l e d a t i e C g e l l o C k j i d t w Grif m u e l i b u J l o o h c s m u Jubile
b w u e i k n j i d t f i r G r a a j 5 o o t h a c a s r t s k j i ool D Citadel w u e l o l b o C w u e l i o n o h e sc
ar Jubileum
Dijkstraat
. w aan de Griftdijk van de nieuwbou g in en op de en ge n het Citadel Colle jarige bestaan va jfvi t he n va d ei Ter gelegenh
C
Postbus 148 6500AC Nijmegen Tel: 024 3297740 Fax: 024 3297749 E-mail:
[email protected] Internet: www.citadelcollege.nl
Vijf! Ruim vijf jaar geleden hielden Niek Schoot en ik een presentatie over het Citadel College. Het publiek bestond uit een groepje enthousiaste ouders en hun kinderen. Plaats van handeling was onze school in wording, een nog bijna lege bedrijfshal aan de Dijkstraat. Maar: we hadden een ver-
College k ij d t if r G w nieuwbou
haal. Een missie. Een plan. Over een kleinschalige school. Een veilige en geborgen school. Een onderzoekende en
ondernemende school. Een school voor Nijmegen-Noord.
College
school
Jubileum
Griftdijk nieuwb at Citadel schoo school Dijkstra wbouw Colle u l ie o n o h c s e g e ll o C
Van Nijmegen-Noord. Of beter: een school van en voor heel Nijmegen.
Jubileum
Citadel
En die school kwam er. In vijf jaar tijd groeide het Citadel
5 jaar
College uit tot die kleinschalige, geborgen, veilige, onder-
zoekende en ondernemende school voor Nijmegen-Noord, Nijmegen en de wijde omgeving. Steeds meer leerlingen
5 jaar Jubileum
wisten en weten ons te vinden. Steeds meer enthousiaste
docenten en onderwijsondersteunende medewerkers sloten en sluiten zich bij ons aan. Logisch gevolg was dat ons pand aan de Dijkstraat er een gloednieuw en duurzaam broertje
Dijkstraat
tdijk. wbouw aan de Grif opening van de nieu del College en de taan van het Cita bes e jarig vijfvan het Ter gelegenheid
bij kreeg, aan de Griftdijk. Vijf jaar Citadel College. Een gloednieuw en duurzaam pand aan de Griftdijk. Dat vraagt om een feestje. Om een terug-
Het resultaat is iets om trots op te zijn en bevestigt me
en vooruitblik. Of in ons geval: om een kleurrijk vormge-
nogmaals in de overtuiging dat we als Citadel College een
geven jubileumboekje met sprekende foto’s en beeldende
mooi, spannend en succesvol avontuur zijn aangegaan. Op
teksten. Uiteraard komen in het boekje docenten en (oud-)
naar de volgende vijf!
leerlingen aan het woord. Maar onderzoekend en ondernemend als we zijn, doen ook mensen uit onze omgeving hun
Ik wens u heel veel leesplezier.
zegje. Bestuurders, pioniers, buren, vertegenwoordigers van de universiteit, de Kamer van Koophandel en het primair onderwijs: allemaal leverden ze graag hun bijdrage.
Karel de Waal Rector Citadel College Vijf |
1
C
2
| Vijf
inhoud
Pionieren en besturen
Karel de Waal en Niek Schoot | 4 Dirck van Bennekom | 8 Paul Depla | 14 Hannie Kunst | 17
De omgeving spreekt Marleen van Boheemen | 24 Sijbrand de Jong | 26 Carla van den Bosch | 32 Peter Bongers | 33 Wilma en Tonny Natrop | 38 Gijs en José van den Bosch | 39
Het Citadel-gevoel van … Marion Doeze Jager | 11 Bart Boonen | 12 Bernd van den Oetelaar | 19 Monique Vermeulen | 30 Rein Meekels | 31 Heleen Schaapman | 34 Sander Eijkelkamp | 35 Louise Gommers | 36 Tim Aerdts | 42 Sonja Friedemann | 43
Leerlingen maken de school Femke Mulder | 13 Rogier Slot | 13 Anne-Lotte Pott | 29 Mike Thijssen | 29 Lars Cornelissen | 37 Nadia Bouw | 37 Simon van den Broek | 40
4
14
26
36
40
Vijf |
3
Niek Schoot (l) en Karel de Waal: ‘Het Citadel College groeit sneller dan we vooraf hadden verwacht’
4
| Vijf
De vijf mooie Citadel-jaren van Karel en Niek De jonge geschiedenis van het Citadel College is onlosmakelijk verbonden met het noeste pionierswerk van Karel de Waal en Niek Schoot. De twee ervaren ‘onderwijsdieren’ gingen samen vol overtuiging een spannend en uiteindelijk succesvol avontuur aan. We vroegen Karel en Niek terug te blikken en te vertellen. Over hun keuze voor een nieuwe school, hun samenwerking, over vertrouwen, vrijheid, maatwerk en nieuwe horizonten.
Over de keuze voor het Citadel College
Over ervaring en vertrouwen
Karel ‘Toen de uitnodiging voorbijkwam om mee te
Karel ‘Op het moment dat ouders hun kinderen bij ons
denken over de opzet van een nieuwe school in Nijmegen-
aanmeldden, was er helemaal niets. Geen lokalen, geen
Noord, had ik meteen iets van: ‘dit moet ik doen’. Niet om
docenten. Niek en ik hebben ons verhaal verteld, in een
er zelf te gaan werken, maar vooral omdat ik wilde meebou-
toen nog donkere bedrijfshal. Ook bezochten we een aantal
wen aan iets moois, iets anders. De overtuiging en het ide-
basisscholen in de regio. Blijkbaar hadden we een verhaal
alisme waarmee andere werkgroepleden hun verhaal brach-
waarin ouders geloofden. Ze wisten dat het goed zat. Uiter-
ten, werkten heel stimulerend. Toen de plannen definitief
aard speelde onze ervaring ook mee. Niek kent de HAVO
vorm kregen, sprak het idee om de kar te gaan trekken me
en het VWO op zijn duimpje, ik het VMBO.’
steeds meer aan. Maar dan niet alleen. Uiteindelijk vroeg ik
Niek ‘Ik vind het nog steeds heel bijzonder dat we het
Niek om de klus met mij op te pakken. Ik kende hem nog
eerste jaar meteen 76 aanmeldingen hadden. Ouders ver-
niet lang, maar mijn intuïtie zei me dat het goed zat.’
trouwden een school die op dat moment alleen op papier
Niek ‘Anders dan Karel heb ik me later bij de werkgroep
bestond. Wat óók aangeeft dat ze vertrouwen hadden in
aangesloten, als vervanger van een zieke collega. Ik was
hun eigen kinderen. Hier lag vanaf het allereerste moment
op dat moment razend druk met mijn werk en wist dat de
dan ook een belangrijke opdracht voor ons. Want dat ver-
afdelingsleiders liever niet hadden dat ik veel tijd in de
trouwen mochten we niet beschamen.’
werkgroep stak. Dat veranderde toen ik doorkreeg dat het om een bijzondere en unieke situatie ging. Ik werd steeds
Over elkaar
enthousiaster. Mede door de plezierige samenwerking
Karel ‘Niek is een echte binder en netwerker. Iemand die
met Karel besteedde ik meer tijd aan de klus dan gepland.
zorgt voor goede contacten binnen en buiten de school.
Toen hij me vroeg om samen de kar te gaan trekken op de
Niek is ook attent op momenten die om attenties vragen.
nieuwe school, zei ik al snel ja.’
Daar is hij bewuster mee bezig dan ik. Ik heb meer de Pionieren en besturen |
5
neiging me in mijn werk te keren. We vullen elkaar dan ook
bouw, de bereidheid om werk van elkaar over te nemen, het
prima aan.’
kritisch naar elkaar kijken; dat is uniek. Natuurlijk nemen ook
Niek ‘Karel is heel sterk in het werken volgens procedu-
op andere middelbare scholen mensen het voortouw. Maar
res. Hij bewaakt onze visie en weet die te vertalen naar de
dat iedereen zo is, komt eigenlijk nooit voor. Dat gevoel
praktijk. Wat heel inspirerend werkt voor veel ouders en
van pionieren, het figuurlijk samen de heipalen de grond
nieuwe collega’s. Verder is Karel het type “doorploegen en
inslaan, vind ik heel plezierig en vervult me met trots.’
niet mauwen”. Ik hou daar wel van.’
‘Niek is een echte binder en netwerker’
Over samen werken Karel
‘Niek en ik weten van elkaar waar we mee bezig
zijn, hoe we over bepaalde zaken denken en communice-
Over het leggen van verbindingen
ren. We dekken elkaar af als het nodig is, voeren samen
Karel
de regie. We zitten nu vijf jaar samen in een ruimte van 12
gebied, een omgeving waar veel gebeurt. Daar sluiten we
vierkante meter. Er is nooit een onvertogen woord geval-
graag op aan. De appels in onze appelkoeken bijvoorbeeld
len. Terwijl we allebei ons eigen werk hebben, onze eigen
komen uit de Historische Tuin. De koeken zelf worden
werkstijl. Dat zegt alles.’
gebakken bij WerkZin, een Pluryn-vestiging in Elst. Waar
Niek
kan, leggen we verbindingen. Ook op onderwijsgebied. Zo
‘Het samen op één kamer zitten is zo gegroeid.
‘Het Citadel College opereert in een dankbaar
In eerste instantie zouden we in het nieuwe gebouw ieder
nodigen we ondernemers uit de omgeving uit om leerlin-
een eigen kamer met een eigen bureau krijgen. We kiezen
gen meer over hun vak te vertellen. Andersom bezoeken
ervoor om opnieuw samen op één kamer te gaan zitten. Zo
leerlingen bedrijven om te zien hoe het er in de praktijk aan
weten we op een heel vanzelfsprekende manier van elkaar
toe gaat.’
waar we mee bezig zijn, kunnen we tussendoor snel overleg
Niek
voeren en houden we in ons beleid als vanzelf een gemeen-
gezocht met instanties, organisaties en instituten die in Nij-
schappelijke lijn aan.’
megen zijn geworteld. Het ene moment zijn leerlingen op
‘De afgelopen jaren hebben we bewust verbinding
pad in de uiterwaarden en krijgen ze tekst en uitleg van een Over mooie momenten Karel
‘Een van mijn persoonlijke hoogtepunten is de
bioloog uit de regio. Het andere moment buigen ze zich over een naam voor de nieuwe fietsbrug, waarbij ze kennis
eerste diploma-uitreiking. Al onze leerlingen waren ge-
opdoen over de geografische context van het gebied. Ze le-
slaagd. Dat was een enorme opsteker. Voor de school, de
ren niet alleen hoe toegepast onderzoek werkt, maar krijgen
docenten, voor ons. Ander gedenkwaardig moment vond
tegelijkertijd veel mee van de omgeving.’
