Collegevoorstel Openbaar. Subsidie en overeenkomst stichting Vierdaagsefeesten en stichting DE 4DAAGSE, evaluatie 2015

Collegevoorstel Openbaar Onderwerp

Subsidie en overeenkomst stichting Vierdaagsefeesten en stichting DE 4DAAGSE, evaluatie 2015 Programma

BW-nummer

Cultuur & Cultuurhistorie & Citymarketing Portefeuillehouder

H.M.F. Bruls Samenvatting

Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr.

De gemeente Nijmegen hecht een groot belang aan het evenement Vierdaagse. Dat heeft ook haar vertaling gekregen in verschillende opeenvolgende overeenkomsten met de stichting DE4DAAGSE en de stichting Vierdaagsefeesten en een subsidie voor beide evenementen. Alle partijen zijn positief over de samenwerking. Eind 2015 hebben wij de Vierdaagse 2015 geëvalueerd. Wij kijken opnieuw terug op een succesvol evenement. Daarnaast zijn de overeenkomsten geactualiseerd en worden de subsidiebedragen aangepast op basis van herziene afspraken.

EZ20, Virgie Withagen, 9321 Datum ambtelijk voorstel

29 oktober 2015 Registratienummer

15.0013179

Ter besluitvorming door het college

1. Het tweede protocol bij de raamovereenkomst met de stichting DE 4DAAGSE en het ministerie van Defensie 2013-2017 vast te stellen. Dit protocol onlosmakelijk deel te doen uitmaken van de Steller raamovereenkomst met de Internationale Vierdaagse Virgie Withagen Afstandsmarsen Nijmegen 2013-2017. 2. De herziene budgetsubsidie 2016-2017 ad € 263.391 per jaar aan de stichting DE 4DAAGSE te verlenen en te dekken uit deelproduct 60074 S1692 van het programma Cultuur, Cultuurhistorie en Citymarketing. 3. De herziene samenwerkingsovereenkomst met de Stichting Vierdaagsefeesten 2014-2018 vast te stellen. 4. De herziene budgetsubsidie 2016-2018 ad € 378.938 per jaar aan de stichting Vierdaagsefeesten te verlenen onder voorbehoud van besluitvorming over de Zomernota in de gemeenteraad en te dekken uit deelproduct 60074 S1183 van het programma Cultuur, Cultuurhistorie en Citymarketing. 5. De subsidies te verlenen onder voorbehoud van de vaststelling van de stadsbegroting van het betreffende jaar door de gemeenteraad.

Paraaf akkoord

Datum

Paraaf akkoord

Datum

X Zie vervolgblad

 Alleen ter besluitvorming door het College  Actief informeren van de Raad Besluit B&W d.d. 26 januari 2016

X Conform advies  Aanhouden  Anders, nl.

nummer: 3.9

Bestuursagenda

Portefeuillehouder

Collegevoorstel evaluatie 2015 overeenkomsten subsidies vierdaagse (2)

Collegevoorstel

Vervolg beslispunten

6. De evaluatie Vierdaagse 2015 vast te stellen. 7. De brief aan de Raad vast te stellen.

Collegevoorstel evaluatie 2015 overeenkomsten subsidies vierdaagse (2)

Collegevoorstel

1

Probleemstelling

Samenwerkingsovereenkomst De gemeente Nijmegen hecht een zeer groot belang aan het evenement Vierdaagse. Dat heeft ook haar vertaling gekregen in verschillende opeenvolgende overeenkomsten met respectievelijk de stichting DE4DAAGSE en de stichting Vierdaagsefeesten. In 2013 hebben wij met de stichting DE4DAAGSE en het Ministerie van Defensie een meerjarige raamovereenkomst gesloten tot en met 2017. Begin 2014 zijn wij met de stichting Vierdaagsefeesten een meerjarige samenwerkingsovereenkomst aangegaan tot en met 2018. Alle partijen zijn positief over de samenwerking, waarvoor de overeenkomsten een goede basis bieden. Eind 2015 hebben wij beide overeenkomsten geëvalueerd. Zowel de raamovereenkomst met de stichting DE4DAAGSE als de samenwerkingsovereenkomst met de stichting Vierdaagsefeesten is op een aantal onderdelen aangevuld en gewijzigd. Dit is verwerkt in het tweede protocol bij de raamovereenkomst met de Internationale Afstandsmarsen Nijmegen 2013-2017 en de herziene samenwerkingsovereenkomst met de stichting Vierdaagsefeesten. Subsidies Gekoppeld aan de raamovereenkomst met de stichting DE 4DAAGSE en de samenwerkingsovereenkomst met de stichting Vierdaagsefeesten zijn meerjarensubsidies verleend. De subsidie van de stichting Vierdaagsefeesten wordt om twee redenen aangepast. Enerzijds wordt de precariobelasting vervangen door een huurovereenkomst. Anderzijds wordt de subsidie verhoogd door de overdracht van mobiliteitsmaatregelen. We verhogen de subsidie van de stichting DE 4DAAGSE door de overdracht van mobiliteitsmaatregelen. Evaluatie 2015 Jaarlijks wordt, deels ook samen met de stichting DE4DAAGSE en de stichting Vierdaagsefeesten, de Vierdaagse geëvalueerd. Aan de hand van de evaluatie van de Vierdaagse 2015, de daarin opgenomen actiepunten en jaarlijkse plannen van aanpak en draaiboeken wordt de Vierdaagse van 2016 voorbereid en uitgevoerd. Zo wordt continu gewerkt aan de verbetering van de kwaliteit van de gemeentelijke uitvoering van de Vierdaagse. 2

Juridische aspecten

Op grond van artikel 160 lid 1 onder e Gemeentewet is het college bevoegd om te besluiten tot het aangaan van privaatrechtelijke rechtshandelingen. Op grond van het volmachtbesluit budgethouders gemeente Nijmegen is de programmamanager Cultuur, Cultuurhistorie en Citymarketing gevolmachtigd om privaatrechtelijke rechtshandelingen te verrichten die leiden tot financiële verplichtingen, mits die verplichtingen passen binnen de door de raad en door het college ter uitvoering daarvan gestelde financiële kaders, tenzij tot de bedoelde rechtshandeling vanwege haar kennelijke bestuurlijke gevoeligheid of inhoud pas mag worden besloten na autorisatie door of namens het college. Wij zijn op basis van de Gemeentewet bevoegd tot het heffen van precariobelasting. Indien een privaatrechtelijke overeenkomst een duidelijke toezegging bevat dat belanghebbende publiekrechtelijk dan wel privaatrechtelijk niets anders verschuldigd zou zijn dan wat als zodanig in deze overeenkomst is genoemd, wordt van precarioheffing afgezien. Het college is bevoegd privaatrechtelijke handelingen te verrichten en kan hiervoor volmacht verlenen. Het gaan werken met huurcontracten heeft geen gevolgen voor de eisen die wij stellen aan organisatoren met betrekking tot de beveiliging van het terrein en voor onze eigen verantwoordelijkheid (en/of de verantwoordelijkheid van de veiligheidspartijen). Ook als wij

Collegevoorstel

Vervolgvel

3

alleen een vergunning verlenen en niet verhuren, is er sprake van onttrekking van de grond aan de openbaarheid. Dat betekent dat - of we een locatie nu wel of niet verhuren - er een integrale verantwoordelijkheid ligt voor de organisator. 3

