Juni 2011
Jubileum
50 jaar vakanties en 100.000 kinderen verder
9
Europa Kinderhulp jubileert! Dat is meer dan een felicitatie waard. Een organisatie die helemaal op vrijwilligers draait. Waar vind je dat nog? Er blijft geen dubbeltje aan de strijkstok hangen. Alles is gericht en bedoeld voor het grote doel: ‘Kinderen die het nodig hebben, ongeacht afkomst of religie, liefdevol opvangen.” Hoeveel mensen hebben in deze tijd nog die bereidheid om iets voor een ander te doen, om iets te doen voor andermans kinderen. Gelukkig zie je bij Europa Kinderhulp dat ze er nog zijn en dat nu al gedurende vijftig jaar. Kinderen die in gastgezinnen worden opgevangen om wat bij te komen, om bij te tanken of om gewoon een paar weken plezier te maken in een veilige omgeving. Kinderen die helaas vaak in beroerde omstandigheden leven en opgroeien. Daar kunnen de kinderen zelf helemaal niets aan doen en in veel gevallen de ouders ook niet. Ik zeg wel eens, de kinderen hebben er recht op. Net als onze eigen kinderen die ook het recht hebben om liefdevol en in een goede omgeving op te groeien. Ik noemde al de gastgezinnen. Daar draait Europa Kinderhulp op. Ik heb daar groot respect voor. Ga er maar aan staan om een deel van je vakantie te gebruiken om kinderen van een ander op te vangen. Kinderen die veelal ook nog eens een taal spreken die je zelf niet kent. Maar toch doen gastouders het maar. Dat kan niet anders dan vanuit het gevoel of vanuit de plicht dat zij wat voor een ander moeten doen. Fantastisch toch! Ik ben diverse malen op een bijeenkomst van gastouders geweest. Dan zie en hoor je de betrokkenheid. Ze vertellen vol vuur wat het opvangen van een kind of kinderen voor henzelf en hun gezin betekent. De glimlach, het dankjewel of een knuffel maken dat ze alweer uitkijken naar een volgend bezoek. Zelf ben ik een paar keer meegereisd naar het buitenland om kinderen te halen. Dan zie je daar de ouders die hun kinderen ook graag een ander leven gunnen. Ook daar heb ik ouders een traantje zien wegpinken. Ook zij laten hun kind gaan naar een vreemd land en vreemde mensen. Maar zij gunnen het hun kinderen zo. Dan komt natuurlijk de vraag, wat beteken ik, wat betekent de ambassadeur Klaas Wilting voor Europa Kinderhulp. Bij datgene wat de gastouders doen, de wijze waarop zij de kinderen opvangen en wat de vrijwilligers doen, beteken ik niet zo veel. Jullie dóen, jullie zíjn de ruggengraat van de mooie organisatie Europa Kinderhulp. Wellicht dat mijn naam en bekendheid een steun kan zijn. Maar nogmaals mijn grote respect gaat uit naar jullie allemaal. Vijftig jaar Europa Kinderhulp, op naar de volgende vijftig. Allemaal gefeliciteerd met jullie schitterend werk. Gefeliciteerd namens alle kinderen die jullie zo liefdevol hebben opgevangen. Gewoon, dankjewel.
Klaas Wilting, Ambassadeur Europa Kinderhulp
Voorwoord
Comité van Aanbeveling Mr. Anthony Ruys: voorzitter Raad van Commissarissen Schiphol Group BV, voorzitter Raad van Toezicht van het Rijksmuseum, voorzitter Raad van Toezicht Aidsfonds, Stop Aids Now, voorzitter Raad van Toezicht Stichting Madurodam Dhr. Jan C. Terlouw: natuurkundige, politicus en auteur van diverse kinderboeken Dhr. Thomas M. Läufer: ambassadeur van de Bondsrepubliek Duitsland Dhr. en mevr. Bouke en Anneke Outhuijse: majoors van het Leger des Heils
Landelijke ambassadeur Dhr. Klaas Wilting: voormalig woordvoerder politie Amsterdam, correspondent, mediatrainer, televisiepresentator
Regionaal ambassadeur Dhr. Siem Buijs (regio Zeeland): voormalig huisarts, politicus voor zowel Provinciale Staten als Tweede Kamer, lid Algemeen Bestuur Waterschap Scheldestromen Mw. Ineke Mulder (regio Groningen): voormalig gedeputeerde provincie Groningen, zelfstandig adviseur en interim bestuurder non-profit organisaties, toezichthouder in de zorgsector Dhr. Jan Arendz (regio Friesland): Tryater acteur Dhr. Gert Kruys (regio Zuid-Holland): voetbaltrainer en voormalig professioneel voetballer
Cadeautip:
)
Wie jarig is trakteert, en wij trakteren kansarme, kwetsbare kinderen op een hartverwarmende ontmoeting met een beetje liefde, aandacht en structuur. Maar wie jarig is krijgt ook cadeaus! U kunt iets voor ons en de kinderen betekenen! Word gastouder of donateur! Alle giften die wij gedurende het jubileumjaar specifiek ten behoeve van onze verjaardag ontvangen zullen worden gebruikt voor de organisatie van
De aarde is een onrechtvaardige plaats, dat weten we allemaal. We vinden dat kinderen gelijkwaardig worden geboren, maar ze krijgen een zeer ongelijk leven. De verschillen in kansen zijn enorm. Pogingen om er iets aan te doen zijn bijna altijd gericht op de toekomst: laten we proberen kinderen in moeilijke omstandigheden een betere toekomst te geven. Soms lukt dat. Dikwijls niet. Maar mensen hebben naast een toekomst ook een verleden. Herinneringen. Wortels. Al een halve eeuw lang zorgt Europa Kinderhulp er voor dat per jaar zo’n 2000 kinderen die een moeilijk leven hebben een heerlijke, onbezorgde vakantie kunnen doorbrengen bij gastgezinnen in Nederland. Een vakantie waarin ze dingen beleven. Een vakantie met warmte en verwennerij. Een vakantie waarin ze aandacht krijgen. Een vakantie die ze nooit vergeten. Het lijkt niet wereldschokkend. Het lijkt iets van voorbijgaande aard, een langskomende, vluchtige zonnestraal in een donker leven. Maar vaak krijgt het een ereplaats in de herinnering van het kind, dat heeft gemerkt dat er vriendschap en liefde en zorg bestaat, waaraan hoop voor de toekomst kan worden ontleend. Zo’n herinnering kan een leven veranderen. Velen hebben de afgelopen vijftig jaar meegewerkt aan het tot stand brengen van een prachtige belevenis voor kinderen die het zwaar hebben. Medewerkers van Europa Kinderhulp. Gastgezinnen. Mensen die niet alleen voor zichzelf willen leven. Laten we er blij mee zijn dat er zulke mensen bestaan. En het zijn er niet eens weinig.
Jan Terlouw
c
een vakantiekamp in 2012. Wij houden u via de reguliere uitgave van Op Verhaal op de hoogte.
Het verjaardagscadeau kunt u overmaken op bankrekening 9662 ten name van Stichting Europa Kinderhulp te Middelburg onder vermelding van “cadeau” en geef nog meer kansarme en kwetsbare kinderen de vakantie van hun leven.
Namens alle kinderen hartelijk dank!
Sponsorlijst Europa Kinderhulp
Ieder kind verdient een vakantie. Dat is het idee. Sommige kinderen kunnen nooit op vakantie. Bijvoorbeeld door geldgebrek, ziekte of sociale problemen. Europa Kinderhulp doet er alles aan om deze kinderen te helpen. De Rabobank Foundation steunt de stichting om jaarlijks 2000 kinderen een onvergetelijke vakantie te bezorgen in Nederland. Dat past bij onze missie: kwetsbare en kansarme mensen in de samenleving helpen om volwaardig deel te kunnen nemen aan de maatschappij.
Nationaal K-Bit BV, Amersfoort Kruit, Montfoort Meizon BV, Middelburg Ster, Hilversum Total Imaging Audio Productions, Maasdam
A1 Attentive Gifts, Wijchen Allprint, Zaltbommel AOCS NIM, Garderen Bieze BV, Nijkerk C.I.V. Superunie, Beesd Combigro Helmink, Zutphen Coop Codis, Velp Bedrijfsvrienden Damu, Apeldoorn AAVOID BV, Rotterdam De Vree Security, Ommeren Adviesbureau Lasscon BV, Dhr. F. van Ledden, Ingen Dieren Drukkerij A. van Helden BV, D&C Engineering, Tiel Alblasserdam Enrico Benetti, Gaanderen De Ware Weddingplanner/ Enveloprint, Dinxperloo De Ware Eventplanner, IJs van Co, Hoenderloo Den Haag Inco Gifts Midden Ned., Heteren Lok Installatietechniek VOF, Kaak BV, Terborg Vollenhove Klok BV Bakkerij, Lunteren Marine Insurance Int. BV, KWD, Doetinchem Groningen LDF Garderen MPC 37F, OceanAir Forwarding BV, Garderen Rotterdam Mac Donalds, Apeldoorn PPG Industries Chemicals, Poelen drukwerk, Zutphen Farmsum Schildersbedrijf R. van de Beek, St Michaelshoeve, Brummen Ter Brugge Vleeswaren BV, Barneveld Borne T4T Technology for Tanks BV, Vi-ja transport, Apeldoorn Alblasserdam Verschoor & Bras BV, VK Print, Harfsen Rotterdam Wiltink Bakkerij, Doetinchem ZSM, Westervoort
Groningen en Drenthe
50 jaar Europa Kinderhulp Rabobank. Een bank met ideeën.
Broodfabriek Veenhuis, Sappemeer De Klok Drankenhandel, Groningen Deli XL, Groningen Familiepark Nienoord, Leek Fivelcollege, Siddeburen Gemeente Zuidhorn, Zuidhorn Groente- en fruithandel Apotheker, Groningen Hotel van der Valk, Zuidbroek Knol’s Koekfabriek, Groningen Makro, Groningen O.B.S. De Spil, Lageland Super de Boer, Sappemeer Tauw B.V., Assen Vanderheul Koekjesfabriek, Assen
Friesland AEGON, Leeuwarden De Friese Piratencombinatie Kiwanis Heerenveen Rederij Wagenborg Zorginstelling Abbingahiem, Leeuwarden
www.rabobankfoundation.nl
Gelderland
Noord-Holland Dekamarkt, Santpoort Zuid Ed Langedijk Springkussens BV EHBO Mevrouw de Graaf Euro Toilet, Wormerveer FA. Jan Keezer Transport, Zaandam Fotograaf Carel van Schie Hotel Restaurant De Prins, Westzaan Koekkoek BV, Zaandam Makro, Beverwijk Poffertjeskraam van de familie Smit, Zaandam Pony’s van de familie Koning Strandpaviljoen Oost 3, Wijk aan Zee Trikes en Motoren VHC Jongens BV, Oostzaan Volker Rail, Alkmaar
De Dam tot Damloop Ahold Coffee Company, Zaandam Technisch Buro Bäcker BV, Zaandam BKS Logistieke Dienstverlening, Wormerveer
Zakken en Pallethandel De Boer, Zaandam BTS Bedrijfswagens en Trailer Service BV, Wognum Bootsman BV Machinefabriek, Zaandam Garage Dunnebier, Assendelft Erenka Garagebenodigdheden, Zaandijk Flens BV, Oostzaan Van der Gragt Bouwbedrijf, Assendelft HRC Holland Rectifier Company, Middenbeemster Transportbedrijf Fa. Jan Keezer, Zaandam Jero Papierwarenfabriek, ‘s- Gravenhage Fa. W. Kaan Transport, Hyppolytushoef Handelsonderneming Koekkoek BV, Zaandam Kok Tankstations BV, Zaandam De Kopermolen BV, Oostzaan Administratiekantoor Kruijver, Westzaan Luto alles voor kantoor, Zaandam Van der Molen Machines BV, Zaandam Primus Ouwelfabriek, Oostzaan Supertegel, Amsterdam Slagerij Veenboer, Assendelft Vos Home & Garden, Oostzaan
Zuid-Holland BSW Rotterdam Busonderneming Wieriks D&C engineering, Alblasserdam De Apenheul, Apeldoorn De Uithof, Den Haag Dekabos Fam Ringelberg Garage Ypenburg, Amstelveen Gemeente Sliedrecht H.J. Heinz JP Groenenboom Kroon Arbozaken MFC Schuttersveld, Rotterdam Naturalis, Leiden Netten B.V. Omniversum, Den Haag Plaswijck, Rotterdam Plusmarkt Dordrecht Roteb SeaLife, Scheveningen Sport en Recreatie Rotterdam St. project Leidse Lions Top Bakers Unilever Nederland B.V. Van Dijk Verzekeringen
Verwelius Beheer B.V. Walibi World, Biddinghuizen. Zwembad De Wilgenring, Rotterdam
Zeeland Catering De Vier Jaargetijden, Oosterland Connexxion Tours Hotel Goes Jorritsma Handelsonderneming, Yerseke Lions Club, Middelburg Pontes Scholengroep, Goes Rabobank Oosterschelde Rotary Goes/De Bevelanden Rotary Schouwen-Duiveland Rotoract Bevelanden Soroptimisten Walcheren Speelboerderij ’t Klokuus, ’s Heer Arendskerke Touringcarbedrijf AMZ, Borssele
Noord-Brabant Basisschool De Blokwei, Roosendaal Carnavalsvereniging Hilvarenbeek Communicanten, Boekel Communicantjes Gertrudis parochie, Bergen op Zoom Familie Weterings Hotel van de Valk, Eindhoven Ilse Foto en Zo Jeugd Gemeenteraad, Mill en St. Hubert Koninginnemarkt Ravenstein Modine, Uden Neroc Mediaware Palster school, Uden Rabobank HilvarenbeekOisterwijk Recreatieoord De Warande, Oosterhout Stichting Kindervakantiespelen Hoorn Wendy Vorstenbosch
Limburg Bonten Attractieverhuur, Nederweert Camping De Riet, Nederweert Eind Fam. Wijen, Nederweert Firma Smolenaers, Nederweert Hansen Drankenhandel, Linne Hubo Duijts, Nederweert Openluchtmuseum Eynderhoof, Nederweert Eind Super De Boer, Nederweert
50
50
50
50
50
Stichting Europa Kinderhulp 50 jaar in vogelvlucht Voor bijna 100.000 kinderen vond Europa Kinderhulp in de afgelopen 50 jaar betrokken gastouders die hen in staat stelden om drie weken weer even ‘kind’ te zijn. Het merendeel van de kinderen dat op uitnodiging van Europa Kinderhulp op vakantie kwam, was slachtoffer van eeuwenoude problemen. Problemen die er altijd al waren en helaas altijd zullen zijn: (relatieve) armoede, mishandeling, alcoholisme, drugsgebruik, verwaarlozing. Maar ook het volop in beweging zijnde Europa vroeg om actie van Europa Kinderhulp. Drastische veranderingen op geografisch gebied die het gevolg
De gevolgen van de Berlijnse muur (augustus 1961) worden meer zichtbaar en het plan om ook Duitse kinderen uit het westelijk deel van Berlijn naar Nederland te halen krijgt vorm. Een plan dat nogal gevoelig ligt in een tijd, waarin een groot aantal Nederlanders nog negatieve emoties jegens de voormalige bezetter heeft. Maar de gastouders zetten zich over die gevoelens heen en ook deze kinderen zijn welkom. In de jaren ‘70 komen jaarlijks 15 treinwagons met 1000 kinderen uit Berlijn en Hannover naar Nederland voor een vakantie bij een gastgezin.
in de loop der jaren
waren van ernstige schermutselingen en zelfs oorlogen in Oost-Europa vonden plaats. De komst naar West-Europa van vele immigranten uit niet-Europese culturen had grote gevolgen op sociaal-economisch en cultureel gebied. En van al deze veranderingen waren kinderen dikwijls de dupe.
