Comomeer Italië, wandelen

Praktische informatie bij het artikel ‘Kerst in Como’, Winterwandelen boven het Comomeer, Op Pad 8-2008, pag. 12 t/m 19

Comomeer Italië, wandelen

Tekst & foto: Henk Filippo

Het gebied De tocht Zwaarte/moeilijkheidsgraad Navigatie en bewegwijzering Beste tijd Er naar toe Overnachten Eten/drinken/inkopen Uitrusting Kaarten en gidsen Adressen en sites Dag tot dag routebeschrijving

De Feiten Activiteit: Wandelen Land: Italië Het gebied: Comomeer e.o. De tocht: Winterwandelingen en trektocht in de bergen aan de zuidkant van het Comomeer. Zwaarte: Licht tot middelzwaar (hoogteverschil 400 tot 1000 meter); middelzware 2- tot 4-daagse trektocht Moeilijkheidsgraad: Goede wandelpaden en bergpaden

HET GEBIED Het Comomeer, of il Lario zoals het meer sinds de Romeinse tijd wordt genoemd, is een wereld van contrast: van de oevers op 200 meter boven zeeniveau rijzen de bergwanden steil omhoog tot meer dan 2600 meter hoogte. Onderlangs het meer heerst een aangenaam klimaat, beschut door de hoge bergen, waar het ’s winters zelden vriest en olijven, palmen en subtropische planten groeien. Langs het ’s zomers drukke Comomeer is het in de wintermaanden stil, en kun je prachtige wandelingen maken vanuit herbergen of comfortabele hotels. In sneeuwarme winters kun je zelfs wandelen over bergkammen en naar uitzichtbergen, die aan de zuidkant van het Comomeer nergens hoger zijn dan 1800 meter. Hoogtepunt is de trektocht over de Triangolo Lariano, de driehoek tussen de zuidelijke armen van het Comomeer. De wandelingen zijn niet al te zwaar en vaak kun je met taxi, bus of kabelbaan naar een hoog gelegen startpunt, wat de tocht aanzienlijk vereenvoudigt.

DE TOCHT Eén van de wandelingen die je het hele jaar kunt maken is die tussen Pigra en Griante, over geplaveide weggetjes en delen van de Antica Strada Regina, een oude Romeinse handelsweg door de dorpen boven de westoever van het Comomeer. Hoger boven de westkant van het Comomeer loopt de Via dei Monti dei Lariani, een echte hoogteweg door de bergdorpen boven het meer. En als er weinig sneeuw ligt kun je aan de westkant van het Comomeer omhoog klimmen naar de uitzichtberg Monte

Pagina

Como


Navigatie: Gemarkeerde paden (gpsroutes) Er naar toe: Vliegen, trein of auto Beste tijd: Hele jaar door, sneeuw hogerop mogelijk Overnachten: Berghutten, agriturismo, hotels, pensions

Pagina

Generoso (1700 meter) op de grens met Zwitserland, of een oude militaire weg volgen over een hele rij topjes naar de Monte Crocione. De mooiste tocht rond het Comomeer is de meerdaagse trektocht over de bergkammen van de Triangolo Lariano, de driehoek tussen de benen van het Comomeer.

ZWAARTE/ MOEILIJKHEIDSGRAAD De dagwandelingen zijn licht tot middelzwaar (hoogteverschil 400 tot 1000 meter); de 2- tot 4-daagse trektocht is middelzwaar met een totaal hoogteverschil van 1600 meter stijgen en 2200 meter dalen. De wandelingen lopen over geplaveide weggetjes, goede wandelpaden en bergpaden. Een enkele keer is het pad vrij steil of is een gevaarlijke passage met kettingen beveiligd.

NAVIGATIE EN BEWEGWIJZERING De meeste paden zijn goed gemarkeerd met wegwijzers en verfstrepen en gemakkelijk te volgen. Alleen de Strada Regina door de dorpen boven het Comomeer is af en toe lastig te vinden. Bij de toeristenbureaus van Menaggio en Como kun je een uitgebreide beschrijving afhalen van de meeste wandeltochten. Verder kun je van de wandeltochten de gps-tracks downloaden.