Doelstelling

Door het vaststellen van het Tweede Protocol bij de Raamovereenkomst met de stichting DE 4DAAGSE en het ministerie van Defensie 2013-2017 en de herziene samenwerkingsovereenkomst met de stichting Vierdaagsefeesten 2014-2018 waarborgen we de actualiteit van de gezamenlijke afspraken. Door het verlenen van de subsidies aan de beide stichtingen consolideren we de Vierdaagse binnen de doelstellingen van de samenwerkingsovereenkomst met de stichting Vierdaagsefeesten en de raamovereenkomst met de stichting DE 4DAAGSE en het ministerie van Defensie. Door het vervangen van precariobelasting door een huurovereenkomst conformeren we ons aan de uitgangspunten in ons evenementenbeleid Event Full. Door het overdragen van de mobiliteitsmaatregelen doen we recht aan de juiste verdeling van verantwoordelijkheden en in lijn brengen met de werkwijze bij andere evenementen. Aan de hand van de evaluatie van de Vierdaagse 2015, de daarin opgenomen actiepunten en jaarlijkse plannen van aanpak en draaiboeken wordt de Vierdaagse van 2016 voorbereid en uitgevoerd. Zo wordt continu gewerkt aan de verbetering van de kwaliteit van de gemeentelijke uitvoering van de Vierdaagse. 4

Argumenten

Samenwerkingsovereenkomst stichting Vierdaagsefeesten In de samenwerkingsovereenkomst met de stichting Vierdaagsefeesten, die begin 2014 is vastgesteld, zijn de afspraken geactualiseerd. Met name gaat het om afspraken op het gebied van mobiliteit en precario/huur (zie hieronder). Raamovereenkomst stichting DE 4DAAGSE en ministerie van Defensie In de raamovereenkomst met de stichting DE 4DAAGSE en het ministerie van Defensie, die in de zomer van 2013 is vastgesteld, zijn de afspraken geactualiseerd. Met name gaat het om afspraken op het gebied van mobiliteit. Van precariobelasting naar huursom In ons evenementenbeleid Event Full, dat op 4 april 2012 door onze gemeenteraad is vastgesteld, hebben wij afgesproken dat we waar mogelijk precariobelasting voor het evenemententerrein vervangen door een huurovereenkomst voor organisatoren van evenementen. Inmiddels doen we dat al voor de start- en finishlocatie van de Vierdaagsemarsen en niet-commerciële culturele evenementen in Park Brakkenstein, het Valkhofpark en het Hunnerpark. Voor bijvoorbeeld de Giro d’Italia zijn we dit ook van plan. Met dit voorstel willen we de precariobelasting gaan vervangen door een huurovereenkomst met de stichting Vierdaagsefeesten. We bepalen een symbolische huurprijs (1 euro) voor de binnenstad (binnen het vlekkenplan) en veranderen de subsidiehoogte op basis van de precario-inkomsten van de afgelopen vier jaar. We stellen hiervoor een huurovereenkomst op. De stichting Vierdaagsefeesten vraagt aan de ondernemers een huurbedrag dat vergelijkbaar is met de precariosom, net als in andere jaren. Het staat stichting Vierdaagsefeesten wel vrij om hier sterker in te differentiëren. Dit besluit is budgettair neutraal. De verlaging van de subsidie strepen we weg tegen de precario-inkomsten die wij in het verleden hadden.

Collegevoorstel

Vervolgvel

4

In onderstaande tabel hebben we in kaart gebracht wat dit concreet betekent voor ondernemers, stichting Vierdaagsefeesten en de gemeente Nijmegen: Oud De ondernemer betaalt tijdens de Vierdaagsefeesten leges, precario en een privaatrechtelijke bijdrage. De leges en precario brengt de stichting Vierdaagsefeesten in rekening namens de gemeente. De stichting Vierdaagsefeesten betaalt de geïncasseerde leges- en precariobedragen aan de gemeente. De gemeente Nijmegen gebruikt de precario-inkomsten om een deel van de subsidie te dekken.

Nieuw De ondernemer betaalt tijdens de Vierdaagsefeesten geen precario meer, maar leges en een hogere privaatrechtelijke bijdrage.

De stichting Vierdaagsefeesten betaalt de geïncasseerde leges aan de gemeente en de gemeente brengt 1 euro huur in rekening. De gemeente verlaagt het subsidiebedrag met het gemiddelde (minus een risicodeel) van het precariobedrag van de afgelopen vier jaren.

Hiermee sluiten we aan bij het evenementenbeleid Event Full van de gemeente Nijmegen, werken we (op termijn en waar mogelijk) bij alle evenementen op dezelfde manier, ook bij het grootste evenement van het jaar en geven we maximale financiële duidelijkheid vooraf aan de stichting Vierdaagsefeesten. We realiseren dit via een technische begrotingswijziging bij de Zomernota. Er is namelijk sprake van een aanpassing van lasten én baten, waarbij geen sprake is van een beleidsmatige afweging of bestuurlijke keuze, de begrotingswijziging heeft geen budgettair effect en de begrotingswijziging is een uitwerking van eerdere besluitvorming door de gemeenteraad bij de vaststelling van Event Full in 2012. Mobiliteit Sinds een aantal jaren zijn we in gesprek met de stichting DE 4DAAGSE en de stichting Vierdaagsefeesten om een aantal werkzaamheden die door de gemeente Nijmegen werden gevoerd over te dragen aan beide stichtingen met als uitgangspunt ‘publiek wat moet, privaat wat kan’. Hiermee wordt recht gedaan aan de juiste verdeling van verantwoordelijkheden en is in lijn met de werkwijze bij andere evenementen. De overdracht van mobiliteitsmaatregelen is een laatste stap die gezet moet worden in de overdracht van verantwoordelijkheden. Bij de overdracht is een onderscheid gemaakt tussen de maatregelen die specifiek voor de Vierdaagsefeesten en voor de Vierdaagsemarsen worden getroffen op het gebied van mobiliteit. Voor de Vierdaagsemarsen gaat het daarbij bijvoorbeeld om de maatregelen zoals noodzakelijk ten behoeve van het start- en finishterrein, de parcoursen (voor zover gelegen binnen de gemeente), de tribunebouw voor de intocht op het defileergedeelte, de brug over de Oranjesingel en de verwijzing naar de fietsenstallingen voor de deelnemers aan de Vierdaagse. Voor de Vierdaagsefeesten gaat het bijvoorbeeld om maatregelen voor de afsluiting van de binnenstad, het inrichten van fietsenstallingen en het plaatsen en verwijderen van fietsrekborden. Daarnaast zijn er overkoepelende maatregelen, zoals de transferia, openbaar vervoer, omleidingsroutes en algemene maatregelen en informatievoorziening ten behoeve van de bereikbaarheid van de stad. Deze maatregelen maken geen deel uit van de overdracht. Dit wordt in 2017 onderzocht. De budgetten die de gemeente Nijmegen op de begroting had staan voor deze mobiliteitswerkzaamheden worden overgeheveld aan beide stichtingen.

Collegevoorstel

Vervolgvel

5

Evaluatie 2015 e ste e e Tussen de 99 en de 100 4DAAGSE en de 46 en 47 Vierdaagsefeesten in is het tijd om terug- en vooruit te blikken. We kijken met tevredenheid terug op de Vierdaagseweek 2015. De sfeer was uitstekend en de organisatie was goed. Naast het succesvol faciliteren van de ste e 99 4DAAGSE en de 46 Vierdaagsefeesten, hebben we een drietal belangrijke aandachtspunten geformuleerd op basis van deze evaluatie.  We blijven met elkaar in gesprek over onderlinge samenwerking  We actualiseren de afspraken die we met elkaar hebben  We verbeteren onze gemeentelijke dienstverlening. ste 2016 is geen ‘normaal jaar’. De 100 4DAAGSE wordt een hoogtepunt in de geschiedenis van het evenement. Maar dit jubileum levert ook uitdagingen op: we verwachten eenmalig meer lopers, meer publiek en meer mensen in de stad. Dat vraagt om nog intensievere afstemming in een week waarin we normaal gesproken niet streven naar nog meer bezoekers. De Vierdaagseweek heeft vanuit verschillende perspectieven een grote impact op de stad. Het evenement zet mede de stad op de kaart, maar vraagt ook veel van onze inwoners en ondernemers die het evenement en haar bezoekers of deelnemers ieder jaar gastvrij ontvangen. Wij vinden dat uniek. Het betekent ook dat we altijd moeten kijken naar de verhouding tussen de Vierdaagseweek en de stad (in meest brede zin van het woord). In de evaluatie staan we een aantal maal stil bij hoe we dit doen. 5