ik de officiële onthulling van het nieuwbouwbord, toch hét symbool voor de nieuwe fase die we als school ingingen.’ Niek
‘Ik word heel enthousiast van alle docenten die
keihard meebouwen aan onze school. De sfeer in het ge-
6
| Pionieren en besturen
Over vrijheid en maatwerk Karel
‘Ik ben wel blij met de overgang van één naar
twee gebouwen. Het pand aan de Dijkstraat wordt nog
meer ingericht als ondernemende school, met een focus op het bedrijvige aspect. VMBO-leerlingen vinden het prettig om te doen. Daar waar ze aantonen verantwoordelijkheden aan te kunnen, geven we die ook. Dat is en blijft voor mij de kern waar het om draait. We beknotten leerlingen niet in hun vrijheid door te vertellen wat wel of niet mag. In plaats daarvan geven we ze de ruimte die ze aankunnen om zo op een verantwoorde manier te blijven leren. Hiervoor is letterlijk meer plaats.’ Niek
‘Tussen beide locaties zal sprake zijn van ac-
centverschillen. Dat is juist goed, denk ik. In het nieuwe gebouw krijgen VMBO-T-, HAVO- en VWO-leerlingen die in staat zijn zelf keuzes te maken en zelfstandig te werken, die vrijheid ook. Terwijl leerlingen die meer zorg nodig
Niek
hebben, die ook krijgen. Daar is bij het gebouwconcept
nieuwe docenten op het moment dat ze zijn aangenomen.
heel bewust rekening mee gehouden. Samen met de afde-
Al heb ik een ontzettend goed gevoel bij de mensen die we
lingsleiders hebben we stapsgewijs richting, inrichting en
hebben binnengehaald. De kunst voor Karel en mij is om
de uiteindelijke verrichting bepaald. Daarmee kunnen we
niet teveel ons eigen winkel te gaan draaien. Dan ook kun-
maatwerk blijven bieden binnen heldere kaders.’
nen we richting geven aan onze school, ruimte scheppen
‘Dit jaar ken ik voor het eerst niet meteen alle
voor mensen om taken in te richten zoals zij dat willen. Dat
‘Karel weet onze visie te vertalen naar de praktijk’
komt goed, daarvan ben ik overtuigd.’ Over de mooiste baan van allemaal Karel
Over de eigen (nieuwe) rol Karel
‘Het Citadel groeit sneller dan we vooraf hadden
‘Ik kan niet zeggen dat dit de beste periode uit
mijn loopbaan is. Ook op andere scholen heb ik een fantastische tijd gehad. Maar dit is wel een hele mooie klus om
verwacht. Dat geeft een kick, biedt voldoening. De tijd
mijn carrière mee af te sluiten. Zeker omdat ik mijn opge-
dat we als klein team alles deden, is voorbij. Ik merk dat
dane ervaring en kennis hier optimaal in kan en mag zetten.’
ik lang niet overal meer directe invloed op heb, maar ik
Niek
vind dezelfde dingen nog steeds belangrijk. Een klus voor
kreeg om mijn werk te doen. Dat vond ik bijzonder plezie-
de komende jaren is dat wat we ooit als pioniers hebben
rig. Verschil is wel dat ik hier minder gedoe heb. Wat alles
neergezet, goed overdragen op de rest. Blijvend aandacht
te maken heeft met de grote mate van loyaliteit binnen de
genereren voor wie we zijn, waar we voor staan. Dat lukt
schoolmuren. Iets dat in de maatschappij steeds lastiger is
goed, maar gaat niet vanzelf.’
te vinden.’
‘Ik had eerder een baan waarin ik alle vrijheid
Pionieren en besturen |
7
Dirck van Bennekom: ‘Door zijn jonge docenten is het Citadel College een heel vitale school’ 8
| Vijf
Dirck van Bennekom, bestuursvoorzitter Alliantie Voortgezet Onderwijs
‘Alle verwachtingen in het oorspronkelijke Citadelbedrijfsplan zijn uitgekomen’ Waar Karel de Waal en Niek Schoot onmiskenbaar de gezichten zijn van het Citadel College, is Dirck van Bennekom de belangrijke man achter de schermen. Van Bennekom, sinds juni 2002 bestuursvoorzitter van de Alliantie Voortgezet Onderwijs, blikt blij en trots terug op een van de mooiste klussen uit zijn Alliantie-periode tot nu toe. Met vier basisscholen, een geschat inwoneraantal van
Werk aan de winkel dus voor ‘de Alliantie’ en samenwer-
zo’n 40.000 op de langere termijn en de geplande komst
kingspartners Montesssori College Nijmegen en Scholen-
van een groot aantal (stedelijke) voorzieningen leek de
groep Rijk van Nijmegen …
vestiging van een school voor voortgezet onderwijs in de
‘Bij de totstandkoming van het regionaal arrangement
Waalsprong een simpel ABC’tje. Toch stak de situatie iets
hebben we nauw met elkaar samengewerkt. Het plan was
complexer in elkaar, herinnert Dirck van Bennekom zich de
om ook daarna samen op te trekken. De Scholengroep had
eerste maanden van zijn bestuursvoorzittersbestaan. ‘De
andere prioriteiten en trok zich vrij snel uit het proces terug.
gemeente Nijmegen had nog niet echt nagedacht over de
Samen met het Montessori is een mooi concept ontwikkeld
noodzaak van een middelbare school in de Waalsprong.
waarin we onze plannen over onderwijsorganisatie, lesin-
Pas na aandringen van de Nijmeegse schoolbesturen
houd en werving hebben geformuleerd. Vlak voor de start
en het initiatief van de Provincie Gelderland om met de
van het Citadel College in augustus 2007 gaf het Montes-
betrokken schoolbesturen na te denken over de toekomst
sori-bestuur aan zich toch te willen concentreren op de
van het voortgezet onderwijs in Overbetuwe en de Waal-
nieuwbouw van de Kwakkenberg-locatie. Na goed overleg
sprong, kwam zo’n school in beeld. Het initiatief van de
bleef de Alliantie over als enige bestuur.’
provincie kreeg gestalte in het regionaal arrangement van 2003. Daarmee werd Lent de thuisbasis van een nieuwe
Het Citadel College begon letterlijk vanaf nul. Wat waren
school voor voortgezet onderwijs, op termijn goed voor
uw verwachtingen eigenlijk?
zo’n 1400 leerlingen.’
‘Ik heb me weleens zorgen gemaakt of het allemaal zou lukken. Maar met Karel en Niek heeft het Citadel College Pionieren en besturen |
9
de juiste mensen op de juiste plek; een duo dat bergen kan
meer gestalte gekregen. Waarbij leerlingen maar ook de
verzetten. Bovendien had en heb ik alle vertrouwen in de
resultaten tellen. Door zijn kleine eindexamenklassen is de
kleinschalige onderwijsaanpak; eigentijds, maar met een
school best wel kwetsbaar, maar de 100% examenscores
degelijk fundament. Vernieuwend, maar niet hemelbestor-
in de afgelopen twee jaar geven nog maar eens aan wat je
mend. Veel nieuwe scholen manifesteren zich al vrij snel als
met een no nonsense aanpak kunt bereiken.’
zwakke scholen, omdat ze zich vol overgave in een ongewis experimenteel avontuur storten met een nog niet bewezen
En die aanpak doet het ook goed buiten de Waalsprong,
onderwijsconcept. Daarvan was hier absoluut geen sprake.’
zo blijkt. Wat vindt u van die ontwikkeling?
‘Het Citadel College moet zich wortelen in de Waalsprong’
‘Vanaf het allereerste begin hebben we gezegd dat het Citadel College zich moet wortelen in de Waalsprong door verbindingen te zoeken met de omgeving, zoals scholen voor primair onderwijs en het bedrijfsleven. In de praktijk
Is dat ook de reden waarom veel ouders meteen vertrou-
blijkt de school inderdaad aantrekkingskracht uit te oefenen
wen hadden in het Citadel College, een school die op
op leerlingen uit de Waalsprong en directe omgeving.
dat moment nog niet bestond?
Het Citadel College is een Nijmeegse school die zich richt
‘Zeker, al spelen de nodige publiciteit vooraf en de ge-
op de bewoners boven de Waal. Neemt niet weg dat het
slaagde metamorfose van het gebouw ook een rol. Wat ook
Citadel College geen stedelijke uitstraling zou mogen heb-
hielp was dat docenten zich committeerden aan de afspraak
ben. Graag zelfs, maar dan wel vanuit het idee dat het zich
om een hele dag op school te zijn waardoor lesuitval werd
bewust is van de directe omgeving waarin het opereert.’
voorkomen. Wel was het afwachten of ouders uit NijmegenNoord hun kinderen na een nieuwe basisschool ook naar
U bent inmiddels 10 jaar betrokken bij het wel en wee
een nieuwe school voor voortgezet onderwijs zouden sturen
van het Citadel College. Hoe blikt u terug op deze peri-
of toch liever kozen voor de relatieve rust van een bestaande locatie. Dat viel in de praktijk enorm mee ...’
ode? ‘Het Citadel College is er gekomen omdat een aantal enthousiastelingen erin geloofde. Al die jaren was het zoeken
… wat ook kwam door de vaak relatief jonge docenten
naar een balans tussen pionieren en het opereren vanuit
die vol overtuiging het Citadel-avontuur aangingen …
een solide degelijke basis met steeds die ene constante:
‘Absoluut. Mede door zijn jonge docenten heeft het Citadel
kwaliteit. Heel bijzonder is dat de school zich volgens het
College zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot een heel
oorspronkelijke bedrijfsplan heeft ontwikkeld. De onderwijs-
vitale school. Dit schooljaar is het docentenbestand zelfs
kundige vormgeving, het leerlingenaantal, de personeels-
verdubbeld, wat een enorme dynamiek met zich mee-
ontwikkeling: alle verwachtingen zijn uitgekomen. Dit bete-
brengt. Het Citadel College wil zich waarmaken. Die ambitie
kent dat we goed hebben nagedacht over een school die
straalt het ook uit. Het ondernemende en onderzoekende
ruim vijf jaar geleden alleen nog maar op papier bestond.
karakter van de school heeft in de afgelopen vijf jaar steeds
Dat is terecht iets om heel trots op te zijn.’
10
| Pionieren en besturen
Marion Doeze Jager, decaan VMBO, HAVO/VWO
‘De afgelopen jaren op het Citadel waren mijn leukste ooit’ ‘Voor mijn komst naar het Citadel College in 2009 werkte ik negen jaar als decaan op het Dominicus College, een HAVO/VWO-school. Het VMBO was dus letterlijk een nieuwe wereld voor me. De eerste periode op het Citadel stond dan ook in het teken van pionieren, netwerken en het in alle vrijheid bouwen aan een gedegen decanaat. Daarbij had ik de nodige houvast aan de ideeën en enthousiaste inbreng van de docenten. Fijn om te merken is dat ik ook mezelf heb ontwikkeld. Ik kijk op een andere manier naar mijn vak en durf te stellen dat de afgelopen jaren mijn leukste ooit waren.’
‘Ik kijk op een andere manier naar mijn vak’
te hebben naar die goeie ouwe tijd, omdat -nu ze op eigen benen staan- ze veel zelf moeten beslissen. Wat niet altijd meevalt.’
‘In 2011 verliet het allereerste clubje geslaagde eindexamenkandidaten het Citadel. Dat was best wel spannend.
‘De komende jaren zwaaien steeds meer leerlingen af, ook
Ook voor mij. Omdat we erg benieuwd waren naar hoe het
van de HAVO en het VWO. Daarmee gaan we een volgende
met ze ging, heb ik ze allemaal een vragenlijst gestuurd. De
fase in. Meer dan nu zal ik mijn aandacht meer moeten
reacties waren over het algemeen heel positief. Leerlingen
verdelen door letterlijk afwisselend in onze twee gebouwen
gaven onder meer aan dat ze veel profijt hebben gehad van
te werken. Dat zal even wennen zijn. Grote voordeel is wel
het mentoraat. De meesten zagen het Citadel als een vei-
dat ik zo letterlijk het beste van twee werelden kan vereni-
lige, geborgen en plezierige school met over het algemeen
gen in een decanaat dat steeds meer aan waarde en belang
best wel strenge regels. Ook lieten ze weten soms heimwee
toeneemt.’ Het Citadel-gevoel van … |
11
Bart Boonen, docent Kunst, Cultuur & Art onderbouw VMBO-T, HAVO/VWO
‘Het schrijven van de Art-thema’s is een feest’ ‘Een van de leukste facetten aan mijn werk op het Citadel
geworden, omdat het uitgaat van een intrinsieke motivatie.
