Christenen kunnen de tijdgeest laten kenteren

23E JAARGANG NUMMER 5 mei 2013 UITGAVE VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTE TE LEIDEN EN DE EVANGELISCH-LUTHERSE GEMEENTE TE LEIDEN E.O.

‘Christenen kunnen de tijdgeest laten kenteren’ meditatie bij Pinksteren door ds. Françoise Weber predikant van de Waalse Kerk te Leiden Wanneer zij elkaar tegenkomen zouden zij zich minder druk moeten maken over het weer en meer of iedereen in zijn wijk wel genoeg te eten heeft. De Geest van Pinksteren heeft dan niet tevergeefs geblazen. Wat zeg ik, de Geest blaast nooit voor niets, soms blaast hij alleen wat verder weg. Hij blaast levenslust in andere dagelijkse bezigheden: in ieder mens die vreugde ontvangt door te helpen, door de plicht te helpen.

* De economie van alarmfase rood, gevoed door het gezond verstand, sluit ongelijkheid en hongersnood uit, volgens de logica dat we niet lang éénzelfde ruimte kunnen delen met slachtoffers die om wraak roepen.

Zonder vreugde kan niets gedaan worden. Deze gift van de Heilige Geest bemoedigt de gelovigen en tilt hen over hindernissen.

Onderwijs en vorming zijn de basis om een nieuwe, verantwoorde manier van leven te omarmen. We moeten tenslotte

Christenen kunnen laten zien dat de tijdgeest moet veranderen. Wanneer zij elkaar ontmoeten op straat, zouden ze minder over de internationale economie moeten praten, die er slecht voor staat, en meer over de economie van de redding die welvaart en vernieuwende, gezonde mogelijkheden biedt: gezonder dan de huidige keuzes, waardoor onze tijdgenoten van de honger verstikken. * De economie geïnspireerd door het Verbond die waakt over het welzijn van beide partijen. * De economie geïnspireerd door tevredenheid: gelukkig te zijn met het vermogen tevreden te zijn met het kleine, de vreugde om te genieten en te delen.

Niemand weet welke van deze drie bewegingen de mensen om ons heen inspireert, maar zij reageren en handelen. Ook in Leiden, waar de nieuwe armoede voortschrijdt, ontvouwt zich de solidariteit. Kunnen wij christenen op weg naar Pinksteren de geest van deze tijd omkeren? Vanuit verschillende organisaties klinkt hetzelfde geluid om mensen te ondersteunen en vooral om hen te helpen te veranderen.

Cantate Een van de meest duidelijke momenten waar de kerkganger tijdens de dienst participeert, is tijdens de gemeentezang. Dat heeft oude papieren: in de Bijbel wordt al opgeroepen om voor God nieuwe liederen te zingen (psalm 98). En dat doen we met verve. Zelfs toen Calvijn het gebruik van ieder instrument in de kerk verbood, is het lied blijven klinken. Met dank aan diezelfde Calvijn. Hij zorgde voor de psalmen die tot op de dag van vandaag nog gezongen worden. Ook vandaag de dag wordt er overal naar hartenlust gezongen. Oude, nieuwe en omstreden liederen of juist liederen die we van buiten kennen. Zo geven we gehoor aan psalm 98, waarin we worden aangespoord een nieuw lied te zingen. De komst van het nieuwe liedboek dat in mei uit zal komen, geeft vast weer nieuwe impulsen. En dat is mooi. Want Augustinus zei het al: zingen is dubbel bidden. Dus zingt voor de Heer een lied! Irma Pijpers

Leids Kerkblad | 1

Vervolg van pagina 1 allemaal leren om het met wat minder te doen. Een poging om deze verandering teweeg te brengen bestaat uit ieder initiatief om lekker en goedkoop te koken. De laatste bijeenkomst van 071-Multi­ cultikoken heeft dit in de praktijk toegepast. Deze kookclub van het Vrouwen­ netwerk Leiden wordt gevormd door vertegenwoordigers van Stichting Narcis, de diaconieën (PKN en RK) en de politiek. Maandelijks komen zij bijeen om samen een maaltijd uit verschillende landen te bereiden en te nuttigen. Op dinsdag 16 april hebben de Fransen

Colofon Leids Kerkblad is een uitgave van de Protestantse Gemeente te Leiden en de Evangelisch-Lutherse Gemeente te Leiden e.o. Dit blad verschijnt 8x per jaar; tussentijds wordt (wijk-)informatie verspreid. Redactieraad De redactieraad wordt gevormd door de scriba’s of andere vertegenwoordigers van de wijken en kerkelijke organen en is verantwoordelijk voor deze uitgave. Redactie ds. A. Alblas, hoofdredacteur mw. H. Eshuis-Boter, eindredactie ds. H.J. Hemstede, interviews E. van der Plicht, algemeen mw. J.I. Schoonwater, jongerenredactie mw. E.E. Veenstra-Monteban, algemeen mw. S.G. Visscher, eindredactie en website Fotoredactie Voor gebruik van de in dit blad gepubliceerde foto’s door derden is voorafgaande schriftelijke toestemming vereist van de redactie. H. Bertram J. van Duuren H. Labots E. Elstak F. Voets

N. Bavelaar mw. H. van den Broek A.P.J.J. Snepvangers mw. M. van Vliet Cho Tang

Advertentieredactie R. Favier, e-mail:[email protected] Administratie, abonnementen en klachten over bezorging enz.: Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden, telefoon: 071-5764145 [email protected] Het volgende nummer verschijnt op 21 juni De kopij moet uiterlijk op zaterdag 8 juni om 09.00 uur zijn ingeleverd: wijkberichten bij de scriba, algemene berichten bij de redactie: [email protected] Vormgeving en druk Groen Media Leiden

2 | Leids Kerkblad

een lekker goedkope crisismaaltijd bereid: drie gangen, smakelijk, voedzaam en uitgebalanceerd voor slechts € 4,50 pp. Ook de kerken kunnen bijdragen aan de omkering van de tijdgeest. De Waalse Kerk zamelt al enkele maanden gericht voedsel in: basisproducten van hoge voedingswaarde die paradoxaal genoeg ook goedkoop zijn. Om met deze producten te leren koken maakt het mensen mogelijk om met een beperkt budget gezond te leven. Andere kookcursussen met namen als ‘l’avenir est dans l’assiette’ of ‘de Soepsteen’ kunnen ontstaan. Enkele Leidse kerken en het Diaconaal Centrum De Bakkerij onderzoeken samen met Cello, een organisatie van huisartsen en diëtisten op dit moment de mogelijkheden om aan de meest kwetsbaren voedzame producten beschikbaar te stellen en hen te begeleiden de koers te verleggen. Voorwaar, zegt Hij, Ik zal u een nieuwe

geest inblazen en er zal voldoende voedsel zijn en de vreugde van het geven zal triomferen over de vreugde van bezit. Om dit project te ontwikkelen: [email protected].

Organist in beeld Wilko de Feij Onlangs werd ik vereerd met een vraag van de redactie om een klein stukje te schrijven over het feit dat ik regelmatig als organist mag optreden. Op mijn 15e jaar kwam mijn vader met het idee om mij op te geven voor het begeleiden van de kerkdiensten in verpleeghuis Zuydtwijck. Hoewel ik dat een griezelig idee vond, heb ik het toch gedaan. En daar heb ik nooit spijt van gekregen. Want van het een kwam het ander. In de jaren daarna heb ik de jeugdkapel van de Bevrijdingskerk begeleid. Later werd ik gevraagd om per toerbeurt de kerkdiensten in het Rijnland Ziekenhuis te begeleiden. Nog later werd ik gevraagd om enkele diensten in de Bevrijdingskerk (nu de Antoniuskerk) te begeleiden. Nog steeds begeleid ik met veel plezier al deze verschillende diensten, elk met een heel eigen karakter. Dat maakt mijn leven als organist nu juist zo leuk.

Jong!

Jacqueline Schoonwater [email protected]

Pim Pam Pet in Leiderdorp Voor de jongeren een eerste keer dat ze het speelden, voor de begeleiding was het minstens 25 jaar geleden en voor de bewoners van verzorgingshuis de Ommedijk in Leiderdorp was het misschien wel 70 jaar geleden dat ze hadden gepimpampet! Desalniettemin speelden ze allemaal met elkaar op zondag 10 februari. Ook Rummikub, Mens erger je niet en zelfs Jenga kwamen tevoorschijn. De spelletjesmiddag werd georganiseerd door Hands4U, M25 Leiden en parochiekern De Goede Herder. Vijftien jongeren en rond de vijftien bewoners, een mooie opkomst voor deze eerste keer. De eerste bewoners kwamen rond 14.00 uur voorzichtig kijken in het restaurant. Dankzij de vriendelijke en behulpzame mensen van het restaurant was er al snel koffie en taart, dat door de jongeren mee was genomen. De eerste spelletjes begonnen al snel. Twee jongeren, die al

langer in de Ommedijk vrijwilligerswerk doen, zijn langs de deuren gegaan om bewoners op te halen. Dat dit soort middagen zin hebben, vertelde een dochter van een bewoner. Haar moeder kent nog niet veel mensen in het verzorgingshuis en wilde eigenlijk ook niet naar de spelletjesmiddag komen. Haar dochter nam haar toch mee, bijzonder hoe de rollen in een moeder/kind-relatie wisselen op oudere leeftijd. Na een tijdje kon de dochter vertrekken, haar moeder gezellig kletsend achterlatend. Bij het weggaan zeiden veel bewoners ‘tot de volgende keer!’. Dat hopen wij ook! Inmiddels hebben we al een tweede middag georganiseerd, in samenwerking met jongeren van JP Leiden.

Jeugd in relatie

In deze tijd waarin kerkgang niet meer vanzelfsprekend is en waar we kunnen kiezen uit allerlei vormen van spiritualiteit en religie is voor tieners en jongeren de kerk niet meer automatisch een

onderdeel van hun leven. Ze haken af tijdens de zondagse diensten en nemen nauwelijks deel aan het kerkelijk leven. Sommigen komen nog naar de tiener- of jongerenclub, anderen haken rond hun 16e verjaardag ook daar al af.

wat belangrijk is op een tiener- of jongerenclub.

Toch is de jeugd ook de toekomst van de kerk. Veel mensen, waaronder jeugdouderlingen en jeugdwerkers, breken hun hoofd over dit vraagstuk. Belangrijke ervaringen hierin zijn dat jongeren een vertrouwensrelatie nodig hebben, iemand waar ze het goed mee kunnen vinden die gelovig is. Dat is ook

Niet als uiteindelijk doel, maar als middel om een voorbeeld te kunnen zijn. Jongeren en tieners hebben vaak geen idee wat een christelijk leven is. Daarom moeten we levende voorbeelden voor ze zijn. Op deze manier kunnen we in de cirkel van invloed van onze jongeren komen en ze warm maken voor een leven en relatie met Christus.

De jeugdwerker of clubleider probeert de jongere te verlokken tot een duurzame relatie. Met humor op de club, maar ook met een sms-je, een bericht op Facebook bij belangrijke gebeurtenissen in het leven van de tieners, of zomaar, wordt geïnvesteerd in een vertrouwensrelatie.

Leids Kerkblad | 3

Bijzonder Kerkenwerk Leiden Predikant: ds. A. Alblas, Jac.P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, tel. 071 - 5232488, [email protected] Secretaris: E. van der Plicht, Mesdaglaan 101, 2182 SG Hillegom, [email protected] Penningmeester: F. van Dijk, Doelengracht 4, 2311 VM Leiden Bankrekeningnr.: 783995 t.n.v. penningmeester Bijzonder Kerkenwerk Website www.openkerkleiden.nl

Evensong op 12 mei Na de opening op 7 april door het Roden Boys Choir verzorgt de Bavocantorij uit Haarlem onder leiding van Fons Ziekman de tweede Evensong in deze bijzondere serie in de Hooglandse Kerk. Organist is Jeroen Pijpers. Voordat de koorleden in hun koorkledij statig de kerk binnenschrijden zingen zij vanuit het hoogkoor ‘Almighty and everlasting God’ van Orlando Gibbons. In de opening klinken woorden van Augustinus, aan wie de meditaties zijn gewijd. Deze avond met als thema: ‘verdwenen om gevonden te worden’. De gebeden horen we in een zetting van Lloyd,

waarna psalm 119 gezongen wordt op de muziek van J. Turle. De canticles klinken in de zetting van Charles Stanford en de anthem is van Joseph Haydn.

Column

Evensong op 16 juni Onze eigen Leidse Cantorij o.l.v. Hans Brons zingt in deze Evensong. Organist is Theo Visser. Als de klok de zeven zware slagen heeft gegeven daalt de stilte neer in de kerk. Vanuit het hoogkoor klinkt dan een compositie van Emma Brown ‘O lux beata trinitas’. Onder het zingen van een processional hymn komt het koor de kerkruimte in. Dan klinken de openingswoorden ‘Veel te laat heb ik U liefgekregen’. De openingsgebeden zijn getoonzet door Herbert Sumsion. Psalm 84 wordt gezongen in de bewerking van Hubert Perry. Er klinken hymns van Charles Stanford, waaronder ‘St.Patrick breastplate’. Het thema van de overdenking is: ‘door liefde gevangen’.

Hooggetijden om 12.00 uur De serie Hooggetijden in de Hooglandse Kerk start dit jaar op zaterdag 1 juni.

Opnieuw treden voorgangers en gemeenteleden uit verschillende kerken aan en leveren organisten een bijdrage op het koororgel. Zoals al decennia gebeurt, klinkt elke week een Psalm met een kort commentaar daarbij. Dit kwartier van muziek en meditatie wordt op een ander tijdstip gehouden. We hopen en verwachten dat dit tijdstip méér mensen schikt. Het oorspronkelijke idee van tussen het boodschappen doen op de markt even naar de kerk, past hier meer bij, omdat het midden op de dag heel druk is op de markt. Het orgelconcert op de zaterdagmiddag is juist verzet naar 15.30 uur.

Vergaderingen Bijzonder Kerkenwerk Leiden De vele activiteiten vanuit onze tak van kerkelijk werk vragen voortdurend overleg. In de regel vergadert de redactie van Open Kerk Leiden elke maand. Omdat ook de andere activiteiten van BKL veel aandacht vragen, zijn de vergaderingen van de overkoepelende commissie BKL en de redactievergadering van OKL gezamenlijk.

Open Kerk Leiden De redactie van Open Kerk Leiden was te gast bij de nieuwe rector van de Leidse Universiteit, prof. dr. Carel Stolker. Het gesprek met hem ging vooral over de rol

Jan Boersema

Vertrouwen Slechts 12 procent van de Nederlanders heeft vertrouwen in ‘de politiek’. In Europa scoren alleen de Grieken lager. Gelukkig komt onze nieuwe koning WillemAlexander een stuk hoger uit. Hij haalt ruim 65 procent. Met ons consumentenvertrouwen is het weer veel minder gesteld. We ‘houden de hand op de knip’. Mijn vader vond dat altijd verstandig, maar premier Rutte niet. Hij riep ons op om de komende tijd geld uit te geven door een nieuwe auto te kopen. Dat zou de economie een impuls geven en op die manier konden we met z’n allen het Centraal Planbureau (CPB) verslaan. Eerlijk gezegd heeft die oproep mijn vertrouwen in de politiek niet vergroot. Waarom iets aanschaffen als je het kennelijk niet nodig hebt? En waarom dan een nieuwe auto? Waarom geen zonnepanelen op je dak? Kunnen we niet alle huurwoningen goed isoleren om de bouw een handje te helpen? Of dubbele beglazing in de kerken aanbrengen?

