Cliëntenkrant Nummer 5 december 2008 Naar herstel en gelijkwaardig burgerschap Het elektronisch patiëntendossier Deeltijd mag blijven

De Hoofdzaak Cliëntenkrant voor cliënten van de GGZ Nummer 5 december 2008

Naar herstel en gelijkwaardig burgerschap Het elektronisch patiëntendossier Deeltijd mag blijven

INHOUDSOPGAVE

FUNCTIE

Pag 1 Foto, Jeroen Erkamp

ASSERTIVE COMMUNITY TREATMENT Pag 2 Functie-assertive Community Treatment, Jeroen van der Meer Pag 4 De kastjes en muren in de GGZ, Eleonoor Willemsen-de Boevère Pag 5 Idee voor kerst?, Grace van der Gulik Ouderen, hoe is het nu met u?, Tatiana Pag 6 Dymphna, patrones van psychiatrische patiënten Bijeenkomsten Steunpunt Pag 7 Deeltijd mag blijven, Ellen Frugte De GGZ-dichter Pag 8 Naar herstel en gelijkwaardig burgerschap, Eleonoor Willemsende Boevère Pag 9 Kerstpuzzel Pag 10 Kerstsfeer bij de abdij, Ellen Frugte Pag 11 Mijn inzicht in mijn ziekte, Annelies Pool Pag 12 Te gek om jong te zijn, Kees Kwak De Schrijfclub Pag 13 Het Elektronisch Patiëntendossier, Tienke Vermeulen Engwierum, Elbert Gonggrijp Pag 14 Kredietbank Noord-West, Maaike van Weering Pag 15 Prikbord & Oproepen Pag 16 De balans opmaken, Jaantje Nevel Koken met Elly

2

Functie-assertive Community Treatment (FACT) is een vorm van begeleiding die uit Amerika is komen overwaaien, maar om die reden nog niet per definitie slecht is. Wij, als nieuwsgierige cliëntenraad GGZ West-Friesland, hebben Michiel Bähler uitgenodigd om voorlichting te geven bij de inloop ‘Langdurige zorg’ aan de Wilhelminalaan te Hoorn. Michiel is als psycholoog in dienst bij de GGZ Noord-Holland Noord en betrokken bij de ontwikkeling en implementatie van FACT. Laten we het nu eens niet over bezuinigingen hebben of over de kaasschaaf, laten we de fusie zijn voor wat zij is, maar laten we het nu eens hebben over een andere manier van behandelen die zijn waarde op verschillende plaatsen bewezen heeft. Wat houdt FACT nu precies in? Zoals bij alle therapievormen gaat het natuurlijk om behandeling, maar behandeling kan op meerdere manieren worden opgevat: het kan gericht zijn op herstel, op omgaan met de ziekte of (vaak) een combinatie van beiden. Met FACT is het niet anders. Laten we kijken naar de vormen van herstel die mogelijk zijn en wat daarvoor nodig is. Men neme wat zelfvertrouwen, acceptatie van de ziekte, samenwerking met de omgeving, eventueel wat medicijnen. Roer dit geruime tijd door elkaar en men krijgt een beginnetje om mee aan het werk te gaan. Letterlijk. Werk is namelijk goed voor je. Dat klinkt als vakbondstaal, maar het is zeker voor psychiatrische patiënten waar. De voordelen op een rijtje: je hebt een zinvolle dagbesteding, het toverwoord structuur, sociale contacten en, niet onbelangrijk, geld. Maar een baan is niet voor iedereen zaligmakend. Voor sommige mensen blijft behandeling noodzakelijk, hetzij preventief, dan wel in een crisis. Om deze reden blijft er bij FACT een team van professionals betrokken bij de cliënt. Het team is samengesteld uit de volgende disciplines: een psychiater, een psycholoog, een trajectbegeleider op het gebied van werk, een SPV’er, een maatschappelijk werker, een case-manager die ook aan huis komt, een verslavingsdeskundige en

een ervaringsdeskundige die het hele proces al eens heeft meegemaakt en uit ervaring weet dat er voor iedereen, hoe diep ook in de put, toch echt perspectief blijft bestaan. Ook een medewerker die gespecialiseerd is in wet en regelgeving, zoals de Sociaal Raadslieden dat zijn, zou wenselijk zijn. Helaas wordt dat niet gefinancierd. Het zou mooi zijn als de Gemeente dit zou doen. Het is de bedoeling bij FACT dat al deze mensen altijd op korte termijn in kunnen

REDACTIONEEL De donkere dagen voor Kerst. Laat een lichtje schijnen met een kaars uit de Egmondse Abdij en steek er in één moeite door nog een aan voor Dymphna, de patrones van psychiatrische patiënten. Mocht zij geen gehoor geven aan je wensen en weet je bijvoorbeeld niet waar je heen moet met Kerst, doe dan als Grace: maak je eigen feestje. Voor je het weet sta je in het stadhuis, als we Grace mogen geloven. Voor de volgende Cliëntenkrant kunt u nog bijdragen inzenden tot en met 12 januari. Veel leesplezier, prettige Kerstdagen en een gelukkig Nieuwjaar namens de hele redactie.

Cliëntenkrant Nr. 5, december 2008, een uitgave van RCO De Hoofdzaak

springen op momenten dat het mis dreigt te gaan. Door de samenstelling van het team kan dit afgestemd zijn op de individuele wensen en behoeften van de cliënt. Cruciaal hierbij is de samenwerking tussen de verschillende teamleden. Zo moet de trajectbegeleider direct contact onderhouden met de SPV’er en case-manager, zodat er meteen actie kan worden ondernomen als persoon X zonder afbericht niet op zijn werk is verschenen. Ook kan er op kortere termijn aan de medicatie gesleuteld worden, omdat dit nu allemaal via de psychiater loopt en veel patiënten die maar één keer in de drie maanden zien. In de praktijk komt het er op neer dat er ’s ochtends altijd overleg is tussen de verschillende teamleden. De meest zorgwekkende gevallen worden tijdens deze vergadering besproken en er wordt een plan van aanpak opgesteld, waarin staat wie er op die dag wie te spreken krijgt. Doordat dit team bestaat uit mensen uit verschillende disciplines, komen er verschillende visies op de problemen naar voren. Ook kunnen problemen makkelijker aangepakt worden. De fysieke wanorde in de administratie wordt opgelost door de case-manager, waarna de praktische problemen naar de maatschappelijk werker gaan. De trajectbegeleider kan met de werkgever afspreken dat X wat later op zijn werk verschijnt, omdat zijn medicatie tijdelijk verhoogd is en zo zijn er nog veel meer voorbeelden te bedenken waarin de teamleden eerder ergens op attent kunnen worden gemaakt en daardoor sneller kunnen inspringen. Herstel wordt in dit alles in de ruimste zin van het woord gebruikt. Elke dag dat een cliënt werkt is een overwinning op de ziekte en omdat opnames minder snel nodig zijn, wordt het leven minder vaak ontwricht en zijn er minder teleurstellingen. Bovendien krijgt de cliënt meer de regie over zijn eigen leven, al lijkt het er op het eerste gezicht juist op dat hij totaal betutteld wordt. ‘Betutteling’ vindt alleen plaats waar

nodig, omdat alleen de meest dringende gevallen per dag behandeld worden. Natuurlijk blijft op de achtergrond nog altijd de mogelijkheid openstaan om (voor korte tijd) opgenomen te worden, maar dit moet zoveel mogelijk vermeden worden. In Noord-Holland Noord opereren momenteel negen FACT-teams die elk zo’n 150 à 200 mensen ondersteunen. In eerste instantie lijkt het prijskaartje (want we moeten het er toch even over hebben) wat aan de hoge kant. Zoveel professionals die zoveel contacten moeten onderhouden! Vergeet echter niet dat door betere samenwerking meer resultaten bereikt kunnen worden en dat er aantoonbaar minder bedden nodig zijn. Bovendien neemt de kans op een blijvender herstel ook toe doordat cliënten vaak een stijgende lijn zullen zien wat hun ziektebeeld betreft

en zelfvertrouwen een wondermiddel is tegen alle psychische aandoeningen. Wij, als cliëntenraad, zien veel voordelen in deze nieuwe manier van behandelen en zijn daarin niet de enigen. Zo ziet het Zorgkantoor al in dat er, met name met de begeleiding van mensen met schizofrenie, grote vooruitgang wordt geboekt. Als we de gemeenten ook nog zover krijgen om een duit in het zakje te doen, zou GGZ West-Friesland een experiment uit kunnen voeren om te ontdekken of FACT ook iets voor haar is. Als cliëntenraad zullen wij hierin onze stem laten horen, niet alleen bij de leiding van de GGZ, maar ook bij het Zorgkantoor en de gemeenten. Wie nee zegt tegen FACT heeft een mogelijkheid uitgevlakt. Namens de cliëntenraad GGZ-WF,

MARIA VAN HOORN Een toepasselijk idee voor de kersttijd is de tentoonstelling ‘Maria. Liefde voor Maria in Noord-Holland’.