Het begin Het jaar 1959-1960 is door de Verenigde Naties uitgeroepen tot World Refugee Year. Vluchtelingen uit het Oostblok bivakkeren in kampen in West-Duitsland en Oostenrijk. Ook in Nederland vindt de aandacht voor de vele vluchtelingen in de wereld weerklank. Diverse mensen voelen zich geroepen om hier wat mee te doen. Een groep mensen uit het Wijkcentrum Slotermeer besluit 50 Letse kinderen uit deze kampen uit te nodigen voor een vakantie en onder te brengen bij gezinnen in de wijk. Het wordt een succes. Initiator Jan Ploeger heeft de smaak te pakken en richt daarom op 23 maart 1961 de Stichting Europa Kinderhulp op. De eerste contacten worden gelegd in Frankrijk, Oostenrijk en Duitsland. In 1963 komen bijna 100 kinderen naar Nederland. Er komen steeds meer vluchtelingenkinderen uit Duitsland naar Nederland op vakantie.
Het vervolg Na het verdwijnen van de Berlijnse muur in november 1989 is de aanleiding om kinderen van achter het IJzeren Gordijn voor een vakantie uit te nodigen nog groter. Vele kinderen in Oost-Europa ondervonden aan den lijve de gevolgen van grote armoede, ernstige milieuvervuiling, discriminatie, oorlog of ander politiek geweld. Tot ver in de jaren ’80 nodigde Europa Kinderhulp nog kinderen uit vluchtelingenkampen in Duitsland uit. Veelal kinderen die oorspronkelijk uit Roemenië en Hongarije afkomstig waren. Ook konden we nu kinderen rechtstreeks uit Wit-Rusland, de voormalige DDR, Tsjechië, Kosovo, Albanië, Oekraïne en Bosnië uitnodigen. Met organisaties uit deze twee laatste landen is sprake (geweest) van een langdurige samenwerking. De jaarlijkse kinderreis vanuit Oekraïne wordt sinds 2000 gefinancierd door de stichting Kinderhulp Beregszasz. Na de Bosnische Oorlog van 1992 tot 1995 werden tot 2011 in totaal bijna 1000 kinderen vanuit Bosnië naar Nederland gehaald. Begin jaren ’70 waren er heftige godsdiensttwisten in Noord-Ierland. Uit Londonderry werden in de periode 1972 – 1995 in totaal duizend kinderen uitgenodigd. Vanuit het principe van Europa Kinderhulp dat alle kin-
50
deren gelijk zijn, kwamen de kinderen zonder onderscheid naar geloof. In een gastgezin werd met opzet zowel een katholiek als een protestants kind geplaatst. Ook de dekolonisatie en massale immigratie hadden hun weerslag op het type kinderen dat naar Nederland kwam. Vele kinderen van immigranten maken tegenwoordig dankbaar gebruik van de mogelijkheid om op vakantie naar Nederland te gaan. De groep van Croix Rouge uit Parijs bestaat inmiddels bijna uitsluitend uit kinderen met een Afrikaanse achtergrond.
Professionalisering Europa Kinderhulp werkt uitsluitend met vrijwilligers. Dat is zowel een voor- als een nadeel. Voordeel is dat er geen geld aan de welbekende strijkstok blijft hangen en dat je werkt met zeer betrokken en actieve medewerkers. Nadeel is dat je het moet doen met de vaak beperkte tijd die vrijwilligers hebben. De inzet van de organisatie was en is om zo professioneel mogelijk te werken. Op veel gebieden kan dat met medewerkers die hun eigen specifieke professionele ervaring voor de organisatie inzetten. Andere keren wordt er expertise van buitenaf - gratis of tegen een heel laag bedrag –aangeboden of gevraagd.
Tijdgeest Er is in de loop der jaren veel veranderd in de organisatie. De tijdgeest vroeg om een andere benadering van nieuwe vakantiegezinnen. Nieuwe samenlevingsvormen ontstonden, de overheid ontwikkelde een Verklaring omtrent het Gedrag, medewerkers van alle niveaus in de organisatie werden -opnieuw- getraind. De samenleving rondom Europa Kinderhulp veranderde in de afgelopen 50 jaar en Europa Kinderhulp veranderde mee. De organisatie wil vooraan blijven lopen als het gaat om betrouwbaarheid, de zorgvuldigheid in de selectie van nieuwe vakantiegezinnen, de communicatie met de uitzendende organisaties en bovenal zorgen voor de veiligheid van de aan haar toevertrouwde kinderen. Een missie die we met hart en ziel nastreven, maar natuurlijk zijn er ook zaken in deze 50 jaar niet goed gegaan. Ervaringen en incidenten die we zeer betreuren, maar die ons nieuwe energie geven om het nog zorgvuldiger en beter te doen.
Gastouders worden vakantieouders Vakantieouders van nu en van 50 jaar geleden hebben nog steeds dezelfde motieven: iets willen doen voor
50
50
een kwetsbaar kind dat leeft in de periferie van de samenleving. We zijn met zijn allen veel rijker geworden. Een van de gevolgen is dat we vaker en langer met vakantie gaan. Vrouwen zijn in groten getale de arbeidsmarkt opgegaan (tussen 1980 en 2005 van 30 naar 54 procent). Ook Europa Kinderhulp heeft deze veranderingen aan den lijve ondervonden. Het aantal nieuwe gastouders dat zich aanmeldt loopt terug en het wordt steeds moeilijker om een drieweekse vakantie voor de kinderen te realiseren. Nieuwe soorten kindervakanties worden onderzocht om toekomstbestendig de volgende 50 jaar in te gaan. Ook gebruiken we vanaf nu liever de term vakantieouders omdat er steeds meer verwarring ontstond door de komst van commerciële gastouderbureaus, die niets te maken hebben met Europa Kinderhulp.
Europa Kinderhulp als Goed Doel Als goededoelenorganisatie is het belangrijk dat je de zaken financieel op orde hebt en transparant bent op dat gebied. Sinds VOOR GOEDE DOELEN 2005 beschikt Europa Kinderhulp over het CBF Keur. Om dit keurmerk te verkrijgen en te behouden moet een organisatie terecht aan een hele reeks eisen en voorwaarden voldoen. Van alle penningmeesters in den lande wordt een flinke inspanning gevraagd. En alle vrijwilligers letten op de kleintjes. Medewerkers nemen de gemaakte onkosten vaak voor eigen rekening. En met als zeer positief resultaat: Europa Kinderhulp besteedt ruim 90% van het binnengekomen geld direct aan de vakanties van de kinderen. Het CBF keurmerk geeft onze sponsors en alle goede gevers mede de garantie dat Europa Kinderhulp haar financiën op orde heeft en de gegeven gelden besteedt aan haar primaire doel. KEUR
Logo’s
50
CBF
Nieuwe media Europa Kinderhulp is met haar tijd meegegaan als het gaat om nieuwe media. Er kwam een internetsite, intranet voor alle medewerkers deed zijn intrede en bijna alle in- en externe correspondentie verloopt tegenwoordig via e-mail. De kostenpost portogelden is zo een heel stuk lager geworden. Ook moderne (sociale) media als YouTube, Hyves en Twitter worden benut.
Sponsors en PR Fondsenwerving en PR werden ook steeds belangrijker de laatste jaren. De werving van nieuwe vakantieouders en de broodnodige sponsoring kost steeds meer inspanning. Daarom zijn er aparte werkgroepen voor PR & Communicatie en Fondsenwerving opgericht en voor deze onderdelen aparte bestuursfuncties gecreëerd.
50
50
50
50
En nu verder… Een verjaardag, een jubileum. Een moment van terugkijken, maar zeker ook een moment om naar de toekomst te kijken. Ook Europa Kinderhulp wordt geconfronteerd met nieuwe uitdagingen. In de afgelopen jaren is het aantal kinderen, dat de mogelijkheid kreeg om bij een gastgezin de vakantie door te brengen, gedaald. Oorzaken zijn o.a. de werkdruk bij de uitzendende organisaties, de financiële ruimte die niet aanwezig is en tot slot het moeilijk kunnen vinden van voldoende gastgezinnen. In de media verschijnen nu berichten dat voor steeds meer kinderen in de periferie van de samenleving - nationaal en internationaal- de kansen kleiner worden om de vakantie van hun leven mee te maken. Het bestuur van de Stichting Europa Kinderhulp heeft een nieuw beleidsplan opgesteld met als doel in de komende vijf jaar het kinderaantal te verhogen naar ruim 2200 kinderen. We willen dit bereiken door het heroverwegen en waar mogelijk het verlagen van de kosten die de Uitzendende Organisaties moeten bijdragen, door het laten groeien van Europa Kindervreugd (onze eigen Uitzendende Organisatie) en door het kritisch bekijken en waar nodig herzien van onze in het verleden opgestelde uitgangspunten. Wij staan voor kwaliteit, we hebben afgelopen december opnieuw het CBF keurmerk mogen ontvangen. Dat de kwantiteit niet mag leiden tot een afname in kwaliteit blijkt tevens uit het verder uitgewerkte trainingsprogramma voor onze vrijwilligers. Tot slot staat - conform de afgelopen jaren - Fondsenwerving en Public Relations hoog op de agenda. Een jubileum, een moment van bezinning. We hebben 50 jaar ervaring, 50 jaar kansarme en kwetsbare kinderen de vakantie van hun leven kunnen geven, 50 jaar kunnen werken zonder subsidie, dit is door de inzet van vrijwilligers al 50 jaar mogelijk. Europa Kinderhulp
Lijst met voorzitters 1961 / 1969 1969 / 1970 1970 / 1980 1980 / 1988 1988 / 1989 1989 / 1995 1995 / 1996 1996 / 2003 2003 / 2004 2004 / heden
50
Jan Ploeger dhr. De Koning Riet Alleda Bert Westerveld Robert Patijn Adri van der Kar Jan Hovenkamp Peter de Graaf Maarten Brekelmans Betsie van Aller
staat niet stil, maar gaat verder om de komende jaren nog meer kansarme en kwetsbare kinderen de vakantie van hun leven te geven. Medio december 2010 publiceerde het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) het rapport “Armoedesignalement 2010”. Hieruit blijkt dat, voor het eerst in jaren, het aantal kinderen dat in Nederland in armoede leeft, is gestegen. Eén op de elf kinderen maakt bijna nooit uitstapjes, gaat zelden op vakantie, sport weinig en krijgt nauwelijks vriendjes over de vloer. In 2009 leefden in Nederland 311.000 kinderen onder de armoedegrens. (Bron: NRC 15-12-2010).
Vrijwillig Europa Kinderhulp is de afgelopen 50 jaar in staat geweest bijna 100.000 kansarme kinderen de vakantie van hun leven te geven dankzij de inzet van vele vrijwilligers. Het bestuur van de stichting is, mede namens alle kinderen, al haar vrijwilligers veel dank verschuldigd. Het jaar 2011 is het jaar waarin Europa Kinderhulp 50 jaar bestaat en dit jaar is tevens het Europees jaar van het vrijwilligerswerk. In Nederland zijn ruim 5,5 miljoen vrijwilligers actief, zo’n 44% van de volwassen Nederlanders. Daarmee staat Nederland internationaal aan de top. De doelen van het Europees jaar zijn zorgvuldig gekozen en weerspiegelen de ambitie om goede voorwaarden voor vrijwilligerswerk te creëren: • Totstandbrenging van een stimulerende omgeving voor vrijwilligerswerk in de EU • Versterking van de positie van de vrijwilligersorganisaties en verbetering van de kwaliteit van het vrijwilligerswerk • Beloning en erkenning van vrijwilligersactiviteiten • Bewustmaking van de waarde en het belang van vrijwilligerswerk Op donderdag 13 januari opende staatssecretaris Marlies Veldhuijzen van Zanten (VWS) het Europees jaar van het vrijwilligerswerk 2011. Onderstaand fragment is overgenomen uit haar toespraak: “Want daar gaat het om: vrijwilligers doen iets in onze maatschappij, onze glamourmaatschappij, onze materiële maatschappij. Zij kijken naar datgene wat kwetsbaar is en vinden daarin de grootheid. Dat is een heel bijzonder element in onze samenleving. Waarin het geven zonder iets terug te vragen, het zoeken in de eigen kracht een bron is die ik graag wil stimuleren. Zodat we die met z’n allen veel meer gebruiken en dat we het goede wat we allemaal hebben veel meer samen opzoeken.”
50
Zeeuwse kinderen op vakantie Marion Schnijder, medewerkster regio Zeeland
De meeste vrije tijd van Marion Schnijder (55) ging de afgelopen twintig jaar naar Europa Kinderhulp. Dat begon met een advertentie in een huis-aan-huisblad. Zij las het bericht en dat veranderde niet alleen haar leven en dat van haar man, maar ook dat van honderden kinderen uit Zeeland. “EKH zocht in Zeeland begin jaren negentig gastouders. Wij meldden ons aan en bij ons werd een Limburgs meisje van 7 geplaatst. Zij is vier jaar bij ons geweest. Toen haar thuissituatie veranderde en gelukkig verbeterde is dat contact gestopt. Ik werkte indertijd op een basisschool in Oost-Souburg. In mijn directe omgeving had ik ook te maken met kinderen die het slachtoffer waren van slechte leefomstandigheden. Ik kon er op mijn school zo al een stuk of zeven aanwijzen die echt geholpen zouden zijn met een vakantie in een gezin. Sommigen kwamen uit gebroken gezinnen of hun ouders leefden bijvoorbeeld onder de armoedegrens. Dat raakte me. Ik dacht steeds: waar kunnen die kinderen eigenlijk naartoe? En wat bleek,
de provincie had nog geen organisatie die Zeeuwse vakantiekinderen selecteerde. Dat vond ik vreemd, alsof er hier geen problemen waren en zijn. Bovendien, Zeeuwse gastgezinnen bieden jaarlijks wel plaats aan kinderen uit de rest van het land. Na overleg met EKH heb ik toen met veel enthousiasme een uitzendende organisatie van de grond getild”. Het pionieren in de polder zet zoden aan de dijk. In de daaropvolgende jaren lukt het Marion om jaarlijks tientallen kinderen een vakantie aan te bieden. “Ik benaderde onder meer collega’s op andere scholen, maar ook bureau Jeugdzorg, maatschappelijk werk of andere organisaties die met kinderen in achterstandsituaties te maken hebben. Er zijn hier ook wat tehuizen. Binnen mijn mogelijkheden heb ik de klus aangepakt.” Waarom doet ze het eigenlijk? Marion aarzelt bij het geven van een antwoord. “Ik heb wel eens te horen gekregen dat ik strijd voor rechtvaardigheid. Dat is het, denk ik.”
Stichting EKV dé Uitzendende Organisatie van Europa Kinderhulp Op 31 maart 2007 heeft het Algemeen Bestuur het besluit genomen om zelf een uitzendende organisatie op te zetten en daarvoor de reeds, onder haar beheer staande, Stichting Europa Kindervreugd (hierna te noemen Stichting EKV) te gebruiken. Deze Stichting is in dat jaar weer geactiveerd om als organisatie nieuwe kansen te creëren.
Een website laten maken doe je, net als Europa Kinderhulp, bij Internetbureau Capica. Leidsevaart 25 2161 AS Lisse Postbus 109, 2160 AS Lisse T 0252 - 412 946 F 0252 - 419 481 I www.awgroep.nl Internetbureau Capica
|
(010) 425 50 75
|
www.capica.nl
een pilot te gaan doen. Er is een werkgroep geformeerd en de Stichting EKV werd geheractiveerd. In eerste instantie werd begonnen in de provincies Groningen en Gelderland en later is daar Zuid-Holland aan toegevoegd.
