Lokaties groen gas/CO2-productie en glastuinbouw Programma:
Kas als Energiebron, Transitie bio-energie
Van:
Sander Peeters, Energy Matters,
[email protected], 030-691 1844
Aan:
Ondernemersplatform bio-energie voor de glastuinbouw
Datum:
4 oktober 2012 (update)
Inleiding De CO2 die vrijkomt bij het opwaarderen van biogas naar groen gas kan rendabel geleverd en benut worden voor CO2-bemesting. De groen gas/CO2-producent krijgt er een extra verdienmodel bij en de tuinder bespaart op inkoopkosten van vloeibare CO2 of OCAP-CO2. CO2 productie met wkk en ketel is momenteel door de hoge aardgasprijs duur, maar is nog wel goedkoper dan de inkoop van OCAP-CO2 en vloeibare CO2. Rechtstreekse levering van CO2 vanaf een nabijgelegen groengas-producent kan dus aantrekkelijk zijn. De groene CO2 uit de tot nu toe geleverde installaties van Pentair-Haffmans voldoet aan de ‘food grade’-norm. ‘Food grade’-CO2 kwaliteit, is minimaal 99,9% zuivere CO2, is echter geen noodzaak maar een houvast voor een plantveilige CO2-kwaliteit. Het gebruik van deze CO2-kwaliteit als gewasbemesting is niet schadelijk voor het gewas of personeel in de kas. Ook andere leveranciers van groen gas/CO2-installaties kunnen met nageschakelde techniek deze CO2-kwaliteit leveren. Hoe dan ook de geleverde CO2-kwaliteit dient te allen tijden geanalyseerd te worden op plantschadelijke concentraties i.r.t. de teeltstrategie. In deze notitie zijn de groen gas/CO2-productielokaties met de afstand in vogelvlucht tot het eerstvolgende glastuinbouwgebied opgesomd. Op de vraag welke afstand per leiding of wegtransport nog rendabel is kan een specifieke haalbaarheidstudie uitkomst bieden. I.r.t. CO2-levering van zuivere CO2 per leiding kan logischerwijs wel gesteld worden dat hoe korter de afstand tussen de CO2-producent en afnemer(s) en hoe min mogelijk weg- en water- en spoordoorkruisingen en hoe groter de levering en afname van CO2 over meerdere seizoenen, des te groter de kans op een rendabele case. In tegenstelling tot OCAP en ROCA zijn er nog geen kleinschalige initiatieven van CO2 levering per leiding. Om toch een grove indicatie te geven wordt een vergelijking gemaakt met rendabele biogasleidingtrajecten in Nederland en Duitsland. Melkveehouderij Van Beek in Zeewolde heeft sinds 2009 een biogasleiding van 5,5 kilometer naar de warmte centrale van Essent in gebruik. En bij Eco Zathe in Goutum ligt een 5,5 km biogasleiding naar een woonwijk. Ook in Duitsland zijn 3 o rendabele biogasleidingtrajecten gerealiseerd tot maximaal 20 km (Bio Gas Anlage Braunschweig). Uitgaande van; 1 ton CO2 ~ 556,2 Nm CO2 bij 25 C en 1 atmosfeer, een kostprijs van 3 3 80 €/ton vloeibare CO2 ~14,4 €ct/Nm , een kostprijs van biogas van 56 €ct/Nm geeft een factor 3,9 (= 56/14,4). Uitgaande van 5,5 km en 20 km komt dit over de duim genomen neer op een CO2-leidingtraject van tussen de 1,4 km en maximaal 5 km. Het transport van groene CO2 per tankwagen ligt lastiger. Linde Gas en Air Liquide willen zich hier niet voor verlenen. Zij leveren via een transporteer affabriek gecertificeerde CO2. Er zijn ons dan ook geen CO2-transporteurs bekend die ongecertificeerde (foodgrade) CO2- willen