Colofon De visie Doornakkers 2030 is tot stand gekomen in samenwerking tussen: Gemeente Eindhoven, Woonbedrijf, professionele partners en bewoners

1

Colofon De visie Doornakkers 2030 is tot stand gekomen in samenwerking tussen: Gemeente Eindhoven, Woonbedrijf, professionele partners en bewoners November 2011

2

BIJLAGEN Inhoudsopgave

Blz

De wijk Doornakkers

4

Alliantie met Woonbedrijf

9

Bouwstenen voor de visie

12

Achtergronden bij de ambities

21

Kernpunten uit de samenspraak

24

3

De wijk Doornakkers Doornakkers is een redelijk grote woonwijk binnen het stadsdeel Tongelre met 7.000 inwoners en bestaat uit de buurten Doornakkers West, Doornakkers Oost en Tongelresche Akkers. Doornakkers ligt ingesloten tussen de Ring, het spoor en het kanaal. Het kanaal en het direct naastliggende groene buitengebied met vele recreatieve mogelijkheden (Urkhovense Zeggen en Rijk van Dommel en Aa) biedt een extra kwaliteit voor de wijk. Daarnaast ligt de wijk op korte afstand van de binnenstad en met een prachtige zichtlijn vanaf het kanaal. Doornakkers als aandachtswijk Het oude Doornakkers is al jaren een aandachtsgebied vanwege leefbaarheid en veiligheid, sociale problematiek, hoge werkloosheid (8,6% t.o.v. Eindhoven 6,2%, 2010) , laag opleidingsniveau (29%, 2009), schooluitval (vroegtijdig schoolverlaten), integratieproblemen bij allochtonen en woonwagenbewoners en een bovengemiddeld percentage kwetsbare groepen in een neerwaartse spiraal. Een hoog percentage bewoners is afhankelijk van de bijstand (6,7% tov Eindhoven 4%, 2010). Zie voor meer gegevens ‘Eindhoven in cijfers’ op www.eindhoven.nl en het rapport kerncijfers bij het Wijkactieplan Doornakkers. De gezondheidssituatie van de inwoners van Doornakkers is overal slechter dan in de rest van Eindhoven. De slechte score ligt met name aan het aantal mensen met overgewicht (42%), rokers (30%), langdurige zieken (29%), mensen met diabetes, hart/vaatziekten, kanker en/of astma/COPD (18%) en een lage gezondheidsbeleving (16%). Fysiek spelen met name het economisch verval van het voorzieningenniveau en de transformatie van de bedrijvenstrook langs het kanaal en de herontwikkeling van een aantal leegstaande panden, onder andere de vrijgekomen schoollocaties. In de toekomst is het mogelijk dat aanpak van de woningvoorraad nodig is op basis van de woonbehoefte.

4

- 1997: Grotestedenbeleid – impulsgebied = intensieve integrale aanpak van leefbaarheid en veiligheid - 2000: Integraal wijkvernieuwingsgebied IWV met speciale status = fysieke opgave in woningbouwplan Tongelresche Akkers + centrumgebied De Toeloop (4 clusters: uitbreiding woonzorg, gezondheidscentrum, SpILcentrum/multifunctioneel centrum ‘de toeloop’, winkelcentrum, Podium-appartementen) - 2006: Sociale herovering = Doornakkers Eén. Hoofdthema’s: veiligheid en leefbaarheid, spelen en opgroeien, en participatie (breed wijkoverleg Doornakkers Praat). - 2007: Krachtwijk = wijkactieplan met krachtwijkthema’s: bestrijding werkloosheid, aanpak van problemen achter de voordeur en aanpak slechte gezondheid. Daarnaast gelden nog de basisprincipes schoonheel-veilig, burgerparticipatie en slagkracht. - 2009: Tevens impuls cultureel erfgoed en groenimpuls in de krachtwijken. Speciale aandacht cultureel erfgoed vanuit atelier Rijksbouwmeester met ondersteuning van Wijkwiskunde, 5F10 en Stadsherstel Amsterdam NV. Speciale aandacht vanuit groenimpuls voor groen & gezondheid: spelen, sporten en ontmoeten. Europese Interreg 4B projecten: MANDIE (marketing centrumontwikkelingen) en LICI (teruggeven openbare ruimte op innovatieve wijze aan bewoners/gebruikers). - 2010: Visitatie van Eindhovense krachtwijken o.l.v. Jos van der Lans - 2011: Stichting Wederopbouwerfgoed Eindhoven bestudeert waardevol erfgoed wederopbouw architectuur in Doornakkers Evaluatie wijkvernieuwing Eindhoven

Toewijzigingsbeleid sociale woningbouw - tot1995: Puntensysteem op basis van criteria - 1995-2003: Woonbonnen systeem, advertenties in Groot Eindhoven, inkomenscriteria, criteria m.b.t. gezinsgrootte en inschrijfduur is bepalend - 2003-nu: Woonbedrijf: de klant kiest zelf waar hij wil wonen, advertenties op internet, langste inschrijfduur bepalend, alleen criteria voor seniorenwoningen Rechtstreekse toewijzing voor “bijzondere doelgroepen” (urgenten, statushouders, etc). Trudo: beschikbaar houden huurwoningen voor bijzondere klanten, stedelijke urgenten, WMO en herhuisvesting urgenten, verkoop woningbezit volgens Simmer Kopen

Buurtthermometer 2010 1 Buurten met laagste scores SES10 Woensel West Genderdal Bennekel-Oost 2. Buurten in gevarenzone Doornakkers Oost Hemelrijken Bennekel West Doornakkers West

1 1 1 1 1 1 2

SIGN10 1 1 1 2 2 2 1

Ontw SES 0 0 0 0 -1 0 0

Op 28 juni 2011 besluit de raad op basis van de evaluatie over de toekomstige opgave en (proces)aanpak dat we samen met de partners in Doornakkers, evenals in Woensel-West, Oud-Woensel, Genderdal en De Bennekel, volop doorgaan met de huidige integrale wijkvernieuwingsaanpak. Hier is de opgave nog fors. Aanpak van de opgave in deze gebieden moet volop doorgaan en vraagt een intensieve integrale en meerjarige aanpak. Natuurlijke wijkvernieuwing Gekozen is om samen het toekomstperspectief voor Doornakkers over 10 tot 15 jaar te schetsen in afstemming met de visie van Woonbedrijf, de activiteiten van Trudo en professionele partners en met de ideeën en initiatieven van bewoners om zo te komen tot een door alle partijen gedragen visie. In dit proces zijn de sociale, economische en fysieke ambities vanuit de wijk afgestemd op bestaande kwaliteiten en kansen. De visie biedt samenhang en kader aan bestaande en toekomstige ontwikkelingen en initiatieven.

Ontw SIGN 0 0 0 +1 +1 0 0

De visie en het proces er naar toe geven vorm aan het ‘ontwikkelingsdenken’; het meebewegen met kansen en mogelijkheden, liever een stip aan de horizon dan een eindbeeld. Nu niet precies willen weten hoe de wijk er in 2030 uit moet zien en zal functioneren, omdat we niet weten hoe sterk de omstandigheden in de tussentijd veranderen. Omdat de wijk, net als de stad, nooit af is. Maar wel een gezamenlijke ambitie benoemen waar we in Doornakkers naar toe willen werken. En wie doet daarin mee? Wanneer zijn we tevreden? Oud en nieuw Doornakkers is ontstaan rondom de oude radiaal Tongelresestraat, de vroegere verbinding tussen het oude stadje Eindhoven en het oude dorp Tongelre. Na de Tweede Wereldoorlog vond grootschalige groei plaats met volkswoningbouw, passend in het uitbreidingsplan voor Eindhoven van De Casseres.

