Zweeds Lapland Wandelen, Zweden

Praktische informatie bij het artikel ‘Wildkamperen voor dummies’, Op Pad 4 - 2010

Zweeds Lapland Wandelen, Zweden

Tekst: Petra Strijdhorst Fotografie: Bart Hautvast

Het gebied De tocht Zwaarte/ moeilijkheidsgraad Navigatie Beste tijd Er naar toe Overnachten Puur praktisch Kaarten en gidsen Sites De route van stempelpost naar stempelpost

De Feiten Activiteit Wandelen Land Zweden Gebied Zweeds Lapland De tocht De Fjällräven Classic voert over een deel van het beroemde lange afstand pad de Kungsleden. Wij liepen van het plaatsje Nikkaluokta naar Abisko, 110 km in vijf dagen. Zwaarte/ moeilijkheidsgraad Pittig, omdat je regelmatig door drassig terrein of over blokkenterrein loopt en omdat je alles zelf mee moet nemen (tent, eten voor alle dagen).

Het gebied Zweden heeft elf bergtoppen die hoger zijn dan 2000 meter en al deze bergen liggen in Lapland. De natuur is nog puur in deze regio. Lapland wordt daarom ook wel ‘Europa’s laatste wildernis’ genoemd. De Fjällräven Classic start in het dorpje Nikkaluokta en eindigt in Abisko. Nikkaluokta ligt ongeveer tweehonderd kilometer boven de poolcirkel. De natuur is puur, maar spaarzaam. Net na de start zijn er lage berkenboompjes maar na een kilometer of twintig houdt het op met de begroeiing. Gras en mossen geven de omgeving steeds een groene gloed. Er is veel water onderweg. Meertjes en meren die met elkaar in verbinding staan met kleine stroompjes water. De Classic loopt door twee valleien. De bergen golven dus om je heen terwijl je zelf redelijk vlak loopt. Onderweg zie je af en toe kleine nederzettingen van simpele huisjes. Dit zijn nederzettingen van Sami. De traditionele bevolking die hier ’s zomers zijn rendieren laat grazen. De mensen zelf zie je bijna niet. De laatste twintig kilometer loop je door Abisko National Park. Hier is weer wat hogere begroeiing in de vorm van berkenbossen.

De tocht In Zweden mag je bijna overal wildkamperen. Net als in de rest van Scandinavië geldt het allemansrecht: wildkamperen is toegestaan voor individuele personen die zich ongemotoriseerd in de vrije natuur begeven. Te voet, op ski’s en per fiets mag je na-

Pagina 1

Lapland


Navigeren Kaart, kompas. Gps evt. als extra ondersteuning. De zomerroute is niet gemarkeerd, meestal loop je in de buurt van de winterroute die is gemarkeerd met veel rode kruizen. Beste tijd De tocht is het hele jaar door te doen. ’s Zomers wandelend en ’s winters op langlaufski’s of met sneeuwschoenen. De Fjällräven Classic wordt één week per jaar georganiseerd. Er naar toe Snelste manier is per vliegtuig: van Amsterdam via Stockholm naar Kiruna (vanaf Abisko kun je per trein weer terug naar Kiruna). Tijdens de Classic zijn er speciale kortingstarieven voor de nachttrein Stockholm-Kiruna. Overnachten Tijdens de Fjällräven Classic moet je officieel wildkamperen, maar er staan ook enkele hutten langs het traject.

Pagina 2

tuurgebieden betreden (geen tuinen) en daar mag je 1 of 2 nachten kamperen op niet in-cultuur gebrachte grond en op minstens 150 meter afstand van een huis. Groepen moeten altijd toestemming vragen. Je kunt dus zelf bepalen hoe lang je de dagetappes wilt maken. Onderweg kom je zes stempelposten (alleen tijdens de classic) tegen. Hier is het tijdens de Classic druk met tenten omdat je er eten en soms ook bier kunt kopen. We beschrijven de etappes van post naar post maar het loont vaak de moeite om (als je echt wilt) wat eten en/ drinken in te slaan en een stukje door te lopen naar een rustige plek. Of je moet zin hebben in een avond lang Zweeds kampvuurliederen. Vanaf de laatste stempelpost mag je nog ongeveer twee kilometer lang kamperen waar je wilt. Daarna loop je een nationaal park binnen met beperkte kampeermogelijkheden (één kleine camping).