In 2007 wist het Westfries Museum in Hoorn een belangrijk 15de eeuws Mariabeeld te verwerven. Tot en met 11 januari 2009 is de ‘Maria van Hoorn’ het stralende middelpunt van de expositie. Een intiem en oogstrelend overzicht van de Mariaverering in Noord-Holland vanaf de middeleeuwen tot vandaag de dag. Rond de tentoonstelling worden tal van activiteiten georganiseerd, waarin ook Maria en de Mariaverering centraal staan. Het Westfries Museum, Rode Steen 1, 1621 CV Hoorn; tel: 0229 280022; toegang: € 5,00; pas 65 en CJP: € 3,50; MJK gratis


3

DE KASTJES EN MUREN IN DE GGZ ‘Iedereen meedoen!’ Zo luidde de titel van het GGZ- congres dat op 7 oktober jl. in Hoorn werd georganiseerd. Honderden mensen voelden zich aangesproken en togen die dag richting Schouwburg Het Park. Vertegenwoordigers van organisaties, gemeenteambtenaren, wethouders en andere geïnteresseerden. En veel cliënten. Een dag vol lering ende vermaak, nu eens niet vanuit GGZ-organisaties, maar door cliënten georganiseerd. Volgens de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) moet iedereen kunnen participeren in de samenleving. Dus ook mensen uit de GGZ, verslavingszorg en maatschappelijke opvang. In de praktijk is dat echter makkelijker gezegd dan gedaan. Een groep enthousiaste cliënten laat ’s morgens in een anderhalf uur durende voorstelling zien waar zij in de samenleving zoal tegenaan lopen en waar ze baat bij hebben. Probeer maar eens aan werk te komen, met een vette GGZ-stempel op je voorhoofd; met de ijdele hoop dat je serieus wordt genomen als je voor pampus ligt door de bijwerkingen van medicijnen. En wie zijn nou eigenlijk de echte gekken? ‘Men probeerde mij wel etiketten op te plakken. Maar ik ben toch geen product?’, vraagt Arianne zich publiekelijk af, waarna ze zicht omdraait en de streepjescode op haar rug zichtbaar wordt. Er klinkt gelach in de zaal. Herkenning? Hoe dan ook, de toon is gezet. In de daaropvolgende sketches en liedjes komt veel ellende en frustratie naar voren. Maar ook lichtpuntjes en oplossingen worden aangedragen. En humor. Over hulpverleners op een gesloten opname-afdeling, die een zwaar depressieve cliënt adviseren een praatje te maken, als remedie tegen alle misère. Over de tekorten in de

4

zorg, waardoor de enige PGB-consulente in Westfriesland (‘goed voor 400 cliënten!’) dreigt te verdwijnen. Over kastjes en muren, onwetende ambtenaren, ondeskundige hulpverleners en weinig begripvolle UWVmedewerkers. ‘Door UWV-artsen werd ik gekeurd (…). Naast juristen werken er daar ook nog échte mensen, de laatste senior arbeidsdeskundige leek er zo één, wat een mazzel! Maar in mijn bijzijn trok hij mijn jobcoach bijna over het bureau.’ Aldus ‘Okidoki’, die anoniem wilde blijven (‘wat als toekomstige werkgevers mij zien?’) en als voice-over zijn aangrijpende verhaal vertelt aan een volle zaal, die zijn adem inhield. In een andere

sketch gaat Anneke met haar inmiddels volwassen dochter in dialoog over de periode waarin ze ‘een beetje plus’ was. ‘Onze vakantie in IJsland was nooit zo grappig geweest, als jij niet het lef had gehad om met de auto door een stromende beek te rijden, waar we in vast kwamen te zitten, en vervolgens gered werden door een stoere Viking.’ Tijdens de lunchpauze kunnen bezoekers in de foyer hun hart ophalen bij de vele informatiestands van zowel zorgaanbieders als cliëntenorganisaties. Swimmin’ in flames, een band die ‘psychisch meer doorleefd heeft dan gemiddeld’, zorgt voor de vrolijke doch serieuze noot. ’s Middags staat een twee uur durend debat op het programma onder leiding van ervaringsdeskundige Toon van der Aa. In het breed samengestelde forum zitten onder meer wethouders, hulpverleners en ervaringsdeskundigen. Wanneer de zaal volgestroomd is, steekt Cindy van wal met haar ervaringsverhaal. Als een volleerd ‘entertainer’ betrekt ze de forumleden in haar persoonlijke levensverhaal. Vrijwel alles raakte ze kwijt, zelfs haar kinderen. Een aangrijpend verhaal dat velen niet onberoerd laat. In het daaropvolgende

Verschillende maatschappelijke organisaties waren in het forum vertegenwoordigd


debat worden frustraties geuit over bureaucratische regeltjes, stigmatisering, onbegrip en wetten die elkaar bijten. Hoe kan het beter? ‘Met een bepaalde diagnose kun je nou eenmaal niet participeren in het arbeids-

proces. Hoe graag sommige beleidsmakers en de cliënten zelf dat ook zouden willen.’ Er moet nog veel veranderen voordat cliënten écht kunnen participeren in de samenleving, zo luidt de algehele

conclusie van deze vruchtbare dag. Op naar het vervolg. Eleonoor Willemsen – de Boevère

IDEE VOOR KERST? Na een lange tijd, waarin ik geen Kerst wilde vieren, bedacht ik in 2007 dat ik net die keer wél wilde vieren. Maar hoe? Ik wilde niet bij mijn dochter aankloppen, omdat ik niet: ‘Oh ja, moeder komt ook met de feestdagen’ wilde zijn. Mijn oudste zoon woonde tijdelijk bij mij en hij was mede een reden om van de Kerst iets feestelijks te maken. Ik keek eens rond op DAC Noord en heb toen drie mannen zonder gezin gevraagd om bij mij te komen Eerste Kerstdag. Eén maakte een voorgerecht, ik het hoofdgerecht en mijn zoon zorgde voor het toetje. Verder nam iemand drank mee en vroeg ik de laatste gast om muziek mee te nemen die hij mooi vond. Waarom ik geen vrouwen vroeg vorig jaar? Omdat vrouwen vaak een gezin of partner hebben en ik niet echt alleenstaande vrouwen kende. Het Kerstfeest vorig jaar was een succes. Het lag niet in mijn bedoeling, maar één van de gasten voelde zich zó thuis dat we verder contact kregen. Hij is de man waar ik deze maand mee getrouwd ben. Deze afloop kan ik niet voor iedereen garanderen, maar dit jaar geven we sámen een feest met Kerst, samen met mensen die wij allebei graag thuis willen ontvangen. Kerst is een feest van het licht en het is prettig om wat warmte te geven én te ontvangen, zeker als je anders alleen zit en tegen de feestdagen opziet. P.S. Met Pasen heb ik een ‘vrouwenfeest’ gegeven met twaalf vrouwen. Een aanrader!! Grace