College is dat ik een groot deel zelf heb bedacht en ontwik-
Het schrijven van de Art-thema’s is dan ook absoluut een
keld toen ik hier twee jaar geleden begon. Animaties, typo-
feest. Mijn collega Ellen en ik mogen onze eigen accenten
grafie, klei, vormgeving: ik probeer mijn leerlingen zoveel
zetten. Onze gezamenlijke inspiratie omzetten in kennis.’
mogelijk te laten proeven van alle moois in de beeldende kunst en ze zo de liefde voor het vak over te brengen. Dat
‘Wat alles extra leuk maakt, is dat ik het vak geef in een
lukt goed, al verwacht ik dat met de start van de nieuwe
compleet nieuw gebouw. Aanvankelijk vond ik de uitstra-
keuzerichting Art het creatieve onderwijs pas een echte
ling nogal rechttoe rechtaan. Tot de buitengevel aan de
boost krijgt.’
beurt was en allerlei subtiele elementen zorgden voor
‘Het is geweldig leuk om docent op het Citadel College te zijn’
een prachtige metamorfose. Met een eigen lokaal en een eigen machinekamer ben ik er qua ruimte enorm op vooruit gegaan. Verder heb ik samen met de leverancier een eigen materiaalkast ontworpen; een soort gesammtkunstwerk.
‘Tijdens kunst- en cultuurlessen is iedereen tegelijkertijd
Echt vet.’
met een opdracht bezig, bijvoorbeeld het maken van een maquette. In een Art-les kiezen leerlingen zelf uit verschil-
‘Het is geweldig leuk om docent op het Citadel College
lende thema’s. Ze werken in alle vrijheid, volgen hun eigen
te zijn. Want hoe vaak maak je het mee dat je in zo’n korte
interesse en krijgen de kans hun hele ziel en zaligheid in de
tijd zoveel moois en extra’s krijgt? Het voelt een beetje
meest uiteenlopende creaties te leggen, soms op wel 30
alsof het Kerstmis is. Mij krijgen ze hier niet meer weg, met
manieren. Het vak is in zijn algemeen dus veel persoonlijker
dank aan het Art-vak!’
12
| Het Citadel-gevoel van …
Femke Mulder, 3 HAVO, Nijmegen-Noord
‘Nieuwbouw past bij veranderingen in de omgeving’ ‘Een echt favoriet vak heb ik niet, al vind ik talen wel het leukst. Mede daarom volg ik het Cambridgeprogramma Engels, een soort Engels voor gevorderden. De lessen zijn heel gevarieerd en soms behoorlijk pittig. Al heb je daar in de praktijk weer plezier van, zo bleek ook tijdens onze trip naar York. Uiteindelijk doe ik een speciaal examen en krijg ik een apart certificaat. Of en wat ik er uiteindelijk mee doe, weet ik niet. Al heb ik er zeker profijt van als ik verder ga studeren.’
Rogier Slot, 5 VWO, Elst
‘Hier heb je alles bij de hand, krijg je alle ruimte’ ‘Ik ben een van de allereerste leerlingen van de school, zat als het ware in de klas waarin alles voor de eerste keer
‘Ik heb zin in dit schooljaar, in het nieuwe gebouw. Ik heb
werd uitgeprobeerd. Mooi om te zien is dat het Citadel
van dichtbij gezien hoe de school is opgebouwd. Letter-
in relatief korte tijd een volwassen onderwijsprogramma
lijk vanaf de allereerste steen. Dat is heel bijzonder, want
heeft ontwikkeld. Zelf ben ik wel fan van de lessen Mens &
meestal ga je naar een school die al jaren bestaat. De
Maatschappij, waarbij je veel zelf aan slag gaat en bijvoor-
nieuwbouw van het Citadel College past ook wel bij de
beeld een eigen onderzoek uitvoert of met je klas leren-
veranderingen in Nijmegen-Noord. Een sporthal naast
derwijs een stad ontdekt. Het is heel herkenbaar en vooral
de deur, waterplassen in de buurt en op termijn een
erg praktisch.’
centrumgebied om de hoek; hier gebeurt het!’ ‘Ik verheug me op de lessen en het verblijf in het nieuwe gebouw. Het oude pand wordt toch een beetje te klein voor alle leerlingen. En het is er behoorlijk druk, zeker bij het wisselen van lokaal. Hier heb je alles bij de hand, krijg je alle ruimte. Ik startte op een school die letterlijk vanaf nul moest beginnen en sluit mijn twee laatste jaren af in het gebouw dat het Citadel College de komende jaren pas echt groot gaat maken. Dat voelt best wel bijzonder.’ Leerlingen maken de school |
13
Paul Depla: ‘Het Citadel College vertegenwoordigt een belangrijke symbolische waarde’
14
| Vijf
Voormalig Waalsprongwethouder Paul Depla overtuigd van toekomstig Citadel-succes
‘Het Citadel College schrijft zijn eigen geschiedenis’ Voormalig ‘Waalsprongwethouder’ Paul Depla speelde een belangrijke rol bij de komst van een middelbare school in Nijmegen-Noord. Hoe kijkt de huidige burgemeester van Heerlen terug op die periode en hoe verklaart hij het succes van het Citadel College? Een vraaggesprek.
Als ‘Waalsprongwethouder’ was u nauw betrokken bij de
besloten dat het Citadel College een Alliantieschool werd,
komst van het Citadel College. Waarom kwam er eigen-
moesten spijkers met koppen worden geslagen. Idee was om
lijk een middelbare school? Alternatieven genoeg, toch?
een kleinschalige school neer te zetten op een bijzondere
‘Met de Waalsprong heeft Nijmegen de ambitie neergezet
locatie. Met de mogelijkheid om inpandig en op termijn ook
een volwaardig stadsdeel te bouwen waar het goed leven is
buiten het gebouw, door te groeien. Het moest snel en goed
met de voorzieningen die daarbij horen. De aanwezigheid
gebeuren, zonder de financiële consequenties uit het oog te
van eigen sportclubs, verenigingen en scholen geeft Nij-
verliezen. Aan halfbakken oplossingen had niemand iets.’
megen-Noord betekenis en een eigen gevoel. Het creëert betrokkenheid en trots, maakt dat bewoners zich met hun
Hoe kijkt u terug op die aanloop naar de oprichting
omgeving identificeren. Dat er extra basisscholen kwamen,
van de school?
was logisch. Zeker gezien de verwachte bevolkingsgroei.
‘Het was meer dan zomaar een vastgoedproject en dat
Maar vanaf het begin hebben we als gemeente óók gepleit
maakte het lastig. Zo ging de voormalige bedrijfshal van
voor een eigen middelbare school voor de Waalsprong.
Lentse Potgrond als tijdelijke thuisbasis dienen, maar voor
Wij vonden dat ouders de kans moesten krijgen om hun
hoe lang? Ook waren we verplicht om -vooruitlopend op
opgroeiende kinderen in de buurt naar school te laten gaan
andere toekomstige ontwikkelingen in het gebied- meteen
en dus niet verplicht waren een school in Nijmegen of de
al te kijken waar uiteindelijke nieuwbouw moest komen.
Overbetuwe te kiezen.’
Uiteraard moest ook de kwaliteit van het onderwijs kunnen worden gegarandeerd en bewaakt. Het Citadel-project
Dat was stap één. Hoe ging het verder?
was dan ook niet te vergelijken met de realisatie van de
‘Als gemeente hadden we het geluk dat ook de Scholengroep
sportcomplexen van DVOL en OSC die als bestaande clubs
Rijk van Nijmegen, het Montessori College en het bestuur
vanuit een solide basis meteen een vliegende start konden
van de Alliantie positief over het plan dachten. Nadat was
maken. Dat alles uiteindelijk relatief soepel verliep, is vooral Pionieren en besturen |
15
ook te danken aan de tomeloze inzet van de Alliantie en
Hoe belangrijk is het Citadel College voor de ontwikke-
alle betrokken werk- en stuurgroepen en aan de kennis en
ling van de Waalsprong?
kunde van de Grond Exploitatie Maatschappij.’
‘De Waalsprong is in al zijn facetten een bijzonder project. Een project ook waarin veel hobbels zijn -en nog
Het eerste schooljaar meldden zich meteen 76 leerlin-
moeten worden- genomen. Desondanks groeit en bloeit
gen aan voor een school die op dat moment nog niet
Nijmegen-Noord. Het Citadel College draagt hieraan bij
bestond. Verbaast u dat?
en vertegenwoordigt behalve een pedagogische ook een
‘Eerlijk gezegd niet. En wel om drie redenen. Een: veel
belangrijke symbolische waarde. Als er geen vertrouwen
mensen die in de Waalsprong gaan wonen zijn pioniers en
was geweest in de gebiedsontwikkeling zoals we die voor-
kiezen vol overtuiging voor een omgeving die eigenlijk nog
stonden, was er nooit een middelbare school gekomen.
niet af is. Zij durven hun kinderen ook naar een school in
De komst van het nieuwe pand onderstreept dat vertrou-
opbouw te sturen. Twee: leerlingen van het Citadel College
wen nog eens extra.’
kwamen terecht in een apart gebouw met een bijzondere geschiedenis. Wat spannend is, maar op een leuke manier. Dat spreekt mensen aan. En drie: ouders van de eerste leerlingen kozen heel bewust voor het kleinschalige karakter van een school waar iedereen elkaar kende en een soort familiegevoel heerste. De combinatie van deze drie elementen, plus het feit dat ook directie en docenten vol
Wethouder van de Waalsprong Paul Depla was tien jaar lang (2000-2010) wethouder in Nijmegen en beheerde in die periode de portefeuilles Ruimte & Bouwen, Sport, Werk & Inkomen en Onderwijs. Sinds april 2010 is Paul Depla burgemeester van Heerlen.
overtuiging de overstap naar het Citadel maakten, zorgde naar mijn gevoel voor een goede start.’
Hoe denkt u dat het Citadel College zich de komende vijf jaar zal ontwikkelen?
Die goede start kreeg een vervolg en leidde tot een
‘Ik denk dat het Citadel College de komende jaren een
forse groei in de afgelopen vijf jaar. Mede dankzij de
flinke groeispurt doormaakt met de daarbij horende
aanwas van leerlingen uit onder meer Nijmegen zelf …
organisatorische uitdagingen. Maar ik ben ervan overtuigd
‘Dat verbaast me eerlijk gezegd wel een beetje. Ik begrijp
dat het een eventueel dalletje overwint. Als pioniersschool
dat kinderen uit bijvoorbeeld Gendt of Millingen voor het
heeft het Citadel in haar eerste vijf jaar een enorme groei
Citadel College kiezen omdat ze hoe dan ook een stuk
doorgemaakt. Ook op het gebied van onderwijsvernieuwing
moeten fietsen om op school te komen. Voor kinderen uit
en innovatie, zonder afbreuk te doen aan het kleinscha-
Nijmegen ligt dat toch anders. Aan de andere kant: het Ci-
lige karakter. Ik verwacht dan ook dat het Citadel College
tadel College is nieuw en kent geen decennialange traditie
over vijf jaar een karakteristieke middelbare school is in
zoals andere scholen. De school schrijft zijn eigen geschie-
het nieuwste stadsdeel van de oudste stad van Nederland,
denis. Daaraan bijdragen -of je nu leerling, docent, ouder of
waar het meest geavanceerde onderwijs in de omgeving en
anderszins betrokken bent- heeft iets magisch.’
waarschijnlijk ver daarbuiten wordt gegeven.’