5

De woningcomplexen vertonen de typische, goed bewaarde kenmerken van de wederopbouwarchitectuur uit die tijd. Vanwege de bedrijvigheid en werkgelegenheid aan het kanaal was er veel vraag naar arbeiderswoningen. En ook Philips bouwde hier voor haar werknemers. In de opbouw van de wijk vormen de Paul Krugerlaan/Jan van Riebeecklaan en de St. Josephlaan twee centrale assen met daaraan verschillende voorzieningen. Hieraan bevindt zich veel bijzonder cultureel historisch erfgoed; de Tongelaarschool, de meisjesschool (55+kwartier), het klooster, de Finse school, de winkels met bovenwoningen aan beide zijden van de Jan van Riebeecklaan en de St. Franciscusschool. Maar ook de houten Oostenrijkse woningen, de tuindorpstijlen van de woonblokken met gedetailleerde hoekoplossingen en overgangen van privé naar publiek en de oude boerderij aan de Jeroen Boschlaan behoren tot het cultureel erfgoed van Doornakkers. In Doornakkers West (41%) en Doornakkers Oost (62%) is veel sociale woningbouw; er zijn omvangrijke complexen met goedkope huurwoningen tussen € 275 en € 530 (gemiddeld € 372). In Tongelresche Akkers zijn bijna 200 van de geplande circa 900 koopwoningen in jaren-30 stijl gebouwd of in aanbouw. Ze horen thuis in de Vinex-opgave van de stad en zijn van belang in het kader van de regionaal gemaakte woningafspraken. Eindhoven heeft met de regio afgesproken dat de stad tot 2020 meer huizen boven het segment betaalbaar moet bouwen, overwegend in de categorie middelduur en daarboven. Met Tongelresche Akkers (bouwproject Berckelbosch) als substantiële nieuwbouwuitbreiding kent Doornakkers een gevarieerde mix van huur- en koopwoningen in verschillende prijsklassen. Onderdeel van dit Tongelresche Akkers is de verplaatsing van de woonwagenlocatie aan de Joost de Momperstraat naar het Orgelplein. De verbinding en samenhang tussen de oude en nieuwe buurt moet nog groeien. Hieraan zal het nog gedeeltelijk in ontwikkeling zijnde voorzieningencluster De Toeloop een bijdrage gaan leveren. Het gezamenlijke streven is dat er een natuurlijke verbinding ontstaat door de nieuwe functies in nieuwbouw De Toeloop en de vrijkomende locaties in het oude Doornakkers.

6

Leefgebieden Doornakkers is dus een wijk met drie verschillende buurten. Van oudsher zijn er in Doornakkers qua sociale samenhang altijd natuurlijke scheidslijnen geweest tussen de buurtgedeeltes (historische grenzen). Sociale samenhang vindt vaak plaats op kleinere schaal dan de buurt. De meeste inwoners zijn op de eerste plaats betrokken bij hun eigen leefgebied, op het niveau van straat en woonblokken. Daar kun je niet anoniem zijn en is sociale samenhang van belang. Daarnaast treffen inwoners elkaar op verschillende locaties in de wijk en bouwen onderlinge netwerken op. Natuurlijk wonen er ook mensen in Doornakkers die verder (nog) niks met de wijk hebben. Die werken en netwerken in de rest van de stad of daarbuiten. Ruwweg is de wijk te verdelen in kleinere leefgebieden met een aparte onderlinge samenhang, vaak ontstaan door de historische opbouw van de buurten of aan de eigendomsverhoudinge n van corporaties. Als natuurlijk gegroeide eenheden herkennen we leefgebieden zoals de Tongelresestraat, ten noorden daarvan de Kalverstraat en omgeving, de Poeijersstraat/Jan Tooropstraat en omgeving, de Rustenburgstraat, de Oostenrijkse woningen en het Hefveld, de Woonbedrijfstraten tussen Paul Krugerlaan/Jan van Riebeecklaan en St. Josephlaan, het Trudo-complex Memlinckstraat/Johannes Vermeerstraat, de flats aan de Pieter Lastmanstraat en de Jan van Capellelaan, de woningen in De Toeloop en de eerste bebouwde velden in Tongelresche Akkers.

Demografische samenstelling De sociale samenhang in de leefgebieden is ook mede afhankelijk van de demografische samenstelling van de bewoners. Qua demografische ontwikkeling vindt in Doornakkers in de nabije toekomst een afname plaats van de oude oorspronkelijke bewoners en de eerste generatie allochtone inwoners en een toename van lang wonende ouderen, van tweede en derde generatie inwoners van allochtone afkomst en van jonge, nieuwe stedelingen. In de statistieken van 2011 is 25,7% van de inwoners van Doornakkers West niet westers allochtoon, in Doornakkers Oost 34,8%. Iets meer dan helft daarvan heeft een Turkse achtergrond. In Tongelresche Akkers 7,4%. In het oude Doornakkers wonen relatief veel mensen alleen; 34 tot 40% vormt een eenpersoonshuishouden. Gezinnen met kinderen domineren in Tongelresche Akkers: 53%. Daar woont een jonge bevolking; slechts 5% is 55+. In het oude Doornakkers is dat 23 tot 26%.

7

8

Alliantie met Woonbedrijf In Doornakkers hebben gemeente en Woonbedrijf een alliantie afgesproken, met name om de krachtwijkaanpak in te vullen. De samenwerkingsprocessen zijn er al lang. Veel is in de voorbije jaren organisch gegroeid, waarna het in structuur is gezet en voorzien van een label. Alliantieteam, ontwerp- en stuurteam, uitvoeringsteam, het brede wijkoverleg Doornakkers Praat en het InnovatieLab vormen de constructen die handen en voeten geven aan het samenwerkingsverband. Zie het schema in de bijlage. In de Alliantie Doornakkers wordt een inhoudelijk integrale wijkaanpak uitgevoerd. Dat wil zeggen: in de uitvoering komen ruimtelijk, fysiek, cultureel, economisch en sociaal samen. Er wordt dus niet ‘bovenop’ het bestaande samengewerkt, maar de reguliere taken worden waar nodig samen opgepakt, gedeeld opdrachtgeverschap. En als het niet nodig is houdt iedereen zich bij zijn eigen leest. De Alliantie Doornakkers werkt volgens vier uitgangspunten. 1. De ontwikkelingskansen van de wijk en wijkbewoners staan centraal, nu en in de toekomst. 2. Doorvertalen en terugkoppelen: visie – meerjarendoelen – programma – projectresultaten en effecten. 3. Ruimte voor professionals: over het ‘wat’ wordt helder en eenduidig met de belanghebbenden gecommuniceerd, over het ‘hoe’ gaan de professionals. 4. Investeren wordt gestimuleerd en beloond. Wijkbewoners en wijkgebruikers die willen investeren in de wijk kunnen meepraten, meedenken en meewerken. In de organisatiestructuur wil de Alliantie vooral de bewoners die willen investeren een prominente plek geven. Niet als vertegenwoordigers van de wijk, wel als activerende drager. Wederkerigheid is daarbij uitgangspunt! Hoe meer er ‘geïnvesteerd’ wordt, hoe meer je te vertellen krijgt over je investering.