Hiertoe is besloten, omdat steeds meer Nederlandse uitzendende organisaties uitvielen door geldgebrek of door gebrek aan medewerkers die in de zomer beschikbaar waren als aanspreekpunt bij vragen over vakantiekinderen. Om niet het risico te lopen dat er minder Nederlandse kinderen deel zouden kunnen nemen aan een vakantie in eigen land - terwijl het aantal vakantieouders gelijk bleef - heeft Europa Kinderhulp nu zelf een eigen Uitzendende Organisatie ingericht. Humanitas Haaglanden (Den Haag en omstreken) selecteerde en nodigde tot 2008 ook ca. 35 à 40 kinderen per jaar uit als uitzendende organisatie. Helaas stopte deze organisatie in dat jaar met dit werk waardoor de kinderen uit deze regio niet meer naar hun gastgezinnen konden. Dit alles leidde ertoe om een eigen Uitzendende Organisatie in te richten naast Europa Kinderhulp. Dit is geen nieuw idee, want in Zeeland was men hier al eerder mee begonnen. Speciaal daarvoor werd er een contract met Jeugdzorg Zeeland opgesteld als parapluorganisatie, maar het eigenlijke werk werd gedaan door eigen EKH-vrijwilligers. Die paraplufunctie is later overgegaan naar Humanitas Goes. Na een eerste “proefjaar” waarin voldoende medewerkers bereid waren het werk op zich te nemen, heeft het Algemeen Bestuur besloten om gedurende een periode van drie jaar
Nu kunnen de kinderen die eerder via Humanitas Haaglanden geselecteerd waren en die teruggevraagd werden, toch terug naar hun vakantiegezinnen. Daarnaast zijn er verschillende manieren uitgeprobeerd om meer bekendheid te krijgen. Scholen werden benaderd en presentaties gegeven bij diverse gemeentelijke sociale instanties. Stichting EKV zorgt ervoor dat kinderen, die geen andere mogelijkheid hebben om op vakantie te gaan, geplaatst worden bij gastgezinnen van Europa Kinderhulp. In 2009 en 2010 kon de Stichting EKV al bijna 40 kinderen per jaar een vakantie bieden in een betrokken gastgezin. In 2011 wil Stichting EKV proberen het kinderaantal verder uit te breiden door bijvoorbeeld het benaderen van de Voedselbanken en andere vergelijkbare instanties.
S
ituatie in banlieue van Parijs nog steeds uitzichtloos Joke Huurnink, regionaal coördinator kinderreizen Croix Rouge, Overijssel
Wie herinnert zich niet de hete herfst van 2005 in de voorsteden van Parijs? In drie weken tijd gingen zo’n 10.000 auto’s in vlammen op, werden 200 gebouwen vernield, 3000 relschoppers gearresteerd en raakten 50 agenten gewond. Er zouden maatregelen genomen worden om deze explosie van geweld en agressie in de toekomst te voorkomen. Anno 2011 is er weinig van terechtgekomen. Joke Huurnink (58) is niet verbaasd. Al 19 jaar ziet de regionaal coördinator van Croix Rouge met eigen ogen hoe uitzichtloos de situatie in de banlieue is. Elke zomer legt ze twee dagen lang huisbezoeken af in smerige flats, waar Wonen in een afgekeurd hotel de liften vaak kapot zijn. “Alleen mensen met een uitstekende conditie en goede knieën kunnen dit werk doen. We moeten soms helemaal naar de achtste verdieping klimmen,” vertelt Joke lachend. “Het eerste dat me daar altijd opvalt is de enorme herrie. Sommige flats liggen aan de ‘Peripherique’ en als je binnen bij de mensen bent, kun je elkaar nauwelijks verstaan. En verder natuurlijk de vele groepjes opgeschoten jongens die je op straat aantreft. Die zwerven maar een beetje doelloos rond. Eén keer was ikzelf getuige van een groepje dat moedwillig geparkeerde auto’s aan het slopen was.” Gevolg is volgens Joke, dat ouders hun kinderen niet meer op straat durven laten spelen. Buiten schooltijd hangen ze voornamelijk voor de televisie. Binnen zijn er door gebrek aan ruimte nauwelijks speelmogelijkheden. “Het Met het hele gezin in een gaat heel vaak om éénoueenpersoonskamer dergezinnen die met vier, vijf kinderen in een tweekamerflatje wonen. Meestal is het er heel keurig, maar ook heel kaal. Moeder slaapt op een doorgezakt slaapbankje in de woonkamer, waar in ieder geval een televisie staat en soms een computer.” Over de aanwezigheid van een computer moet Joke nog wel eens uitleg geven aan de Nederlandse gastouders. “Die horen van het kind dat ze thuis een grote televisie en een computer hebben. Dan krijg ik vragen of dit kind een vakantie echt wel nodig heeft. Op dit soort vragen
gaan we altijd serieus in. Als we het jaar daarop het gezin opnieuw bezoeken legt moeder uit dat ze bewust gekozen heeft voor de aanschaf van een computer ten koste van andere zaken. Ze wil dat haar kinderen mee kunnen doen op school en later in de maatschappij. In feite een verstandige keus van die moeder.” Ook over de mooie nieuwe kleding van de kinderen krijgt Joke regelmatig opmerkingen. “Deze arme kinderen krijgen van de staat vakantiebonnen, die ze zowel aan een vakantie als aan kleding ten behoeve van die vakantie kunnen besteden. Ze zien er daarom meestal keurig uit.” De meest trieste omstandigheden treft Joke in voormalige afgekeurde hotels aan. “Ze wonen daar met vier, vijf personen op een hotelkamer. Koelkast en kooktoestel op de kamer. Matras voor de kinderen onder het tweepersoonsbed dat voor de nacht te voorschijn wordt gehaald. Heel erg triest als je dat ziet.”
Wist u dat.. mevrouw Van der Dussen (91 jaar) en haar nicht mevrouw Stedelaar (82 jaar) al sinds 2003 voor onze Roemeense en Bosnische kinderen truien ontwerpen en breien? Mevrouw Nel van der Dussen ontwerpt ze en Truus Stedelaar is de breister.
Wist u dat...
de dames één keer per week bij elkaar komen en dan de truien in elkaar zetten en de halsboordjes breien?
Wist u dat...
ze zo ijverig zijn dat ze de hele groep van soms 60 kinderen van één of zelfs twee truien konden voorzien?
Wist u dat...
de dames niet van ophouden weten en de afgelopen twee jaar ook aan Franse kinderen truien hebben uitgedeeld?
Wist u dat...
ze nu in totaal zo’n 700 truien aan onze kinderen hebben uitgedeeld?
Op de terugreis naar Frankrijk ziet Joke met eigen ogen wat een vakantie met de kinderen doet. Blij en uitgelaten vertellen de kinderen over hun fijne vakantie en wat ze allemaal hebben gedaan. “Gastouders vragen me wel eens of het niet pijnlijk is voor die kinderen als ze weer in hun eigen situatie verder moeten. Maar ik zeg dan altijd dat je ook nog heel lang kunt genieten van mooie herinneringen. Het is vaak pijnlijker voor de ouders, die niet in staat zijn om leuke dingen met hun kinderen te doen. Soms merk je wel eens dat ze jaloers zijn op de Nederlandse gastouders, maar gelukkig zijn de meesten alleen maar blij dat hun kind zo’n heerlijke vakantie in Nederland mee mocht maken.”
Zomerkamp Otterndorf gemeente Hannover Zomerkamp Otterndorf is binnen Europa Kinderhulp klein en relatief onbekend, maar heel erg leuk. Het kamp vindt plaats op een groot terrein in het noorden van Duitsland nabij Cuxhaven, dat eigendom is van de Gemeente Hannover en waar honderden kinderen gedurende 2 weken op kamp gaan. Kinderen uit Hannover kunnen kiezen of ze op kamp willen in Duitsland of dat ze naar een gastgezin van Europa Kinderhulp in Nederland gaan. Als dank voor het bieden van die mogelijkheid krijgt Europa Kinderhulp van de Gemeente Hannover jaarlijks circa 10 plaatsen in het zomerkamp aangeboden. Vanuit Nederland gaan twee Europa Kinderhulpvrijwilligers met 10 kinderen, die door Jeugdzorg of de Voedselbank zijn geselecteerd, op pad. Het programma staat in het teken van de internationale ontmoeting en het leren kennen van de cultuur en gewoonten van de ander. Deze groep bestaat in totaal uit 10 Duitse en 10 Nederlandse kinderen in de leeftijd van 12 à 13 jaar. De activiteiten worden door de Duitse en Nederlandse vrijwilligers voorbereid en bestaan uit diverse sport- en spelmogelijkheden op het terrein en een aantal uitstapjes met de bus. Voorbeelden hiervan zijn een bezoek aan de dierentuin, winkelen in Cuxhaven, naar een pretpark of een subtropisch zwemparadijs. Net als bij alle andere activiteiten geldt ook hier dat het belangrijkste doel is het kind weer even kind te laten zijn, even onbezorgd laten genieten in een andere omgeving en de vakantie van zijn leven te hebben.
B ill and Caroline
Caroline en Bill Long zijn broer en zus uit Newham in Londen Bill kwam voor de eerste keer naar Nederland in 1990 en Caroline kwam een jaar later. Zij vertellen hun verhaal.
of life. Caroline believes that the spark of inspiration for this came from her experience with Europa Kinderhulp.
Bill: “We had a tough time after losing our father to cancer as a 9 year old boy and a 13 year old girl. We were finding it hard to adjust to life without him despite our mother’s amazing care and support. Life was just so much sadder without him. We were given a chance to spend three weeks in the summer holiday with a family in Utrecht via Europa Kinderhulp. Spending time with my host family and having the opportunity to make some fantastic friends at the camping in the Betuwe where we stayed, had a hugely positive impact on my life.”
Caroline and her husband also continue to do charity work in Newham, running an adventure club for underprivileged children and teenagers at a centre called Outdoors In The City founded by local charity Community Links. “Here we inspire children to broaden their horizons, to learn and to travel. I often work there with the children of the children I arranged to take to Holland, all those years ago,” explained Caroline.
Caroline: “I was fortunate enough to become involved with Europa Kinderhulp as a volunteer at the tender age of 15. I accompanied the children on the journey to and from Holland. The family where my brother stayed invited me to stay with them. I was able to help with fundraising in Newham - London for the charity company who paid for the children. They organised all kinds of events and I helped them. From that moment on we entered into a relationship with Europa Kinderhulp that lasted for 10 incredible years, until I turned 25. Bill was nervous about spending this amount of time away from his family, but it was such a good opportunity to experience something new and gave him something to look forward to. Bill’s memories of that holiday were of three weeks riding bikes and swimming at the campsite, experiencing new foods and dancing at the disco.” Caroline and Bill had such nice times in Holland. They were grateful and wanted to help with fundraising. The Metropolitan Police - they were the sending organization - raised money to allow more children to travel to Holland the following year. For a number of years thereafter Caroline and Bill were involved with different fundraising events. Caroline -more so than Bill- was also involved with finding the families and she helped with the paperwork with those families to allow the deserving children the same wonderful opportunity that they had as younger children. Each summer they would help with the travel and transport of the children from England to Holland and back, this allowed them to build some lasting friendships. Caroline liaised with schools and community groups to find 35 – 80 children each year, most often visiting them in their homes and preparing them for the exciting adventure which lays ahead. To this day Caroline remembers those years with the fondest memories. She now runs an Outdoor Adventure Company with her husband. They spend their working life designing and creating opportunities of adventure, challenge and development for children, teenagers and adults from all walks
Herfstvakantie op Ameland Stichting Ameland Helpt Kinderen (AHK)
Wat is er heerlijker dan vakantie vieren op een eiland. De ideale plek om eens lekker uit te waaien. De Waddeneilanden worden ieder jaar druk bezocht door liefhebbers van ruimte, zee en strand. Een aantal kinderen uit Noord-Nederland krijgt ook deze kans door de samenwerking tussen Europa Kinderhulp en Ameland Helpt Kinderen (AHK). Deze reis bestaat sinds 2005 en valt in de herfstvakantie van Noord-Nederland. Ameland Helpt Kinderen is een stichting die vanaf 1996 om de twee jaar Russische kinderen naar Ameland haalde. Door bureaucratie en taalproblemen werd dit geen succes en daarna zocht AHK contact met EKH. Zo startte in 2005 deze korte Amelandvakantie als een klein project waarbij enkele kinderen bij drie gastgezinnen verbleven. Elk jaar groeide de reis een beetje: in 2010 kwamen twaalf kinderen bij zes gastgezinnen. Waarschijnlijk is nog een kleine groei mogelijk, maar omdat alleen gastouders die op Ameland wonen kunnen deelnemen, zal dit altijd een kleinschalige kinderreis blijven. Gekozen is voor de herfstvakantie, omdat de meeste eilanders het in de zomervakantie te druk hebben met hun eilandgasten, zoals de familie Uneken die een kampeerboerderij beheert. Sinds enige jaren zijn zij de gastouders van twee zusjes. “Ik heb nog nooit problemen gehad met de meiden,” vertelt gastmoeder Petra. “Het zijn makkelijke kinderen, hoewel ze het thuis moeilijk hebben. Maar daar hoef ik niet veel over te weten. Ik merk dat ze behoefte hebben aan warmte en een groepsgevoel, ergens bij willen horen. Hier vinden ze toch een beetje een basis en ze voelen zich inderdaad thuis. Dat zie je duidelijk op de dag van aankomst. Ze komen aanlopen op hun hoge hakjes, de deur vliegt open, de tassen worden neergegooid in de hal en de schoenen worden uitgeschopt. Ik bekijk dat met een glimlach, het is een goed teken.
Bill’s involvement with Europa Kinderhulp taught him that he enjoys working with charities and has continued to do so in later life. “I actively support my employers chosen charity and have been able to raise more than € 140.000 for them. These skills learned, working with Europa Kinderhulp in my early life, have contributed to my success at my company. The travel experience gained as a young boy prepared me for travel opportunities at my work and this also contributed to my fast progression in my career. Getting the opportunity to travel to Holland with Europa Kinderhulp turned out to be much more beneficial to me than I could have ever imagined it would be as a young boy.” To this day Caroline and Bill remain in touch with their friends in Holland that they met almost 20 years ago during the first stay with their host family. And have come to love and cherish their real ‘Dutch Mum’ Betsie from Europa Kinderhulp and dearest friend Martin, also a volunteer from Europa Kinderhulp. They have been an ungoing support for them throughout their lives and a lifelong gift that has stayed with them since their active years at Europa Kinderhulp. Congratulations to Europa Kinderhulp on 50 tremendous years of creating life changing experiences for us all! Thank you with all our hearts.
Vast onderdeel van de vakantie is vrijwel iedere dag broodjes, wafels en cakejes bakken. En we sluiten altijd af met een slaapfeestje met de neefjes en nichtjes, vinden ze super gezellig. Ze komen hier ook wel buiten de vakantie om. Ik kan hun problemen niet oplossen, maar ik geef ze vertrouwen en ben duidelijk in het stellen van grenzen. Genieten van kleine dingen is mijn motto en dat probeer ik ook over te brengen. Ze moeten vooral plezier hebben. Ik hoop ze het gevoel te geven dat ze in ieder geval altijd op ons terug kunnen vallen en dat wij om ze geven. Dat is voldoende.” Omdat de Amelander kinderen in de vakantieweek gewoon naar school gaan, zorgt AHK voor enkele activiteiten, zoals een robbentocht en het beklimmen van de vuurtoren en een gezellige afsluiting met bowlen en patat. Voor veel kinderen is de overtocht met de boot al heel bijzonder. Als ze voor de eerste keer naar een eiland gaan, is dit zo spannend. Overigens zorgt Rederij Wagenborg al sinds 2005 voor een gratis overtocht.