4 | Leids Kerkblad

van waarden op de universiteit. Op de website kunt u dit spannende gesprek meemaken. Bezoek wekelijks OPEN KERK LEIDEN: www.openkerkleiden.nl

Mens in beweging in het Morgenster Mission Hospital in Zimbabwe door Annemarie Horst

In april 2011 zijn Annemarie en Mark Horst met hun twee zoontjes Lennard (2 jaar) en Jasper (1jaar ) vanuit de Marewijkgemeente uitgezonden naar Zimbabwe. Mark is de Health Manager van de Reformed Church in Zimbabwe en superviseert als zodanig Morgenster

Mission Hospital, Gutu Mission Hospital en vijf gezondheidsposten. Annemarie werkt als algemeen arts in het Morgenster ziekenhuis. Het is al weer even geleden dat Zimbabwe uitgebreid in het nieuws is geweest. De slechte periode van hyperinflatie en politiek geweld is nu vijf jaar geleden. Voor juli dit jaar zijn er weer verkiezingen uitgeschreven en iedereen hoopt en bidt dat deze in relatieve rust zullen verlopen. Het zou mooi zijn als het stil blijft rond Zimbabwe. Wat niet wil zeggen dat het land nu op eigen benen kan staan. Alhoewel er een rijke bovenlaag is, leeft het grootste deel van de bevolking in armoede. En dat is

te voelen in de gezondheidssector. De plattelandsbevolking rond Morgenster is arm. De weinige dollars die verdiend worden, moeten verdeeld worden over een heel aantal mensen: 85 procent van de bevolking is werkeloos, of is bijna volledig afhankelijk van wat het land opbrengt, en dat is niet veel met de vaak mislukte oogsten. De armoede is een van de meest belangrijke factoren die het werken als arts in Zimbabwe zo anders maakt. Bij elke patiënt komt er een aantal extra vragen aan bod: Welke testen heb ik in huis die me verder kunnen helpen? Zijn deze hun geld waard? Zou de patiënt dan nog geld over hebben voor behandeling? Als ik doorverwijs zal de patiënt dan ook daadwerkelijk gaan? Hoeveel kilometer woont de patiënt van het ziekenhuis? Zal ik even snel een echo maken of wachten tot de patiënt voldoende geld heeft verzameld? Zal ik déze patient ‘gratis’ behandelen of die andere? Het woord armoede en de bijbehorende getallen zeggen weinig. Wie kan er medelijden hebben met getallen? Maar die ene patiënt waarbij je de diagnose suikerziekte stelt en die geen geld heeft om zijn of haar glucosewaarden te bepalen of om regelmatig insuline te kopen, die maakt indruk. Het is zijn doodvonnis. Terwijl de behandeling onder handbereik is. Dan kun je nog beter HIV hebben. Die

medicijnen worden tenslotte gratis ter beschikking gesteld. Ondertussen moeten we HIV/AIDS niet onderschatten. Het is het grootste medisch drama van het land. Het merendeel van de patiënten in het ziekenhuis is besmet. Het lijkt wel alsof we vechten tegen de bierkaai; kleine kinderen, oude grootmoeders en alle leeftijden er tussenin. Medicijnen werken, maar kennen hun beperkingen en genezen niet. Een ander verschil is de breedte van het vak. Huisarts, specialist en manager ineen. Dit is natuurlijk niet mogelijk, dus je loopt dagelijks tegen je grenzen aan. Mijn hart ligt bij de verloskunde, maar dat is helaas maar een klein onderdeel van de werkzaamheden. Het voordeel van werken in een missieziekenhuis is dat je je mensvisie geen geweld hoeft aan te doen. Je hoeft de mens niet in stukjes onder te verdelen, maar mag er zijn voor de patient als geheel. Religie is een wezenlijk onderdeel van het leven en hoeft in het ziekenhuis niet stilgezwegen te worden. Het is fijn om samen God te danken na de geboorte van nieuw leven. Met nog geen twee jaar werkervaring op Morgenster ben ik nu oudgediende. Alle ‘oudere’ collega’s zijn vertrokken naar groener weiden. Praktisch is dat niet als je een ziekenhuis draaiend wilt houden. Genoeg uitdagingen in cross-culturele zending. We gaan die aan in de wetenschap dat we gedragen worden door onze Zender. Die wetenschap verbindt ons met de kerk in Nederland.

Leids Kerkblad | 5

Raad van Kerken in Leiden Secretaris: mw. J. Sorgdrager, Zoeterwoudsesingel 12, 2313 AZ Leiden; tel. 0624137008 Voorzitter: ds. A.Alblas, Jac.P.Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, telefoon 071- 523 24 88; email: [email protected] Internet: www.raadvankerkenleiden.nl

Kerkennacht Op vrijdagavond 21 juni start om 18:00 uur de Kerkennacht Leiden 2013, waarbij zeven kerkelijke locaties hun deuren openen voor het publiek. U kunt niet alleen genieten van de historie en schoonheid van de gebouwen, maar vooral ook kennismaken met de rijkdom en diversiteit in liturgische muziek, vieringen, gebeden en rituelen, de levende spiritualiteit en devotie, Bijbelse inspiratie en maatschappelijke betrokkenheid en inzet van kerken in Leiden anno 2013. Zo kunt u aanluiten bij Vespervieringen in de Hartebrugkerk en Oud-Katholieke Kerk, de 24-uurs Aanbidding in de H. Lodewijkkerk, de sing-inn in de Marekerk of de afsluitende Completen in Diaconaal Centrum De Bakkerij. Er zijn workshops, rondleidingen, presentaties, discussies en concerten. De locaties van Kerkennacht Leiden 2013 zijn: Kerkelijk centrum De Regenboog, de Marekerk, de Hartebrugkerk, de Hooglandse Kerk, Diaconaal Centrum De Bakkerij, de H. Lodewijkskerk en de Oud-Katholieke Kerk. Het volledige programma wordt begin juni bekend gemaakt via diverse websites en een kleurrijke flyer.

Kranslegging Evenals vele burgers en organisaties in Leiden zal dit jaar ook de Raad van Kerken op 4 mei een krans leggen voor het monument bij molen De Valk.

Ontmoeting met imam Naast de goede contacten met de Turkse moslimgemeenschap aan het Kooiplein zijn de afgelopen maanden ook de banden aangehaald met de Marokkaanse moslimgemeenschap in de nieuwe moskee aan de Willem de Zwijgerlaan. Namens de Raad van Kerken bracht de voorzitter een bezoek

6 | Leids Kerkblad

van den Broeke en ds. Christiane Berkvens-Stevelinck deel. Bij de troonswisseling heeft het moderamen van de Raad van Kerken in Nederland een persoonlijke brief gestuurd naar de scheidende koningin Beatrix en een brief naar prins Willem-Alexander. Verder hebben Kees Nieuwerth en Henk van Hout namens het moderamen van de Raad de waterverklaring ondertekend. Aan de hand van het thema water komen de grote vragen aan de orde van duurzaamheid, gerechtigheid en vrede. Op de website van de Raad van Kerken: www.raadvankerken.nl.

aan de moskee, waarbij een bijdrage werd overhandigd voor het nog te plaatsen uurwerk in de minaret. De hartelijke ontvangst was het begin van ook inhoudelijk verbindende ontmoeting.

Nieuwe site Onder de naam raadvankerkeninleiden. nl is de site te vinden van onze Leidse Raad van Kerken. Het streven is hier regelmatig de ontwikkelingen in de oecumene in Leiden te melden. Er wordt aan alle betrokkenen verzocht om nieuws hiervoor aan te melden bij de webmaster (zie de site).

Raad van Kerken in Nederland en Wereldraad Er zijn de afgelopen maand twee belangrijke bijeenkomsten geweest. Op 16 april werd in Boedapast de Europese Kerkenconferentie gehouden en op 24 april in Busan, Zuid-Korea de assemblee van de Wereldraad van Kerken. Aan die conferentie namen de in Leiden bekende predikanten ds. Karin

LEVENSBESCHOUWELIJK PLATFORM Tour of compassion In mei worden meerdere steden in Nederland bezocht door Tibetaans Boeddhistische monniken. Doel van de tour is om mensen in de gelegenheid te stellen stil te staan bij wat de waarde en de noodzaak is van mededogen en harmonie in deze tijd. Deze grondwaarden zijn gratis maar vragen samenwerking met anderen. Extra aandacht wordt getrokken doordat de monniken mandala’s leggen van gekleurd zand. Dit is een creatief proces waarbij een hoge mate van concentratie vereist is. Mogelijk zullen zij ook de bij hun geloofsriten behorende dansen uitvoeren. Van 16-20 mei zijn de monniken in Leiden, in de Hooglandse Kerk. Het programma wordt nog uitgewerkt en zal via de pers en via de site cvcLeiden.nl bekend worden gemaakt.

Toekomst van de herinnering Op zondag 21 april werd in de Hooglandse Kerk onder grote belangstelling de jaarlijkse bijeenkomst ter herdenking van de Jodenvervolging gehouden. Redactielid Elias van der Plicht geeft een samenvatting van de toespraak van Dirk Mulder. De Tweede Wereldoorlog gaat niet met pensioen. Volgens Dirk Mulder, directeur van Herinneringscentrum Kamp Westerbork, zullen de herinneringen aan de verschrikkingen van de oorlog levend blijven. Dat zei hij op 21 april in de Hooglandse Kerk, tijdens de herdenkingsbijeenkomst die jaarlijks wordt georganiseerd door het Beraad

weeshuis en pas in 2010 is een monument opgericht voor alle vermoorde joodse stadsgenoten: zes achtergelaten koffers staan verspreid door de stad. Dat er in Leiden zo lang na de oorlog geen monumenten waren ter herinnering aan de joodse slachtoffers, zegt volgens Mulder iets over hoe wij lange tijd zijn omgegaan met de herinnering aan de oorlog. Mulder: “Voor vele Nederlanders was de eerste tijd na de bevrijding één en al feest, maar niet voor de joden.” Daarmee refereerde Mulder naar de indrukwekkende lezing die oudLeidenaar Donald de Marcas eerder op de avond had gegeven.

vermoord? Het klimaat werd toen van dien aard, dat er aandacht kwam voor de Jodenvervolging.” Tien jaar later ontstond grote ophef over de mogelijke vrijlating van de Drie van Breda. “Daarmee was iets losgemaakt, de oorlog kwam op de agenda te staan. Toen pas drong door wat het voor oorlogsgetroffenen betekende om na de bevrijding door te moeten leven. In dat kader past de opening van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork in 1983.”

Herdenking Jodenvervolging. Mulder legde in zijn toespraak uit dat je aan de oorlogsmonumenten in Neder­ land kunt aflezen dat de Holocaust in de eerste decennia na de oorlog niet of nauwelijks werd herdacht. Dat geldt ook voor de situatie in Leiden. Kort na de bevrijding werden monumenten geplaatst die in algemene zin herinnerden aan de oorlog.

De Marcas herinnerde zich de gruwelijke tijd na de oorlog, toen hij – als kind uit een joodse familie – met zijn ouders aan de radio zat gekluisterd in de hoop dat namen van familie en vrienden zouden worden omgeroepen ten teken dat ze uit Polen waren teruggekomen. Maar steeds weer zetten ze de radio tevergeefs aan en werd de wanhoop groter, vrijwel niemand keerde terug.

“In 1985 zei Loe de Jong dat het dat jaar de laatste keer zou zijn dat op 4 en 5 mei op zo’n omvangrijke wijze zou worden stilgestaan bij de oorlog. We dachten allemaal dat hij gelijk had. Ten onrechte. In 2010 werd gezegd dat de oorlog met pensioen ging, maar dat klopt niet: begin jaren tachtig kwamen er per jaar zo’n 15.000 bezoekers naar Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Nu tien keer zoveel. Er is wel eens gezegd dat de aandacht voor de Tweede Wereldoorlog pas zal stoppen als er een Derde Wereld­oorlog komt, maar ik weet niet of dat zo is. Kijk maar naar Frankrijk en België, waar de Eerste Wereldoorlog nog altijd wordt herdacht.”

Er werden bijvoorbeeld bevrijdingsbomen geplant. In de Oosterstraat en aan het begin van de Zeemanlaan zijn ze inmiddels uitgegroeid tot forse bomen. Na die eerste herdenkingsfase was het een hele tijd stil. Pas in 1989 kwam er in Leiden een herinnering aan het joodse

“Voor het leed van de joden was na de oorlog geen luisterend oor. Dat veranderde pas met de arrestatie en berechting van Adolf Eichmann, begin jaren zestig. Voor het eerst ontstond het besef: hoe is het mogelijk dat er doelbewust zes miljoen Nederlandse joden zijn

Mulder beargumenteerde dat de herinnering aan de oorlog toekomst heeft. “We zijn nu in een fase waarin de kinderen van toen hun verhalen vertellen over wat ze meemaakten tijdens de oorlog. Die herinneringen moeten we doorgeven.”

Leids Kerkblad | 7

Met respect voor uw wensen In rust en stijl afscheid nemen

du Prie BOUW & ONTWIKKELING B.V.

Ichthus

Boekhandel

ADMIRAAL BANCKERTWEG 23 LEIDEN - TELEFOON 071-5222919

BijBels, Boeken en muziek www.ichthusboekhandel.nl hooigracht 35 REDKEN 2312 kn leiden

e •Leiden AMBASSADOR korevaarstraat leiden •• Telefoon: 071-5147061 Nieuwstraat 27 2•164 postbus

Dat kan 24 uur per dag, Dat was pas een mooie uitvaart. 7 dagen per week in Maar hoe regel je zoiets? ons uitvaartcentrum. Van muziek tot rouwauto: in Monuta Uitvaartwens kunt u al uw wensen vastleggen. Kijk op monuta.nl of bel ons voor een afspraak.

2300 ad leiden telefoon 071 514 32 44 telefax 071 514 35 49 e-mail [email protected] BOUW & ONTWIKKELING B.V.

du Prie Begraafplaats Rhijnhof

ADMIRAAL BANCKERTWEG 23

Bij Monuta in Leiden denken we graag met u mee.

LEIDEN - TELEFOON 071-5222919

Monuta Luit BelVan 071der - 521 32 31 WillemMonuta de Zwijgerlaan 179, Leiden Van der Luit Willem de Zwijgerlaan 179, Leiden 071-5213231 Bel’t071 - 573 08 30 Monuta Leidse Huys Monuta ‘t Leidse Huys & Soek Gitstraat 1, Leiden Gitstraat 1, Leiden www.monuta.nl 071-5730830

Dat was pas een mooie uitvaart. De steun bij iedere uitvaart.8

ZAALBERG makelaardij

***

Lid LMV

***

voor vergaderingen, recepties, cursussen, bijeenkomsten e.d.