16
| Pionieren en besturen
Wethouder Hannie Kunst trots op een van de sterke merken van Nijmegen-Noord
‘Citadel College is gebouwd op vertrouwen en resultaten’ Hannie Kunst, sinds 2006 wethouder en vanaf 2010 onder meer verantwoordelijk voor maatschappelijk vastgoed, was als representant van de gemeente Nijmegen medeverantwoordelijk voor de komst van het nieuwe Citadel-pand. Enthousiast vertelt ze over een in haar ogen “groot, ingewikkeld maar bovenal reuze interessant dossier.”
Buiten valt de regen met bakken uit de hemel. Vierdaagselopers bevolken de Nijmeegse binnenstad, klaar voor de eerste wandeldag van morgen. Vorig jaar was Hannie Kunst een van hen. Dit jaar blijven de loopschoenen in de kast en geeft de wethouder Stedelijke Ontwikkeling, Cultuurhistorie, Maatschappelijk Vastgoed en P&O acte de presence bij een aantal officiële Vierdaagsegelegenheden. Veel van haar medewerkers zijn op vakantie, dus heeft Kunst even tijd om wat laatste klusjes te klaren voordat ze zelf richting buitenland vertrekt. En om te praten over haar rol bij de totstandkoming van het “nieuwe” Citadel College. Een zoals ze zelf aangeeft “groot, ingewikkeld maar bovenal reuze interessant dossier.” Veel vergaderd ‘Toen ik in 2010 aantrad liepen er verschillende discussies. Een ervan ging over de vraag of en op welke termijn twee aparte schoolgebouwen voor middelbaar onderwijs in Nijmegen-Noord moesten worden gebouwd. Het verwachte inwoneraantal in het gebied liep niet gelijk op met het
Hannie Kunst: ‘Geweldig mooie blikvanger op cruciale plek in Nijmegen-Noord’
aantal leerlingen dat nodig was om twee scholen te vullen. Bovendien konden kinderen ook naar scholen in omligPionieren en besturen |
17
gende plaatsen als Elst en Bemmel. Daar kwam bij dat er
worden. ‘Dit was een nadrukkelijke wens van het College en
vanwege bezuinigingen minder geld beschikbaar was voor
de Raad, dus daar gaf de school graag gehoor aan’, vertelt
scholenbouw en het gebouw aan de Dijkstraat op dat mo-
Kunst. ‘Er is veel geïnvesteerd in groen, van een warmte-koude
ment nog prima voldeed. Er is veel vergaderd en afgestemd
opslagsysteem tot nestkastjes speciaal voor gierzwaluwen.
met onder meer betrokkenen van de Alliantie, het Citadel
Echt een prachtig voorbeeld voor andere scholen.’
College en de gemeente zelf. Uiteindelijk is besloten om
Kunst, die samen met collega-wethouder Henk Beerten op
de locatie Dijkstraat te handhaven en voorlopig een nieuw
30 maart 2011 de officiële bouwaftrap verzorgde, is zicht-
pand te laten bouwen, afhankelijk van de verdere woning-
baar trots op het eindresultaat. ‘Ik ben ontzettend blij dat
bouw in de Waalsprong.’
we dit hebben gedaan. Door zijn fantastische beeldkwaliteit en ligging is het gebouw een geweldig mooie blikvanger.
Doordecentraliseren
Bovendien ligt het met zijn positie ten opzichte van de
Daarmee was een eerste belangrijke horde genomen. Tijd
sporthal, de brandweerkazerne en de tweede stadsbrug op
om een aantal andere puntjes op de ‘i’ te zetten over onder
een cruciale plek in Nijmegen-Noord.’
meer eigenaarschap, financiering en schoolomvang. Kunst: ‘Vraag was of wij als gemeente Nijmegen bouwer en eige-
Sterk merk
naar van het nieuwe pand zouden worden of dat we zouden
Lof klinkt ook als Kunst wordt gevraagd naar het achter-
doordecentraliseren. In dit geval werd de school zelf bouwer
liggende concept. ‘De Citadel-pijlers, kleinschaligheid,
en eigenaar, waarbij gemeentegelden werden doorgesluisd
geborgenheid en betrokkenheid zijn consistent doorvertaald
om een en ander te bekostigen. Na flink wat rekenexercities
in het nieuwe gebouw. Iedere jaargang heeft zijn eigen afde-
bleek doordecentraliseren uiteindelijk het beste, omdat de
ling, ruimtes zijn open en transparant opgezet. Verder is het
school een lage rente voor een zeer lange periode kon krij-
interieur zo opgebouwd dat snelle aanpassingen mogelijk
gen. Ondanks alle bezuinigingen gaf ook de Raad het project
zijn als nieuwe onderwijsinzichten hun intrede doen. Dit in
topprioriteit; een geweldig mooie opsteker natuurlijk. Verder
combinatie met een jong docentenkorps en een door de
werd uitgebreid stilgestaan bij de omvang van de school.
wol geverfde directie maakt van het Citadel een sterk merk.
Duidelijk was dat het nieuwe pand niet meteen vol zou zijn.
Wat me overigens niet verbaast. Bij de opening van het pand
Gekeken is of het een idee was eerst een halve school te
aan de Dijkstraat, nu ruim vijf jaar geleden, heerste al een
bouwen voor 500 leerlingen en de rest later óf om toch voor
typische sfeer van een nieuw begin; het besef om samen een
een volledig pand te gaan; een groeilocatie waar wel voor
unieke schoolcultuur neer te zetten. Inmiddels is het Citadel
moest worden betaald. Uiteindelijk had optie twee de voor-
College een van de populairste scholen in Nijmegen en om-
keur, omdat in twee delen bouwen veel duurder was.’
geving. Een volwaardige school voor middelbaar onderwijs, gebouwd op vertrouwen en resultaten, zoals ook de uitste-
Mooie blikvanger
kende eindexamenresultaten bewijzen. Dan kun je eigenlijk
Het bouwen van een nieuw pand was één; minstens zo belang-
niet anders zeggen dat je het fantastisch hebt gedaan. Op
rijk was dat het gebouw duurzaam en energieneutraal moest
naar de volgende vijf jaar!’
18
| Pionieren en besturen
Bernd van den Oetelaar, docent natuurkunde bovenbouw HAVO/VWO
‘Ik groei lekker mee met een groeischool in een groeigebied’ ‘Het Citadel College is een onderzoekende school en daarmee een plek waar ik echt helemaal uit de voeten kan. Mijn idee van lesgeven sluit perfect op dat onderzoekende karakter aan. Ik vind het geweldig mooi om leerstof voor leerlingen te openen, ze zelf dingen te laten onderzoeken en ontdekken. Liefst op een manier die aansluit op hun eigen leefwereld. Je verruimt zo hun blikveld en maakt ze tegelijkertijd enthousiast om net dat beetje verder te kijken.’
‘Leerlingen worden uitgedaagd meer van zichzelf te laten zien’
‘Wat dat betreft ben ik heel benieuwd naar wat werken in het nieuwe pand ons gaat brengen. Ik ben erg gecharmeerd van het gebouw. Alles is transparant en ruim opgezet. In plaats van ouderwetse binaslabs en klaslokalen zijn er ate-
‘Mooi voorbeeld is de meesterproef, het sluitstuk van de
liers met een etalage-achtige uitstraling waar alfa en bèta
eerste drie schooljaren. Leerlingen kiezen zelf een thema en
langzaam in elkaar overlopen. Door die open constructie
gaan onder begeleiding hun eigen weg. Waar de een een
worden leerlingen uitgenodigd en uitgedaagd om letterlijk
robot ontwerpt, pluist een ander uit wat een anesthesioloog
meer van zichzelf te laten zien.’
doet en brengt weer een ander de oorlogsgeschiedenis van Parijs in kaart. De resultaten van veel meesterproeven
‘Kijk je naar de omgeving, dan is het nieuwe pand een mo-
zijn beter dan die van leerlingen op mijn vorige school.
dern gebouw in de polder. Al zal dat snel veranderen, met
Helemaal vreemd is dat niet. De leerlingen van nu zijn de
de komst van de nieuwe stadsbrug, de aanleg van knoop-
studenten van straks, van wie wordt verwacht dat ze zelf-
punt Lent en op termijn de komst van centrumgebied De
standig een onderzoek opzetten en uitvoeren. Als Citadel
Citadel. Die ontwikkelingen maken van het Citadel College
College spelen we hier heel gericht op in. Met alle voorde-
een groeischool in een groeigebied. En ik? Ik groei lekker
len vandien.’
mee!’ Het Citadel-gevoel van … |
19
‘Nooit eerder zoveel aandacht voor groen’ ‘Vloerverwarming, energiezuinige verlichting, een mossedum dak, een koude-warmteopslagsysteem, centrale hemelwater-opvang, gierzwaluwnestkasten: voor zover ik weet is in Nederland nooit zoveel aandacht aan natuur en milieu besteed als bij de bouw van deze school.’ Projectleider Henk Peters, Alliantie Voortgezet Onderwijs
20
| Vijf
‘School van de leerlingen’ ‘Van de kleur van de deurmat tot de aankleding van de personeelsruimte: we mochten over alles meebeslissen. Daarmee is het écht een school van de leerlingen.’ Leerlingen Lieke, Sjoerd en Sarah, namens de commissie Fraai
‘Inrichting functioneel én gewaagd’ ‘Het Citadel College is een onderzoekende school met veel aandacht voor kunst, cultuur en wetenschap. Het interieur sluit aan op deze sfeer, maar is tegelijkertijd functioneel. Hoofdkleur in het nieuwe pand is rood. Verder komen in de openbare ruimtes de tinten zwart, wit, geel en groen terug. De kleuren verwijzen ook naar de domeinen in het gebouw, waarmee ze echt een functie hebben. Voor mij is elke interieuropdracht bijzonder. Mijn laatste moet mijn beste zijn. Ik heb dan ook ontzettend veel plezier beleefd aan deze klus!’ Interieurvormgever Marion Timmerman, Attis en de Pauw Vijf |
21
‘Dit is de mooiste!’ ‘We hebben al een paar scholen voor de Alliantie Voortgezet Onderwijs mogen ontwerpen, maar het nieuwe Citadel-pand is de mooiste! Architectonisch en ontwerptechnisch gezien is dit een ontzettend leuke en uitdagende klus en bovendien een prachtige manier om ons als bureau te profileren.’ Jeroen Roelofs, Factor Architecten/IA Groep
22
| Vijf
Wie bouwden er allemaal mee? Factor Architecten BV, IA Bouwkunde BV, IA Elektrotechniek BV, IA Werktuigbouw BV, Aannemingsmaatschappij Hegeman, Oostendorp Installatietechniek BV, Hoppenbrouwers Elektrotechniek BV.