De Kungsleden Begin 1900 bedacht ‘the Swedish Tourist Association’ dat er een wandelroute moest komen door Zweeds Lapland, langs de mooiste plaatsen. Zo moest het ‘the king of trails’ worden en de route kreeg dan ook de naam: King’s Trail (in het Zweeds: Kungsleden). De oorspronkelijke route liep van Kvikkjokk naar Abisko. Tegenwoordig is de route langer (430 kilometer) en loopt hij van Hemavan naar Abisko. Langs de route mag je overal wildkamperen, maar er staan ook regelmatig (meestal iedere tien tot twintig kilometer, alleen op het stuk tussen de hutten Vuonatjviken en Kvikkjokk Fjällstation ben je lang aan het lopen zonder vast onderdak te vinden) berghutten. In sommige hutten kun je spullen kopen, andere zijn onbemand. De precieze locaties van de hutten vind je op deze site: www.stfturist.se/kungsleden (niet op het Engelse vlaggetje klikken, maar net eronder voor de Engelse vertaling van deze site). Links vind je per etappe een korte omschrijving en kun je naar een kaartje klikken waar de berghutten op staan ingetekend. Wie lang vakantie gaat houden op de Kungsleden en graag in hutten overnacht, kan het beste lid worden van STF (SEK 285 voor een volwassene, SEK 410 voor een familie). Niet-leden betalen voor iedere overnachting in een hut SEK 50 of SEK 100 extra. (1 euro is ongeveer 9 SEK).

Zwaarte/ moeilijkheidsgraad De Kungsleden is een pittige tocht. Niet vanwege klimmen of dalen (dat zit er amper in), maar wel omdat je op alles voorbereid moet zijn. Regen, sneeuw of juist felle zon; het is op bijna iedere dag van het jaar mogelijk (zon in het noorden tien dagen lang niet. Je bent dan ver boven de poolcirkel en de zon komt tien dagen lang niet boven de horizon uit). Je loopt in Zweeds lapland echt in de wildernis. Je hebt grotendeels geen ontvangst met je telefoon. De bewoonde wereld is vaak dagen lopen weg. Als je onderweg niet meer verder kunt is er maar één optie: opgehaald worden door een helikopter. Je moet dus goed zelfvoorzienend zijn onderweg. In je rugzak moet je altijd warme kleding, waterdichte kleding en heel veel eten bij je hebben.

Navigatie De Kungsleden (zomerroute) is officieel gemarkeerd met gekleurde stenen, maar wij zagen daar onderweg slechts sporadisch wat van. De winterroute (dezelfde richting, maar vaak meer rechttoe rechtaan dan de zomerroute) is wel op duidelijke en regelmatige wijze gemarkeerd met grote rode kruizen. Wie de Fjällräven Classic loopt kan bijna niet verkeerd lopen. Je ziet bijna altijd wel meerdere mensen voor je lopen (al kun je er natuurlijk niet 100% van uit gaan dat zij de goede kant oplopen) maar er staan ook af en toe bordjes onderweg waar je heen moet. Ook op (de goedkopere) gps-toestellen kun je niet vertrouwen. Wij liepen bijvoorbeeld met een Garmin eTrex Legend C en die had één dag problemen met het vaststellen van de locatie waar wij liepen. In plaats van een vertrouwd lijntje te trekken van de route die ik al had gelopen, ontstond er een zigzaglijn met steeds grotere pieken. De reactie van Garmin hierop: ‘De eTrex Legend C is een toestel dat niet voor-

Pagina 2

Lapland


Pagina 3

zien is van een hooggevoelige GPS-ontvanger. Toestellen zonder zo’n ontvanger kunnen boven de poolcirkel inderdaad problemen hebben met ontvangst. Hier is helaas niets aan te doen. Kaart (bij voorkeur in een waterdichte hoes!) en kompas zijn op deze tocht extra onmisbaar.

Beste tijd Juni tot september (zomer) en februari tot april (winter). In deze twee periodes zijn de meeste berghutten geopend en is het weer op zijn best. In juni heb je nog heel veel muggen en is het ’s nachts maar kort donker. In september kan het (vooral ’s nachts) al vriezen. In de winter is het extra belangrijk om het weer goed in de gaten te houden omdat het in deze regio tot -40 C kan vriezen. Vraag in de berghutten altijd om een actuele weersvoorspelling.