Financiën

5.1 Subsidie stichting Vierdaagsefeesten De subsidie van de stichting Vierdaagsefeesten wordt op twee manieren aangepast. Enerzijds wordt de subsidie verlaagd, omdat we overgaan van precariobelasting naar een huurovereenkomst. Anderzijds wordt de subsidie verhoogd omdat de stichting Vierdaagsefeesten zelf verantwoordelijk wordt voor mobiliteitsmaatregelen. 1. Precario We bepalen een totale huurprijs voor de binnenstad (binnen het vlekkenplan) op basis van de precario-inkomsten van de afgelopen vier jaar. We stellen hiervoor een huurovereenkomst op. De stichting Vierdaagsefeesten berekent de kosten door, zoals andere jaren, aan de ondernemers. Om het intern ‘rondpompen’ van geld te voorkomen, wordt de subsidie verlaagd met het precariobedrag (minus de huurprijs). In de afgelopen vier jaar zijn de volgende precario-inkomsten betaald door de stichting Vierdaagsefeesten: 2014 2013 2012 2011

€ 130.160,95 € 127.002,37 € 124.489,42 € 124.874,32

Het gemiddelde precariobedrag over de afgelopen vier jaar is € 126.630. Daarnaast is er een ‘risicogedeelte’ (eigen term). Op het moment dat één van de binnenstadslocaties niet gebruikt wordt, mist stichting Vierdaagsefeesten in de huidige situatie een privaatrechtelijke bijdrage (verpachting, programmeringsbijdrage) en missen wij een bedrag aan precariobelasting. In de nieuwe situatie komt ons deel van het risico volledig terecht bij de stichting Vierdaagsefeesten. Daarover hebben we gesprekken gevoerd met de

Collegevoorstel

Vervolgvel

6 stichting Vierdaagsefeesten, en besloten het risicodeel op € 5.000 bepalen. Dit bedrag tellen we op bij de subsidie en daarvoor neemt de stichting Vierdaagsfeesten ons risico op de precarioheffing over. In totaal verminderen we de subsidie daardoor met € 121.630. Begin 2015 ontving de stichting Vierdaagsefeesten een subsidie van € 478.406,00. Daarmee komen we tot de volgende berekening voor de stichting: Subsidie Indexering 2016 0,87 procent -/- Te verdisconteren precariobedrag Subsidie (voor verrekening mobiliteit)

478.406 4.162 121.630 360.938

In de begrotingswijziging worden de lasten op het programma Cultuur, cultuurhistorie en citymarketing met een bedrag van 121.630 euro verlaagd en wordt er een inkomstenpost opgenomen van 1 euro. Tegelijkertijd worden de baten in het programma Bestuur en Middelen met hetzelfde bedrag verlaagd. Hiervoor is een begrotingswijziging noodzakelijk. Dit nemen we mee in de Zomernota. Er is namelijk sprake van een aanpassing van lasten én baten, waarbij geen sprake is van een beleidsmatige afweging of bestuurlijke keuze, de begrotingswijziging heeft geen budgettair effect en de begrotingswijziging is een uitwerking van eerdere besluitvorming door de gemeenteraad bij de vaststelling van Event Full in 2012. 2. Mobiliteitsmaatregelen Bij de overdracht van mobiliteitsmaatregelen is een onderscheid gemaakt tussen de maatregelen die specifiek voor de Vierdaagsefeesten en voor de Vierdaagsemarsen worden getroffen op het gebied van mobiliteit. Voor de Vierdaagsefeesten gaat het om maatregelen voor de afsluiting van de binnenstad, het inrichten van fietsenstallingen en het plaatsen en verwijderen van fietsrekborden. De budgetten die de gemeente Nijmegen op de begroting had staan voor deze mobiliteitswerkzaamheden worden overgeheveld aan beide stichtingen. Subsidie (na overgang naar huur) + mobiliteitsmaatregelen Totale subsidie

360.938 18.000 378.938

Het subsidiebedrag wordt gedekt uit deelproduct 60074 S 1183. De mobiliteitsmaatregelen á € 18.000 worden hiervoor overgeheveld van deelproduct 60070.S1183.43039.T002060. 5.2 Subsidie stichting DE 4DAAGSE Bij de overdracht van mobiliteitsmaatregelen is een onderscheid gemaakt tussen de maatregelen die specifiek voor de Vierdaagsefeesten en voor de Vierdaagsemarsen worden getroffen op het gebied van mobiliteit. Voor de Vierdaagsemarsen gaat het daarbij bijvoorbeeld om de maatregelen voor de start- en finishlocatie, de marsroutes en het intochtgebied op vrijdag. De budgetten die de gemeente Nijmegen op de begroting had staan voor deze mobiliteitswerkzaamheden worden overgeheveld aan beide stichtingen. Concreet betekent dit voor de subsidie van de stichting DE 4DAAGSE: Dit subsidiebedrag wordt gedekt uit deelproduct 60074 S1692. De mobiliteitsmaatregelen á € 44.000 worden hiervoor overgeheveld van deelproduct 60070.S1692.43039.T002055.

Collegevoorstel

Vervolgvel

7

Subsidie Indexering 2016 0,87 procent + mobiliteitsmaatregelen Totale subsidie

217.499 1.892 44.000 263.391

De overgang van precario naar huur heeft voor de start-/finishlocatie van de Vierdaagsemarsen al enkele jaren geleden plaatsgevonden. 6

Participatie en Communicatie

De stichting Vierdaagsefeesten en de stichting DE 4DAAGSE zijn betrokken geweest bij de totstandkoming van dit voorstel. We informeren de gemeenteraad met een brief. 7

Uitvoering en evaluatie

De stichting Vierdaagsefeesten tekent, samen met de gemeente Nijmegen, de herziene samenwerkingsovereenkomst. De stichting DE 4DAAGSE tekent samen met de gemeente Nijmegen het Tweede Protocol bij de raamovereenkomst. De stichting Vierdaagsefeesten en de stichting DE 4DAAGSE ontvangen een beschikking en een huurovereenkomst. Alle verbeterpunten uit de evaluatie worden verwerkt in de plannen van aanpak die door de gemeentelijke projectorganisatie Vierdaagse worden uitgevoerd. 8

Risico

Er zijn geen risico’s aan dit voorstel verbonden.

Bijlage(n):

6

Economie Economische Ontwikkeling

Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 329 95 80 E-mail [email protected]

Aan de Gemeenteraad van Nijmegen

Postbus 9105 6500 HG Nijmegen

Datum

Ons kenmerk

Contactpersoon

EZ20/15.0013180

Virgie Withagen

Onderwerp

Datum uw brief

Doorkiesnummer

Vierdaagse

-

(024) 3299321

26 januari 2016

Geachte leden van de raad, Graag bieden wij u de evaluatie van de Vierdaagse 2015 aan. Evenals in de afgelopen jaren kan de stad tevreden en met trots terugkijken op een prachtige editie van de Nijmeegse Vierdaagse. Het evenement geniet een brede aandacht, niet alleen lokaal, nationaal, maar ook internationaal, waarmee een wezenlijke bijdrage wordt geleverd aan een positieve profilering van de stad Nijmegen. Zowel de Vierdaagsemarsen als de Vierdaagsefeesten zijn goed, rustig en veilig verlopen. Er hebben zich geen calamiteiten voorgedaan. Alle betrokken partners kijken tevreden terug op goed verlopen wandelmarsen en succesvolle feesten, niet alleen voor de wandelaars en de feestgangers, maar ook voor de horeca in Nijmegen. ste

