Cogas Infra en Beheer B.V.
Jaarverslag 2013
Inhoudsopgave Profiel
3
Kerncijfers
4
Financiële ratio’s (Besluit financieel beheer netbeheerder)
5
Verslag van de directie
6
Jaarrekening 2013
14
Bijlage: Gesegmenteerde informatie
29
2
Profiel Cogas Infra en Beheer B.V. (hierna Cogas) is de regionale netbeheerder in grote delen van Twente. Als zodanig verzorgt Cogas de ontwikkeling en aanleg van energienetwerken (gas en elektriciteit) en het onderhoud en beheer van deze netten. Cogas is daarmee tevens verantwoordelijk voor het transport van elektriciteit en gas naar meer dan 140.000 klanten en vormt een belangrijke schakel tussen deze klanten en de energieleveranciers.
Maatschappelijke taak Energie is een basisbehoefte. Een stabiele energievoorziening is van groot belang. Om deze reden vormen de activiteiten van Cogas een belangrijke maatschappelijke taak. Cogas vervult deze taak met maximale openheid en transparantie en werkt continu aan een betrouwbaar, betaalbaar, duurzaam en publieksgericht energienetwerk. Daarbij staat de veiligheid van klanten en medewerkers voorop. Cogas wil een vooraanstaande rol vervullen in de maatschappelijk belangrijke energietransitie naar duurzame energiebronnen, in nauwe samenwerking met relevante partners en belanghebbenden binnen en buiten het verzorgingsgebied van Cogas.
Organisatiestructuur De Cogas-groep bestaat uit de moedermaatschappij Cogas Holding N.V., haar dochter Cogas B.V. en de daaronder hangende dochtervennootschappen Cogas Facilitaire Diensten B.V., Cogas Infra & Beheer B.V., Cogas Duurzaam B.V. en Cogas Meetdiensten B.V. De entiteit Cogas Infra & Beheer B.V. is verdeeld in twee onderdelen: Netbeheer en Infra, ieder vallend onder een aparte resultaatverantwoordelijke manager. Cogas Duurzaam B.V. en Cogas Meetdiensten B.V. samen vallen onder één resultaatverantwoordelijke manager. Cogas B.V. heeft een 50% deelneming in Cogas Kabel Infra B.V. De meeste werkzaamheden voor deze vennootschap worden binnen de Cogas-groep op basis van dienstverleningsovereenkomsten uitgevoerd door Cogas Kabel Telecomservices B.V. De onderneming Cogas Facilitaire Diensten B.V. is een personeelsvennootschap, waarvan de medewerkers direct dan wel indirect ondersteunend zijn aan de business units.
Netbeheer Cogas Infra & Beheer B.V. verzorgt zowel het (net)beheer als de daaraan verbonden werkzaamheden aan de energieinfrastructuur. Infra is verantwoordelijk voor de aanleg en het onderhoud van de transport- en distributienetten voor elektriciteit en gas in het verzorgingsgebied van Cogas. Netbeheer is verantwoordelijk voor het bewaken van een optimale balans tussen kosten en baten van het netwerk en voor een optimaal ontwerp van dat netwerk. Dit deel van de organisatie is verantwoordelijk voor het verzamelen en analyseren van alle informatie over de netten. Een andere belangrijke activiteit is het voeren van de administratie die noodzakelijk is voor het faciliteren van de vrije markt. Verder vallen alle gas- en elektriciteitsmeters voor kleinverbruik in het Cogas-gebied onder de zorg van Infra en Beheer.
3
Kerncijfers FINANCIËLE KERNCIJFERS Eenheid
2013
2012
Resultaten Som der bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfslasten
x € 1.000 x € 1.000
47.495 28.139
47.190 33.505
Bedrijfsresultaat
x € 1.000
19.356
13.685
Balans (per 31 december) Netto werkkapitaal
x € 1.000
-12.787
-6.650
Vaste activa
x € 1.000
177.410
174.927
Eigen vermogen
x € 1.000
108.506
102.081
Balanstotaal
x € 1.000
185.297
187.465
Cash-flow
x € 1.000
-2.277
-19.653
Investeringen
x € 1.000
14.607
14.824
Overige kerncijfers
NIET FINANCIËLE KERNCIJFERS Eenheid
2013
2012
2011
2010
Storingscijfers Uitvalsduur elektriciteit Cogas
minuten
6,5
12,9
5,0
6,0
Uitvalsduur elektriciteit Landelijk
minuten
22,6
26,0
21,0
29,0
Uitvalsduur gas Cogas
minuten
0,3
0,5
0,3
0,2
Uitvalsduur gas Landelijk
minuten
1,0
1,0
0,7
0,5
1.000 m3
402.598
382.540
358.445
455.396
Aansluitingen netbeheer gas Totaal elektriciteittransport
aantal MWh
138.548 504.705
138.192 502.845
137.721 503.121
136.725 506.760
Aansluitingen netbeheer elektriciteit
aantal
52.766
52.742
52.666
52.562
Geplaatste slimme meters Elektriciteit Geplaatste slimme meters Gas
aantal aantal
2.262 5.672
2.381 4.711
929 1.603
aantal
114
100
Transport en aansluitingen Totaal gastransport
Overige kerncijfers Personeelsbezetting per 31 december*
*exclusief dienstverlening van medewerkers uit centrale ondersteunende afdelingen
4
Financiële ratio’s (Besluit financieel beheer netbeheerder (BFBN)) Volgens het Besluit financieel beheer netbeheerder (BFBN) dient de netbeheerder jaarlijks een rapportage te voegen waaruit blijkt dat de netbeheerder voldoet aan de hierna genoemde (financiële) eisen:
A B C D
Bedrijfsresultaat / bruto rentelasten FFO / bruto rentelasten FFO / totale schuld Totale schuld / (totale schuld + eigen vermogen)
Norm ≥1,7 ≥2,5 ≥0,11 ≤ 70%
2013 3,92 5,44 0,20 41%
2012 3,36* 4,95 0,19 46%
Berekeningswijze ratio’s conform artikel 2 BFBN A. Het bedrijfsresultaat voor rente en belasting gedeeld door de bruto rentelasten. B. De som van de netto winst uit gewone bedrijfsuitoefening, afschrijvingen, amortisatie, latente belastingen, overige kostenposten waarvoor geen kasgeld noodzakelijk is en bruto rentelasten gedeeld door bruto rentelasten (FFO (Funds from operations) + bruto rentelasten / bruto rentelasten).
C. De som van de netto winst uit gewone bedrijfsuitoefening, afschrijvingen, amortisatie, latente belastingen en overige kostenposten waarvoor geen kasgeld noodzakelijk is gedeeld door de totale schuld (FFO / totale schuld).
D. De totale schuld gedeeld door de som van de totale schuld en het eigen vermogen inclusief minderheidsbelangen en preferente aandelen.
* in 2012 is de Cross border verplichting afgekocht waardoor het bedrijfsresultaat eenmalig negatief is beïnvloed. Bij de berekening in van deze ratio is deze eenmalige kostenpost uitgesloten.
5
Verslag van de directie Het voor u liggende verslag van de directie, dat deel uitmaakt van het jaarverslag 2013, bestaat uit de volgende onderdelen: • • • • • • •
Missie, Visie & Strategie Cogas en de maatschappij Belangrijkste ontwikkelingen 2013 Energiemanagement Decentrale energieopwekking Financiële ontwikkelingen 2013 Vooruitzichten voor 2014
In dit onderdeel doet de directie van Cogas verslag over de belangrijkste onderdelen van de bedrijfsvoering over 2013 en geeft zij haar visie op de toekomst.
Missie, Visie en Strategie Cogas wil zich ontwikkelen van netbeheerder tot verbinder. Op basis van een slim energie- en communicatienetwerk maken we het mogelijk nieuwe diensten te creëren en aan te bieden. Tegelijkertijd willen we vanuit een centrale rol verbindingen leggen met en tussen bedrijven, kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en overheden. Zodat we samen kunnen bouwen aan een duurzaam Twente waar mensen comfortabel kunnen blijven wonen, werken en leven. • • •
Cogas verandert van traditionele netbeheerder naar de actieve rol van verbinder. Duurzaam Twente realiseren waar een slim energie- en communicatienetwerk ligt. Regio waar mensen comfortabel kunnen blijven wonen, werken en leven.
