Communicatieplan Stuurgroep Watereducatie
14 december 2011
communicatieplan SWE, 14-12-‘11
Pagina 1
1. Opdracht en doel Water is belangrijk in de Nederlandse samenleving. Ook toekomstige generaties moeten bereid zijn om te investeren in een veilige en een schone delta. Een groot deel van ons land ligt onder de zeespiegel. Om Nederland droog en schoon te houden (en te voorkomen dat we over een aantal decennia spreken van Amersfoort aan Zee), wordt veel werk verzet. Klimaatverandering vraagt om toenemende inspanningen en investeringen. Vergrijzing en krapte op de arbeidmarkt liggen op de loer. Nu en in de nabije en verre toekomst zijn gemotiveerde en enthousiaste professionals nodig in de watersector. Een tekort aan toekomstige waterprofessionals moet worden voorkomen. De Stuurgroep Watereducatie (STWE) heeft zich ingezet in om het leren over water en waterbeheer (watereducatie) te stimuleren en het “”waterbewustzijn” te bevorderen. Duurzame aandacht voor water in het basis- en het voortgezet onderwijs en in andere omgevingen en waar kinderen en jongeren kennis en ervaringen opdoen, zoals bij de buitenschoolse opvang, is het doel van de inspanningen van de STWE. Om dit te bereiken en watereducatie in het onderwijs een goede plek te geven is een aantal producten ontwikkeld, te weten de website watereducatie.nl , het kernleerplan watereducatie, een watertoets en worden aanbevelingen gedaan.
2. Hoe beleven jongeren water? Onderzoeksbureau Intomart Gfk stelt naar aanleiding van haar bevindingen in de ‘Watermonitor 2010’:” Inzicht in waterbewustzijn en interesse in de watersector bij jongeren, het waterbewustzijn, van jongeren sterk is gefragmenteerd. Het kennisniveau van jongeren met betrekking tot diverse thema’s is niet hoog. Bovendien wordt het onderwerp niet spannend gevonden.” Ondervraagde jongeren ( N= 1189) kwalificeren de watersector als saai en niet interessant. Onbekend maakt hier kennelijk onbemind. Volgens de doelgroep kan goede voorlichting en informatie,
communicatieplan SWE, 14-12-‘11
Pagina 2
zolang deze op concrete en minder saaie wijze wordt gepresenteerd, helpen om een goed beeld neer te zetten. Er liggen voldoende uitdagingen en kansen. Het is niet gemakkelijk om scholen binnen te komen. Docenten worden overspoeld door een groot aanbod van lesmateriaal van diverse organisaties en belangengroeperingen, terwijl het al moeilijk is om binnen de beschikbare tijd de verplichte lesstof te behandelen. Aandacht voor watereducatie is niet vanzelfsprekend op de basisschool en op de middelbare school. Op ad hoc basis komt het brede onderwerp water aan de orde binnen een groot aantal vakken, maar er is geen rode lijn en samenhang ontbreekt. Communicatie biedt kansen om het waterbewustzijn te vergroten. Echter, communicatie is geen Haarlemmerolie. De basis van de communicatie is de leerlijn. Communicatie kan helpen deze gedragen te krijgen. Communicatie is een middel en geen doel.
3. Probleemstelling Hoe wordt bereikt dat de boodschap wordt ontvangen en begrepen. Dat er naar wordt gehandeld en de middelen worden gebruikt?
4. Communicatiedoelgroepen Intern •
Betrokkenen bij de Stuurgroep Watereducatie.
•
Provincies en gemeenten die ter ondersteuning van hun beleid hechten aan educatie over water en waterbeheer.