vervoeren. Van de voorziene SDE beschikte en nieuwe groen gas/CO2-projecten is tevens de afstand weergeven echter in de praktijk wordt waarschijnlijk de helft gerealiseerd. Zie de volgende pagina’s met de volgende tabbellen en kaarten; 1. Operationele groen gas/CO2-productie en glastuinbouw; groene CO2 productie; ~94 kton CO2 per jaar (bron: referenties leveranciers, MEP en SDE+ aanvragen en beschikkingen) 2. Voorzien groen gas/CO2-projecten, SDE beschikt tot 3 september 2012; groene CO2 productie; ~142 kton CO2 per jaar 3. Nieuwe initiatieven groen gas/CO2 4. Kansenkaart Stichting Groen Gas Nederland 5. Glastuinbouwgebieden in Nederland
Informatie t.b.v. nieuwe leden van het ‘Ondernemersplatform bio-energie voor de Glastuinbouw’: Deze notitie is opgesteld vanuit het ‘programma Kas als Energiebron’, in opdracht van Productschap Tuinbouw en het Ministerie van EL&I. Voor meer informatie over ‘Biobrandstoffen’ en het ‘programma Kas als Energiebron’ zie www.energiek2020.eu en www.energymatters.nl/Glastuinbouw/Werkgroepen/Platformbioenergie.aspx of neem contact op met Sander Peeters,
[email protected], 030-6911844
1. Operationele groen gas/CO2-productie en glastuinbouw; groene CO2 productie; ~94 kton CO2 per jaar) 1 2 3 4
Locatie Ti l burg Wi js ter Col l e ndoorn Nuene n
Bedrijf Attero Ti l burg Attero Noord, voorhe en VAM Stortpl a a ts Sl a genweg Attero Zui d/Ca rbi oga s BV-Gul be rg Nuenen
Vergister Stortga s , RWZI Stortga s Stortga s Stortga s , RWZI
5 Beve rwi jk
Hooghee mra a ds cha p Hol l a nds Noorderkwa rti RWZI/AWZI er
6 Mi jdrecht
Wa te rnet/RWZI De Ronde Venen
7 Groni ngen
Attero Groni ngen, voorhee n Es s ent-Va groen Al l es vergi s ti ng
8 Zwol l e 9 Wi tteveen
Na tuurga s Ove ri js s el -Bi overgi s ti ng Zwol l e BVAl l es vergi s ti ng Bouwhui s Bi overgi s ti ng BV Cove rgi s ti ng
RWZI/AWZI
Groen gas (Nm3/hr) 300 342 25 1000
Opwerktechniek Wa ters crubbe r VPSA, Kool a ds orpti e Membra a n Kool a ds orpti e , PSA
Leverancier Ca rbi oga s Ci rma c ? Ca rbi oga s
CO2 (~kg/hr) 270 308 23 900
175 Membra a n, kool a ds orpti e Penta i r Ha ffma ns
40 Ga s wa s s e r, LP Cooa b
158
Ci rma c
36
710 LP Cooa b, a mi ne wa s s i ng
Ci rma c
639
420 Wa ters crubbe r 220 Mebra a n, kool a ds orpti e
? Penta i r Ha ffma ns
378 198
10 Buns chote n-Spa kenburg A va n de Groep e n zonen BV
Al l es vergi s ti ng
970 Wa ters crubbe r
11 Wel l
Ecofuel s BV
Al l es vergi s ti ng
300 Membra a n, kool a ds orpti e Penta i r Ha ffma ns
12 Bergen op Zoom
Ca rgi l l , voorheen Ne da l co
Bi oe tha nol
13 Di ntel oord
Koni nkl i jke Coöpera ti e Cos un U.A./Sui ker UniAl e l es vergi s ti ng
14 Ti rns
Scha a p Bi o Energi e
?
Aa nvul l end H2S-verwi jderi ng
1100
?
873 270
?
3000
?
990
Cove rgi s ti ng
206 Membra a n, kool a ds orpti e Penta i r Ha ffma ns
185
15 Bi ddi nghui zen Mts . Hots ma 16 Ams terda m/Wes tpoort RWZI We s tpoort
Cove rgi s ti ng RWZI/AWZI
220 Membra a n, kool a ds orpti e Penta i r Ha ffma ns 87 Membra a n Ci rma c
198 78
17 Ri js e nhout
De Meerl a nden Hol di ng NV
Al l es vergi s ti ng
400 LP Cooa b
Cri ma c
360
18 Mi ddenme er
HVC, Bi oga s Agri port BV
Al l es vergi s ti ng
750
?