- snelle transactie Bel 071 - 521 32 31 - snelle taxaties - scherpe tarieven Bel 071 - 573 08www.zaalbergmakelaardij.nl 30 web:

Monuta ‘t Leidse Huys & Soek email: [email protected] Gitstraat 1, Leiden www.monuta.nl

BoekhandelLMV makelaardij

***

Korevaarstraat 35 - Tel. 071-514 91 47

BijBels, Boeken en muziek - snelle transactie - snelle taxaties - scherpe tarieven

www.ichthusboekhandel.nl “Rijks beëdigd makelaar”

du Prie

korevaarstraat 2e • leiden • Telefoon: 071-5147061 web: www.zaalbergmakelaardij.nl email: [email protected]

Beheerder : R. van Heyningen Watermolen 1, 2317 ST Leiden Tel. 071 - 52 128 58

met recht van koop

Openingstijden kantoor in het Poortgebouw BARNING PIANO’S sinds 1921 Fournituren DMC splitzijden Babykleding op werkdagen van 09.00 tot 16.00 uur Rijkstraatweg 22d, 2171 AL Sassenheim e-mail: [email protected] www.barning.com website: www.rhijnhof.nl

Verhuur van zaalruimte

voor vergaderingen, recepties, Setterlady / Setterlaine damesmode cursussen, bijeenkomsten e.d. Hollandia / Ten Cate ondermode

Beheerder : R. van Heyningen Leiden Tel. 071 - 52 128 58

Kerk en Theologie

1, 5123578 2317 ST Hoge Rijndijk 114, 2313 KM Watermolen Leiden, Tel. (071)

n Ichthus r da mee ar

ja Al Boekhandel

. 8

8

35 hooigracht 35 REDKEN 2312 kn leiden AMBASSADOR B i j B epostbus l s ,164 Boeken en muziek 2300 ad leiden telefoon www.ichthusboekhandel.nl 071 514 32 44 telefax 2e • leiden • Telefoon: 071-5147061 korevaarstraat www.baartbv.nl 071 514 35 49 e-mail | Leids Kerkblad [email protected]

HAARHUIS VA N TO N G E R E N

Fournituren DMC splitzijden Babykleding

Kappersbenodigdheden Pruiken - Toupets Breestraat 32 Leiden Telefoon 071-5125212

Dusters Ochtendjassen Ondergoed Badkleding

LEIDEN - TELEFOON 071-5222919

Nachtkleding Lingerie Linnentextiel Panty’s

BOUW & ONTWIKKELING B.V. ADMIRAAL BANCKERTWEG 23

Dusters Ochtendjassen Ondergoed Badkleding

IchthusLid ZAALBERG

LAAN TE RHIJNHOF 2332 HZ LEIDEN TEL. 071 532 06 09 FAX 071 532 04 48 Nachtkleding Lingerie Linnentextiel Panty’s

“Rijks beëdigd makelaar”

***

mogelijkheden voor begraven en as-bestemmingen. Verhuur van zaalruimte

Korevaarstraat 35 - Tel. 071-514 91 47

Bij Monuta in Leiden denken we graag met u mee. Monuta Van der Luit Willem de Zwijgerlaan 179, Leiden

n r dra e e Al m35 jaa

hooigracht 35 REDKEN 2312 kn leiden AMBASSADOR postbus 164 recht van koop 2300 admet leiden BARNING PIANO’S sinds 1921 telefoon Al meer jaar Rhijnhof een bijzondere 071dan 514100 3222d, 44 is 2171 Rijkstraatweg AL Sassenheim begraafplaats met een prachtige natuur. telefax www.barning.com Het nieuwe met mooi aangelegde vijvers en 071gedeelte 514 35 49 hagen kwam in 2010 gereed. e-mail De begraafplaats [email protected] een ruime keuze aan

Monuta Soek Hoogmadeseweg 66, Leiderdorp 071-5730834 Maar hoe regel je zoiets?

Van muziek tot rouwauto: in Monuta Uitvaartwens kunt u al uw wensen vastleggen. Kijk op monuta.nl of bel ons voor een afspraak.

Nachtkleding Lingerie Linnentextiel Panty’s

email: [email protected]

Spreken over God

Setterlady / Setterlaine damesmode Dijkmanschans 198 ZoeTermeerJilles de Klerk Hollandia / Ten Cate Vorig jaarondermode promoveerde

Telefoon 079-3312993 Onderbrekingen: het begrip metaforis

Restauratie / Renovatie / Utiliteitsbouw / Woningbouw [email protected]

www.haarhuisvantongeren.nl Hoge Rijndijk 114, 2313 KM Leiden, Tel. (071) 5123578 Eberhard Jüngel? Dat is niet echt een bekende naam. HAA R HJüngel UIS Dat klopt. In Nederland geniet

Mens in beweging ‘Kom vanavond met verhalen...’ Redactielid Henk Hemstede in gesprek met Piet Dirksen

4 mei Nationale Herdenking van allen- burgers en militairen- die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen en vermoord sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties of bij vredesoperaties.

Twee minuten stilte “Kom vanavond met verhalen hoe de oorlog is verdwenen, en herhaal ze honderd malen: alle malen zal ik wenen.” eindigt de dichter Leo Vroman zijn gedicht “Vrede”. Maar de oorlog bepaalt nog steeds het leven van veel mensen. De weg naar vrede kost veel strijd.

Piet Dirksen Hij woont in de Merenwijk in Leiden. Hij werd geboren in 1928 in Doetinchem in een gezin van zes kinderen. Vader werkte in een hotel, moeder thuis. Piet was 16 jaar toen hij door de Duitse bezetter verplicht tewerkgesteld werd bij de Organisation Todt voor het aanleggen van loopgraven en tankwallen in Laag Keppel.

“Volkomen zinloos werk. In de namiddag van 21 maart 1945 kwam een Canadees eskader aangevlogen en bombardeerde de binnenstad van Doetinchem. Een vergissing. Het bombardement was bedoeld voor het net over de grens gelegen Duitse Isselburg. Van mijn werk op weg naar huis hoorde ik wel de bominslagen, maar dacht niet dat het in Doetinchem zou zijn. Een voltreffer viel op ons huis. Mijn moeder, toen 43 jaar en mijn jongste broertje Hansje van 4 jaar kwamen om het leven. De andere kinderen speelden buiten en konden een veilig heenkomen vinden. Vader was in de kelder bezig en moest onder het puin vandaan gehaald worden. Ik trof een binnenstad aan, die plat was gegooid, vuur en rook, dode mensen en probeerde over het puin thuis te komen. Een onwezenlijke situatie, het gevoel dat er niets meer vast stond. Ik was toen een jongen van 16 jaar. Later drong tot mij door wat de gevolgen van een oorlog kunnen zijn. Vader geheel ontredderd. We hebben tot de bevrijding in april 1945 bij grootmoeder ingewoond”.

Na de oorlog ging Piet naar de HBS , deed staatsexamen gymnasium voor de studie theologie in Leiden. Vanaf het begin hoopte hij op een aanstelling bij het theologisch onderwijs in zendingsverband. Deze wens ging in vervulling in Egypte, waar hij tussen 1963 en 1977 docent was aan het protestantse seminarie in Caïro. “Ik heb geen trauma van de oorlog overgehouden. Als ik aan de oorlog terugdenk dan denk ik aan mijn moeder en mijn broertje Hansje. En aan de rechteloosheid, die als een deken over je heen lag. De onderdrukking door een machthebber, die met je kon doen wat hij wilde, zich niet ter verantwoording liet roepen en geen respect voor menselijke waardigheid toonde. Als ik in Nederland was ging ik op 21 maart naar de herdenking van het bombardement in Doetinchem. Wat een oorlog heeft aangericht kun je niet vergeten. Het is een knooppunt in je leven, je kunt er niet omheen. Een oorlog is te verschrikkelijk om er afzijdig bij te blijven staan. Wel er bij stil staan. Bij de laatste herdenking in Doetinchem werden de namen van alle doden voorgelezen. Dat sprak me heel erg aan. Het verleden komt weer even heel dicht bij je. Er is iets in je leven gebeurd, dat een plaats moet krijgen en je niet belemmert om verder te kunnen leven”. Ieder jaar komt weer de vraag op: Heeft het nog zin te herdenken? De Joodse schrijver Elie Wiesel, die zelf de verschrikkingen van Auschwitz heeft ervaren en overleefde, zegt dat het grootste gevaar dat ons nu bedreigt de vergetelheid is, het niet willen weten wat er gebeurd is.

Leids Kerkblad | 9

Diaconie Secretariaat: De Bakkerij, Oude Rijn 44b/c, 2312 HG Leiden, tel. 071 - 5144965, [email protected] Coördinator: Ton Snepvangers, [email protected] Diaconaal werker: Jacqueline Schoonwater, [email protected] Redactie diaconie-pagina: Henriëtte van den Broek, [email protected] Bankrekeningnrs: 97065 t.n.v. Diaconie Protestantse gemeente Leiden; 7820129 t.n.v. Vrienden van De Bakkerij Website: www.debakkerijleiden.nl Stichting Hofjes Hervormde Diaconie: Oude Rijn 44b/c, 2312 HG Leiden, tel. 071 - 5144965, [email protected]

Bericht uit Roemenië Begin maart gingen twee bestuursleden van Stichting De Carolusgulden op bezoek bij Ilona Fülop in Targu Mures om te zien en te horen hoe het gaat met de bouw van de nieuwe vleugel aan het bejaardenhuis. Het door hen gedoneerde startkapitaal van € 100.000 is gebruikt voor de fundering, ruwbouw en het dak. Om verder te kunnen met de installatie van sanitaire voorzieningen en verwarming moest worden gewacht op de verkoop van appartementen, maar door de crisis lukt dat niet. Daarom zijn wij en zij heel blij met het bericht dat De Carolusgulden na het bezoek van de bestuursleden een bedrag van € 70.000 heeft overgemaakt naar Roemenië om verder te kunnen met de bouw. In totaal is daarvoor € 350.000 nodig. Ook de andere projecten moeten doorgaan en met een bijdrage van € 6.500 van de Diaconie van Noordwijk is het Picihuis weer voor een jaar gered. Ook de Diaconie van Zoeterwoude zamelde geld in voor het Picihuis. Met Kerst werd er € 235 overgemaakt voor extra kleding en een mooi kerstfeest. Dankzij de steun van beide diaconieën wordt er gezorgd voor dagelijkse opvang, huiswerkbegeleiding en een warme maaltijd voor zo’n 25 straatkinderen.

Eten met je handen Een jaar geleden werd het Imkerproject, het Avondmaals- en Jubileumproject voor gehandicapte oorlogsslachtoffers in Eritrea, afgesloten. Inmiddels is Terhas Semere, initiatiefneemster en bestuurslid van de stichting Tsinaat, weer naar Eritrea gereisd om het project te bezoeken en plannen te bespreken voor de toekomst. Als bedankje voor alle steun en betrokkenheid bij het werk van Tsinaat, werd een aantal mensen uitgenodigd voor een Eritrese maaltijd en informatie over het project. Op 13 april zaten 35 eters aan tafel in De Bakkerij. Op het buffet stonden schalen klaar met vlees, groenten en sauzen, op tafel van alles te drinken, maar geen bestek! Terhas legde ons uit dat we,

10 | Leids Kerkblad

werking met Cordaid en in 2011 met De Bakkerij. Inmiddels hebben nóg eens 32 gezinnen 64 bijenkasten en bijenvolken gekregen. Ze volgden een cursus in het bijenhouden en verkopen de honing en bijenwas op de lokale markt. Terhas bezocht in november 2012 het project. Zij zag dat de situatie van de gezinnen zichtbaar verbeterd was en dat ze blij waren dat ze door Tsinaat geholpen waren. Het project loopt goed.

Koffie schenken na de Eritrese maaltijd zoals in Eritrea de gewoonte is, met onze handen moesten eten! Dat hadden de Hollanders in het gezelschap nooit geleerd: met je handen eten mocht immers niet toen we klein waren… Met een bord met twee pannenkoeken en een keur aan kleine hapjes gingen we aan tafel. Het eten met onze handen lukte aardig, maar de stapel servetten op tafel was wel een uitkomst! Na de maaltijd vertelde Terhas aan de hand van een PowerPointpresentatie over Eritrea, een land in Oost- Afrika, vier keer Nederland met vier miljoen inwoners, die christen zijn of islamiet. Oorspronkelijk een Italiaanse en Britse kolonie, vormde het in 1952 een federatie met Ethiopië, dat het land later annexeerde. Er volgde 30 jaar lang een gruwelijke onafhankelijkheidsoorlog met 100.000 doden, een verwoest land en vele gehandicapte oorlogsslachtoffers. Uiteindelijk werd Eritrea in 1991 een zelfstandige staat. Terhas vluchtte tijdens de oorlog naar Nederland, waar ze een van de eerste vluchtelingen was die aanklopte bij De Bakkerij. De stichting Tsinaat (Blijvend sterk), zet zich sinds 2007 samen met een Eritrese partnerorganisatie, in voor gehandicapte oorlogsslachtoffers. Om hun gezinnen een beter bestaan te geven werd het Imkerproject opgezet, in 2009 in samen-

Omdat niet iedereen imker kan worden en er een flink bedrag van het ingezamelde geld over is, denkt Tsinaat nu na over hulp aan 350 rolstoelgebruikers in een centrum voor gehandicapten in Asmara. Misschien is het mogelijk hen uit hun sociale isolement te halen en hen te helpen gebruik te maken van hun capaciteiten. Die plannen worden verder uitgewerkt met de partnerorganisatie. Ten slotte dronken we uit kleine kopjes op Eritrese manier gezette koffie, niet met een koekje, maar met popcorn en stukken zoet brood erbij! Met dank aan de kookgroep van Eritrese vrouwen.

DFA heeft eigen website Meer weten over de Diaconie Franstalige Afrikanen? Op de hoogte blijven van de activiteiten en de organisatie? Sinds kort heeft de DFA een eigen website: www. dfaleiden.nl

DFA organiseert Afrikadag op 25 mei Op zaterdag 25 mei organiseert de Diaconie Franstalige Afrikanen Leiden (DFA) in De Bakkerij een dag die volledig in het teken staat van de Afrikaanse cultuur en joie de vivre. Met muziek, dans, kunst, mode, film, Afrikaans buffet en diverse workshops. Een schitterende gelegenheid voor Afrikanen uit Leiden e.o. om elkaar in een ontspannen sfeer te ontmoeten en voor ándere belangstellenden om kennis te maken met de kleurrijke Afrikaanse cultuur en de medewerkers en vrijwilligers van de DFA.

Avondmaalsproject Sinds Pasen wordt er bij het Heilig Avondmaal in de protestantse wijkgemeenten in Leiden gecollecteerd voor een nieuw Avondmaalsproject: 2x Zorg in Afrika. Het gaat om steun aan het Poor People Fund in Zimbabwe en de Stichting Zonder Strijkstok in Tanzania. Wilt u bijdragen? Dat kan op rekeningnummer 97065, Diaconie Protestantse gemeente Leiden, onder vermelding van 2x Zorg in Afrika.

De Stichting Vrienden van Exodus Leiden is op zoek naar enkele nieuwe bestuursleden, die zich met enthousiasme willen inzetten om middelen te werven ten behoeve van het bestaande werk en voor het stimuleren van nieuwe initiatieven. Zeker in deze tijd van bezuinigingen en subsidiebeperking is steun dringend nodig voor dit bijzondere werk, dat zich richt op het helpen van gemotiveerde ex-gedetineerden bij hun terugkeer in de maatschappij. Voor meer informatie: Anton Dronkers, tel. 5121136 of Dik Toet, tel. 5217452. Giro Stichting Vrienden van Exodus Leiden: 4133781. In Diaconaal Centrum De Bakkerij, van 13-17.30 uur. Kinderopvang is aanwezig. Toegang: € 5.

DFA werkt aan gemeenschapsvorming Een diaconie, ook de Diaconie Franstalige Afrikanen Leiden e.o. (DFA), kan alleen bestaan bij de gratie van een dragende gemeenschap. Mensen die vanuit een gedeelde visie en verbondenheid met elkaar zich geroepen weten om zorg te dragen voor elkaar. De Franstalige Afrikanen in Leiden e.o. vormen geen gemeenschap. Naast de gedeelde taal van de oude koloniale overheerser en hun herkomst uit het op

Paasbrodenactie weer prima verlopen De Paasbrodenactie van De Bakkerij kon ook dit jaar weer rekenen op veel belangstelling. Door gestegen grondstofprijzen waren de kosten per brood aanzienlijk hoger, maar met een bestelling van 501 broden was de netto opbrengst (mede dankzij extra giften voor deze actie) dit jaar toch nog € 900. De opbrengst is bestemd voor het hulpverlenende werk van de Diaconie Protestantse Gemeente Leiden en de Rooms Katholieke Diaconie Leiden. Met dank aan zowel de gulle gevers als allen die zich hebben ingezet voor deze actie.

Kerkennacht Leiden 2013 Op pagina 6 vindt u informatie over de Kerkennacht Leiden 2013, op vrijdag 21 juni.

