CO2-FOOTPRINT ANALYSE TIMMERHUIS GROEP ANALYSE 2014 JANUARI-DECEMBER (27-01-2015)
1. INLEIDING
De Timmerhuis Groep hecht waarde aan duurzaamheid en het milieu. Daarom wordt de CO2-footprint van Timmerhuis middels dit document in kaart gebracht. Het document is opgesteld conform de norm ISO14064. In dit verslag wordt de jaarlijkse balans opgemaakt met betrekking tot de CO2 uitstoot. Om tot een kwalitatief goede analyse te komen worden de volgende stappen doorlopen. Allereerst is het van belang de organisatorisch grens te bepalen. Hierin wordt bepaald welke onderdelen tot het bedrijf gerekend worden en welke emissies dus meetellen voor de CO2-footprint en welke niet. Hierbij is de grens bepaald volgens het Green House Gas - protocol. Vervolgens worden alle emissies die binnen de organisatorische grens vallen geanalyseerd en toegewezen aan verschillende groepen emissies. Deze groepen worden scopes genoemd, hierbij beperken we ons tot scope 1 (directe emissies) en scope 2 (indirecte emissies). Ten slotte vergelijken we het geanalyseerde jaar met het referentiejaar. Deze uitkomst wordt vergeleken met het reductieplan. Dit wordt uitgevoerd volgens het PDCA principe beschreven in het reductieplan.
2
INHOUDSOPGAVE
1.
Inleiding .......................................................................................................................................................... 2
2.
Organisatorische grens ................................................................................................................................... 4
Organisatie ...................................................................................................................................... 4 Projectgroep .................................................................................................................................... 4 Organisatorische grens .................................................................................................................... 4 3.
Emissies .......................................................................................................................................................... 5
Scopes .............................................................................................................................................. 5 analyse scope 1 ............................................................................................................................... 6 Analyse scope 2 ............................................................................................................................... 7 4.
Meetonnauwkeurigheden en onzekerheden ................................................................................................. 8
Scope 1 ............................................................................................................................................ 8 Scope 2 ............................................................................................................................................ 8 5.
Bijlagen ........................................................................................................................................................... 9
Bijlage 1
Overzicht wagenpark ................................................................................................... 9
Bijlage 2
Overzicht materieel ..................................................................................................... 9
Bijlage 3
Bronnenlijst ............................................................................................................... 11
3
2. ORGANISATORISCHE GRENS
ORGANISATIE Timmerhuis is al sinds 1976 actief in de weg- en waterbouw op verschillende vlakken. Timmerhuis Groep is gevestigd in Vriezenveen en is de overkoepelende naam voor 6 businessunits, elk met hun eigen expertise en discipline. Deze kunnen los worden ingezet maar ze fungeren ook complementair en kunnen elkaar waar nodig ondersteunen en versterken. Timmerhuis wordt onder andere ingeschakeld voor het ontwikkelen, coördineren en realiseren van civieltechnische projecten, het bouw- en woonrijp maken van diverse locaties, het uitvoeren van sloop- en saneringswerkzaamheden en het leveren van ophoog- en industriezand.
PROJECTGROEP Voor het in kaart brengen van de CO2- footprint is de volgende projectgroep opgesteld: Edo Evers Remco Wissink Kasper Kolman
Directeur Bedrijfsleider Projectvoorbereider
ORGANISATORISCHE GRENS Het reglement1a stelt: “de organisatorische grens dient zodanig gekozen te zijn dat er zich geen C-aanbieders onder de A-aanbieders bevinden”. A-aanbieders zijn hierbij de aanbieders die samen verantwoordelijk zijn voor 80% van de inkoopomzet van het bedrijf. De C-aanbieders zijn bedrijven die een zeggenschapsrelatie met het bedrijf hebben.1b Het GreenHouse Gas – protocol (hierna GHG) geeft twee methoden voor het bepalen van de organisatorische grens zodat deze voldoet aan bovenstaande voorwaarde: de financial control approach en de operational control approach (vrij vertaald: gebaseerd op de omzet of op het operationele vlak van het bedrijf).2 In dit geval zijn de grenzen bepaald op grond van het operationele vlak van het bedrijf. Hieronder vallen alle 6 de businessunits waaruit de Timmerhuis Groep bestaat: -
Timmerhuis Projecten Devri Infra – civieltechnisch projectburo Maathuis Braakhuis – sloopwerken en (asbest)saneringen Timmerhuis Sloop en Milieu Timmerhuis Zandwinning Timmerhuis Weg- en Waterbouw
In deze emissie inventarisatie wordt een vergelijk gemaakt met het vorige jaar 2012. De vergelijking met het basis jaar 2011 is te vinden in het volgende document ‘CO2 reductieplan 2014’. De wijze van benadering en uitvoering zijn ten opzichte van het basisjaar 2011 niet gewijzigd.