Vijf |
23
Marleen van Boheemen: ‘De kracht van het Citadel College is dat ze klein zijn begonnen’ 24
| Vijf
Kamer van Koophandel-adviseur Marleen van Boheemen:
‘Het Citadel College durft risico’s te nemen’ De VMBO’ers van nu zijn de ondernemers van de toekomst en daarmee de smeerolie van de (regionale) economie. Met het creëren van ondernemerschap en het stimuleren van ondernemendheid is het Citadel College een voorbeeld voor andere scholen, vindt Kamer van Koophandel-adviseur Marleen van Boheemen. ‘Het bijzondere aan het Citadel College is dat de school vanaf
Blik verruimen
het begin een ondernemende school wilde zijn’, vertelt Van
Ander voordeel van de manier waarop het Citadel College
Boheemen, Adviseur Regionale Economie, Onderwijs en
lesgeeft, is dat leerlingen voorbereid het MBO instappen en ei-
Arbeidsmarkt. ‘Ik persoonlijk vond die keuze bijzonder, maar
genlijk nu al worden uitgedaagd om op een andere manier naar
vooral van lef getuigen. Als nieuwe school hadden ze het ac-
een eventueel beroep te kijken. Van Boheemen: ‘Wie op het
cent ook kunnen leggen op meer veilige thema’s als techniek,
ROC de opleiding Zorg & Welzijn volgt, komt logischerwijs in de
cultuur of sport.’
zorg terecht. Maar als verzorgende ben je steeds vaker de centrale spil in een proces dat raakt aan allerlei andere beroepen,
Klein begonnen
bijvoorbeeld in de kinderopvang of de dagbesteding. Onderne-
In die eerste fase hielp de Kamer de school onder meer bij
men is dus ook leren je blik te verruimen, creatief te zijn.’
het leggen van verbindingen met ondernemers in de buurt en gaf het tips hoe ondernemen in het onderwijs te integre-
Zélf ondernemen
ren. ‘Games, speciale lespakketten, een gastdocenten-pool,
Daarom is het ook zo goed dat het Citadel College voor leerlin-
stages; er zijn talloze manieren om het thema te behandelen’,
gen ondernemerschap en ondernemendheid creëert, vindt Van
aldus Van Boheemen. ‘Belangrijk is om ondernemerschap
Boheemen. ‘De VMBO’ers van nu zijn de MBO’ers van straks en
praktisch te maken. Dus dat je bij Nederlands leert hoe je een
uiteindelijk de ondernemers van de toekomst. Juist bij uitvoe-
goede sollicitatiebrief schrijft, bij economie aan de slag gaat
rende beroepen bestaat het risico dat je een vakspecialist wordt
met een businessplan en bij Duits brainstormt over hoe je de
en niet nadenkt over hoe je er je boterham mee verdient. Dus
Duitse markt wilt veroveren. De kracht van het Citadel College
dat je iets maakt en dat het daar dan bij blijft. Het Citadel Col-
is dat ze klein zijn begonnen. Er is vanaf nul een overzichtelijk
lege daagt leerlingen nu al uit om verder te denken, zelf ideeën
en beheersbaar programma opgebouwd.’
en oplossingen aan te dragen. Bovendien stelt het docenten in staat zélf te ondernemen. Hoe praktisch wil je het hebben?’ De omgeving spreekt |
25
Sijbrand de Jong: ‘Uitgaan van bestaande zekerheden alleen heeft geen zin’ 26
| Vijf
Sijbrand de Jong, directeur Radboud Pre-University College (PUC) Science
‘Onderzoekend leren heeft de toekomst’ Hoogleraar Experimentele Natuurkunde Sijbrand de Jong is sinds juni 2011 directeur van het Radboud Pre-University College (PUC) Science. Een van de taken van ‘zijn’ club is het verduurzamen van de relatie tussen middelbare scholen in de regio en het universitaire bèta onderwijs. ‘Wij stellen onze kennis maar al te graag beschikbaar.’
Sijbrand de Jong, al op zijn zesde knutselaar bij uitstek en
nuttige informatie op die ze in hun klas konden gebruiken.
een paar jaar later verslaafd aan atomen, had zich zo op de
Andersom heb ik als universitair docent enorm veel geleerd
middelbare school verheugd. Eindelijk mocht hij zich laven
van de didactische kennis van de tutoren.’
aan de meest fantastische uitdagingen tijdens de natuur- en scheikundelessen. Het liep uit op een teleurstelling. De kleur-
Duurzame relatie
experimenen waren leuk, maar eigenlijk niet aan De Jong
Het tutorschap leidde ondermeer tot Sprint Up, een uitwis-
besteed die een paar jaar daarvoor zijn klasgenoten alles al
selingsproject tussen docenten van voortgezet en hoger
had verteld over het periodieke systeem van de elementen.
onderwijs. De Jong: ‘Dit leverde de nodige onderlinge contacten en gastlessen op, maar een structurele aanpak
Passie overbrengen
ontbrak. Vanuit die gedachte zijn we in juli 2011 het Rad-
Uiteindelijk kwam het allemaal goed. De Jong groeide uit
boud Pre-University College (PUC) Science gestart. Idee is
tot een deeltjesfysicus van naam en werkte jarenlang bij
om een duurzame relatie met het voortgezet onderwijs tot
CERN. In 1998 kwam hij naar de Nijmeegse Bètafaculteit
stand te brengen. We willen docenten beter voorbereiden
om les te geven, mee te bouwen aan een nieuw curriculum
op hun taak in de klas en scholieren laten zien wat bètavak-
en … met tutoren te werken. ‘Veel docenten van mid-
ken aan de frontlinie van de kennis echt inhouden zodat ze
delbare scholen worstelden met het studiehuis’, aldus De
beter beslagen ten ijs komen als ze een universitaire studie
Jong. ‘Ze wilden graag over hun vak vertellen, maar waren
gaan doen.’
strikt gehouden aan de heersende wetten en regels. Als tutor op de uni hadden ze dat probleem niet. Hier konden
Dezelfde denksnelheid
ze eerstejaars studenten hun passie overbrengen op een
Het afgelopen jaar is onder meer gebruikt om een uitda-
manier zoals ze zelf wilden. Bovendien deden docenten
gend en breed PUC Science programma samen te stelDe omgeving spreekt |
27
len. De Jong: ‘Als vakinhoudelijk experts weten wij wat er
zou me niet verbazen als hetzelfde straks opgaat voor de
gebeurt in de wetenschap en waar zich nieuwe ontwik-
docenten, leerlingen en medewerkers in het nieuwe Citadel-
kelingen voordoen. Die kennis stellen we maar al te graag
gebouw aan de Griftdijk.’
beschikbaar; tijdens gastlessen, speciale practica of een gezamenlijk georganiseerde schoolexcursie bijvoorbeeld.
Drie keer beter voorbereid
Docenten leren hun stof op andere manieren overbrengen,
Het Radboud Pre-University College of Science faciliteert
zodat ze sneller ook niet-geijkte bètaleerlingen voor hun vak
intensieve samenwerking met de Faculteit Natuurweten-
interesseren. Daarnaast doen wij ook zelf nuttige informatie op. Voor de beste 1%-leerlingen maken we overigens een speciaal excellentie-programma, vanaf het schooljaar 20132014. Idee is om jongens en meisjes met dezelfde denksnelheid een halve dag per week op de faculteit uit te nodigen en ze samen met docenten een zeer uitdagend programma
schappen, Wiskunde en Informatica van Radboud Universiteit voor VO-scholen. Gevolg is dat VO-docenten beter voorbereid zijn op hun taak in de klas, scholieren beter voorbereid zijn op hun studiekeuze en studenten beter voorbereid zijn op de door hun gekozen studie. Niet voor niets luidt de slogan van het Radboud Pre-University College of Science: Beter voorbereid!
voor te schotelen.’ Onderlinge interactie
Schotten verschuiven
Aan het Radboud PUC Science excellentieprogramma
PUC Science krijgt alle support van de faculteit die zich
doen inmiddels zo’n 10 middelbare scholen uit de regio
voor lange duur aan het project heeft verbonden. Met die
mee, waaronder het Citadel College. De Jong is niet op de
zekerheid zouden De Jong en zijn collega’s het programma
hoogte van alle ins en outs, maar is meteen enthousiast als
bij wijze van spreken op de automatische piloot af kun-
hij hoort over de introductie van het Science-cluster op de
nen draaien. Het tegendeel is het geval. ‘Ons streven is
school in Nijmegen-Noord. ‘Dit spreekt me absoluut aan.
om middelbare scholieren te laten zien en ervaren wat het
Leerlingen hebben ruimte nodig om hun creativiteit te ont-
volgen van een bètastudie ècht betekent. Ook willen we
wikkelen, zonder dat je ze meteen het bos instuurt. Het is
aankomend studenten een duidelijk en reëel beeld van
wetenschappelijk aangetoond dat leerlingen zijn gebaat bij
onze opleidingen geven om eventuele teleurstellingen te
een lesvorm waarbij een structurele methode wordt gecom-
voorkomen. Wat niet wil zeggen dat we ze iets aanpraten.
bineerd met contextgericht materiaal. Onderzoekend leren
Want uiteindelijk moeten de leerlingen van nu straks met
heeft de toekomst; het Citadel College begrijpt dat.’
hun verstand kunnen kiezen. Om het ze nog gemakkelijker
Voordeel is dat het ook nog eens in een nieuw gebouw
te maken, start de Radboud Universiteit het Pre-University
gebeurt, denkt De Jong. ‘Sinds wij in een nieuwe omgeving
College of Humanities voor Taal en Geschiedenis. Het plan
werken, is de onderlinge interactie enorm toegenomen.
is nauw met elkaar samen te werken en schotten te ver-
Mensen zijn sneller geneigd om dingen samen te onderne-
schuiven. Uitgaan van bestaande zekerheden alleen heeft
men, lijkt het. De sfeer nodigt uit om dingen uit te proberen,
geen zin. De kunst is juist om te kijken naar wat je nodig
anderen aan te moedigen en elkaar scherp te houden. Het
hebt. Dat is pas leuk.’
28
| De omgeving spreekt
Anne-Lotte Pott, VMBO-2 kader-theoretisch, Nijmegen-Noord
‘Veel sfeer en veel aandacht voor de leerlingen’ ‘Eigenlijk was ik uitgeloot voor het Citadel College. Omdat ik helemaal bovenaan de wachtlijst stond, ben ik toch ingeloot. Daar was ik erg blij mee, zeker omdat de school vlakbij mijn huis ligt. Ik doe de opleiding kader-theorie. Dat betekent dat je heel veel praktische opdrachten krijgt. Zeker de eerste twee jaar. Een
Mike Thijssen, VMBO-4 kader, Millingen aan de Rijn
hebben ‘m daarna ook echt uitgeprobeerd.’