•
Landelijk overheid; de ministeries van Infrastructuur & Milieu, Economische Zaken, Landbouw & Innovatie en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
communicatieplan SWE, 14-12-‘11
Pagina 3
Extern Het onderwijsveld •
Leerkrachten basis- en middelbaar onderwijs
•
Docenten middelbare scholen (aardrijkskunde, biologie)
•
Leerkrachten primair onderwijs
•
Lerarenopleidingen en PABO’s
•
Landelijke expertisecentra voor de gammavakken en bètavakken
communicatieplan SWE, 14-12-‘11
Pagina 4
Educatieve uitgeverijen •
Directies
•
Verantwoordelijken voor lesmateriaal voor de vakken wereldoriëntatie, aardrijkskunde, biologie, science, natuurkunde, scheikunde, geschiedenis
Secundaire doelgroepen •
Kamerleden en opinieleiders
•
Relevante beleidsmakers en bestuurders
•
Begeleiders Buiten Schoolse Opvang (BSO’s)
•
Directies BSO’s
•
Zelforganisaties allochtone Nederlanders, inburgeringinstellingen
•
Docenten natuurkunde, scheikunde, geschiedenis
•
Schoolbegeleidingsdiensten
•
Media, met de nadruk op vakbladen en websites die gericht zijn op onderwijs
5. Communicatiedoelstelling Interne doelgroepen Kennis: De interne doelgroepen kennen de actuele stand van zaken met betrekking tot de aanbevelingen, het leerplan en de implementatie en de website watereducatie.nl. Houding: Zij staan positief tegenover het bevorderen van watereducatie.
communicatieplan SWE, 14-12-‘11
Pagina 5
Gedrag: Zij opereren als ambassadeur voor watereducatie, onderhouden contacten, voeren activiteiten uit en werken mee aan het up-to-date houden van de website.
Onderwijs Kennis: Het onderwijsveld kent het leerplan water. Houding: Het onderwijsveld staat positief tegenover aandacht voor water in de lessen. Gedrag: Het onderwijsveld gebruikt het leerplan water in de lessen, bezoekt de website www. watereducatie.nl en draagt dit actief uit naar collega’s.
Educatieve uitgeverijen Kennis: Uitgeverijen zijn bekend met het leerplan water. Houding: Uitgeverijen staan positief tegenover aandacht voor water. Gedrag: Bij een herziening van de lesmethodes wordt het leerplan opgenomen in het lesmateriaal.
Secundaire doelgroepen Kennis: De secundaire groepen weten dat water voor hen relevant is (waterbewustzijn) Houding: Deze doelgroepen staan positief tegenover aandacht voor water. Gedrag: Zij zijn betrokken bij en geïnteresseerd in waterissues en zijn overtuigd van het belang van watereducatie.
(vak) media communicatieplan SWE, 14-12-‘11
Pagina 6
Kennis: Weten dat het leerplan water is ontwikkeld. Houding: Zijn hier bereid om hier aandacht aan te besteden. Gedrag: Besteden aandacht aan het leerplan wateren het stimuleren van waterbewustzijn.
communicatieplan SWE, 14-12-‘11
Pagina 7
6 Strategie •
Klein beginnen, sneeuwbaleffect.
•
Informeren, enthousiasmeren en overtuigen. Olievlekwerking.
•
Investeren in het op- en uitbouwen van netwerk van educatieve uitgeverijen.
•
Regionale netwerken (waterschappen, NME-netwerk etc.) en op maat aanpak voor de diverse doelgroepen: platteland versus stad, kust versus oosten, noorden versus zuiden.
•
Gebruik maken van bestaande organisaties, materialen en instrumenten en aanhaken bij bestaande initiatieven.
•
Op maat aanpak diverse leeftijdsgroepen en niveaus (basisonderwijs, onderbouw voortgezet onderwijs, bovenbouw voortgezet onderwijs, beroepsopleidingen).
•
Werken met water en watersector breed over het voetlicht brengen.
•
Enthousiaste mensen uit de sector als ambassadeur inzetten.
•
Benadering docenten: persoonlijke insteek met concrete informatie (bekijken via de bril van de docenten, waar hebben zij behoefte aan) via de door docenten vertrouwde en geliefde communicatiekanalen.
•
Ideeën en producten toetsen bij docenten en leerlingen.
•
Leerlingen en docenten ontvangen in de watersector: zorgen voor stageplekken en vakantiewerk voor leerlingen. Stageplekken en netwerk/scholingsbijeenkomsten.
•
Website watereducatie.nl is belangrijk knooppunt van informatie. Deze moet in alle uitingen onder de aandacht worden gebracht.