Er naar toe Auto Utrecht – Nikkaluokta is bijna 2800 kilometer rijden (Nederland, Duitsland, Denemarken, Zweden). Wie meedoet aan de Fjällräven Classic kan zijn auto beter in Kiruna parkeren. De bussen van de finish terug naar de start zetten iedereen af in Kiruna (hier is de inschrijving waar je eerst langs moet voordat je door mag naar de start). Vliegtuig Amsterdam naar Stockholm (vanaf ongeveer € 39, enkele reis bij Ryanair) en van Stockholm naar Kiruna airport (vanaf ongeveer € 100, SAS enkele reis). Van Kiruna airport naar het centrum is ongeveer tien kilometer. Fjällräven staat klaar met gratis bussen om dat stuk te overbruggen. Openbaar vervoer Amsterdam – Kiruna (aansluitende bus naar Nikkaluokta)/ Abisko – Amsterdam va € 293 p.p., retour + couchette in nachttrein € 20 p.p.p.n. (2 nachten heen, 2 nachten terug). Reisduur: ca 15 uur met overstap in Kopenhagen, Malmö en Stockholm. Let op: Trein rijdt niet dagelijks. Fjällräven staat bij het treinstation klaar met gratis bussen om je naar de plek te brengen waar je je moet inschrijven. De treinreisinformatie is rechtstreeks afkomstig van De Treinreiswinkel. Dé specialist voor internationale treintickets, treinrondreizen en treinvakanties. Meer info of gelijk boeken? Check www.treinreiswinkel.nl of bel (071) 513 70 08.

Overnachten In Zweden mag je bijna overal wildkamperen. Net als in de rest van Scandinavië geldt het allemansrecht: wildkamperen is toegestaan voor individuele personen die zich ongemotoriseerd in de vrije natuur begeven. Te voet, op ski’s en per fiets mag je natuurgebieden betreden (geen tuinen) en daar mag je 1 of 2 nachten kamperen op niet in-cultuur gebrachte grond en op minstens 150 meter afstand van een huis. Groepen moeten altijd toestemming vragen. Je kunt dus zelf bepalen hoe lang je de dagetappes wilt maken. Onderweg kom je zes stempelposten (alleen tijdens de classic) tegen. Hier is het tijdens de Classic druk met tenten omdat je er eten en soms ook bier kunt kopen. We beschrijven de etappes van post naar post maar het loont vaak de moeite om (als je echt wilt) wat eten en/ drinken in te slaan en een stukje door te lopen naar een rustige plek. Of je moet zin hebben in een avond lang Zweeds kampvuurliederen. Vanaf de laatste stempelpost mag je nog ongeveer twee kilometer lang kamperen waar je wilt. Daarna loop je een nationaal park binnen met beperkte kampeermogelijkheden (één kleine camping).

Pagina 3

Lapland


Pagina 4

Wie niet tijdens de Fjällräven Classic loopt kan overnachten in hutten. Je komt er onderweg regelmatig eentje tegen (gemiddeld staat er ongeveer iedere tien tot twintig kilometer eentje). Wij sliepen de laatste nacht in de buurt van de finish in een soort luxe berghuttencomplex: Abisko Mountain Lodge Lapportsvägen 35 Box 86, SE-981 07 Abisko Telefoonnummer: +46 980 401 00 www.abiskomountainlodge.se Je kunt hier goed eten, gebruik maken van douches, sauna en hottub.

Puur praktisch Verplichte paklijst Fjällräven Classic Tent (alternatief: waterdicht dek) Brander met brandstof (mag gedeeld worden, jij en de persoon met wie je het deelt mogen met max. 15 minuten verschil over de finish komen). Slaapmatje (minimaal 5 mm. Dik, op zijn minst zo lang als je rug) Slaapzak (niet alleen een deken) Kaart en kompas Pet Handschoenen Warme trui of jas (dons, fleece of wol) Lang ondergoed winddichte broek Wind- en waterdichte jas met capuchon EHBO set Aan te raden om verder nog mee te nemen Veel eten Goed anti-muggenspul Waterdichte schoenen Zonnebril Zonnebrand Hoofd- of zaklamp Zie voor een complete paklijst: www.oppad.nl, achtergrond, paklijsten, bergtochten. De Fjällräven Classic 2011 is helemaal volgeboekt, maar via de Facebook pagina van Fjällräven zijn nog enkele tickets verkrijgbaar. (www.facebook.com/fjallraven, klik in het linkermenu op ‘events’). Het is nog niet bekend wanneer de inschrijving voor de tocht van 2012 begint. Houd hiervoor www.fjallraven.com/classic in de gaten. een startbewijs kost dit jaar ongeveer € 180,-. In Zweden betaal je met de SEK. Eén euro is ongeveer 9 SEK. Op het traject van de Fjällräven Classic kun je het water uit de beekjes veilig drinken. Kies bij voorkeur voor een zo breed mogelijke stroom water met veel doorstroming. Loop een stukje stroomopwaarts van het pad af zodat je zo goed als zeker voorbij het punt bent waar anderen zich bijvoorbeeld net hebben gewassen. Tijdens de Fjällräven Classic zijn er drie startdagen. Op vrijdag en zaterdag zijn er drie startgroepen, op zondag nog twee. Kijk dus goed op je startbewijs hoe laat en op welke dag jij mag beginnen met lopen. Je mag maximaal vijf dagen over de tocht

