Duodenoscopie/ colonoscopie `s ochtends
Uw afspraak
:
d.d………………om………………uur
Plaats
:
behandelafdeling (begane grond)
Uw voorbereiding begint op d.d…………………….om………………uur
Na het onderzoek mag u niet aan het verkeer deelnemen in verband met de toegediende medicatie. Wij adviseren u daarom vooraf vervoer naar huis te regelen.
Inhoudsopgave
1.
Inleiding .................................................................................................. 1
2.
Wat is een duodenoscopie? ................................................................... 1
3.
Wat is een colonoscopie?....................................................................... 1
4.
Hoe verloopt de duodenoscopie? ........................................................... 2
5.
Risico’s en mogelijke complicaties bij een duodenoscopie .................... 2
6.
Hoe verloopt een colonoscopie .............................................................. 3
7.
Direct behandelen .................................................................................. 4
8.
Risico’s en mogelijke complicaties bij een colonoscopie ....................... 4
9.
Voorbereiding ......................................................................................... 5
10.
Medicatie ............................................................................................ 5
11.
Voor patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte) geldt: ................. 6
Wanneer u tabletten gebruikt voor de diabetes: ........................................... 6 Wanneer u insuline spuit: .............................................................................. 6 12.
Nazorg en uitslag ............................................................................... 6
13.
Wilt u s.v.p. meenemen naar het ziekenhuis ..................................... 7
14.
Laxeerschema duodeno-/colonoscopie ‘s ochtends .......................... 7
Wat is MOVIPREP®? .................................................................................... 7 Hoe MOVIPREP® te gebruiken? .................................................................. 7 Voorbereiding duodenoscopie/colonoscopie `s ochtends ............................. 8
De middag voor het onderzoek: .................................................................... 8 De ochtend van het onderzoek: .................................................................... 9 Tips voor de patiënt ....................................................................................... 9 15
Tot slot .................................................................................................. 10
16.
Ruimte voor uw vragen .................................................................... 11
1.
Inleiding
Nadat u zich bij de balie van de behandelafdeling heeft gemeld wordt u door de verpleegkundige meegenomen naar de dagverpleging. Hier krijgt u nogmaals een korte uitleg over het komend onderzoek, worden uw gegevens gecontroleerd en mag u in bed gaan liggen. Het onderzoek vindt plaats in de scopiekamer op de behandelafdeling. U krijgt eerst de duodenoscopie, daarna de colonscopie.
2.
Wat is een duodenoscopie?
Bij een duodenoscopie wordt de binnenzijde van de slokdarm, maag en de twaalfvingerige darm beoordeeld. Dit onderzoek vindt plaats met behulp van een flexibele slang, de endoscoop, met een diameter van 8 tot 12 mm.
3.
Wat is een colonoscopie?
Bij een colonscopie wordt de binnenzijde van de dikke darm (het colon) beoordeeld. Dit onderzoek vindt plaats met een endoscoop met een doorsnede van circa 12 mm. Het uiteinde (de tip) van beide scopen is van buitenaf bestuurbaar. Op het uiteinde bevinden zich twee kleine lampjes en een kleine videocamera, waarvan het beeld via chiptechniek wordt geprojecteerd op een beeldscherm. Met behulp van dit onderzoek kunnen eventuele afwijkingen opgespoord, of juist uitgesloten worden. Het is ook mogelijk via het instrument kleine stukjes slijmvlies weg te nemen, vernauwingen op te heffen, poliepen (min of meer paddestoelvormige abnormale vormsels) te verwijderen of bloedingen te stelpen. Tevens kunnen foto`s van de binnenkant van uw ingewanden worden gemaakt.
1
4.
Hoe verloopt de duodenoscopie?
U krijgt een infuus in de arm. U wordt verzocht om losse gebitsdelen uit te doen en een bril af te zetten. Om het kokhalzen zoveel mogelijk tegen te gaan wordt soms de keel verdoofd met een keelspray Xylocaïne®. Tijdens het onderzoek ligt u op uw linkerzijde op de onderzoeksbank. Als u geen gebitsprothese draagt, dan krijgt u een bijtring in de mond om beschadiging aan de slang te voorkomen. Door de ring brengt de arts de endoscoop door de keel naar de slokdarm. Doordat u de flexibele slang als het ware inslikt komt deze makkelijk in de slokdarm terecht. De arts stuurt vanaf dit punt de endoscoop verder naar de maag. Door via de endoscoop lucht naar binnen te blazen ontplooien slokdarm, maag en twaalfvingerige darm zich. Hierdoor kan het slijmvlies beter beoordeeld worden. Een minder fijn gevolg van het inblazen van lucht is dat u veelal moet opboeren. Het inbrengen van de endoscoop voelt niet prettig, maar u zult merken dat het soepel gaat als u zich kunt ontspannen en rustig blijft doorademen. De gehele procedure is niet pijnlijk of benauwend. De duodenoscopie duurt ongeveer 5 tot 10 minuten. Als u keelverdoving heeft gehad, mag u het eerste uur na het onderzoek nog niet eten of drinken, vanwege een grote kans op verslikken. Er kan na afloop van het onderzoek sprake zijn van keelpijn. Dit wordt veroorzaakt door het schuiven van de endoscoop. Deze pijn kan enkele dagen aanhouden en verdwijnt spontaan.
