken verklaren en onderbouwen de nieuwe ISO 19600 compliance richtlijn en vertaal dit naar de praktijk door de creatie van een scan met effectieve meting naar gelang de grootte en complexiteit van de organisatie? De afbeeldingen zijn voor publicatie goedgekeurd door de NEN.

6


systemen van de organisatie. De ISO richtlijn wordt uitgevaardigd in de vorm van een richtlijn en niet als norm, de werkgroep heeft deze werkwijze voorgesteld omdat er voldoende certificeerbare management systeemnormen zijn. Concreet zijn deze specifieke normen aanwezig in ISO 14001 (milieumanagement) en OHSAS 18001 (Arbo management).4 Een ander voordeel van de richtlijn benadering is gericht op de kleine en middelgrote bedrijven die op deze wijze een kans krijgen een adequaat en robuust compliance management systeem (CMS) op te zetten terwijl ze niet beschikken over de middelen van een groot bedrijf.5 Door HLS werden 5 pijlers voor een goed managementsysteem geformuleerd: • Leiderschap • Risicomanagement • Compliance management • Verbetermanagement • Borging en aantoonbaarheid Deze pijlers worden uitgewerkt in de 10 componenten; deze vormen een identieke structuur en titeltekst van elk ISO managementsysteem.

BELANG VAN EEN ISO COMPLIANCE RICHTLIJN De ISO compliance richtlijn die er aan komt vormt een nieuwe kans om compliance management te verbeteren voor bedrijven en organisaties vanuit micro perspectief. Het bedrijf kan zelf ook zijn business partners doorlichten op het voldoen aan deze richtlijn als vorm van goed ondernemerschap. Op macro vlak ontstaat een “level playing field” waarbij het duidelijk is voor

Figuur Plug in model 6

iedereen welke eisen gesteld worden aan goed compliance management. De ISO compliance richtlijn geeft de toezichthouder een minimum raamwerk om alle organisaties aan te spreken ongeacht het formaat. Dit level playing field bewaakt de goede reputatie van de organisatie.

kan een enorm reputatie risico veroorzaken.7 In een recent onderzoek bij 300 grote bedrijven wereldwijd wordt gevraagd naar de belangrijkste risicogebieden; reputatie risico wordt als nummer een genoemd voor business model risico. In 2010 werd reputatie slechts op de derde rang geplaatst.8

Het belang van reputatie als zogenaamd secondair risico mag niet worden onderschat; het niet betalen van verkeersboetes van management

Goed compliance management, goed ondernemerschap werkt niet vanuit een uniek model, immers, een perfect model bestaat niet. Het is van belang alle invalshoeken te gebruiken die relevant zijn binnen de waardeketen van de organisatie of het bedrijf. Een gedegen benadering werkt volgens een combinatie van aspecten zoals Enterprise Risk Management (ERM) als ook Governance, Risk en Compliance (GRC). Ook binnen de ISO normeringen treffen we kansen voor integratie aan, verschillende normen vullen elkaar aan. Voor risicomanagement bestaat ISO 3100, voor corporate governance is de ISO HLS structuur van belang. De ISO compliance richtlijn vormt een belangrijk sluitstuk binnen ISO normering om binnen een geïntegreerd GRC perspectief ISO normering in te zetten tot beter compliance management en goed ondernemerschap.9


7

AANPAK VAN HET SCRIPTIEONDERZOEK In de scriptie werd onderzoek verricht naar de componenten van de ISO compliance richtlijn met bepaling van de sterke punten en tekortkomingen. Vanuit GRC implementatie ervaring en de VU opleiding worden sterke punten en suggesties voor ontwikkeling van de ISO richtlijn inhoudelijk behandeld. Na toetsing van het ISO model met de academische literatuur werden ook negen interviews bij een toezichthouder en in het bedrijfsleven gehouden om hun aandachtspunten te onderzoeken. De huidige richtlijn is een document van 32 pagina´s, hoe kan je als organisatie of bedrijf dit praktisch inzetten? De scriptie maakt een voorstel tot creatie van een compliance scan voor verschillende groottes van organisaties of bedrijf. ISO COMPLIANCE RICHTLIJN: INHOUDELIJKE TOELICHTING De samenhang van de ISO compliance richtlijn met de ISO richtlijnen komt sterk tot uiting door het gebruik en de uitwerking van de HLS voor ISO/ DIS 19600. De ISO werkgroep vult de 10 HLS componenten in met betrekking tot compliance management. Concreet wordt het als volgt uitgewerkt:10