Pagina 4

Lapland


Pagina 5

doen. Wie dit ‘maximum aantal dagen nodig heeft’ krijgt een bronzen medaille. Wie de tocht in vier dagen loopt krijgt een zilveren medaille. Wie drie dagen of minder doet over de honderdtien kilometer krijgt een gouden medaille. Toch raadt Fjällräven iedereen aan om de volle vijf dagen over de tocht te doen om optimaal te kunnen genieten van alle natuur. De start van de Fjällräven Classic is in Nikkaluokta, maar voor de start moet je de inschrijving bevestigen in Kiruna. Je kunt hier eten (droogvoer) ophalen (inbegrepen bij de kosten voor deelname).

Kaarten en gidsen Wandelgids Kungsleden - the royal trail through arctic Sweden. € 18,90. Engelstalige wandelgids van Kungsleden Koningspad, het 400km lange afstandwandelpad door Zweeds Lapland, met uitgebreide beschrijving van de wandelroute in dagetappes, informatie over hutten, etc. en varen en kanoen langs de route en klimmen in Kebnekaise, Giebmegaisi of Giebnegaisi de hoogste berg van Zweden. Wandelroutes in Sarek, Zweden. € 18,50. Deze compacte wandelgids beschrijft een enorme hoeveelheid wandelroutes in het Sarek Nationaal Park in Zweden. De meerdaagse wandeltrektocht Kungsleden staat er in tussen Saltoluokta en Kvikkjokk, maar ook vele andere meerdaagse wandeltochten van 3 dagen of meer. Daarnaast ook vele dagwandelingen, van licht tot zwaar. Deze wandelgids geeft uitgebreide informatie over het gebied, over de wandelingen en de praktische zaken. Met topografische kaarten. Sarek Trekking in Schweden, Reise Know-How Wanderfuhrer, Duitstalig. Trekking in Zweden wandelingen en trektochten, € 21,50. Trekking in Zweden is een Nederlandstalige gids voor iedereen die de natuur van Zweden wil beleven. Deze aantrekkelijke en enthousiasmerende wandelgids bevat 12 dagwandelingen en 15 trektochten in verschillende natuurgebieden in Zweden. Bijvoorbeeld in het gebied van Abisko, Kebnekaise, Sarek, Padjelanta en Kungsleden in Zweeds Lapland. Hij is zowel bedoeld voor beginners, mensen die gewoon ook eens een wandelroute willen doen, als voor gevorderden die een serieuze meerdaagse trektocht willen maken. De gids geeft uitgebreide beschrijvingen van de wandelroutes, met kaarten, hoogteprofielen en alle praktische informatie nodig om de wandelingen te lopen. Maar daarnaast is dit een inspirerend boek over de geschiedenis, geologie en flora en fauna van het Zweedse landschap met prachtige foto’s. Sander van der Werf is dan ook niet alleen een ervaren buitensporter en schrijver, maar ook een verdienstelijk fotograaf. Trekking in Zweden, Sander van der Werf, Dominicus Adventure, Wandelkaart Abisko Lapland Zweden, € 17,50. Wandelkaart van Abisko, Kebnekaise, Narvik, Nikkaluokta, een populair en mooi gebied om te wandelen in Zweeds Lapland. Prachtige topografische kaart met ingetekende wandelpaden van Lantmateriet Zweden met een schaal 1:100.000 Hiking Map Abisko, Sweden, BD6 Abisko in plastic beschermhoesje. De kaarten en gidsen zijn doorgaans verkrijgbaar bij de gespecialiseerde reisboekhandel. Bronnen: Stanley & Livingstone, Schoolstraat 21, Den Haag, www. stanley-livingstone.eu. Reisboekwinkel De Zwerver, Oude Kijk in ’t Jatstraat 43 – 45, 9712 EC Groningen, 050 3126950, www.dezwerver.nl. Zie ook: www.reisboekhandel.nl voor een winkel bij jou in de buurt.