e

Naast het succesvol faciliteren van de 99 4DAAGSE en de 47 Vierdaagsefeesten, hebben we een drietal belangrijke aandachtspunten geformuleerd op basis van deze evaluatie.  We blijven met elkaar in gesprek over onderlinge samenwerking  We actualiseren de afspraken die we met elkaar hebben  We verbeteren onze gemeentelijke dienstverlening. De Vierdaagseweek heeft vanuit verschillende perspectieven een grote impact op de stad. Het evenement zet mede de stad op de kaart, maar vraagt ook veel van onze inwoners en ondernemers die het evenement en haar bezoekers of deelnemers ieder jaar gastvrij ontvangen. Wij vinden dat uniek. Het betekent ook dat we altijd moeten kijken naar de verhouding tussen de Vierdaagseweek en de stad (in meest brede zin van het woord). In de evaluatie staan we een aantal maal stil bij hoe we dit doen. Uit de editie 2015 van de Respons TOP100 Evenementen Monitor was de Vierdaagse Nijmegen voor de zesde keer op rij de grote winnaar bij de vrij toegankelijke evenementen. Volgens de monitor werden in dat jaar in totaal 2.392.000 bezoeken aan Nijmegen gebracht tijdens de Vierdaagsemarsen en –feesten.

Bezoek ook onze website www.nijmegen.nl

Vierdaagse 2015 brief gemeenteraad

Gemeente Nijmegen Economie Economische Ontwikkeling

Vervolgvel

1

Dat we een zeer groot belang hechten aan het evenement Vierdaagse heeft ook haar vertaling gekregen in verschillende opeenvolgende raamovereenkomsten en samenwerkingsovereenkomsten met de stichting DE4DAAGSE en de stichting Vierdaagsefeesten. In 2013 hebben wij met de stichting DE4DAAGSE en het Ministerie van Defensie een meerjarige raamovereenkomst gesloten tot en met 2017. Begin 2014 zijn wij met de stichting Vierdaagsefeesten een meerjarige samenwerkingsovereenkomst aangegaan tot en met 2018. Alle partijen zijn positief over de samenwerking, waarvoor de overeenkomsten een goede basis bieden. Eind 2015 hebben wij beide overeenkomsten geëvalueerd. Zowel de raamovereenkomst met de stichting DE4DAAGSE als de samenwerkingsovereenkomst met de stichting Vierdaagsefeesten is op een aantal onderdelen aangevuld en gewijzigd. Gekoppeld aan de raamovereenkomst met de stichting DE 4DAAGSE en de samenwerkingsovereenkomst met de stichting Vierdaagsefeesten zijn meerjarensubsidies verleend. De subsidie van de stichting Vierdaagsefeesten wordt om twee redenen aangepast. Enerzijds wordt de precariobelasting vervangen door een huurovereenkomst. Daarmee sluiten we aan bij ons evenementenbeleid Event Full, dat op 4 april 2012 door u is vastgesteld, en waarin wij hebben afgesproken dat we waar mogelijk precariobelasting voor het evenemententerrein vervangen door een huurovereenkomst voor organisatoren van evenementen. Met dit voorstel willen we de precariobelasting gaan vervangen door een huurovereenkomst met de stichting Vierdaagsefeesten. We bepalen een huurprijs voor de binnenstad (binnen het vlekkenplan) op basis van de precario-inkomsten van de afgelopen vier jaar. We stellen hiervoor een huurovereenkomst op. De stichting Vierdaagsefeesten vraagt aan de ondernemers een huurbedrag dat vergelijkbaar is met de precariosom, net als in andere jaren. Het staat stichting Vierdaagsefeesten wel vrij om hier sterker in te differentiëren. Dit besluit is budgettair neutraal. De verlaging van de subsidie en de huurprijs strepen we weg tegen de precario-inkomsten die wij in het verleden hadden. Bij de Zomernota doen wij u een voorstel voor een begrotingswijziging. Anderzijds wordt de subsidie van beide stichtingen verhoogd door de overdracht van mobiliteitsmaatregelen. Sinds een aantal jaren zijn we in gesprek met de stichting DE 4DAAGSE en de stichting Vierdaagsefeesten om een aantal werkzaamheden die door de gemeente Nijmegen werden gevoerd over te dragen aan beide stichtingen met als uitgangspunt ‘publiek wat moet, privaat wat kan’. Hiermee wordt recht gedaan aan de juiste verdeling van verantwoordelijkheden en is in lijn met de werkwijze bij andere evenementen. De overdracht van mobiliteitsmaatregelen is een laatste stap die gezet moet worden in de overdracht van verantwoordelijkheden. Bij de overdracht is een onderscheid gemaakt tussen de maatregelen die specifiek voor de Vierdaagsefeesten en voor de Vierdaagsemarsen worden getroffen op het gebied van mobiliteit. Voor de Vierdaagsemarsen gaat het daarbij bijvoorbeeld om de maatregelen voor de start- en finishlocatie, de marsroutes en het intochtgebied op vrijdag. Voor de Vierdaagsefeesten gaat het bijvoorbeeld om maatregelen voor de afsluiting van de binnenstad en fietsenstallingen. Daarnaast zijn er overkoepelende maatregelen, zoals de transferia, openbaar vervoer en de omleidingsroutes. Deze maatregelen maken geen deel uit van de overdracht. Dit wordt in 2017 onderzocht. ste

2016 is geen ‘normaal jaar’. De 100 4DAAGSE wordt een hoogtepunt in de geschiedenis van het evenement. Maar dit jubileum levert ook uitdagingen op: we verwachten eenmalig meer

Bezoek ook onze website www.nijmegen.nl

Vierdaagse 2015 brief gemeenteraad

Gemeente Nijmegen Economie Economische Ontwikkeling

Vervolgvel

2

lopers, meer publiek en meer mensen in de stad. Dat vraagt om nog intensievere afstemming in een week waarin we normaal gesproken niet streven naar nog meer bezoekers. Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester,

De Gemeentesecretaris,

drs. H.M.F. Bruls

drs. B. van der Ploeg

Bijlage: Evaluatie Vierdaagse 2015

Bezoek ook onze website www.nijmegen.nl

Vierdaagse 2015 brief gemeenteraad

EVALUATIE VIERDAAGSEWEEK NIJMEGEN 2015

Samenvatting Tussen de 99e en de 100ste 4DAAGSE en de 46e en 47e Vierdaagsefeesten in is het tijd om terug- en vooruit te blikken. Dat doen we in deze evaluatie. De evaluatie samengevat in een aantal punten: 

We kijken met tevredenheid terug op de Vierdaagseweek 2015. De sfeer was uitstekend en de organisatie was goed.



Naast het succesvol faciliteren van de 100ste 4DAAGSE en de 47e Vierdaagsefeesten, hebben we een drietal belangrijke aandachtspunten geformuleerd op basis van deze evaluatie. a. We blijven met elkaar in gesprek over onderlinge samenwerking (3.1). b. We actualiseren de afspraken die we met elkaar hebben (3.2). c. We verbeteren onze gemeentelijke dienstverlening (3.3).



2016 is geen “normaal jaar”. De 100ste 4DAAGSE wordt een hoogtepunt in de geschiedenis van het evenement. Maar dit jubileum levert ook uitdagingen op: we verwachten eenmalig meer lopers, meer publiek en meer mensen in de stad. Dat vraagt om nog intensievere afstemming in een week waarin we normaalgesproken niet streven naar nog meer bezoekers.



De Vierdaagseweek heeft vanuit verschillende perspectieven een grote impact op de stad. Het evenement zet mede de stad op de kaart, maar vraagt ook veel van onze inwoners en ondernemers die het evenement en haar bezoekers of deelnemers ieder jaar gastvrij ontvangen. Wij vinden dat uniek. Het betekent ook dat we altijd moeten kijken naar de verhouding tussen de Vierdaagseweek en de stad (in meest brede zin van het woord). In deze evaluatie staan we een aantal maal stil bij hoe we dit doen, vooral in hoofdstuk 4.