Figuur Compliance management volgens ISO 19600 en de HLS 11

Support

• • •

Bewustzijn, competentie en training in compliance Gedrag en cultuur Communicatie en documentatie

Context of the organization

Operation

•

•

• •

Omgevingsanalyse (context, issues, belanghebbenden, eisen, wensen en verwachtingen) Identificatie van compliance obligations Beoordeling van de compliance risico’s

Performance evaluation

• •

Leadership

• •

Beleid, commitment, voorbeeldgedrag Rollen, verantwoordelijkheden en bevoegdheden inzake compliance voor bestuur, top- en lijnmanagement, medewerkers en onafhankelijke compliance officer

Implementatie maatregelen voor compliance (technisch, procedureel, sturing op gedrag)

Monitoren van naleving met toepassing van indicatoren Analyse van informatie en rapportages van resultaten (intern en extern)

Improvement

• •

Corrigerende maatregelen en verbeteracties Actie op niet-naleving van eisen en escalatie waar nodig naar hogere managementniveaus

CONCLUSIE De ISO richtlijn is de eerste mondiale aanbeveling door een neutraal, gerenommeerd instituut voor het inrichten en verbeteren van een compliance management systeem. De ISO werkgroep integreert strategische, tactische en operationele middelen om te komen tot een Compliance Management Systeem (CMS). Dat management systeem kan benut worden door kleine en grote organisaties of bedrijven voor het bouwen en uitbouwen van hun CMS maar verschaft ook een standaard voor toezichthoudende instanties. De ISO compliance richtlijn demon streert een sterke samenhang met ISO systematiek en normen. In het bijzonder door toepassing van de nieuwe ISO High Level Structure (HLS) vormelementen structuur; door standaard titels te bepalen van een richtlijn ontstaat een vaste structuur in alle ISO normen.

Planning

• •

8

Plannen van maatregelen om compliance risico’s te beheersen Vaststellen van compliance doelstellingen

In een dynamisch perspectief wordt in bovenstaand schema weergegeven.


De ISO compliance richtlijn toont ook een sterke samenhang met elementen uit ISO 31000 (risico beheersing) en ISO 9000 (kwaliteitsmanagement). De samenhang

binnen de ISO systematiek verhoogt de bruikbaarheid voor organisaties onder toezicht en toezichthouders. Voorheen werd compliance beheersing vaak geïsoleerd aangepakt als een pakket van maatregelen en procedures met het risico op silovorming in de organisatie. De ISO werkgroep pakt dit anders aan en benut inzichten van Enterprise Risk Management en Governance, Risk en Compliance om te komen tot een holistische, integrale compliance beheersing. Deze aanpak blijkt uit de combinatie van harde maatregelen zoals raamwerk, proces en procedures maar ook zachte maatregelen die met sterke principes mens gericht zijn door de focus op het beïnvloeden van gedrag en cultuur. Weg van de silo aanpak is dit de enige

manier om te komen tot een beklijvend, duurzaam compliance resultaat. In het inrichten en het ontwikkelen van het CMS komt de geïntegreerde aanpak tot leven en in het bijzonder door: bij het inrichten van CMS de contextanalyse in te zetten met brede verankering, borging en aantoonbaarheid in de organisatie en beïnvloeden van gedrag en cultuur door leiderschap, bewustzijn en communicatie. De geïntegreerde aanpak blijkt verder uit het belang in het ontwikkelen en verbeteren van het compliance management systeem dat leidt tot een beter compliance resultaat. Op deze wijze vormt de nieuwe richtlijn een katalysator voor organisaties en bedrijven in de groei van compliance management.