BESTE TIJD Onder langs het Comomeer kun je het hele jaar wandelen. In de bergen alleen in de winter als er niet te veel sneeuw ligt; informeer vooraf! Mooiste tijd zijn verder de maanden april, mei (voorjaarsbloei) en oktober (herfstkleuren).

ER NAAR TOE Trein: Vanuit Nederland vertrekken op vrijdag, zaterdag en zondag rechtstreekse nachttreinen naar Como. Op maandag t/m donderdag met overstap in Duitsland. De trein doet er ongeveer 11 uur over. Een ticket vanaf Utrecht kost vanaf € 59,- enkele reis voor de goedkoopste mogelijkheid.

Auto: Utrecht - Basel - Gotthardtunnel - Como, 995 kilometer. Vliegtuig: Vliegen naar Milaan Malpensa. Vanuit Schiphol kun je o.a. vliegen met KLM, Air France en Swiss Airlines. Tickets vanaf € 140,- (incl. belastingen). Zie ook www.cheaptickets.nl. Vanaf het vliegveld Malpensa kun je vervolgens een shuttlebus nemen naar Como (tel. 0039-031-247247). Lokaal vervoer: Er gaan veerboten over het meer naar startpunten van de wandelingen (autoferries en sneldiensten voor voetgangers en fietsers; Navigazione Lago di Como: tel. 0039-031-304060, www.navigazionelaghi.it, ’s winters beperkte dienstregeling). Bussen en kabelbanen (Como-Brunate, Argegno-Pigra) brengen je naar de beginpunten van enkele hoogtewandelingen boven het meer (bussen: Società Pubblica Trasporti Linea (SPT): tel. 0039-031-247247, www.sptlinea.it; Taxi Como, tel. 0312772).

OVERNACHTEN In Como en diverse plaatsen aan het Comomeer kun je overnachten in hotels, herbergen en B&B’s; in de bergen kun je overnachten in agriturismo (slapen op een boerderij of landgoed, van goedkoop tot heel duur) of berghutten. Houd er rekening mee dat veel hotels, restaurants en berghutten in de periode november tot en met februari zijn gesloten. Berghutten zijn soms in (mooie) weekends wel open. De hier genoemde adressen zijn in de winter geopend; maar is raadzaam vooraf te informeren bij de toeristenbureaus van Menaggio en Como, en een lijst van accommodaties te vragen. Como, Menaggio, Bellagio of Lenno zijn goede goed uitgangspunten voor tochten

Pagina

Como


Pagina

aan de zuid- en westkant van het Comomeer. ’s Zomers zijn ze erg toeristisch, maar ’s winters is het er rustig. Een goed uitgangspunt voor wandelingen in de vallei van Intelvi is San Fedele d’Intelvi.

Hotels/herbergen: (toegangsnummer Italië 0039) Como: jeugdherberg ‘Villa Olma’, pension In Riva al Lago, Via Crespi 4 (tel. 031302333), div. hotels Pian del Tivano: Albergo del Dosso (hele jaar open, tel. 031-917942) San Primo di Bellagio: Albergo Genzianella (in winter wo. gesl., tel. 031-964734) Pescallo: hotel-ristorante La Pergola (**, Piazza del Porto 4, tel. 031-950263, www. lapergolabellagio.it); Bellagio: 20 hotels en albergi, aanbevolen Hotel Centrale (***, Salita Plinio 7, tel. 031-951940). Hotel Valle Intelvi, via Roma 43, San Fedele d’Intelvi , tel. 031-830142 Berghutten/agriturismo: (toegangsnummer Italië 0039) Rif. Bolettone (juli-aug. dag., rest v/h jaar za. en zo., tel. 031-628163) Rif. Riella (juli-aug. dag., rest v/h jaar vr., za. en zo., tel. 031-378600, 328-9391022) Pian del Tivano: agriturismo Conca d’Oro (hele jaar open, appartementen, min. 2 nachten, tel. 031-677019) Rif. Colma del Bugone (juli- sept. dag., rest v/h jaar za. en zo., tel. 031-513808) Agriturismo Roccolo di San Bernardo (hele jaar weekend open, overige dagen op reservering, 6 pl., tel. 339-3150561) Rif. Binate (juli-sept. dag., rest v/h jaar za. en zo., tel. 334-3691854). Rif. Venini (half juli-eind sept. dag., rest v/h jaar alleen weekend, als er geen sneeuw ligt, tel. 0344-56671).

