Compassietraining maandag 6 - woensdag 8 oktober 2014 scholingsprogramma (G)Gz-professionals en mindfulnesstrainers
Module 1 Compassie (of mededogen) is het vermogen om ons betrokken te voelen bij pijn en lijden, zowel van onszelf als van anderen. Het gaat samen met de wens deze pijn en dit lijden te verlichten en de bereidheid daarin verantwoordelijkheid te nemen. Het is een algemeen menselijke eigenschap, die bij ieder in aanleg aanwezig is, maar die vaak om allerlei redenen niet tot bloei gekomen is. Gelukkig kan compassie door beoefening wel ontwikkeld en verdiept worden en dat is het doel van compassietraining. Terwijl medelijden vooral gepaard gaat met angst en sentimentaliteit, vraagt compassie om moed en ruimhartigheid. Beoefening van zelfcompassie is niet egocentrisch maar zorgt juist voor een gezonde relatie met onszelf en voor een grotere empathie en openheid naar anderen toe.
Waarom in de GGZ? Veel mensen met langdurige of terugkerende psychische problemen, van welke aard ook, hebben een lage dunk van zichzelf en gaan gebukt onder zelfverwijt of schaamte. Zij kunnen somber, angstig, hunkerend, boos of wantrouwend in de wereld staan en moeite hebben om warme gevoelens voor zichzelf en anderen te ervaren. Zij kunnen vluchten in isolement of zich storten in bezigheden of relaties die hen niet echt voldoening geven. Gesprekstherapieën bieden niet altijd een oplossing. Soms geven zij wel inzicht maar bereiken onvoldoende het ervaringsniveau (Ik snap het wel, maar voel het niet.) Juist dan valt compassietraining te overwegen, waarin oefeningen aangeboden worden om meer warmte, geborgenheid, acceptatie en verbondenheid met zichzelf en anderen te ervaren.
Mindfulness-Based Compassionate Living (MBCL)
Erik van den Brink en Frits Koster hebben bij Lentis Groningen een groepsgerichte compassietraining opgezet voor cliënten die zich (deels) in bovengenoemde beschrijvingen herkennen en eerder aan de mindfulness cursus (MBSR/MBCT) hebben deelgenomen. Deze training wordt Mindfulness-Based Compassionate Living (MBCL) genoemd; zij biedt een vervolgtraject voor hen die ondervonden hebben dat mindfulnessbeoefening hen goed doet, maar ook moeite hebben deze in hun leven te integreren en daarbij een milde, vriendelijke houding te ontwikkelen. Dit scholingsprogramma biedt (G)Gz-professionals en Mindfulnesstrainers de mogelijkheid kennis te maken met de opzet en de oefeningen van dit groepsgerichte trainingsprogramma.
Doelgroep: Gz-psychologen, psychotherapeuten, psychiaters, gespecialiseerde psychiatrisch verpleegkundigen, psychomotorisch therapeuten en andere (G)GZ-professionals; Mindfulnesstrainers (MBSR/MBCT), coaches en andere professionals die werken met Mindfulness-Based methodieken.
Doel van het scholingsprogramma: -
-
Het zich eigen maken van de basishouding die hoort bij compassiegerichte methodieken. Het leren werken met compassiegerichte methodieken in de GGZ. Of deelnemers de compassietraining als groepsmodule zelfstandig kunnen geven hangt af van de verdieping van de eigen meditatie ervaring, van scholing en ervaring met MBSR/MBCT en van ervaring met groepswerk. Het in kunnen schatten of en welke compassieoefeningen al dan niet passend zijn bij individuele cliënten en op individuele basis begeleiding hierin kunnen geven.
1
Inhoud:
Naast het verder trainen van mindfulness komt het volgende aan bod: − Het valideren van pijn en lijden. − Hoe ons brein en organisme is geëvolueerd om ons te helpen overleven. − ‘Waar we niet voor gekozen hebben is niet onze fout’. − Inzicht in de drie centrale emotieregulatiesystemen. − Hoe de emotieregulatiesystemen uit balans kunnen raken door invloeden van buitenaf, maar ook van binnenuit, bijvoorbeeld door schaamte, zelfkritiek en ‘de innerlijke pestkop’. − Hoe mentale voorstellingen de emotieregulatiesystemen kunnen beïnvloeden en hoe training in compassie de balans kan helpen herstellen. − Tend & befriend: een vierde reactie op stress, naast fight, flight & freeze. − Drie antidota tegen zelfhaat, zelfisolatie & over-identificatie: respectievelijk self-kindness, common humanity & mindfulness. − Het ontwikkelen van de compassie-modus door oefeningen in compassievol motiveren, aandacht geven, voelen, redeneren, verbeelden, spreken en handelen. − De cultivering van compassie als één van de vier zelfoverstijgende emotionele kwaliteiten: mededogen, liefdevolle vriendelijkheid, medevreugde en gelijkmoedigheid.