Argentina, Australia, Austria, Canada, China, Denmark, France, Germany, Malaysia, Netherlands, Singapore, Spain and Switzerland. 2 Dick Hortensius, De betekenis van de HLS, KAM Nieuwsbrief 1 - 2012, p.15 3 C.N. Johnson, The benefits of PDCA, Quality Progress, 05 - 2002 4 T.H. Jorgenson, Integrated Management Systems, Journal of Cleaner Production, vol 14(8) 2006: pp.713-722 5 Sylvie Bleker, Dick Hortensius, ISO 19600 The development of a global standard on compliance management, Business Compliance, 02 – 2014, pp. 3-5 6 Dick Hortensius, De betekenis van een ISO-norm voor compliance management, KAM nieuwsbrief 4/2012, p. 6 7 Michael Power, The Risk Management of everything, DEMOS, 2004 8 Deloitte & Forbes Insights, Exploring Strategic Risk, Survey, 2014, p. 9 9 Sylvie Bleker en Dick Hortensius, supra, note 3, p.10 10 Dick Hortensius, supra, note 15, p. 8 11 ISO org., ISO/ DIS 19600, 2013(E), Compliance management systems – Guidelines, 2013, p. V 1

WIJ WENSEN ALLE LEZERS PRETTIGE FEESTDAGEN EN EEN SPRANKELEND 2015 TOE


9

DR. SYLVIE C. BLEKER-VAN EYK EN DRS. RICHARD W.A. BAKKERS

TIEN JAAR POSTGRADUATE COMPLIANCE ONDERWIJS AAN DE VU

WHO IS WHO Tien jaar geleden startte Jean Frijns de Postgraduate Opleiding Corporate Compliance. Hij zette de opleiding stevig neer, samen met een aantal kerndocenten. Er was voldoende animo om de opleiding ook daadwerkelijk goed van de grond te krijgen. In 2007 werd hij opgevolgd door Professor Isabelle Maignan die op haar beurt eind 2010 het stokje weer overgaf aan Sylvie Bleker, de huidige programmadirecteur. Deze laatste bracht de kerndocenten

Robert van Altena, Vincent Wanders en Raf Houben weer terug en het geheel ging samen verder inclusief de onderwijscoördinator Richard Bakkers die destijds door Isabelle Maignan was aangenomen. In dit rijtje met namen mogen wij zeker Eugénie Megens niet vergeten die zich, als secretaris van de opleiding, jarenlang met veel zorg en toewijding om de studenten bekommerd heeft. Haar rol is sinds vorig jaar overgenomen door Myriam Klopper. Ook willen wij de helaas overleden

Ingrid Hamming niet vergeten, die enige tijd de opleiding coördineerde en deze rol combineerde met haar rol als coördinator voor de VBA opleiding. Dit is niet zomaar een rijtje namen bij elkaar, maar mensen die zich met hart en ziel ingezet hebben voor de ontwikkeling en verdere uitbouw van de Postgraduate opleiding Compliance & Integriteit Management aan de VU. Daarnaast mogen we niet vergeten dat de overdracht van kennis en ervaring voor een belangrijk deel ook in handen ligt van een reeks zeer ervaren gastdocenten. Uitdrukkelijk noemen wij ze hier niet bij naam, omdat we er niet één zouden willen overslaan en geen onderscheid zouden willen maken. Het is de kracht om de ervaringsdeskundigen aan de opleiding te binden. Zij kunnen hun ervaringen in het veld delen met studenten waardoor theorie en praktijk optimaal aan elkaar gekoppeld zijn. Zonder de bijdragen van deze gastdocenten zou de opleiding niet hebben kunnen floreren. En niet in de laatste plaats onze curatoren. Wij mogen ons al vanaf de start van de opleiding gelukkig prijzen dat welbekende namen uit het bedrijfsleven, toezichthouders en

10


academici hun naam en ervaring aan de opleiding hebben willen verbinden. Onze curatoren blijven in de regel ook meerdere termijnen aan onze opleiding verbonden, hetgeen ook bijdraagt aan de continuïteit. COMPLIANCE SYMPOSIUM Professor Isabelle Maignan koppelde een symposium aan haar oratie. Een goede start die volgens haar opvolging behoefde. Het jaar daarop ontwierp ze samen met De Nederlandsche Bank en Deloitte wederom een symposium. Zo ontstond de basis voor het jaarlijkse VU symposium. Het trekt jaarlijks vele geïnteresseerden. Zo ligt de opkomst van de afgelopen jaren tussen de 120 en 140 deelnemers, hetgeen een grote opkomst is. Afgelopen jaar heeft De Brauw Blackstone Westbroek zich bij de organisatoren gevoegd. DNB is niet langer de mede-organisator, maar treedt wel op met prominente sprekers. Zo ook de AFM. Op 12 juni 2015 is al weer het 6e symposium gepland.