5.
Risico’s en mogelijke complicaties bij een duodenoscopie
De kans op complicaties bij een duodenoscopie is klein. Deze kans wordt groter indien de patiënt niet nuchter is of kalmeringsmiddelen toegediend heeft gekregen (kans op verslikken en longontsteking), dan wel vernauwingen in de slokdarm heeft (kans op scheuring van de slokdarmwand).
2
6.
Hoe verloopt een colonoscopie
U blijft voor dit onderzoek op uw linkerzij op de onderzoeksbank. U krijgt een zuurstofslangetje in de neus. Door middel van een ‘knijper’(pulsoxymeter) op uw vinger wordt gedurende het gehele onderzoek de hartslag en het zuurstofgehalte in het bloed gecontroleerd. De endoscoop wordt via de anus en endeldarm de dikke darm ingebracht. De arts brengt de tip van de endoscoop naar het begin van de dikke darm, dat wil zeggen, de overgang van dunne naar dikke darm. Om de darmwand beter zichtbaar te maken en de samengevallen lege darm te laten ontplooien wordt lucht in de darm geblazen. Hierdoor kunnen soms krampen optreden. Het opvoeren van de endoscoop en het inblazen van lucht wordt soms als pijnlijk ervaren. Om deze reden krijgt u voor het onderzoek via het infuus een kalmerings-, slaapmiddel toegediend. Indien nodig krijgt u extra pijnmedicatie. Tijdens het terugtrekken van de endoscoop wordt de dikke darmwand nauwkeurig geïnspecteerd. In meer dan 90% van de gevallen lukt het om het verste punt van de dikke darm (eigenlijk dus het begin van de dikke darm) te bereiken. Tijdens het onderzoek kan het nodig zijn dat u een andere houding aanneemt. Ook kan het zijn dat de verpleegkundige op bepaalde plaatsen druk op de buik uitoefent om de endoscoop van buitenaf te sturen en te ondersteunen. Na het onderzoek kunt u pijnklachten ervaren, meestal als gevolg van krampen door de ingeblazen lucht. Deze klachten nemen meestal snel af wanneer u de lucht laat ontsnappen. Na afloop van het onderzoek duurt het één tot twee uur voordat u weer helemaal wakker bent. Gedurende die periode wordt u geobserveerd op de dagverpleging of de verpleegafdeling als u in het ziekenhuis bent opgenomen.
3
De colonoscopie duurt ongeveer 15 tot 30 minuten. Deze tijdsduur is onder andere afhankelijk van de lengte van de dikke darm, en de scherpte van de bochten in de darm. Ook kunnen verklevingen door eerdere operaties of ontstekingen het onderzoek bemoeilijken.
7.
Direct behandelen
Het kan zijn dat de arts besluit direct een behandeling uit te voeren. Wanneer hij bijvoorbeeld poliepen (dit zijn slijmvliesverdikkingen in de vorm van een paddestoel) ontdekt, zal hij deze meteen verwijderen. Dit gebeurt door een lus van metaaldraad als een lasso om de poliep heen te leggen. Een elektrisch stroompje door de metaaldraad snijdt vervolgens de poliep af. De poliepen worden na afloop van de behandeling nauwkeurig onderzocht in het pathologisch laboratorium. Bij het verwijderen van de poliepen bestaat een kleine kans op bloedingen of perforatie van de darmwand. Deze bloedingen kunnen vanaf het moment van behandeling tot ongeveer een week na de behandeling ontstaan. Het verwijderen van poliepen is in het algemeen een veilige behandeling en doet geen pijn.
8.