4
3. EMISSIES SCOPES Een goede CO2-footprint is niet alleen bepalen hoeveel een bedrijf uitstoot maar ook welke onderdelen binnen het bedrijf het meeste uitstoten. Zo kan men gemakkelijk inzicht verkrijgen in waar de emissies vandaan komen en hoe deze te verminderen. Het Handboek CO2-prestatieladder maakt hierbij (gebaseerd op het GHGprotocol) onderscheid in drie groepen emissies, scopes genoemd. De scopes zijn schematisch weergegeven in Figuur 1. SCOPE 1 Scope 1 omvat alle directe emissies, emissies die direct door de eigen organisatie worden uitgestoten. Het gaat hier bijvoorbeeld om het gasverbruik van het pand en het brandstofverbruik voor het wagenpark en het materieel. Een aparte groep in scope 1 zijn airco’s en koelingapparatuur. Zij stoten niet direct CO2 uit maar lekken wel koelvloeistoffen direct in de lucht die tot de broeikasgassen gerekend worden. SCOPE 2 Scope 2 omvat alle indirect emissies, emissies die al zijn uitgestoten voor een grondstof die door de organisatie wordt verbruikt. Voorbeelden hiervan zijn het elektriciteitsverbruik (op de centrale verbrand men fossiele brandstoffen om elektriciteit op te wekken), brandstofverbruik van zakenreizen met een privéauto of met het vliegtuig. SCOPE 3 Scope 3 omvat alle overige indirecte emissies. Hieronder vallen bijvoorbeeld de emissies die vrijkomen bij de afvalverwerking, bij het printen op papier of bij de elektra van klanten. In dit document zullen alleen de emissies uit scope 1 en 2 geanalyseerd worden over het jaar 2014.
Figuur 1 Overzicht scopes
5
ANALYSE SCOPE 1 Voor de analyse van scope 1 is de CO2 uitstoot voor drie subgroepen bepaald: Brandstofverbruik wagenpark Van de aanwezige wagens in het wagenpark is het gemiddelde verbruik, gemiddelde uitstoot en de getankte liters opgezocht. Hieruit is bepaald hoeveel ton CO2 elke auto heeft uitgestoten. Hiermee kwam de totale uitstoot van het wagenpark in 2014 op 152 ton. Een overzicht van alle auto’s in het wagenpark is te vinden in Bijlage 1 Overzicht wagenpark. Brandstofverbruik materieel Van het aanwezig materieel is ook de hoeveelheid CO2 bepaald. Dit kon echter niet per voertuigtype aangezien daar geen specificaties van bekend zijn. Daarom is hiervoor de hoeveelheid diesel dan wel gasolie (1c) vermenigvuldigd met een standaard getal, de conversiefactor , waaraan een liter van desbetreffende brandstof gelijk staat (in dit geval 1L = 3,135 kg CO2). De totale uitstoot van het materieel kwam in 2014 uit op 603 ton CO2. Een overzicht van het materieel is te vinden in Bijlage 2 Overzicht materieel. Gasverbruik In 2014 is er 6.343 m³ gas verbruikt door Timmerhuis. De conversiefactor voor aardgas(1c) bedraagt 1825 gCO2/m³. De uitstoot voor het gasverbruik bedraagt daarmee respectievelijk 11.57 ton CO2. Lekgas airco’s en koelinstallaties In de onderhouds- en handboeken van de airco’s is niet teruggevonden hoeveel koelmiddel er is gelekt in 2014. Wel is er uit de onderhoudsboeken te achterhalen hoeveel koudemiddel er in de verschillende (3) airconditioningunits moet zitten. Aangenomen wordt dat ongeveer 5% lekt . In alle airco’s van Timmerhuis zit 10,45 kg van het koelmiddel Freon R22. Deze heeft een aardopwarmingsvermogen van 1810. Dat wil zeggen (1c) dat 1 gram Freon de aarde even hard opwarmt als 1810 gram CO2 . Aangenomen wordt dat 0,05*10,45 = 0,52 kg Freon is gelekt. Dit komt overeen met 0,945 ton CO2 voor het jaar 2014 Scope 1 De totale uitstoot van directe CO2-emissies bedraagt in 2014 772 ton, de verdeling over de verschillende categorieën is weergegeven in Diagram 1. Hierbij zorgt het materieel voor ruim driekwart van de emissies in scope 1. Het wagenpark neemt 19% voor zijn rekening en het gas 2%.