OUDEREN, HOE IS HET NU MET U? Wanneer ik op mijn brommer de stad door rijd dan zie ik vaak ouderen in het straatbeeld. Samen kletsen of net als ik op weg naar hun eigen plek, zij het soms wat moeilijker dan ik. Ook op de AC’s kom ik ze tegen. Ik vraag soms; ‘Hoe gaat het met u?’ Meestal is het antwoord ‘goed’. Ook geven ze aan dat ze blij zijn dat ze naar het AC kunnen. Het beeld van ‘stille wateren en diepe gronden’ dringt zich aan mij op. Het maakt mij nieuwsgierig naar hun verhaal. Ik ben een vrouw van 41 en heb het nodige meegemaakt. Zij komen uit een tijdperk waarin veel wetten en regels er niet waren. Toch blijven zij gesloten over hun ervaringen. Een andere houding nu, door een ander tijdperk toen? De vraag ‘hoe gaat het nu met de ouderen’ maakt zich van mij meester. Toch kruip ik weer achter mijn pc. Op het Internet kom ik een onderzoek tegen dat wordt uitgevoerd bij het circuit Ouderen van Mediant in samenwerking met de Universiteit Twente. Het onderzoek moet een schets opleveren van de toekomstige ouderen. De resultaten uit een enquête onder huisartsen blijken al te zijn beschreven. Mijn aandacht en interesse worden getrokken en ik lees verder. In dit onderzoek wordt beschreven

dat ouderen bij zichzelf geen psychische problemen herkennen, het bij de levensfase vinden horen en er liever niet over praten. Vermoedelijk uit schaamte. Misschien een verklaring waarom zij zo gesloten zijn en wij, mensen uit deze tijd, niet? Vaak herkent de omgeving van de ouderen de problemen en trekt aan de bel. Lichamelijke en psychische klachten, depressie en eenzaamheid bereiken de huisarts vaak wel. Iets wat ik en misschien ook anderen, wel her-


kennen. Een kleine meerderheid van de huisartsen is ervan overtuigd dat ze goed te behandelen zijn. Uit dit onderzoek blijkt dat ouderen in deze huisartspraktijken iets meer aandacht krijgen dan andere patiënten. Ook maken artsen een praatje dat verder gaat dan de gepresenteerde klacht. Of verwijzen door naar bijvoorbeeld het maatschappelijk werk. Nu wordt het pas echt interessant. Zijn ouderen al gebaat bij aandacht en een praatje? Of bij de juiste door-

5

verwijzing? Uit het onderzoek kan ik zeker opmaken dat het helpt. Ik wil dan ook pleiten voor projecten die zich hiermee bezighouden. Zoals het maatjesproject. Ik bedenk tegelij-

kertijd dat jij en ik ook iets kunnen doen. Ik moet eens vaker uit mijn eigen jachtige leven stappen en tijd maken om met een oudere een praatje te maken. Het kan plezierig werken, een praatje over het weer, want

dan kan ik ook eens zeggen dat ik het een slechte zomer vond. Ook kan ik de ander er mee helpen. Dus mensen kom op, laten we weer eens tijd maken voor een praatje. Tatiana

DYMPHNA patrones van psychiatrische patiënten In de Kapel van Willibrord in Heiloo bevinden zich van de heilige Dymphna, beschermvrouwe van psychiatrische patiënten, een voorstelling in glas-in-lood en een beeldje, tussen de deuren van de biechtkamers. Wat is er meer van haar te weten? De Heilige Dymphna is een martelares uit de zevende eeuw. Zij was de dochter van de heidense Ierse koning Damon en een christelijke moeder van grote schoonheid. Haar moeder liet Dymphna in het geheim dopen door de priester Gerebernus. Als het meisje nog een kind is sterft haar moeder. Haar vader is radeloos en zoekt naarstig naar een nieuwe echtgenote. Maar niemand kan de plaats van zijn overleden vrouw innemen. Als hij ziet hoeveel zijn dochter op haar lijkt wil hij haar dwingen met hem te trouwen. Dymphna vertelt dit aan haar biechtvader Gerebernus, die met haar naar Vlaanderen vlucht waar ze zich vestigen in de Kempense bossen. Hier leven ze als kluizenaars en zorgen voor de armen. Haar vader is hen echter achtervolgd en vindt hen na enkele jaren. Opnieuw verzoekt hij Dymphna om met hem te trouwen; haar biechtvader moet het huwelijk sluiten. Dit weigeren zij. Hierop ontsteekt hij in razernij, laat Gerebernus onthoofden en onthoofdt zelf zijn dochter. Dymphna’s relieken werden overgebracht naar Geel in België. Op haar graf deden zich genezingen voor en dat bracht pelgrims, vooral geesteszieken, in beweging. Deze devotie ligt aan de basis van de latere gezinsverpleging voor psychiatrische patiënten te Geel. Dit mag het wonder van Sint-Dymphna heten dat, terwijl geesteszieken in die tijd over het algemeen slecht werden behandeld, inwoners van Geel zich over hen ontfermden. Op een gegeven ogenblik zorgen 30.000 mensen uit zesduizend gezinnen voor drieduizend patiënten. Dymphna’s naamfeest is op 15 mei. Bron: Wikipedia, Katholiek Nieuwsblad

BIJEENKOMSTEN STEUNPUNT Op 10 september organiseerde het Steunpunt voor cliëntenraadsleden en andere belangstellenden een bijeenkomst over Persoons Gebonden Budget voor GGZ-behandeling. Bent u geïnteresseerd in dit onderwerp, neem dan contact op met uw cliëntenraad of het Steunpunt van RCO De Hoofdzaak. Daarnaast werd er voor de regio op 5 november een voorlichtingsbijeenkomst georganiseerd over de overheveling van delen van de GGZ naar de Zorgverzekeringswet. Net als de bijeenkomst over PGB en GGZ-behandeling werd deze goed bezocht. Mocht u met een van beide zaken te maken krijgen en/of er vragen over hebben, dan kunt u contact opnemen met RCO De Hoofdzaak, telefonisch of per e-mail: [email protected] Samen kunnen we dan naar de antwoorden zoeken.

6


DEELTIJD MAG BLIJVEN De Deeltijdbehandeling in Heiloo heeft van de directie Langdurende Zorg groen licht gekregen om op de ingeslagen weg door te gaan. Het aantal deelnemers groeit, vooral het aantal cliënten van de crisisafdelingen van Olvendijk. Eén doelgroep van de Deeltijdbehandeling zijn de mensen voor wie de Deeltijd opnameverkortend kan zijn. “De verwachting is dat de verbintenis met de crisisafdelingen veel sterker zal worden”, aldus teamcoach Dick Appelman. De Deeltijdbehandeling richt zich ook op cliënten van de wijkteams voor wie de Deeltijd opnamevoorko-

mend zou kunnen zijn. Het team kijkt of ze modules, c.q. activiteiten naar de wijken zelf kan brengen. “We gaan bijvoorbeeld zoeken naar ruimte in wijkcentra”, zegt Dick. “Maar dat betekent niet dat de Deeltijdbehandeling hier in Heiloo dicht gaat.” De Deeltijd heeft er een nieuw onderdeel bij gekregen, het Woonkamerproject. Dat is een inloop, die echter niet vrijblijvend is. “We werken wel met doelstellingen”, zegt Dick. De groepen raken vol en Dick wil nieuwe cliënten geen “nee” verkopen. Deze inloop is vier dagen per

week open, ’s ochtends en ’s middags. Om dit te realiseren, is ook secretaresse Geertje Bijlsma ingeschakeld, die een opleiding heeft als maatschappelijker werker. Zij draait een paar dagen per week de inloop. Dick: “We willen werken met thematiek, zoals gezondheid of daginvulling/vrije tijd. Daarbinnen is ruimte voor vele ideeën. We kunnen gastsprekers uitnodigen, gezond en lekker koken, spelletjes doen of gaan schrijven…” De Deeltijd mag doorgaan. Dick: “We zijn er hartstikke blij mee”. Ellen Frugte

DE GGZ DICHTER Er speelt veel in de GGZ. Vernieuwingen die kansen bieden. Ontwikkelingen die zorgen baren. Ervaringen die blij maken, ervaringen die pijn doen. De GGZ-dichter zet dit alles om in poëzie. Zoals een stadsdichter dit voor een stad doet. In de week van de psychiatrie in maart 2008 is dit initiatief van Ariadne Coaching te Utrecht voorbereid, dat elk jaar een vervolg zal krijgen. Doelen van de GGZ-dichter zijn: • Poëtische reflectie op de ontwikkelingen in de GGZ. • Prikkelen en inspireren. • Verbinden van mensen die betrokken zijn bij de GGZ. Elk jaar worden in de week van de psychiatrie de GGZ-dichters bekend gemaakt. Dit zijn 2 of 3 personen die een jaar lang op een weblog gedichten publiceren. Zij baseren deze gedichten op thema’s, voorbeelden, ideeën die mensen aandragen op het weblog. Een redactiecommissie kiest elk jaar de dichters. Gedichten van het weblog kunnen ook in andere media worden gepubliceerd, bijvoorbeeld websites en bladen van cliëntenorganisaties, van GGZ-instellingen, algemene media. De GGZ-dichter kan desgevraagd voordragen op bijeenkomsten over de GGZ. Als het jaar om is, worden de gedichten gebundeld en uitgegeven. Dus hierbij worden lezers opgeroepen om thema’s door te geven voor de dichters: Wat verrast u? Waar maakt u zich zorgen over? Wat heeft u geraakt? En we stellen het op prijs als u reageert op de gedichten. Zo ontstaat een levendig podium. Als u zelf een gedicht wilt plaatsen, kan dat op sites waarmee de GGZ-dichter is gelinkt. Bent u geïnteresseerd om op enigerlei wijze mee te doen aan dit project of wilt u meer informatie, kijk dan op www.ggzdichter.nl

Ook interessant voor dichters onder ons is de site http://www.markanteklanten.nl/gedichten/gedichten.htm, waar men tot 4 januari 2009 (per e-mail) gedichten kan inzenden die betrekking hebben op psychiatrie.