“bloedgroepen” is nu ongeveer fiftyfifty. Dit was ook het moment om compliance meer vanuit een risicobenadering te bezien. De traditie is ingezet in 2011 om ieder jaar samen met de kerndocenten het programma door te nemen en te verbeteren. Constante aandacht voor de verbeteringen in het onderwijs programma zijn nodig om de verander ingen binnen compliance bij te houden.

ONDERWIJS In 2011 heeft de opleiding besloten om naast de financiële sector tevens de non-financiële sector een prominentere plaats in het onderwijsprogramma te geven. De verdeling tussen beide

Onderstaand model toont u wat de postgraduate opleiding Compliance & Integriteit Management als basis wil meegeven aan de afgestudeerde compliance professionals.

Wet- en regelgeving Risico’s / risicomanagement

Professioneel kritisch Countervailing power Business sense

Compliance program

Stakeholder management

Maatschappelijke ontwikkelingen

Kennis

Gedrag & cultuur

‘LICENSE TO OPERATE’

Toezicht

Vaardigheden

Doorzien van de casus Helicopterview Niet verschuilen achter de regels

Governance

‘Trouble shooter’

Businesscontent

Integer Voorbeeldgedrag

Professioneel gedrag

Proactief Rechte rug

Dialoog aangaan

Stressbestendig

Consistent

De studenten zijn vooral compliance professionals die reeds meerdere jaren ervaring hebben in de verschillende sectoren. De basiskennis wordt verondersteld. De opleiding leidt op tot senior compliance professionals die in staat zijn het werkveld in de breedte te analyseren. In het hieronder geschetste plaatje wordt getoond over welke vaardigheden de studenten aan het einde van de opleiding dienen te beschikken. ALUMNIVERENIGING De alumnivereniging is van belang voor het onderhoud van de kennis en het netwerk van de alumni. Onlangs is besloten de opleiding dichter bij de alumnivereniging te brengen door gemeenschappelijk op te treden, activiteiten te ontwikkelen waar alumni én studenten van kunnen profiteren. Momenteel wordt onderzocht of er tools kunnen worden ontwikkeld om de alumni ook na hun afstuderen te kunnen laten profiteren van de kennis en kunde van de VU, de ervaring van hun collegae en gastdocenten. Kortom, opleiding en alumnivereniging willen gezamenlijk meerwaarde creëren voor studenten en afgestudeerden.

Onafhankelijk

Omgevingssensitief


11

WIELHOUWER, MENDOZA EN DEKKER

NAAST ONDERWIJS NU OOK WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK This year, the program of Compliance and Integrity became even more multidisciplinary and even more researchoriented. The program now financially supports the work of a research team interested in examining the economics and social psychology of compliance behavior. employed game theory to analyze trust in a regulatory context. Their model shows that an authority can reduce its monitoring efforts when firms or individuals are long-term oriented. The details of these studies can be found in the Ph.D.-thesis of Juan Mendoza. PROF. HENRI DEKKER

The team members are Prof. Henri Dekker, Prof. Jacco Wielhouwer, and Dr. Juan Mendoza, who work at the Accounting Department. They integrate different backgrounds and research methodologies to examine questions such as the following: Can regulatory authorities trust economic agents, and consequently monitor them less frequently? Are firms similar to individuals, so that they comply more when they perceive the authority or the regulation as fair? During the last years, the team developed a research collaboration project with the AFM. After analyzing data of all financial intermediaries in the Netherlands (over 6,000 firms), the team observed that law violations are less frequent amongst financial intermediaries with more connections to industry organizations and with relatively more positive fairness perceptions about the regulations. The team has also