Gemeente en Woonbedrijf zijn voorstander om in deze vorm van samenwerking door te gaan. Tot 2011 lag er geen juridisch contract onder deze organisch gegroeide succesvolle samenwerkingsvorm. Alliantieteam: duaal leiderschap van districtsmanager Tongelre van Woonbedrijf en wijkprojectmanager integrale wijkvernieuwing van de gemeente. Ontwerp- en Stuurteam, gevormd door gebiedsverantwoordelijken van alliantiepartners. De netwerkpartners sluiten per onderwerp aan. Taak: uitzetten van strategische lijnen en coördineren van de communicatie (creatief communiceren) in allerlei verbanden; uitvoering sturen op hoofdlijnen, zorgen voor onderlinge afstemming, terugkoppeling naar de eigen organisatie, oppakken signalen, relatie met wijkoverleg en participatie in Innovatie LAB. Agendering en voorbereiding vanuit de beide alliantiepartners. Voorzitter en secretariaat: gemeente. Uitvoeringsteam: uitvoerders van alle deelnemende organisaties. Organiseren werkafspraken, planningen, casuïstiek, afstemming op de uitvoering, terugkoppeling van signalen aan Ontwerp- en Stuurteam. Koppelen in hun eigen organisatie terug. Agendering en voorbereiding vanuit beide alliantiepartners. Voorzitterschap gedeeld. Secretariaat: wijkcoördinator gemeente Eindhoven. Breed wijkoverleg: ‘Doornakkers Praat’, overlegvorm van alle investeerders – vooral gericht op het gesprek met bewoners! Onderwerpen: van wijkvisietraject tot overleg over dagelijkse uitvoering van de activiteiten, oppikken signalen, enz. Hier komen de bewoners aan het woord. In principe is de opzet interactief. De opbouwwerker en beide alliantiepartners vormen samen met enkele bewoners de agendacommissie. InnovatieLAB: speciale plek waar nieuwe activiteiten bedacht, besproken en ontwikkeld worden vanuit signalen van alle deelnemende organisaties. Eerste opdracht was het verder vorm geven van nieuwe vormen van bewonersparticipatie. Naar behoefte opstarten. Nieuw leven inblazen met onderwerpen af te leiden visie 2030. 9

Het verdient aanbeveling de Alliantie voor de komende wijkvernieuwingsjaren door te ontwikkelen en in een samenwerkingsovereenkomst vast te leggen, wellicht ook in een juridische vorm. Samenspraak: proces met thema-avonden najaar 2010 Doornakkers Praat, het brede wijkoverleg, stond in het najaar op een aantal thema-avonden in het teken van de visie. Wat wilt ú? Wensen. Vooral voor de toekomst. Praat mee! Alle bewoners, bedrijven en organisaties in Doornakkers zijn in september en oktober 2010 uitgenodigd op vijf avonden. Een startbijeenkomst en vier bijeenkomsten over een speciaal thema, achtereenvolgens: - leefbaarheid en veiligheid - wijkeconomie en werkgelegenheid - sociaal en maatschappelijk - groen, openbare ruimte en verkeer, wonen en herbestemming Er is een waslijst aan ideeën en initiatieven van bewoners opgehaald. In februari 2011 hebben we een en ander teruggekoppeld met de bewoners in Doornakkers Praat, op de website en in het wijkblad. Per thema is onderscheid gemaakt in korte termijn acties en aangestipte zaken voor de langere termijn. Met name de laatste zijn meegenomen voor de visie en vind je in de bijlage terug. Vervolgens is begin juli besproken in Doornakkers Praat hoe hun ideeën en initiatieven zijn verwerkt in de visie.

10

11

Bouwstenen voor de visie Bouwstenen vanuit Woonbedrijf en Trudo Woonbedrijf richt zich primair op het behoud van goede en betaalbare huurwoningen. Er is geen wens of noodzaak om grootschalig te slopen uit technisch oogpunt of om de samenstelling van de buurt te willen wijzigen. De woningen bedienen de onderkant van de markt: goedkope relatief kleine woningen, maar wel met een goede verhuurbaarheid en dat willen ze zo houden. Verkennen wat de missende woningtypen zijn in vraag en aanbod. Daarbij kan men denken aan vormen van begeleid wonen die nu nog geheel ontbreken in Doornakkers, en aan meer duurdere huur en goedkope koop. Voor het Hefveld staat men in de rij: grote betaalbare eengezinswoning van goede kwaliteit. Maar daar hebben we er niet zo veel van. In de herbestemming van de vrijkomende locaties in het oude Doornakkers de mogelijkheden bezien voor het toevoegen van missende woningtypen, zoals woonvormen voor Turkse senioren op de locatie van de voormalige Franciscusschool. Ook indien kleinschalige herstructureringen zich aandienen in het programma van eisen, bij voorkeur ontbrekende woningtypen opnemen die het palet en de variatie in de woningvoorraad van de wijk Doornakkers verbreden. Woonbedrijf onderzocht in 2008 waar de 91 mensen naar toe verhuisden die uit een huurhuis in Doornakkers weggingen. Een mutatiegraad van 10% per jaar is doorsnee. Een kwart van alle vertrokken huurders blijft in Tongelre. Vitalis en Woonbedrijf ervaren ook in De Toeloop dat veel nieuwe bewoners uit Doornakkers of Tongelre komen. Soms doorstroming rechtstreeks, vaak ook als retourmigratie van spijtoptanten die enige tijd buiten Doornakkers hebben gewoond, bijvoorbeeld kinderen van oorspronkelijke bewoners. Daarnaast investeert Woonbedrijf in goede voorzieningen zoals een goede school, kinderopvang, peuterspeelzaal, winkels, een ontmoetingsruimte voor

12

de buurt, jongerencentrum en sporthal. Deze voorzieningen maken de wijk tot een plek waar het goed wonen is voor mensen met een krappe beurs. Zodat Doornakkers een wijk wordt waar de kinderen van nu straks willen blijven wonen. Trudo richt zich primair op het huisvesten van klanten met een inkomen tot € 40.000,-, een inkomen dat te hoog is voor een sociale huurwoning, maar te laag om marktconform te kunnen kopen (slimmer kopen®). Daarnaast staat Trudo voor situatie-afhankelijk (pro-actief of intensief) beheer en het op peil houden van de leefbaarheid in de complexen. In de Rustenburgstraat e.o. beheert Trudo 50 (gelijkvloerse) woningen, tweeaan-twee gebouwd, één laag op grote kavels (gemiddeld 520m²). Ze dateren uit 1946 en zijn destijds als noodwoning gebouwd. Trudo beraadt zich op de toekomst van dit complex. Aan de Quinten Matsijslaan/kop Memlincstraat heeft Trudo na sloop van twee kleine woonblokjes twee veldjes tijdelijk ingericht. Afspraken over die tijdelijke inrichting lopen tot medio 2013. Er zal moeten worden nagedacht over herontwikkeling van deze terreinen. Vanuit de beheerprofielen heeft de Memlincstraat e.o. een intensief beheer label. Dit betekent dat er pro-actief gewerkt wordt in deze straat (aantal keren per week aanwezig, snel afhandelen bij geconstateerde problemen en actief toezien op contracthandhaving. De leefbaarheid staat behoorlijk onder druk in de Memlincstraat; meerdere zorg- en/of overlastadressen en fysiek rommelige omgeving. De Johannesburgstraat/Bloemfonteinstraat blijft vinger aan de pols, het heeft een actief beheer label. In nauwe samenwerking met politie en krachtteam worden overlast- en zorgadressen aangepakt. Bij de gele flat aan de Jeroen Boschlaan blijft de fysieke omgeving een probleem voor de bewoners zelf. Via de VVE wordt een pilot gestart met een huismeester.