7

NAAR HERSTEL EN GELIJKWAARDIG BURGERSCHAP het visiedocument vanuit cliëntperspectief bekeken

In augustus jongstleden verscheen het visiedocument van GGZ Nederland: ‘Naar herstel en gelijkwaardig burgerschap. Visie op de (langdurige) zorg aan mensen met ernstige psychische aandoeningen.’ Een document waar op geschoten kan worden, want het betreft nu nog een werkversie. Uiteindelijk wordt het een invloedrijk stuk, waar gemeenten, GGZ-instellingen en andere maatschappelijke organisaties hun beleid op kunnen baseren. Veel aandacht gaat uit naar rehabilitatie en herstel van cliënten. Een goede ontwikkeling! Herstel en rehabilitatie: van wie? Helaas zitten er ook haken en ogen aan het visiedocument. Bijvoorbeeld het grote gemak waarmee het herstelprincipe en de rehabilitatiegedachte veelvuldig als uitgangspunten worden genoemd. Dat doet vermoeden dat het om heldere, afgebakende strategieën gaat, die eenvoudig kunnen worden gebruikt door organisaties. Helaas, zo werkt het niet helemaal... Er moet nog veel worden uitgezocht over herstelondersteuning en de rol van de GGZ daarbij. Verder bekroop mij het gevoel dat rehabilitatie en herstel ‘eigendom’ van instellingen worden. Cliënten zelf lijken enigszins uit het oog te worden verloren. Terwijl zij toch degenen zijn om wie het draait, en terwijl ‘de’ herstelbeweging (ook al is dat niet één organisatie maar gaat het om meerdere clubs die zich hiermee bezig houden) toch in feite ‘eigenaar’ is van het gedachtegoed achter herstel en rehabilitatie. Oftewel: de inbreng van ervaringsdeskundigen, vanuit hún visie en belevingswereld, wordt mijns inziens niet volledig recht gedaan. De herstelbeweging is er één van cliënten,

8

waarvan zorgaanbieders en andere maatschappelijke spelers dankbaar gebruik kunnen maken. De brugfunctie die ervaringsdeskundigen kunnen innemen, biedt naast het maatschappelijke nut ook een enorme meerwaarde voor de instanties zelf. Of het belang van rehabilitatie en herstel wérkelijk wordt ingezien en erkend, zal onder meer blijken uit de financiering van cliëntenorganisaties als De Hoofdzaak, van waaruit activiteiten meestal worden georganiseerd. Afstemming en continuïteit van zorg Aan de continuïteit van zorg worden in het document enkele regels gewijd. Dit aspect is echter zo belangrijk, dat ik het nog eens benadruk: zeker voor de meest kwetsbare burgers is het noodzakelijk dat zij te maken hebben met vaste personen op wie zij steeds terug kunnen vallen, van wie zij op aan kunnen en met wie ze een vertrouwensband hebben. Hoe vaak gebeurt het niet dat de cliënt weer ‘opnieuw moet beginnen’? Wéér het verhaal vertellen, wennen aan een nieuw gezicht, vechten voor een begrip. Vaak leidt dit tot afwijzing van hulp. Ook is er vaak sprake van gebrekkige afstemming van zorg. Eén van de ambities die in ‘de agenda van de GGZ’ wordt genoemd, is de oprichting van meer maatschappelijke steunsystemen. Die moeten dan wel worden ingericht zoals ze oorspronkelijk bedoeld zijn. De focus moet liggen op het ‘meedoen in de samenleving’, uitgaande van wat cliënten willen en kunnen. Het cliëntbelang moet voorop staan; het cliëntperspectief moet de norm zijn. Wanneer een maatschappelijk steunsysteem

wordt ingericht als een samenwerkingsverband tussen organisaties, is het meer een systeem van ketenzorg dan een systeem dat uitgaat van de visie en belangen van cliënten. En wanneer cliënten iets anders krijgen dan wat ze nodig hebben, heeft de geboden hulp, hoe goed bedoeld ook, geen zin. Cliënten betrekken in het hulpverleningsproces is dus noodzakelijk in een maatschappelijk steunsysteem. Werk De aandacht voor arbeid en dagbesteding is bijzonder positief. Méér cliënten in een betaalde baan - als ze dat zelf willen en kunnen uiteraard. Op dit moment wordt echter nog veel te weinig gebruik gemaakt van goede ervaringsdeskundigen. Wist je dat mensen met een verstandelijke beperking bij werkgevers geliefder zijn dan psychiatrisch cliënten? Waarom? Omdat ze vaker vrolijk zijn. Werkgevers kunnen op hen bouwen. De wispelturigheid van psychiatrisch cliënten (zo denkt men), is – zeker voor kleinere organisaties een drempel. Want hoewel het beeld niet strookt met de werkelijkheid, handelen werkgevers hier wel naar. Wat te doen bij uitval? Hoe vangen ze het gat en de financiële gevolgen op? Zonder een goede regeling die de risico’s voor werkgevers vooraf minimaliseert en daarmee hun angsten wegneemt, blijven de resultaten van werkprojecten ondermaats. Richtlijnen Onder de noemer ‘kwaliteitsverbetering’ wordt in het document de ontwikkeling van multidisciplinaire richtlijnen, ingedeeld naar diagnosegroepen, als punt van consensus genoemd. Dit klopt niet! Veel cliënten en cliëntenorganisaties zijn niet gebaat bij een systeem waarin ze


worden behandeld volgens opgelegde diagnoses. Inmiddels weten we allemaal dat diagnostiek geen vlekkeloos systeem is. Cliënten krijgen tijdens hun GGZ-loopbaan vaak meerdere stempels, onzichtbare stempels, of eerdere diagnoses worden herzien. Bovendien wordt het inzicht van de bestempelde persoon zelf meestal niet in de diagnosestelling meegenomen. De cliënt heeft nauwelijks een stem. Door richtlijnen op te stellen, veronderstelt men dat diagnoses geldige uitgangspunten zijn. Uiteraard bestaan er wel

degelijk symptomen waar mensen onder lijden en een grove indeling daarvan kan handig zijn. Ook zijn er veel cliënten die wel gebaat zijn bij een diagnose, bijvoorbeeld omdat ze zich daarmee erkend voelen. Maar het vasthouden aan diagnoses en richtlijnen die daarop gebaseerd zijn, is vanuit cliëntperspectief onjuist. Cliënten hebben veel meer baat bij een aanpak die niet gericht is op hun ziektebeeld, maar op hen als persoon, rekening houdend met de problematiek op alle levensgebieden.

Hoop Laten we hopen dat het visiedocument ‘Naar herstel en gelijkwaardig burgerschap’ binnen enkele jaren kan worden herschreven tot een verslag van feiten. Mensen met ernstige psychische aandoeningen tellen dan als volwaardige burgers in onze maatschappij mee. De zorg is herstel- en rehabilitatiegericht. Dat kan echter alleen bereikt worden door intensieve samenwerking met ervaringsdeskundigen en door vanuit hún gedachtegoed te handelen! Eleonoor Willemsen - de Boevère

KERSTPUZZEL

Horizontaal 1. geneesmiddel 5. Arabische leider 9. terugkeer tot een vroegere (goede) toestand 10. voorzetsel 12. landbouwwerktuig 13. klaar 14. na de middag 15. Irish Republican Army 17. alstublieft 18. Scandinavische munt 19. treffen 20. bijenhouder 21. tenger 22. wanorde 24. elk 26. Europeaan 27 kunst (Engels) 28. voorhistorisch 29. geluid om tot stilte aan te manen 30. naam 31. voegwoord 33. muzieknoot 34. ziekenhuis 36. plaats in Groningen 37. heildronk Verticaal 1. beweging die racisme tegengaat 2. zuurgraad 3. klein soort hert 4. bedrijf 5. onwankelbaarheid 6. Belgische naam 7. lengtemaat 8. verbod om uit te gaan 11. tijdperk 14. pluspunt 16. Arabische naam 18. voor elkaar 23. lidwoord 25. roem 30. oud (Engels) 32. nieuw 34. klasse (afk.) 35. soort kraai Uw oplossing kunt u voor 1 februari opsturen naar de Cliëntenkrant. Postbus 3031, 1801 GA Alkmaar. Medewerkers van RCO De Hoofdzaak zijn uitgesloten van deelname. Onder de goede inzenders wordt een cadeaubon van €15,- verloot.