12

People and firms comply with regulations because of a diversity of reasons. Some comply as result of fear to lose a good reputation, or because they feel closely monitored or threatened by the authorities. Others comply because they feel that it is the honest thing to do. As one of the first initiatives following the financial support from the Compliance & Integrity program, the research team is now conducting a survey to examine why financial intermediaries comply with the current legislation. During 2014 and 2015, the team will collect and analyze data, with the objective of better

DR. JUAN MENDOZA


PROF. JACCO WIELHOUWER

understanding the motivations that lead financial intermediaries to follow or to deviate from the law. Also, based on this survey the relation between fairness, legitimacy, trust, and compliance will be analyzed in further detail. The research team encourages readers to contact them in case they want to explore research collaboration projects. Some of you may work at – or have connections with – an authority or organization interested in examining compliance from a more academic perspective, for instance to gain better insight into the drivers and outcomes of compliance. Central questions within the collaborative research with the Compliance & Integrity program include: Why do people or firms break or follow the rules in a given specific setting? When can a supervisor be more or less trusting? The research team has experience working with large and diverse data sets, securely analyzing confidential data, and applying rigorous statistical methods. In case you are interested in analyzing certain questions based on data you may have access to, you may contact Prof. Jacco Wielhouwer at [email protected].

MARTINE HEMMES, ARTHUR DE HART EN ANTON DE GROOT

VIJF JAAR VU ALUMNIVERENIGING COMPLIANCE & INTEGRITEIT MANAGEMENT De opleiding bestond al enige tijd, maar een alumni vereniging bestond aanvankelijk nog niet. En dat terwijl we tijdens de opleiding zoveel kennis met elkaar uitwisselen en intensieve contacten onderhouden. Dat eindigde met het afronden van de opleiding. Natuurlijk zijn er verschillende mogelijkheden om op de hoogte te blijven van ontwikkelingen op het gebied van compliance, maar het was zonde dat de contacten na het afstuderen verloren gingen. Daarom namen Michel Harms en Richard Bakkers in 2010 het initiatief de alumnivereniging op te richten met als doel relevante kennis te bieden en de ontwikkelingen op het gebied van compliance aan te geven. Ook zou de vereniging de onderlinge contacten kunnen faciliteren, niet alleen tussen de afgestudeerden onderling, maar ook met de opleiding. Met veel enthousiasme ging het bestuur aan de slag. Doel was minstens twee keer per jaar een informatieve bijeenkomst te organiseren waarbij de contacten konden worden aangehaald. Ook zouden de collegedictaten via Dropbox beschikbaar komen. Om een aantal van die bijeenkomsten te

belichten: Jean Frijns nam ons, buiten het gebied van compliance, mee in de financiële crisis en gaf ons een inkijkje waarom deze crisis nu echt niet anders is dan eerdere crises. Hij plaatste de crisis in een historisch perspectief. Sylvie Bleker heeft ons meerdere malen op de voor haar kenmerkende wijze

MARTINE HEMMES

verteld over relevante ontwikkelingen in ons vakgebied. Wij herinneren ons de dreiging uit de VS met een tsunami aan informatieve verplichtingen zoals Sylvie schetste. De kleinste link met de VS brengt al de grootst mogelijke compliance risico’s met zich mee. Een andere bijeenkomst ging over


13

‘WE GAAN ONDERZOEKEN WAT DE MOGELIJKHEDEN ZIJN OM EEN APP TE ONTWIKKELEN VOOR “EERSTE HULP BIJ COMPLIANCE”.’

soft controls door Tim Willems, die zijn verhaal illustreerde aan de hand van het horizontale toezicht door de Belastingdienst. Cybercrime en de bescherming van een massale hoeveelheid persoonsgegevens kwam in een andere bijeenkomst aan de orde, met dank aan KPN en Guido Febus, inmiddels bestuurslid van de alumnivereniging. En onze laatste bijeenkomst dit voorjaar was bij Integis. Bart Bruin en Jethro Vrouwenfelder namen ons mee in de wereld van de integriteits- en fraudeonderzoeken. Zij legden aan de hand van tot de verbeelding sprekende voorbeelden uit hoe zij vaak zeer gevoelige kwesties onderzoeken en tot hun conclusies komen. De bijeenkomsten zijn voorbeelden van onze wens om inhoud met elkaar te delen en tegelijkertijd de onderlinge contacten te versterken. Daarom hebben we onze events en algemene ledenvergaderingen altijd gecombineerd met een informele afsluiting.