ETEN/DRINKEN/INKOPEN Geschikte plaatsen om inkopen te doen zijn Como, Menaggio, Bellagio, Lenno en San Fedele d’Intelvi, maar levensmiddelenwinkels (alimentari) vind je in de meeste dorpen langs het meer.

UITRUSTING Een standaard bergwandeluitrusting (zie de Op Pad basispaklijst) voldoet. Wanneer je in de winter gaat, zorg dan voor extra warme kleding (muts, handschoenen, thermo-onderkleding), en gamaschen voor het geval er sneeuw ligt. Eventueel kun je sneeuwschoenen meenemen.

KAARTEN EN GIDSEN Kaarten: Comunità Montana Triangulo Lariano, carta dei sentieri 1:25.000. Uitstekende kaart, alleen ter plekke leverbaar, ca. € 5,-. Kompass 1:50.000, blad 91 Lago di Como. Matige kaart. Redelijke kaart, soms wat overdadig. Voor de gemiddelde wandelaar staat alle informatie hier op ingetekend, € 8,95. Gidsen: Dominicus Bergwandelgids Italiaanse Alpen, Henk Filippo (verschijnt voorjaar 2009). Rother wandelgids, Rund um den Comer See - Como meer, € 14,50 (2005). Uitstekende wandelgids met een groot aantal dagtochten in dal en hooggebergte. Met

Pagina

Como


Pagina

praktische informatie en beperkt (!) kaartmateriaal! Wandelingen in verschillende zwaarte weergegeven in rood/blauw/zwart. Albano Marcarini, Wandern auf der historischen Strada Regina, uitg. Lyasis (2005). Niet in Nederland verkrijgbaar (wel in o.a. Duitsland, Zwitserland en Italië) en via internet, € 12,99. Bronnen: Reisboekhandel Stanley & Livingstone, Schoolstraat 21, 2511 AW Den Haag, (070) 365 73 06, [email protected]; www.stanley-livingstone.eu of www.reisboekhandel.nl; Reisboekhandel De Zwerver, Oude Kijk in ’t Jatstraat 32, 9712 EK Groningen, (050) 312 69 50, [email protected]; www.dezwerver.nl of www.reisboekhandel.nl.

ADRESSEN EN SITES (toegangsnummer Italië 0039) Italiaans Bureau voor Toerisme ENIT, Stadhouderskade 2 (hoek Overtoom), 1054 ES Amsterdam, 020-6168244, internet www.enit.it. Balie: openingstijden ma-vr 917 uur. Toeristische informatie Comomeer: www.larioonline.it Como: Ufficio Turistico, Piazza Cavour 17, tel. (031) 26 97 12, www.lakecomo.org Menaggio: Ufficio Turistico, P. Garibaldi 3, tel. (0344) 32 924, www.menaggio.com Bellagio: Ufficio Turistico, Piazza Mazzini en een kiosk bij de ferry-aanlegsteiger, tel. (031) 9 50 204, www.bellagiolakecomo.com Alleen ’s zomers open zijn de toeristenbureaus van: San Fedele d’Intelvi (tel. (031) 832 498), Tremezzo (tel. (0344) 40 493), Griante/Cadenabbia (tel. (0039) 344 40 393) en Argegno (tel. (031) 822 724).