Veel puzzelplezier!

9

KERSTSFEER BIJ DE ABDIJ Fred Bogaardt werkt als vrijwilliger in de abdijwinkel en kaarsenmakerij van de Abdij van Egmond. Kerst is hier een happening. Het hele gebouw wordt versierd, de winkel baadt in kerstsfeer met toepasselijke muziek en er zijn natuurlijk vele kerstartikelen, waaronder kerstgroepen, die deels te koop zijn en deels geëxposeerd worden. Van 15 november tot en met 6 januari is er een kersttentoonstelling. Er komen veel bezoekers. Voor Fred hoeft dit niet te betekenen dat hij het megadruk krijgt, want met kerst komt er een grote groep vrijwilligers extra meewerken. Er zijn mensen bij de abdijwinkel die betaald krijgen, maar ook veel vrijwilligers. Daarnaast werken er mensen met een taakstraf. “Het is hier prettig werken”, zegt Fred. “Er hangt een heel leuke sfeer. Iedereen begrijpt elkaar en iedereen kan zijn capaciteiten gebruiken.” De opbrengst van de abdijwinkel is voor de broeders. Er wonen dertien broeders in de abdij. “Vroeger werkten zij hier”, vertelt Fred. “Nu komen zij vaak buurten en meehelpen”. Hij groet de broeders allervriendelijkst. Voorheen telde de abdij meer broeders. Vijf van hen werkten toen fulltime in de kaarsenmakerij. “Nu hebben zij veel meer werk aan het ‘ora et labora’, bidden en werken”, legt Fred uit. “Zij houden gebedsdiensten en sommigen studeren.” De kaarsenmakerij en abdijwinkel zijn enkele jaren geleden verbouwd. Het geheel is uitgebreid met een pottenbakkerij, een museum, een expositieruimte en een ruimte voor groepen. Fred ontvangt ook groepen, van bedrijven en instellingen. Zij krijgen koffie met koek en eventueel een

10

kloostermaaltijd. “Ik ben nu drie á vier dagen per week werkzaam in de kaarsenmakerij”, vertelt Fred. Als ik kom, is hij boeken aan het prijzen. “Wat ik verder doe is kaarsen inpakken, sealen en stickeren en ook wel schoonmaakwerkzaamheden. Ik ga ook wel eens naar een gebedsdienst.” “Ik werk hier nu vier jaar. In het begin heb ik het leven met de monniken meegemaakt. Ik heb als gast enkele dagen in de abdij verbleven. Ik volgde de gebedsdiensten. Tussendoor deed ik wat werkzaamheden in de kaarsenmakerij.” “Na die dagen wilde ik in de kaarsenmakerij blijven werken. Ik woonde begeleid in Voorburg en reisde met de trein. Twee jaar geleden ben ik naar Heiloo verhuisd, waar ik zeer naar mijn zin beschermd woon in Klein Ypestein.” Fred geeft me een rondleiding. Wat is er veel te zien. De winkel is ruim, met een groot assortiment. Het is sjiek. Je kunt er kleine dingen kopen, maar ook heel dure artikelen, zoals iconen, kerststallen en liturgische gewaden. Voor een presentje kun je er zeker terecht. Er zijn veel beeldjes van engelen en heiligen, voorts (kerst)kaarten, wierook, veel kaarsen natuurlijk, rozenkransen en ook abdijbier, wijn, zeep en eau de toilet. Ook is er een grote afdeling met (kinder)boeken en CD’s. Door het hele complex staan de deuren open. De rondleiding gaat naar de kaarsenmakerij. Medewerker Liem vraagt Fred of hij wil helpen een enorme paaskaars uit een ‘regenpijp’ te trekken. Fred doet dat krachtig doch behoedzaam. Hij legt me uit hoe de kaarsen gemaakt worden, van groot tot klein. In een ruimte naast de kaarsenmakerij met al haar ambachtelijke machi-

Fred is voor de abdij naar Heiloo verhuisd

nes, worden de kaarsen bewerkt en verwerkt. Kaarsen worden beschilderd of beplakt met stickers of applicaties. Mensen kunnen bestellingen opgeven. Bedrijven en instellingen doen dat vooral. Verder zijn er kaarsen voor speciale gelegenheden. Als de kaarsen klaar zijn, worden ze ingepakt. In de pottenbakkerij hierachter werkt deze middag Xander. Xander is op meerdere gebieden creatief werkzaam. Hij bakt vele kandelaars, urnen en potten en soms een sierobject, maar hij beschildert ook kaarsen met een mooi handschrift. “Ik heb een cursus gehad van de broeders in Brugge”, vertelt hij. “Vroeger deden de broeders dit werk.” We lopen door naar het museum. Hier wordt met illustraties de geschiedenis van de Abdij van Egmond verteld. Ik leer dat de abdij in de tiende eeuw is gesticht door graaf Dirk I en eeuwen geleden door brand is verwoest. Interessant zijn de voorwerpen die in de grond zijn gevonden. Vervolgens komen we in de expositie- annex groepsruimte, waar ruimte is voor vijftig personen. Onderweg naar buiten passeren we een beeld van de heilige Benedictus, de


patroonheilige van de abdij. Langs de boomgaard lopen we naar nog een groepsruimte, de Benedictushof, waar Fred ook werkt. Tenslotte spreek ik bedrijfsleider Dirk Belleman. Deze zet Fred in het zonnetje als waardevolle medewer-

ker die multifunctioneel inzetbaar is. “Ook het ontvangen van groepen doet hij erg goed”, aldus Dirk. Verder stipt hij aan dat het zeer veelzijdig is wat de medewerkers hier doen en dat iedereen respectvol met elkaar omgaat.

De Abdijwinkel is van maandag tot en met zondag van 10.30 tot 16.30 uur geopend. Je kunt er ook een rondleiding krijgen. Adres: Vennewatersweg 27, Egmond-Binnen. Telefoon: 072-5062786. Ellen Frugte

MIJN INZICHT IN MIJN ZIEKTE 40 jaar manisch-depressief en toch heb ik het leven lief! De diagnose manisch-depressief is bij mij vijf jaar geleden gesteld. Maar als ik terugkijk, was mijn eerste opname toen ik 18 jaar was. Toen had ik het dus al. In een tijdsbestek van veertig jaar ben ik wel meer dan tien keer opgenomen geweest en heb dit nooit erg gevonden. Van elke opname heb ik wel wat geleerd, van personeel en ook van cliënten, en pas dit toe in mijn dagelijks leven. Niet dat ik daarbij stil sta, het gaat vanzelf. Vervelende dingen bij een opname verdoezelde ik. Gisteren zei iemand tegen mij: ‘Dat je cliënt bent van de GGZ is al erg genoeg.’ Mijn antwoord was: ‘Het hoort bij mijn leven.’ De ziekte heeft mij ook verrijkt, klinkt gek misschien, maar toch is het zo. Ik heb gaven waar ik zelf wel eens versteld van sta. Tien jaar geleden, na het overlijden van mijn vader, ben ik gaan dichten. Ik durf best zelf te zeggen dat ik prachtige gedichten schrijf. De kroon op mijn werk is dat er een gedicht van mij in ‘Alle Hens’, het maandblad van de marine, is verschenen. Als mijn gedicht, waar ook ter wereld op schepen of in oorlogsgebieden, gelezen wordt en voor een ander een klein lichtpuntje kan zijn, dan is mijn missie geslaagd. Ik ben er erg trots op. Zonder mijn ziekte had ik bepaalde gaven niet gehad, daar ben ik van overtuigd. En toevallig in een programma op de radio werd daar wat over gezegd. Ik dacht, ja, dat klopt. Over mijn aquarellen - ik schilder zo uit de verf zonder voor te tekenen -