We zijn nu vijf jaar verder en de vereniging telt ongeveer 70 leden. En de vijfde verjaardag van onze vereniging is een goed moment om de balans op te maken. Waar staan we nu en waar willen we heen? Als bestuur hebben we geconstateerd dat, ondanks het enthousiasme waarmee we ons inzetten voor de vereniging, de opkomst van leden achterblijft bij de verwachtingen. Ook als we veel aanmeldingen hebben, dan haakt een deel alsnog op het laatste moment af. Daarnaast is Dropbox als gemeenschappelijke kennisbron nauwelijks gebruikt door de leden. Dat alles vinden wij als bestuur erg jammer. Uit een enquête onder leden kwam de wens naar voren om vooral door te gaan op dezelfde voet. Maar waarom dat doen als het zo weinig lijkt op te leveren voor onze leden? Alles bij elkaar reden om als bestuur onlangs te bespreken hoe nu verder te gaan en hoe we toegevoegde waarde voor de alumni kunnen hebben. Met Sylvie Bleker bespraken wij onze worstelingen over de alumnivereniging. Vervolgens hebben

ARTHUR DE HART

14


ANTON DE GROOT

wij gezamenlijk gebrainstormd over de mogelijkheden en we constateerden dat opleiding en alumnivereniging veel meer met elkaar kunnen optrekken. Sylvie’s enthousiasme werkt aanstekelijk. Dat zorgt ervoor dat wij als bestuur er voor willen blijven gaan. Resultaat is dat we gaan onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om een app te ontwikkelen voor “Eerste Hulp bij Compliance”. Daarmee kunnen we informatie-uitwisseling vergroten. Daarnaast willen we minstens eenmaal per jaar een bijeenkomst voor studenten, docenten en alumni, waarin een “hot topic” besproken wordt. Dat alles kan niet zonder de leden! We hopen dan ook op een massale opkomst bij de viering van het 10-jarig bestaan van de opleiding en de vijfde verjaardag van de alumnivereniging. En de leden van de vereniging kunnen ons altijd laten weten welke onderwerpen zij graag terugzien en welke gastsprekers wat te bieden hebben. Wij zijn bereikbaar via [email protected]. Kortom, laten we er met elkaar een succes van maken! MARTINE HEMMES, ARTHUR DE HART EN ANTON DE GROOT VOORZITTER, SECRETARIS EN PENNINGMEESTER VAN DE VU ALUMNIVERENIGING COMPLIANCE & INTEGRITEIT MANAGEMENT

ALUMNUS AAN HET WOORD…

GUIDO FEBUS

REGIONAL MANAGER COMPLIANCE BIJ JABIL CIRCUIT INC. Op woensdag 11 juni 2014 organiseren POSTGRADUATE OPLEIDING de Postgraduate opleiding Compliance & COMPLIANCE & INTEGRITEIT MANAGEMENT Integriteit Management en Deloitte hun LEERGANG 3 jaarlijkse symposium. Dit jaar is voor het eerst In 2007, aan de vooravond van de financiële crisis, ben ik vanuit een fiscale baan in Decompliance Brauw Blackstone Westbroek bij deVan een zeer specialistisch het vak gerold. Een”giant leap”, zogezegd. beroep naar een meer algemene rol in een organisatie waar “compliance” nieuw organisatie gevoegd.