De familie De Vos meldde zich in 2009 aan als gastgezin. Het onderwijzersechtpaar is betrokken bij jongeren die niet zorgeloos opgroeien. Gastvader Radboud heeft zich als intern begeleider op de basisschool verdiept in deze problematiek. Het komt hem van pas in de omgang met hun vakantiekinderen. “Als onderwijzer houd ik enige afstand van kinderen en dat doe ik ook met onze vakantiekinderen. Maar ik kijk wel hoe ik ze verder kan helpen en benadruk hun positieve kanten en geef een compliment als ze het verdienen. Zo hebben wij
een vakantiezoon die moeite heeft zijn agressie te beheersen. Maar tijdens een kaartspelletje met de vakantiedochter bleef hij kalm en beëindigde het spel op een rustige manier toen het niet meer helemaal naar wens ging. Dan zeg ik wel even tegen zo’n jongen dat hij dat goed heeft opgelost. Ik vind het prettig als ik wat over de achtergrond weet van de kinderen, want dan kan ik daar rekening mee houden. Het was bekend dat deze jongen angstig is, dus hebben we hem de kamer gegeven naast de onze om hem een veilig gevoel te geven. Dat helpt. We merken duidelijk een verschil tussen onze eigen kinderen en de vakantiekinderen. De eerste keer was onze vakantiedochter nogal verbaasd dat we aan tafel aten. En als we dat nu een keer niet doen op een zaterdagavond, vindt ze dat maar niks. Ze geniet van het samenzijn en over van alles praten. Dat wij niet kwaad worden als onze eigen kinderen de grens opzoeken, maar dat rustig bespreken, was voor haar ook een nieuwe ervaring. De kinderen zijn al eens extra komen logeren. Het contact met onze eigen kinderen verloopt goed, ze doen veel dingen samen. Ook voor hen is het goed te ervaren dat niet iedereen een beschermde en zorgeloze jeugd is gegund. Ook de komende jaren blijven vakantiekinderen welkom in ons gezin.”
Bijzondere P rojecten:
S c h n e e be r g / De l i t z s c h , W i t-R us l a n d, R oe m e n i ë , A l b a n i ë , K o s o v o, B o sn i ë e n M ol d av i ë
Naast de kinderreizen heeft Europa Kinderhulp sinds 1991 bijzondere projecten. Voor deze reizen worden kinderen uitgenodigd uit voormalige oorlogslanden of gebieden waar de leefomstandigheden erg slecht zijn. Verschil met de kinderreizen is ook de financiering: de kosten worden volledig gedragen door Europa Kinderhulp en haar sponsoren. De eerste groep kwam uit Schneeberg/Delitzsch waar kinderen in een uitgesproken ongezonde lucht opgroeien vanwege de uitstoot van de daar aanwezige bruinkoolmijnen. In de jaren daarna zijn groepen kinderen uit Wit-Rusland gekomen, die lijden onder de gevolgen van de Tsjernobylramp. Ook zijn kinderen uit Roemenië en uit de oorlogsgebieden van Albanië, Kosovo en Bosnië op vakantie geweest in Nederland. Door het niet verlenen van een reisvergunning zijn de kinderen uit een tehuis in Moldavië niet in Nederland geweest, maar is in plaats daarvan hulp ter plaatse geboden.
naten verbeterd door van slaapzalen slaapkamers te maken, door te zorgen voor stromend water en door sport- en spelattributen aan te schaffen. Moldavië is naast het armste ook het onbekendste land van Europa. Een vergeten land. Europa Kinderhulp kan haar werk in Nederland niet doen zonder de inzet van gastgezinnen, vrijwilligers en de hulp van sponsoren en donateurs. In het buitenland mag ook de inzet van de mensen ter plaatse niet worden vergeten. De opbouw van een land en haar economie is afhankelijk van die mensen waar Europa Kinderhulp mee wil en kan samenwerken: mensen die hoop uitstralen, mensen met een blik gericht op de toekomst, en mensen met een geweldige inzet om van hun stad, hun school of hun stichting iets te maken en zo een bijdrage te leveren in de opbouw. Mensen die alles doen wat in hun macht ligt om juist kinderen in hun omgeving de vakantie van hun leven te geven, ook al hebben ze zelf die kans niet gehad.
De meest recente projecten, beiden afgerond in 2010, zijn Bosnië en Moldavië. De oorlog in Bosnië is inmiddels al weer 10 jaar geleden, maar dat betekent niet dat de strijd voorbij is. In het landschap en in de gezinnen zijn de gevolgen zichtbaar, de landmijnen maken nog steeds slachtoffers, de werkloosheid is hoog. Ruim 500 kinderen mochten in de afgelopen jaren vakantie vieren in Nederland. Even onbezorgd kind zijn in een gezin zonder trauma’s. Moldavië is het armste land van Europa met een hoge werkloosheid. Zo hoog dat mensen hun heil in het buitenland zoeken en hun kinderen achterlaten in de vele tehuizen. Duizenden kinderen leven in internaten, met een onzekere toekomst voor de boeg. In 2010 heeft Europa Kinderhulp een van deze inter-
‘Ze keken wat angstig naar die mannen en vrouwen in uniform’ Van 1975 tot en met 2008 verzorgde de Koninklijke Luchtmacht elke zomer twee retourvluchten (ophalen en wegbrengen) met vakantiekinderen voor Europa Kinderhulp. Van 1997 tot en met 2002 was Peter de Ruijter in zijn functie van Chief Planning Cell op de Vliegbasis Eindhoven betrokken bij deze vluchten. “In 1997 vlogen wij voor Europa Kinderhulp met kleine Fokker toestellen waar maximaal zo’n 40 kinderen in pasten. Destijds kreeg ik de oorspronkelijke brief onder ogen waarin de Bevelhebber der Luchtstrijdkrachten toestemming gaf voor twee retourvluchten per jaar. Er stond niet in de brief vermeld met wat voor type toestel. In 1998 hadden we de beschikking over grotere KDC-10 vliegtuigen. Toen heb ik de Staf van de Bevelhebber gevraagd of we die ook mochten inzetten, aangezien er in de brief niets was vermeld over de grootte van het vliegtuig. De toestemming kwam al snel en zo konden we in 2000 voor het eerst zo’n 150 kinderen in Minsk ophalen. Zelf ben ik met die vlucht meegegaan en later nog een keer naar Tirana (Albanië), met een tussenstop in Pristina (Kosovo) waar we ook nog kinderen oppikten om het vliegtuig vol te krijgen.
Wat me altijd is bijgebleven is het grote verschil tussen vertrek en aankomst van de kinderen. Bij vertrek waren ze allemaal stilletjes en keken wat angstig naar die mannen en vrouwen in uniform. Ze hadden bleke smoeltjes en hadden alleen een klein plastic tasje kleren bij zich. In het vliegtuig zorgden we vaak voor entertainment; ik herinner me nog Hans Kazan en ook de CliniClowns. Tijdens de vlucht kregen ze al wat meer praatjes. En als ze na 3 weken vakantie weer op het vliegveld in Eindhoven stonden, dan zag je helemaal het verschil: een lekker bruin kleurtje, veel babbels, sommigen wel 4 tot 5 kilo aangekomen en ze hadden enorme tassen met kleding en lekkernijen bij zich. Het was mooi en zinvol werk en bij mijn afscheid op de Vliegbasis Eindhoven heb ik mijn opvolger daarom op het hart gedrukt om toch vooral goed voor ‘onze’ kinderen te blijven zorgen.” Peter de Ruijter (53), Luitenant-kolonel van de Koninklijke Luchtmacht, momenteel na diverse overplaatsingen wederom werkzaam op Vliegbasis Eindhoven als Staf Officer Plans bij het European Air Transport Command.
Dagboek Veel gezinnen houden een dagboek bij met de belevenissen tijdens de vakantieperiode. Leuk om later nog eens terug te lezen. Hieronder volgen een paar citaten uit het dagboek van de familie Rijnders uit Gelderland die in 2008 twee Bosnische kinderen te gast had. Groep Roemeense jongens op Hollandse klompen
“Uiteindelijk alles weer opgeruimd en naar boven. Eenmaal boven roept Anel me. Hij haalt een papiertje met telefoonnummers uit zijn zak en tien euro. Of hij mama mag bellen. Dan smelt je toch... Ik heb hem duidelijk gemaakt dat die tien euro weer mee gaan naar Bosnië en hij morgen even mag bellen. Anel heeft het thuis echt moeilijk, ze zijn heel arm. Maar hij krijgt wel heel veel liefde, en is stapelgek op zijn ouders en broertje, dat mannetje straalt als hij het over ze heeft.
Twee van onze kleinkinderen waren bij de jarige opa op bezoek. De visite zat lekker in de tuin. Binnen mochten ze met onze twee vakantiekinderen naar een dvd kijken. Eén van de kleinkinderen wilde iets vragen aan het andere kleinkind, maar die wilde niet luisteren en zat lekker op de bank naast onze twee vakantiekinderen.
Hierna ging het als volgt: Vakantiekind: „Laszt ihm in Ruhe.” Kleinkind: „Ik wil even met hem praten.” Vakantiekind: „Nein, du kannst ihm nicht heiraten.” Leuke spraakverwarring, toch? Familie Richnow
Elvir heeft het thuis in materieel opzicht iets beter, maar laat zichzelf niet echt zien. Hij lacht veel weg. Hij vertelde ook dat de schooldirecteur zijn ouders heeft gevraagd of hij mee mocht naar Nederland en dat ze dat uiteindelijk goed vonden. Hij vond het wel eng, zei hij, maar zijn moeder zei hem dat het goed zou komen en hij veilig zou zijn. Pffff… wat knap van haar, denk ik dan. Ik geef het je te doen, je kind meegeven naar een onbekend land bij onbekende mensen, voor drie weken. Alleen omdat je dat kind iets gunt wat je zelf niet hebt.”
Staalindustrieweg 3a NL-2952 AT Alblasserdam P.O.Box 1 NL-2950 AA Alblasserdam Phone: +31 (0) 78 6919222 E-mail:
[email protected] Internet: www.dcengineering.nl
reach out to the sky...
Karst en Femmy Mulder, Stichting Kinderhulp Beregszasz (SKB) in Overijssel
D&C engineering, al 25 jaar sterk in staal, feliciteert Stichting Europa Kinderhulp met het 50-jarig jubileum.
... with both feet on the ground D&C engineering - een kennisinstituut dat “sterk is in staal” op de marktsegmenten hoogspanningsmasten en -stations, opslag van gassen en olieproducten in drukvaten en normale opslagtanks. Zij is lid van vele normcommisies op die gebieden.
Waarom Woudschoten Conferentiecentrum: • gespecialiseerd in meerdaagse bijeenkomsten en congressen • recent gerenoveerd en nieuwe vleugel bijgebouwd • driesterren product met een viersterren serviceniveu Woudschoten Conferentiecentrum is centraal gelegen en beschikt over een groot eigen landgoed. Tussen al dit groen bieden we goede faciliteiten in een zeer verzorgde accommodatie die uitstekend geschikt is voor meerdaagse bijeenkomsten. Woudschoten is onlangs volledig gerenoveerd en uitgebreid met een Atriumvleugel. Een groot deel van uw ervaring zit in het contact dat u heeft met onze medewerkers. Bijvoorbeeld met Els van reserveringen. Zij - en dit geldt voor al onze medewerkers - denkt met u mee en kan uw wensen op maat invullen. Ze is erop gericht dat u of uw interne klant zich kan concentreren op het doel van het verblijf.
Woudenbergseweg 54 3707 HX Zeist
T 0343 - 492 492 F 0343 - 492 444
E
[email protected] I www.woudschoten.nl
Stichting Kinderhulp Beregszasz maakt een verschil
• centraal gelegen op een landgoed van 45 hectare bos • persoonlijke gastgerichtheid
Dat de betrokkenheid van gastouders bij hun vakantiekinderen groot kan zijn bewijst de Stichting Kinderhulp Beregszasz (SKB) die al meer dan tien jaar de kinderreis uit de Oekraïne financiert. Wat in 1997 begon als een project voor Europa Kinderhulp groeide uit tot een volwaardige kinderreis in Overijssel dankzij de inzet van gastouders en de vrijwilligers van deze Stichting. Karst en Femmy Mulder zetten zich daar vanaf het eerste uur voor in. De familie Mulder meldde zich in 1997 aan als gastouder na een bericht in de krant. “We kregen twee meisjes uit de Oekraïne die Hongaars spraken. Dat eerste jaar communiceerden we met handen en voeten, zoals vele gastouders. We zijn Hongaars gaan leren om een beter contact te krijgen met de kinderen die zichtbaar genoten van de vakanties. Een van onze vakantiekinderen stuurt ieder jaar nog een kaart voor Moederdag,”vertelt Femmy. De ervaring van Karst en Femmy is dat de kinderen die in Nederland zijn geweest hun blik verruimen en daardoor beter presteren op school. Dit was voor de gastouders de reden om het project voort te zetten op het moment dat EKH de reis na drie jaar beëindigde. De initiatiefnemers van SKB wilden bijdragen aan de verdere ontwikkeling van de vakantiekinderen waarvan het overgrote deel al drie jaar bij hetzelfde gezin was. “Een einde van het project betekende dat we geen invloed meer hadden op het welzijn van de kinderen. We wilden het afmaken en nieuwe kinderen dezelfde kans geven. Het is nog steeds een speciale
“Ik was 6 jaar toen ik voor het eerst bij mijn gastouders in Nederland logeerde. Veel kan ik me van die eerste jaren niet herinneren. Wel de hoogtepunten: bezoekjes aan de dierentuin, pretparken, het strand. Ik had daarvoor nog nooit de zee gezien, dat was echt fantastisch!
Woudschoten Powered by Els
Ik had het bij de familie Maasdam enorm naar mijn zin. Thuis in Parijs woonden we heel krap: met mijn moeder en nog een broertje en zusje in een tweekamerappartementje. Mijn moeder zorgde goed voor ons, maar ze had de pech dat ze steeds de verkeerde mannen uitzocht. Mannen die haar mishandelden. Ik ben daar als kind ook getuige van geweest. En ze dronk, dat was ook niet fijn. De laatste relatie is haar uiteindelijk fataal geworden. Het was kerst en ik was in Nederland bij mijn gastfamilie toen het
Els Vosmer, Conference & Sales Medewerker
Ieder jaar ontvangt Overijssel 46 kinderen. Ze komen uit het internaat in Beregszasz en uit gezinnen waar grote armoede heerst. Het internaat heeft met hulp van een stichting uit Ommen een ware metamorfose ondergaan. Van een haveloos gebouw tot een net verblijf voor (wees)kinderen. Zo zijn bijvoorbeeld de sanitaire voorzieningen aanzienlijk verbeterd. De familie Mulder reist ieder jaar af naar de Oekraïne. “We bezoeken dan onze ‘kinderen’ en hun families en nemen pakjes en brieven mee van andere gastouders. Zo blijven we nauw betrokken bij de vakantiekinderen en zien met eigen ogen het effect van het verblijf van de kinderen in Nederland. De positieve ontwikkeling van de kinderen is wat ons drijft en wat ons voldoening geeft. Wel wordt het steeds moeilijker het benodigde geld bij elkaar te brengen, ook wij hebben last van slechte economische tijden. Bedrijven zijn niet happig om ons te steunen. Onze belangrijkste bron van inkomsten is verkoop van spullen op markten. Dit willen we meer uitbreiden over de hele provincie met behulp van de gastouders.” De stichting verkoopt ook Oekraïense spullen via internet (www.kinderhulpberegszasz.nl). Naast het werk voor de stichting blijft de familie Mulder, evenals andere gastouders, hun eigen vakantiekinderen ondersteunen. “Ons laatste vakantiekind Annamarya, inmiddels 15 jaar, heeft een erg laag niveau en leert niet veel op school. We hebben gemerkt dat ze door intensievere begeleiding veel meer blijkt te kunnen. Ze krijgt nu bijles van een onderwijzeres van haar school en kan inmiddels klokkijken, een beetje rekenen en lezen. We willen haar ook een toekomst bieden, net als al die andere kinderen die hier vakantie komen vieren.”