Risico’s en mogelijke complicaties bij een colonoscopie
De kans op complicaties bij een colonoscopie is klein. Toch kunnen er in een enkel geval complicaties optreden; dit gebeurt gemiddeld in 2 op de 1000 onderzoeken. De complicaties bestaan uit het optreden van een scheurtje in de darmwand of een bloeding. Een scheurtje in de darmwand heet een perforatie. De kans op het ontstaan van een perforatie is groter naarmate de darmwand ernstig ontstoken is, veel uitstulpingen (divertikels) bevat, of wanneer er een moeilijke ingreep (het verwijderen van een poliep bijvoorbeeld) heeft plaatsgevonden. Klachten die bij een perforatie optreden zijn meestal buikpijn en/of koorts, de pijn neemt toe in de eerste 24 tot 48 uur na het onderzoek. In ge-
4
val van een perforatie is minimaal een opname en in sommige gevallen een operatie noodzakelijk. Bloedingen kunnen ontstaan na het verwijderen van een poliep. Deze bloedingen kunnen vanaf het moment van behandeling tot ongeveer een week na de behandeling ontstaan. U merkt dit door aanhoudend (donker-)rood bloedverlies uit de anus. Een klein beetje bloedverlies is nooit ernstig. In geval van een bloeding wordt getracht de bloeding te stelpen met medicatie of een endoscopische behandeling. In uitzonderlijke gevallen is een bloedvatonderzoek of een operatie noodzakelijk.
9.
Voorbereiding
De slokdarm, maag en darm zijn alleen goed en veilig te beoordelen wanneer deze leeg en schoon zijn. In de praktijk betekent dit dat u een dag voor het onderzoek begint met het schoonspoelen volgens de instructie in deze brochure. Een enkele keer vindt deze voorbereiding plaats tijdens een opname, met name bij wat oudere patiënten. U wordt dan een dag voor het onderzoek opgenomen.
10. Medicatie Omdat bij het onderzoek poliepen/weefsel verwijderd kunnen worden is het belangrijk dat de bloedstolling goed in orde is. Wanneer u medicijnen gebruikt die de bloedstolling kunnen beïnvloeden moet u dit ruim tevoren melden bij uw behandelend arts. Geneesmiddelen die invloed op de bloedstolling kunnen hebben zijn onder andere Acenocoumarol, Fenprocoumon, Ascal® en Plavix®. Het gebruik van deze geneesmiddelen wordt meestal een week voordat het onderzoek plaatsvindt gestopt en enkele dagen na afloop van het onderzoek weer gestart. Ook het gebruik van ijzertabletten (zoals Ferofumaraat®, Ferogradumet®) wordt afgeraden: ijzer kleurt de ontlasting en het slijmvlies van de darmen zwart, waardoor beoordeling van het slijmvlies wordt bemoeilijkt. Het gebruik
5
van ijzertabletten wordt een week voordat het onderzoek plaatsvindt gestopt en kan direct na het onderzoek weer gestart worden (in overleg met de arts die het onderzoek uitvoert). Indien u kunstmaterialen in het lichaam heeft, zoals hartkleppen of protheses, is in sommige gevallen antibiotica bescherming noodzakelijk. U dient dit te overleggen met de arts die u verwijst voor het onderzoek.
11. Voor patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte) geldt: Wanneer u tabletten gebruikt voor de diabetes: Tabletten niet innemen gedurende een dag voor het onderzoek en ook niet op de ochtend van de onderzoeksdag. Wanneer u insuline spuit: Overleg met uw behandelend specialist over de benodigde hoeveelheid. Gebruikelijk is dat u op de dag vóór het onderzoek de helft van de normale hoeveelheid insuline spuit. Ook op de dag van het onderzoek zult u in het algemeen de helft van de normale hoeveelheid insuline dienen te spuiten. U wordt zo vroeg mogelijk geholpen. Neem insuline mee, zodat u na het onderzoek de tweede helft van de insuline kunt spuiten en vervolgens kunt ontbijten. Het is mogelijk dat ondanks deze voorzorgsmaatregelen de bloedsuikers te laag worden. Dit kunt u opvangen door het drinken van koolhydraatrijke dranken, zoals vruchtensap (zonder vruchtvlees) en limonades (zonder koolzuur).
12. Nazorg en uitslag Na afloop van onderzoek bespreekt de arts de (voorlopige) resultaten met u. Indien er weefselmonsters zijn genomen duurt de uitslag van het onderzoek daarvan minimaal een week. Indien de arts het onderzoek uitvoert op verzoek van uw huisarts of een andere specialist zal uw eigen arts de resultaten verder met u bespreken.
6
Wanneer u de dagen na het onderzoek buikpijn en/of koorts krijgt dan wel bloedverlies heeft, is het van belang dat u contact opneemt met uw behandelend arts, eventueel via de huisarts.