Voorlopig komen de vrouwen bijeen als Conseil des Femmes en de mannen in het Conseil des Hommes. Vanuit deze adviesorganen worden voorstellen gedaan voor de toekomstige koers en activiteiten van de DFA en zijn diverse leden bereid zich als vrijwilliger in te zetten bij de activiteiten van de DFA.

van hun maatschappelijke stage. Op vrijdag 26 april werd met hulp van vrijwilligers het oude meubilair van de Chr. basisschool De Springplank uit Leiden ingeladen voor vervoer naar een basisschool in Targu Mures.

Transport naar Roemenië Afrikaanse vrouwen in De Bakkerij een na grootste continent op aarde, zijn er enorme verschillen in nationaliteiten, talen, tradities, normen en waarden. Daarom zijn er in maart ontmoetingen georganiseerd voor vrouwen en mannen afkomstig uit diverse Franstalig Afrikaanse landen. Er was duidelijk behoefte aan onderlinge contacten, mogelijkheden voor nader overleg, onderlinge samenwerking en persoonlijke inzet om te komen tot een zelfstandige diaconie voor Franstalige Afrikanen.

Ondanks de inzameling van winterkleren voor Syrië in februari werden er toch nog vele zakken met kleding voor het transport naar Roemenië naar De Bakkerij gebracht. Onder andere gesorteerde zakken van kerken uit de regio. Op vrijdag 19 april werd de overige kleding uitge­ zocht en gesorteerd door een groep leerlingen van het Rijnlands Lyceum in Oegstgeest, in het kader

Kleding sorteren voor Roemenië

Leids Kerkblad | 11

Leidse Binnenstadsgemeente Predikant: ds. A. Alblas, Jac. P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, tel. 071 - 5232488, tel. spreekuur dagelijks 08.00-09.00 uur (voor spoedgevallen 0654 797 098), [email protected] Secretariaat: Nieuwstraat 20, 2312 KC Leiden Scriba: M. Dijkstra, tel.: 06 - 25275203, [email protected] Penningmeester: mw. G.G. Betgen-Vroomans, Nijmanhof 2, 2375 WD Rijpwetering Bankrekeningnr.: 703141 t.n.v. penningmeester Binnenstadsgemeente; doel s.v.p. vermelden Wijkkerk: Hooglandse Kerk, Nieuwstraat/Middelweg Wijkgebouw: Het Hooglandsche Huys, Moriaansteeg 7, 2312 KD Leiden Website wijkgemeente: www.leidsebinnenstadsgemeente.nl Website Hooglandse Kerk: www.hooglandsekerk.com; Koster/beheerder: R. Hartsuiker, tel. 071 - 5149636, [email protected]

Gemeenteleven Pinksterfeest – jaardag LBG Op pinksterzondag vieren we dat al weer 19 jaar geleden vier krimpende geloofsgemeenschappen in het centrum van Leiden samen verder gingen onder de nieuwe naam: Leidse binnenstads­ gemeente. Op Pasen kwamen we al één keer eerder allemaal bij elkaar. Toen werden twee delen van het hongerdoek uit de Veertigdagentijd samengevoegd. Kort voor Pinksteren werden de Bethlehemkerk in de Kooi en de Oude Vestkerk in het centrum gesloten, nadat al eerder de Petrakerk aan het Kooiplein was verkocht. De geloofsinzet was een vitale gemeenschap te vormen in de Hooglandse Kerk als stadskerk van Leiden. Na persoonlijke bezoeken aan alle betrokkenen konden vernieuwingen worden ingevoerd naast het ‘oude vertrouwde’ wat de gemeenteleden uit de gesloten kerken mee wilden nemen. Met onder meer de actie: ‘nieuwe binnenstadsgemeente in de Hooglandse Kerk’ werd deze nieuwe (fusie-) gemeente onder de aandacht gebracht. In het boek ‘Omdat er méér is…’ wordt beschreven welke leeuwen en beren we op die weg tegenkwamen en hoe tot ieders verbazing een nieuwe (pinkster-) geest ging waaien. Dat vieren we ieder jaar op Pinksteren met een korte bijdrage van onze voorzitter over de LBG nu en in de naaste toekomst.

genomen om de geloofsgemeenschappen vitaal te houden. De Leidse Binnenstadsgemeente is nauw bij dit proces betrokken. Momenteel wordt in de Algemene Kerkenraad gewerkt aan het definitieve concept Beleidsplan en meerjarenbegroting. De planning is dat dit concept begin juni zal worden afgerond. Vervolgens komt dit ter inspraak te liggen bij de verschillende wijkkerkenraden.

thema ‘Ik ben het zélf’. Zo is het en zal het zijn! De volgende doopviering is op 26 mei. Opgave hiervoor bij de wijkpredikant.

Het is voor de toekomst van de Leidse Binnenstadsgemeente van groot belang dat meer én minder betrokken gemeenteleden hiervan kennis nemen en hun ideeën hierover kenbaar maken. Daarom wordt op 16 juni een gemeentebijeenkomst georganiseerd, direct na de kerkdienst, van 11.45-13.00 uur, in de gemeentezaal van de Lutherse Kerk aan de Hooglandse Kerkgracht. Wij hopen dat u deze belangrijke bespreking mee zult maken. Manuel Dijkstra, scriba

Op 17 mei trouwen Patrick Meijer en Margreet van Dijk. De kerkelijke inzegening van hun huwelijk vindt plaats om

Gedoopt

13.30 uur in de Hooglandse Kerk. Gastvoorganger in deze dienst is ds. A. Vugts-Verbeek, emeritus doopsgezind predikante, met wie het bruidspaar een bijzondere band heeft.

Op zondag 14 april werden door de Heilige Doop verbonden met Christus en zijn gemeente:

Geboren Op 8 april is Joeri Johannes Aniba geboren, de zoon van Rogier en Ellen en zusje van Iris. Van harte gefeliciteerd met het aan jullie toevertrouwde mensenleven.

Trouwen

Op 31 mei trouwen onze gemeenteleden Pieter Nauta en Frédérique de Kok. Hun huwelijksvoltrekking vindt plaats in het historische stadhuis van Middelburg. Om 19.30 uur begint de dienst in de

Gemeentebijeenkomst op zondag 16 juni In de Algemene Kerkenraad van de Protestantse Gemeente Leiden is de afgelopen twee jaar gesproken over het thema vitaliteit. Daaronder wordt verstaan hoe de wijkgemeenten en de kerkstructuur in Leiden zich de komende tien jaar ontwikkelen, hoe deze vitaal blijven en welke initiatieven worden

12 | Leids Kerkblad

* Elise Maria Jantine, dochter van Elske Burger en Matthijs de Jong * Senna Rosalie, dochter van Raymond en Martine Kromhout * Elsa Stientje Eva, dochter van Sebastiaan Tijsterman en Sabine Jimkes. Op deze derde zondag van Pasen ging het over de trouw van God onder het

Dorpskerk te Domburg waarin kerkelijke inzegening van hun huwelijk zal plaatsvinden.

Op vrijdag 7 juni trouwen Judith Piersma en Wouter Langendoen. Zij nodigen familie, vrienden en bekenden van harte uit voor de trouwdienst in de Hooglandse Kerk; die start om 15.00 uur.

We feliciteren de trouwparen van harte en wensen hen Gods zegen.

Visitatie De in het vorige kerkblad aangekondigde visitatie vindt plaats op 14 mei (en niet op 15 mei, zoals toen werd vermeld). Het doel van dit bezoek aan de kerkenraad is de gemeente te stimuleren en te bemoedigen. Gemeenteleden kunnen de visitatoren spreken van 19.3020.00 in het Hooglandsche Huys.

LEREN Bewust geloven Met gesprekken over de eigen ‘geloofs­ teksten’ gaat deze groep de komende avond in. De afsluitende belijdenisdienst zal zijn op 23 juni.

Bijbelse kernfiguren Na een spannende ontmoeting met de wijze Salomo, die uiteindelijk toch ‘de mist in ging’ waardoor zijn oudste zoon koning werd over een gedecimeerde staat, gaan we twee figuren tegelijk ontmoeten. Op 22 mei is de volgende bijeenkomst om 20.00 uur in het Hooglandsche Huys. Wie mee wil doen met dit spannende avontuur (ook voor één keertje) blijft natuurlijk welkom.

Leerhuis De vorige keer hebben we stilgestaan bij Johannes 18-19, het lijdensverhaal in Johannes. Het verhaal lijkt in eerste instantie sterk op dat in de andere evangeliën. Maar de goede verstaander komt steeds meer ‘Johanneïsche bijzonderheden’ op het spoor, die uiteindelijk leiden tot de conclusie dat Johannes met zijn versie van het bekende verhaal iets wezenlijks anders wil duidelijk maken. De laatste twee bijeenkomsten van dit seizoen zijn op dinsdag 7 en 28 mei, 20.00-22.00 uur, Hooglandsche Huys. Informatie: Matthijs de Jong, [email protected]

dienEN Homohaat Degenen die hem persoonlijk kennen, zijn nog meer geschokt dan de ontelbaren die zijn foto zagen: Wilfred de Bruijn is het mishandelde ‘gezicht’ van homohaat geworden. Hij woonde in Leiden vlak bij de Hooglandse Kerk en deed in onze gemeente geloofsbelijdenis. Al woont hij inmiddels in Parijs, hij ‘voelt’ toch nog als ‘onze’ Wilfred. We hebben daarom in de eredienst op zondag 14 april voor hem en andere homo’s en lesbiennes gebeden

en vanuit onze gemeente een bemoedigende groet gestuurd.

CITYKERK Kerkennacht Tijdens de nationale kerkennacht op 21 juni zal onze gemeente in de Hooglandse Kerk invulling geven aan dit initiatief. Op dit moment is het programma nog niet helemaal rond. Dat is later te vinden op onze website en wordt via ‘Op de Hoogte’ gepubliceerd. Laten we als gemeenteleden naar de kerk komen om ‘acte de présence’ te geven en gasten hartelijk te ontvangen. Informatie bij Jan Hulzinga (e-mail: [email protected].)

VIEREN de diensten kunnen tegelijk of later gevolgd worden via www.kerkomroep.nl Op zondag 5 mei gaat ds. Joep van den Berg uit Voorhout voor. Hij leest Genesis 16, met als thema ‘het verhaal van Hagar als echo van Israëls verhaal’. Op 9 mei is het Hemelvaartsdag, de 40e paasdag: voor de gemeente van Christus als feest als bij de intronisatie van een nieuwe koning. Thema: ‘intronisatie’. Op zondag 12 mei gaat ons gemeentelid dr. Ab Ridder voor. Het thema van de dienst is ‘Ik geloof! Kom mijn ongeloof te hulp’ met als schriftlezing Marcus 9: 14-27. Zondag 19 mei is de 50e paasdag. We vieren de uitstorting van de Geest. De Opgestane geeft de Geest die Hij van God kreeg aan ons, zijn gemeente. Uitbundigheid kleurt dit christelijke feest. Het thema: ‘het kán niet op…!’ De Leidse Cantorij verleent muzikale medewerking. Er zal aandacht besteed worden aan de ‘jaardag’ van de Leidse Binnenstads­gemeente. Op zondag 26 mei is het weer feest: het feest van de ‘Drie-eenheid’ of ‘Drievuldigheid’. Dit oude feest laat zich heel mooi combineren met een doopviering. We lezen Johannes 3, over het ‘geboren worden uit water en geest’ door het vertrouwen in de Opgestane. Het thema is: ‘opnieuw geboren en getogen…’. Zondag 2 juni vieren we een dienst van Schrift en Tafel met medewerking van de Leidse Cantorij. We lezen volgens rooster Lucas 7: 1-10 over de Romein die zich niet goed genoeg acht om de Meester thuis te ontvangen. Vanuit Openbaring klinkt een krachtige ‘klop aan de deur’ met de belofte dat er samen maaltijd gehouden kan worden. Het thema is: ‘God is daar waar men hem binnenlaat’. Op zondag 9 juni is naast de wijkpredikant Ton Snepvangers de gastpredikant. Hij is Rooms-Katholiek theoloog en coördinator van het gezamenlijk diaconaal centrum De Bakkerij. Hij koos als thema: ‘het Broodhuis’. We horen over Ruth die naar Bethlehem komt, over David die daar woont en over Jezus van Nazareth die in dat ‘broodhuis’ geboren wordt. Ook heeft dit thema alles te maken met De Bakkerij. Op zondag 16 juni wordt de dienst samen met de jongeren van de basiscatechese voorbereid. Zij denken mee over het thema en de te zingen liederen. Wat het gaat worden is op dit moment nog een verrassing. Misschien biedt het actuele onderwerp ‘vergeving’ wel een mooi aanknopingspunt… Op zondag 23 juni is het de beurt aan de groep Bewust Geloven om de eredienst mee voor te bereiden. Enkelen van hen zullen in deze dienst belijdenis doen en bevestigd worden tot lidmaat van de gemeente van Christus. Het rooster reikt Lucas 8: 26-39 aan. Daar kunnen we vast wat mee. Het thema is: ‘helemaal vrij!’

Leids Kerkblad | 13

Leidse Studenten Ekklesia Secretariaat: Rapenburg 100, 2311 GA Leiden, 071 - 5134558, [email protected], www.ekklesia.leidenuniv.nl, www.ekklesialeiden.nl, www.rapenburg100.nl Studentenpastores: drs. Elise Woertman (RK), 06 - 45100439, [email protected]; ds. Rob van Waarde (PKN), 06 - 41935997, [email protected] Participantenpastores: ds. Christiane van den Berg-Seiffert (PKN), 071 - 5125137, [email protected] ds. Henk Schouten (PKN), 071 - 5218723, [email protected] drs. Jac van der Hoeven (RK), 071 - 5224801, [email protected] Academiepredikant: ds. Christiane Berkvens-Stevelinck (Rem.), 010 - 2298774, [email protected], www.moederoverste.nl Rekeningnummers: Voor lidmaatschap LSE en vrijwillige bijdragen: 4819829 t.n.v. Vereniging LSE Voor diaconaat: 3313366 t.n.v. Stichting Diac. Fonds LSE Vereniging LSE: Amos Kater, [email protected], Marga Bakker, vicevoorzitter, [email protected]; Wim Schouten, [email protected], Johan de Groot, [email protected]

HOOGLANDSE VIERINGEN Iedere zondag is er om 11.45 uur een oecumenische viering van de Leidse Studenten Ekklesia in de Hooglandse Kerk. Deze vieringen worden niet alleen door studenten bezocht, maar ook door anderen die aangesproken willen worden in een taal die niet dogmatisch is, maar ook niet vrijblijvend. De diensten zijn thuis te beluisteren via www.kerkomroep.nl In de dienst van 5 mei komt Lot, de neef van Abraham, aan bod. Lot kiest het beste deel van het land maar komt daardoor wel, in Sodom en Gomorra, in moeilijkheden. Hij weet aan de ondergang te ontkomen, maar verliest onderweg zijn vrouw en wordt door zijn beide dochters als hij dronken is, misbruikt.

Op Weeszondag moeten we het doen met de belofte van Jezus: ‘Ik zal jullie niet als wezen achterlaten’ (Johannes 14:18). Na de Pinksterdienst komt het thema ‘Tot Uw dienst’ aan bod. De schijnwerper richten we op een aantal elementen in onze diensten, zodat we ons van de waarde en de betekenis ervan weer wat meer bewust worden. Lied en muziek komen in de eerste dienst aan de orde. Waarom zingen we, gesteund door een koor, liederen (dat gebeurt niet in iedere godsdienst!) en wat is de functie van de muziek na de overweging en tijdens ‘brood en wijn’? Hebben de piano en het orgel hierin hun eigen spirituele bijdrage?

van den Berg, hoogleraar ‘World Christianity’ aan de Universiteit Leiden. Cor van Bree

Lezing door Fik Meijer: Paulus, een leven tussen Jeruzalem en Rome In zijn vorig jaar verschenen boek volgt Fik Meijer de apostel Paulus op de voet. We leren hem niet alleen kennen als een ruziemaker en een drammer die altijd zijn gelijk wilde halen, maar ook als een hellenistische jood die trouw bleef aan zijn joodse wortels, als een gepassioneerd geloofsverkondiger en als de man die, anders dan vaak wordt beweerd, niet vrouwonvriendelijk was en enkele vrouwen tot zijn naaste medewerkers rekende.