‘Ik heb ontzet tend geluk gehad’
• culinair product op niveau
“Hoe gevarieerder de wensen van onze gast, des te leuker vind ik het om de bijeenkomst mede te organiseren.”
reis: Europa Kinderhulp regelt alles en wij zorgen dat het geld er is,” vertelt Karst Mulder.
bericht binnenkwam. Mama was overleden als gevolg van ernstige mishandeling. Ik was acht jaar en werd ondergebracht bij een tante. Die wilde na twee jaar van me af. Ik heb ontzettend geluk gehad dat ik bij Pythia en Hermen Maasdam mocht komen wonen. Hoewel ze al drie dochters hadden, hebben ze mij heel liefdevol in hun gezin opgenomen. Best een opgave. Binnen een half jaar sprak ik Nederlands en iedereen is altijd verbaasd als ik zeg dat ik Française ben. Dat is niet te horen. Het gaat heel goed met mij. Ik ben gelukkig getrouwd en heb twee schatten van kinderen.”
Serena Loriot (29), vakantiekind uit Parijs, geadopteerd door de familie Maasdam
Familiedagen een onvergetelijke belevenis
Uit het oog, maar niet uit het hart Zoektocht naar je vakantiekind via radio of televisie Veel gastouders houden een levenslange band met hun vakantiekind. Maar het gebeurt ook dat men elkaar uit het oog verliest. En dan jaren later is er de wens elkaar weer eens te zien. Wat is er van hem of haar geworden? Hoe staat hun leven ervoor? Hebben de kinderen goede herinneringen aan de vakanties? Hebben we het goed gedaan? Dat zijn van die vragen waar gastouders na verloop van tijd een antwoord op willen hebben. En in een paar jaar kan er veel veranderen en is het mogelijk dat men elkaar niet meer kan vinden. En dan kan het nuttig zijn een programma in te schakelen dat daarbij kan helpen.
De
KRO heeft tweemaal aandacht besteed aan een zoektocht van Europa Kinderhulp. Het radioprogramma Adres Onbekend ging voor de heer Lijnema uit Groningen op zoek naar hun Rotterdamse vakantiekind Beppie over wie nog vaak werd gesproken. Een lief meisje dat goed overweg kon met de eigen kinderen. Beppie was als elfjarig meisje twee zomers te gast bij de familie Lijnema, in 1989 en 1990. In mei 1997 was het laatste contact. Helaas als gevolg van een trieste gebeurtenis, het overlijden van mevrouw Lijnema. Dankzij de radio-uitzending in februari 2010 hebben de heer Lijnema en Beppie elkaar weer gevonden. En het bleek dat Beppie ook al eens op zoek was geweest, maar zonder resultaat. Voor de heer Lijnema was het fijn om te horen dat het Beppie, inmiddels moeder van vier kinderen, goed ging. Het populaire televisieprogramma Spoorloos wijdde op 14 februari 2011 zelfs een hele uitzending aan Europa Kinderhulp. Twee zoektochten werden in beeld gebracht, gastfamilies en voormalige vakantiekinderen werden geïnterviewd. Adnan uit het door oorlogsgeweld getroffen Sarajevo vertelde over de drie zomers dat hij te gast was bij het Limburgse gastgezin Geuskens. In 1997 kwam de negenjarige Adnan, die zijn vader in de oorlog had verloren, voor de eerste maal logeren. Adnan heeft vooral geleerd om positief naar het leven en de toekomst te kijken. De bijzondere tweeling, Michael en Christoph, uit het Duitse industriedorp Delitzsch logeerden vier zomervakanties bij Gerrie en Paul. De jongens koesteren mooie herinneringen aan de onbezorgde vakanties.
Beelden zeggen zoveel meer dan woorden en het kon niet uitblijven dat er naar aanleiding van deze uitzending heel veel reacties binnenkwamen bij Europa Kinderhulp. Het programma wekte de interesse van vele potentiële vakantieouders. Een enorme opsteker voor onze organisatie die altijd op zoek is naar nieuwe gastgezinnen. Vooral de verhalen van de voormalige vakantiekinderen, inmiddels volwassen, bevestigen het beeld dat wij altijd voor ogen hebben bij ons werk. Een waardevolle herinnering, een onbezorgde tijd waarin warmte en aandacht centraal staan. Wij hopen dat dit beeld mensen blijft aanspreken en hen ertoe aanzet zich te melden als gastgezin. Zodat iedereen kan ervaren dat het wel degelijk mogelijk is een verschil te maken.
“
Reactie van een kijker
In 1994 ben ik samen met mijn drie kinderen Ana, Dijana en Dinko uit Bosnië gevlucht. Tijdens de oorlog ben ik in Sarajevo in 1992 bevallen van een tweeling. Op de televisie zag ik op maandagavond het programma Spoorloos over een Bosnische jongen die via Europa Kinderhulp door een familie uit Limburg was uitgenodigd om een vakantie bij hen door te brengen. Dat raakte me heel erg. Door deze familie kreeg dit kind de gelegenheid om de oorlog een beetje te vergeten. U kunt zich niet voorstellen hoe blij ik ben dat Europa Kinderhulp bestaat, want ieder kind verdient een normaal leven zonder oorlog en zonder trauma’s. Met vriendelijke groet, Marijana Zlovic-Pejcinovic Lovric
”
Zonder sponsors
geen vakanties
Europa Kinderhulp kan niet zonder vrijwilligers en gastouders, maar ook zeker niet zonder sponsors. Europa Kinderhulp ontvangt geen subsidies en is volledig afhankelijk van giften. In het hele land worden sponsors benaderd en worden eenmalige of langer durende sponsorinitiatieven ontplooid. Het CBF keurmerk is daarbij van groot belang. Zo weten sponsors dat hun geld goed wordt besteed.
Europa Kinderhulp kan al jaren rekenen op de steun van een aantal trouwe sponsors zoals valt te lezen in de sponsorlijst. Om meer geld aan te trekken is enkele jaren geleden een speciale commissie Fondsenwerving opgericht. Deze commissie heeft zich in de afgelopen jaren vooral gericht op de financiering van de projecten Moldavië en Bosnië. Maar de commissie doet meer zoals donateurwerving via medewerkers, het gebruik van sociale media, ondersteuning van de regio’s in het benaderen van sponsors en de ontwikkeling van een nieuwe folder voor bedrijven. Sponsors krijgen een vermelding op de website en worden zoveel mogelijk genoemd in externe communicatie. De Dam-tot-Damloop is inmiddels een traditie. Medewerkers en overige betrokkenen lopen voor Europa Kinderhulp, duidelijk herkenbaar in het shirt van de organisatie. Europa Kinderhulp is al vele malen als het goede doel gekozen van eenmalige sponsorinitiatieven en inzamelingsacties. Dat varieert van een kleinschalige activiteit -zoals een schoolmarkt- tot grote liefdadigheidsbijeenkomsten, zoals het Dress to Impress Gala van de serviceclub Kiwanis Heerenveen. Tweemaal werd dit grootse gala georganiseerd voor lokale ondernemers. Een deel van de opbrengst uit de entreegelden, de veiling en het casino kwam ten goede aan Europa Kinderhulp. Ook de Kerstmarathon van Friese piratenzenders in 2010 was een groot succes. Liefhebbers van onvervalste smartlappen doneerden gul en boden enthousiast op vele veilingitems, zoals… een paar dwergkonijnen. Ieder jaar mag Europa Kinderhulp weer bijzondere en originele sponsorinitiatieven begroeten en de opbrengsten in ontvangst nemen. Kerkelijke collectes, jubilerende particulieren en bedrijven die de ontvangen envelop doneren, serviceclubs die inzamelen voor het goede doel zoals de Rotary Gelderland. Naar aanleiding van een presentatie over Europa Kinderhulp besloot deze Rotaryclub vijf jaar lang een vast bedrag te doneren. Het zijn allemaal initiatieven waar we trots op zijn en dank voor zeggen. Voor de benadering van nieuwe gastgezinnen en sponsors is juist het regionale en lokale karakter de kracht van Europa Kinderhulp.
Van Dam tot Damloop
Doodse stilte We liepen met onze twee vakantiekinderen Martin en Benedict (ofwel Beni) in de Grote Kerk van Dordrecht en met mijn schoonmoeder, die daar als vrijwilliger actief is. We lieten de kinderen de praalgraven aan de zijkant van de kerk zien. Al snel hadden ze in de gaten dat er op de vloer ook grafstenen lagen. Mijn schoonmoeder adviseerde de kinderen om eens op de stenen te kloppen om te horen of er geluid terugkwam. Martin en Beni gingen meteen aan de slag en klopten er vrolijk op los. Na enige tijd vroegen we: “En… hebben jullie al iets gehoord?” Beni reageerde enthousiast en riep: “Ja!!! Ik hoorde Ssst!” Familie Klein uit Dordrecht
Van Duits vakantiekind naar Nederlands soldaat in Afghanistan
Een betere toekomst voor Bletina
Jan Reissaus, vakantiekind uit Hannover bij Cor en Corrie in Gellicum (Gld.)
“De zwager van mijn gastmoeder Corrie zag het meteen,” vertelt Jan, die inmiddels 30 jaar is. Hij was erbij toen ik aankwam en had meteen zijn conclusies getrokken. “Die raken jullie nooit meer kwijt”, zei hij tegen mijn gastouders. Feit was dat ik me daar meteen helemaal thuis voelde. En mijn gastmoeder vertelde me later dat ze meteen verliefd op me werd toen ze me voor het eerst zag.”
Gelukkig kon Jan terecht bij zijn Nederlandse vakantieouders, met wie hij al die jaren wekelijks telefonisch contact had. “Al snel noemde ik hen vader en moeder, zo voelde het ook. Ik heb met hen een liefdevolle relatie, zoals tussen ouders en kind. Mijn eigen ouders leek het niets te schelen dat ik weg was. Het laatste contact tussen zijn biologische ouders en Jan dateert alweer van 1997. Jan kijkt niet met plezier terug op zijn vroege jeugd, maar is blij dat hij de kans kreeg op een beter leven. Hij leidt nu een normaal leven met vriendin Debbie met wie hij ooit hoopt te trouwen en kinderen te krijgen. “Als ik in Hannover was gebleven was ik waarschijnlijk crimineel geworden. De contacten in dat circuit had ik al.”
Jan deelt Hollandse snoepjes uit aan Afghaanse kinderen
Ik ontmoet haar in het huis van haar gastouders Wilma en Herman Aalpoel waar ze in 2000 voor het eerst kwam. Heftige en soms hilarische herinneringen komen boven aan die eerste dagen in Nederland. Douchen… wat is dat en hoe doe je dat? Eten met mes en vork? Hoe houd je die dingen vast? Een stofzuiger, het lijkt wel een lawaaimachine. Maar ook: wat het is het hier mooi en wat is het hier schoon. Bletina Spaho was 12 jaar toen er een onderwijzer aan haar vader vroeg of ze mee mocht naar Nederland. “Papa zei dat het heel goed zou zijn voor mijn toekomst en dat Holland heel mooi is”. Het verschil met thuis en hier had niet groter kunnen zijn. Albanië, een van de armste landen a , vak van Europa, was net in wat ti k nd rustiger vaarwater gekomen en maakte een omslag naar meer democratie. “Ons dorp Hallvaxhias heeft 250 inwoners en het ligt anderhalf uur rijden van Tirana. Er was geen stromend water en geen riolering. Na de basisschool ging niemand naar de middelbare school, er was veel analfabetisme.”
tina
Hij heeft geen behoefte aan contact en ook met Duitsland voelt hij zich niet meer verbonden. “Toen ik 20 jaar was ben ik Nederlander geworden. Ik voel me ook een echte kaaskop.” Dat gevoel gaat kennelijk zo ver dat hij zelfs bereid is voor zijn nieuwe vaderland te sterven. Jan zit al weer enkele jaren in het leger en is voor de luchtmacht twee keer uitgezonden naar Afghanistan.
Ze is nu 22 jaar, een frêle, bescheiden jonge vrouw. Zomer 2010 is ze afgestudeerd aan de universiteit in Gjirokastra, Albanië en heeft nu een bachelortitel Engels op zak.
Ble
De zwager had het goed gezien. Jan mocht nog twee zomers met Europa Kinderhulp terugkomen. En daarna kwam hij alle schoolvakanties bij Cor en Corrie logeren. De jaren verstreken en thuis in Hannover werd de situatie steeds moeilijker voor Jan. Zijn ouders waren na een slecht huwelijk gescheiden en moeder was aan de slag gegaan in een bar. “Ik zag haar nooit en draaide in mijn eentje op voor het huishouden en de zorg voor mijn twee zusjes. Op een gegeven moment
was ik het zo zat, dat ik mijn zusje letterlijk aanvloog. Ik besloot dat het niet langer ging en wilde weg.”
Sp
ho
In de vakanties in Nederland leerde ze fietsen en zwemmen en elke keer kwam ze weer met nieuwe ervaringen terug in het dorp. Maar ook was er elke keer een zwart gat als ze de grote tegenstelling zag in de welvaart van de beide landen. Maar het gaf haar ook positieve energie om hard te studeren, zeker ook omdat haar eigen ouders haar, binnen hun mogelijkheden, zeer stimuleerden om zich te ontwikkelen. Haar gastfamilie kwam naar Albanië en was onder de indruk van de schoonheid van het land en de gastvrijheid van de families.
Tien jaar komt ze nu met een zekere regelmaat in Nederland. Als ze het uitrekent is ze nu in totaal zo’n half jaar in Nederland geweest en ze spreekt onze taal verbluffend goed. Als ik haar vraag welke veranderingen ze ziet, vertelt ze trots dat er nu veel meer kinderen uit haar dorp naar de middelbare school gaan. Dat ze haar als voorbeeld nemen en dat ze dat ook graag wil i ie m zijn. Als er toeristen in haar d f mooie dorp komen kan Bletina ze helpen in het Engels, Nederlands, Frans en Italiaans.
alp oel
Zijn eerste vakantie naar Nederland met Europa Kinderhulp was in het begin geen succes. Het boterde niet tussen hem en het kind van zijn gastouders. De achtjarige Jan Reissaus uit Hannover werd overgeplaatst en kwam terecht bij een kinderloos echtpaar in Gellicum (Gld.). Het bleek een schot in de roos met verstrekkende gevolgen die niemand op dat moment had kunnen bevroeden. Hoewel… niemand?
e a an e i j i b uit Albanië
Bletina kreeg een enorme stimulans van haar gastfamilie om zich te ontwikkelen en verder te leren. Drie opeenvolgende jaren mocht Bletina via Europa Kinderhulp terugkomen naar Twello. Vakanties die bepalend waren voor haar middelbare schooltijd. De school was heen één uur lopen en ’s middags weer een uur terug. “Papa zei dat ik Engelse les moest volgen, dat werd niet standaard gegeven, maar na schooltijd. Twee keer in de week moest ik alleen teruglopen en dan kwam papa of mama me weer lopend halen. Ik besefte dat ik met Engels verder kon komen in de wereld en ben het toen ook gaan studeren aan de universiteit.”
l A
Ze beseft heel goed dat haar land er nog lang niet is, maar ze wil een bijdrage leveren aan de democratische opbouw. Dat is niet makkelijk, dan moet je eerlijk zijn en mensen vertrouwen. Bletina wil dolgraag een mastersgraad in Toerisme halen aan de Universiteit van Tirana. Enige ervaring heeft ze al opgedaan op een camping/bed en breakfast in Noord-Albanië. Ze wil haar land op de kaart zetten als een prachtig vakantieland met toekomst. “Ik wil de goede dingen van Nederland naar Albanië brengen. Maar eerst moet ik een baan vinden. Zowel mijn ouders als mijn gastouders staan achter mij en vinden dat ik mijn eigen keuzes moet en mag maken.”