Duurzaamheid en energie zuinig Gemeente en corporaties hebben dit voorjaar duurzaamheid genoemd als een van de urgente thema’s die naast de reguliere activiteiten samen opgepakt gaan worden. Op initiatief van de gemeente is een werkgroep Duurzaamheid en Energiebesparing opgestart. Daarin bepalen we aan de hand van een duurzaamheidsschema met elkaar waar de focus zal liggen; gericht op samenwerking en kennisdeling. Daarnaast ontwikkelen Woonbedrijf en Trudo een eigen duurzaamheidsbeleid. Duurzaamheid raakt de gemeente overal; actief met name op het thema energie (opwekking). Eindhoven heeft een belangrijke ambitie: energieneutraal in 2035-2045. De gemeente ziet haar rol in het leggen van verbindingen, bewustwording creëren en het goede voorbeeld geven. Eindhoven gebruiken als living-lab voor Brainport-ontwikkelingen. Innovaties laten landen in eigen stad. Krachtwijkaanpak Doorgaan met integrale wijkvernieuwing en voortbouwen op basis van de krachtwijkaanpak. Sociaal, cultureel, economisch en ruimtelijk-fysiek integraal samenbrengen en samenwerken is het fundament van wijkvernieuwing. Speciale aandacht is er voor het doorinnoveren op de doorbraakthema’s van de krachtwijkaanpak: - kwetsbare huishoudens (achter de voordeur aanpak); - bestrijding armoede en werkloosheid door re-integratie en sociale activering (Doornakkers Actief); - verbeteren gezondheid (Doornakkers Gezond); - schoon, heel en veilig. Doorinnoveren naar een maatschappelijk steunsysteem op basis van WIJeindhoven, nieuw sociaal beleid vanuit een generalistische, ontkokerde werkwijze, dichtbij mensen, in gesprek met mensen en uitgaan van eigen kracht en sociale betrokkenheid. Slagkracht tonen; het verschil willen maken.

Stimulans van de krachtwijkaanpak De krachtwijkaanpak heeft een enorme stimulans gegeven aan het integreren van dit sociale thema in de wijkvernieuwing. De benoemde doorbraakthema’s (om slagvaardig het verschil in te maken) in de wijkactieplannen zijn voor Doornakkers gericht op: - Achter de voordeur aanpak: het herkennen van multiprobleemhuishoudens en komen tot verbeterde hulp- en zorgverlening via coördinatie naar één gezin, één plan, één probleemeigenaar. Resultaat: tussen sept. 2009 en febr. 2011 in Doornakkers voor 75 huishoudens en 50 risico-jongeren; - Doornakkers Aktief: bestrijden van langdurige werkloosheid door vanuit de wijk deze mensen toe te leiden naar werk (re-integratie) of sociaal activeren in samenwerking met en volgens de integrale trajectbenadering van Fontys Actief. Resultaat: eind 2010 caseload van 212 in Doornakkers waarvan 48% arbeid, 3% participatie en 48% (nog) niet succesvol; - Doornakkers Gezond: een brede preventieve aanpak van gezondheidsproblemen in nauwe samenwerking met de eerstelijnsgezondheidszorg in de buurt. Veel aandacht gaat uit naar beweegprogramma’s voor verschillende groepen buurtbewoners. Speerpunten zijn een gezonde leefstijl, een gezonde veilige leefomgeving en gezonde (eerstelijns)zorg met preventieaanbod. Resultaten: 1.000-2.000 deelnemers per jaar (20082011) aan publieksactiviteiten; 230 intake beweegprogramma’s waarvan 150 voltooid of bezig, 27 nog niet gestart; 81% afname gewicht, 83% afname buikomvang; elk jaar ruim 60 unieke patiënten bij Turkse zorgconsulent met 150 tot 225 consulten. De aandacht in de wijk gericht op kwetsbare groepen heeft positieve resultaten opgeleverd. Voor meer informatie verwijzen we naar de rapporten: Eindrapportage: ‘Met krachtwerkers in een achter de voordeur aanpak’, eindevaluatie van het achter de voordeur project in de gemeente Eindhoven, Partners+Pröpper, 28 april 2011;

13

Evaluatie ‘Krachtwijken Actief’, gemeente Eindhoven, sector Werk, december 2010; Doornakkers Gezond! Voortgangsrapportage 2010, werkplan 2011, GGD Brabant-Zuidoost, maart 2011. Maatschappelijk steunsysteem Opbouw van een maatschappelijk steunsysteem in de wijk: 1. generalist(en): ‘best persons’ in keukentafelgesprek, empathie, vertrouwen, motivatie, mandaat (expert van het gewone leven) 2. kernteam met generalistische specialisten op levensdomeinen: wonen: woonconsulent corporatie werk/inkomen: Doornakkers Actief gezondheid: wijkverpleegkundige, 1e lijnszorg opvoeding/jeugd: Spilzorgteam, risicojeugd, jongerenwerk welzijn/vrije tijd: krachtteam Welzijn Eindhoven veiligheid: buurtbrigadier 3. locatie voor ontmoeting, zelfhulp en ervaringsdeskundigheid: huiskamer, thuisbasis, uitvalsbasis 4. sociaal ondernemer 5. invliegen specialistische zorg en hulp uit de 2e lijn. Geen apart doelgroepen beleid. Maar taalachterstanden, bewegen en risicojeugd verdienen in het sociale domein blijvend extra aandacht in de komende jaren. Beide SPILcentra en het jongerenwerk moeten daartoe optimaal kunnen functioneren. In de krachtwijkaanpak krijgt het groen en het cultureel erfgoed een extra impuls met middelen vanuit het rijk. Via de Europese projecten (Interreg 4b) MANDIE, over gebiedsmarketing van economische centra en LICI, over levendige openbare ruimte teruggegeven aan bewoners, zetten we Doornakkers in de schijnwerpers.