Pagina 5

Lapland


Pagina 6

Sites www.fjallraven.com/classic: Onderdeel van de Fjällräven site waar je alle informatie over de Classic vindt. www.stfturist.se/kungsleden: Informatie van Zweedse organisatie die bemiddeld voor de meeste overnachtingsadressen in Zweden, waaronder ook veel berghutten. Directe link naar info over overnachten op en om de Kungsleden. www.visitsweden.com: Nederlandse site over Zweden van het Zweeds verkeersbureau www.eng.samer.se: website vol informatie over de Sami, de traditionele bevolking van lapland.

De route van stempelpost naar stempelpost Nikkaluokta – Kebnekaise, 19 km Het eerste stuk veel berkenbossen op drassige grond. Je loopt grotendeels over houten planken. Na ongeveer een uur lopen kom je bij een groot meer, met aan de rand Lap Donalds. Een klein huisje met versgemaakte rendierburgers, wafels en koffie. Nog meer planken om overheen te lopen liggen te wachten, maar het uitzicht wordt weidser. Opmerking van medewandelaar Ernst: ‘ik heb niet echt het gevoel dat ik boven de poolcirkel ben. Het lijkt hier op het Fochteloerveen. Wat ongelofelijk mooi is, maar dit is Lapland. Boven de poolcirkel. Daar kan het toch niet op mijn eigen achtertuin lijken?’. Kebnekaise – Singistugan, 15 km Links en rechts hobbelen bergen (je loopt vlakbij de hoogste berg van Zweden: de Kebnekaise, 2114 meter hoog). Zelf hoef je bijna niet te klimmen of dalen omdat je door de Ladtjovagge (naam van de vallei) loopt. Het te volgen pad is uitgesleten in een verder grassige omgeving. Singistugan – Sälkastugan, 12,5 km Grote stromen worden overbrugd door houten bouwsels. Je loopt vanaf checkpoint Singi op de officiële route van de Kungsleden. Landschap redelijk identiek aan de dag ervoor, je komt alleen een aantal wat grotere meren tegen (mooi om te overnachten!) Bij stempelpost Sälkastugan is veel te koop. Van drinkflessen (tijdens de classic snel uitverkocht!) tot redelijk vers eten (officieel verboden om gebruik van te maken tijdens de classic). Sälkastugan – Tjäktja, 14 km Het stuk met de meeste stijging van de classic. De Tjäktja is het hoogste punt van de classic (1140 meter). Vlak voor het hoogste punt ben je precies op de helft van de Classic. Veel grove stenen (blokkenterrein) en op hoogte minder water te vinden (neem voldoende mee op een warme dag). Vergeet op het hoogste punt niet om je even om te draaien om te bewonderen waar je al helemaal vandaan komt. Tjäktja – Alesjaurestugan, 12,5 km Na de pas lijkt het landschap op het decor van een sprookje. Licht golvend, heel groen en veel water in de vorm van kleine beekjes. Langs het water schieten regelmatig lemmingen, een soort zwart bruine mini cavia’s, weg. De beekovergangen worden hogere houten bouwsels. Alesjaurestugan – Kieron, 18 km Je loopt op de linkeroever van een groot meer. Aan de overzijde kun je bij goed weer enkele huisjes zien. Dit is een Sami nederzetting (Alesjare) waar ’s zomers enkele mensen wonen. Sla aan het einde van het meer flink wat water in, verderop wordt het lastiger om stromende beekjes te vinden waar je vers vocht kunt tappen.

Pagina 6

Lapland


Pagina 7

Kieron – Abisko, 17 km Na twee kilometer wandelen loop je Abisko National Park binnen. Wildkamperen is verboden in het park. Een paar kilometer na de parkgrens is een kleine camping, maar tijdens de classic is die vaak vol. De laatste tien kilometer loop je weer door een berkenbos en langs een steeds breder wordende rivier. Bij de finish zijn broodjes rendiervlees en falafel te koop. Net als frisdrank, bier en appelcider.

Pagina 7

Zweeds Lapland Wandelen, Zweden

Recommend Documents