De tweede keer is gewijd aan het gebed waarbij ook aan momenten van stilte mag worden gedacht. Een bijzonder grote plaats nemen gebed en stilte bij ons niet in, tenzij we bij gebed ook aan het gezongen tafelgebed denken. Moet er misschien meer ruimte voor zijn? Duidelijk aanwezig is de verkondiging van het Woord, in schriftlezing en overweging. Maar ze is zeker minder aanwezig dan in vele protestantse diensten. De laatste keer (tevens doopdienst!) gaat over de zegen waarmee ook onze dienst volgens een eeuwenoude traditie wordt afgesloten. Vanaf 14 juli hebben we onze zomerdiensten waarin we het zonder Schola moeten doen. De Schola is weer terug op 1 september als we op onze eigen manier het Academisch jaar open. Onze gast zal dan zijn prof. dr. Heleen Murre-

14 | Leids Kerkblad

Fik Meijer, emeritus hoogleraar Oude Geschiedenis, schreef talloze boeken en artikelen over de oudheid. Veel van zijn boeken zijn vertaald. Zie www.fikmeijer.nl Dinsdag 14 mei, 21.00 uur (na de leden-

Agenda vergadering van de Vereniging LSE) in het Bonaventura College, Burggravenlaan 2 (ingang Kernstraat), toegang gratis.

De LSE geslaagd voor Trouw’s tempeltest Lopend op haar rode laarzen betrad de mystery guest op zondag 7 april de Hooglandse Kerk. Staand op de grafsteen van Sandra 1778 nam zij een foto van haar laarzen. Dat was het begin van de tempeltest, een wekelijkse rubriek van het dagblad Trouw. Ditmaal was de

De zondagse vieringen zijn altijd in de Hooglandse Kerk, ­Middelweg 2, Leiden zondag 5 mei, 11.45 uur ds. Karin van den Broeke: Lot zondag 12 mei, 11.45 uur (Weeszondag) ds. Jan Delhaas: Johannes 14:18 dinsdag 14 mei, Bonaventura College 20 uur: ledenvergadering Vereniging LSE 21 uur: lezing Fik Meijer over Paulus zondag 19 mei, 11.45 uur (Pinksteren) ds. Rob van Waarde (belijdenisdienst) dinsdag 21 mei, 20.00 uur, Rapenburg 100 kinderboekenschrijfster Bette Westera: Geloof je het zelf? zondag 26 mei, 11.45 uur, ds. Jan Delhaas: Lied en muziek woensdag 29 mei, 18.30-21.30 uur, Rapenburg 100 gezamenlijke maaltijd en Taizéviering voor studenten zondag 2 juni, 11.45 uur (jongerendienst) ds. Henk Schouten zondag 9 juni, 11.45 uur prof. dr. Cor van Bree: Het gebed zondag 16 juni, 11.45 uur gevangenispastor Maria Draaijers: Het woord zondag 23 juni, 11.45 uur ds. Christiane van den Berg: De tafel

Leidse Studenten Ekklesia aan de beurt. De sfeer in dit prachtige gotische gebouw was ontspannen, warm, gezellig bijna, zo schreef zij de volgende dag in het dagblad Trouw. Maar waar waren de studenten? Die hoogopgeleide grijsharigen op de stoeltjes waren vast oud-studenten. Geen enkel chagrijnig gezicht te bekennen. Dat kwam misschien wel door dominee Henk Schouten om wie regelmatig werd gegrinnikt. Zijn preek ging over leiderschap en liefde, bezien vanuit christelijk-boeddhistisch perspectief. Eerst moet je leren leiding te geven aan jezelf. Daarna moet je leren te managen. Goed leiderschap begint met nederigheid, vriendelijkheid en zelfvertrouwen. Hoed u voor hoogmoed en blijf bescheiden. Een onderdeel van de tempeltest is de toets of er een reden is om niet te gaan. Eigenlijk niet, vond de verslaggeefster, tenzij je geen liefhebber bent van Oosterhuis-liederen. Want de score daarvan bedroeg, afgezien van het Onze Vader, 100%.

Als reden om wel te gaan noemde zij de ontspannen sfeer, het zwierige koor, het prachtige gebouw en de bevlogen dirigent. Dat was onze pianist Ronald Meester, die Wim de Ru verving, omdat die met het grootste deel van de Schola een uitstapje maakte naar De Nieuwe Liefde. Op de foto Ronald

Meester zwaaiend bij een doopdienst vorig jaar. Onze andere vaste pianist Pieter van Dooren is ook op deze foto achter de vleugel te zien. Dat alles maakte deze studentenekklesia tot een aantrekkelijk religieus uitstapje, aldus Trouw. Zo hoort u het ook eens van een ander. Jan Slotboom

Cluster Binnenstad Contactadres: dhr C. van Vliet - e-mail: [email protected]

Op woensdag 20 maart waren verschillende predikanten en andere betrokkenen van het Netwerk Citykerken Nederland (NCN) te gast in de Hooglandse Kerk. Ongeveer twee keer per jaar ontmoeten wij elkaar in één van de (city)kerken. Ds. Ad Alblas heeft verteld over zijn boek ‘Omdat er meer is …’. Met enthousiasme kijkt hij terug op 25 jaar Leiden. Wat is er veel gebeurd in de binnenstad. Verschillende wijkgemeenten in de Leidse binnenstad zijn uitgegroeid tot één Binnenstadsgemeente in de Hooglandse Kerk. Aansluitend heeft ondergetekende iets verteld over het Cluster Binnenstad. Daarna hebben wij met elkaar doorgepraat over de wijze waarop andere steden hierin een weg zoeken en vinden. Kerngedachten daarbij waren: benut historische kerkgebouwen; werk samen waar dat mogelijk is en geef ruimte aan elkaars (theologische) kleuren; geef geloofsgemeenschappen een sterke mate van zelfstandigheid. De ontmoeting werd afgesloten met een vesper in het koorgedeelte van de Hooglandse Kerk. ds. Ton Jacobs

Leids Kerkblad | 15

Hervormde Marewijkgemeente Predikant: ds. T. Jacobs, Edelkarper 28, 2318 NK Leiden, tel. 071 - 8870207, [email protected] Scriba: Jan en Tineke Domburg, Loevestein 42, 2352 KP Leiderdorp, tel. 071 - 5897816, e-mail: [email protected] Penningmeester: P. Jasperse, Postbus 62, 2300 AB Leiden, tel. 071 - 5610122, [email protected] Bankrekeningnr.: 1720266 t.n.v. Hervormde MarewijkgemeenteWijkkerk: Marekerk, Lange Mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208 Wijkkerk: Marekerk, Lange Mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208 Beheerder kerk en wijkgebouw: P. Breedijk, tel. 06 - 57721473 Website: www.marekerk.nl

De diensten Bevrijdingsdag Dit jaar valt 5 mei op een zondag. Dat is een extra reden om bij dit onderwerp stil te staan in de morgendienst. Het thema ‘oorlog en vrede’ is helaas nooit passé. Iedere dag worden wij (op)geroepen om inhoud te geven aan onze vrijheid. De Bijbel is hierbij een onmisbaar boek!

Hemelvaartsdag In hoeverre is dat eigenlijk een feestdag? Met Kerst vieren we dat Jezus is geboren. Maar op Hemelvaartsdag moeten we vieren dat hij afscheid heeft genomen. En wat is eigenlijk de toegevoegde waarde van dit feest t.o.v. Pasen? Toch denk ik dat wij de Here en onszelf tekort doen als wij zo oppervlakkig met dit feest omgaan. Hemelvaart is het uitroepteken achter Pasen.

Geboren Op 22 maart is Eva Jacoba Geluk geboren; dochter van Jan en Carline Geluk en zusje van Rosa, Hans en Laurens (Prinsenstraat 25, 2316 HH Leiden). Eva is op zondag 21 april in de Marekerk gedoopt. In deze dienst hebben wij ons mogen verheugen over Gods goedheid aan de hand van Psalm 87. Op vrijdag 12 april is bij Nathan en Annemieke van der Roest een zoontje geboren (Prins Frederikstraat 30, 2316 CK Leiden). Hij heet Benjamin. Hij is thuis geboren, maar moest daarna opgenomen worden in het LUMC. Inmiddels gaat het weer goed met hem.

Huwelijken Op 31 mei hopen Jeroen van der Wal & Saskia Maas te gaan trouwen. De trouwdienst begint om 19.00 uur en wordt

Pinksteren In de morgendienst staan wij nu alweer jaren stil bij onze missionaire opdracht. Dit jaar willen wij het dichtbij huis houden. Samen met de WMS (Werkgroep Missionair Stadswerk) zal ik deze dienst voorbereiden. In deze dienst wil de WMS ook de plannen voor het komend jaar toelichten.

Jeugddienst 2 juni In deze jeugddienst hoop ik zelf voor te gaan. In samenspraak met de jeugddienstcommissie hebben wij gekozen voor 1 Koningen 3. Daarin komen wij de jonge koning Salomo tegen die mag wensen wat hij graag wil hebben. Stel dat wij zo’n aanbod krijgen. Wat zouden wij dan kiezen?

Sacramenten Op zondag 9 juni staat er een doopdienst gepland. Een week later hopen wij het Heilig Avondmaal te vieren. Zo mogen deze twee sacramenten elkaar prachtig opvolgen - ook in de tijd.

16 | Leids Kerkblad

gehouden in de Marekerk. In deze feestelijke dienst zal ook MareVocale van zich laten horen. We wensen hen een prachtige dag toe en een gezegend leven met elkaar. Saskia is een geboren ‘Marekerkster’; ze gaat ons nu verlaten: ze gaan wonen in Alkmaar (Nieuwpoortslaan 48, 1815 LP). Op 12 juni hopen Piet van Hekke en Caroline Ruit te gaan trouwen. Het zijn twee (ex)studenten die vorig seizoen belijdenis van het geloof in de Marekerk hebben afgelegd en ook helemaal bij onze gemeente zijn gaan horen. Deze trouwdienst begint om 19.30 uur, eveneens in de Marekerk. Ook hen

wensen wij een mooie trouwdag toe en Gods zegen in het leven erna. Hun woonadres wordt Ravenhorst 14, 2317 AH Leiden. ds. Ton Jacobs

In memoriam dr. Sijtse Meijers Op 19 maart is, bijna 85 jaar oud, overleden onze oud-wijkpredikant dr. S. Meijers. Hij diende onze gemeente van 1976 tot zijn emeritaat in 1990. Hiervoor Hoog Blokland, Ameide-Tienhoven en Ermelo. In zijn Leidse periode promoveerde hij in 1979 op ‘Objectiviteit en Existentialiteit’, een origineel en briljant proefschrift. Sijtse Meijers was een krachtig prediker, staand in de reformatorische traditie, bewogen en Christus centraal stellend. Hij was uitnemend en overtuigend in de dialoog en schuwde het publieke debat niet. Bovendien was hij actief in de synode en publiceerde met geestverwanten verschillende boeken, op zijn eigen wijze anticiperend op de tijdgeest. Na zijn emeritaat mocht hij nog vele jaren dienstbaar zijn in de verkondiging van het Woord. Steeds bewogen en tot het laatst met kracht. De laatste jaren van zijn leven werden gete­ kend door een afnemende gezondheid. Hij mocht vredig ontslapen in de nabijheid van zijn lieve echtgenote W.H. Meijers–van Meer die hem al die jaren,

Agenda ruim 59 jaar, op ontroerende wijze tot hulp is geweest. Bij het open graf werd gezongen op zijn verzoek; U zij de glorie, opgestane Heer, U zij de victorie, nu en immermeer. Hij wist zich geborgen bij zijn God. Wij geloven dat dat voor hem werkelijkheid geworden is. Hans Gerritsen

Belijdeniscatechisatie Op 24 maart hebben we met vijf jonge mensen belijdenis van ons geloof afgelegd in de morgendienst. Dit was voor ons een heel speciale gebeurtenis, omringd door zoveel gemeenteleden, familie en vrienden. Voor ons vijven stond deze dienst aan het einde van meer dan 20 avonden belijdenis­ catechisatie. Tijdens die avonden hebben we onder de enthousiaste leiding van de dominee de grote thema’s van het geloof behandeld. Onderwerpen als de doop, het avondmaal en de drie-eenheid zijn voor leken vaak moeilijk te begrijpen, maar dankzij wat theologiecolleges van de dominee zijn deze en veel meer geloofszaken voor ons een stuk

zondag 5 mei ‘s morgens kerkdienst; thema ‘bevrijding’. donderdag 9 mei Hemelvaartsdienst zondag 19 mei - Pinksteren ’s morgens speciale dienst in samenwerking met de WMS en met medewerking van MareVocale zondag 26 mei ’s middags - themadienst (zondag 20 HC) vrijdag 31 mei 19.00 uur - trouwdienst van Jeroen van der Wal en Saskia Maas zondag 2 juni ’s morgens - jeugddienst zondag 9 juni ’s morgens - doopdienst woensdag 12 juni 19.30 uur - trouwdienst van Piet van Hekke en Caroline Ruit zondag 16 juni viering en dankzegging - Heilig Avondmaal zondag 23 juni ’s middags - themadienst (zondag 21A HC)

Terugblik op twee maanden in Guinee voor Mercy Ships

duidelijker geworden. We hebben geleerd dat een bepaalde theologische basis voor een christen onmisbaar is. Het geloof is immers niet alleen een zaak van het gevoel, maar ook van het verstand. De laatste catechisatie-avond was de aannemingsavond. Deze avond hebben we bij de dominee thuis samen met leden van de kerkenraad een Bijbelstudie gedaan en onze motivatie om belijdenis te doen uitgelegd. Ook hebben de kerkenraadsleden ons het een en ander verteld over de Marewijkgemeente. Nu kijken we terug op een goed en gezellig seizoen waarin we veel hebben geleerd, van de dominee maar ook van elkaar. We hebben meer leren begrijpen van God en de Bijbel, en de prachtige dienst waarin we hebben beleden God als gids in ons leven aan te nemen en zijn gemeente te willen dienen, was voor ons een heel bijzondere afsluiting. Jan-Pieter Bos

Begin 2013 ben ik twee maanden naar Guinee geweest, om daar als verpleegkundige te werken voor de organisatie ‘Mercy Ships’. Deze internationale christelijke hulpverlenings- en ontwikkelings­ organisatie biedt daar medische hulp aan de allerarmsten. Deze hulp wordt gegeven vanuit het hospitaalschip de Africa Mercy. De focus ligt op aangezichts-, oog-, plastische- en algemene chirurgie, incontinentie­problematiek na langdurige bevallingen, orthopedie, en tandheelkunde. Het schip verblijft ongeveer tien maanden in de haven van een – meestal – West-Afrikaans land, om vervolgens een ander land te bedienen. Alle bemanningsleden, zowel medisch als ondersteunend personeel, werken vrijwillig en vanuit christelijke overtuiging. Ik heb veel indrukken opgedaan, kwam ogen, oren en armen te kort. Wat een bedrijvigheid op zaal, wat een kleurrijke mensen en wat een liefde voor ritme, muziek en dans. Maar ook, wat een indrukwekkende en verminkende aandoeningen soms, en wat een

schaamte brachten die met zich mee. Mensen die hun gezicht verborgen achter een doek, of zich onder een laken aan het zicht van ons en medepatiënten onttrokken. Patiënten met ieder hun eigen taal en verhaal. Via lokale vertalers luisterden we naar verhalen van eenzaamheid: verlaten door echtgenoot en familie (kinderen soms door ouders), verstoten uit de gemeenschap, gemeden als was men door een duivel bezeten. Armen kwam ik te kort om deze mensen te laten voelen dat ze geliefd zijn, hoe beschadigd ze soms ook waren. Veel namen staan in mijn geheugen gegrift en gezichten op mijn netvlies. Vooral de geschonden gezichten van mensen die meerdere reconstructieve operaties nodig hadden. Zij verbleven lang op de afdeling en toonden ons behalve hun verdriet en schaamte ook veel veerkracht, vrolijkheid en vertrouwen. Patiënten voelden zich veilig en bloeiden op. Als medisch- en verpleegkundigteam van ‘all over the world’ konden we, vanuit de liefde van Christus, deze patiënten hoop en genezing brengen. Annemarie Rijkaart