hoor ik zo vaak ‘wat gebruik je prachtige kleuren’. Ik hoef geen geld te maken met mijn kunst. Spontaan heb ik de brandweer Den Helder een acryl gegeven. ‘IJsschotsen’ hangt nu op eigenlijk de mooiste plek in de nieuwe brandweerkazerne in Den Helder. Dat geeft heel veel voldoening. En oud-burgemeester Staatsen en zijn vrouw mochten een keer op het DAC een aquarel van mij uitzoeken. Het werd een zeegezicht. Toen ik een keer bij hen aan de deur kwam, liet ze het mij zien, mooi ingelijst in de slaapkamer. Na Sail Den Helder ben ik met de trein naar Bremen afgereisd. De ‘Tall Ships’ zouden in Bremerhaven aankomen. Vijf dagen mijn sailpret verlengd. Ik heb het daar heel fijn gehad. Maar omdat het vrij druk was en ik op veel prikkels reageerde, zorgde ik ervoor dat ik om zeven uur ’s avonds in mijn hotelkamer was. Zo kwam ik tot mijzelf en hoefde ik nergens op te reageren; ik had dat echt nodig. Dit bedoel ik ook met ‘inzicht

in mijn ziekte’. Door mijn spontaniteit heb ik vaak leuke ontmoetingen. Ik vind het fijn om op vakantie mijn eigen gang te kunnen gaan. Juist als je alleen bent maak je heel leuke contacten. Ook je leven is een kunst, een levenskunst. Geniet van het nu, gisteren is geweest en maak je geen zorgen over de dag van morgen. Probeer wat van je leven te maken. Het kan ook met onze ziektes. Sta erboven wat mensen zeggen, het gras bij de buren is bijna altijd geler. Probeer tevreden te zijn met kleine dingen. Ik let ook op mijn houding, gaat vanzelf, hoor, rechtop lopen, hoofd omhoog, voeten optillen. Ik wandel nu ettelijke jaren elke dag; het is een verslaving geworden. Ik maak mijn hoofd leeg en fysiek gaat het goed; ik krik mijn conditie op. Thuis maak ik het altijd gezellig. Overdag huishouden en de avond is voor mijzelf. Kaarsjes aan. Laat elk kaarsje een lichtje zijn voor een ander.

Geluk kun je vinden in kleine dingen, Vogels met hun zingen, Een kind dat naar je lacht, Je hond die op je wacht, De kat die spint, De kerstboom versierd, De piek in de top En kaarsjes die branden.


Annelies Pool

11

TE GEK OM JONG TE ZIJN! In de vorige Cliëntenkrant heeft u uitgebreid kunnen lezen over de toneelgroep M Power, opgericht door RCO De Hoofdzaak met het doel voorstellingen te maken over het thema ‘anders zijn’. Afgelopen november kwam de groep met de voorstelling ‘Te gek om jong te zijn!’ voor scholen in het voortgezet en beroepsonderwijs. De try out hiervan vond op 23 oktober plaats in de kleine zaal van De Vest in Alkmaar. Vol overgave schotelden de spelers hun belangstellend publiek een nagenoeg compleet beeld van de psychiatrie voor. De uitwerking hiervan op de toeschouwers was heel verschillend: werd de een aangegrepen door de confronterende realiteit van het onderwerp, weer iemand anders waardeerde de humoristische ondertoon waarop een en ander werd gebracht. Maar hoe dan ook, iedereen was duidelijk onder de indruk van de prestaties van de acteurs. Het zou te wensen zijn als dit toneelproject nog jarenlang zou kunnen doorgaan, maar vooralsnog houdt de financiering ervan komend voorjaar op. We houden u op de hoogte. Kees Kwak

DE SCHRIJFCLUB In iedere uitgave van de Cliëntenkrant vindt u een bijdrage van een van de leden van de schrijfclub. UITZICHT Heel wat jaren leken uitzichtloos. Constant knokken tegen de depressies, de fobieën en de angsten. Slapeloze nachten, bang voor de toekomst, bang voor je gezin. Niet weten wat er in je hoofd allemaal gebeurt. Het gevoel hebben, dat je dus echt gek gaat worden. Om over de meest vreselijke gedachten maar niet te praten. Tenslotte 100% afgekeurd voor je werk. Wat nu? Alle therapieën gehad, ECT, medicijnen, uitbehandeld. En dan, na diverse bezoeken aan het DAC blijken mijn schilderijtjes en schrijfseltjes van dien aard, dat ik daar van alle kanten leuke en positieve reacties op krijg. Ik ga me steeds beter voelen. En ondanks de regelmatig terugkerende, korte terugvallen, zie ik weer een beetje uitzicht. Ik denk dat ik dat maar stevig blijf omhelzen. Dat uitzicht. Kees Tijssen Heeft u belangstelling om deel te nemen aan de schrijfclub, neem dan contact op met RCO De Hoofdzaak en vraag naar John Lemmens of Agnes van Veen. Wanneer: eenmaal in de twee weken op vrijdagmiddag om 13.30 uur, Waar: in het gebouw van Wijkteam Noord, Drechterwaard 102, AlkmaarNoord, Inlichtingen: tel. 072 5143380; e-mail: [email protected] of [email protected] Wilt u in het bezit komen van een van onze boekjes ‘Eigen Verhalen’ (Deel I en II: € 7,50 per boekje exclusief verzendkosten) dan kunt u ons bellen op tel. 072 5143380.

KERSTEXTRAATJE Een aantal Alkmaarse huishoudens met een inkomen tot 120% van het sociaal minimum kan in aanmerking komen voor een kerstextraatje van 50 euro. Woont u niet in Alkmaar, informeer dan ook bij uw gemeente hiernaar.

12


Afgelopen weken is in Nederland de discussie over het door minister Klink aangekondigde Elektronisch Patiëntendossier losgebarsten. Veel tegenstanders denken dat de privacy van de cliënt nog onvoldoende gewaarborgd kan worden. Blijkbaar heeft deze landelijke discussie over het EPD ook wat losgemaakt bij sommige cliënten van de GGZ. De GGZ-NHN heeft het EPD (alleen voor de GGZ-NHN) bijna twee jaar geleden ingevoerd. Ineens kreeg ik opvallend veel vragen van cliënten over de waarborg van hun privacy binnen het EPD GGZ-NHN. Mijnheer Koppens kwam zelfs speciaal bij me langs. Een aantal voorbeelden uit de pers hadden hem aan het denken gezet. Zo had hij gelezen dat in een Amerikaans ziekenhuis dertig medewerkers op non-actief waren gesteld wegens hun digitale speurwerk naar de medische geheimen van onder meer George Clooney. Mijnheer Koppens was weliswaar geen George Clooney en daarmee voor digitaal speurwerk aanzienlijk minder interessant, maar toch maakte hij zich zorgen. Zo schrijft een activiteitenbegeleidster regelmatig een verslag in zijn dossier. Betekent dit ook dat deze activiteitenbegeleidster zijn gehele dossier kan inzien? En kunnen haar collega-

PATIËNTENVERTROUWENSPERSOON

TIENKE VERMEULEN

HET ELEKTRONISCH PATIËNTENDOSSIER activiteitenbegeleiders, waar hij op zich niets mee te maken heeft, ook in zijn dossier kijken? Mijnheer Koppens vindt dat een vervelend idee. Hij is een ambulante cliënt, die eenmaal per week deelneemt aan een activiteitenprogramma. Dat de activiteitenbegeleidster zo nu en dan wat over hem schrijft is tot daar aan toe, maar met een deel van de informatie uit zijn dossier heeft ze niets te maken. Kan hij niet net, zoals bij het in te voeren landelijk EPD, informa-

tie af laten schermen? Kan hij ook zien wie er allemaal in zijn EPD hebben gekeken? Veel terechte vragen. In zijn algemeenheid heeft de hulpverlener een geheimhoudingsplicht. Hij mag dus niets aan anderen vertellen zonder toestemming van de cliënt. Deze geheimhoudingsplicht is opgenomen in de wet. Daarbij is tevens opgenomen dat de geheimhoudingsplicht niet geldt voor gegevensverstrekking aan leden van het behandelteam en aan de vervanger van de hulpverlener, voor zover die verstrekking noodzakelijk is voor de door hen te verrichten werkzaamheden. Terug naar de activiteitenbegeleidster. Zij wordt beschouwd als lid van het behandelteam en mag dus informatie over mijnheer Koppens inzien. Maar mag zij ook alle informatie inzien? Is bij deze cliënt kennis van alle informatie uit het EPD noodzakelijk voor de door de activiteitenbegeleidster te verrichten werkzaamheden? Mijnheer Koppens vindt van niet. Ik heb beloofd dat ik al zijn vragen rond het EPD van GGZ-NHN de komende tijd voor hem uit ga zoeken. Tienke Vermeulen Patiëntenvertrouwenspersoon Tel.: 06-22 940 882 E-mail: [email protected]

OPROEP Om op de juiste manier in te spelen op de ontwikkelingen rond het elektronisch patiëntendossier roept de Cliëntenkrant mensen op om hun ervaringen met het EPD door te geven. Tel.: 072 5143387; e-mail: [email protected] Engwierum Wachtend op antwoord, wachtend op koestering, op aandacht, op brood. De schapen en de geiten: begrijp ons, wij staan en staan hier maar. Wij verlaten onze plek

nooit. Totdat het licht verduistert, de kou optrekt uit het gras. Versta ons. Met zijn allen eenzaam trekken wij ons terug, slapen onze droomloze slaap.