Inhoud Samenvatting .......................................................................................................................................... 2 Hoofdstuk 1 Inleiding .............................................................................................................................. 4 1.1 Vierdaagseweek ............................................................................................................................ 4 1.2 Leeswijzer...................................................................................................................................... 4 1.3 Ten slotte ...................................................................................................................................... 4 Hoofdstuk 2 Aandachtspunten voor 2015 .............................................................................................. 5 2.1 Mobiliteit....................................................................................................................................... 5 2.2 Ruimte voor de Waal .................................................................................................................... 5 2.3 100ste Vierdaagse........................................................................................................................... 6 2.4 Schaalgrootte en concentratie ...................................................................................................... 6 Hoofdstuk 3 Aandachtspunten voor 2016 .............................................................................................. 8 3.1 Reflectie op rollen ......................................................................................................................... 8 3.2 Wijziging overeenkomsten............................................................................................................ 8 3.2.1 Vierdaagsefeesten ................................................................................................................. 8 3.2.2 DE 4DAAGSE ........................................................................................................................... 9 3.3 Dienstverlening ............................................................................................................................. 9 Hoofdstuk 4 Overige punten ................................................................................................................. 11 4.1 Hard en zacht (geluid) ................................................................................................................. 11 4.2 Poep en plas ................................................................................................................................ 11 4.3 Cijfers GHOR en Politie................................................................................................................ 12 4.3.1 GHOR .................................................................................................................................... 12 4.3.2 Politie ................................................................................................................................... 12 4.4 Fietsen en auto’s ......................................................................................................................... 12 4.5 Markt........................................................................................................................................... 12 4.6 Communicatie ............................................................................................................................. 13 4.7 De intocht.................................................................................................................................... 13

Hoofdstuk 1 Inleiding Voor u ligt de evaluatie van de Vierdaagse 2015.

1.1 Vierdaagseweek De derde dinsdag van juli is een begrip in Nijmegen en in de regio. Afgelopen jaar startten 42.684 deelnemers aan de 99ste Internationale Vierdaagse Afstandsmarsen Nijmegen. Van hen bereikten 40.092 de streep voor vrijdagmiddag 18:00. De zaterdag hieraan voorafgaand, begonnen de 46ste Vierdaagsefeesten. Afgelopen jaar kwam een recordaantal mensen naar de Vierdaagsefeesten: in totaal waren er ruim 1,5 miljoen mensen in de stad. De drukste dag was de woensdag met 254.000 bezoekers. In de week van de Vierdaagse worden twee evenementenvergunningen verstrekt. Eén is voor stichting DE 4DAAGSE en de ander voor stichting Vierdaagsefeesten. Beide organisatoren die – zonder winstoogmerk en in nauwe afstemming met ons – de evenementen organiseren. Er is natuurlijk altijd ruimte voor verbetering, maar wij kijken met grote tevredenheid terug naar de Vierdaagseweek van 2015.

1.2 Leeswijzer De impact van de Vierdaagseweek op de stad is groot, en dat hoeven we niet uit te leggen. Iedereen die in Nijmegen woont, werkt of op een andere manier betrokken is bij de stad, weet wat deze week voor de stad betekent. Wat veel mensen niet weten, omdat het deels onzichtbaar is, is hoeveel voorbereidingstijd de Vierdaagseweek kost. Hiervoor is een verbijzonderde interne projectstructuur: omdat de puzzel zo complex is en alles met elkaar samenhangt, schakelen we sneller dan normaal en is er meer coördinatie dan normaal. Omdat de impact op de stad groter is dan bij een regulier evenement, ondersteunen en faciliteren wij meer dan normaal. Deze evaluatie bestaat uit drie hoofdstukken. In de vorige evaluatie is een aantal aandachtspunten vastgesteld. In hoofdstuk 2 staat wat wij daarmee gedaan hebben. In hoofdstuk 3 staan de aandachtspunten voor 2016. In hoofdstuk 4 staat een aantal “overige punten”.

1.3 Ten slotte De Vierdaagseweek is geen vanzelfsprekendheid. Voor beide stichtingen is het ieder jaar weer passen en meten om de activiteiten mogelijk te maken: er zijn altijd wel dingen anders dan in voorgaande edities en dit levert ieder jaar weer unieke vraagstukken op. Dat vraagt niet alleen veel van de organisatoren en onszelf, maar ook iets van andere partners. In aanloop naar en tijdens de Vierdaagseweek is diverse malen benadrukt hoe goed het werk is dat de DAR levert. Maar ook de buschauffeurs van BRENG verdienen een pluim. Veel routes zijn anders en hoewel vertragingen niet voorkomen kunnen worden, zijn er in 2015 tijdens het evenement nagenoeg geen ritten uitgevallen. Tenslotte kan het evenement alleen maar plaatsvinden in Nijmegen en de regio om Nijmegen, omdat zo veel inwoners het evenement een warm hart toedragen. Dat uit zich op velerlei manieren. Een drietal hiervan willen we graag benoemen. De sfeer in de binnenstad was uitstekend, veel wandelaars overnachten thuis bij stadsgenoten en – hoewel de impact van de Vierdaagseweek op het dagelijks leven groot is – zijn er weinig negatieve geluiden te horen over het evenement. Gastvrij ontvangen Nijmegenaren de Vierdaagse en daar zijn we trots op.

Hoofdstuk 2 Aandachtspunten voor 2015 In 2014 is een viertal aandachtspunten opgesteld voor de Vierdaagseweek van 2015.

2.1 Mobiliteit Tekst evaluatie 2014: Doorontwikkeling rollen op het gebied van mobiliteit: investeer in een verdere doorontwikkeling van de nieuwe verantwoordelijkheidsverdeling, rollen en inhoudelijke ondersteuning op het gebied van mobiliteit. De kansen die dit op mobiliteitsgebied biedt voor de Vierdaagse kunnen opnieuw uitgewerkt en beoordeeld worden. Als we naar onze eigen rol kijken in het kader van de Vierdaagseweek, en we vergelijken de huidige situatie met de situatie van tien jaar geleden, dan zien we grote verschillen. Tien jaar geleden was onze bemoeienis met de organisatie van beide evenementen groter. Veel organisatorische aspecten waarvan we het nu volstrekt vanzelfsprekend vinden dat deze bij de stichtingen liggen, deden we niet lang geleden zelf en hebben we de afgelopen jaren overgedragen. De inrichting van De Wedren door stichting DE 4DAAGSE is een goed voorbeeld daarvan, net als de inrichting van de binnenstad die Stichting Vierdaagsefeesten al langer geleden van ons overgenomen heeft. Deze ontwikkeling is in gang gezet omdat we vinden dat het organiseren van een evenement geen kerntaak is van de overheid; de ontwikkeling laat zich samenvatten in het volgende uitgangspunt: “publiek wat moet, privaat wat kan”. Op het gebied van mobiliteit spelen wij nog steeds een zeer nadrukkelijke rol. Anders dan bij bijvoorbeeld de popconcerten op de Goffert, richten wijzelf voor de Vierdaagseweek transferia in en zorgen we voor het pendelvervoer. Ook taken op het gebied van mobiliteit willen we graag warm overdragen. Daarvoor zijn concrete werkafspraken gemaakt: In 2015 hebben beide stichtingen mobiliteitstaken uitgevoerd die logischerwijs bij één van beide partijen konden worden belegd. Hierbij begeleidden wij de stichtingen en namen wij – net zoals voorheen – de kosten voor onze rekening. In 2016 is het onze ambitie deze taken definitief over te dragen, inclusief bijbehorende financiële middelen die de afgelopen jaren binnen de stadsrekening vielen. In 2016 bepalen we welke mobiliteitstaken overkoepelend van aard zijn (zoals een transferium, waar bezoekers van beide evenementen gebruik van maken) en wat we hiermee doen. Indien mogelijk dragen we overkoepelende taken in 2017 over. Randvoorwaarde is daarbij dat de verantwoordelijkheidsverdeling helder is.