Leids Kerkblad | 17

Maranathawijk

Wijkpredikant: vacant Kerkelijk werker: Mario Boelen, tel. 06 - 5190 3576, e-mail [email protected] Consulent: dr. G.J. Venema (Vredeskerkgemeente, gegevens: zie aldaar) Scriba: Bas van Velzen; Coornhertstraat 7, tel. 071 - 5132551, e-mail [email protected] Bankrekening: 240776, t.n.v. Protestantse Maranathawijkgemeente Leiden Wijkkerk: Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden Website: www.vredeskerk-leiden.nl Kerkdienst op internet: www.kerkomroep.nl Wijkcentrum “De Wijkplaats”: Topaaslaan 23, 2332 JC Leiden Tijdelijk beheerder: Jacintha Groen, tel. 071 - 5763372, e-mail [email protected] Auteur niet ondertekende artikelen: Mario Boelen

Ter nagedachtenis

Op zijn 77e verjaardag overleed op 27 maart Johannes Jacobus van der Blom, partner van Jo Kanbier. Al enige jaren kampte hij met een kwaadaardige aandoening. Toen hij met een complicatie daarvan in het ziekenhuis belandde, ging zijn gezondheid snel achteruit. In het ziekenhuis was hij eerst nog de opgewekte joviale man zoals we hem kenden. Tijdens een bezoek in het ziekenhuis mochten hij en Jo, de handen ineen, Gods zegen ontvangen. Jan hield van bloemen; hij was lange tijd werkzaam bij de gemeentelijke plantsoenendienst en in hun huis staan veel orchideeën, zijn lievelingsbloem, die ook op de rouwkaart prijkt. Jan heeft in de Vredeskerk / Maranathawijkgemeente enkele jaren geleden zijn plekje en zijn draai gevonden. En ook zijn God en Herder. In een dankdienst voor zijn leven, op woensdag 3 april, hebben wij dan ook afscheid van hem genomen met de troostrijke en bemoedigende woorden van Psalm 23: “De Here is mijn herder, mij ontbreekt niets.” Jo, de kinderen en de kleinkinderen wensen we Gods troostende nabijheid bij het dragen van het verlies van Jan.

Schouwenhove, mevrouw Dineke Roorda Er zijn veel vrijwilligers betrokken bij de maandelijkse woensdagmiddagkerkdiensten in serviceflat Schouwenhove, zowel uit Schouwenhove zelf als uit de Maranathawijkgemeente. We zetten meestal niet vrijwilligers apart in het zonnetje. We willen u echter nu wel berichten over mevrouw Dineke Roorda, van wie u in het vorige kerkblad een

18 | Leids Kerkblad

mooie foto afgedrukt vond. Mevrouw Roorda werd namelijk na een week ziekenhuis op 28 maart opgenomen in het verpleeghuis Leythenrode na een hersenbloeding. Zij was thuis onwel geworden en werd met spoed naar het Rijnland Ziekenhuis gebracht. Gelukkig is haar herstel daarna voorspoedig gegaan en hoopt zij (als u dit leest) weer thuis te zijn. Ik mocht haar bezoeken en kon een levendig gesprek met haar voeren. Zij heeft gelukkig geen uitvalverschijnselen. Zij vertelde onder meer dat zij tijdens haar verblijf in Leythenrode jarig was en dat zij verrast werd met slingers aan haar bed en zingende verpleegkundigen! Gelukkig woont één van haar dochters dicht bij Leythenrode. Dat is heel fijn. Mevrouw Roorda zal de eerstkomende bijeenkomst in Schouwenhove niet van de partij kunnen zijn, maar in april kunnen wij gelukkig gebruik maken van de diensten van de heer Wim Hagen. Daar zijn we dankbaar voor! Met een welgemeende wens voor het verdere herstel van mevrouw Roorda wil ik dit stukje beëindigen. Elly Venekamp-Van Hal

weten aan Bea Anes, telefoon 5768909 of aan Willy van Hal, telefoon 5315216. Indien nodig wordt vervoer naar de kerk en terug naar huis geregeld!

Maaltijden tijdens de Veertigdagentijd Op de woensdagen in de Veertigdagen­ tijd kwamen, zoals gebruikelijk, mensen uit de Maranathawijk­gemeente bij elkaar in De Wijkplaats om een eenvoudige maaltijd te vieren. Verschillende hobbykoks uit de gemeente maakten de gebruikelijke sobere, maar toch ook lekkere éénpansmaaltijden. De maaltijden werden steeds afgesloten met een

Ontmoetingsdag Op vrijdag 24 mei wordt de jaarlijkse ontmoetingsdag gehouden. Mensen die aan huis gebonden zijn door ziekte of ongemak en doorgaans niet in de gelegenheid zijn naar de kerk te komen, worden speciaal voor deze dag uitgenodigd. ’s Ochtends om 10.45 uur vieren we samen een dienst van Schrift en Tafel. Dominee Venema zal voorgaan. Na de lunch volgt een middagprogramma met zang en verhalen, verzorgd door mevrouw Van Zwieten en mevrouw Van Vreedendaal. Na een verfrissing is er een afsluiting door mevrouw Hulsman. De ontmoetingsdag is elk jaar weer een bijzondere gebeurtenis. Wilt u deze dag ook graag meemaken? Laat u het dan

korte vesperdienst. De collectes waren dit jaar bestemd voor de bouw van een nieuwe kerk en school voor een Lutherse gemeente in Paramaribo. Dat lijkt ver weg, maar is dat eigenlijk ook weer niet, want de pastor Michael Stewart is de broer van Jacintha Groen-Stewart, ouderling uit de Maranathawijk­ gemeente. De gezellige maaltijden waren wederom een succes. In de eerste plaats als inspirerende ontmoetingen met elkaar op weg naar Pasen. De collectes leverden een totaal van € 535 op, dat door de wijk werd aangevuld tot € 750.

Agenda Tijdens de laatste maaltijd werd een PowerPoint presentatie gegeven over de Lutherse gemeente in Suriname. Via Skype probeerde Michael Stewart de gemeente toe te spreken en te bedanken. Dat lukte helaas maar half. De paasmaaltijden zijn aanleiding om vaker gezamenlijke maaltijden te organiseren gedurende de rest van het jaar. Jose van het Veld-Van Breda en Jacintha Groen-Stewart gaan dat voorbereiden. De eerste maaltijd zal – hoe kan het anders – in het teken staan van de Surinaamse keuken. Aankondiging van tijd en plaats volgt nog. Ook mensen van andere wijken zijn welkom. Jacintha Groen-Stewart

Avondmaal in Robijnhof Op woensdag 20 maart was er een avondmaalsviering in de Robijnhof, waarin ds. Henk Schouten voorging en zelfs ook de samenzang op de piano begeleidde. We waren met 21 mensen en het was een mooie en ontroerende dienst rond het thema ‘de poort van de schaapskooi’. Wie niet fit genoeg was om te komen, kreeg op de eigen kamer brood en wijn aangereikt. Overigens, ter verantwoording: de opbrengst van de collecte bedroeg € 118,20. Lia van der Laan

Verantwoording Binnengekomen is een gift van dhr. B. voor de Istihazacommissie: € 10,00. De inhoud van de Istihazabusjes bedroeg € 157,26. Alle gevers hartelijk dank. Wilt u onze zustergemeente in Istihaza, Roemenië steunen, dan is het banknummer 63592 t.n.v. Istihazacommissie, Leiden. De opbrengst van de collecte in Schouwenhove van 20 maart bedraagt € 125,20 (na aftrek van de onkosten). Dit bedrag is bestemd voor de Stichting Leergeld. De opbrengst van de kerstcollecte van 2012 was € 2.115,00. Hiervan worden de kerstattenties en het kerstfeest voor de jeugd bekostigd. Ouderen in onze wijk van 75 jaar en ouder werden verblijd met een groet en een kerstster. Hartelijk dank voor uw bijdrage. Willy van Hal penningmeester Istihazacommmissie, penningmeester werkgroep Schouwenhove, coördinator kerstattenties

Elke dinsdagmiddag, vanaf 15.00 uur buurtmiddag (ontmoeting en kinderspel), De Wijkplaats Elke donderdagavond, vanaf 19.00 uur fietsenreparatie, De Wijkplaats Zondag 5 mei, 14.30 uur afscheidsdienst van ds. Piet Warmenhoven (Leiden Zuidwest), Antoniuskerk, Boshuizerlaan 11 Dinsdag 7 mei,13.30 uur vrouwenmiddag over ‘Geloof en opvoeding’, De Wijkplaats Dinsdag 7 mei, 20.00 uur gespreksavond ‘Al het Goede komt van boven’: zegen / zegenen / zegening, De Wijkplaats Woensdag 15 mei, 15.00 uur kerkdienst in Schouwenhove, voorganger Mario Boelen Donderdag 16 mei,14.30 uur inloop met koffie / thee en ontmoeting, De Wijkplaats Vrijdag 24 mei, 10.45 uur ontmoetingsdag in De Vredeskerk (zie artikel) Vrijdag 24 mei, 14.30 uur Bijbelgesprekskring ‘Vrouwenverhalen’, Robijnhof (Vijverzaal) Vrijdag 24 mei, 16.00 uur Bijbelgesprekskring ‘Vrouwenverhalen’, Schouwenhove Zondag 2 juni, 15.00 uur Open Podium, Vredeskerk Dinsdag 4 juni, 13.30 uur vrouwenmiddag: bloemen van stof maken, De Wijkplaats Woensdag 19 juni, 15.00 uur kerkdienst in Schouwenhove, voorganger pastor Henk van Breukelen Donderdag 20 juni, 14.30 uur inloop met koffie / thee en ontmoeting, De Wijkplaats

Oegstgeest en de Maranathawijk­ gemeente een week lang gesport in de Hoge Mors. Daarna is er om de week sport en spel georganiseerd. Het resultaat is contact met de buurtbewoners, met de kinderen en met jongeren. Het is de bedoeling om in de komende zomervakantie (van 22 tot en met 26 juli) hetzelfde te gaan doen. Sport, spel, streetdance, sketches en meer. Voor die

week zoeken we mensen die willen meehelpen met allerlei hand- en spandiensten. Lunch klaarmaken, drinken schenken, BBQ organiseren, mee sporten en meer. Vindt u het leuk om mee te helpen, dan kunt u contact opnemen met Ruud en Mieke van Delft tel. 071-5318453; mail [email protected] Thijs van Varick

Athletes In Action in Leiden Afgelopen zomervakantie is in samenwerking met Crossroads Leiden, de Nederlands Gereformeerde Kerk te

Leids Kerkblad | 19

Vredeskerk Predikant: dr. G.J. Venema, Voltastraat 22, 2316 DN Leiden, tel. 071 - 5137919, [email protected] Scriba: mw. R. Smit, p/a Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden, [email protected] Penningmeester: Th. Weizenbach, Van Vollenhovenkade 5, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5149092 Bankrekeningnr.: 8285572 t.n.v. Protestantse wijkgemeente Vredeskerk Wijkkerk: Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5142317 Koster/beheerder: H. Holswilder, [email protected] Website: www.vredeskerk-leiden.nl

Tussen Pasen en Pinksteren tellen we de dagen, vol verwachting. De geestkracht van de Opgestane Heer hebben we nodig in een wereld waarin mensen lijden, en waarin we tegelijk onze dank willen uitspreken voor het goede dat mensen kunnen ervaren. Het is die kracht die we zoeken, in de diensten in de Vredeskerk, maar ook in de ontmoetingen op andere momenten en andere plaatsen.

vrouwen, maar jij overtreft ze allemaal’ (31:29). Tini Schraa is daarna in besloten kring gecremeerd in crematorium Rhijnhof. Op 13 april is overleden Cornelia Dingina Capel-Roeloffs. Corrie Capel is 80 jaar oud geworden. Zij woonde al enige tijd in zorgcentrum Overrhyn en leefde daar in haar eigen wereldje, met herinneringen aan vroeger en soms ook momenten van contact met degenen die haar trouw bezochten. In de periode vóór zijn overlijden woonde haar man Jan eveneens in Overrhyn. Daarvóór waren ze bijna buren van de kerk, in hun huis aan de Van den Brandelerkade. De afscheidsdienst van Corrie Capel was op vrijdag 19 april in de Vredeskerk. Voorganger was mevrouw Ellen Kruijt, geestelijk verzorger van Overrhyn. Corrie Capel is begraven op Rhijnhof. De gedachtenis van Pieter Holswilder, Jantina Willemina Schraa-Vogel en Cornelia Dingina Capel-Roeloffs zij hun familie en ons allen tot zegen.

Ontmoetingsdag Gedachtenis Op 20 maart is de heer Pieter Holswilder overleden, 92 jaar oud en wonend aan de De Sitterlaan. Tot op de dag van zijn overlijden was hij een actieve man, die gretig en snel leefde. Hij was betrokken bij andere mensen en hield van gezelligheid. Zo heeft hij in de Vredeskerk met plezier de bijeenkomsten van de bejaardensoos bijgewoond. Tijdens een kort verblijf in de Lorentzhof is hij plotseling overleden. Op Witte Donderdag is de dankbaarheid voor zijn leven uitgesproken in een dienst in de Vredeskerk. We hebben Psalm 23 en Johannes 10 gelezen, over God als de Herder die voor ons zorgt. Daarna hebben we Pieter Holswilder naar zijn graf op Rhijnhof gebracht.

20 | Leids Kerkblad

Mevrouw Jantina Willemina SchraaVogel is op 6 april overleden, 80 jaar oud. Tini Schraa was al enige tijd ziek. Zij werd thuis, aan de Vrouwenweg, met liefde verpleegd door haar man en kinderen, en is daar ook gestorven. Samen met haar man heeft zij vele reizen gemaakt, de hele wereld over. Tijdens een bezoek aan haar kleindochter in de Verenigde Staten openbaarde zich haar ziekte. Ze liet zich echter niet uit het veld slaan en bleef met vreugde vertellen over de ervaringen in allerlei landen, alsof ze de volgende dag weer het vliegtuig zou gaan nemen. De dienst bij het afscheid in de Vredeskerk was vervuld van dankbaarheid. We hebben gelezen uit Spreuken, waar de man over zijn vrouw jubelt: ‘Er zijn veel sterke

Op vrijdag 24 mei wordt de jaarlijkse ontmoetingsdag gehouden. Mensen die aan huis gebonden zijn door ziekte of ongemak en doorgaans niet in de gelegenheid zijn naar de kerk te komen, worden speciaal voor deze dag uitgenodigd. ’s Ochtends vieren we samen een dienst van Schrift en Tafel waarin dominee Venema zal voorgaan. Na de lunch is er een kort middagprogramma, met zang en verhalen. De ontmoetingsdag is elk jaar weer een bijzondere gebeurtenis: niet alleen een gezellige dag, maar ook bijzonder om elkaar zo in de kerk te ontmoeten! De uitnodigingen zijn al bezorgd, maar als u die niet hebt ontvangen en toch graag wilt komen, laat u het dan weten aan mevrouw Hulsman, tel. 071 5123243 of mevrouw van Vreedendaal,

tel. 071 5142087. Als u dat wenst, wordt vervoer naar de kerk en terug naar huis geregeld!