‘Het voelt allemaal heel vertrouwd’
‘Mijn eerste jaar op is heel goed bevallen. Ik heb
‘Doordeweeks sta ik iedere ochtend om kwart over zes op.
veel zin in de tweede klas. Dit schooljaar zit ik in het
Om 7 uur zit ik op de fiets naar school. Het is een behoorlijk
gebouw aan de Dijkstraat. Als ik volgend jaar VMBO-T
eindje trappen, maar daar merk ik eigenlijk niets van. We
ga doen mag ik naar het nieuwe gebouw. Dat lijkt me
fietsen altijd met een hele club, wat heel gezellig is. Ieder
super, want het is een heel mooi pand. Al vind ik het
jaar komen er meer kinderen uit Millingen bij. Hoe dat
niet erg om hier te blijven, omdat het klein en dus lek-
komt? Het Citadel College is een relatief kleine school. De
ker overzichtelijk is. Al met al ben ik heel blij met mijn
docenten kennen je persoonlijk. En je kunt met je vragen
keuze voor het Citadel College. Het is een school met
en problemen altijd bij je mentor terecht. Het voelt allemaal
veel sfeer en veel aandacht voor de leerlingen.’
heel vertrouwd.’
van de leukste dingen vond ik het bouwen van een zeepkist, met een klein clubje tijdens de mentorles. We
‘Mijn favoriete vak is Handel & Administratie. De leerstof is interessant en het wordt op een leuke manier gegeven. Je mag veel zelf op de computer doen, wordt best wel vrijgelaten. Dit jaar doe ik eindexamen, in het oude gebouw. De nieuwe school is niet helemaal mijn stijl. Te modern, naar mijn smaak. Voor mij verandert er niet zoveel. Het is zelfs minder druk. En dat vind ik prima.’ Leerlingen maken de school |
29
Monique Vermeulen, medewerker leerlingenadministratie en stagecoördinator
‘Ik sta nog steeds middenin de school’ ‘Vanaf het allereerste begin ben ik bij het Citadel College
Maar je kunt de lunch ook ergens anders verzorgen, bijvoor-
betrokken. De leerlingen, de docenten, het werk; alles was
beeld in een verpleeg- en verzorgingshuis. Hiermee maak
nieuw toen. Mijn collega’s en ik hebben dan ook letterlijk
je het stageproject zinvoller en leg je tegelijkertijd een link
samen het wiel uitgevonden. Als administratief verant-
met de wereld om je heen.’
woordelijke hielp ik bij de opzet van logische structuren en systemen. Ook dacht ik mee over heel veel andere regel-
‘Behalve maatschappelijke stages organiseer ik ook de be-
zaken. Juist door die verschillende taken had ik het gevoel
roepsoriënterende stages voor leerlingen van 3 en 4 VMBO
dat ik middenin de school stond. En dat sta ik eigenlijk nog
Dat viel aanvankelijk niet mee. Het was knokken om een
steeds. Zeker sinds ik stagecoördinator ben en nog meer
plekje, mede omdat bedrijven en organisaties in de regio
rechtstreeks contact heb met de leerlingen.’
vaak al samenwerkingsverbanden met andere middelbare
‘Mijn plan is om de maatschappelijke stage meer en beter op de kaart te zetten’
scholen hadden afgesloten. Ik heb dan ook veel tijd en energie gestoken in netwerken en het leggen van contacten, vaak met kleine bedrijven zoals winkels, kapsalons en garagebedrijven. En met succes.’
‘Na een pilotfase was de maatschappelijke stage afgelo-
‘Mijn plan voor de komende tijd is om de maatschappelijke
pen schooljaar voor het eerst verplicht. Leerlingen waren
stage meer en beter op de kaart te zetten. Nu kunnen leer-
enthousiast, vonden het mooi om nieuwe ervaringen op te
lingen nog weleens het gevoel hebben dat ze iets verplichts
doen. Mijn plan is om de stage dit jaar meer te integreren in
van bovenaf krijgen opgedrongen waar ze niks voor terug-
het lesprogramma en initiatieven met instellingen, bedrijven
krijgen. Terwijl het juist ontzettend nuttig, leuk en leerzaam
en organisaties in de omgeving organiseren. Mooi voor-
is. Ik wil dat leerlingen trots zijn op wat ze tijdens hun stage
beeld is het project Gezonde Voeding waarbij leerlingen
hebben gedaan en bereikt. Dat ze op hun stageperiode
een gezonde lunch bereiden en serveren in de kantine.
terugkijken en denken: ‘hé, dat was gaaf!’
30
| Het Citadel-gevoel van …
Rein Meekels, docent lichamelijke opvoeding VMBO, docent-coach,
‘Mijn werk geeft me ladingen energie’ ‘Groot voordeel van een ondernemende school als het Citadel College is dat eigen ondernemerschap van het personeel ook enorm op prijs wordt gesteld. Zelf ben ik docent lichamelijke opvoeding, mentor en docent-coach. Die diversiteit maakt mijn werk extra leuk. Het geeft me ladingen energie. Door mijn driedubbel-rol én de hechte band met mijn veelal jonge collega’s voel ik me bovendien enorm betrokken bij de school. Er heerst een positieve sfeer waar iedereen in meegaat. Aan de andere kant kan het een rollercoaster zijn. Een trein die niet stilstaat, maar gestaag voortdendert.’
‘Er heerst een positieve sfeer waar iedereen in meegaat’
delen oplevert. We blijven één school, maar onderscheiden ons met twee locaties die door hun eigen sfeer, karakter en
‘Typisch aan het Citadel College is en blijft toch wel het
uitstraling leerlingen nog beter kunnen bieden wat ze nodig
werken in teamverband. Als team komen we elke week bij
hebben. Bovendien is er letterlijk meer ruimte voor het bie-
elkaar. Iedereen is op de hoogte van elkaars leerlingen. We
den van toegepast onderwijs en het leggen van verbindin-
weten van elkaar welke zaken er spelen. Wat weer zorgt
gen met óf het onderzoeksveld óf de ondernemerswereld.’
voor waarborging van veiligheid en betrokkenheid. Ook bij mezelf. Anders dan bij vorige werkgevers zie ik dat mijn pro-
‘Het Citadel College kan meer dan tevreden terugkijken op
jecten en die van mijn collega’s bijdragen aan de visie van
vijf mooie jaren. We zijn een ondernemende en onderzoe-
de school. We ademen Citadel, zijn als het ware de school.’
kende school, hebben een geweldig mooi mentorsysteem opgebouwd en mede daardoor vertrouwen gewekt bij ou-
‘Of dat zo blijft, is even afwachten. Het aantal leerlingen
ders en leerlingen. Oók in de wijdere omgeving. Het feit dat
groeit, er komen veel nieuwe docenten bij. Ik denk wel dat
dagelijks tientallen leerlingen uit Millingen meer dan een
de komst van de nieuwbouw uiteindelijk de nodige voor-
uur onderweg zijn om hier te komen, zegt eigenlijk alles.’ Het Citadel-gevoel van … |
31
Carla van den Bosch, directeur basisschool Het Talent, Lent
en sluit behalve op alle huidige en toekomstige ontwikke-
‘Citadel speelt met aanbod in op het kind van de 21e eeuw’
de jonge vaak initiatiefrijke mensen die er wonen.’
lingen in het gebied perfect aan op het pioniersgevoel van
‘In tegenstelling tot andere middelbare scholen in de regio Nijmegen is het Citadel College door zijn relatief korte bestaan nog druk met het neerzetten van een eigen identiteit. Daarin slaagt het prima, gezien de explosieve toename van het aantal leerlingen. Het Citadel scoort met zijn kleinschalige karakter, geborgen sfeer en veilige
‘Ouders vragen me geregeld naar welke middelbare
uitstraling. Maar misschien nog wel belangrijker zijn het
school ze hun kind het best kunnen sturen. Er staan ver-
enthousiasme en de gedrevenheid van directie, docen-
schillende namen op mijn lijstje, waaronder die van het
ten en onderwijsondersteunend personeel. Karel en Niek
Citadel College. De school sluit met zijn aanbod aan op de
-en met hen hun mensen- zijn complementair aan elkaar.
behoefte van het kind van de 21e eeuw. Heel bewust, op
Bovendien staan ze voor een innovatief gedachtengoed
een praktische manier. Zo betrekt het Citadel zijn docen-
waarin ze geloven. Dat maakt van de school een héél
ten bij nieuwe hedendaagse lesvormen en zoekt daarbij
krachtig geheel.’
naar mogelijkheden om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de verschillen tussen leerlingen. De school durft gebaande paden te verlaten en creëert zo doorgaande leerlijnen. Bovendien heeft het Citadel met een eigen VMBO-, HAVO- en VWO-afdeling letterlijk alles in huis. Ondanks –of misschien juist dankzij – de verschillen in niveau wordt door onderlinge kennisuitwisseling de kwaliteit van het onderwijs enorm versterkt.’ ‘Nijmegen-Noord heeft met het Citadel-College een middelbare school die middenin de maatschappij staat. Die verbindingen zoekt, legt en vindt met de omgeving. Zo werkt het Citadel nauw samen met partners op het gebied van zorg, hulpverlening, welzijn en onderwijs en participeert het bijvoorbeeld in speciale kind-begeleidingsprojecten van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Deze betrokkenheid getuigt van een gezonde ondernemingszin
32
| De omgeving spreekt
Carla van den Bosch: ‘Betrokkenheid Citadel getuigt van een gezonde ondernemingszin’
Peter Bongers, directeur Zorg Samenwerkingsverband Over Betuwe (SVOB)
‘Eigen gebouw voor VMBO-leerlingen kan alleen maar positief uitpakken’ ‘Vroeger gingen basisschoolleerlingen met specifieke leer- of gedragsproblemen bijna altijd naar het speciaal onderwijs. Die tijd is voorbij. Tegenwoordig blijven veel kinderen met bijvoorbeeld dyslexie, dyscalculie, adhd of een leerachterstand gewoon bij hun vriendjes in de klas. Dat vergt de nodige begeleiding van de leerkrachten die
Peter Bongers: ‘Citadel steekt veel tijd en energie in zorgvuldige begeleiding van kinderen die het nodig hebben’
op hun beurt worden getraind om deze noodzakelijke zorg te bieden. Gaan kinderen met een rugzakje vervolgens
onderwijs is heel belangrijk, wil die overgang zo soepel
naar de middelbare school, dan kun je ze niet zomaar aan
mogelijk verlopen.’
hun lot overlaten. Extra steun en aandacht zijn nodig om te voorkomen dat ze alsnog tussen wal en schip vallen.
‘Als middelbare school met leerlingen uit de Over Betuwe
Onderlinge afstemming tussen primair en voortgezet
steekt het Citadel College veel tijd en energie in een zorg-
Samenwerkingsverband Over Betuwe (SVOB)
vuldige begeleiding van kinderen die het nodig hebben. Docenten zetten graag een stapje extra als de situatie erom vraagt. Of dat komt door de kleinschalige aanpak of
Peter Bongers is sinds 2003 directeur Zorg van het Samen-
de jonge geschiedenis van de school kan ik niet zeggen.
werkingsverband Over Betuwe (SVOB). De organisatie on-
Feit is wel dat zeker speciale leerlingen goed renderen in
dersteunt zo’n 40 basisscholen in de regio bij de begeleiding en opvang van kwetsbare leerlingen. Dit doet het onder meer door de samenwerking tussen primair en voortgezet onderwijs te bevorderen, leerkrachten en docenten te coachen en gedragstrainingen voor kinderen te organiseren.
een omgeving waar ze worden gezien en gekend en waar persoonlijke aandacht de boventoon voert. Ik ben erg benieuwd naar wat er gebeurt nu VMBO-leerlingen van het Citadel College hun eigen gebouw hebben. Dat kan alleen maar positief uitpakken!’ De omgeving spreekt |
33
Heleen Schaapman, docent Handel & Administratie VMBO
‘Ondernemend onderwijs levensecht en betekenisvoller’ ‘Leerlingen Handel & Administratie krijgen elf uur per week praktijkles. Ze leren bijvoorbeeld hoe ze producten verkopen, etaleren, orders plaatsen of offertes maken. Heel divers en praktisch dus. Sinds een paar jaar doen we als school mee aan het project Jong Ondernemen. Idee is dat leerlingen een eigen bedrijfje opzetten en een product gaan verkopen. Ouders zijn vaak aandeelhouder. Dit jaar gooide een van de groepjes hoge ogen met hun swaggbag -een zelf ontworpen stijlvolle rugtas- door tijdens de landelijke finale een plekje bij de laatste 14 te halen.’