Om zo goed mogelijk invulling te geven aan die rol, leggen we ons toe op drie specialismen: • • •
Aansluitingen van gas, warmte, koude, elektra en communicatie – creëert een betrouwbaar, flexibel, veilig en duurzaam communicatie- en energienetwerk. Energiemanagement – slim/duurzaam omgaan met geleverde energie. Decentrale energieopwekking – duurzame, lokale energieoplossingen.
Cogas en de maatschappij Cogas heeft een brede blik, is maatschappelijk betrokken en staat midden in de samenleving. Daarom ondersteunt Cogas graag initiatieven die op de een of andere manier bijdragen aan het ultieme streven: een duurzaam Twente waar mensen comfortabel kunnen blijven wonen, werken en leven. Cogas Cultuurfonds Cultuur is van ons allemaal. Daarom is jaren geleden het Cogas Cultuurfonds opgericht. Met dit fonds levert Cogas een concrete bijdrage aan de vele culturele ideeën die in de omgeving leven. Ook in 2013 zijn veel aanvragen via het Cogas Cultuurfonds binnengekomen. De winnaar van de cultuurprijs 2013 was Stichting ProGram uit Gramsbergen. De stichting kreeg de prijs voor de organisatie van activiteiten in het Openluchttheater in het Gramsberger Bosje. 8 Maatschappelijk verantwoord ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen is erg belangrijk voor Cogas. Zo heeft Cogas in 2013 diverse acties ondernomen om een bijdrage te leveren aan een betere leefomgeving. Ook haakte Cogas aan bij het initiatief Duurzom (www.duurzom.nl) en werd er een duurzame agenda opgesteld. Ook zijn er diverse stappen ondernomen om het Cogaspand in Almelo duurzamer te maken. Er is bijvoorbeeld een carport geplaatst met zonnepanelen en in 2014 gaat Cogas haar pand op een duurzame manier verwarmen met een houtkachel. Voor haar pand heeft Cogas een laadpaal geplaatst voor het laden van elektrische auto’s. Aan de achterzijde van haar pand heeft Cogas laadpalen geplaatst voor eigen gebruik. Cogas heeft op dit moment drie (hybride) elektrische auto’s. Een groot deel van het bestelwagenpark van Cogas rijdt op aardgas.
6
Cogas faciliteert tevens actief het inzetten van stagiares (van LBO tot en met academisch niveau) in haar gehele bedrijfsvoering. Daarnaast presenteert Cogas zich onder andere op diverse opleidingscentra in de regio en participeert in “De Week van de Techniek”. Kunst op de verdeelkasten Een noviteit in 2013 was het aanbrengen van kunstwerken op straatkasten van Cogas in de Almelose wijk Rosarium. Leerlingen van het OSG Erasmus hebben in deze wijk kunstwerken aangebracht op elektriciteitskasten, waardoor de voorheen onopvallende kasten nu als kleurige, inspirerende kunstwerken het straatbeeld dicteren.
Belangrijkste ontwikkelingen 2013 Organisatieveranderingen In 2013 is Cogas gestart met de herinrichting van de organisatie, om verder te anticiperen op toekomstige ontwikkelingen. Hierbij is het belangrijk om enerzijds op een slagvaardige manier te kunnen omgaan met nieuwe ontwikkelingen en innovaties en anderzijds op een efficiënte manier (operational excellence) te blijven werken. In de nieuwe organisatie is een duidelijke scheiding aangebracht tussen beleid en uitvoering. Zo zijn alle operationele werkzaamheden samenhangend met bouw en onderhoud van netwerken belegd binnen de business unit Infra en bepaalt de Netbeheerder (business unit Netbeheer) het beleid. Ook is er binnen de stafafdelingen een scheiding aangebracht tussen beleid en uitvoering. Personeel Het personeelsbestand binnen Cogas is gedurende het jaar 2013 gemiddeld toegenomen van 100 naar 114 medewerkers. Lichte daling ziekteverzuim Het ziekteverzuim over 2013 is uitgekomen op 3,56% (2012: 3,05%). Hoewel het verzuimpercentage al jaren tussen de 3% en 4% is, heeft Cogas het streven uitgesproken dit in 2014 structureel aan te pakken om het op of onder de 3% te krijgen. Initiatieven en activiteiten op (inter)nationaal niveau Door binnen ketens samen te werken en internationaal gezamenlijk op te trekken kan Nederland als klein land en kan Cogas als kleine netbeheerder een leidende rol spelen in de energietransitie. Hieronder staat een korte opsomming van de diverse initiatieven waarbij Cogas betrokken is. •
Handelsmissie Texas (2013) Cogas heeft in juli 2013 deelgenomen aan de handelsmissie die door premier Rutte en premier Peters van Vlaanderen werd georganiseerd. Tijdens deze handelsmissie, die bestond uit diverse grote en kleinere bedrijven, universiteiten, netbeheerders en onderzoeksinstellingen die actief zijn op het gebied van olie en gas, chemie, havens en Smart Grids, zijn afspraken gemaakt om samen te werken aan de energievoorziening van de toekomst. Dit moet onder andere tot stand komen in een grootschalige proeftuin in Nederland (500.000 aansluitingen) op het gebied van Smart Grids.
•
TKI-project Smart Grid Evolution (Topsector Energie) In de tweede helft van 2013 is Cogas, in samenwerking met o.a. Alliander en de technische universiteiten, gestart met het TKI-project Smart Grid Evolution. Dit project heeft als doel om de eerste noodzakelijke voorbereidingen op de realisatie van de beoogde grootschalige proeftuin te treffen.
•
Actieplan Duurzame Energievoorziening De noodzaak tot een grootschalige proeftuin is ook onderkend in het Actieplan Duurzame Energievoorziening van brancheorganisatie Netbeheer Nederland. Tijdens de Ronde Tafel-bijeenkomst in november 2013 waar circa 30 relevante stakeholders aanwezig waren, onderschreven alle stakeholders deze noodzaak. Vanuit Netbeheer Nederland wordt daarom nu ook werk gemaakt van de opschaling.
7
•
Green deal “Smart Energy Cities” Met het Nationale Energieakkoord en de Top Sector Energie zijn nauwe verbanden gelegd en zijn er programma’s opgezet die aansluiten bij het Actieplan Duurzame Energievoorziening. Zo is de Green Deal Smart Energy Cities − met als doel slimme energieconcepten toe te passen in 100.000 gebouwen − een goed voorbeeld van een intensieve samenwerking om de verduurzaming van de energievoorziening te realiseren in Twente. Enschede is aangehaakt bij de Green Deal.