Zo teruggeworpen in de tijd, verblijven wij gedachteloos, voor altijd. En ik, ik zal ze niet herkennen. Elbert Gonggrijp, september 2008

13

De bladeren zijn al weer bijna allemaal van de bomen gevallen. Het begint weer te waaien en te regenen en de dagen worden korter. Voor veel mensen breekt met de decembermaand een gezellige tijd aan maar voor sommige mensen ook een eenzame tijd. Kerstinkopen De decembermaand is voor iedereen een dure maand. Het geld vliegt door de vingers en soms is de vraag waar het gebleven is. Mocht u een kerstmaaltijd verzorgen, denk dan bij het doen van boodschappen aan het feit dat u geen boodschappen doet met een lege maag. U koopt dan meer dan nodig is, omdat alles lekker lijkt. Het maken van een lijstje is ook een tip die goed werkt, wijk hier niet van af!! En vergeet vooral niet om op de onderste schappen te kijken. Hier liggen vaak de goedkopere producten en B merken, maar die zijn vaak net zo goed. Wanneer u cadeautjes gaat kopen, vergeet niet de goedkope winkels af te gaan. Loop regelmatig naar binnen en neem de tijd om de inkopen te doen. Wanneer u alles op één middag of dagdeel wilt kopen en niet langer de tijd neemt voor het doen van de inkopen, dan is de kans groter dat u zich ook richt op de duurdere winkels. U geeft dan snel meer uit dan van te voren was bedacht. Tip: mocht u eind december of begin januari nog geld over hebben, bedenk dan dat alle kerstkaarten en versieringen enorm worden afgeprijsd. U kunt nu uw slag slaan voor volgend jaar. Een goedkoop en lekker borrelhapje: Kersttomaatjes Zakje bolletjes mozzarella Verse basilicum Satéprikkers Bereiding: Haal de kopjes van de tomaatjes af. Verwijder het vruchtvlees en vul de tomaatjes met de helft van een bolletje mozzarella. Prik met de satéprikker een blaadje basilicum in de tomaat om het geheel af te maken. U kunt eventueel

14

nog wat peper en zout over de tomaatjes strooien. Zo heeft u een leuk en gezellig borrelhapje. Tip: steeds meer worden er kant en klare borrelhapjes verkocht in diverse winkels. Erg verleidelijk om te kopen. Maar kijkt u eens op de verpakking wat er gebruikt is om het hapje te maken. Wanneer u zelf de ingrediënten koopt, kunt u dit vaak ook zelf maken en bent u absoluut een stuk goedkoper uit! Zelf aan de slag! Er worden in de maand december vaak veel verschillende activiteiten georganiseerd met het thema kerst. U kunt hiervoor onder andere terecht bij verschillende Dag Activiteiten Centra. Daarnaast zijn er ook andere organisaties die activiteiten organiseren. SKWO ouderenwerk van de Wering Alkmaar verzorgt in de decembermaand voor 55plussers zeer verschillende activiteiten rond het thema kerst. Voorbeelden van deze activiteiten zijn kerstkaarten maken, kersthapjes maken, een boottocht, kerstkransen maken en liederen zingen. De ene activiteit is gratis en voor de andere activiteit wordt een bijdrage gevraagd. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de Wering: (072) 527 55 55. Ook kunt u een bezoek brengen aan de website waar de activiteiten staan genoemd: www.skwo.nl Ook zijn er in Alkmaar en Heiloo verschillende wijken buurtcentra. Hier worden verschillende activiteiten georganiseerd waar u aan mee kunt doen voor een klein bedrag. Mocht u de herfst in huis willen halen, neem dan een keer een tas mee het bos in en verzamel materiaal uit de natuur. U kunt hiervan een mooie herfsttafel maken. Wanneer u de gevonden spullen beschildert, kunt u dit gebruiken voor bijvoorbeeld kerststukjes.

tot gevolg dat u opnieuw wordt ingeschaald. Het maandelijkse bedrag dat u aan deze energiebedrijven per maand betaalt wordt herzien. Dit wordt gebaseerd op de energie die u in het afgelopen jaar heeft verbruikt. Om er zeker van te zijn dat u niet te weinig betaalt en dus volgend jaar bij moet betalen, kunt u uw maandbedrag ook ophogen. Dan spaart u zonder dat u het door heeft en hoeft u eind volgend jaar niet bij te betalen maar krijgt u geld terug! Bij financiële vragen raadpleeg de budgetwinkel. Mocht u vragen hebben, niet uitkomen met uw inkomen, recht hebben op toeslagen, hulp nodig hebben bij uw betalingen, schulden willen voorkomen of oplossen, breng dan eens een gratis bezoek aan de budgetwinkel: maandag van 9.00 tot 12.00 uur in wijkcentrum De Oever, Amstelstraat 1, Alkmaar (Oudorp); maandag van 14.00 tot 17.00 uur in buurthuis Oud Overdie, Kortenaerkade 23, Alkmaar; donderdag van 9.00 tot 12.00 uur in buurthuis Oud Overdie, Kortenaerkade 23, Alkmaar; donderdag van 14.00 tot 17.30 en van 18.30 tot 20.00 uur in wijkcentrum De Mare, Arubastraat 2, Alkmaar. U hoeft van te voren geen afspraak te maken. Voor vragen kunt u de budgetwinkel telefonisch bereiken op het volgende telefoonnummer: 072-5488188 Ik wens u fijne kerstdagen en een voorspoedig nieuw jaar!! Maaike van Weering Projectleider schuldpreventie [email protected]

Het nieuwe jaar financieel goed beginnen. In het nieuwe jaar komen er weer diverse eindejaarsafrekeningen. Hierbij valt te denken aan afrekeningen van energiebedrijven. Deze afrekeningen hebben vaak


Prikbord

&

Oproepen

HARDLOPEN OP VRIJDAGOCHTEND Sinds april 2003 bestaat er naast de running therapie groepen van GGZ-NHN een hardloopgroep van (ex-)GGZ cliënten die iedere vrijdagochtend om 9.00 uur in de kantine van atletiekvereniging TRIAS in Heiloo bijeenkomt. Wij starten de ochtend met koffie en koek en gaan rond half tien met de auto richting de duinen van Egmond aan Zee. In de duinen lopen we rondjes variërend van 3 tot 8 km. Na ongeveer 40 minuten zijn we terug bij de auto’s en gaan we weer richting Heiloo. In de kantine van TRIAS drinken we koffie en thee en wordt er gezellig nagebabbeld. Een ontspannend einde van de week en een goed begin van het weekeinde, vinden wij. Vind jij dit ook en lijkt het je leuk om sportief bezig te zijn, kom dan een keer langs. Iedere nieuwe deelnemer mag drie maanden kostenloos meelopen. Daarna wordt verwacht dat hij/zij lid wordt van TRIAS (kosten €85,00 per jaar). Ook mensen die alleen wandelen of kleine stukjes hardlopen zijn van harte welkom! Voor informatie en aanmelden: Chris Dinkla, 06 494 07 438, [email protected]