13. Wilt u s.v.p. meenemen naar het ziekenhuis •
uw actuele patiëntenkaart
•
indien van toepassing de aanvraag van de huisarts /verwijzend specialist
14. Laxeerschema duodeno-/colonoscopie ‘s ochtends Het is belangrijk dat u onderstaande dieetvoorschriften nauwkeurig volgt, anders is er een kans dat het onderzoek overgedaan moet worden. Wat is MOVIPREP®? MOVIPREP® zorgt ervoor dat uw dikke darm helemaal schoon wordt van binnen. MOVIPREP®is een drank die sterk laxerend werkt waardoor u regelmatig naar het toilet zult moeten gaan. Zorg daarom dat u een toilet binnen bereik heeft. MOVIPREP® veroorzaakt een dunne tot waterige stoelgang en spoelt uw dikke darm op een veilige manier geheel schoon. MOVIPREP® heeft een limoensmaak. Het wordt goed verdragen en kan door vrijwel iedereen gebruikt worden. Let op: Het is belangrijk dat u onderstaande dieetvoorschriften nauwkeurig volgt, anders bestaat de kans dat het onderzoek herhaald moet worden. Eet geen vast voedsel meer vanaf het moment dat u begint met de inname van MOVIPREP® tot na het onderzoek. Op de dag van het onderzoek mag u niet meer drinken, eten en roken. Hoe MOVIPREP® te gebruiken? Iedere verpakking van MOVIPREP® bevat 2 sets in plastic folie. Iedere set bevat 2 sachets: een groot sachet A en klein sachet B.
7
LET OP: U hebt alle 4 sachets nodig voor het reinigen van uw darmen. 1.
Open de verpakking van MOVIPREP®.
2.
Open 1 plastic folie met sachet A en sachet B.
3.
Leeg zowel sachet A als sachet B in een lege kan en voeg 1 liter water toe.
4.
Roer de oplossing tot het poeder geheel is opgelost. Dit kan 5 minuten duren.
5.
Giet de oplossing in een glas.
6.
Drink de vloeistof binnen 1 à 2 uur op. Drink bijvoorbeeld iedere 10 à 15 minuten een glas tot de kan leeg is. Het wordt sterk aangeraden om hiernaast minstens een extra halve liter heldere vloeistof te drinken.
7.
Herhaal stap 1 tot 6 voor de tweede liter MOVIPREP® oplossing. Gebruik hiervoor de tweede folie met sachet A en sachet B.
Voorbereiding duodenoscopie/colonoscopie `s ochtends U kunt onderstaand innameschema volgen. Tenzij uw arts/verpleegkundige u een ander schema adviseert. U dient in ieder geval de MOVIPREP® 2 uur voor het onderzoek volledig ingenomen te hebben. De middag voor het onderzoek: 16.00-17.00 uur
Onderstaande lichte maaltijd of een vloeibare maal tijd. Maaltijd met witbrood, beschuit of crackers, hoeveelheid naar keuze. Toegestaan beleg: - boter: margarine/halvarine; - kaas (zonder pitjes); - gelei-jam (dus zonder pitjes en geen confiture);
8
18.00-21.00 uur
Inname 2 liter MOVIPREP® + 1 liter heldere vloeistof. Deze liter heldere vloeistof mag ook na 21.00 uur nog ingenomen worden.
Vanaf 21.00 uur
Rustperiode tot na het onderzoek.
Vanaf 24.00 uur
U mag niet meer eten of drinken tot na het onderzoek.
De ochtend van het onderzoek: U mag geen ontbijt nuttigen. U mag verder niet meer eten of drinken tot na het onderzoek. Let op: Als u voor de duodenoscopie keelverdoving heeft gekregen mag u tot 1 uur na het onderzoek niet drinken of eten in verband met kans op verslikking. Zoals aangegeven in bovenstaand schema wordt het sterk aangeraden om per liter MOVIPREP® minstens een halve liter heldere vloeistof te drinken. Bijvoorbeeld water, limonades zonder koolzuur, heldere gezeefde bouillon, vruchtensap zonder pulp, koffie en thee zonder melk (suiker toegestaan). Wanneer dit dieet voor u ontoereikend is, kunt u gebruik maken van Nutridrink (Nutricia). Dit is een volwaardige drinkvoeding, verkrijgbaar in verschillende smaken. Nutridrink is zonder recept te koop bij de apotheek en de thuiszorgwinkels. Tips voor de patiënt Gebruik van een rietje is toegestaan. Drink uit een echt glas (geen plastic bekertje). Gebruik indien gewenst kauwgom tussendoor en tijdens het drinken.
9
Probeer tijdens het drinken zoveel mogelijk te bewegen (maar blijf in de nabijheid van een toilet). Neem extra ondergoed mee naar het ziekenhuis voor het geval de plotse ontlastingsdrang u toch verrast. Bij dit laxerend dieet is de anticonceptiepil niet meer betrouwbaar. In dit geval dient u tot de volgende strip aanvullende voorbehoedsmiddelen te gebruiken.
15 Tot slot Als u nog vragen heeft, of u zich om welke reden dan ook, niet aan de dieetvoorschriften kunt houden, bel dan met de behandelafdeling. Het telefoonnummer is 0513 685 435. Polikliniek Maag-Darm-Leverziekten (0513) 685 454.
10
16. Ruimte voor uw vragen
………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………
01-2015/35808
11
12