Verkoop aandelen TGH nog niet gerealiseerd De beoogde verkoop van de aandelen (een 3,67% belang) die Cogas Infra & Beheer B.V. houdt in TGH, de elektriciteitscentrale te Hamm (Duitsland), kon in 2013 niet worden gerealiseerd. Dit ondanks diverse gesprekken hiertoe. Het grote aanbod aan duurzaam geproduceerde elektriciteit leidt tot lagere prijzen op de Duitse markt en zorgt daarmee voor meer onzekerheid ten aanzien van die markt. ISO 9001 In juni 2013 is de externe opvolgingsaudit in het kader van het kwaliteitssysteem met goed gevolg doorstaan en heeft Cogas aangetoond dat het kwaliteitssysteem conform de ISO 9001:2008 norm functioneert. Samenwerking met de Ondernemingsraad In 2013 is er een nieuwe Ondernemingsraad gestart, op basis van de uitkomst van de verkiezingen eind 2012. De nieuwe Ondernemingsraad heeft de lijn van de afgelopen jaren voortgezet. Er zijn periodiek gesprekken geweest tussen OR en de diverse managers, naast de geplande formele overlegvergaderingen met de bestuurder. Al jaren is er sprake van een goede verstandhouding met de Ondernemingsraad binnen Cogas, dit was ook in 2013 het geval. Methodebesluit 2014-2016 De tarieven die Cogas als netbeheerder hanteert voor zijn aansluit- en transportdiensten staan onder gereguleerd toezicht van de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Periodiek stelt de ACM de maximale tarieven vast die netbeheerders mogen hanteren voor hun dienstverlening. In het laatste kwartaal van 2013 zijn de uitgangspunten met betrekking tot de tariefregulering voor de periode 2014 tot en met 2016 vastgesteld. Dit zogenaamde Methodebesluit 2014-2016 resulteert in een forse tariefdaling bij alle netbeheerders. Voor Cogas betekent dit dan ook lagere opbrengsten. Om hierop goed te kunnen anticiperen, zijn er in 2013 al diverse acties ondernomen om de kosten structureel te reduceren. Nieuw marktmodel/Stroomopwaarts Een belangrijke mijlpaal in 2013 was de invoering van het nieuwe marktmodel binnen de Nederlandse energiesector. In dit nieuwe marktmodel, dat per 1 augustus 2013 is geïmplementeerd, zijn de energieleveranciers verantwoordelijk voor het vaststellen van de meterstanden en het bepalen van het energieverbruik voor de jaarafrekening van de consument. De facturatie voor kleinverbruikers wordt ook volledig door de energieleveranciers gedaan en de netbeheerders verrekenen hun kosten weer met de energieleveranciers. Cogas factureert nog wel zelf de grootverbruikklanten. Om dit nieuwe marktmodel mogelijk te maken, zijn de processen en systemen ingrijpend gewijzigd. Binnen Cogas is dit alles vorm gegeven binnen het project SALSA. Door een gedegen voorbereiding en stapsgewijze implementatie is de overgang naar het nieuwe marktmodel voor Cogas probleemloos verlopen. (Vervangings)investeringen Ook in 2013 heeft Cogas Infra & Beheer weer flink geïnvesteerd in zijn infrastructuur. In totaal is voor circa € 15 miljoen aan gas- en elektriciteitsinfrastructuur nieuw gebouwd of vernieuwd. Belangrijke projecten hierbij waren het afronden van het meerjarenproject Zuid-Berghuizen in Oldenzaal (gas, elektriciteit en kabel) en het vernieuwen van eveneens de gas-, elektriciteit- en kabelverbindingen in De Thij in Oldenzaal. In diverse plaatsen in het Cogas-verzorgingsgebied zijn de gasaansluitingen vernieuwd; hierbij volgt Cogas tegenwoordig een beleid waarbij een straat in één keer volledig wordt vernieuwd, zodat de overlast voor omwonenden en het risico op beschadiging voor andere nutsvoorzieningen in de grond worden beperkt. Er zijn in 2013 bijna 3.000 woningen voorzien van een nieuwe gasaansluiting tot in de meterkast.
8
Herijking rol Infra In 2013 heeft Cogas Infra & Beheer ook weer enkele stappen gezet in het opschuiven in de keten. Cogas Infra & Beheer heeft zich daarbij in projecten vooral beperkt tot ‘wat’ er moest gebeuren, waarbij de opdrachtnemer vrijgelaten werd in het ‘hoe’. Detailengineering, planningen en materiaalleveringen werden daarbij de verantwoordelijkheid van de opdrachtnemer, zodat deze in staat werd gesteld zijn eigen werkprocessen optimaal te organiseren. Dit bood ruimte voor vernieuwing en procesoptimalisaties in de gehele keten. Het project De Thij is succesvol, binnen budget en tijd en naar volle tevredenheid van klanten en omgeving, op deze wijze uitgevoerd. Deze nieuwe manier van werken heeft er tevens toe geleid dat de materiaalvoorraad van Cogas het afgelopen jaar bijna kon worden gehalveerd en het aantal transporten sterk is gereduceerd. Smart Grid-proof wijkstation gebouwd In december 2013 is het nieuwe wijkstation elektriciteit aan de Schuilenburglaan in Almelo in gebruik genomen. Dit wijkstation is ingericht met veel oog voor de toekomstige (duurzame) ontwikkelingen. Het groene karakter komt onder meer naar voren in het gebruik van materialen die aan het einde van de levensduur allemaal recyclebaar zijn. Het wijkstation kan bij een storing eenvoudig de diverse kabels aan- en afschakelen. Het station wordt continu systeemtechnisch bewaakt en met het oog op de toekomst is de installatie geschikt voor schakelen op afstand. Innovatief onderhoud en beheer ten behoeve van veilige en betrouwbare netten Ook bij het onderhoud en beheer is het belangrijk te innoveren. Eind 2013 is daarom een grondradar in gebruik genomen waarmee het opsporen van ondergrondse infra bijzonder eenvoudig is. Hiermee wordt de noodzaak tot het graven van proefsleuven verminderd, evenals het risico van beschadigingen van kabels en leidingen. 12 Slimme meters Vanaf 2012 zijn de netbeheerders in Nederland officieel gestart met het installeren van slimme meters.Het belangrijkste doel van de slimme meter is het energiebewustzijn bij klanten te vergroten. In februari 2013 heeft Cogas een kleinschalige test afgerond met de zogenaamde ‘slimme meter-app’. Via deze app konden klanten het actuele energieverbruik volgen op de smartphone. De klantervaringen waren positief. Cogas heeft door deze pilot enkele marktpartijen de kans gegeven om producten en diensten te ontwikkelen rond de slimme meter en heeft de ambitie om deze trend de komende tijd voort te zetten. Per 31 december 2013 had Cogas 17.558 slimme meters geïnstalleerd. Verklaring naleving van de gedragscode voor slimme meters Cogas maakt voor het goed kunnen uitvoeren van haar diensten gebruik van meetgegevens die zijn verkregen uit kleinverbruik meetinrichtingen die op afstand uitleesbaar zijn. In aanvulling op de Wet Bescherming Persoonsgegevens hebben netbeheerders in de Nederlandse energiebranche een gedragscode opgesteld ten aanzien van het gebruik, het vastleggen, het uitwisselen en het bewaren van gegevens die zijn verkregen uit een kleinverbruik meetinrichting die op afstand uitleesbaar is. Het College Bescherming Persoonsgegevens heeft deze gedragscode “Verwerking van persoonsgegevens door netbeheerders in het kader van installatie en beheer van slimme meters bij kleinverbruikers” goedgekeurd met als datum van inwerkingtreding 19 mei 2012. Hierbij verklaart Cogas zich gedurende 2013 te hebben gehouden aan het gestelde in de regels en verplichtingen, genoemd in deze gedragscode. Veiligheid Veiligheid is voor Cogas een belangrijke voorwaarde bij het transporteren van gas en elektriciteit. Tegen deze Achtergrond heeft Cogas in 2013 haar grootste risico’s systematisch geëvalueerd. Om daarbij ook oog te hebben voor mogelijke specifieke of lokale (veiligheid-)risico’s is door Cogas een nieuwe methodiek opgezet. Dit alles om te voorkomen dat deze lokale (veiligheid-)risico’s gemist worden bij het analyseren van alleen de grote risico’s. Vanuit het analyseren van de risico’s blijken de huidige beheersmaatregelen effectief te zijn. Ook zijn enkele nieuwe maatregelen genomen die effectief zijn bij externe risico’s. Hier valt bijvoorbeeld te noemen: het gericht toezicht houden bij werkzaamheden door derden in de omgeving van het net. Tevens is door Cogas een belangrijke bijdrage geleverd aan het veilig werken. Samen met de aannemers zijn de veiligheidsnorm en het pakket aan veiligheidsinstructies verbeterd. Deze effectiviteit is terug te zien in het veilig bedrijven van de netten. Er hebben zich bij Cogas opnieuw geen ongevallen voorgedaan.
9
Uitvalsduur Cogasnetten De kwaliteit van de netten van Cogas blijft constant en hoog. In 2013 was de ongeplande uitval per aangeslotene op het gasnet 20 seconden (landelijk 1 minuut en 1 seconde) en per aangeslotene op het elektriciteitsnet 6,47 minuten (landelijk 22,63 minuten). Kwaliteit en betrouwbaarheid Met de NTA 8120 in de hand, de norm voor goed asset management, heeft Cogas zich aantoonbaar doorontwikkeld in het systematisch en effectief werken aan een veilig, betrouwbaar en kostenefficiënt netwerk. Dit is niet alleen zichtbaar bij de eerste tussenmeting tegen de norm, maar tevens in de betrouwbaarheid van het gas- en elektriciteitsnetwerk. Over 2013 presteert Cogas landelijk erg goed, en zit daarmee opnieuw in de top 3 van Nederland! De ambitie van Cogas is haar prestaties op dit punt verder te verbeteren. 13 Kostenefficiency Het goed managen van de assets vraagt om continu vooruit te kijken. In 2013 is het lange termijn investeringbeleid van Cogas getoetst op de uitgangspunten en de ontwikkelingen die zich voordoen. Dit ondermeer door een hiervoor ontwikkeld landelijk model te gebruiken. Dit heeft geresulteerd in een bevestiging dat het staande investeringsbeleid voorziet in de beheersing van de risico’s en de huidige behoeften. Daarnaast heeft het duidelijke focuspunten in beeld gebracht, zoals focuspunten die ervoor zorgen dat de betrouwbaarheid van scenario’s wordt verhoogd. Dit mede gericht op het veranderende patroon van vraag en aanbod welke zijn ingegeven door de transitie in de energiebehoeften.