‘Ik heb de kans om me te bewijzen met beide handen aangrepen’
nisvoller ook. Voor de leerlingen en voor mijzelf. Vanaf het allereerste moment heb ik een groot deel van de onderwijsinhoud zelf mogen invullen. Een basis gelegd van waaruit het relatief eenvoudig uitbouwen is. De komende tijd hoop
‘Sinds twee jaar organiseren we ook de Ondernemende
ik met collega’s de VMBO-locatie nog ondernemender te
Week, waarin alle VMBO’ers een week lang met ondernemer-
maken. Door intensiever samen te gaan werken met bedrij-
schap bezig zijn. Dit varieert van het organiseren van een
ven en organisaties in de regio bijvoorbeeld. Of nog meer
sportdag tot het verkopen van producten voor het goede
bedrijfsbezoeken en gastsprekers te regelen.’
doel. Afgelopen jaar hebben we de leerlingen uitgenodigd om mee te denken over de in hun ogen ideale VMBO-
‘Het Citadel College is mijn allereerste school. Een betere
locatie. Alle ideeën zijn verzameld en meegenomen bij de
basis had ik me niet kunnen wensen. Ik ben hier gevormd en
uiteindelijk herinrichting van ons gebouw aan de Dijkstraat.’
heb de kans om me te bewijzen met beide handen aangrepen. Het mooie is ook dat ik zelf heb leren ondernemen. Als
‘Deze praktische manier van lesgeven maakt het onderwijs
docent, als mentor, als lid van een steeds groter team. En
leuk. Het is levensecht en daarmee waardevoller. Beteke-
het mooie is: ik ben nog lang niet klaar.’
34
| Het Citadel-gevoel van …
Sander Eijkelkamp, VMBO-docent Engels en werkgroeplid Gezonde School
‘Dit jasje zit me als gegoten’ ‘Bij de start van de school mochten ouders aangeven wat ze
tijdens gym in de praktijk brengen. Verder organiseren we
naast onze kernwaarden betrokkenheid, geborgenheid en
geregeld activiteiten in de pauze, zoals een tafeltenniscom-
veiligheid zelf belangrijk vonden. De Gezonde School kwam
petitie binnen of een basketbalwedstrijdje buiten. Uiteraard
unaniem als winnaar uit de bus. Vanaf dag één is het thema
leveren ook docenten hun bijdrage. Door met de fiets naar
serieus opgepakt. Waarbij we het voordeel hadden dat we
school te komen.’
letterlijk met een gezonde basis konden beginnen. Inmiddels zijn we een kartrekker. Een voorloper. Vorig jaar nog
‘Met de komst van het nieuwe pand groeit ook het aantal
streden we tot het laatste moment mee om de nationale
mensen dat zich voor de Gezonde School inzet. Een van de
Schoolkantine Award.’
plannen is om het onderwerp nog meer in het curriculum te
‘Vorig jaar streden we tot het laatste moment mee om de nationale Schoolkantine Award’ ‘Dat heeft alles te maken met hoe we het thema in onze
verweven. Verder willen we projecten opstarten met externe partijen zoals sportclubs en kijken hoe we mentale fitheid en psychisch welbevinden van leerlingen en docenten kunnen verbeteren. Ook een thema als diversiteit zal de nodige aandacht blijven krijgen, zeker nu de leerlingensamenstelling gevarieerder wordt.’
dagelijkse praktijk integreren. We serveren broodjes gezond in onze kantine en houden snoepautomaten buiten de deur.
‘Ik doceer Engels op het VMBO, ben mentor en daarnaast
Maar de Gezonde School maakt ook deel uit van het lesaan-
lid van de werkgroepen PR & de Gezonde School. Ondanks
bod. Eerstejaars verzorgen standaard een gezonde lunch,
alle drukte zit ik lekker in mijn vel. Ik voel me beter dan ooit.
ouderejaars gaan tijdens lessen concreet met het thema
Sterker nog: in de afgelopen twee jaar op het Citadel Col-
aan de slag. Zij krijgen bijvoorbeeld bij Engels een tekst
lege ben ik meer gegroeid dan in de acht jaar hiervoor. Dit
over gezonde oefeningen voorgeschoteld die ze vervolgens
jasje zit me als gegoten!’ Het Citadel-gevoel van … |
35
Louise Gommers, docent Mens & Maatschappij VMBO
‘Lesgeven op het Citadel is vooral veel investeren’ ‘Tijdens mijn stage maakte ik voor het eerst kennis met het
‘Op papier worden we een grote school. Al heb ik het idee
VMBO. Ik was meteen verkocht. Als leraar in opleiding wilde
dat we door de opdeling in twee locaties nog steeds klein
ik liefst naar een kleine school. Niet te stads, vooral per-
zijn. Verder ligt de school in een tamelijk geïsoleerd gebied
soonlijk. Met een eigen VMBO-afdeling. Voor mij bleef maar
met relatief weinig afleiding. Dat maakt het ook gemakkelij-
één school over: het Citadel College. Ik wist mijn enthousi-
ker om het overzicht en daarmee het kleinschalige karakter
asme op Karel de Waal over te brengen en kon aan de slag.
te bewaren. Echt belangrijk is de manier waarop docenten
Het onthaal was warm. Ik werd met open armen ontvangen
met de leerlingen en met elkaar omgaan. We weten veel
door frisse en gemotiveerde collega’s die hard werkten en
van onze eigen leerlingen, maar ook van collega’s. Lukt het
allesbehalve vastgeroest waren.’
ons om de lijnen kort te houden, dan zijn en blijven we de
‘Ik ben met open armen ontvangen door frisse en gemotiveerde collega’s’ ‘In mijn LIO-jaar heb ik ontzettend veel geleerd. Ik mocht bij anderen in de keuken kijken, kreeg persoonlijke begeleiding, volgde cursussen en deed veel inspiratie op. Wat enorm hielp, ook voor mijn eigen ontwikkeling. Ik merkte al snel dat ik niet in een gespreid bedje terecht was gekomen. In tegenstelling tot veel andere scholen is hier geen gestructureerd en allesomvattend basisplan van waaruit je bij wijze van spreken op de automatische piloot aan de slag kunt. Lesgeven op het Citadel is vooral veel investeren. In het beschrijven van eigen lesmethodes. In tijd. En kritisch zijn. Op jezelf, de lesstof, elkaar. Er kan veel én er wordt veel van je verwacht. Dat moet je liggen. Mij in ieder geval wel. Alle reden om na mijn LIO-jaar te solliciteren.’
36
| Het Citadel-gevoel van …
school die je ként. Daar ben ik van overtuigd.’
Lars Cornelissen, VMBO-4 theoretisch, Elst
‘Ik heb de school van dichtbij zien groeien’ ‘Ik doe de opleiding VMBO-theoretisch. Dat is voor mij een heel mooie combinatie van makkelijk en moeilijk. Ik krijg soms practicumopdrachten, maar dan met vragen op theoretisch niveau. Waarmee ik op twee niveaus wordt getoetst. Ik zit op het Citadel College dan ook goed op mijn plek. De docenten zijn leuk en dat maakt de lessen ook leuker.’ ‘Toen ik hier kwam was het Citadel een kleine school met relatief weinig leerlingen. De afgelopen jaren heb ik de
Nadia Bouw, 2 VWO+, Lent
‘Meer ruimte voor creatieve vakken’
school van dichtbij zien groeien. Toch is er nog steeds een
‘Meestal sta ik rond 7 uur op, soms zelfs iets later. Dat
vrienden onder elkaar mentaliteit. Grappig om te merken
is het voordeel van dichtbij school wonen. Ik zit in de
is ook dat steeds meer leerlingen kleiner worden. Logisch,
VWO+-klas. Mijn favoriete vak is Mens en Maatschappij.
want ik word ouder. Voor mij is dit mijn laatste jaar op het
Wat ook komt door de erg aardige docent en de manier
Citadel. Ik heb er veel zin in, vooral omdat ik mijn school-
waarop hij lesgeeft. Tijdens een project in het kader van
carrière mag afsluiten in een spiksplinternieuw gebouw.
het thema groepsdruk hebben we onderzoek gedaan
Het is groot, modern en van alle gemakken voorzien. Bo-
naar drugsgebruik. We waren met een klein clubje en
vendien ligt de sporthal letterlijk naast de deur. Da’s mooi,
mochten heel veel zelf doen, regelen en uitzoeken. Uit-
want laat gym nu net mijn meest favoriete vak zijn.’
eindelijk hebben we een presentatie gehouden voor de klas en onze ouders.’ ‘Een van de mooie dingen aan het nieuwe schoolgebouw is dat er meer ruimte is voor creatieve vakken. Ook krijgen de verschillende onderwijsvormen een eigen plek in de school, met eigen docenten en een eigen mentor. Het Citadel wordt groter, krijgt meer leerlingen, maar de kleinschalige opzet blijft bestaan. En dat vind ik fijn.’ Leerlingen maken de school |
37
Wilma en Tonny Natrop, buren Citadelpand Dijkstraat
‘Het Citadel College is een beetje onze school geworden’ ‘Toen we hoorden dat er een middelbare school in onze achtertuin zou komen, hadden we zoiets van: “okee, prima”. Scholieren kunnen rommel maken en zijn soms luidruchtig, maar dat hoort bij de leeftijd. Karel en Niek hadden leuke plannen. Vooral hun verhaal over de kleinschalige opzet van het Citadel voelde goed, wekte vertrouwen. Ook waren Karel en Niek opvallend makkelijk benaderbaar. Nog steeds trouwens. Bij vragen kunnen we altijd bij ze terecht. Eventuele kleine problemen worden meteen opgelost. Als “tegenprestatie” mogen ze het bord voor de Citadel-voorlichtingsbijeenkomsten in onze voortuin zetten. Je kunt wel merken dat de school is gegroeid. ’s ochtends kan het druk zijn, zeker als ouders hun kinderen bij slecht weer met de auto afzetten. De afgelopen vijf jaar is het Citadel College een beetje onze school geworden. Niet alleen vanwege de goede contacten en de mooie toekomstplannen, maar ook omdat het gebouw aan de Dijkstraat op de grond van onze voormalige kwekerij staat. Dat schept toch een band.’
Wilma en Tonny Natrop Op de plaats van het Citadel-schoolgebouw aan de Dijkstraat was ooit de kwekerij van Tonny Natrop gevestigd. In 1992 verkocht hij zijn bedrijf aan Lentse Potgrond dat er een distributiecentrum vestigde. Na de overname werkte Tonny nog 12 jaar op de expeditieafdeling van Hanos in Nijmegen. Zijn vrouw Wilma, die tot dan in de kwekerij meegeholpen, pakte in 1994 haar oude professie van onderwijzeres weer op. Zij was tot 1 augustus jl. actief op basisschool De Geldershof in Lent.
38
| Vijf
José en Gijs van den Bosch, overburen Citadelpand Griftdijk
bouwplaats niet meer konden verstaan. Dat werd meteen
‘Wij houden wel van een beetje reuring’
trum wonen van allerlei ontwikkelingen in de Waalsprong.