Speciaal is wel de bijzonder aandacht van de rijksbouwmeester Liesbeth van de Pol voor de impuls cultureel erfgoed in Doornakkers. Op haar initiatief zijn studies door Wijkwiskunde, 5F10 en Stadsherstel gemaakt met als doel erfgoed in te zetten ter versterking van de ruimtelijke kwaliteit en de sociale en economische structuur in Doornakkers.1 Daarin zijn betrokken de twee vrijkomende schoollokaties, de Oostenrijkse woningen, de hoekpanden Jan van Riebeecklaan 70-78 en de historische boerderij aan de Jeroen Boschlaan. De impuls moet leiden tot behoud van de karakteristieke historische kwaliteiten uit de wederopbouwarchitectuur. Ook de Stichting Wederopbouw Eindhoven levert daarin een energieke bijdrage. Impuls cultureel erfgoed: atelier rijksbouwmeester Door het rijk is voor de krachtwijk Doornakkers een impuls cultureel erfgoed verleend in 2 tranches. Daarin zijn betrokken beide vrijkomende schoollokaties (1e trache) en de Oostenrijkse woningen, hoekpanden Jan van Riebeecklaan 7074 en historische boerderij Jeroen Boschlaan (2e tranche). De impuls moet leiden tot behoud van de karakteristieke historische kwaliteiten uit de wederopbouwarchitectuur. In Doornakkers heeft dit de bijzondere aandacht van rijksbouwmeester Liesbeth van de Pol gekregen. Studies van Wijkwiskunde, 5F10 en Stadsherstel In samenwerking met VROM/Atelier van de Rijksbouwmeester is onderzocht hoe cultuurhistorisch waardevolle objecten zinvol kunnen worden herbestemd. Met als doel erfgoed in te zetten ter versterking van de ruimtelijke kwaliteit en de sociale en economische structuur in Doornakkers.

1

Wijkwiskunde, Imago Doornakkers; Stadsherstel Amsterdam BV, Gebouwd erfgoed in Doornakkers; Adviesbureau 5F10, Schetsplan openbare ruimte Doornakkers

14

Met dit kader hebben drie bureaus ieder vanuit hun eigen expertise naar Doornakkers gekeken. Stadsherstel Amsterdam NV heeft het “Gebouwd erfgoed in Doornakkers” geanalyseerd en kansen daarvoor benoemd. Uitgangspunt is om bij vernieuwingen de historisch gegroeide structuur te respecteren en te investeren in die structuur en de bestaande gebouwen, zodat moderne functies erin gehuisvest kunnen worden. Met name de diverse potenties van het kloostergebied met de diverse schoolgebouwen en binnenterreinen komen hier naar voren. Een gedeelte van de Jan van Riebeecklaan (school, winkelstrip, hoekpanden) is aangewezen als belangrijke bebouwing met goede herbestemmingsmogelijkheden. Als woongebied met bijzondere kwaliteit worden de Oostenrijkse woningen genoemd. Adviesbureau 5F10 heeft een “schetsplan openbare ruimte Doornakkers” opgesteld waarin diverse stedenbouwkundige analyses staan met voor bepaalde plekken projectvoorstellen. Aandachtsgebieden zijn de groenstructuur, de verborgen wereld van het Tongelaar-klooster terrein, de kop/winkelstrip van de Jan van Riebeecklaan als hoofdstraat van Doornakkers inclusief de kruising met de President Steynstraat/Generaal Bothalaan, en de verdere uitwerking van De Toeloop als verbinding tussen de oude en de nieuwe buurt, met name de verbinding speeltuin – Kaapseweg – groen Cornelis de Vospad. Wijkwiskunde heeft een sociaal ruimtelijk onderzoek naar imago en identiteit uitgevoerd aan de hand van gesprekken met bewoners in de buurt. Hierbij spelen groepsbeelden en emoties een rol. Lang bewoners, allochtonen, Nederlanders (o.a. jongeren, (ex)woonwagenbewoners) en nieuwe bewoners hebben eigen groepsbeelden over elkaar. Als resultaat zijn voor Doornakkers een drietal sfeerclusters met de gewenste sferen beschreven. Sfeercluster St. Joseph: verleden, cultuur is naast elkaar/apart, rituelen, aandacht voor cultuur, gedeeld verleden, meerdere generaties, invulling met ambacht, feest vieren, vermaak, bezoeken, tentoonstelling, kunst, bezoeken, afwisseling, authentiek, uitstraling rust, oud, tuin..

Sfeercluster Riebeeck: heden, cultuur is door elkaar/gemixt, gebruik alledaags, meerdere religies, aandacht voor verbinden, functioneel ontmoeten, routine, jongeren, passanten, invulling met winkeltjes & terrasjes, dagelijkse benodigdheden, bedrijvigheid, internet, ontmoeten, elkaar zien, routine, uitstraling snel, jaren 50-70, straat. Sfeercluster Toeloop: toekomst, cultuur is met elkaar/samen, gebruik functioneel, seculair, aandacht voor talentontwikkeling, uitwisseling, moeders&kinderen, sporters, bewonersgroepen, invulling met supermarkt, hulp vragen en krijgen, leren van elkaar, sport, cursus, discussie, evenementen, afspreken, ambitieus, uitstraling druk, modern, gebouw. Dit zijn dus de plekken waar mensen elkaar kunnen ontmoeten, zich thuis voelen en positieve ervaringen beleven en delen. De adviezen van het Atelier Rijksbouwmeester zijn bijzonder nuttig als bouwstenen voor de ontwikkelingsvisie van Doornakkers. Groenimpuls Een tweede extra stimulans van het rijk voor de krachtwijk Doornakkers is een groenimpuls. De groenimpuls betreft vier projecten in Doornakkers ondersteund met middelen van het rijk voor de periode van 2010-2013: - Bomen aan de Quinten Matsyslaan: bij herprofilering als ontsluitingsweg van Tongelresche Akkers komt aan de zuidzijde een groene afscheiding met de bedrijvenstrook langs het kanaal. - Groen in De Omloop: door het verbeteren van de groenstructuur in combinatie met elementen voor spelen, bewegen en ontmoeten wordt de sociale en maatschappelijke integratie van de oude Doornakkers en Tongelresche Akkers bevorderd, waardoor een isolement van het oude gedeelte wordt voorkomen. Stimulans voor gezondheid (beweegvriendelijke leefomgeving) en sociale cohesie in de wijk. Educatief element inbrengen door leerlingen van de basisschool erbij te betrekken gericht op de leefomgeving en natuur, milieu en gezondheid.

15

-

16

Groen in de Memlincstraat: met het groen de reputatie van de straat verbeteren en de sociale contacten versterken. Actief in het groen: met name in het plantsoen aan de Gerard Davidstraat dat ligt in de noord-zuid verbinding in Doornakkers en aansluit op de oostwest as van De Omloop. Herinrichting en het plaatsen van speel- en gymnastische toestellen levert een bijdrage aan de ambities op het thema bewegen en gezondheid. Zitgelegenheid plaatsen ondersteunt ontmoeting tussen groepen (met name binnen en met de Turkse gemeenschap).