Fra mes Ga s Proces s i ng
675
19 Vi erverl a ten
Koni nkl i jke Coöpera ti e Cos un U.A./Sui ker UniAl e l es vergi s ti ng
1250
?
?
1125
20 As ten Heus den
Ma a ts cha p Leenders
900
?
?
810
21 Oudeha s ke
Omri n-Bouw- e n Res ts toffen Fri es l a nd B.V. Stortga s , RWZI /AWZI
261
?
?
235
Cove rgi s ti ng
Glastuinbouw km El s hout 11 >50km >50 >50km >50 Deurne 18 Mi e rl o 3 Aa l s me er 21 Hee rhgowa a rd 22 Roe l ofa a rends ve en 29 Mi jdrecht (ten Wes te n) 4 Noords e Buurt 5 Aa l s me er (ten Zui d-Oos ten) 8 Vl euten, Ha rme l en 15 Ni euwkoop 16 Roe l ofa re nds vee n 19 Hoogeza nd-Sa ppeme er 11 Eems ha ven 30 Luttel gee s t 33 Ens 26 Eri ca (ten wes ten) 19 Kl a zi e na veen 25 Vl euten 33 Ha rmel en 33 Wel l e rl ooi (ten Oos ten) 4 Hors t a a n de Ma a s 14 Ma a s bree 24 Berge n op Zoom (Noord) 7 Ri l l a nd 10 Di nterl oord (te ontwi kke l e n) 16 Moerdi jk 30 Hoe ks che Wa a rd 32 Berge n op Zoom (Noord) 11 Di nterl oord (te ontwi kke l e n) 5 Moerdi jk 14 Berl i kum 21 Sexbi erum 20 Ens 29 Aa l s me er 19 Roe l ofa re nds vee n 39 Ni euwkoop 28 Aa l s me er 3 Roe l ofa re nds vee n 9 Ni euwkoop 14 Vl euten 28 Enhui ze n 15 Andi jk 10 Hee rhgowa a rd 17 Hoogeza nd 18 Sa ppeme er 20 Heus de n 0,3 Deurne 11 Ma a s bree 19 Luttel gee s t 25
2. Voorziene groen gas/CO2-projecten, SDE beschikt; groene CO2 productie; ~142 kton CO2 per jaar Locatie 22 Weurt
Bedrijf ARN BV
Vergister RWZI
23 Hens broe k
Franico
Al l es vergi s te r
450
24 Thole n
MTS De Ri jke Biogas BV
Al l es vergi s te r
500
25 Be il en 26 Koots terti ll e 27 Kl azi enave en
Oos terhof-Hol man behe er BV Al l es vergi s te r Oos terhof-Hol man Mil i eutechni ek BV Al l es vergi s te r Hos t Kl azi ena veen BV Al l es vergi s te r
1250 1250 400
28 Dra chte n 29 Be mmel
Orgaworl d BV Bio Ene rgi e Bergerde n BV (BEB)
Al l es vergi s te r Cove rgi s ter
648 950
30 Al phen aan den Ri jn
Del ta Mi li eu Compos te re n BV
Al l es vergi s te r
650
31 Ri l l and
Groene Poort BV
Al l es vergi s te r
1875
32 Waa lwi jk
Hos t Wabico BV
RWZI/AWZI
33 Ti l burg
Deponie Zuid NV
Al l es vergi s te r
749
34 35 36 37
Ecos on BV Van Genugten VOF Rei li ng Sterks el BV Kuijs ten Montfort BV
Al l es vergi s te r Cove rgi s ter Al l es vergi s te r Cove rgi s ter
850 450 1500 180
38 Maas tri cht 39 Be ltrum 40 Hardenbe rg
Attero Zui d, Maas tricht Groot Zeve rt Vergi s ti ng BV Biobra nds toffabri ek Hardenberg VOF
Al l es vergi s te r Cove rgi s ter Al l es vergi s te r
428 625 3000
41 42 43 44 45
Attero Zui d, De urne Biove rgi s ti ng Zwol l e BV Landbouwbedrijf Kl oos terman BV Bio Ene rgi e Coevorde n BV ?