2014 scope 1 2%
0%
19% Wagenpark Materieel Gas Airco's 79%
Diagram 1 Directe emissies 2014
6
ANALYSE SCOPE 2 Ook voor de analyse van de scope 2 emissies is de CO2- uitstoot in subgroepen gedeeld. Electra De verbruikte hoeveelheid elektriciteit is afgeleid uit de energierekening. Timmerhuis koopt groene stroom. Groene stroom heeft een CO2 footprint van 300 gram CO2/kWh(1c). De energierekening van 2014 bedroeg 55.226 kWh wat neerkomt op 14,07 ton CO2. Zakenreizen vliegtuig Met het vliegtuig is er in het jaar 2014 één zakenreis gemaakt. Dit komt neer op een totale uitstoot voor het zakenvliegverkeer van 0,27 ton CO2. Zakenreizen privé auto In 2014 is er in totaal 297405 km gereden met privéauto’s voor het werk. Dit komt, kijkend naar het type auto neer op 15,09 ton CO₂. Scope 2 De totale uitstoot van directe CO2-emissies bedraagt in 2012 29,43 ton CO2, de verdeling over de verschillende categorieën is weergegeven in Diagram 2. De elektra stoot veruit de meeste CO2 uit van scope 2. Dit is niet vreemd aangezien er weinig met vliegtuig en privéauto gereisd wordt voor de zaak.
2014 scope 2
Electra 48%
Vliegtuig
51% Zaken kilometers
1% Diagram 2 Indirecte emissies 2014
7
4. MEETONNAUWKEURIGHEDEN EN ONZEKERHEDEN
SCOPE 1
Het brandstofverbruik van het wagenpark wordt per wagen bijgehouden met een tankpas. Iedereen wordt voorzien van brandstof door Weitzelpoort Brandstoffencentrum. Niet iedereen heeft zijn kilometerregistratie bijgehouden waardoor niet voor elke auto de uitstoot via de kilometerstand is berekend maar via de conversiefactor voor benzine of diesel. Hier valt dus nog wat winst te behalen op de nauwkeurigheid. Een deel van het materieel en de machines is bevoegd op de openbare weg waardoor deze een eigen tankpas hebben. Het verbruik en de bijbehorende CO2-uitstoot kan dus betrouwbaar toegeschreven worden aan deze machines. Er zijn ook machines die naar het werk worden getransporteerd en daar uit een algemene brandstoftank tanken. Dit is dus minder goed toe te schrijven aan elke machine apart. Maar het aantal verbruikte liters geeft nog steeds een vrij accuraat beeld van de totale uitstoot van het materieel. Het gasverbruik is bepaald aan de hand van de gasrekening. Er wordt vanuit gegaan dat de meters van de gasleverancier een betrouwbaar beeld geven over het gasverbruik. Voor de airco en koelingapparatuur is een schatting gemaakt van 5% lekgas(3). Er is niet bekend of deze schatting ook klopt voor Timmerhuis en daarom zit hier naar alle waarschijnlijkheid een onnauwkeurigheid in. Daarentegen is het aandeel van de airco’s in scope 1 nihil waardoor geen grote verschillen in de verhoudingen worden verwacht.
SCOPE 2 Het elektriciteitsverbruik is bepaald aan de hand van de energierekening. Net zoals bij het gas worden de meterstanden van de energieleverancier betrouwbaar genoeg geacht. De zakenreizen per vliegtuig zijn bepaald aan de hand van de gevlogen kilometers tussen de vliegvelden. Hieraan hangt een conversiefactor die bepaalt is in het CO2 prestatieladder handboek. Dit getal zal bepaald zijn aan de hand van de gegevens van vluchten in het verleden. Er wordt vanuit gegaan dat dit genoeg betrouwbaarheid geeft. De zakenreizen met een privéauto zijn, net als bij de wagens uit het wagenpark, bepaald aan de hand van de gereden kilometers, het type auto en de getankte liters. Dit wordt daarom betrouwbaar genoeg geacht.
8
5. BIJLAGEN
BIJLAGE 1
OVERZICHT WAGENPARK
Auto
cc
VW caddy 1984
Audi Q5
kW
bwj
Cil.
Br.
75
2012
4
D
155
2009
4
B
Verbr.