MANDIE en LICI Twee projecten uit het Europese Interreg 4B-programma waaraan de gemeente Eindhoven met Doornakkers deelneemt. MANDIE heeft ons aanbevelingen in een gebiedsmarketingplan opgeleverd. Programmadoel hierbij is het bevorderen, versterken van kleinschalige winkelcentra in binnenstedelijk gebied. Als krachtwijk heeft Doornakkers een negatief imago als probleemwijk. Het negatieve imago heeft ook zijn weerslag op het teruglopend aantal ondernemers en toenemende leegstand. Daarnaast is er de nieuwbouw van het wijkcentrum De Toeloop met o.a. nieuwe winkels. Het nieuwe centrum gebied moet de verbinding vormgeven tussen de bestaande en de nieuwe wijk en moet het voorzieningenniveau op peil brengen. Voor een succesvol laten slagen van het nieuwe centrum is een positief imago en communicatie een randvoorwaarde voor succes. Voor Doornakkers is een marketingstrategie ontwikkeld. Alle activiteiten die een relatie hebben met identiteit, imago en wijkeconomie worden in de wijk zoveel mogelijk gekoppeld aan de marketingstrategie en communicatie. De alliantie heeft ingestemd met de doelstellingen en aangegeven hun bijdrage te leveren in het uitvoeren van de gebiedsmarketing en communicatiedoelen voor de komende 3 jaren. Zichtbare onderdelen zijn het eigen logo ‘Doornakkers, altijd in de buurt’, communicatie in het wijkblad en een nieuwe wijkwebsite Doornakkers.nl, interactief in opzet en ingericht voor diensten op afstand. Wijkeconomie en het ondersteunen van ondernemerschap krijgt extra aandacht. Er wordt extra inzet gepleegd op de aanpak van de winkelstrip Jan van Riebeecklaan en de detailhandel in de Tongelresestraat. Het versterken van het imago en de identiteit in de wijk verbreden naar bewoners in Tongelre en Eindhoven. Het krachtwijkimago losweken naar een imago van een vitale wijk voor nu en in de toekomst. Het DNA van Doornakkers (mede ontstaan door Philips, Campina en DAF) verbinden met het DNA van de stad, van oud Tongelre naar een mooie wijk met dorpskarakter op 10 minuten van het centrum.

LICI gaat over het verlevendigen van openbare ruimte door het concept van ‘place-making’ toe te passen en via burgerparticipatie pleinen en groen terug te geven aan de bewoners. Gericht op de herontwikkelingslocaties rond de Franciscusschool en Tongelaarschool, de historische boerderij aan Jeroen Boschlaan en de verbindingsstukken daartussen. Extra inzet plegen op het verbeteren van de openbare ruimte op deze 3 locaties in de wijk met als doel het verlevendigen en weer terug geven van pleinen en openbare groenplekken aan de wijk. De kwaliteit verbeteren op innovatieve wijze, het versteken van de identiteit en de mogelijkheden voor ondernemerschap gelegen aan deze openbare ruimten. Betekenis voor de stad Doornakkers is ook van betekenis voor de ontwikkeling van de stad. De wijk doet daarin mee door de substantiële nieuwbouw van (koop)woningen in het middeldure en dure segment, door een innovatief buurtkantoor voor ondernemers en door de recreatieve mogelijkheden van het kanaal en de economische opwaardering erlangs. Door technologische innovaties en design dringt en klinkt Brainport Eindhoven door in Doornakkers.

17

Stedenbouwkundige structuur Vanuit het Atelier Rijksbouwmeester is door 5F10 een stedenbouwkundige analyse van Doornakkers gemaakt. Daarin typeren zij de stedenbouwkundige eenheden, belangrijke gebouwen, parken, plantsoenen, groene bermen, bomen en de verbinding naar het omliggende gebied. Kenmerkende stedenbouwkundige eenheden zijn in hun ogen: A Tuindorp naar ‘Delftse school’ met gesloten bouwblokken in Doornakkers West en een gedeelte van Oost; B Tuindorp ‘modern’ met strookbebouwing langs de ring en in Doorna Oost; C Eigentijds tuindorp bestaande uit de velden met twee-onder-een-kapwoningen en strookbebouwing in Tongelresche Akkers; C1 Eigentijds tuindorp kanaalstrook in Tongelresche Akkers D De Toeloop E Klooster met verborgen wereld in het bouwblok; F Bedrijventerrein langs het kanaal. Jan van Riebeecklaan/Paul Krugerlaan en St. Josephlaan vormen de centrale assen in de wijk. Het centrale knooppunt ter plaatse van de Jan van Riebeecklaan en de Generaal Bothastraat kent geen logische vormgeving. Indien de mogelijkheid zich voordoet is herinrichting met een andere profilering van dit kruispunt een wenselijke verandering. In Doornakkers zie je hele mooie lanen en solitaire bomen en een gevarieerde mooie soortkeuze. Lanen als structurerend element ( Herzenbroekenweg) of gewoon heel mooi (Generaal Bothalaan). Bomen in een losse zetting (Paul Krugerlaan) of een solitairboom (Jan van Riebeecklaan). Wel ontbreekt de samenhang en overheerst een fragmentarisch beeld. Maak daarom een bomenplan voor het doortrekken van bomenrijen en het opnemen van lanen in de bomenstructuur van De Omloop.

18

In het groen zijn veel speelplaatsen en veel trapveldjes/basketbalveldjes. Gevarieerde functies van de parken en plantsoenen ontstaan door een groter aanbod van verschillende functies: fietsen, skaten, wandelen, terrasje pikken, vissen, roeien/kanovaren. Belangrijke gebouwen definiëren belangrijke gebieden en plekken. Gebouwen met belangrijke functies die in combinatie met overgangszones, zichtlijnen, draaipunten en ligging aan plantsoenen strategische plekken opleveren, te weten: 1) kop Jan van Riebeecklaan; 2) kruising met President Steynstraat/ Generaal Bothalaan en Rustenburgstraat; 3) het kloostercomplex met uitstraling naar de begraafplaats aan de overkant; 4) kop St Josephlaan bij speeltuin met aansluiting via Kaapseweg naar plantsoen aan Cornelis de Vos pad.

Verkeersstructuur en verbindingen naar het omliggend gebied De Ring vormt dé ontsluitingsroute voor Doornakkers, maar is ook een belangrijke doorgaande route voor de hele stad. Knelpunten zoals bereikbaarheid, doorstroming en veiligheid worden onderzocht in het kader van de mobiliteitsagenda. Hieraan gerelateerde aandachtspunten voor Doornakkers zijn de radiale structuur van de Tongelresestraat, de verkeerstructuur binnen de wijk, de spoorwegovergangen, sluipverkeer en milieu en gezondheid (luchtkwaliteit, geluidshinder).

De verbindingen met het centrum van de stad zijn goed. Aan de zuidkant lopen over de Kanaaldijk- Noord en de Ruysdaalbaan/Quinten Matsyslaan twee rechte lijnen ongelijkvloers onder de ring door. Aan nieuwe profielen wordt gewerkt. Centraal in de wijk, met kortste aansluiting op De Omloop, kruist de Hercules Segerslaan de ring loopt door Lakerlopen naar het centrum en rivier de Dommel. En centraal gelegen natuurlijk het knooppunt van de radiaal Tongelresestraat met de ring bij wijkwinkelcentrum Haagdijk. In het kader van de oversteekbaarheid verdienen deze knooppunten verkeerstechnisch aandacht in de mobiliteitsagenda.