Prikkelen en overtuigen zijn sleutelwoorden. Water moet substantieel onderdeel zijn van het curriculum. Je kan er niet omheen. Goede contacten met de educatieve communicatieplan SWE, 14-12-‘11
Pagina 8
uitgeverijen zijn speerpunt, evenals de contacten met de docenten. Persoonlijke ervaringen en voorbeelden (testimonials en de Schoolportretten) helpen om nut en noodzaak onder aandacht te brengen. Ook buiten de scholen om liggen er kansen om kinderen te bereiken, met name in de basisschoolleeftijd, via de buitenschoolse opvang (grote landelijke koepels als Humanitas). Het op te richten landelijk platform zal regionale netwerken wijzen op de mogelijkheden. Hetzelfde geldt voor het betrekken van allochtone netwerken.
communicatieplan SWE, 14-12-‘11
Pagina 9
7. Boodschap en volgorde van communiceren De kernboodschap luidt: water, daar wil je meer van weten. Water moet je proeven. Neem de leerlingen mee in de wondere wereld van water. Water is een voorwaarde voor al het leven op onze planeet. De mens bestaat voor 70% uit water en het land waarin wij leven ligt voor tweederde onder de waterspiegel. Voor alle leeftijden en voor veel vakken zijn er aanknopingspunten voor watereducatie. Per doelgroep kan de boodschap worden aangepast met voor die doelgroep aansprekende en toepasselijke elementen. 8. Intern voor extern De achterban van de stuurgroepleden wordt eerst geïnformeerd. Voordat naar buiten wordt getreden is het van belang om de watersector en de betrokken departementen te informeren over de aanbevelingen van de Stuurgroep Watereducatie. Betrokkenheid van de sector is een voorwaarde voor succesvolle communicatie. De eigen mensen zijn de belangrijkste ambassadeurs. Hierbij kunnen de vertrouwde kanalen en communicatiemiddelen van de stuurgroepdeelnemers worden gebruikt zoals interne bijeenkomsten, nieuwsbrieven, personeelsblad, intranet. Etc.
9. Middelen De communicatiemiddelen en kanalen die kunnen worden ingezet per cluster van doelgroepen zijn:
Interne communicatie • Visiedocument • Nieuwsbericht tbv nieuwsbrieven en intranet •
Power Point Presentatie tbv PP Presentatie leerplan SLO
communicatieplan SWE, 14-12-‘11
Pagina 10
• Interne bijeenkomsten en vergaderingen • De uitgave Wijzer met Water (schoolportretten watereducatie) • Themanummer educatie van Het Waterschap (december 2011)
Onderwijs • Visiedocument • Persoonlijk contact • Landelijke startconferentie voor het onderwijs op 4 april 2012 • Nieuwsbericht tbv digitale nieuwsbrieven (aanleveren aan bestaande kanalen) • Themanummer educatie Het Waterschap (december 2011)
Educatieve uitgeverijen • Persoonlijke contact, netwerk opbouwen
Politiek en Bestuur • Visiedocument met brief aan waterwoordvoerders en onderwijswoordvoerders Tweede Kamer • Visiedocument met brief aan ministers van OC & , E L & I, I & M en de staatssecretaris van I & M. Verbinding met afspraak in bestuursakkoord Water. • Themanummer educatie Het Waterschap (december 2011)
BSO’s en zelforganisaties allochtone Nederlanders • Contact leggen met de grote landelijke koepels (Humanitas e.d.) • Nieuwsbericht tbv digitale nieuwsbrieven (aanleveren aan bestaande kanalen) • Voorbeelden van projecten via enthousiaste medewerkers en betrokkenen
communicatieplan SWE, 14-12-‘11
Pagina 11
9. Randvoorwaarden Voor effectieve en succesvolle communicatie een succes moet aan een aantal randvoorwaarden worden voldaan: • Duidelijke regie in de communicatie. Regionale netwerken worden in gang gezet. • Website Watereducatie.nl is op orde en wordt goed bijgehouden. • Docenten betrekken bij vormgeving en invulling communicatie. • Committment , zowel financieel als met personele inzet.
communicatieplan SWE, 14-12-‘11
Pagina 12