Onderbouwing: De training is gebaseerd op een wetenschappelijk onderbouwde visie op het belang van (zelf)compassie en is geïnspireerd onder meer op het werk van Paul Gilbert (The Compassionate Mind, Constable 2009; www.compassionatemind.co.uk), Christopher Germer (The Mindful Path to Self-Compassion, Guilford 2009) Rick Hanson (Boeddha’s brein, Ten Have, 2012; www.rickhanson.net) en Kristin Neff (Zelfcompassie, De Bezige Bij, 2011; www.self-compassion.org). Het MBCL programma wordt momenteel door het team van Prof dr A Speckens van de Radboud Universiteit onderzocht. Daarnaast wordt er steeds meer wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd omtrent de positieve effecten van compassietraining op de gezondheid en kwaliteit van leven. Referenties: -
Barnard, L.K., & Curry, J.F. (2011, October 31). Self-Compassion: Conceptualizations, Correlates, & Interventions. Review of General Psychology, 15(4):289-303. Brink, E. van den & Koster, F. (2013). Compassie. In Handboek positieve psychologie: theorie, onderzoek & toepassingen, onder redactie van Bohlmeijer, E., Bolier, L., Westerhof, G., & Walburg, J.A.. Amsterdam: Boom. Hofmann, S.G., Grossman, P., & Hinton, D.E. (2011). Loving-kindness and compassion meditation: Potential for psychological interventions. Clinical Psychology Review, 31, 1126–1132. Neff, K.D., (2012). The Science of Self-Compassion. In C.K. Germer & R.D. Siegel (Eds.), Compassion and Wisdom in Psychotherapy (pp. 79-92). New York, NY: Guilford Press. Neff, K.D., & Germer, C.K. (2012). A pilot study and randomized controlled trial of the mindful selfcompassion program. Journal of Clinical Psychology, 69(1), 28-44.
Deelnamecriteria: -
Minimaal één keer deelname aan de cursus Aandachttraining MBSR/MBCT. Minimaal een jaar ervaring met mindfulnessmeditatie. Het hebben gevolgd van een (basis)opleiding tot trainer MBSR/MBCT of tot het begeleiden van Mindfulness-Based methodieken zoals ACT of DGT.
Data en tijden: maandag 6, dinsdag 7 en woensdag 8 oktober 2014 (3 dagen).
2
Docenten: - Drs. Erik van den Brink, psychiater/psychotherapeut en mindfulnesstrainer, is werkzaam bij het Centrum Integrale Psychiatrie van Lentis. Hij ontwikkelde zich tot mindfulnesstrainer op basis van jarenlange meditatie-ervaring en scholing in MBCT bij RINO-NH (Joke Hellemans) en MBSR bij senior docenten van het Center for Mindfulness (Jon Kabat-Zinn, Saki Santorelli, Florence MeleoMeyer en Melissa Blacker). Hij verdiepte zich in Interpersonal Mindfulness (Insight Dialogue, ontwikkeld door Gregory Kramer) en psychotherapeutische scholen met mindfulness toepassingen, waaronder Acceptance & Commitment Therapy, en volgde workshops bij vooraanstaande docenten als Mark Williams, Ruth Baer, Christopher Germer, Steven Hayes, Kelly Wilson. - Frits Koster, psychiatrisch verpleegkundige en mindfulnesstrainer, verbleef 6 jaar als monnik in kloosters in Z.O. Azië waar hij o.a. boeddhistische psychologie studeerde. Hij schreef diverse boeken (uitg. Asoka) en heeft jarenlange ervaring als meditatieleraar. Hij voltooide de opleiding tot mindfulnesstrainer bij het Instituut voor Mindfulness (IvM) en is als docent verbonden aan opleidingsinstituten tot mindfulnesstrainer in Nederland en andere landen in West- en Noord-Europa. Hij heeft samen met zijn vrouw een eigen praktijk onder de naam Trainingsbureau Mildheid & Mindfulness, van waaruit hij mindfulnessactiviteiten begeleidt in binnen- en buitenland; onlangs hebben zij samen het audioboek ‘Mildheid’ (uitgeverij Asoka) gepubliceerd. Beide docenten geven trainingen MBCT/MBSR en compassie voor zowel cliënten als hulpverleners in de GGZ. Zij hebben workshops compassioneel werken gevolgd in Engeland, via de Compassionate Mind Foundation van Paul Gilbert en tevens scholing gevolgd in het programma Mindful Self-Compassion van Christopher Germer en Kristin Neff. In april 2012 is bij uitgeverij Boom hun boek ‘Compassievol Leven van mindfulness tot heartfulness’ gepubliceerd; in september 2013 is (i.s.m. Jetty Heynekamp) het praktisch gerichte audioboek ‘Vier levensvrienden’ (Milinda) uitgegeven.