Doopdienst Op zondag 16 juni is er een feestelijke dienst, waarin vier kinderen worden gedoopt! Pepijn Isaac Jan werd geboren op 29 november 2012. Hij is de zoon van Sven en Liesbeth Balfoort uit de Hartman­ straat. Pepijn komt nog maar net kijken, maar heeft toch al wortels in de Vredeskerkgemeente als kleinzoon van dominee Jan Nauta, voorheen predikant van onze gemeente. Suze Josefien is nog erg jong: ze is geboren op 14 maart. We wensen de ouders, Willemien van Pijkeren en Pim Jaspers, veel geluk toe. En natuurlijk feliciteren we ook Simon en Mara met de komst van hun zusje. Het wordt nóg gezelliger in de Watergeuzenstraat! Merlijn Hendrik Jan, geboren op 18 november 2010 en Feline Maria Elisabeth, geboren op 4 september 2012 zijn zoon en dochter van Ton Porskamp en Nanda van der Ham uit de Franchimontlaan. Ton en Nanda hebben onlangs kennis gemaakt met de Vredeskerkgemeente en willen graag hun kinderen laten dopen. We heten hen van harte welkom! We hopen op een mooie en inspirerende dienst, waarin we onze dank uitspreken voor het leven van deze jonge kinderen, dat wordt toevertrouwd aan hun ouders en allen om hen heen.

ik ben ervan overtuigd dat dit niet geldt voor de behoefte aan zingeving en geloofsbeleving. Als kerk ligt hier dus niet alleen een uitdaging, maar volgens mij zelfs een zorgplicht! Dat wat wij in de Vredeskerk met elkaar hebben, dat willen we toch graag delen?’ Over de vraag hóe dat kan, is Elly nu in het kader van haar studie bij het Instituut Godsdienst­wetenschappen volop aan het nadenken. ‘Het is geweldig dat ik nu leer de juiste vragen te stellen! En soms is dat belangrijker dan antwoorden vinden.’ Elly legt haar ambt als diaken neer, omdat ze door haar studie tijd tekort

Gebleken is dat de Vredeskerkgemeente een bijzondere plek is waar ik mij thuis voel. Een plek ook die ik koester en waar­ voor ik heel dankbaar ben. Op een dag hoop ik vanuit die dankbaarheid iets aan de gemeente te kunnen teruggeven. Tot dat moment groet ik een ieder hartelijk!’ We bedanken Elly voor haar inzet en wensen haar alle goeds! Marijke Boter.

Rondom de eredienst In de komende tijd is er een aantal gastvoorgangers, die allen goede bekenden in de Vredeskerk zijn: Op zondag 5 mei zal ds. B.J.J. (Bert) Boter uit Voorschoten voorganger zijn. Op zondag 12 mei is te gast ds. F.A. (Francis) Benthem, voorheen geestelijk verzorger van Rivierduinen.

Interview Elly Mulder Op zondag 21 april heeft Elly Mulder na bijna zeven jaar haar ambt als diaken neergelegd. Samen met haar blikken we terug op deze periode. ‘Het ambt van diaken kent een liturgische en een bestuurlijke kant, als ik dat zo mag uitdrukken,’ zegt ze. ‘In het verzorgen van de voorbeden, de liturgische kant, heb ik steeds gezocht naar de stem van de gemeente. Ik heb dit altijd met plezier gedaan, hoewel het niet altijd eenvoudig was. De bestuurlijke kant heeft mij zowel voldoening als de nodige hoofdbrekens bezorgd.’ De afgelopen jaren heeft Elly zich met name beziggehouden met communicatie, vanuit het verlangen een brug te slaan tussen kerk en wereld. Juist dat spanningsveld boeit haar enorm. ‘De kerken mogen dan wel ‘leeglopen’,

komt om hieraan goed invulling te geven. Dat geldt ook voor andere activiteiten binnen de Vredeskerk, in het bijzonder de eetgroep Samen aan Tafel. ‘Maar,’ zegt ze, ‘na de zomer hoop ik van harte dat mijn studierooster mij weer in staat stelt hieraan mee te doen!’ Diaken zijn voor de Vredeskerk heeft Elly veel gebracht. ‘Ik heb geleerd in het openbaar te spreken en ik heb de kans gekregen om samen te werken met veel aardige, leuke, creatieve mensen die ik anders niet zou hebben ontmoet,’ vertelt ze. ‘Maar ik vrees ook dat ik mijn medekerkenraadsleden soms tot wanhoop heb gedreven met mijn ongeduld en mijn ‘kritisch idealisme’, zoals ik het noem.

Op zondag 9 juni gaat ons gemeentelid Henk Boter voor. Aan de dienst wordt meegewerkt door de cantorij o.l.v. Liesbeth Boertien. Op zondag 23 juni is drs. R.F. (Robert) Prang te gast. Verder zijn er in deze periode naast de doopdienst van 16 juni (zie hiernaast) nog twee bijzondere diensten: Op zondag 19 mei is het Pinksteren. We vieren dan een dienst van Schrift en Tafel, voor jong en oud. Op zondag 2 juni is er een jeugddienst, voorbereid door de tieners van de jeugdkapel. Het thema van de dienst zal zijn: ‘goed en kwaad’. De keuze lijkt makkelijk, maar is dat in de praktijk ook zo? Is wel altijd duidelijk wat goed is, en wat kwaad? En hoe spreekt de Bijbel hierover? In deze dienst zullen we hieraan op een bijzondere manier aandacht besteden!



Met een hartelijke groet en tot ziens in en rondom de eredienst, dominee René Venema

Leids Kerkblad | 21

Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest Predikant: Piet Warmenhoven, tel. 071 – 3100007, [email protected] Ouderenwerker: Casper van Dongen, [email protected] Kerkelijk opbouwwerker: Sity Smedinga, tel. 06 81118017, [email protected] Scriba: H. van der Vlist, Tommy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 – 5790677 Penningmeester: mw. E.T. van der Vlist-Zandstra, Tommy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 – 5790677 Bankrekeningnr.: 534930 t.n.v. penningmeester Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest Geluidsopname vieringen: Siem Roosendaal, Jacob van Campenlaan 100, 2321 GG Leiden, tel. 071 – 5728274 Wijkkerk: Antoniuskerk, Boshuizerlaan 11, 2321 TS Leiden (vieringen: zondag 09.15 uur) Wijkcentrum: ‘De Verdieping’, Stevensbloem 269, 2331 JD Leiden, tel. 071 – 8882393 Website: http://leidenzuidwest.protestantsekerk.net

PASEN, HEMELVAART EN PINKSTEREN OP DE OLIJFBERG Wij vieren in onze wijkgemeente Hemelvaartsdag (dit jaar 9 mei) niet apart. Voor mij wat vreemd: want overal waar ik kerkenraadslid/predikant ben geweest, werd het gevierd, met hoe weinigen ook. De meest bijzondere Hemelvaartsviering beleefde ik in Jeruzalem. Ik leidde een groep Haagse gemeenteleden door Israël, tezamen met leden van onze Leipziger zustergemeente. Het was kort na ‘de Wende’, en precies op Hemelvaartsdag stonden we op de Olijfberg rondom het piepkleine kapelletje met daarin de steen (met voetafdruk) vanwaar Jezus zich zou hebben afgezet naar de hemel. Een islamitisch kapelletje, want ook moslims geloven dat ‘Isa’ ten hemel is gevaren. Diepe indruk en een beetje lacherigheid - vanwege die steen met voetafdruk - wisselden elkaar af… maar de indruk won: áls de Hemelvaart van Jezus ergens had plaatsgevonden, dan hier! We lazen Handelingen 1.

en aarde, Geest en Troost, het gebod der Liefde en ‘jullie in Mij en Ik in u’. Jezus legt in al deze teksten de verbinding tussen God en zijn leerlingen/ons, en tussen ons en de hemel: de hemel staat op zijn minst: gáát - open. De Geest - de Trooster - kómt en ìs er al, in het licht van het hemelse gebod der liefde: één beweging van Pasen, Hemel(vaart) en Pinksteren. De deur der schapen is open. Het is in Christus goed op aarde voor wie Zijn gebod der liefde zal aanvaarden:.... Dat zegt ons het Evangelie naar Johannes… ‘Vrees niet klein kuddeke!’… Dat zei en beleefde ik ook op de Olijfberg. ds. Casper van Dongen

ontgaan!): ‘waardeloze preek, ik wou dat ik in mijn bed was blijven liggen!’ of ‘Fantastische preek dominee, alsof een engel uit de hemel tot ons sprak’, en alles daartussen. En dat ging dan over dezelfde preek! Ik ben er twintig jaar gebleven. Daarna deed ik de klinisch-pastorale vorming (KPV) in Nijmegen o.l.v. Wim Rooijakkers.

Na ruim 35 jaar waarvan de laatste vier in Leiden ben ik vanaf 1 mei niet langer predikant in dienst van een gemeente. Het was een voorrecht dit werk te mogen doen en het werd steeds mooier. Ik begon januari 1978 in Koog-Zaandijk.

Toen Breda, tien jaar. Ik werd predikant van de Pelgrimskerk, een heerlijke lichte kerk met enthousiaste mensen, later helaas gesloten. Geheel andere mensen dan in de Zaanstreek, gemiddeld veel ouder, maar jong van geest. Het was geducht omschakelen. Van de rechtvoor-zijn-raap Zaankanters nu het bourgondische Breda, waar je veel kon zeggen maar het wel altijd vriendelijk en hoffelijk moest doen. Na een paar jaar werd ik naast het gemeentewerk een protestants pootje in het door bisschop Muskens (gestorven 17 april) opgezette

Zaankanters, niet gewend na te denken voor ze wat zeggen. Je hoefde nooit te klagen dat je niet wist wat je aan ze had. Na de preek vertelden sommige gemeenteleden je precies wat ze van je preek vonden, rechtstreeks of tegen anderen (maar wel zo dat het jou niet kon

oecumenische stadspastoraat. Een dag in de week (later twee dagen) samenwerken met gave katholieke collega’s en alle mogelijke cursussen geven, ik deed meestal de Bijbelse onderwerpen. Een fijne tijd. De laatste vier jaar Leiden Zuidwest.

Afscheid

In ‘onze’ Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest is dus geen Hemelvaartsdienst. Ik lijd daar niet onder, omdat Pasen en Pinksteren bij elkaar horen in één grote doorgaande beweging. Steeds minder beleef ik Pasen als ‘los’, met daarna veertig dagen ‘niets’, dan Hemelvaart ‘los’, dan weer tien dagen ‘niets’, en dan Pinksteren ‘los’. Juist nu we dit jaar uit Johannes lezen, is de éénheid van Pasen, Hemelvaart en Pinksteren me duidelijker - en liever dan ooit: het is één grote beweging. Na het paasevangelie uit Johannes 20 zijn we weer terug gaan lezen (dat kan in Johannes): uit Johannes 10 (de Goede Herder, met de deur der schapen), Johannes 14 (het huis mijns Vaders en de Trooster –de Heilige Geest), en Johannes 15 (de ware Wijnstok). Overal is de tekst doordesemd van hemel

22 | Leids Kerkblad

Agenda 2 mei, 20.00 uur gesprekskring ‘Al het Goede komt van boven’, De Wijkplaats

Wat mij betreft hebben we (Mario, Rinske, Sity en Pieter, nu Casper) een fantastische tijd gehad! Het kostte mij geen moeite het vuur uit mijn sloffen te werken. Helaas is de toekomst niet geheel helder. Toch hoop en vertrouw ik dat er nog veel mooie dingen gaan gebeuren in Leiden en ook in Leiden Zuidwest, al zal mijn aandeel niet groot meer zijn. Ik ga eerst een paar maanden niets doen, maar wil vanaf september weer wat gaan preken af en toe en mensen die dat willen bijbels-hebreeuws leren, om de twee weken twee uur. Laat u het me weten als u dat een aardig idee vindt?

4 mei, 10.30 uur kerkdienst Zuydtwijck 5 mei, 14.30 uur afscheid Piet Warmenhoven, Antoniuskerk 7 mei, 14.30 – 16.30 uur soos, Antoniuskerk 8 mei, 15.30 – 17.00 uur Bijbeluur, Statenhof 15 mei, 14.30 – 16.00 uur Bijbeluur, De Parelvissers 20 mei, 10.30 uur kerkdienst Zuydtwijck 21 mei, 15.00 – 16.30 uur Bijbeluur, Rosenburgh

Ik ben van nature een beetje rebels. Daarom vind ik dit vak zo mooi. Altijd weer blijken Bijbelteksten iets anders te zeggen dan ik op het eerste gehoor denk. De Bijbel schopt mijn gedachten steeds ondersteboven, spreekt altijd nieuw en fris en onverwacht. Het heeft mij nooit een seconde verveeld en een mensenleven is veel te kort om werkelijk enige greep te krijgen op de rijkdom en diepte van de Bijbel. Mijn grote liefde blijft het studeren op Bijbelteksten en die woorden ter sprake brengen voor mensen van onze tijd. Mijn enthousiasme daarvoor is in al die jaren alleen maar gegroeid! Als ik opnieuw mocht kiezen zou ik geen ogenblik aarzelen! Ik dank u dat ik dit werk in uw midden mocht doen! Een hartelijke groet! Piet Warmenhoven

Soos Als u op de tweede dinsdag van de maand in de middag langs de Antoniuskerk loopt, zult u veel stemmen horen, gerinkel, gelach, gezang en gebed. Dan wordt namelijk de soos gehouden. De soos is toegankelijk voor alle bejaarden uit de wijk, kerkelijk meelevend of niet, protestants of niet. Gemiddeld komen er 20 bezoekers per keer. Wij proberen het programma afwisselend te houden. Zo was er dit jaar een spreker van het Hoogheemraadschap van Rijnland, die ons vertelde over water, heeft onze ouderenwerker Casper van Dongen verteld over zijn werk in Den Haag en nu in de wijk en heeft Lida Toonen verteld over haar grote hobby quilten en poppenhuizen maken. Ook hebben wij een gast van “Gilde Leiden” gehad. De eerstkomende soos is op dinsdag 2 mei. Dan zal een aantal dames vertellen over het muziekstuk ‘Die Schöpfung’ en delen hiervan laten horen.

26 mei, vanaf 13.30 uur Gemeentezondag, Antoniuskerk 29 mei, 10.00 – 12.00 uur Mantelzorgontmoeting, Antoniuskerk 31 mei, 18.00 – 21.00 uur maaltijd + levensvragen, De Verdieping 1 juni, 10.30 uur kerkdienst Zuydtwijck 5 juni, 15.30 – 17.00uur Bijbeluur, Statenhof 11 juni, 10.00 – 16.30 uur Boottocht 15 juni, 10.30 uur kerkdienst Zuydtwijck 19 juni, 14.30 – 16.00 uur Bijbeluur, De Parelvissers

U bent van harte welkom om 14.30 uur in de Antoniuskerk. Op 11 juni is er een boottocht! Op verzoek brengen wij dan een bezoek aan het Boezemgemaal te Katwijk om het Hoogheemraadschap in de praktijk te zien. Na deze excursie maken we weer een mooie tocht over de Kagerplassen. Aan boord krijgt u koffie en thee en wordt u een lunch geserveerd. Een ieder kan zich hiervoor aanmelden bij Els van der Vlist, telefoonnummer 06-42367469. De kosten bedragen € 40,00 per persoon, u kunt dit bedrag overmaken op rekeningnummer 534930 o.v.v. boottocht en uw naam. U bent hierbij van harte uitgenodigd. Els van der Vlist

bijeenkomst waar Hans Kapteyn iets zal vertellen en laten zien over zijn ervaringen en bevindingen als waarnemer van EAPPI (onderdeel van de Wereldraad van Kerken) in bezet Palestijns gebied. Ook zal Maaike Hoffer iets komen vertellen over het werk van stichting COME. Deze stichting wil via dialogen het gesprek op gang brengen tussen jongeren, Israëlische en Palestijnse. Iedereen is van harte welkom. De deur van de Antoniuskerk staat open vanaf 13.30 uur.