Energiemanagement Er komen steeds meer effectieve middelen om zo zuinig mogelijk om te gaan met energie. Deze middelen kunnen verschillende vormen aannemen, zoals slimme meters en geavanceerde meetdiensten. Voor Cogas geldt het inzetten van dit soort instrumenten als een specialisme. Daarbij bezit Cogas ook de expertise om klanten gericht te adviseren over manieren om hun energieverbruik efficiënter te maken. Op weg naar het Cogas Smart Grid De energietransitie gaat leiden tot een andere belasting van de netwerken. Gesproken wordt over ontwikkelingen richting slimme netwerken, oftewel Smart Grids. Voor Cogas vertaalt zich dit in een structuur waarin de huidige op zichzelf staande netwerken (van Energie en Telecom) gekoppeld gaan worden om gezamenlijk het energieaanbod en de energievraag te faciliteren. De ontwikkeling van meet- en regelsystemen wordt voorzien om dit tot stand te brengen. Deze systemen starten met meten.
Decentrale energieopwekking Traditionele energiebronnen als aardolie en aardgas zullen steeds schaarser worden. Tegelijkertijd wordt er overal ter wereld gewerkt aan nieuwe technologieën die duurzame alternatieven mogelijk maken. Cogas investeert in zulke alternatieven en maakt er werk van, vaak samen met partners die dezelfde ambitie hebben. Zo is Cogas in vele projecten betrokken bij de (door)ontwikkeling en toepassing van duurzame energieconcepten. Verder ondersteunt Cogas gebruikers die zelf duurzame energie opwekken en terugleveren aan netwerken. Het Groene Oosten In samenwerking met Beleef! Media, Twence en Twente Milieu nam Cogas het initiatief voor het ontwikkelen van een televisieserie over duurzaamheid in Oost-Nederland. Deze televisieserie werd onder de naam Het Groene Oosten uitgezonden op RTV Oost. Er werden in totaal acht afleveringen gemaakt en uitgezonden. In elke aflevering stond een duurzaam thema centraal, zoals energiebesparing, duurzaam vervoer, bio-energie en decentrale energieopwekking. Het concept van het Groene Oosten omvat naast de televisieserie ook een interactieve website: www.hetgroeneoosten.nl. Met Het Groene Oosten wil Cogas de bewustwording in de regio rondom duurzaamheid en energietransitie vergroten en de rol van Cogas daarbinnen toelichten. Verduurzaming van de regio: Toenemend aantal lokale initiatieven en ondersteuning door Cogas Een andere belangrijke ontwikkeling is het toenemende aantal lokale initiatieven. Cogas wil hierbij nauw betrokken zijn om zo vroeg mogelijk te leren hoe deze decentrale ontwikkelingen van invloed zijn op de huidige netwerken ((bio)gas, elektriciteit, warmte, koude en telecom), wat de opkomende wensen/vragen zijn van de benutters van deze netwerken (producenten en afnemers) en welke rollen daarin zijn weggelegd voor de netbeheerder. Zo ondersteunt Cogas de volgende projecten:
10
•
• •
•
Energiek Vasse − gericht op het bereiken van energieneutraliteit door middel van energiebesparing en bewustwording van de lokale bevolking en bedrijven enerzijds en het duurzaam lokaal opwekken van energie anderzijds. Energieneutraal Noord-Deurningen − in dit lokale initiatief om Noord-Deurningen energieneutraal te maken levert Cogas een bijdrage die is gefocust op de gewenste realisatie van een biogasnetwerk. Stichting ‘Energiecoöperatie Hof van Twente’ te Goor – dit betreft een lokaal initiatief waarbij Cogas samenwerkt met de gemeente Hof van Twente, lokale bedrijven en inwoners, gericht op het bereiken van energieneutraliteit door energiebesparing, bewustwording en de opwekking van verschillende vormen van duurzame energie (zon, wind en biomassa). Green deal “Smart Energy Cities” - met het Nationale Energieakkoord en de Top Sector Energie zijn nauwe verbanden gelegd en zijn er programma’s opgezet die aansluiten bij het Actieplan Duurzame Energievoorziening. Zo is de Green Deal Smart Energy Cities − met als doel slimme energieconcepten toe te passen in 100.000 gebouwen − een goed voorbeeld van een intensieve samenwerking om de verduurzaming van de energievoorziening te realiseren in Twente. Enschede is aangehaakt bij de Green Deal.
Financiële ontwikkelingen 2013 Netto resultaat Cogas Infra en Beheer B.V. heeft het jaar 2013 afgesloten met een resultaat na belastingen van € 6,4 miljoen. De stijging van het netto resultaat wordt voornamelijk veroorzaakt door de afkoopkosten die in 2012 zijn gemaakt om de Cross Border Lease volledig af te wikkelen. Bedrijfsopbrengsten De som der bedrijfsopbrengsten 2013 ter grootte van € 47,5 miljoen is met € 0,3, miljoen gestegen ten opzichte van het niveau van 2012 van € 47,2 miljoen. Deze toename wordt enerzijds veroorzaakt door de toegestane tariefverhoging van de gereguleerde activiteiten, en gedeeltelijk teniet gedaan door de afgenomen overige bedrijfsopbrengsten. Deze overige bedrijfsopbrengsten betreffen de opbrengsten die voortkomen uit de deelneming TGH. 16 Bedrijfslasten De som der bedrijfslasten 2013 kwam uit op € 28,1 miljoen tegen € 33,5 miljoen in 2012. De bedrijfskosten zijn in 2013 met € 5,4 miljoen fors gedaald. Deze afname vloeit voornamelijk voort uit het feit dat er in 2012 sprake was van hoge eenmalige advieskosten in verband met het beëindigen van de Cross Border Lease. Daarnaast zijn de personeelskosten gestegen ten opzichte van voorgaand jaar. Voor een aantal oudere werknemers eind 2013 een vertrekregeling aanvaard. De afvloeiingskosten daarvan zijn voorzien ten laste van 2013. Tenslotte is in de bedrijfskosten een verschuiving zichtbaar tussen de personeelskosten en de kosten uitbesteed werken materiaalkosten. De oorzaak hiervan is dat in 2012 de personele inzet voor de kleinverbruik Meetactiviteiten werden doorbelast vanuit Cogas Meetdiensten B.V. (kosten uitbesteed werk). Vanaf 1 januari 2013 zijn de medewerkers opgenomen bij Cogas Infra en Beheer B.V. (personeelskosten). Financiële baten en lasten Het saldo van financiële baten en lasten blijft stabiel. Er zijn geen nieuwe financieringen aangetrokken en vanwege reguliere aflossingen is de schuldpositie afgenomen in 2013 met € 11,5 miljoen. De rentelasten zijn hierdoor afgenomen, echter de rentebaten zijn tevens lager zodat het saldo van de rentelasten stabiel blijft. Investeringen Over het jaar 2013 heeft Cogas Infra en Beheer B.V. voor € 14,6 miljoen geïnvesteerd. Over het jaar 2012 bedroegen de investeringen € 14,8 miljoen. Financieel beleid Het financiële beleid van Cogas is erop gericht financieel sterk en flexibel te zijn en te blijven, evenals te allen tijde goede toegang te hebben tot de vreemd vermogen kapitaalmarkt. Hierin wordt voorzien door financiële ratio’s na te streven die gebruikelijk zijn bij een A rating. Dit onder meer door zorg te dragen voor een evenwichtig aflossingsschema, een gebalanceerd investeringsplan, het beheersen van de operationele kosten, het beschikken over gecommitteerde kredietfaciliteiten, het aanhouden van voldoende liquide middelen en het toepassen van een verantwoord dividendbeleid.