Cursustijden: Dag 1: 09.30-17.30 u. Dag 2: 09.00 – 17.30 u. Dag 3: 09.00-16.00 u.
Locatie:
Vipassana Meditatiecentrum, Kamerlingh Onnesstraat 71, 9727 HG Groningen. Zie www.vipassana-groningen.nl voor meer info.
Aan te schaffen literatuur: Erik van den Brink & Frits Koster (2012). Compassievol leven – van mindfulness tot heartfulness. Amsterdam: Boom.
Kosten: − Voor medewerkers van Lentis en GGZ-Drenthe zijn de kosten € 550 per persoon. − Voor deelnemers van buiten Lentis en GGZ-Drenthe zijn de kosten € 625 per persoon. − N.B. De kosten zijn inclusief lunch, koffie/thee en CD’s. − Op verzoek kan het boek ‘Compassievol leven - van mindfulness tot heartfulness’ met 15% korting worden besteld en verkregen bij aankomst. Dit behoort op het aanmeldingsformulier te worden
3
aangegeven.
Accreditatie: Accreditatie kan op verzoek worden aangevraagd indien de deelnemer zich ten minste drie maanden voor aanvang van de workshop heeft aangemeld en dit verzoek heeft aangegeven op het aanmeldformulier. De extra kosten voor het aanvragen van accreditatie worden onder de aanvragers van de desbetreffende beroepsvereniging verrekend en in rekening gebracht. N.B. Ook als accreditatie niet toegekend wordt dienen de kosten voor aanvraag wel te worden betaald. Garantie voor accreditatie kan niet worden gegeven omdat verenigingen de criteria kunnen veranderen. In het verleden hebben de volgende verenigingen accreditatie toegekend: - NIP: 29 - FGZP: 9
- KNMG Cluster 1: 20 - NVvP: 18
Overig: Deelnemers wordt aangeraden gemakkelijk zittende kledij, een handdoek, (fleece)dekentje en eventuele andere hulpmiddelen mee te nemen die de beoefening kunnen ondersteunen.
Meer informatie:
Zie www.centrumintegralepsychiatrie.nl of bel 050- 5223355 voor meer informatie.
Aanmelden:
U kunt zich tot 1 september 2014 aanmelden door bijgevoegd aanmeldformulier (blz. 4) volledig ingevuld en ondertekend op te sturen.
Bijzonderheden: Er zijn 20 plaatsen beschikbaar; de scholing gaat door bij minimaal 12 aanmeldingen. Plaatsing is op volgorde van binnenkomst; vol is vol.
4
Compassietraining (G)Gz-professionals Aanmeldformulier Ik meld mij aan voor deelname aan de module 1 workshop van ma 6 – wo 8 okt. 2014 Naam:
m/v
Functie:
Geboortedatum:
Organisatie:
Afdeling:
Postadres: E-mail:
Tel:
O Ik wil geen accreditatie laten aanvragen. O Ik wil graag accreditatie laten aanvragen bij (naam beroepsvereniging): . . . . . . . O Registratienummer beroepsvereniging: …………………….. N.B. De extra kosten voor het aanvragen van accreditatie worden verrekend onder de aanvragers van de desbetreffende beroepsvereniging, onafhankelijk van het besluit van de vereniging. BIG registratienummer: Factuuradres (indien anders dan postadres): De kosten bedragen: O € 550 (als u werkzaam bent bij Lentis of GGZ-Drenthe) O € 625 (als u elders werkzaam bent). O Ik wil het boek ‘Compassievol leven’ met 10% korting bestellen en ontvangen bij aankomst (betaling in overleg met Frits Koster bij aankomst). Bij annulering:
− Tot drie maanden voor aanvang van de training kunt u kosteloos annuleren; u betaalt dan alleen administratiekosten à € 35. − Tot twee maanden voor aanvang van de training brengen wij 60% van het cursusgeld in rekening − Tot één maand voor aanvang van de training brengen wij 80% van het cursusgeld in rekening − Daarna bent u het volledige bedrag verschuldigd. − U kunt wel zelf voor een vervanger zorgen; dan brengen wij alleen de administratiekosten in rekening.
Handtekening voor akkoord: Dit formulier ingevuld opsturen naar: Centrum Integrale Psychiatrie (t.a.v. mw. A. La Crois-Blaauw), Postbus 86, 9700 AB Groningen 5