Al l es vergi s te r Al l es vergi s te r Al l es vergi s ti ng hub Cove rgi s ter Cove rgi s ter
428 1875 500 803 13
Son Si nt Oede nrode Sterks el Montfort
Deurne Punthors t Nie uwe roord Coe vorden Seve num
46 Zwarte broek
?
Cove rgi s ter
Groen gas (Nm3/hr) Leverancier 350
30
15
CO2 (~kg/hr) Invoeding Glastuinbouw km 315 2012 Hui s s en 12 Bemmel 7,5 Angeren 13 405 2012 Hens broek 0,2 Hee rhugowaard 3,5 Wie ri nge rmeer 19 Andi jk 23 450 2012 Ste enbe rge n 10 Bergen op Zoom 13 Ri ll and 15 Di ntel oord 17 1125 2012 Kla zie naveen/ Erica 28 1125 2012 Berl ikum 43 360 2012 Kla zie naveen 0,5 Eri ca 8,5 583 2012 Berl ikum 30 855 2012 Angeren/ Be mmel 0,2 Hui s s en 2,5 585 2012 Roel ofarends veen 9,5 Bl ei s wi jk 10 Noords e Buurt/ Ni euwkoop 14 Aal s meer 14 Harmel en/Vl euten 22 Wes tla nd 27 1688 2012 Ri ll and 0,2 Bergen op Zoom 13 Ste enbe rge n/Di ntel oord 18 27 2012 Els hout 4,5 Ma de, na bi j Amercentra le 17 Zal tbomme l 15 Moerdi jk 33 674 2012 Els hout 11 Ma de, na bi j Amercentra le 19 765 2012 Deurne 25 405 2012 Sint Oe denrode 0,5 1350 2012 Deurne 18 162 2012 Hors t a /d Maas 35 Ma as bree 26 385 2012 >50 563 2012 >50 2700 2012 Eri ca 24 Kla zie naveen 32,5 385 2012 Deurne 1 1688 2012 Ens 27 450 2012 Eri ca 23 723 2012 Kla zie naveen 29,5 12 Sevenum 0,2 Hors t a /d Maas 4 Ma as bree 6 14 >50
3. Nieuwe initiatieven groen gas/CO2: Locatie 47 Sterks el 48 Roermond
Bedrijf HVI de Kempen RWZI Roermond
Vergister Al l es vergi s ter RWZI
49 50 51 52
VOF Bi o-energi e Veenda m Bi oga s Ni s tel rode BV Bi opark Terneuzen Mts . P.J. en M.C. Pronk
Covergi s ter Covergi s ter Overi ge vergi s ti ng Covergi s ter
? ? ? ?
53 Veel erveen 54 Wi js ter
Groen Ga s Veel erveen Mts . B en A.A.M. van Noord-Goes
Overi ge vergi s ti ng Covergi s ter
? ?
55 Hi aure
Mts H. B. en S. Lawerman-Di jks tra
Covergi s ter
?
Zui dl a ren Ni s tel rode Terneuzen Wa rmenhui zen
Groen gas (Nm3/hr) Leverancier ? ?
CO2 (~kg/hr) ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
Invoeding Glastuinbouw km 2012 Deurne 18 2012 Ma as bree 15 Hors t a /d Maa s 25 2012 >50 2012 Deurne 31 2012 Terneuzen 2,5 2012 Wi eri ngermeer 20 Andi jk/Enhui zen 30 2013 Hoogeza nd-Sa ppemeer 28 2012 Eri ca 28 Kl a zi ena veen 33 2013 >50
4. Kansenkaart Stichting Groen Gas Nederland De kansenkaart van Stichting Groen Gas Nederland toont alle biogasprojecten van Nederland (tot 3 september 2012). Groengasinitiatieven en projecten die nog niet zijn gerealiseerd, maar al wel in het bezit zijn van een SDE-beschikking (zie ook www.groengas.nl) .
Regio Noord:
Regio Oost:
Regio West:
Regio Zuid:
Glastuinbouwgebieden in Nederland