11
Risicobeheersing Om haar strategische, operationele en financiële risico’s te beheersen past Cogas een adequaat systeem van risicomanagement toe. De gebruikelijke financiële risico’s zoals kredietrisico’s, interestrisico’s en liquiditeitsrisico’s zijn voor Cogas beperkt en worden door Cogas adequaat beheerst. Met betrekking tot de kredietrisico’s zijn er geen wederpartijen waar Cogas substantiële bedragen van te vorderen heeft. Er wordt een consequent beleid van kredietanalyse en –beheer uitgevoerd. Het interestrisico van Cogas is beperkt. Enerzijds omdat de omvang van de uitstaande leningen in verhouding tot het balanstotaal beperkt is. Voorts is er sprake van een evenwichtig aflossingschema. Cogas maakt geen gebruik van derivaten. Het liquiditeitsrisico van Cogas is eveneens zeer beperkt. Cogas houdt binnen de groep voldoende liquide middelen aan om aan al haar korte en middellange termijn financiële verplichtingen te kunnen voldoen. Cogas hanteert een gestructureerd systeem en proces van risicomanagement. Bestaande uit een beleid, inventarisatie, beoordelen en het mitigeren van risico’s. Een risicomatrix wordt hierbij als hulpmiddel gebruikt voor het verkrijgen en geven van inzicht en overzicht, monitoring en het afleggen van verantwoording.
Vooruitzichten voor 2014 Grotere rol voor MVO In 2014 wil Cogas maatschappelijk verantwoord ondernemen nadrukkelijker integreren in de bedrijfsvoering, met als doel MVO tot een structureel onderdeel te maken van alles wat Cogas doet en onderneemt. Zakelijke opstelling tussen Netbeheer en Infra De strikte scheiding van Netbeheer (beleid) en Infra (uitvoering) vraagt om een formalisering van de rolverdeling tussen beide. Met het oog daarop zullen formele dienstverleningsovereenkomsten worden opgesteld. Bijdrage leveren aan totstandkoming van grootschalige proeftuin Als volgende stap in het realiseren van een grootschalige proeftuin voor Smart Grids in Nederland zal Cogas nadrukkelijk aanhaken bij Netbeheer Nederland en haar leden en diverse subsidieaanvragen en projecten mede begeleiden. Kennisplatform voor duurzaamheid Het in 2013 geïnitieerde concept Het Groene Oosten krijgt in 2014 een vervolg en zal daarbij uitgroeien tot een veelomvattend kennisplatform voor duurzaamheid. Naast een nieuwe tv-serie en een voortzetting van de interactieve website worden ook andere communicatie-instrumenten overwogen, zoals regionale evenementen rondom duurzaamheid. 18 Duurzame inzetbaarheid Voor 2014 staat – conform de CAO - duurzame inzetbaarheid van de medewerkers op de agenda. In 2013 is hiermee al een start gemaakt. Het doel is om medewerkers vanaf de dag van indiensttreding te begeleiden bij het continu ‘fit’ zijn voor de toekomst. Mogelijke middelen in dit verband zijn trainingen en opleidingen, maar ook coaching, meeloopstages of job rotation. Investeringen Voor het jaar 2014 is een investeringsbedrag van € 9,7 miljoen begroot. In het jaar 2013 is € 14,6 miljoen geïnvesteerd. Uitgangspunt voor het doen van investeringen is het handhaven van een betrouwbaar en veilig elektriciteit- en gasnetwerk. Cogas scoort landelijk zeer goed op deze aspecten. Voor het jaar 2014 is gekozen voor een enigszins gematigd investeringplan. Dit geldt specifiek voor de investeringen in het elektriciteitsnetwerk. Hierin hebben de laatste jaren relatief veel vervangings- en vernieuwingsinvesteringen plaatsgevonden. Daarentegen gaan de vervangingsinvesteringen in het gasnetwerk vrijwel onverminderd door. Door het toepassen van een adequaat systeem van zowel risicomanagement als asset management probeert Cogas een optimale en verantwoorde balans te vinden tussen betrouwbaarheid, veiligheid, investeringsomvang en kostenefficiency.
12
Personeel Voor het jaar 2014 worden geen grote mutaties in personeelsaantallen verwacht. Wel is de verwachting dat door een grotere focus op innovatie en ontwikkeling rollen van medewerkers zullen veranderen en in combinatie daarmee geleidelijk de mix van het personeelsbestand met betrekking tot kennis, kunde en vaardigheden eveneens zal veranderen. De statutair bestuurder van Cogas Infra en Beheer B.V. is Cogas B.V, de bestuurder van Cogas B.V. is Cogas Holding N.V. die vervolgens word bestuurd door één persoon, de heer drs. M.M. Kirch. De man/vrouw verhouding binnen de Raad van Commissarissen van Cogas Holding N.V. is 80/20. Winstverwachting 2014 De operationele winst voor belastingen over 2014 van Cogas zal naar verwachting behoorlijk lager uitkomen dan de operationele winst voor belastingen over 2013. De belangrijkste oorzaak hiervoor is de substantiële daling van de gereguleerde tarieven over de reguleringsperiode 2014 tot en met 2016. Door het verhogen van de efficiency en daarmee samenhangende structurele kostenbesparingen kan deze tariefdaling deels worden gecompenseerd, maar niet volledig. Acties hiertoe zijn al in 2013 ingezet en zullen in 2014 gecontinueerd en uitgebreid worden. Ondanks de noodzakelijke besparingen heeft Cogas in 2014 evenals in 2013 geld gereserveerd voor business development gericht op het actief inspelen op de Nederlandse ontwikkelingen die voortkomen uit de maatschappelijke thema’s als energietransitie, smart grids en verduurzaming.
Almelo, Augustus 2014 Drs. M.M. Kirch
13
Cogas Infra en Beheer B.V.
Jaarrekening 2013
14
Balans per 31 december 2013 (voor winstbestemming) (bedragen in duizenden euro’s) 31-12-2013
31-12-2012
114.380 63.030 _______
105.395 69.532 _______
ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
177.410
174.927
665 7.210 12 _______
1.066 9.183 2.289 _______
185.297
187.465
Vlottende activa Voorraden Vorderingen en overlopende activa Liquide middelen
PASSIVA Eigen vermogen Gestort en opgevraagd kapitaal Overige reserve Winstsaldo
75.599 26.482 6.425 _______
Voorzieningen Langlopende schulden Onderhandse leningen Groepsmaatschappijen Kortlopende schulden Schulden en overlopende passiva
15
75.599 26.526 -44 _______ 108.506
102.081
3.849
2.383
29.998 22.269
34.000 29.813
20.674 _______
19.188 _______
185.297
187.465
Winst- en verliesrekening over 2013 (bedragen in duizenden euro’s) 2013 Netto omzet Geactiveerde eigen loonkosten Opbrengst werken voor derden Overige bedrijfsopbrengsten
2012
45.395
42.654
2.246 823 -969 _______
1.951 982 1.603 _______
Som der bedrijfsopbrengsten
47.495
Kostprijs omzet Kosten uitbesteed werk en materiaalkosten Personeelskosten Afschrijvingen Overige bedrijfskosten
4.943 2.149 7.963 4.430 8.654 _______
Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Resultaat uit deelnemingen Vrijval overlopend actief Geconsolideerd resultaat na belastingen
16
47.190 4.879 3.811 6.566 4.138 14.111 _______
28.139 _______ 19.356
33.505 _______ 13.685
-3.169 _______
-3.233 _______
16.187
10.452
4.078
3.406
-336 -5.348 _______
-1.742 -5.348 _______
6.425
-44
Kasstroomoverzicht (bedragen in duizenden euro’s)
Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat
Afschrijvingen en duurzame waardeverminderingen Mutaties in werkkapitaal: voorraden vorderingen en overlopende activa kortlopende schulden Mutatie voorzieningen Rentebaten Ontvangen dividend Vennootschapsbelasting
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Overige mutaties in financiële vaste activa
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Rentelasten Mutatie langlopende schulden Dividenduitkering
Netto kasstroom
Liquide middelen begin boekjaar Liquide middelen einde boekjaar Netto kasstroom
17
2013
2012
19.356 _______
13.685 _______
5.446
5.499
401 1.974 1.486 1.466 328 167 -3.282 _______ 7.986 _______ 27.342
524 -1.675 1.458 -4.511 777 -705 -1.538 _______ -171 _______ 13.514
-14.607 176 -146 _______ -14.576 _______ 12.766
-14.824 175 1.587 _______ -13.062 _______ 452
-3.497 -11.546 _______ -15.043 _______ -2.277
-4.010 -10.095 -6.000 _______ -20.105 _______ -19.653
2.289 12 _______ -2.277
21.942 2.289 _______ -19.653
Algemeen Activiteiten De activiteiten van Cogas Infra en Beheer B.V., statutair gevestigd te Almelo bestaat uit het beheren van Elektriciteits- en Gasnetten een en ander zoals bedoeld in de Elektriciteitswet 1998 en de Gaswet. Groepsverhoudingen Cogas Infra en Beheer B.V. maakt uit van een groep, waarvan Cogas Holding N.V. te Almelo aan het hoofd staat. Op grond van artikel 403 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek is gebruik gemaakt van de vrijstelling van deponering bij het Handelsregister van de jaarrekening van Cogas Infra & Beheer B.V. en de accountantscontrole. Cogas Holding N.V. is op grond van dit genoemde artikel hoofdelijk aansprakelijk voor de vennootschap.
Algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening De jaarrekening 2013 is opgesteld in overeenstemming met de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW, waarbij benamingen zijn toegepast die in de bedrijfstak gebruikelijk zijn. De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen de nominale waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Financiële instrumenten Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als financiële derivaten verstaan. Voor de grondslagen van primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd op basis van historische kosten, zijnde de verkrijgingsprijs of vervaardigingsprijs verminderd met de ontvangen bijdragen van derden en met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De vervaardigingsprijs bestaat uit materiaalkosten, directe arbeidskosten en een toerekenbaar deel van de indirecte productiekosten gebaseerd op een normaal niveau van de bedrijfsactiviteiten. De afschrijvingen zijn gebaseerd op de verwachte economische levensduur en vinden lineair plaats vanaf het moment van ingebruikname. Kosten voor periodiek onderhoud worden ten laste gebracht van het resultaat op het moment dat deze zich voordoen. Subsidies in verband met de aanschaf van (materiële) vaste activa worden gepassiveerd onder de overlopende materiële vaste activa. Deze subsidies worden tijdsevenredig over de geschatte economische levensduur van deze activa ten gunste van de winst-en-verliesrekening gebracht.
18
Financiële vaste activa De niet-geconsolideerde deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde, doch niet lager dan nihil. Deze nettovermogenswaarde wordt berekend op basis van de grondslagen van Cogas Infra en Beheer B.V. Deelnemingen met een negatieve nettovermogenswaarde worden op nihil gewaardeerd. Wanneer de vennootschap geheel of ten dele instaat voor de schulden van de desbetreffende deelneming wordt een voorziening gevormd, primair ten laste van de vorderingen op deze deelneming en voor het overige onder de voorzieningen ter grootte van het aandeel in de door de deelneming geleden verliezen, dan wel voor de verwachte betalingen door de vennootschap ten behoeve van deze deelneming. Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs en indien van toepassing onder aftrek van bijzondere waardeverminderingen. De vorderingen op de deelnemingen als gevolg van leningen, alsmede de overige vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. De kapitaalbelangen, niet zijnde deelnemingen, met een duurzaam karakter worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. Onder de financiële vaste activa zijn actieve belastinglatenties opgenomen, indien en voorzover het waarschijnlijk is dat realisatie van een belastingclaim te zijner tijd zal kunnen plaatsvinden. Deze actieve latenties zijn gewaardeerd tegen contante waarde (4%) en hebben overwegend een langlopend karakter. Voorraden De voorraden, grond- en hulpstoffen en handelsgoederen worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde. Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de voorraden. De waardering van de voorraden grond- en hulpstoffen komt tot stand op basis van gemiddelde inkoopprijzen. Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijke voorzieningen voor risico van oninbaarheid. De voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordelingen van de vorderingen. Effecten De effecten zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. Liquide middelen De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Voorzieningen De voorzieningen worden tegen nominale waarde opgenomen tenzij anders vermeld in de toelichting.
Voorziening voor personeelsbeloningen De pensioenregeling wordt onder het Nederlandse pensioenstelsel gefinancierd door afdrachten aan een bedrijfstakpensioenfonds Deelname aan het bedrijfstakpensioenfonds is verplicht gesteld in de collectieve arbeidsovereenkomst waaronder Cogas Infra en Beheer B.V. valt. De opbouw van de pensioenaanspraken wordt steeds in het betreffende kalenderjaar afgefinancierd door middel van (tenminste) kostendekkende premiebetalingen. De pensioenregeling is een middelloonregeling met – voor zowel actieve als inactieve deelnemers(slapers en gepensioneerden) - voorwaardelijke toeslagverlening. De toeslagverlening is afhankelijk van het beleggingsrendement De dekkingsgraad van het betrokken bedrijfstakpensioenfonds bedraagt ultimo 2013 volgens opgave van het fonds 106%. Op basis van het uitvoeringsreglement heeft de groep bij een tekort in het fonds geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan door hogere toekomstige premies.
19
Voorziening Jubileumuitkeringen Voor de in de toekomst te betalen jubileumuitkeringen aan de medewerkers is een voorziening opgenomen. In de berekening is rekening gehouden met de achterliggende diensttijd, de leeftijden en het verwachte verloop van de medewerkers, rekening houdende met de specifieke inhoud van de jubileumregeling en de sociale lasten. De jubileumuitkering is evenredig aan de diensttijd toegerekend, en contant gemaakt tegen 4%.
Voorziening Wachtgeldregeling Onverkort de voorwaarden gesteld in de "Wachtgeldregeling 1995" hebben alle werknemers die voor 1 januari 1997 voor onbepaalde tijd in dienst zijn getreden recht op een wachtgelduitkering in geval van onvrijwillge werkloosheid na beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Voor mogelijke verplichtingen op grond van het hiervoor genoemde wachtgeldreglement is een voorziening gevormd.
Overige voorzieningen Voorzieningen worden gevormd indien: o per balansdatum een juridisch afdwingbare en/of feitelijke verplichting bestaat die voortvloeit uit gebeurtenissen voor de balansdatum; o het aannemelijk is dat er een uitstroom van middelen zal plaatsvinden om de verplichting af te wikkelen en; o een betrouwbare schatting kan worden gemaakt van de verplichting.
Grondslagen voor de resultaatbepaling Netto omzet De netto omzet energie betreft het gefactureerde transport, inclusief vastrecht en wettelijke toeslagen, vermeerderd met de raming van het nog te factureren transport over de periode tussen de laatste meteropnamedatum en de balansdatum van het boekjaar, verminderd met het hiervoor gereserveerde bedrag ultimo voorgaand boekjaar. De afwijkingen tussen de raming en de afgerekende bedragen worden in het volgende boekjaar verantwoord.
Overige grondslagen Aandeel in het resultaat van niet geconsolideerde ondernemingen Als resultaat van deelnemingen waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid, wordt opgenomen het aan de vennootschap toekomende aandeel in het resultaat van deze deelnemingen. Dit resultaat wordt bepaald op basis van de bij Cogas Infra en Beheer B.V. geldende grondslagen voor waardering en resultaatbepaling. Bij deelnemingen (effecten) waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, wordt het dividend als resultaat aangemerkt. Verwerking hiervan vindt plaats onder de financiële baten en lasten. Subsidies Exploitatiesubsidies worden ten gunste van de winst-en-verliesrekening gebracht in het jaar ten laste waarvan de gesubsidieerde uitgaven komen/waarin de opbrengsten zijn gederfd/waarin het exploitatietekort zich heeft voorgedaan. Vennootschapsbelasting Vennootschapsbelasting over het resultaat wordt berekend door de toepassing van nominaal geldende tarieven op het in de jaarrekening getoonde resultaat voor belastingen, rekening houdend met permanente verschillen tussen dit resultaat en het resultaat volgens fiscale grondslagen. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is op basis van de indirecte methode opgesteld. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen. Vennootschapsbelasting, ontvangen interest en ontvangen dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde interest en betaalde dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.