“Zodra we het parkeerterrein opreden, was hun gedrag voorbeeldig” Jean Mohan, coördinator Children to Holland (CTH) Jean Mohan (79) is wat je noemt een echte oudgediende. Vanaf 1985 tot nu heeft ze zich ingezet voor de uitzending naar Nederland van vakantiekinderen uit eerst London (Southwark district) en later Dover. Ze deed dit in samenwerking met de afdeling ‘Children to Holland’ van Europa Kinderhulp. Jean ging in de hoogtijdagen van de Engelse vakantiereizen aan de slag: tot 1995 kwamen er jaarlijks gemidJean Mohan krijgt een deld (ook uit andere regio’s) EKH-lintje tijdens het 350 kinderen naar Nederland. 40-jarig jubileum in 2001 Daarna ging het langzaam bergafwaarts, tot een schamele 22 kinderen vorig jaar. “Erg jammer,” zegt Jean met spijt in haar stem, “want de behoefte is er niet minder op geworden.”
Het meest genoot Jean van de terugreis. Dan wist ze weer waar ze het allemaal voor deed: “Ik genoot altijd van de gelukkige gezichten en de verhalen over het buitenspelen, waarbij het fietsen favoriet was.” Buitenspelen doen de kinderen in London, volgens Jean, niet of nauwelijks. “Ouders zijn ontzettend bang geworden voor de ‘man in de bosjes’. Door de enorme media-aandacht die dit soort gevallen krijgt, mogen kinderen niet of nauwelijks meer zonder toezicht buitenspelen. Door die hysterie en de cultuur die er in Engeland is ontstaan om bij het minste of geringste een hoge schadevergoe-
Regelmatig ging ze ook mee met de kinderreizen, waarbij ze zich altijd verbaasde over het gedrag van vooral de tieners. “In de bus gedroegen ze zich heel vervelend, gebruikten de meest vreselijk woorden, vloekten. Maar zodra we het parkeerterrein opreden, sloegen ze als een blad aan de boom om en waren het ineens de meest voorbeeldige kinderen.Op de terugreis voltrok zich hetzelfde tafereel. Van de gastouders hebben we ook nooit klachten gehad. Ik denk dat ze zich in de groep groot moesten houden. Maar het bleef een merkwaardig fenomeen.”
Jan Duijts over de organisatie van de familiedagen in regio Limburg Iedere regio verzorgt elk jaar een familiedag voor de gastouders met hun vakantiekinderen en al dan niet eigen kinderen. Op zo’n dag zien de vakantiekinderen vaak hun broertjes of zusjes die bij een ander gezin zitten en ook vriendjes die bij hen in de bus zaten. Ze spelen volop met elkaar en praten over alles wat ze al hebben beleefd. Ook de gastouders maken van de gelegenheid gebruik om ervaringen en belevenissen uit te wisselen. Deze familiedagen zijn altijd een groot succes, maar vergen ook veel voorbereiding. Hier kan Jan Duijts uit Nederweert over mee praten. Binnen een jaar nadat er bij Jan en zijn vrouw voor het eerst een vakantiekind uit Berlijn kwam, werd hij al gevraagd om mee te helpen met het organiseren van de familiedag. Door zijn ervaring in de horeca had hij hier wel oren naar. Samen met zijn vrouw Mien doet hij dit nu al sinds 2002. Jan vertelt: “In 2002 was de familiedag in Sittard, waar ’s middags een voetbalwedstrijd en ’s avond een kinderdisco was met ongeveer 120 bezoekers. In 2003 was de familiedag op een scoutingterrein in Weert en kwamen er zo’n 150 vakantieouders en kinderen. Vanaf 2004 hebben we een zeer mooie locatie in Nederweert, een particulier voetbalveld, omringd door bomen en struiken en omheind met een hekwerk. Het is hier veilig, de kinderen leven zich uit en de ouders genieten zichtbaar van het hele feest.
In de beginjaren deed Jean vooral de huisbezoeken. Daarbij kwam ze veel armoede tegen: “Bij de mensen thuis kon je aan het interieur niet zien dat ze kinderen hadden. Geen boeken, geen speelgoed, maar wel een televisie die de hele dag aanstond. Het ging veelal om alleenstaande ouders, meestal werkeloos, soms met vier, vijf kinderen en kleinbehuisd.” Ouders die weliswaar hun best deden en van hun kinderen hielden, maar niet goed wisten hoe je een kind goed moet voeden en regelmaat moet bieden.” Van 1990 tot 1999 nam Jean de hele -“ik bemoeide me alleen niet met de financiën”- organisatie van de vakantiereis op zich. “Vlak voor de afreis kreeg ik gelukkig altijd hulp van mijn man en twee zusters. Dan werd de woonkamer omgetoverd tot kantoor en zaten we labels voor de koffers klaar te maken.”
‘Voor de grabbelton staan ze soms in een meterslange rij’
ding te eisen, wordt het steeds moeilijker om kinderen op reis te sturen. Zelfs binnen ons eigen land. We hadden hier een prachtige organisatie die vanaf 1919 kinderen de kans bood om op kamp naar het platteland te gaan. Midden jaren ’80 kon het niet meer. Kinderen mochten alleen nog maar met het hele gezin op kamp, louter vanwege de angst voor seksueel misbruik.” Ouders worden volgens Jean aangemoedigd om hoge schadevergoedingen te eisen. “Je krijgt hier voortdurend telefoontjes van juristen die wel graag op ‘no cure no pay’ basis een zaak willen beginnen. Gelukkig heb ik het nog nooit meegemaakt dat onze organisatie een claim kreeg. Maar dit klimaat zorgt er wel voor dat de bureaucratie enorm is toegenomen. Er moet veel meer papierwerk dan vroeger gedaan worden en daar hebben organisaties, zoals scholen en de politie geen tijd voor. Gevolg is dat het nog nauwelijks mogelijk is om een kindervakantiereis te organiseren.”
Onze familiedag wordt elk jaar door diverse bedrijven gesponsord. Zo krijgen we van een verhuurbedrijf uit Nederweert ieder jaar twee of drie grote attracties en kunnen we kiezen uit een buikschuiver, stormbaan, klimtoren, springkussen, hindernisbaan, schuimkussen, enz. We krijgen gratis suikerspinnen, popcorn en nog kleine spelen zoals steltlopen, spijkerbroek hangen en touwtrekken. Voor de grabbelton staan ze soms in een vijf meter lange rij! Van tevoren pakken we hiervoor zo’n 600 cadeautjes in. Knutselen, schminken én de tombola -met mooie prijsjes- is ook altijd heel spannend voor de kinderen. Ik ben ieder jaar zo’n 250 uur bezig voor de familiedag, maar ik doe het met veel plezier. De eerste jaren kwamen er ongeveer 160 mensen, maar de laatste drie jaar hebben we steeds meer dan 330 bezoekers, terwijl het aantal (vakantie)kinderen hetzelfde is gebleven. Ook zorgen we voor eten en drinken. Er komt een frituurwagen en dat is zeer geslaagd. Na afloop krijgen de kinderen nog een tasje met wat kleine spulletjes. Alle prijzen en cadeautjes proberen we via sponsoring bij elkaar te krijgen, maar dat wordt wel steeds moeilijker. Er zijn 25 vrijwilligers de hele dag aan het werk, maar ook zij doen het met veel plezier. Voor de vrijwilligers, de gastgezinnen en zeker de kinderen is het een geweldige dag, vooral als het mooi weer is en de schuimbanen volop in bedrijf zijn. We kijken al weer uit naar de volgende familiedag waarvoor we nu al bezig zijn met de voorbereidingen.”
Waarom doe je het?
Roelof en Henny Helmig, gastgezin voor kinderen uit Engeland, Duitsland en Frankrijk
“Had to be washed anyway”, dat is wat de gastouders Roelof en Henny Helmig zich nog van hun allereerste vakantiekind Linda in 1973 herinneren. Twee jaar kwam Linda bij hen in Barneveld. “We hadden zelf een dochter van 1 jaar en we lazen een stukje over Europa Kinderhulp en vonden dat we én ruimte in ons huis én ruimte in ons hart hadden om een kind een leuke vakantie te geven. Linda liet zich niets zeggen, vieze vingers veegde ze per definitie aan haar kleren af, vandaar deze nu gevleugelde uitspraak die nog altijd geldt in ons gezin.”
Kerstin vindt het geluk in Friesland Kerstin Koschel, vakantiekind uit Oldenburg bij de familie Stiemsma in Lioessens (Fr.)
“Na Linda kwam Sandra, ook uit Engeland. Sandra was het tegenovergestelde van Linda. Heel stil, heel bedeesd en het duurde enige tijd voor ze wat van zichzelf liet zien. Het was te merken dat Sandra al veel had meegemaakt en ze accepteerde veel. Bij ons kreeg ze de kans om weer even kind te zijn, te spelen en leuke dingen te doen. Zes jaar achter elkaar is Sandra bij ons geweest tot ze de maximale leeftijd had voor Europa Kinderhulp. Onze band met haar was inmiddels zo sterk, dat we haar na de tijd ook privé nog hebben uitgenodigd. Zelfs met haar vriend is ze nog eens bij ons geweest. Inmiddels heeft ze zelf vier kinderen.”
Lioessens, een pittoresk dorpje in het Noorden van Friesland te midden van uitgestrekte weilanden en op een steenworp afstand van de Waddenzee. Het is de plek waar Kerstin Koschel uit Oldenburg als tienjarig meisje arriveerde in het gastgezin van de familie Stiemsma. “Ik voelde mij hier meteen thuis en was zo onder de indruk dat ik toen al droomde van een leven in Friesland,” vertelt Kerstin in vloeiend Fries.
keren per jaar naar Lioessens. Ze heeft alleen maar mooie herinneringen. “Met zo’n groot gezin aan tafel zitten vond ik al een hele belevenis. Zo gezellig. De vrijheid en het buitenspelen vond ik heerlijk. In Oldenburg was het altijd druk. Ook heb ik prachtige herinneringen aan het jeugdhonk en de caravan, waar alle jongeren uit het dorp samen kwamen. Daar is de liefde met Jelle ook opgebloeid,” glimlacht Kerstin.
Haar droom werd werkelijkheid. Kerstin vond de liefde van haar leven in buurjongen Jelle en woont samen met hem in Dokkum.
Het beroep van Roelof was bouwkundig tekenaar. Op zolder stond een grote tekentafel om gebouwen te ontwerpen. Hij vertelt: “Sandra was daarin zeer geïnteresseerd en kwam vaak boven kijken. Hier, bij ons op zolder ligt waarschijnlijk de kiem van haar beroep. Ze is building surveyer (bouwkundig opzichter) geworden.” Henny zegt: ”Ik vroeg me niet af waarom ik het deed. We stelden ons open voor anderen. Nooit kwam de vraag naar het waarom in ons op. Een kind, zwart of wit, groot of klein, jongen of meisje was welkom in ons gezin. We hadden, naast onze dochter, nog een zoon gekregen. Daar kon altijd wel een kind bij.”
Het meisje uit Oldenburg is inmiddels een jonge vrouw van 22, die als zesjarige in de bus stapte op weg naar een gastgezin in Groningen. Na anderhalve week was ze weer thuis. “Ik had heel veel heimwee en was eigenlijk nog te jong. Het heeft vier jaar geduurd voordat ik weer in de bus stapte, op weg naar de familie Stiemsma in Friesland. Mijn zusje ging naar een gezin in Westergeest. Vanaf het eerste moment voelde ik mij thuis in dit grote, warme gezin.” Het gezin Stiemsma telde zes kinderen op het moment dat Kerstin haar eerste vakantie bij hen doorbracht. “Ik had al vaak een oproep in de krant zien staan. Toen onze jongste wat ouder was, heb ik ons aangemeld met de gedachte om een verschil te kunnen maken in het leven van een kind dat het niet zo goed had als onze kinderen. Op papier leek Kerstin goed bij ons te passen. Ze zit qua leeftijd precies tussen onze twee dochters in en er stond op het formulier dat ze van pony’s hield en graag knutselde. In de praktijk is het een perfecte match gebleken,” vertelt Tetty Stiemsma.
Tetty Stiemsma is trots op Kerstin die ze als een dochter beschouwt. “Ze is een lot uit de loterij. Ik vind het geweldig om te zien hoe ze haar leven op de rails heeft gezet. Ze hebben een mooi huisje samen en Kerstin kan heel goed met geld omgaan. Daar kunnen veel mensen nog wat van leren. Ik weet nog dat ze vroeger vaak wat geld bij zich had om cadeautjes te kopen. Zij wist van het kleine bedrag voor iedereen wat leuks mee te nemen. Onlangs is ze op wintersport geweest waar ze lang voor heeft gespaard. Dat is toch fantastisch! Kerstin is een echte doorzetter en ik heb alle vertrouwen in haar toekomst.”
Roelof gaat verder: “Na Sandra kwam Inez uit Duitsland en toen Sonja waar we veel mee te stellen hadden. Van haar herinneren we ons het verhaal dat regelmatig terugkwam over de dood van een konijntje en dat altijd eindigde met de woorden “Wir haben so geweint…” Ook dat is een vaste slogan in onze familie geworden!” “Na nog een Engels jongetje in 1988 kregen we kinderen uit Frankrijk. Voor ons een nieuwe ervaring. Onze dochter sprak inmiddels redelijk Frans en met handen en voeten kwamen we een heel eind. Alleen toen het meisje met heftige buikpijn in het ziekenhuis belandde en wij moesten vertalen: “Wanneer heb je voor het laatst ontlasting gehad?” hadden we het even heel moeilijk.” Nu zijn ze 65+, inmiddels ook opa en oma en hebben ze een nieuw doel gevonden. Ze zijn contactfamilie voor volwassen buitenlandse studenten van de internationale afdeling van de landbouwschool in Barneveld. Toch heeft Europa Kinderhulp nog altijd een warm plekje in hun hart. Ze zijn en blijven donateur en lezen met plezier Op Verhaal. Ze hebben nog steeds regelmatig contact met Sandra en onlangs hebben ze Linda teruggevonden op Facebook. Roelof is zeker van plan om ook met haar op korte termijn weer contact te zoeken.