2.2 Ruimte voor de Waal Tekst evaluatie 2014: Ruimte voor de Waal: anticipeer tijdig op de werkzaamheden die daar de komende jaren in volle gang zijn. In de afgelopen jaren hebben we ervaren welke onzekerheden de planning van een dergelijk ruimtelijk ontwikkelingsproject met zich meebrengt. Het gebied aan de overzijde van de Waal zal net als in 2014 alleen nog maar meer een bouwterrein zijn. Iemand die tien jaar geleden de Vierdaagse liep, liep een andere Vierdaagse dan de loper in 2015. De stad ontwikkelt zich en het beste voorbeeld daarvan is Nijmegen Noord; we hebben een nieuwe stadsbrug en de dijkteruglegging is bijna voltooid. De afgelopen jaren is veel aandacht geschonken aan de afstemming tussen beide projecten. Zo is in 2014 en in 2015 afgestemd tussen de

projectorganisatie van Ruimte voor de Waal, de organisatoren van de Vierdaagseweek en de gemeente Nijmegen. In 2015 kon daardoor een aantal kleine werkzaamheden (veilig) doorgaan, leverden de routes geen problemen op en zijn er ook goede afspraken gemaakt over het vuurwerk op de zondag. In 2016 is Nijmegen Noord wederom beschikbaar voor de Vierdaagse. Hoewel het op dit moment [dd. 27/10/2015] nog onduidelijk is wat de beheerssituatie op het eiland gaat worden, is de ambitie van de Vierdaagsefeesten duidelijk. Vierdaagsefeesten wil in 2016 weer programmeren in Nijmegen Noord en heeft hiervoor ook al een aanvraag gedaan bij Rijkswaterstaat. Na 2016 krijgen we een nieuwe uitdaging, als de werkzaamheden aan de Waalbrug beginnen.

2.3 100ste Vierdaagse Tekst evaluatie 2014: Honderdste Vierdaagse: overleg met de stichting DE4DAAGSE en de stichting Vierdaagsefeesten over de (on-)mogelijkheden om aandacht te schenken aan de honderdste Vierdaagse in 2016. Stem af daar waar de festiviteiten elkaar raken op inhoudelijke terreinen, zoals bijvoorbeeld representatie en communicatie. Geef de honderdste Vierdaagsemarsen ook een prominente plek in het evenementenjaar 2016. 2016 wordt een zeer speciaal jaar voor de stad en in de plannen voor Kroonjaar 2016 verwoorden wij dit. Als vanzelfsprekend is de 100ste een onderdeel hiervan. Het komt niet vaak voor dat een evenement zijn 100ste verjaardag viert. Alleen echte traditionele volksevenementen en grote internationale evenementen bereiken deze mijlpaal. Feit is dat de Vierdaagse ouder is dan het WKvoetbal, de Olympische winterspelen en de Giro! Met Stichting DE 4DAAGSE heeft al verschillende keren overleg plaatsgevonden over de 100ste Vierdaagse. Er komen tal van speciale activiteiten die begin 2016 aangekondigd zullen worden. Ook zijn afspraken gemaakt over het kanaliseren van initiatief. Het ligt in de lijn der verwachting dat veel wandelaars, Nijmegenaren en ondernemers activiteiten gaan ontplooien om DE 4DAAGSE te feliciteren. In principe weegt de 4DAAGSE zelf af welk initiatief zij omarmen en verwijzen zij door naar de gemeente indien bijvoorbeeld een vergunning nodig is. Wij investeren in het coördineren van de programmering en willen ook in een zo vroeg mogelijk stadium in kaart brengen wat er in stad en regio gebeurt. Tenslotte zijn afspraken gemaakt over het afstemmen van de communicatie over de 100ste Vierdaagse.

2.4 Schaalgrootte en concentratie Tekst evaluatie 2014: Schaalgrootte en concentratie: Meer dan voorheen is het een opgave om met de partners, de stichting Vierdaagsefeesten en de stichting DE4DAAGSE, te bekijken hoe een juiste middenweg kan worden gevonden met de verschillende belangen die er spelen tijdens de Vierdaagseweek. Betrek vanaf 2015 actief en in een vroeg stadium de stakeholders, zoals bewoners, forenzen en ondernemers, bij het evenement, dat wil zeggen vóór de vergunningverlening. Al jaren organiseren wij een “bewonersoverleg” met de stichting Vierdaagsefeesten. Na de Vierdaagseweek in 2014 heeft dit plaatsgevonden om de Vierdaagse 2014 te evalueren en in de aanloop na de Vierdaagse 2015 heeft ook tweemaal een bewonersavond plaatsgevonden (één voor

de vergunningsverlening en één vlak voor de Vierdaagseweek). Naast deze bewonersavonden komt het ook voor dat mensen contact met ons zoeken buiten een bewonersavond om. Positief is dat alle signalen die door bewoners of ondernemers bij ons en de stichting Vierdaagsefeesten zijn neergelegd (voorafgaand aan de Vierdaagseweek), zijn opgepakt en waar mogelijk afgehandeld. Er wordt – in goed overleg met alle partijen – altijd geprobeerd om te kijken of we situaties kunnen verbeteren. In de praktijk blijkt regelmatig dat met kleine aanpassingen ergernissen weggenomen kunnen worden (het anders plaatsen van een podium, het beter handhaven in een specifiek gebied, etc.). Tegelijkertijd hebben we in 2015 kritisch gekeken naar de opzet van het bewonersoverleg. De belangstelling hiervoor is tanende. In het recente verleden is ooit de keuze gemaakt om het bewonersoverleg alleen te doen met vertegenwoordigers van bewonersplatforms, omdat de opkomst van de algemene avonden zeer laag was (duizenden binnenstadsbewoners kregen per post een uitnodiging, een enkeling kwam). Ook de bewonersavonden in 2015 werden bezocht door een handjevol mensen. Daarnaast waren de besproken thema’s vaak zeer locatie-specifiek. In overleg met Stichting Vierdaagsefeesten heeft de stichting daarom besloten te gaan werken met een “Stuurgroep Bewoners”. In die stuurgroep wordt in brede zin meegedacht met en over de Vierdaagsefeesten. Daarnaast gaan wij en de Stichting Vierdaagsefeesten op individueel- of groepsniveau in gesprek over concrete casuïstiek. Op onze website komen duidelijke aanspreekpunten. Dit komt in de plaats van het huidige bewonersoverleg en is besproken in het bewonersoverleg van vlak voor de Vierdaagseweek.