DAG TOT DAG ROUTEBESCHRIJVING Dag 1: Langs de Strada Regina (van Pigra naar Griante) 1 à 2 dagen, 23 km, stijgen: 950 meter, dalen 1600 meter, middelzware tocht, gemakkelijke, soms steile paadjes, deels gemarkeerd. Wandeling over geplaveide weggetjes en muildierpaden door de dorpen boven de oever van het Comomeer. Deels volg je de Antica Strada Regina, een oude Romeinse handelsweg. Per veerboot van en naar de opstappunten van de wandeling; kabelbaan Argegno - Pigra gaat het hele jaar. Mogelijk op te splitsen in twee aparte wandelingen. Dag 2 : Il Dorsale del Triangolo Lariano (Como – Bellagio) 2 tot 4 dagen, 43,5 km, stijgen: 1650 meter, dalen: 2200 meter, middelzware trektocht, grotendeels gemakkelijke, goed gemarkeerde paden. De Triangolo is het driehoekige berggebied, omsloten door de armen van het Comomeer. Je volgt helemaal de dorsale of rug van het berggebied van Brunate bij Como tot Bellagio, over muildierpaden en onverharde wegen door beukenbossen en over kale bergkammen. De ‘ultieme kammentocht’ over de toppen van het gebergte, nergens moeilijk, harmonisch van begin tot eind, prachtige vergezichten. In de winter alleen mogelijk als er niet te veel sneeuw ligt (eventueel met sneeuwschoenen). Wie niet is ingelopen doet er goed aan de lange etappe over de Monte San Primo naar Bellagio in tweeën te delen in verband met de knieënslopende afdaling van 1500 meter over keienpaadjes. Dag 3 : Via dei Monti Lariani (Rovenna-Schignano) 4 tot 6 uur, stijgen: 200 meter, dalen: 800 meter, middelzware tocht, gemakkelijke,

Pagina

Como


Pagina

gemarkeerde paden. Deel van de Via dei Monti dei Lariani, de hoogteweg door de bergdorpen boven het Comomeer. Wandeling over paden en landweggetjes, door bossen en weiden, langs boerderijen en almhutjes. Halverwege beklim je de uitzichtberg Monte Colmegnone. Voor een lichte variant kun je per taxi naar de top van de Monte Bisbino. Dan rest slechts een eenvoudige hoogtewandeling. Je kunt de tocht in een dag lopen, of halverwege overnachten in de boerderijherberg Roccolo di San Bernardo. Dag 4: Monte Generoso 3 uur, 10 km, stijgen: 450 meter, dalen: 450 meter, lichte tocht, gemakkelijk en goed gemarkeerd pad (kort stukje met kabels gezekerd). Beroemde uitzichtberg aan de voet van de Alpen, op de grens tussen Italië en Tessin. Deze berg is met 1701 meter niet bijzonder hoog, maar rijst direct uit de Povlakte op. Het uitzicht vanaf de top is hierdoor ongeëvenaard: met helder weer zie je de hele Alpenboog van Bernina tot de Zee-Alpen, de Povlakte en de Apennijnen. Dag 5: De militaire weg naar de Monte Crocione 3,5 uur, 10 km, stijgen 400 meter, dalen: 400 meter, lichte tocht, gemakkelijke paden, niet gemarkeerd maar eenvoudig te volgen. Weergaloos mooie en gemakkelijke hoogtewandeling over een hele rij topjes boven het Comomeer. Ook in de winter mogelijk zo lang het asfaltweggetje naar rif. Boffalora open is (en er dus niet te veel sneeuw ligt). Met auto of taxi via Pigra (uit San Fedele d’Intelvi) naar het beginpunt. n.b. Alle tochten staan uitgebreid beschreven in de komend voorjaar (2009) te verschijnen Dominicus Bergwandelgids Italiaanse Alpen van Henk Filippo. Bij de toeristenbureaus van Menaggio en Como kun je een uitgebreide beschrijving afhalen van de meeste wandeltochten.

Pagina

Como


Pagina

Pagina

Como


Pagina

Pagina

Como


Pagina

Pagina

Comomeer Italië, wandelen

Recommend Documents