De ouders van Kerstin waren gescheiden en haar moeder was vaak ziek. Vakanties waren niet mogelijk. Kerstin benadrukt dat haar moeder uit liefde voor haar en haar zusje de kinderen met vakantie liet gaan. “We hadden het niet breed en het was niet altijd makkelijk, maar ik ben wel met liefde groot geworden. Ik heb een goede band met mijn ouders.” Vanuit de flat in Oldenburg keek Kerstin uit naar iedere vakantie in Friesland. Ze kwam meerdere
Kerstin kreeg op haar zestiende verkering met Jelle, de buurjongen van de familie Stiemsma. “Hij heeft een groot hart,” typeert Kerstin haar gevoel voor Jelle. Na een jarenlange relatie op afstand kwam de langverwachte verhuizing naar Friesland. Kerstin werkt in een bakkerij in Dokkum waar ze de vele Duitse toeristen in haar moedertaal te woord staat. Haar plannen voor de toekomst? “Mijn droom is moeder worden en blijven werken in de bakkerij.” Geen ambities voor een opleiding of carrière, maar een gelukkig gezin. Kerstin denkt later zelf ook gastmoeder te worden voor EKH. Dat is het toekomstbeeld van Kerstin. Haar ouders komen zo nu en dan op bezoek en Oldenburg is gelukkig niet heel ver weg. Haar zusje zal binnenkort verhuizen naar het Friese land, want ook zij heeft de liefde gevonden in Lioessens. “Ik weet als geen ander wat zo’n vakantie kan betekenen voor een kind. En al was het afscheid soms zwaar, de mooie herinneringen en onbezorgde tijd zijn heel waardevol voor mij geweest.”
Stel dat het in Nederland leuker is dan thuis… Katharina Trosse, contactpersoon bij IBKJ, de uitzendende organisatie in Berlijn
Stel je voor: Je stuurt je 5-jarige hummel honderden kilometers ver van huis op vakantie bij wildvreemde mensen. Hoe zou je je dan voelen? Heel bezorgd, zo weet Katharina Trosse, al 15 jaar de contactpersoon van Europa Kinderhulp bij IBKJ, de uitzendende organisatie in Berlijn, uit ervaring te vertellen. Katharina: “Ik krijg nogal eens een bezorgde moeder, die haar kind voor het eerst meestuurt, aan de lijn. Soms tot huilens toe. Ik probeer haar dan moed in te spreken, haar zorgen weg te nemen. Sommige ouders hebben een slecht gevoel omdat ze het kind niet alles kunnen bieden. Er is angst dat hun kind het bij de vakantieouders leuker gaat vinden dan thuis. Ik vertel ze dan Katharina Trosse dat het gaat om een aanvullende familie, zij zijn de eerste en enige echte ouders. En dat het kind er misschien wel een vriendschap voor het leven bij krijgt. Maar gelukkig zijn de meeste ouders blij dat hun kind de mogelijkheid krijgt om met vakantie naar Nederland te gaan.”
thuis onhoudbaar wordt in de ogen van Jugendamt (een soort jeugdzorg, red.). Het gaat dan om uithuisplaatsingen, die variëren van enkele maanden tot een aantal jaren.”
Uit het eerste contact ontstaan vaak jarenlange relaties. Zelfs tot ver in de pubertijd als terugvragen eigenlijk niet meer mag (dat kan tot 16 jaar, red). “Het komt af en toe voor dat we voor 16, 17 en zelfs 18 jarigen dispensatie voor een herhalingsuitnodiging aanvragen. Die wordt verleend als het gastgezin aangeeft het kind heel graag nog een keer te willen uitnodigen en de jongere dat uiteraard ook graag wil.”
Een andere opvallende tendens van de laatste jaren is heimwee naar de ‘technische’ omgeving thuis. “Vroeger hadden kinderen heimwee naar huis en dan ging het om hun verzorger daar. Tegenwoordig komt het meer en meer voor dat kinderen hun Nintendo, mobiele telefoon en de contacten die ze via de computer onderhouden, missen. En dan gaat het al om kinderen van 6 jaar! Gelukkig zijn de meeste kinderen na een week vakantie al ‘afgekickt’ en hebben ze zich aangepast aan het ritme van het gastgezin.”
Als het gaat om de omstandigheden waarin de kinderen leven dan zijn er de afgelopen jaren geen veranderingen opgetreden. Nog steeds gaat het meestal om eenoudergezinnen of samengestelde gezinnen met diverse problemen die ook nog dikwijls klein behuisd zijn. Wel valt het Katharina op dat meer kinderen de laatste jaren uit huis geplaatst worden. “Kennelijk omdat de situatie
Katharina die voorheen gewend was om elke 10 jaar weer iets totaal nieuws te gaan doen, hoopt nog lang dit werk te mogen doen. “Ik werk erg prettig samen met de mensen van Europa Kinderhulp die open en behulpzaam zijn. Het is zinvol werk, een verrijking van mijn leven, met fijne vriendschappen met de mensen van Europa Kinderhulp als bonus.”
Noord-Ierland
Bezoek of bezoeking… ?
Cross community: verbroedering tussen katholieke en protestantse kinderen
Marjo Vermaire op huisbezoek in regio Zeeland
Een bezoek aan het aspirant-gastgezin (ofwel het ’selectiegesprek’) wordt gehouden om kennis te maken met de familie. Twee medewerkers van Europa Kinderhulp gaan op bezoek bij mensen -alleenstaand, getrouwd of samenwonend, met of zonder kinderen, ouder of jonger, wit of zwart- die hebben aangegeven graag hun huis en hun hart open te stellen voor een vakantiekind. Deze medewerkers hebben een korte cursus gevolgd, waarin ze door middel van rollenspelen leren hoe ze de juiste vragen moeten stellen en waar ze tijdens het gesprek allemaal op moeten letten. Door mensen in hun leefomgeving te zien, de omgang met hun eigen kinderen gade te slaan en goed te luisteren wordt al snel duidelijk of iemand de juiste motivatie heeft en geschikt is als gastouder. Dit bezoek leent zich prima om nog meer informatie te geven over Europa Kinderhulp, zodat men zo goed mogelijk voorbereid is op de komst van een vakantiekind. Marjo Vermaire vertelt: “Al ruim 17 jaar ben ik betrokken bij Europa Kinderhulp en ik heb in al die jaren zo’n 150 bezoeken afgelegd. Meestal zijn die gesprekken positief. Vakantieouders die enthousiast aan het avontuur beginnen en vaak jaren mee blijven doen. Maar… het komt toch ook zo’n 2x per jaar voor dat het bezoek niets oplevert. Soms is het heel duidelijk en makkelijk om mensen af te wijzen, omdat ze uiteindelijk zelf al aangeven dat ze misschien toch maar niet met Europa Kinderhulp verder moeten gaan. Soms is het moeilijk omdat je alleen maar een ‘gevoel’ hebt dat dit geen geschikt gezin is voor een vakantiekind. Je gaat altijd met zijn tweeën op bezoek, dus de beslissing om ‘nee’ tegen iemand te zeggen wordt niet zomaar genomen. Toch blijft het moeilijk om mensen af te wijzen als ze zelf denken het wel aan te kunnen, zelfs erg gemotiveerd lijken, maar toch uit alles blijkt dat wij ze niet geschikt achten.
Mensen hebben bijvoorbeeld zelf grote problemen of met hun eigen kind of kinderen en krijgen hulp van hulpverleningsinstanties (zoals MEE, GGD, psychologen) en willen dan toch nog een vakantiekind van Europa Kinderhulp. Om deze mensen en hun eigen kinderen te beschermen is het vaak beter dat ze geen gastouder(s) worden.
Stadhouder Willem III volgt in 1689 de katholieke koning James op en wordt koning van Engeland. Daarmee vestigt de protestantse koning Willem een definitief protestants Brits koninkrijk en is het katholieke Ierland een kolonie van Engeland geworden. In de Noord-Ierse counties worden met name Schotse protestanten ingevoerd en daarmee is de voedingsbodem gelegd voor de strijd in Noord-Ierland tussen (bevoorrechte) protestanten en (achtergestelde) katholieken. Deze strijd gaat na de oprichting van de Republiek Ierland in 1921 onverminderd door met als triest dieptepunt Bloody Sunday op 30 januari 1972.
In Nederland verzorgt de plaatselijke stichting de vakantie voor de kinderen. De Noord-Ierse kinderreis heeft altijd iets verschild van de normale kinderreizen: voor de kinderen werden activiteiten georganiseerd om “samen iets te doen”. Zodat ze bij terugkomst in hun geboorteplaats niet gelijk naar straatstenen grepen om naar de overkant te gooien…
Een ander voorbeeld: een kamer vol volwassenen, terwijl niemand zich voorstelt, totdat er een dame binnenkomt die de aspirant-gastmoeder blijkt te zijn. Haar echtgenoot is televisies aan het repareren in de achterkamer en heeft geen tijd om erbij te komen zitten. Het is een rommel in huis en ook smerig. In de voorkamer wil iedereen zich bemoeien met het gesprek, maar daar waren wij niet voor gekomen. Kortom, hier was de beslissing snel gemaakt. Ook heb ik een paar keer meegemaakt dat de aspirantgastvader de deur opent, maar geen idee heeft waarvoor we komen. Na onze uitleg zegt hij: “O ja, dat is vast weer iets van mijn vrouw”. We nemen dan direct afscheid en spreken af: “Neem maar weer contact met ons op als u ook weet wat Europa Kinderhulp doet en waarvoor wij komen”. Jammer van de gereden kilometers, maar waarschijnlijk wel een teleurstelling voorkomen. Gelukkig verlopen de meeste bezoeken volgens het boekje. Aspirant-gastouders hebben zich goed voorbereid. Ze hebben zowel de website bekeken als het informatieboekje gelezen. Bovendien hebben ze vaak een vragenlijstje opgesteld. We komen snel tot een goed gesprek, de ouders zijn open en eerlijk en dan kunnen wij (meestal) vrij snel beoordelen of we ze een vakantiekind gaan toevertrouwen. Tijdens de vakantie horen we vaak al dat het prima gaat, dat het een geweldige ervaring is en dat ze zeker volgend jaar weer meedoen! Over elk bezoek is iets te vertellen, iets te leren of iets te onthouden. Daarom zijn deze bezoeken zo boeiend en interessant en elke keer weer een uitdaging. Je moet scherp en vindingrijk zijn én attent blijven. Want we willen uiteindelijk toch allemaal vakantieouders ‘aannemen’ waarvan je op voorhand hoopt en in je hart al weet dat het ze gaat lukken en dat ze nog veel jaren enthousiast blijven.”
Rond 1975 omarmt een groep Noord-Ierse moeders de gedachte van “cross community”. Gemengde scholen en jeugdclubs worden opgericht met als doel protestantse en katholieke kinderen bij elkaar te brengen. De Noord-Ierse en Engelse regeringen steunen deze initiatieven en er wordt contact gelegd tussen diverse instellingen in Noord-Ierland en Europa Kinderhulp. Europa Kinderhulp ondersteunt vanaf eind jaren ’70 Nederlandse lokale werkgroepen, veelal aparte stichtingen, die groepen gemengde Noord-Ierse kinderen voor een paar weken naar Nederland haalt. Europa Kinderhulp onderhoudt contacten met de Noord-Ierse uitzendende organisatie, regelt het vervoer van en naar Belfast Airport, regelt de financiën en werft de gastouders. De uitzendende organisatie regelt het vervoer van en naar de luchthaven, selecteert de kinderen en verzorgt de begeleiding.
Aan het eind van de 90-er jaren nam de belangstelling om iets te doen voor NoordIerland sterk af. Enerzijds verbeterde de situatie in Noord-Ierland, anderzijds vroegen probleemgebieden als Tsjernobyl, Bosnië en Kosovo om aandacht. Vandaag de dag lijkt de situatie in Noord-Ierland aanzienlijk verbeterd. Tenminste, je leest niets in de krant, je ziet niets meer op het journaal. Laten we maar hopen, dat geen nieuws goed nieuws is.
Mee met de bus van Math
Taalgevoel
Chauffeur en medewerker van Europa Kinderhulp Tegenwoordig komen de vakantiekinderen met eigen bussen uit Duitsland, Oostenrijk en Frankrijk. Vroeger werd het vervoer geregeld vanuit Nederland. Math Cremers uit Urmond is één van die chauffeurs die altijd met heel veel plezier én in zijn eigen vrije tijd kinderen uit diverse landen heeft vervoerd. Math is al zo’n 20 jaar betrokken bij Europa Kinderhulp. Het begon ermee dat hij en zijn vrouw twee zusjes uit Berlijn als vakantiekind in huis hadden. Hierna zijn zowel Math als zijn vrouw al snel gevraagd om medewerker bij Europa Kinderhulp te worden, vooral toen men vernam dat Math buschauffeur is.
Math vertelt:
“Het was in 1991 dat ik voor het eerst zo’n 35 kinderen uit het Oostenrijkse Traiskirchen, in de buurt van Wenen, heb gehaald. Wat een ervaring was dat. De Stichting Vrienden Traiskirchen regelde de financiën voor deze reis, zoals de gehuurde bus, maar ik reed in mijn eigen tijd. We vertrokken met twee chauffeurs en drie begeleiders van Europa Kinderhulp vanuit Nederland. Daar aangekomen overnachtten we in een hotelletje vlakbij het vluchtelingenkamp, een oude kazerne waar kinderen uit allerlei landen verbleven tot er pleegouders voor hen werden gevonden. Zodra wij de bus uitstapten, kwamen de kinderen al snel nieuwsgierig naar de bus kijken. Voor we het kazerneterrein op mochten rijden, werd eerst alles grondig nagekeken. Het was een rit van 1.034 km en na twee jaar besloten we om niet meer overdag, maar juist ’s avonds te vertrekken vanuit Traiskirchen. Nu konden de kinderen ’s nachts lekker slapen, waardoor de rit minder vermoeiend werd. We kwamen dan de volgende dag rond 5 à 6 uur ’s avonds bij de Fanfarezaal in Urmond aan. Dit beviel ons allemaal veel beter. Het verschil met de heen- en terugreis was altijd groot. Heen waren de
Janine uit Hannover vroeg me in de laatste week van haar vakantie plotseling heel serieus: “Verstehst du Deutsch?”.
ze gingen toch elke week zo’n twee keer heen en terug naar Bosnië. Ik bracht ze naar ’t Plenkhuis in Geleen en vanaf hier kwamen de vakantieouders hen ophalen. Maar de mooiste reis was toch wel die naar Kroatië waar ik ongeveer 40 kinderen uit het plaatsje Kraljevica ging ophalen. Wat je daar zag kan ik haast niet beschrijven. Zo’n armoede. Die kinderen kwamen voor maar liefst drie maanden naar Vijlen waar ze ook naar school gingen. Dat was geen probleem, want de leerkrachten waren gewoon meegekomen. Ik herinner me nog dat de kinderen op de terugweg allemaal extra kleding en spullen mee hadden gekregen. Het was zoveel dat het
Ik was even verbaasd omdat ik dacht dat ik al die tijd Duits met haar sprak, maar realiseerde me toen dat ze nog maar zes is en heb bevestigend geantwoord.
Sjaugé de Vries uit Papendrecht
“Op de heenweg waren de kinderen rustig, terug levendig en spraakzaam.” kinderen rustig en toch best gespannen, terug waren ze levendig en spraakzaam. Dat was zo mooi om te zien. Ik kan me nog goed herinneren dat carnaval in hun vakantieperiode viel en dat de kinderen de hele terugreis de carnavalskraker ‘Sjeng aon de geng’ in het Limburgs zaten te zingen. Deze reis naar Traiskirchen heb ik zo’n 6 jaar met heel veel plezier gemaakt. Hierna heb ik 5 jaar Berlijnse kinderen vanuit Deventer en later vanuit Den Bosch opgehaald. Ze kwamen met de trein naar Nederland en ik haalde ze dan vanaf het station met de bus op. Tegenwoordig komen ze rechtstreeks met Berlijnse bussen.
niet allemaal in de bagageruimte paste, maar ook in de bus zelf moest worden gelegd. Op de lege stoelen en bij hun voeten, overal lagen tassen. Toen de kinderen na zo’n lange tijd hun ouders weer zagen moest ik zelf ook een traantje wegpinken. Ze waren zó blij om elkaar weer te zien. Voor we teruggingen overnachtten we in een hotelletje, maar slapen lukte me niet. Het was daar nog volop oorlog en je hoorde overal bommen inslaan. Op de terugweg naar Nederland werden we goed verzorgd door het Rode Kruis van Oostenrijk. Steeds als we stopten, stonden zij daar met eten en drinken. Het was echt een ervaring voor het leven.