Hoofdstuk 3 Aandachtspunten voor 2016 3.1 Reflectie op rollen Het is nooit onze ambitie geweest om de Vierdaagseweek te laten groeien. Dat hebben we zelfs expliciet vastgelegd in de samenwerkingsovereenkomst met de stichting Vierdaagsefeesten. Hoewel we niet kunnen spreken van een explosieve groei, merken we dat het evenement goed op de kaart staat en steeds meer deelnemers trekt. In 2015 was een recordaantal feestgangers aanwezig in de stad en in 2016 zijn er meer wandelaars dan regulier. In 2015 was de Vierdaagse alweer voor de zesde keer op rij het grootste gratis toegankelijke evenement. Soms leidt dit tot veiligheidsvraagstukken. Crowdmanagement in de binnenstad en de situatie tijdens de intocht (rondom de Wedren) blijven punten van aandacht. Afgelopen jaar is er door stichting DE 4DAAGSE geëxperimenteerd met het gebied rondom de start- en finish. Met 2016 in het vooruitzicht, is gekeken of meer ruimte gecreëerd kon worden voor wandelaars. Omdat deze ruimte deels is ingezet voor horeca-activiteiten, heeft dit geleid tot discussie in de media. In een persbericht stelt Stichting Vierdaagsefeesten dat de Wedren de afgelopen jaren langzaam is gegroeid. Die groei wordt mede veroorzaakt door de verandering van rollen. Toen wijzelf de Wedren en het Intochtgebied (tribunes) bouwden, deden wij dat niet zoals een evenementenorganisator dat zou doen. Bij de overdracht van de taken, stelden wij dat stichting DE 4DAAGSE nu ook meer invloed kon hebben op de uitvoering van deze aspecten. Deze ruimte wordt genomen. Dat is overigens ruimte die we de stichting Vierdaagsefeesten ook bieden. Als er verzoeken zijn voor nieuwe podia of de Vierdaagsefeesten de binnenstad anders wil inrichten, dan denken we altijd mee. Naast de stichtingen en de gemeenten, hebben veel andere partijen een belang in en bij de Vierdaagseweek. Die belangen komen niet altijd overeen. Bovenstaande cursieve voorbeeld is maar één voorbeeld, er zijn er velen. Verandering van de routes leidt tot discussie in de wijken; de ene inwoners is blij dat hij weer bij zijn huis kan parkeren, zijn buurvrouw vindt het jammer dat de Vierdaagse niet meer door de straat komt. Exploitanten van vermaakcentra willen meer geluidsruimte, bewoners van de binnenstad meestal minder. In gesprekken over de Vierdaagse moet het altijd helder zijn wie welke verantwoordelijkheid heeft. Onze eigen rol daarin is het meest ingewikkeld. Enerzijds hebben wij een formele rol waarmee we zaken (on)mogelijk kunnen maken binnen bepaalde kaders, anderzijds kan de Vierdaagseweek alleen maar bestaan omdat partijen met elkaar samenwerken en in goed overleg komen tot afspraken. En dan maakt het voor dat laatste niet uit of het nou om grotere vraagstukken tussen de stichtingen gaat of om kleinere vraagstukken met ondernemers of inwoners van de stad. In 2016 willen we met beide stichtingen in gesprek over deze lijn. Aandachtspunt in dat gesprek voor ons is dat – indien het gaat over de hoofdlijn van het evenement of over een keuze die grote impact heeft – wij een tripartite overleg voeren.

3.2 Wijziging overeenkomsten 3.2.1 Vierdaagsefeesten Met de Stichting Vierdaagsefeesten herzien we de samenwerkingsovereenkomst. Twee belangrijke veranderingen worden doorgevoerd.

1. We gaan werken met een symbolisch huurbedrag in plaats van met precariobelasting. Daarmee voorkomen we het onnodig op en neer pompen van geld en geven we de stichting Vierdaagsefeesten meer flexibiliteit. Voor ondernemers verandert er niets, behalve dat de bijdrage die zij moeten leveren aan het evenement een andere noemer krijgt. We doen dit in de lijn van onze beleidsnota Event Full. 2. We voeren de afspraken die naar aanleiding van de evaluatie 2014 zijn gemaakt over mobiliteit door in de samenwerkingsovereenkomst. Deze punten hebben financiële consequenties. Door punt één neemt de subsidiehoogte af (de onderhuurinkomsten blijven bij de stichting Vierdaagsefeesten en hoeven niet – zoals precariobelasting – afgedragen te worden aan de gemeente Nijmegen). Het subsidiebedrag wordt door punt twee hoger. 3.2.2 DE 4DAAGSE De raamovereenkomst met de Vierdaagse wordt ieder jaar tegen het licht gehouden. We streven ernaar om het document actueel te houden, zodat de onderlinge afspraken tussen ons, stichting DE 4DAAGSE en het Ministerie van Defensie altijd duidelijk zijn. In 2016 stellen we de raamovereenkomst opnieuw bij. Het gaat om de volgende onderdelen: 1. Net als bij de Vierdaagsefeesten, verwerken we de afspraken die op het gebied van mobiliteit zijn gemaakt in de raamovereenkomst. 2. Stichting DE 4DAAGSE heeft geïnvesteerd in de Wedren. De stroomvoorziening op het plein is aangelegd in opdracht van de stichting. Naar aanleiding hiervan zijn wij met de stichting in gesprek gegaan met als hoofdvraag hoe we met dit type investeringen omgaan. De uitkomsten van dit gesprek worden meegenomen in de raamovereenkomst.

3.3 Dienstverlening Bij de Vierdaagseweek zijn veel interne medewerkers betrokken. Vanuit o.a. het perspectief van geluid, mobiliteit, milieu, stadsbeheer en diverse inhoudelijke beleidsterreinen (maatschappelijke ontwikkeling, sport, economie, etc.) spelen diverse medewerkers van de gemeente Nijmegen een rol. Daarnaast adviseert een aantal externe partijen over de diverse vergunningen; de brandweer, ODRN, GHOR (Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie) en politie spelen hierin een rol. Formeel is er een projectstructuur voor de Vierdaagse die bestaat uit een projectleider en een aantal deelprojectleiders (vergunningen, handhaving, communicatie, beleid, uitvoering en mobiliteit) die bij elkaar komen in een regiegroep evenementen. Deze verbijzonderde projectstructuur bestaat omdat het goed neerzetten van een Vierdaagse maatwerk vraagt. Naast deze verbijzonderde projectstructuur, zijn wij een aantal jaar geleden gaan werken met een Evenementen Actie Team (EAT). Inmiddels hebben we een intake met grotere evenementen (voorafgaand aan de vergunningsaanvraag) waarin we adviezen verstrekken aan organisatoren en in vroeg stadium met organisatoren meedenken. Hier hebben we positieve ervaring mee opgedaan.

Aanvullend aan deze twee gremia, bestaat er een verkeerstechnisch overleg (VTO) en veiligheidsoverleg (VO), en vind er – op alle niveaus – veel afstemming plaats tussen leden van deze vier gremia en de stichtingen. Deze projectstructuur is zowel onze kracht als onze zwakte. In goed overleg worden veel keuzes samen gemaakt, waardoor activiteiten van de stichtingen mogelijk worden gemaakt. Tegelijkertijd is het voor de stichtingen niet altijd duidelijk “wat waar besproken wordt” en worden zaken wel eens op de verkeerde plek besproken. In 2016 gaan we werken met een nieuw plan van aanpak voor de Vierdaagse. Centraal daarin zal komen te staan dat: - We integrale dienstverlening leveren. - Helder wordt vastgelegd welke gesprek waar wordt gevoerd en welk mandaat de gesprekspartner namens de gemeente heeft. - We uitgaan van ons reguliere traject, waarin EAT leidend is. - We vergelijkbare discussies niet op verschillende plaatsen voeren en we werken van grof (brede ontwikkelingen en hoe daarop in te spelen) naar fijn (vergunning).

Hoofdstuk 4 Overige punten Tijdens de Vierdaagseweek wordt het meest geklaagd over geluid (4.1), wildplassen (4.2) en parkeren (4.4). Deze onderwerpen komen – naast een aantal andere onderwerpen – terug in dit hoofdstuk. Klachten, meldingen en vragen komen overigens op verschillende manieren tot ons. Met alle disciplines en partijen (ook extern) is afgesproken één overzicht te maken. In 2015 zijn er 116 meldingen binnengekomen. 2010 177

2011 110

2012 161

2013 152

2014 118

2015 116

De meeste meldingen (45%) gaan over geluid, op ruime achterstand gevolgd overige toezichtsvraagstukken (15%), stankoverlast door wildplassen (13%) en parkeren (10%). Waar mogelijk zijn direct acties uitgezet om problemen op te lossen. Met iedereen is contact opgenomen.