CURSUSSEN BIJ RCO DE HOOFDZAAK WERKEN MET EIGEN ERVARING Je eigen ervaring inzetten Mensen die uit de geestelijke gezondheidszorg komen, staan voor de taak hun leven weer vorm en inhoud te geven naar hun mogelijkheden en wensen. Gedurende het herstelproces ontwikkelen mensen een eigen deskundigheid over hun leven en willen deze verworven kennis later functioneel inzetten in (vrijwilligers)werk en delen met anderen. De cursus is bedoeld voor (ex-)cliënten uit de geestelijke gezondheidszorg om de eigen ervaringen in het kader van herstellen te leren gebruiken in de samenleving. De cursus De cursus is ontwikkeld door een groep van ervaringsdeskundigen en leert de deelnemers hun eigen ervaringen te gebruiken om anderen te ondersteunen. Het geleerde kan bij verschillende functies ingezet worden. Hierbij kan gedacht worden aan individuele advisering, het geven van voorlichting of trainingen, het deelnemen aan panelgesprekken of het opzetten van cliëntgestuurde initiatieven. Praktische zaken De cursus bestaat uit 12 bijeenkomsten van 3 uur (met pauzes) die wekelijks plaats zullen vinden. De cursus is gratis en begint in voorjaar 2009. Wanneer u zich aanmeldt of geïnteresseerd bent, wordt u twee weken voor aanvang van de cursus uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek. Na dit gesprek besluit u of u deel wilt nemen aan de cursus. Voor de deelnemers zijn er geen kosten aan verbonden, reiskosten komen echter wel voor eigen rekening. Geïnteresseerd? Voor meer informatie kunt u contact opnemen met RCO De Hoofdzaak. Locatie Hoorn; Mirjam Greevink/Jolanda Bosland (maandag en dinsdag) 0229-249040 Locatie Alkmaar; Agnes van Veen 072-5143380 Locatie Den Helder; Ina van Mierlo/Cindy Schreurs 0223-684696 Spreek altijd uw naam en telefoonnummer in, dan bellen wij u zo spoedig mogelijk terug. Heeft u interesse of zin om deze cursus te volgen, dan zien wij uw aanmelding graag tegemoet. Ook kunt u zich aanmelden voor de andere cursussen: Zicht op Herstel; Herstellen doe je zelf; Presentatie vaardigheden; Vriendschap in beweging; Van Groepslid tot Groepsleider


15

DE BALANS OPMAKEN De kersttijd nadert en de winter heeft reeds eerder dan voorgeschreven enkele geslaagde proeven van bekwaamheid afgelegd. Voor sommigen, ontvankelijk voor de kalmerende werking van kaarslicht en orgelklanken, is dit een tijd van hoop en verwachting, of, gezegend met een leuke vriendenschaar, een periode van gezelligheid, maar voor anderen, door innerlijk of uiterlijk ongemak beproefd, een periode om het liefst maar van de kalender te schrappen. Deze laatste groep heeft als enige vriend de Tijd, die ervoor zorgt dat de seizoenen elkaar met de zekerheid van natuurkundige wetten blijven opvolgen. Het lijkt erop dat de Kosmos een deel der mensheid bevoordeelt met materiële welstand en een goede geestelijke en lichamelijke gezondheid, terwijl een ander deel, dat ook zijn best doet, veroordeeld lijkt tot eeuwig geploeter. Zeker komt daar ook wel eens een mazzeltje uit de lucht vallen, maar de kwartjes waar het hier om gaat, verbleken bij het goud waarmee de geluksvogels worden bedacht. Het is duidelijk, de hemelse overheid houdt er een ondoorzichtig beleid op na. Maar goed, zoals we hierboven al hadden

Colofon Redactie: Edwin Schut, Kees Kwak, Eduard van Leeuwen, Kees Geljon Medewerkers: Arjen Brink, Ruud Scheffer, Ruud Dingerdis, Jeroen Erkamp, Grace van der Gulik, Ellen Frugte Vormgeving en Druk: Drukkerij Tijl Uilenspiegel Redactieadres: RCO De Hoofdzaak Rubenslaan 2a, 1816 MB Alkmaar Telefoon: 072-5143387 E-mail: [email protected] Website: www.rcodehoofdzaak.org

oplage: 1500 ex. De cliëntenkrant is een 2-maandelijkse uitgave

16

vastgesteld, de enige zekerheid die we hebben is dat de tijd zijn werk doet en niets altijd hetzelfde blijft. Om die reden waren de oude Chinese wijsgeren er helemaal niet zo blij mee als alles om zo te zeggen supergoed ging. Zo een toestand kon alleen maar omslaan in zijn tegendeel. Dit gaat totaal in tegen onze Westerse manier van denken. Voor ons is steeds meer, steeds groter, steeds hoger de maatstaf. Zo niet bij deze Oosterse denkers. Wie zich in het midden beweegt, maakt de grootste kans op geluk. Zo iemand zal het schommelen van de koersen op de beurs met een rustige blik gadeslaan, wetend dat men in het dobbelspel van het leven niet eeuwig zessen kan blijven gooien. Ik heb mij in dit verband dan ook wel eens afgevraagd of de Olympische gedachte eigenlijk niet op ons hele bestaan van toepassing is: het meedoen is belangrijker dan het winnen. Mogen deze overwegingen een positieve uitwerking hebben op onze gemoedsrust, toch zal het duidelijk zijn dat iedereen zijn inspanningen graag beloond ziet met resultaten. Zo ook de GGZ-cliënt die, georganiseerd of niet, naar verbetering van zijn positie streeft. Wat heeft hij bereikt? Aan de ene kant veel: cliëntenraden zijn al geruime tijd wettelijk verplicht en basisberaden en RCO’s timmeren aardig aan de weg. Aan de andere kant, op dit moment is het tamelijk zwaar weer. Ondermeer door veranderende wetgeving is de financiering van emancipatorische bewegingen als deze geen vanzelfsprekendheid meer. Veel energie gaat op aan het zorgen voor lijfsbehoud. Toch zijn de RCO’s niet meer weg te denken uit het huidige psychiatrisch straatbeeld. Hopelijk zal men binnen niet al te lange tijd tot het inzicht komen dat begrippen als ervaringsdeskundigheid, empowerment en herstel zich per definitie los van de GGZ moeten ontwikkelen. Met andere woorden, een complete geestelijke gezondheidszorg begint met de juiste hulpverlening en vindt haar voltooiing in het losmaken van diezelfde hulpverlening. Mijn wens is dan ook dat Cliënten Belangenbureaus in navolging van de cliëntenraden binnen afzienbare tijd wettelijk verplicht gesteld worden. Te veel gevraagd? Neen, pure noodzaak! Maar laten we terugkeren tot de werkelijkheid; de contouren van 2009 tekenen zich reeds af. Een prettige kersttijd en een gelukkig Nieuwjaar wenst u derhalve Jaantje Nevel

Koken met ELLY

WALNOTENTAART Walnoten zijn goed voor de hersenen en lekker. Daarom hier mijn recept op veler verzoek. BENODIGDHEDEN: 175 G BLOEM 150 G WITTE BASTERDSUIKER ZOUT

125 G KOUDE BOTER 125 G SUIKER 1 BEKERTJE SLAGROOM (125 ML) 100 G GEPELDE WALNOTEN 1 EI BOTER OM IN TE VETTEN BLOEM OM TE BESTUIVEN SPRINGVORM, DOORSNEDE CA. 24 CM Bloem boven kom zeven en mengen met basterdsuiker en mespunt zout. Boter in plakken snijden, op bloemmengsel leggen en met twee messen in blokjes snijden. Tot samenhangende deegbal kneden. Deeg in afgedekte kom 30 minuten in koelkast laten rusten. Intussen oven voorverwarmen op 180 ºC. In pan met dikke bodem suiker behoedzaam laten karameliseren. Blijven roeren met houten pollepel, afblussen met 1 eetlepel heet water. Slagroom bij karamel schenken en zachtjes laten koken tot alle suiker is opgelost. Walnoten toevoegen en even laten meekoken. Pan van vuur nemen. Deeg in twee stukken verdelen. Werkvlak met bloem bestuiven. Beide deegballen uitrollen tot een ronde plak van ca. 24 cm doorsnede. Springvorm invetten en bestuiven met bloem. Deeglap op bodem leggen, vulling erover uitstrijken. Vulling afdekken met tweede deeglap, randen aandrukken. Ei loskloppen met eetlepel water, bovenkant van deeg hiermee bestrijken. Taart in midden van oven in ca. 45 minuten bakken. Goed laten afkoelen en in 12 punten snijden. Bereidingstijd ca. 45 minuten; wachttijd ca. 45 minuten. Dit gerecht bevat per eenpersoonsportie: 315 kilocalorieën; eiwit 4g; vet 19g; koolhydraten 34g.


Cliëntenkrant Nummer 5 december 2008 Naar herstel en gelijkwaardig burgerschap Het elektronisch patiëntendossier Deeltijd mag blijven

Recommend Documents