19

Aan de noordkant steek je via de Generaal Bothalaan en Hofstraat de ring over richting centraal station, Witte Dame en PSV stadion. Visueel onttrekt het spoortalud het zicht vanuit Doornakkers op het landschappelijk buitengebied aan de oostzijde van de wijk. Voor recreatieve ontsluiting zijn de langzaam verkeerroutes langs het kanaal, via het Doolstraattunneltje en de spoorwegovergang naar de Collseweg van belang. Sluipverkeer van auto’s via deze routes zal blijvend worden tegengegaan. Het centrale knooppunt in de wijk ter plaatse van de Jan van Riebeecklaan en de Generaal Bothastraat kent geen logische vormgeving. Indien de mogelijkheid zich voordoet is herinrichting met een andere profilering van dit kruispunt een wenselijke verandering vanuit verkeersveiligheid en stedenbouwkundige structuur, passend binnen het wederopbouw gedachtegoed. Voor problemen met parkeren moet in samenspraak met bewoners gezocht worden naar innovatieve oplossingen. Vanwege de bevolkingssamenstelling is de behoefte aan openbaar vervoer groot, uitgangspunt is het behouden van de bestaande voorzieningen. Dit past bij het stedelijk uitgangspunt om het gebruik van openbaar vervoer en de fiets te stimuleren. Het verder verbeteren van het fietsnetwerk en de toevoeging van een (of twee) fietsbrug(gen) over het kanaal dragen ook weer bij aan een beweegvriendelijke omgeving. Aanleg van de fietsbrug(gen) onderstreept het stedenbouwkundige aandachtspunt om de relatie van Doornakkers met het kanaal via de open kavel aan de Rogier van de Weijdenlaan te verbeteren, zowel qua routing als functioneel. Streef daar naar functies die gebruik maken van het kanaal stimuleren op sportgebied, bewegen en recreatie.

20

Achtergronden bij de ambities Gevarieerde woningvoorraad: gedane inspanningen wonen Woonbedrijf is ‘krachtig aan de slag’ met grootschalige gevelrenovatie van de woningcomplexen. Bij het opknappen van woningen is behoud van de specifieke fysieke beeldkwaliteit die er is in Doornakkers (cultureel erfgoed) uitgangspunt. Waar mogelijk krijgt duurzaamheid en energiezuinigheid extra aandacht. Qua verkoopbeleid richt Woonbedrijf zich op dit moment alleen nog op circa 15 woningen in het complex Oostenrijkse woningen. Trudo beperkt zich tot het beheren van het woningbezit volgens haar reguliere beleid. Dat betekent verkoop van vrijkomende huurwoningen middels Slimmer Kopen, situatie-afhankelijk beheer en het op peil houden van de leefbaarheid in de complexen. In Doornakkers bezit Trudo 347 woningen verdeeld over 5 complexen: starterswoningen aan de Jeroen Boschlaan, profijtwoningen aan de Generaal Bothastraat, buurtwonen aan de Memlincstraat en omgeving, idem aan de Johannesburg-/Bloemfonteinstraat, en als 5e complex de Rustenburgstraat. Buiten de Rustenburgstraat die uit de verkoop is gehaald, worden in principe alle woningen middels Slimmer Kopen® verkocht, zowel in het segment starterswonen, profijtwonen als buurtwonen. Circa 1/3 is verkocht. Nieuwbouw Oplevering van De Toeloop voegt 120 zorgappartementen in Berckelhof, 25 huurappartementen van Woonbedrijf in het SPILgebouw, 54 koopappartementen boven het winkelcentrum en 83 senioren-appartementen, de Podium-woningen van Woonbedrijf, toe aan de bestaande voorraad in de wijk. In totaal 282 appartementen ten behoeve van de doorstroming in de wijk.

Van de nieuwbouwplannen in Tongelresche Akkers zijn 160 koopwoningen in het middeldure segment gerealiseerd. Door de crisis stagneert de planning van de bouw. Door het gevarieerde aanbod biedt de wijk woongelegenheid aan veel verschillende bewonersgroepen, oorspronkelijke bewoners, doorstromers en nieuwkomers, verschillende generaties van verschillende herkomst, rijk en arm, zelfredzaam en kwetsbaar. Nieuwe en bestaande voorzieningen In de wijk zijn nu al gevestigd: - Twee SPILcentra waarin basisschool, peuterwerk, kinderopvang en consultatieburo onder één dak samenwerken aan een ononderbroken ontwikkelingslijn voor kinderen van 0 tot 12 jaar. SPILcentrum Tafelberg in Doornakkers West en SPILcentrum de toeloop in het nieuwe centrum; - Een nieuw gezondheidscentrum en apotheek in de uitbreiding van het zorgcentrum Berckelhof; - Nieuwe sportvoorzieningen, zowel indoor als buitensport. In de multifunctionele accommodatie de toeloop is een nieuwe sportzaal opgenomen. Langs het kanaal zijn nieuwe sportparken gerealiseerd voor voetbalverening Tongelre en voor tennisvereniging Doornakkers. In het kanaal is een nieuwe aanlegsteiger voor de roeiverening gebouwd. - Nieuwe ontmoetingsruimten in de toeloop in de vorm van een buurtontmoetingsruimte annex sportkantine (De Inloop), een buurtinfowinkel en een jongerencentrum. Samenhang en samenwerking in programma’s wordt door een sociaal manager ondersteund. Naastgelegen is het groene veld nieuw ingericht met zit- en speelvoorzieningen. - In oktober 2011 wordt de 2e fase van De Toeloop opgeleverd, nu de bouw van het winkelcentrum met supermarkt en parkeergarage en het verharde plein klaar is.

21

Op beide basisscholen zit een bovengemiddeld aantal kinderen van allochtone herkomst. Beide zijn zogenaamde ‘zwarte’ scholen en hebben te kampen met ‘witte vlucht’ naar scholen buiten de wijk. Basisschool De Driesprong ondervindt nog steeds de opgave van taalachterstand en opvoedingsproblemen. Basisschool De BoschAkker ziet de veranderingen door de nieuwe, kinderrijke inwoners van Tongelresche Akkers (57% gezinnen met kinderen tegenover 25% in het oude Doornakkers). De school groeit, groep 1 verdubbelt (45 in het huidige i.p.v. 24 in het vorige schooljaar) en de verhouding tussen kinderen met en zonder wegingsfactor verschuift positief. Leerlingen naar schoolkeuze, 2008 Doorn W Doorn O

totaal

Driesprong

BoschAkker

overig

bijzonder

276

69

49

98 *

60

25,0%

17,8%

35,5%

21,7%

273

*

Reigerlaan: 70

**

Karregat+De Boog: 66

22

108

77 **

66

8,1%

39,5%

28,2%

24,2%

Naast het nieuwe zijn ook de bestaande voorzieningen van belang. Bijvoorbeeld speeltuin St. Joseph, gebeds- en ontmoetingsruimte van de Turkse gemeenschap, kinderopvang met Turkse achtergrond en in de Finse school aan de Poeijersstraat. Een moestuin voor kinderen in de kloostertuin. Winkels bij de Poeijersstraat. De historisch gegroeide winkelvoorzieningen en horeca aan de Tongelresestraat, de oude radiaal. Kunstenaarscollectief De Overslag aan het Hefveld. Voorzieningenstructuur De winkelvoorzieningen in Doornakkers hebben lange tijd onder druk gestaan. Met name de winkels aan de Jan van Riebeecklaan/Paul Krugerlaan zijn langzaamaan welhaast een voor een verdwenen. Met de bouw van de