20
Toelichting op de balans (bedragen in duizenden euro’s) Materiële vaste activa Overzicht van het verloop van de balanswaarde in 2013 en de aanschafwaarde per 31 december naar de aard van de activa
Bedrijfsgebouwen en terreinen
aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen boekwaarde per 1 januari investeringen aanpassing aanschafwaarde (desinvesteringen) afschrijvingen aanpassing cumulatieve afschrijvingen (desinvesteringen)
boekwaarde per 31 december
Andere bedrijfsmiddelen
Bedrijfsmiddelen in uitvoering
14.689 -7.115 ______ 7.574
187.071 -106.070 ______ 81.001
28.905 -23.007 ______ 5.898
______ 10.922
695
3.168
-7.026
______ 324
17.770 -578 -3.432 402 ______ 14.162
______ 1.524
______ -7.026
15.384 -7.485 ______ 7.899
204.167 -109.004 ______ 95.163
32.024 -24.602 ______ 7.422
3.896
-370
aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen
Distributieleidingen en installaties
10.922
-1.644
______ 3.896
De verkoop van vaste activa vermeld onder het hoofd andere bedrijfsmiddelen heeft betrekking op de verkoop van auto's, IT apparatuur en overige vaste activa. De voornaamste gehanteerde afschrijvingstermijnen zijn: Bedrijfsgebouwen en terreinen
30
jaar
Machines en installaties
10 - 15
jaar
Distributieleidingen en installaties
20 - 55
jaar
5 - 12
jaar
Andere bedrijfsmiddelen Financiële vaste activa Deelnemingen in overige verbonden partijen
Omschrijving
Deelnemingspercentage
Selco Network Management A,B,C,D B.V.
BioEnergie Twente B.V. Totaal
100%
3,67%
100%
72
3.105 -2.080 _______ 1.025
2.085 -5.055 _______ -2.970
5.262 -7.135 _______ -1.873
131 -167 -247 -98 _______ 644
-468
-337 -167 5.386 -98 _______ 2.911
Aandeel vermogen kapitaal Aandeel in overig vermogen Stand 1 januari 2013
Trianel Gaskraftwerk HammUentrop GmbH, Aachen
_______ 72
Aandeel in resultaat Gedeclareerd dividend/uitgekeerd aandeel in de winst Kapitaalstortingen Bijzondere waardevermindering
-72 _______
Stand 31 december 2013
21
5.705 _______ 2.267
Totaal
241.587 -136.192 _______ 105.395 14.607 -578 -5.446 402 _______ 8.984 255.471 -141.091 _______ 114.380
Leningen aan groepsmaatschappijen
31-12-2013
31-12-2012
_________
5.553 _________ 5.553
9.148
11.016
-796 _________ 8.352
-1.868 _________ 9.148
BioEnergie Twente B.V.
Overige langlopende vorderingen Latente belastingvordering per 1 januari Af: vrijval latentie Latente belastingvordering per 31 december
De latente belastingvordering (vennootschapsbelasting) is gevormd voor de verschillen tussen fiscale en commerciële waardering van distributienetwerken. Overlopend actief Stand per 1 januari Af: vrijval lopend boekjaar Stand per 31 december
31-12-2013
31-12-2012
56.668
62.016
-5.348 _________ 51.320
-5.348 _________ 56.668
29 7 _______ 36
29 7 _______ 36
411 _________ 411
_______
63.030
69.532
Effecten aantal 128 16.823
N.V. KEMA te Arnhem EDSN B.V. te Arnhem
waarde € 227,00 € 0,40
De effecten zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. Overige leningen Lening aan EDSN B.V. te Arnhem
Totaal financiële vaste activa
22
Voorraden
31-12-2013
31-12-2012
726 -61 _______ 665
1.066 _______ 1.066
2.335 -584 _______ 1.751
4.344 -604 _______ 3.740
3.838 230
2.895 181
1.391 _______ 5.459
2.367 _______ 5.443
7.210
9.183
12
2.289
31-12-2013
31-12-2012
Maatschappelijk kapitaal, 20.000 aandelen
200.000
200.000
Af: Nog niet uitgegeven aandelen
124.401 _______ 75.599
124.401 _______ 75.599
26.526
28.303
-44 _______ 26.482
4.223 6.000 _______ 26.526
_______
_______
102.081
102.125
Grond- en hulpstoffen Voorziening incourant Totaal voorraden
Vorderingen en overlopende activa Debiteuren Handelsdebiteuren Voorziening dubieuze debiteuren
Overige vorderingen: Nog te factureren aan debiteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Dutch Energie Holding GmbH Groepsmaatschappijen Overlopende activa
Totaal vorderingen en overlopende activa
Liquide middelen Deze middelen staan vrij ter beschikking. Eigen vermogen Gestort en opgevraagd kapitaal Het maatschappelijk kapitaal bestaat uit 20.000 gewone aandelen, elk met een nominale waarde van € 1.000,--.
Geplaatst en gestort kapitaal Overige reserves Het verloop van de reserves was als volgt: Stand per 1 januari Mutaties boekjaar: Bij: Netto resultaat voorgaand boekjaar Af: Dividend Totaal overige reserves
Stand per 31 december
23
Voorzieningen Voorziening Cross Border Lease Er was een voorziening gevormd voor verplichtingen als gevolg van de Cross Border Lease. Deze voorziening was gewaardeerd tegen contante waarde. Het verloop van deze voorziening was in 2013 als volgt:
31-12-2013
Saldo per 1 januari Dotaties
31-12-2012 4.757
_______ Onttrekkingen Vrijval wegens vroegtijdige ontbinding contract. _______
_______ 4.757 249 4.499 _______
Saldo per 31 december In het jaar 2012 zijn de contracten met betrekking tot de Cross Border Lease ontbonden en resteren er geen verplichtingen. Personeelsbeloning Voorziening jubileumuitkering Overeenkomstig Richtlijn 271 (personeelsbeloningen) voor de jaarverslaggeving van de raad voor de jaarverslaggeving voor grote en middelgrote rechtspersonen is een voorziening opgenomen voor de in de toekomst te betalen jubileumuitkeringen aan de medewerkers. De dotatie aan deze voorziening is als last in de winst- en verliesrekening verwerkt. Verwacht wordt dat € 26 duizend binnen één jaar zal worden afgewikkeld. Saldo per 1 januari Dotaties
Onttrekkingen Saldo per 31 december
252 12 _______ 264 28 _______ 236
256 39 _______ 295 43 _______ 252
2.131 2.107 _______ 4.238 625 _______ 3.613
1.881 1.500 _______ 3.381 750 500 _______ 2.131
3.849
2.383
Overige voorzieningen Saldo per 1 januari Dotaties
Onttrekkingen Vrijval Saldo per 31 december Het bedrag zal binnen vijf jaar worden afgewikkeld. Totaal voorzieningen De voorzieningen hebben overwegend een langlopend karakter.
24
Langlopende schulden Onderhandse leningen De onderhandse leningen kunnen worden onderverdeeld in: Gedeelte van de leningen met een resterende looptijd van meer dan 5 jaar Bedrag leningen met een resterende looptijd van 5 jaar en minder Totaal van de onderhandse leningen Af: Aflossingsverplichtingen op de onderhandse leningen voor volgend boekjaar, opgenomen onder schulden op korte termijn
31-12-2013
31-12-2012
33.248 _______ 33.248
36.642 _______ 36.642
3.250 _______ 29.998
2.642 _______ 34.000
29.812 _______ 29.812
37.266 _______ 37.266
7.543 _______ 22.269
7.453 _______ 29.813
3.250 7.543 1.286 1.245 96 3.785 3.415 54 _______ 20.674
2.642 7.453 2.737 865 81 2.462 2.948
Het gemiddelde rentepercentage over 2013 bedroeg 4,3% (2012: 4,4%)
Groepsmaatschappijen Gedeelte van de leningen met een resterende looptijd van meer dan 5 jaar Bedrag leningen met een resterende looptijd van 5 jaar en minder Totaal van de onderhandse leningen Af: Aflossingsverplichtingen op de onderhandse leningen voor volgend boekjaar, opgenomen onder schulden op korte termijn
Het gemiddelde rentepercentage over 2013 bedroeg 5,3% (2012: 5,3%) Kortlopende schulden Kortlopend deel Onderhandse geldleningen Kortlopend deel Leningen groepsmaatschappijen Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Pensioenpremies Groepsmaatschappijen Overlopende passiva Schulden aan kredietinstellingen
25
_______ 19.188
Toelichting op de winst- en verliesrekening (bedragen in duizenden euro’s) 2013
2012
20.313 2.898 20.778 1.405 _______ 45.395
18.823 3.174 19.327 1.330 _______ 42.654
2.246
1.951
111 487 225 _______ 823
631 351
Netto omzet Infra & Beheer - Aardgas - Elektriciteit
transport- en aansluitdienst meetdienst transport- en aansluitdienst meetdienst
20.246 20.778
67
Geactiveerde eigen loonkosten De geactiveerde eigen loonkosten betreffen uren van eigen personeel die zijn besteed aan werkzaamheden ten behoeve van investeringsprojecten.