4.1 Hard en zacht (geluid) Wij oordelen niet over de kwaliteit van cultuur. Stichting Vierdaagsefeesten en stichting DE 4DAAGSE bepalen zelf (in overleg met deelnemers) wie er komt optreden. Voor de Vierdaagseweek zijn twee aspecten van de programmering voor ons van belang: het veiligheidsaspect (crowdmanagement) en de geluidssterkte. Voor alle plekken tijdens de Vierdaagseweek hebben wij geluidsnormen. Deze zijn gebaseerd op ons geluidsbeleid. Tijdens de Vierdaagseweek is altijd discussie over deze normen. Door bewoners van de binnenstad wordt gevraagd om strengere normen, ondernemers willen vaak verruiming. Dat laatste hebben we via de media tot ons genomen en ook de ondernemers in het Horeca-overleg van de Stichting Vierdaagsefeesten hebben aangegeven graag in gesprek te willen. Op dit moment zijn we ons geluidsbeleid aan het actualiseren. Tot de Vierdaagse betrof deze actualisatie vooral het opnieuw ontwikkelen van een verdeelsystematiek voor het bepalen hoe vaak er een geluidsontheffing op een specifieke locatie verleend kan worden. Naar aanleiding van de afgelopen Vierdaagseweek nemen we ook de normering mee in de actualisatie van het beleid (dat overigens breder is dan alleen de Vierdaagse). Dit doen we op een nieuwe manier: we vragen de (kritische) ondernemers om zelf met een algemeen voorstel te komen, dat rekening houdt met de belangen van alle stakeholders. Op basis van dat voorstel gaan we verder in gesprek. De normering die we nu toepassen, is niet alleen bedoeld om de omgeving te beschermen. Goed geluidsbeleid komt de kwaliteit van een evenement ook ten goede. Bijvoorbeeld omdat deelexploitanten niet in de verleiding komen om de beurt het volume omhoog te doen.

4.2 Poep en plas Wildplassen en –poepen is al jarenlang een probleem tijdens de Vierdaagseweek. Beide stichtingen pogen ieder jaar weer het probleem te verkleinen. Zoals ook afgelopen jaar: Stichting Vierdaagsefeesten heeft veel media-aandacht gehad met de actie “van urine tot kropsla”. Vooruitlopend naar de Vierdaagseweek in 2016, kijken we opnieuw welke acties we kunnen

uitzetten om dit hardnekkige probleem te verkleinen: zoals het slimmer plaatsen van (meer) toiletten.

4.3 Cijfers GHOR en Politie In deze evaluatie informeren wij u jaarlijks over de cijfers van de GHOR en de Politie. 4.3.1 GHOR De Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie (GHOR) in de regio is nauw betrokken bij de Vierdaagseweek. Zowel tijdens de week zelf, als in de voorbereiding. Zij registreren hoe vaak iemand in het ziekenhuis wordt opgenomen en hoe vaak Advanced Life Support (een standaardprotocol om mensen te stabiliseren, waarna afgewogen kan worden welke hulp nodig is) wordt ingezet.

Advanced life support Ziekenhuisopnames

2011 65 22

2012 81 27

2013 88 24

2014 69 23

2015 86 27

4.3.2 Politie Het aantal aanhoudingen in 2015 (65) lag iets hoger dan het aantal in 2014 (61). Vergeleken met de drie jaar daarvoor (2013/91, 2012/100 en 2011/77) lag het totaal lager. In algemene zin is de sfeer in de stad uitstekend en zijn er relatief zeer weinig incidenten, zeker in relatie tot het enorme aantal bezoekers dat naar de stad komt. Iets waar we met elkaar trots op mogen zijn.

4.4 Fietsen en auto’s De jarenlange campagne om niet met de auto naar de Vierdaagse te komen, leek in 2015 geen windeieren te leggen. Al snel bleek het aantal fietsparkeerplaatsen volstrekt ontoereikend. Tijdens de week zijn nieuwe stallingen bijgeplaatst. Voor 2016 gaan we in overleg met beide stichtingen om te kijken welke overige maatregelen we nog kunnen nemen. Dit koppelen we aan de overdracht van mobiliteitstaken. Daarnaast hebben we in 2015 een aantal kleine knelpunten gesignaleerd in de stad op het gebied van parkeren. In de binnenstad is de afgelopen jaren een aantal wijzigingen doorgevoerd. Er is nieuwe parkeergelegenheid bijgekomen en de inrichting van Stichting Vierdaagsefeesten is aangepast. Kleine aanpassingen leiden in dat kader tot nieuwe vraagstukken. Het anders inrichten van het plein bij Café Faber leidt bijvoorbeeld tot de vraag hoe je het best de stadhuisgarage kunt verlaten. Met Stichting Vierdaagsefeesten bekijken we in de aanloop naar 2016 of het nodig is een nieuw parkeerplan te maken.

4.5 Markt De afstemming tussen de markt en de ondernemers in de Vierdaagseweek is niet altijd goed, terwijl het zonder die afstemming ook al een uitdaging is om alle op- en afbouw goed te laten verlopen. Terrassen en marktkramen staan soms op plekken waar ze op dat moment niet horen. In de aanloop naar de volgende Vierdaagseweek maken we duidelijke afspraken met alle partijen en koersen we op betere afstemming.

4.6 Communicatie We hebben (als gemeente) een speciale Vierdaagse website, een Vierdaagse App en een Vierdaagse twitteraccount. Daarnaast hebben we onze gemeentelijke Facebook actief gebruikt. Onze website is afgelopen jaar door 15.114 gebruikers bekeken (vs. 10.531 in 2014) die gemiddeld 3 pagina’s bezochten en daar 2.11 minuten over deden. De verhouding tussen nieuwe en terugkerende bezoekers is 81%-19%. Met Facebook bereiken we meer mensen dan met onze website (totaalbereik: 160.000 personen, waarvan een post met 67.424 het grootste bereik had). In 2015 hebben we een aantal zaken aangescherpt op communicatiegebied: - Alle telefoontjes die binnenkomen zijn afgehandeld door Publieksinformatie. Hierdoor zit er meer eenduidigheid in de beantwoording van de vragen dan voorgaande jaren. - In het Oranjeboekje van de Stichting Vierdaagsefeesten – waaraan wij meegewerkt hebben – stond informatie voor bewoners van de binnenstad. Er zijn 600 exemplaren van dit boekje opgehaald bij de Stadswinkel en je kunt het boekje ook online raadplegen. Dat betekent dat er voldoende vraag naar is. Komend jaar werken we weer mee aan het opstellen van dit boekje. Daarin hebben we twee belangrijke aandachtspunten. Ten eerste willen we scherper verwoorden wie je waarvoor moet benaderen (rol gemeente tegenover rol stichting Vierdaagsefeesten). Ten tweede willen we de uitkomsten van de thematiek onder 4.4 (parkeren) goed verwoorden. In 2016 willen we actiever gaan communiceren over de Vierdaagseweek. Gegevens over bijvoorbeeld onze handhaving en het aantal klachten, kunnen we dagelijks actief naar buiten brengen via social media of onze website (zodat de pers er niet meer zelf om hoeft te vragen en er geen misverstanden ontstaan over de feiten).

4.7 De intocht Tijdens de intocht op vrijdag in eerdere jaren was sprake van geluidsoverlast. Veel wandelaars klaagden. Voor ons een belangrijke reden om hier scherper in te gaan sturen. In februari voorafgaand aan de Vierdaagseweek hebben wij bewoners en ondernemers in het intochtgebied aangeschreven om hen er op te wijzen wat de geluidsregels zijn. Daarnaast is het gebied op de vrijdag een aandachtspunt geweest voor onze handhavers, die daarnaast ook specifiek hebben gelet op de positie van de standplaatsen en overige objecten ten opzichte van de route (voor de veiligheid moet daar ruimte tussen zitten). Dat heeft effect gehad: afgelopen jaar was de situatie beter. Met de bewoners of ondernemers die geen vergunning hadden, is contact geweest om onze lijn uit te leggen en is afgesproken dat zij volgend jaar voorafgaand aan de Vierdaagseweek een aanschrijving ontvangen.