22

woningen in Tongelresche Akkers ontstaat nieuw economisch draagvlak voor nieuwe winkels voor de dagelijkse boodschappen. In oktober 2011 levert Hurks Vastgoed en Plusmarkt het nieuwe buurtwinkelcentrum in De Toeloop op. Dat betekent een stevige impuls en een beroep op het koopgedrag van de bewoners van Doornakkers. De concurrentie met het Karregat zal voor beide buurtwinkelcentra levensvatbaar moeten zijn. De warenmarkt op het oude veilingterrein aan de kop van de Generaal Bothalaan gaat mogelijk verplaatsen naar een meer levendige plek; buurtwinkelcentrum De Toeloop biedt hiervoor een optie. Daarnaast vernieuwt het wijkwinkelcentrum Haagdijk zich direct aan de rand van Doornakkers en ontwikkelt door als onderdeel van de wijkvernieuwing van Lakerlopen. Voor de Tongelresestraat is het vanuit historisch perspectief wenselijk om de kleinschalige functiemenging te behouden, die de eigenheid en het karakter bepaalt van deze oude radiaal. Vanuit economisch oogpunt wordt meer ingezet op diversiteit aan bedrijvigheid en zakelijke dienstverlening. Voor zover het geen café’s of koffiehuizen betreft kan er nog uitbreiding plaatsvinden. Een verdere toename van detailhandel is niet meer wenselijk vanwege concurrentie voor de buurtwinkelcentra. Voor de kop van de Tongelresestraat biedt de relatie met wijkcentrum Haagdijk wellicht kansen als uitloopgebied. Bedrijventerrein In Doornakkers bevinden zich enkele kleine bedrijvenlocaties en een deel van het langgerekte bedrijventerrein De Kade langs het kanaal. Twee kleinschalige bedrijvenlocaties in de wijk liggen aan de Doornakkersweg bij het spoor met aan de overkant het dierenasiel Doornakkers en aan de Verbruggenstraat. Beleidsmatig geldt voor de locatie aan de Doornakkersweg dat het een kwaliteitslocatie is voor de toekomst met een gunstig toekomstperspectief. Voor de Verbruggenstraat geldt het perspectief “de markt is aan zet”.

Bedrijventerrein De Kade loopt vanuit het centrum aan beide zijden van het kanaal door tot in Doornakkers. Voor de kanaalzone is een visie opgesteld, de randvoorwaarden zijn hierop afgestemd. Voor De Kade geldt dat het in eerste instantie een bedrijfszone is. Hiervoor geldt dat dit gebied met haar geluidszone en risicocontouren consequenties en voorwaarden heeft voor ontwikkelingsmogelijkheden binnen, maar ook aan de directe randen van het gebied (de overgangszones). Het terrein is bestemd voor kleinschalige stedelijke bedrijvigheid (milieutype 3) met een conserverende bestemming voor de bestaande grootschalige bedrijvigheid (milieutype 4). De uitgangspunten voor de kanaalzone zijn: een modern en goed functionerend bedrijventerrein, een goede relatie tussen woon- en werkmilieus, meer mogelijkheden voor ontmoeting, uitwisseling en ontspanning en een hogere belevingswaarde van het kanaal en directe omgeving.

met benodigde voorzieningen in de buurt. Een zzp-buurtcentrum, een combinatie van bedrijfsruimten met facilitair centrum en ontmoetingsfunctie/ruimte, bevordert een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor al bestaande, maar ook startende ondernemers. Het kan dienen als broedplaats (mix van creatieve, culturele en ambachtelijke bedrijfjes) voor bedrijvigheid, maar ook als ontmoetingsplek voor de buurt. De gemeente heeft opdracht gegeven om een haalbaarheidsstudie uit te voeren. De resultaten zijn hoopgevend voor een op termijn (na 3 jaren) zelfstandig draaiend ondernemerscentrum met een positieve exploitatie. Als pilot inzet op deze functie in de Tongelaarschool voor 2 jaar om vorm te geven, de behoefte te peilen en organisch te laten uitgroeien tot een complete voorziening. In samenwerking met Stichting Ruimte wordt ruimte geboden aan creatieve bedrijfjes en ondernemers/zzp-ers.

Zelfstandige ondernemers In Doornakkers wonen veel zelfstandige ondernemers achter een voordeur. De zogenaamde ZZP-ers (zelfstandige zonder personeel) vormen een groeiende markt. Zowel in de traditionele ambachtelijke beroepen, o.a. de bouw, als onder startende creatieve ondernemers neemt het aantal toe. Hier ontstaat duidelijk een nieuwe markt van zelfstandig ondernemerschap, leveren van producten en diensten en onderlinge netwerken in en voor de wijk. Doornakkers wil een goed vestigingsklimaat bieden voor deze economische vernieuwing aan de basis. Woonbedrijf heeft de ZZP-ers zichtbaar willen maken in de wijk door het uitreiken van de Woon Award. Dit jaar is voor 8 uren per week een ondernemerscoach aangesteld in Doornakkers (evenals in de andere krachtwijken De Bennekel en Woensel West) om adviezen te geven en met elkaar netwerken op te bouwen (bv. Open Coffee Doornakkers). ZZP-buurtcentrum: buurtkantoor voor ondernemers Een zzp-buurtcentrum faciliteren in Tongelaarschool om ondernemerschap te bevorderen, de mogelijkheid te geven om uit te groeien en/of te ondersteunen

23

Kernpunten uit de samenspraak Sociale uitgangspunten uit samenspraak Cohesie op leefgebieden Vergroten betrokkenheid en verantwoordelijkheid Behouden ‘Achter de voordeur’- aanpak Mediatheek Betrokkenheid ouders bij kinderen/school Toekomst jeugd Welzijnsbeleid: vrijwilligers/mantelzorg, activiteiten, etc. Handhaving bij (woon)overlast Wetgeving kamerbewoning/splitsing Verbeteren veiligheid openbare ruimte

Genoemde mogelijkheden herbestemming vanuit samenspraak Tongelaar/kloosterterrein, St.Franciscus, oude boerderij, Jan van Riebeecklaan, recreatieve kansen kanaal, marktplaats kop Generaal Bothastraat Ideeën voor nieuwe bestemmingen: Knusse ontmoetingsplekken wijkrestaurant, groen, terrasjes, multifunctionele ruimte voor ondernemers, nieuwe identiteit creëren van Doornakkers: bramenfabriek voor bramenwijn/bramensap, bramen plukken/fruitbomen, moestuin, speciale eetgelegenheid met groenten- en kruidentuinen, werkgelegenheid, ambacht. Woonbestemming voor bijzondere doelgroep

Uitgangspunten over wonen uit samenspraak Goedkope starterswoningen Meer studenten woningen Gevarieerde woningmix Behoud beeldkwaliteit Geen appartementen/hoogbouw Kleinschaligheid behouden/aandacht voor cultuurhistorie Woningsplitsing tegengaan …..

Economische uitgangspunten uit samenspraak Herontwikkelen/revitaliseren winkelstrips/behoud middenstand Tegengaan verpaupering Zzp-buurtcentrum Nieuw horeca/wijkrestaurant Inzetten op sociaal ondernemerschap Mogelijkheid voor leerwerkplekken in de wijk Leegstaande gebouwen inzetten voor kleinschalige bedrijvigheid

24