Opbrengst werken voor derden Infra & Beheer - Gasdistributie - Elektriciteitsdistributie - Interne opbrengsten
134
28
_______ 982
De opbrengst werken voor derden bevat onder meer aansluitbijdragen, schades, fraude en vergoedingen voor af- en heraansluiting.
Overige bedrijfsopbrengsten Overige opbrengsten
-969 _______ -969
1.603 _______ 1.603
4.943 _______ 4.943
4.879 _______ 4.879
690 1.459 _______ 2.149
730 1.556 1.525 _______ 3.811
De overige opbrengsten is het resultaat van de verkoop en inkoop van energie.
Kostprijs omzet - Elektriciteit
transport
Kosten uitbesteed werk en materiaalkosten Materiaalkosten Werkzaamheden en diensten van derden Kosten meetbedrijf
26
2013
2012
5.168 1.125 923 747 _______ 7.963
4.845 708 392 621 _______ 6.566
5.446 -1.016 _______ 4.430
5.499 -1.361 _______ 4.138
264 13 190 45 251 660 7.231 _______ 8.654
179 103 -60 6.865 127 1.067 5.830 _______ 14.111
328 -3.497
777 -4.010
_______ -3.169
_______ -3.233
4.037 -755
2.613 -1.075
Mutatie belastinglatentie
796 _______ 4.078
1.868 _______ 3.406
Effectief belastingstarief
25,2%
32,6%
Personeelskosten Salarissen Wettelijke en vrijwillige sociale lasten Interne bedrijfsregelingen Pensioenlasten
Afschrijvingen De specificatie van de afschrijvingen is als volgt: Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Doorbelaste afschrijvingskosten
De afschrijvingen zijn berekend op basis van de historische kostprijs.
Overige bedrijfskosten Uitzendkrachten Onderhoudscontracten Oninbare vorderingen Kosten Cross Border Lease Kosten nutsinstellingen en toezicht Overige bedrijfskosten Doorbelaste kosten Facilitaire Diensten B.V.
908
-248 7.231
Uitkomst van de financiële baten en lasten Rentebaten Rentelasten onderhandse en converteerbare leningen Overige rentelasten
Belastingen en resultaten uit gewone bedrijfsuitoefening Op basis van commercieel resultaat (25%) Fiscale verschillen
Het effectieve belastingpercentage wijkt in 2012 af van het normale belastingtarief als gevolg van fiscale verschillen. Dit heeft voornamelijk te maken met de afwikkeling van de Cross Border lease
27
Niet in de balans opgenomen verplichtingen Cogas B.V. is hoofdelijk aansprakelijk voor de verplichtingen van de fiscale eenheid. Op dit moment bestaat nog een discussie met de Belastingdienst over de ingediende aangifte vennootschapsbelasting over het jaar 2006. Het belangrijkste issue dat de Belastingdienst in haar vragenbrief aan de orde heeft gesteld is de behandeling van de deelnemingsvrijstelling Cogas Energie B.V. (verkoop leveringsbedrijf). De uitkomst van deze discussie is op dit moment nog niet in te schatten. De directie streeft ernaar om de bestaande discussies op te lossen en de genoemde aangifte in 2014 definitief te maken. Als gevolg van een wijziging in de fiscale behandeling van deelnemingen in entiteiten die kleiner zijn dan 5% is met ingang van 1 januari 2010 de deelnemingsvrijstelling niet meer van toepassing op het belang van Cogas Infra en Beheer B.V. in TGH. Als gevolg van deze sfeerovergang is in overleg met de Belastingdienst de waarde van het belang per 1 januari 2010 bepaald op 10 miljoen euro. Het Eigen Kapital II maakt geen deel uit van voormelde waarde. In april 2012 heeft als gevolg van de Energiewende in Duitsland een zware prijsval plaatsgevonden op de markten voor elektrische energie. Het gevolg hiervan is dat de deelneming in TGH voor wat betreft het Eigenkapital I op nihil moet worden gewaardeerd. Bij verkoop van de aandelen in TGH, welke naar verwachting in 2014 zal plaatsvinden, zal een fiscaal aftrekbaar verlies van circa 9,5 miljoen euro worden gerealiseerd. Commercieel is TGH, zoals genoemd onder noot 2, gewaardeerd tegen 0,6 miljoen euro.
Overige gegevens Statutaire bepalingen inzake de resultaatbestemming De statutaire bepalingen volgens artikel 34 inzake de resultaatbestemming luiden als volgt: De winst staat ter vrije beschikking van de algemene vergadering van aandeelhouders.
Voorstel bestemming resultaat boekjaar 2013
voorgesteld dividend toevoeging/onttrekking aan de algemene reserve
De bestemming van het resultaat over 2013 is niet in de jaarrekening verwerkt.
28
2013
2012
6.425 _______
-44 _______
6.425
-44
Bijlage: Gesegmenteerde informatie € * 1.000
Netto-omzet Amortisatie bijdragen Overige baten
Totaal
TAD Elektriciteit
Transportdienst Gas
Aansluitdienst Gas
Meetdienst KVB Gas
Overige activiteiten
2.413
Meetdienst KVB Elektriciteit 1.419
45.447
20.402
18.596
-48
-25
-27
2.892
-275
7
-9
6
-
-150
245
43
88
-
-
-526
45.249
20.622
18.612
2.508
1.410
2.898
-801
Inkoop transport
3.874
3.297
-
-
-
-
577
Inkoop netverliezen
1.070
1.070
-
-
-
-
-
1
1
-
-
-
-
-
16.518
4.557
7.219
1.222
698
2.012
810
21.463
8.925
7.219
1.222
698
2.012
1.387
Totaal bedrijfsopbrengsten* Bedrijfskosten
Lokale heffingen Personeelskosten, uitbesteed werk en andere externe kosten* Totaal kosten van inkoop, uitbesteed werk en operationele kosten Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen vaste activa Totaal bedrijfskosten
4.430
1.401
1.347
1.036
192
435
19
25.893
10.326
8.566
2.258
890
2.447
1.406
Bedrijfsresultaat
19.356
10.296
10.046
250
520
451
-2.207
110.485
43.306
36.291
17.320
2.528
4.056
6.984***
Gesegmenteerde activa Materiële vaste activa**
* In de jaarrekening worden de geactiveerde eigen loonkosten (€ 2.246.000) verantwoord onder de bedrijfsopbrengsten. Voor de vergelijkbaarheid met reguleringsdata zijn de geactiveerde eigen loonkosten in mindering gebracht op de personeelkosten, uitbesteed werk en andere externe kosten. ** De post is exclusief bedrijfsmiddelen in uitvoering. ***De kosten van deze vaste activa worden resultaatneutraal doorbelast door Cogas Infra en Beheer B.V. aan de overige Cogas entiteiten, aangezien die door de gehele Cogas organisatie worden gebruikt.
Toelichting Algemeen Op grond van artikel 43 van de Elektriciteitswet 1998 en artikel 32 van de Gaswet dient de netbeheerder een afzonderlijke boekhouding te voeren voor het beheer van netten en deze jaarlijks te publiceren. Met het publiceren van dit jaarverslag, aangevuld met deze bijlage geeft Cogas invulling aan deze verplichting. Dit segmentatie overzicht over 2013 is opgesteld op basis van de indeling van de verschillende gereguleerde rapportages. Deze segmentatie indeling is met de toezichthouder ACM afgestemd. De cijfers zijn opgesteld op basis van Titel 9 Boek 2 BW.
29