‘We wonen hier vijf jaar en hebben geregeld plannen
naar school of weer terug naar huis. Lekker rustig, met een
voorbij horen komen over nieuwe bestemmingen in de
beetje reuring; daar houden wij wel van!’
opgelost. Het mooie aan deze plek is dat we in het cenDe school en de sporthal liggen hiertegenover, de brandweerkazerne hiernaast en Knoop Lent bij wijze van spreken in de achtertuin. Als het autoverkeer hier straks niet meer langs komt, horen we vooral uitgelaten scholieren op weg
buurt. Dat er uiteindelijk een school aan de overkant is gebouwd vinden we helemaal prima. Heel bijzonder om
José en Gijs van den Bosch
mee te maken was hoe een stalen constructie steen voor
Gijs en José van den Bosch komen allebei uit de Nij-
steen veranderde in een modern pand vol elektronica en
meegse benedenstad. Samen hebben ze een aantal
andere technische snufjes. Soms maakten we een rondje
horecazaken en recreatiebedrijven gerund in achtereen-
op de bouwplaats om alles van dichtbij te bekijken. Last
volgens Nijmegen, Heumen, Apeldoorn, Swifterbant en
van de bouw hebben we eigenlijk niet gehad. De piepjes
Eerbeek. In 2007 verkochten Gijs en José hun zaak om
en geluidjes, het getril en gestamp, auto’s en vrachtwagens
terug te kunnen keren naar hun roots. Uiteindelijk von-
die af- en aanrijden; het hoort erbij. Eén keer zijn we naar de opzichter gelopen, omdat we elkaar door de muziek op de
den ze hun huidige woning aan de Spoorstraat in Lent, een ‘opknappertje’ met mogelijkheden.
De omgeving spreekt |
39
Oud-leerling Simon van den Broek
‘Het Citadel College voelde soms net als familie’ Oud-leerling Simon van den Broek uit Elst maakte de groei van het Citadel College vanaf het allereerste moment mee. De huidige student Marketing & Management aan de Arnhemse mbo business school bewaart mooie herinneringen aan een leuke en rumoerige tijd die hij vooral als heel persoonlijk heeft ervaren.
Zijn keuze voor ‘de school die je kent’ was een heel bewuste, vertelt Simon. ‘Op grote scholen ben je snel een nummer en is het allemaal wat anoniemer. Dat was op het Citadel College wel anders. Docenten en directie kenden je bij naam. Ook betrokken ze leerlingen soms bij waar ze mee bezig waren. Ik voelde me al snel als een vis in het water. In het tweede en derde jaar kreeg ik een terugslag, ging van VMBO-t/HAVO-niveau naar VMBO-k. Dat was heftig en zwaar, maar ik werd ontzettend goed begeleid. Docenten waren van alles op de hoogte, ook van zaken die zich buiten de schoolmuren afspeelden.’ Spangalis College Binnen de schoolmuren werden veel nieuwe dingen georganiseerd, weet Simon nog. ‘Het Citadel was en is een heel actieve school. Als iemand meer wilde weten over bomen en planten, zaten we bij wijze van spreken een week later in een hutje op de hei om de natuur te
40
| Vijf
bestuderen. Er werd van alles uitgeprobeerd, variërend van een dagje zeilen als voorbereiding op het zeilkamp tot een middagje skaten in een speciaal omgebouwde loods achter de school. De school leek verdacht veel op het Spangalis College uit de tv-serie Spangas. Met het belangrijke verschil dat het Citadel College écht bestaat.
‘De school leek verdacht veel op het Spangalis College uit de tv-serie Spangas’ Relaxte sfeer Na vier enerverende jaren waarin hij de groei van de school van dichtbij meemaakte, zorgden Simon en zijn VMBO-klasgenoten met een 100%-diplomascore voor een Citadel-primeur. Met een rugzak vol goede ervaringen begon Simon de opleiding Marketing & Management aan de mbo business school in Arnhem. En dat viel niet mee. ‘Ik miste de relaxte sfeer, had echt heimwee. Ook wist ik niet wat ik opeens met zoveel vrijheid aan moest. Inmiddels heb ik mijn weg aardig gevonden.’
conciërge naar huis gebracht. Zoals je doet met goede
Zijn Citadel-ervaring komt vooral van pas als het er
vrienden. Het was soms net familie.’
praktisch aan toe gaat, merkt Simon. ‘Ik heb bijvoorbeeld
Bijna een jaar na zijn afscheid is Simon zo nu en dan nog
heel veel profijt van de lessen Handel & Administratie.
op zijn Citadel College te vinden. ‘Ik kom er graag. Op
Verschillende marketingvakken beheers ik duidelijk beter
een feest bijvoorbeeld, of om een gastles te geven. Wat
dan klasgenoten met een meer theoretische achter-
dat betreft ben ik erg nieuwsgierig naar wat de komende
grond.’
jaren brengen. Ruim vijf jaar geleden luisterde ik in een lege bedrijfshal naar het enthousiaste verhaal van meneer
Goede vrienden
De Waal en meneer Schoot. Nu staat er een tweede,
Als Simon aan het Citadel College terugdenkt, schieten
hypermodern gebouw, dat samen met het oude pand
hem meteen de termen rumoerig, leuk en persoonlijk te
plaats biedt aan maximaal 1400 leerlingen. Het zal me
binnen. ‘Ik heb een paar keer meegemaakt dat ik door
benieuwen of het Citadel College het kleinschalige en
pech of het late tijdstip niet naar huis kon of op de bus
persoonlijke karakter kan behouden. Aan de docenten en
moest wachten. Alle keren ben ik door een docent of de
de directie zal het niet liggen!’ Leerlingen maken de school |
41
Tim Aerdts, docent maatschappijleer VMBO-T, HAVO/VWO
dingen, zoals onderzoeken, samenwerken, presenteren en
‘Het omgaan met jongeren vind ik echt heel gaaf’
aan het handje, maar laten ze stap voor stap los zodat ze
‘Een van de mooie dingen aan werken op het Citadel College is de degelijke begeleiding door collega-docenten.
heel belangrijk, reflecteren. We nemen ze aanvankelijk mee in alle vrijheid eigen keuzes mogen maken en beslissingen kunnen nemen. Ik hoop en verwacht dat leerlingen met meer plezier en interesse vakken zullen volgen en dus meer en beter zullen leren.’
‘Dat verschil in niveau, de andere manier van benaderen houdt me scherp’
Die leercultuur heb ik als bijzonder nuttig en prettig ervaren,
‘Door de opdeling van het Citadel College in twee locaties
zeker toen ik als groentje hier begon. Mensen van het eer-
zal een andere dynamiek ontstaan. Bang dat het kleinschalige
ste uur hebben een warme, betrokken sfeer en een gevoel
karakter verdwijnt, ben ik niet. Die zit ook niet in de omvang
van onderlinge verbondenheid gecreëerd die nieuwe col-
van de school of het aantal leerlingen, maar in onze persoon-
lega’s eigenlijk automatisch overnemen.’
lijke aanpak en in al het goeds dat we de afgelopen vijf jaar samen hebben neergezet. Dat verandert niet zomaar.’
‘Lesgeven vind ik ontzettend leuk, het omgaan met jongeren echt heel gaaf. Als docent maatschappijleer geef ik les aan VMBO-T-, HAVO- en VWO-leerlingen. Dat verschil in niveau, de andere manier van benaderen houdt me scherp, omdat ik mijn stijl van doceren aanpas aan mijn doelgroep. Ook leer ik het onderwijs op verschillende manieren kennen. Ik merk dat ik letterlijk meer uit de kast haal om mijn didactische gereedschapskist te vullen. En met de ontwikkeling van de World-module heb ik daar nog een aantal vaardigheden aan toegevoegd.’ ‘Ik ben super benieuwd naar wat dit schooljaar in het nieuwe pand ons gaat brengen. Het kan niet anders, of Onderzoek & Ontwerp wordt een echt feest. Leerlingen leren op basis van de thema’s Art, World en Science veel nieuwe
42
| Het Citadel-gevoel van …
Sonja Friedemann, docent Frans VMBO-T, HAVO/VWO
‘Het VWO+-programma is motiverend voor leerlingen én docenten’ ‘Op het Citadel College krijg je als docent de ruimte. Om nieuwe ideeën uit te werken of materiaal te ontwikkelen bijvoorbeeld. Zelf was ik vorig schooljaar nauw betrokken bij de opzet van de VWO+-klas. Samen met een aantal collega’s hebben wij veel tijd en energie gestoken in de voorbereiding en uitwerking van het programma. Ik vond het erg leuk om te doen. Door de onderlinge samenwerking en het geven van feedback leer je veel van elkaar. Dat werkt heel inspirerend en motiverend.’
Sonja Friedemann: ‘Ik verheug me op het lesgeven in het nieuwe gebouw’
‘VWO+-leerlingen krijgen dezelfde basisleerstof als VWO-
zijn gekoppeld aan vaste groepen docenten, waarmee het
leerlingen in een HAVO/VWO- klas, maar ze gaan meer de
kleinschalige karakter behouden blijft. Aan de andere kant
diepte in of leren andere aspecten van een vak kennen. Zo
krijgen leerlingen letterlijk de ruimte om zelfstanding of in
verbreden zij hun horizon en leren ze competenties aan
groepjes te werken. Het is belangrijk leerlingen binnen een
die belangrijk zijn bij een wetenschappelijke vervolgoplei-
kader vrijheid te geven en los te laten. Door het nemen
ding. In het VWO+-programma wisselen vakoverstijgende
van meer verantwoordelijkheid groeien ze en het nieuwe
projecten en individuele opdrachten elkaar af. Leerlingen
gebouw is heel geschikt om ze bij dit proces te begeleiden.’
moeten veel zelf organiseren, keuzes maken, met elkaar samenwerken en reflecteren op hun werk. Ze zijn hierdoor erg
‘Ik werk 13 jaar in het onderwijs en ben aan mijn vierde jaar
gemotiveerd en dat zien we terug in de goede resultaten.’
op het Citadel College begonnen. De sfeer is goed. Ik voel me hier op mijn gemak, heb veel plezier als de Duitse lera-
‘Ik verheug me op het lesgeven in het nieuwe gebouw. Alles
res Frans. Toen ik hier begon zocht ik een gezellige school
is ruim opgezet, alle materialen zijn voorhanden. Het idee
met veel uitdaging. Kijk om je heen, ik heb er zeker geen
achter het werken in domeinen spreekt me aan. Leerlingen
spijt van hier beland te zijn!’ Het Citadel-gevoel van … |
43
Deze brochure werd financieel mogelijk gemaakt door onze partners bij de nieuwbouw:
www.factorarchitecten.com
bv beuk
de
44
| Vijf
®
Uw Maatwerk, Ons Vakwerk.
www.iagroep.com
Colofon Interviews, tekst, eindredactie:
telecommunicatie
123-tekst www.123-tekst.nl Vormgeving en druk: Apart reclame, ontwerp en advies www.apart-reclame.nl Fotografie: Maurits van Huijstee
[email protected] Coördinatie en begeleiding: Angela Jeuken
Tel: 024 3297740
www.citadelcollege.nl
Citadel College
w u o b w u e i n k j i d t f i r G e g olle e g e l l o C Jubileum 5 jaar l e d t a a l t a o r i o t C s h c Dijk
w u o b w u k j e i i n Griftd e g e l l o C l o o h c s t a Dijkstra
scho
a a j 5 m u e l i b u J w nieuwbou