CO2
Energielabel Euro 5
8,5
197
C R
VW Caddy VW Golf
1896
77
2007
4
D
5,2
137
B
VW Caddy
1896
77
2007
4
D
7
198
-
VW T5
1896
77
2005
4
D
Seat Altea
1968
103
2011
4
D
4,9
129
C
VW Transporter
1968
75
2010
4
D
7,5
198
R
VW T5
1896
77
2005
4
D
Nissan Qashquai
1995
110
2009
4
D
6,6
174
E
VW Transporter
1896
75
2009
4
D
7,2
190
R
55
2001
4
D
8,4
221
G
Toyota Hi-Ace VW transporter
1968
75
2012
4
D
7,2
190
Euro 5
Volkswagen Passat
1598
77
2012
4
D
4,4
116
A
Opel Astra
1686
81
2010
4
D
4,5
119
B
Seat Altea
1896
77
2009
4
D
5,2
139
C
Opel zafira tourer
1598
100
2013
4
D
4,1
109
A
Audi A7
2967
150
2011
6
D
5,3
139
A
KIA Sportage
1685
85
2012
4
D
5,2
135
C
Opel Astra
1686
81
2010
4
D
4,5
119
B
Renault Megane
1397
96
2011
4
B
6,3
145
B
Skoda Octavia
1197
77
2012
4
B
5,7
134
B
Seat Leon
1197
77
2012
4
B
5,4
124
A
55
2007
4
D
8,4
D
Toyata Hi-Ace
-
G
VW Caddy
1968
51
2007
4
-
-
Opel Combo
1686
55
2003
4
Seat Leon
1197
77
2012
4
B
5,4
124
A
Skoda Octavia
1197
77
2012
4
B
5,7
134
B
Renault Megane
1197
85
2013
4
B
5,3
119
A
Volvo V40
1560
84
2013
4
D
6,4
88
A
Volvo V70
1997
100
2010
4
D
5,9
157
C
D
-
Ginaf 6x6 MAN H36 FFDK
Tabel 1 Overzicht wagenpark
BIJLAGE 2
OVERZICHT MATERIEEL
9
Categorie
Omschrijving
Merk
Bouwjaar
Grondverzet
Shovel Volvo L60F
Volvo
Vervoer
Ginaf 6x6
Ginaf
Grondverzet
Mini-shovel Ahlmann AZ 45
Ahlmann
Grondverzet
Rupskraan Case CX 210 B
Case
2009
Grondverzet
Rupskraan Case CX 210 B
Case
2013
Sloop Grondverzet
Minikraan takeuchi TB250
Takeuchi
2014
Grondverdichters
trilplaat DPU 6055
Wacker
1-4-2008
Grondverdichters
trilplaat DPU 6055
Wacker
1-11-2009
Grondverdichters
trilplaat DPU 6055
Wacker
1-2-1997
Grondverdichters
trilplaat DPU 6055
Wacker
Grondverdichters
trilplaat DPU 6555
Wacker
1-11-2010
Grondverdichters
trilplaat DPU 6055
Wacker
1-10-2000
Grondverdichters
trilplaat DPU 6055
Wacker
1-3-2001
Grondverdichters
trilplaat DPU 6055
Wacker
1-3-2001
Grondverdichters
trilplaat Revo DVW 2100 1B20
Revo
Grondverdichters
trilplaat Revo BVW 2100 Honda
Revo
Grondverdichters
Wackerstamper
Wacker
1-8-2010
Grondverdichters
wackerstamper BS 60-2
Wacker
1-3-2010
Grondverdichters
wackerstamper BS 60Y
Wacker
Grondverdichters
wackerstamper BS 60Y
Wacker
Grondverdichters
Wackerstamper
Wacker
Grondverdichters
wackerstamper BS 60Y
Wacker
Grondverdichters
wackerstamper BS 60-2
Wacker
Grondverdichters
wackerstamper BS 600
Wacker
Klein materieel
Bandenzaag
Stihl
Klein materieel
Bandenzaag
Stihl
Klein materieel
4x Motorboormachine BT45
Stihl
Klein materieel
Motorpomp Neuson PT2A
Wacker
Klein materieel
Hogedrukreininger
Alto 42C3VA
1-8-2010
Tabel 2 Overzicht materieel
10
BIJLAGE 3 1.
2. 3.
BRONNENLIJST
Handboek CO2-prestatieladder 2.0, SKAO, 23 juni 2011 a. Hoofdstuk 6 Reglement b. Bijlage A Begrippenlijst c. Bijlage C Conversiefactoren GreenHouse Gas – protocol http://www.ghgprotocol.org/ CO2-calculator PraKtima
11