Ook heb ik 2 jaar Bosnische kinderen vanaf het militaire vliegveld in Eindhoven gehaald. Die kinderen mochten gratis meevliegen met de Luchtmacht , want
Ik denk aan al die reizen met heel veel plezier terug en zou het zo weer doen.”
Een groep kinderen uit Kraljevica, Kroatië
“Ik heb de Nederlandse nationaliteit in mijn ziel” “Ik was 8 jaar toen ik voor de eerste keer naar Nederland kwam en mijn gastouders Anneke en Dick ontmoette. Deze ontmoeting was de kans van mijn leven om te ontsnappen aan een verstikkend milieu. Al 30 jaar lang heb ik het geluk omringd te zijn door een tweede gezin, een gezin met een hart. De vonk sloeg onmiddellijk over en de banden werden ieder jaar geleidelijk hechter. Ik heb op papier de Franse nationaliteit, maar die van Nederland zit in mijn ziel. In het dagelijkse leven leef ik volgens de Nederlandse cultuur als het gaat om mijn interieur, opvoedingsmethode en manier van kijken naar de wereld. Ik heb altijd contact gehouden met Anneke en Dick, die ik papa en mama noem. Mijn kinderen noemen hen opa en oma. Hun kinderen zijn voor mij als zussen. Uit het contact met deze familie putte ik als kind kracht en steun en dat doe ik nog steeds; het was en is mijn stille geluk. Ik ben veel mensen dankbaar. Mijn moeder, die het vertrouwen had om mij 600 kilometer ver van huis te sturen; mijn Nederlandse familie, die mij met zoveel liefde al die jaren en tot op de dag van vandaag verwelkomt; Mirjam, de vrijwilligster van Europa Kinderhulp, die altijd de juiste woorden wist te vinden om mij te troosten tijdens de terugreis naar Frankrijk en tot slot Europa Kinderhulp, die dit zo belangrijke contact in mijn leven mogelijk heeft gemaakt. Ik houd zielsveel van Nederland en van mijn gastgezin en breng nu de verkregen waarden van deze unieke en magische jaren over op mijn drie kinderen.”
Chrystèle Diana (34), Frans vakantiekind bij Anneke en Dick
Schelpen zoeken met Martijn en Inge “Toen ik 10 jaar was ging ik voor het eerst mee met een reis van Europa Kinderhulp. Ik woonde in Nieuwegein met mijn moeder en 4 broertjes en zusjes. Mijn moeder was vaak ziek en we hadden geen geld om op vakantie te gaan.
ken later was ik alsnog welkom in Heemskerk. In het begin had ik nog veel last van de operatie en hebben we veel op zolder met de trein gespeeld. Wel zijn we nog drie dagen met de tent naar Ponypark Slagharen geweest.
In de zomer van 1987 kreeg ik een kaartje van de familie Dantuma uit Heemskerk dat ze het leuk vonden dat ik bij hen kwam logeren. Het was erg spannend om naar een onbekend gezin te gaan, maar vanaf het moment dat ik uit de bus stapte, klikte het direct met mijn gastbroer Martijn en gastzus Inge. Martijn was van mijn leeftijd en Inge had dezelfde leeftijd als mijn jongere zusje.
Vooral het strand vond ik erg leuk, want ik was nog nooit aan zee geweest. Lekker in het zand spelen en schelpen zoeken. In de achtertuin heb ik zelfs, samen met Inge, een echt schelpenmuseum gemaakt. Ook maakten we veel leuke uitstapjes met de trein, zoals naar het circus Aladdin. Na drie weken was de vakantie helaas voorbij. Gelukkig werd ik het volgende jaar teruggevraagd. Weer lekker naar het strand en dagjes uit, maar ook speelden we veel in en rond het huis. We mochten zelfs helpen bij de plaatselijke kinderboerderij. In 1989 ging ik weer naar hen toe en nu kampeerden we een weekje met de tent. In 1990 kon ik helaas niet mee met de bus van Europa Kinderhulp, omdat ik net aan mijn oren was geopereerd. Een paar we-
Na 40 jaar alle vakantiekinderen weer bij elkaar Reünie met gastmoeder Annie Mouris en al haar logés Annie Mouris had op 16 april 2011 de dag van haar leven. Te midden van al haar vakantiekinderen straalde de nog immer kranige 87-jarige van geluk. Het was 40 jaar geleden dat zij en haar inmiddels overleden echtgenoot begonnen met het uitnodigen van kinderen op de boerderij. En nu had ze iedereen voor het eerst in al die jaren weer bij elkaar. Twee hadden er zelfs een flinke reis voor over om hun oude speelkameraadjes weer te zien: Carola en Wolfgang Pieczarka uit Berlijn. Destijds twee bleke stadskinderen die helemaal opbloeiden op de boerderij van Tante Annie en Onkel Piet. “We dromen allebei nog regelmatig van die fantastische zomers die we bij hen op de boerderij doorbrachten,” zegt Wolfgang met een brede glimlach.
eend’ in de bijt was Carola uit Berlijn. Annie Mouris kwam in 1971 op het idee om een Duits kind via Europa Kinderhulp in huis te nemen. Carola kwam als 9-jarige voor het eerst bij de familie Mouris. In het begin was ze erg op haar hoede, als 3-jarige logeerde ze drie maanden bij een gezin in Zweden. Haar ouders hadden huwelijksproblemen en haar vader dreigde haar te ontvoeren. Ze moest tijdelijk onderduiken. Maar in Zweden wilde de familie haar niet meer afstaan. De politie kwam er aan te pas om haar weer naar Duitsland te krijgen. “Dat was een zeer traumatische ervaring. Maar al heel snel voelde ik dat het met tante Annie wél goed zat. Ze zei ook dat ik altijd naar huis mocht als ik heimwee zou krijgen.”
Helaas was dit het laatste jaar dat ik via Europa Kinderhulp bij de familie Dantuma op vakantie kon, maar gelukkig bleef het contact bestaan. Ik ben nog meerdere malen bij hen geweest, zelfs met Kerst en Oudjaar, maar ook nog in de zomer met een vakantiekind uit Engeland. Sinds een jaar of acht proberen Martijn, Inge, vrienden en ik elk jaar te gaan skiën en hebben we regelmatig contact. De vakanties bij de familie Dantuma waren periodes waarin ik ongestoord plezier kon hebben, want thuis hing er vaak een gespannen sfeer door de ziekte van mijn moeder. Zonder Europa Kinderhulp had ik de hechte vriendschap met deze familie nooit ervaren.” Rinus Oosterbeek, vakantiekind bij de familie Dantuma uit Heemskerk De boerderij moest twintig jaar geleden wijken voor een nieuwbouwwijk. Maar stapels oude foto’s in de woonkamer zorgen ervoor dat vergeten gebeurtenissen weer naar boven komen. Foto’s die veel blijde gezichten laten zien: oom Piet helpen op het land, geboortes van kalfjes, knutselen als het regende, slapen in een tent in de wei, naar het zwembad, het strand. Maar vooral heel veel buitenspelen met zijn allen. Er kon en mocht veel bij Annie en Piet, die zelf geen kinderen hadden, zo beamen alle vakantiekinderen. “En het was altijd gezellig, bijna nooit viel er een onvertogen woord,” zo vertelt neef Hans. Veel kinderen waren neefjes of nichtjes van het echtpaar aangevuld met buurtkinderen en een viertal kinderen, dat net hun vader had verloren. ‘Vreemde
Tante Annie is een keer met haar man Piet op bezoek geweest bij de familie Pieczarka en kan zich voorstellen dat de Nederlandse vakanties een geweldige ervaring voor de twee Duitse kinderen was. “Ze waren daar heel klein behuisd, je zat met het bord op schoot.” Toen Carola 15 jaar werd mocht ze nog een laatste keer naar Mijdrecht, dit keer met haar jongere broertje Wolfgang die toen 12 jaar was. “Ik had zoveel verhalen van Carola gehoord en wilde daar heel graag naartoe. Tractor rijden was voor mij één van de hoogtepunten. Daar kon ik echt op school over opscheppen. En we zijn een keer naar zee geweest. Die had ik nog nooit gezien, dat was zo geweldig!” Voor Carola zijn in vergelijking met latere reiservaringen die naar Nederland nog steeds de mooiste. “Ik zie Nederland echt als mijn tweede vaderland, heb het land in mijn hart gesloten. Broer Wolfgang knikt, hij is het roerend met haar eens. “De ervaring met het buitenleven in Nederland heeft er voor gezorgd dat ik de stad heb verlaten en nu buiten Berlijn op het platteland woon. Ik vind het er heerlijk.”
Oumar, een kind naar mijn hart “Gisteren is ons vakantiekindje uit Berlijn, Oumar van 6 jaar, weer naar huis gegaan. En vandaag ben ik helemaal van slag en biggelen regelmatig een paar dikke tranen over mijn wang naar beneden. Ik zie hem nog uit de trein komen, een klein donker ventje dat erg ondeugend kijkt en ons herkent van de foto’s die ik had opgestuurd. Hij zwaait en rent de groep uit en pakt mijn hand beet. Ik ben nu al diep ontroerd. Al die kinderen in de trein op weg naar drie weken geluk. Dan breekt een vakantie aan gevuld met verschillende emoties. We hebben veel pret gehad en leuke dingen ondernomen. Hij kon gezellig kletsen, maar ook ruzie maken. Het liefst had hij alle aandacht. De heimwee naar zijn moeder die de telefoon niet op wil nemen. Alle verhalen waarvan mijn oren klapperen, maar die voor Oumar heel gewoon zijn. De laatste dag heb ik gehuild van frustratie en mezelf afgevraagd hoe ik hier ooit aan heb kunnen beginnen. Maar eenmaal weer rustig realiseerde ik me dat zijn gedrag te verklaren was en dat ik dankbaar moet zijn dat ik zelf in liefde en in de rijkdom van aandacht en geborgenheid mag leven en mijn eigen kind kan opvoeden. En toen kwam de dag dat ons kleine manneke weer weg ging, een manneke van zes alleen in de trein naar Berlijn. Hij wilde weer heel graag naar zijn eigen mama toe, maar vroeg wel of hij volgend jaar weer mag komen en of hij dan geen kip meer hoeft te eten. Vaarwel mijn lieve manneke. Je bent altijd welkom. Je hebt een plekje in mijn hart, voor altijd. Al het leed in deze wereld kan ik niet op mij nemen maar wel het leed van mijn eigen kleine Oumar, die zoveel tekort komt op alle vlakken. Dankbaar ben ik en ook gelukkig met de drie weken dat wij ons kleine manneke in ons midden hadden in de hoop dat we hem een kostbare herinnering hebben kunnen geven in zijn leventje.”
Mevrouw de Jong-Reynders uit Buurmalsen, gastmoeder van Oumar
Jeugdbestuur In navolging van andere organisaties heeft ook Europa Kinderhulp sinds 2005 een Jeugdbestuur. Dit bestuur bestaat uit enthousiaste jongeren in de leeftijd van 12 tot 18 jaar. Jonge mensen die achter het doel van de Stichting staan, enthousiast en bevlogen zijn en er tijd en energie aan willen besteden. Ze kennen Europa Kinderhulp, omdat er in hun familie al eens een vakantiekind logeerde of omdat andere gezinsleden bij de Stichting actief zijn. De activiteiten bestaan uit promotieactiviteiten, zoals ballonnenacties en presentaties en dat alles om de naamsbekendheid van EKH te vergroten. Ze worden ingezet bij regionale familiedagen, maar er wordt ook vergaderd! Deze vergaderingen hebben tot doel om hun ideeën in het landelijke beleid mee te kunnen nemen en om ze kennis te laten maken met bestuurstaken. Een echte wisselwerking! Want ook hier geldt: de jeugd heeft de toekomst!
Mijn ‘loopbaan’ bij Europa Kinderhulp “Toen ik 10 jaar was, kwam er voor het eerst een vakantiezusje, Serrah, bij ons thuis. Hardstikke spannend natuurlijk, maar wat beviel dat goed! Ik vond het fantastisch om haar in die drie weken bij ons thuis te zien opfleuren. Na Serrah zijn er de afgelopen 10 jaar nog 11 andere vakantiebroertjes en -zusjes bij ons thuis over de vloer gekomen. Sommigen één zomer, anderen meerdere zomers. En iedere keer viel het me op hoe erg deze kinderen de vakantie nodig hadden, je zag ze helemaal opbloeien.
Toen er een oproepje in ‘Op Verhaal’ stond om je aan te melden voor het Jeugdbestuur van Europa Kinderhulp twijfelde ik dan ook geen seconde. Door me aan te melden -ik was toen 14 jaar- kon ik nog meer voor deze kinderen doen. Ik stond dan ook te popelen om te beginnen. Een aantal jaren heb ik me met veel plezier voor het Jeugdbestuur ingezet. Ik deed mee aan ballonnenacties, belacties, het promoten van Europa Kinderhulp en was actief bij familiedagen. Het allerleukste was het terugbrengen van de Nederlandse vakantiekinderen na hun vakantie. Ik genoot ervan om te zien hoe de kinderen waren opgebloeid tijdens hun vakantie. Met glunderende gezichten vertelden ze me in de bus hun verhalen. Toen ik officieel niet meer bij ‘de jeugd’ hoorde, vroeg het bestuur van de regio Gelderland of ik bij hen wilde komen. Nu ben ik al enkele jaren de ‘benjamin’ van de regio Gelderland en heb ik al meerdere keren reizen begeleid bij het ophalen en wegbrengen, ook in het buitenland. Nog steeds zet ik me met veel plezier in voor Europa Kinderhulp en ik hoop dan ook dat ik dit nog jaren zal kunnen blijven doen!”
Ellis Ormel (20), van jeugdbestuurslid naar medewerkster bij regio Gelderland
Colofon Deze publicatie verschijnt ter gelegenheid van het 50 jarig bestaan van de Stichting Europa Kinderhulp, opgericht 23 maart 1961. Oplage: 10.000 exemplaren Juni 2011
Fotografie: de foto’s werden aangeleverd door diverse auteurs en door medewerkers van Europa Kinderhulp
Deze Jubileumuitgave is tot stand gekomen met de belangeloze medewerking van (oud)medewerkers, (oud)gastouders en voormalige vakantiekinderen. Het Algemeen Bestuur van Europa Kinderhulp is een ieder zeer erkentelijk voor zijn of haar bijdrage.
© Overname van artikelen met bronvermelding is mogelijk na toestemming van de uitgever.
Europa Kinderhulp Postbus 8087 4330 EB Middelburg www.europakinderhulp.nl KEUR
Vormgeving en druk: Drukkerij Bareman www.bareman.nl
Werkgroep Jubileumuitgave: Betsie van Aller, Ella Boere, Petra van der Kaaden, Liesbeth van Keimpema, Connie Nieuwendaal, Leen Veenstra, Henk van der Velden Eindredactie: Ella Boere
CBF
VOOR GOEDE DOELEN