was en de compliance officer zijn rol nog vorm moest geven. De opleiding heeft mij de theoretische bagage gegeven om die rol in te vullen. In het jaar waarin ik de opleiding afrondde, nu vijf jaar geleden, werd ook de alumni vereniging opgericht. Sindsdien heeft de vereniging zich met veel enthousiasme ingezet om afgestudeerden de gelegenheid te bieden om vakkennis op peil te houden en contacten met vakgenoten te vergroten. Ik wilde als lid graag mijn steentje bijdragen aan de initiatieven van de vereniging en ben daarom ongeveer twee jaar geleden actief betrokken geraakt bij de organisatie van bijeenkomsten en informatieve avonden. Eerst in een informele, ondersteunende rol van het verenigingsbestuur en sinds eind 2013 als bestuurslid. De alumnivereniging heeft mij de kans gegeven om met verschillende gespreks partners en partijen aan tafel te zitten en mee te denken over een gevarieerd en interessant programma dat aansluit op de behoeften van alumni. Het moet gezegd, er bestaan al talloze beroeps- en alumniverenigingen die elk hun eigen netwerkbijeenkomsten en lezingen organiseren. Sommige beroepsgroepen zijn daarnaast gebonden aan het halen van PE-punten. Tel daar een drukke baan en gezinsleven bij op. Kortom: het is lastig om als vereniging de aandacht te trekken. Toch is het belangrijk om een sterke alumnivereniging te hebben. Er wordt nu behoorlijk wat verwacht van een compliance officer. Hij of zij moet jurist zijn, een “spin doctor” maar ook een communicatiedeskundige, risk-manager, psycholoog en organisatie-adviseur. En dan moet de compliance officer bij voorkeur ook nog beschikken over kennis van financiële zaken en strategie en een dikke huid hebben. Juist vanwege deze uiteenlopende eigenschappen is een platform om kennis en ervaringen met elkaar te delen van grote waarde. De alumnivereniging werkt in de toekomst steeds nauwer samen met de VU. Ook op het gebied van bijeenkomsten. De plannen voor het komende jaar zijn nog niet uitgewerkt, maar er zijn genoeg ideeën. Alumni zijn van harte uitgenodigd om mee te denken. Heb je een leuk idee, neem dan contact op met het bestuur via: [email protected].


15

AGENDA LEERGANG 2013

LEERGANG 2014

BLOK IV: JANUARI T/M JUNI 2015 “SCRIPTIE EN ACTUALITEIT”

BLOK II: 12 JANUARI T/M 15 JUNI 2015 “MANAGEN VAN COMPLIANCE EN INTEGRITEIT”

De kennis die in de eerste drie blokken is opgedaan vormt de springplank naar een gedetailleerd onderzoek: de eindscriptie. Studenten doen – onder begeleiding van een deskundige scriptiebegeleider – onderzoek naar een onderwerp binnen compliance en integriteit. Zij kunnen colleges volgen waarin ze worden geholpen een wetenschappelijk verantwoord onderzoeksproject uit te voeren (deze hebben ze deels al in Blok II en III gehad). Op verschillende momenten presenteren zij de vorderingen van hun onderzoek. Op 2 juli 2015 is de diploma-uitreiking voor Leergang 2013.

ALUMNIVERENIGING Alumni van de opleiding kunnen zich inschrijven bij de alumnivereniging via de volgende website: www.masterofcompliance.nl

In blok II leren studenten complianceen integriteitsrisico’s, zoals belangen verstrengeling, mededinging en fraude te onderkennen en de essentie van die risico’s te doorgronden. Cultuur en gedrag kunnen op zich zelf een voedingsbodem vormen voor het ontstaan of escaleren van complianceen integriteitsrisico’s. We gebruiken managementtheorieën om te analyseren hoe een complianceen integriteitgerichte organisatiecultuur opgebouwd wordt en hoe zij compliance aan de organisatie kunnen ‘verkopen’. Studenten krijgen inzicht in het identificeren van (knelpunten in) cultuur en gedrag en mogelijke interventies hierop.

SYMPOSIUM ‘BESTUURDERSAANSPRAKELIJKHEID’ VRIJDAG 12 JUNI 2015 VAN 13.00 – 19.00 UUR, TOEGANG GRATIS Inschrijven te zijner tijd mogelijk via een daartoe in te richten site.

Meer informatie is te vinden op: www.vucomplianceopleiding.nl Inschrijving voor de opleiding (Leergang XI, 2015-2017) of de module ‘Verdieping in Compliance’ ook via de website.

COMPLIANCE & INTEGRITEIT

Recommend Documents