26 mei ’s Morgens een mooie dienst door en van onze jongeren, ’s middags een boeiende

Leids Kerkblad | 23

Oecumenische geloofs­gemeenschap Merenwijk Pastores: mw. drs. M. Falke-De Hoogh (RK), pastoraal werker, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 06 53249187, [email protected] Vacature PGL mw. ds. E.S. Smidt, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 071 - 5284909, [email protected] Scriba: mevr. J. Langeveld, Stadzicht 105, 2317 RV Leiden Wijkkerkenraad: voorzitter P.J. van den Broek, [email protected]; scriba O. Bloem, [email protected] Algemene Kerkelijke Merenwijkraad: voorzitter mw. Ingrid (I.J.A.M.) Weitenberg, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 071 - 5211963, [email protected], secretaris mw. A.J. Delleman, [email protected] Bankrekeningnr: ING 2581191 t.n.v. Algemene Kerkelijke Merenwijkraad Kerkelijk Centrum de Regenboog, Watermolen 1, 2317ST Leiden,tel. 071 - 5212858 Koster-beheerder: R. van Heijningen: [email protected] Website: www.deregenboogmerenwijk.nl

Verslag bezoek Lodewijkskerk Op zondagmorgen 10 maart ging een aantal mensen vanuit de Regenboog naar de Lodewijkskerk en de Evangelisch Lutherse Kerk. Ze begonnen met het bijwonen van de Heilige Mis in ‘De Lodewijk’. Hoewel niet meer verbonden aan de parochie van de HH Petrus en Paulus ging kapelaan Remery voor in de dienst. Hij verbleef toevallig net in Leiden. In zijn preek richtte hij zich op de situatie rond het conclaaf in Rome. Na de viering leidde Eliza Oudshoorn ons samen met Anne-Marijn en Karel Beenakker rond in het kerkgebouw. Ze leerden ons wat over de historie en de verschillende voorwerpen in de kerk. Ook vertelden ze enthousiast over de kapel van de aanbidding. Na de lunch, die we gebruikten bij

Burgerzaken, ging de tocht naar de Evangelisch Lutherse Kerk. We werden hartelijk ontvangen en kregen een duidelijke uitleg over kerk en geloofsgemeenschap. De dubbele uitleg over de zwaan als symbool binnen de Lutherse Kerk was verrassend. De laatste woorden van Hus? Sober maar indrukwekkend was ook deze oude kerk, die gebouwd werd in 1618 en daarmee de oudste protestantse kerk van Leiden is. Op www.deregenboogmerenwijk.nl is in de videopresentatie te zien dat het weer een interessante en gezellige dag is geweest.

Poëzieavond 15 mei Op woensdag 15 mei is de derde en laatste poëzieavond onder leiding van ds. Ronald da Costa van dit seizoen. De vorige keer raakten we niet uit gepraat over gedichten die over dieren gaan.

Palmpasen Op zaterdagmiddag 23 maart kwam een groep kinderen naar de Regenboog, om daar een palmpasenstok te maken. Op Palmzondag liepen ze trots in optocht met hun stokken door de kerk, waardoor de viering een feestelijk tintje kreeg.

Daarom is het thema nogmaals ‘Dieren’. U kunt ook zelf een gedicht dat over een dier of dieren gaat meebrengen, graag al 15 keer gekopieerd. Wanneer er voldoende tijd is, luisteren wij na de pauze naar enkele teksten van Anna Enquist op de cd ‘Tussen Boven- en onderstem’ met muziek van Ivo Janssen. Dit als aanzet voor een nieuw thema ‘daar zit muziek in’ ( muziek als thema in gedichten). We beginnen zoals gebruikelijk om 20.00 uur, in het Stiltecentrum. Graag aanmelden vóór maandag 13 mei via rijken. [email protected] of tel 521 66 06.

Samen aan Tafel Ook dit jaar bereiden kinderen uit groep 4 of van ongeveer 7 jaar, zich in het ‘samen aan tafel’-project voor op hun eerste Communie of hun Kom aan Tafel. Zes keer komen we bij elkaar om te ontdekken wat dat nu is: die Tafelviering elke zondag in de kerk - dat stukje brood, de wijn die aangeboden wordt. Waarom doen we dat, waarom vinden we het zo fijn om dat te doen, wat heeft het met geloven te maken en wat betekent het voor jou? Met de ouders praten we over het project op twee ouderavonden. Op zaterdag 25 mei oefenen we samen voor de feestelijke viering, zodat de kinderen precies weten hoe het zal gaan en wat ze gaan doen. Zondag 26 mei is dan de feestelijke slotviering van het ‘Samen aan Tafel’-project waarin de deelnemers hun Eerste Heilige Communie of Kom aan Tafel zullen doen.

Webbeheerder gezocht Al een paar jaar beheer ik, gesteund door Corine, de website van de Regenboog. En ik ben niet van plan daarmee te stoppen. Waarom dan deze oproep?

24 | Leids Kerkblad

Agenda Morgengebed: elke woensdag van 09.30 tot 09.45 uur

Eén webmaster is te riskant en een te smalle basis om een actueel fenomeen als een website continu te laten draaien. Ik ben er ook wel eens niet en daarom ijverig op zoek naar een maatje, waarmee ik die taak samen kan uitvoeren. De website draait onder Wordpress als een soort weblog. Het programma Wordpress is een veel gebruikte toepassing en werkt bijzonder gemakkelijk. Je hoeft geen moeilijke html-codes te kennen, maar ik vind het zelf wel makkelijk dat ik daar iets vanaf weet. Het helpt dus wel! Als webmaster beheer je de structuur van de website. Je zet zo nodig nieuwe pagina’s op, maakt een nieuwe indeling of laat pagina’s vervallen. Door het toewijzen van categorieën zorg je dat de zoekfunctie op de website goed werkt. Als webmaster ben je er mede verantwoordelijk voor dat de gegevens op de website actueel zijn. Want als de agenda’s niet bij zijn, de verhalen stokoud of de gegevens over groepen en organisaties niet up-to-date, dan is een website gauw achterhaald en niet interessant meer. De praktijk leert dat het dan handig is als je voeling hebt met wat er in de Regenboog gebeurt. Want helaas komt niet alle informatie spontaan bij mij terecht. Luisteren en je ogen open houden dus! Bij het uitkomen van het Bulletin worden delen digitaal op de website gezet. Het hele Bulletin verschijnt ook als pdf op de website en belandt uiteindelijk in het archief van de website. Voor een aantal activiteiten fungeert de webmaster als postbus. Af en toe moet je dan e-mails doorsturen naar de betreffende mensen. Er zijn plannen om in de toekomst meer interactief, social media-achtig, bezig te zijn. Dan is een webbeheerder als controleur/filter zeer wezenlijk. De website hosten en alles wat daarmee samenhangt is uitbesteed bij PayBasIT. Bas van Erp is onze spil bij die activiteit en dat gebeurt al die jaren zonder problemen. Hij zorgt er voor dat de website technisch draait. Als webbeheerder werk je thuis, vanaf je eigen computer. Groot voordeel: je kunt je tijd makkelijk indelen en hoeft niet naar de Regenboog om dingen te regelen. Voor meer informatie en aanmeldingen: Edo Elstak, [email protected]

Inloop koffieochtend: elke woensdag van 10.00 tot 12.00 uur Repetitie Regenboogkoor: elke woensdag van 20.00 tot 22.00 uur Inzamelen oud papier, metaal en kleding: elke eerste donderdag van de maand van 09.00 tot 21.00 uur Mothers Prayers: elke vrijdag van 10.30 tot 12.00 uur Regenboogdis: elke laatste vrijdag van de maand van 18.00 tot 20.00 uur Regenboog open: elke werkdag van 10.00 tot 12.00 uur Stiltecentrum open: elke werkdag van 10.00 tot 12.00 uur

Wereldtafel

Jongvolwassenen

In de kerkzaal staat sinds 7 oktober 2012 de Wereldtafel. Zij vormt een tweeeenheid met de Tafel van de Heer, waaraan we de maaltijd van de Heer vieren. De Wereldtafel maakt onze verbondenheid met de wereld zichtbaar in het hart, de kerkzaal, van de Regenboog. Bij verbondenheid met de wereld moet niet alleen gedacht worden aan dienstbaarheid aan de wereld of diaconaat, maar aan de onontkoombare werkelijkheid dat wij gelovigen zijn in deze wereld, dat ons geloof in wisselwerking staat met alles wat er in de wereld gebeurt en ons als gelovigen aangaat.

De jongvolwassenen komen op maandag 13 mei bij elkaar in de pastoreskamer. Mocht je het leuk vinden ook een keer te komen: weet je van harte welkom. Je kunt van te voren dan contact opnemen met Wander Gubler, hij kan je er alles over vertellen: [email protected]

De Wereldtafel is de plek waar wij ons bezinnen op die wisselwerking. Aan de wereldtafel vinden na de kerkdienst, aanvang 11.15 uur, gesprekken plaats over geloof en maatschappij. Iedereen is van harte uitgenodigd, ook zij die niet de kerkdienst bijwonen maar wel geïnteresseerd zijn in wat er aan de Wereldtafel wordt besproken. Op zondag 26 mei wordt er aan de wereldtafel gesproken over de invloed van internet en sociale media op het dagelijks leven.

Leids Kerkblad | 25

Evangelisch-Lutherse Gemeente Predikant: vacature Kerkelijk werker: Barbara Heckel MA, Kortenaerstraat 21, 2014 RR Haarlem, tel. 023 – 5444525 Voorzitter kerkenraad: mw. G. Graner-Bijma, Westerdreef 145, 2161 GR Lisse, tel. 0252 – 414887, [email protected] Secretaris kerkenraad: mw. C.C. Pet-Vonk, Muiderkring 217, 2332 BP Leiden, tel. 071 – 5762782, [email protected] Bankrekeningnrs: NL14 INGB 0000 1039 46 en NL63 ABNA 0451 0243 03 t.n.v. ELG Leiden te Lisse Kerk en consistorie: Hooglandse Kerkgracht 26 en 28, 2312 HV Leiden, tel. 071 – 5140783, [email protected] Kosterij: mw. H.J. Schotsman, Middelweg 36, 2312 KL Leiden, tel. 071 – 5140783, [email protected] Website: www.luthersekerkleiden.nl

Pinksteren

Vanuit de kerkenraad

Hoe zal dit zijn geweest voor de aanwezige mensen? Ze zaten bijeen en wachtten. Waarop, dat wisten ze niet precies. Jezus had gezegd dat ze zouden worden gedoopt met de Heilige Geest. Maar hoe voelt dat en hoe weet je dat? Wat een geweldige gebeurtenis moet dat zijn geweest, deze doop met tongen als van vuur die zich op een ieder van hen zetten. De Heilige Geest werd uitgestort over de aanwezige mannen en vrouwen. Het begin van Jezus’ gemeente/kerk waar wij, ook nu nog, deel van uit maken.

Kort geleden heeft Hans Nuhoff te kennen gegeven na zijn tweede termijn als diaken te willen stoppen met zijn werk voor de diaconie en kerkenraad. Na acht jaar vindt hij het tijd geworden dat een ander het overneemt. In zijn periode als diaken heeft hij zich vooral ingezet bij het Diaconaal Centrum De Bakkerij en daar zeer regelmatig ook de vergaderingen bijgewoond. Hiervan werd altijd verslag uitgebracht op de

Ook dacht hij natuurlijk mee met alles wat er in onze kerk aan de orde kwam en wat er geregeld moest worden. We zullen hem in de kerkenraad missen, maar gelukkig heeft hij toegezegd nog wel beschikbaar te zijn voor het uitvoeren van incidenteel voorkomende werkzaamheden. In de dienst van 28 april hebben we als gemeente afscheid van hem genomen als kerkenraadslid. We wensen hem nogmaals veel plezier in zijn extra vrije tijd toe .

Het is voor velen moeilijk om te begrijpen wat de Geest kan betekenen voor een ieder. Wat doet Hij, wie is Hij en in wie leeft Hij? Niet gelovigen weten nog wel iets van Kerst en misschien iets van Goede Vrijdag en Pasen, maar Pinksteren is voor hen een raadsel. Helaas is dit soms ook zo bij gelovigen. Het ontgaat velen dat de Geest de derde persoon is in de Drie-eenheid. God, Zoon en Geest zijn in wezen één en niet te scheiden. Herken je God in Jezus dan is dat door de Geest die je hart, ziel en verstand hiervoor opent. Dat beantwoordt al de laatste twee vragen ‘wie is Hij, en in wie leeft Hij’. Blijft de vraag ‘wat doet Hij?’. Hij is onze Trooster. Hij is de Geest der waarheid die ons wijst op Jezus’ woorden. Hij is het, die aan ons Gods liefde openbaart en ons leert. Hij wijst ons de weg naar de hele waarheid. De Geest leeft in iedere christen, waar Hij ons troost, leert, waarschuwt en de weg wijst tot God. Dit leven kan gevoelige klappen uitdelen maar heeft niet het laatste woord. Wij hebben een toekomst bij onze Heer en dat mogen wij nu al weten door de Heilige Geest. Dat was Jezus’ wens, daarvoor is Hij gekomen om ons een toekomst te geven bij Hem. Open uw hart voor Gods Geest en aanvaard een toekomst met Hem.

26 | Leids Kerkblad

kerkenraadsvergaderingen en kon er bekeken worden of onze kerk een bijdrage wilde leveren aan de diverse acties die er waren. Zo regelde hij de Paasbrodenactie. Verder onderhield hij de contacten met de stichting ‘Orgelstad Leiden’.

Een feestelijke presentatie van het nieuwe Liedboek is op zaterdag 25 mei in de Grote Kerk van Monnickendam. Het eerste exemplaar zal die dag ’s morgens overhandigd worden. Als u erbij wilt zijn kunt u zich aanmelden op www.liedboek.nl. De kerkenraad zal in het najaar een beslissing nemen of ook

Agenda onze gemeente zal overgaan op het nieuwe liedboek. Er komt dan een versie met achterin een liturgisch katern. Zaterdag 1 juni zal de 29e Leidse orgeldag plaatsvinden. Dit jaar is onze kerk ook in het programma opgenomen. Zondag 2 juni zullen we vanaf 16.00 uur een gemeentemiddag houden. Ruth zal

Op dinsdag en woensdag is Barbara Heckel ([email protected]), kerkelijk werker, werkzaam voor onze gemeente. Momenteel is zij met ziekteverlof. Voor dringende zaken kunt u contact opnemen met de voorzitter of secretaris van de kerkenraad Activiteiten van A tot Z Erediensten: 5 mei geen dienst 12 mei drs. G.W. Scholten, viering Heilig Avondmaal 19 mei dr. M. Barnard 26 mei ds. T.S. Smit 2 juni 9 juni 16 juni 23 juni

geen dienst drs. G.W. Scholten, viering Heilig Avondmaal geen dienst ds. C. Dahmen

Gemeentemiddag 2 juni, 16.00 uur eten met Ruth, in de consistorie. Kerkenraad 14 mei en 11 juni, 20.00 uur in de consistorie Leidse orgeldag Zaterdag 1 juni Redactiecommissie Contactpersoon Lenie de Jongh (0348 419778). Periode van het volgende Leids Kerkblad is van 20 juni t/m 5 september. Inleverdatum kopij: uiterlijk 3 juni per e-mail bij [email protected]

dan - net als vorig jaar - voor ons gaan koken. U kunt zich hiervoor opgeven op de intekenlijst die in de consistorie hangt. Zondag 7 juli zal er een extra dienst worden gehouden. De Lutherse gemeente uit Delft zal dan bij ons te gast zijn. Voorganger op deze zondag is ds. Taco Smit en de organist uit Delft zal het orgel bespelen.

In memoriam Op 23 maart is overleden op 80 jarige leeftijd dhr. Sijtse Wels. Bijna 40 jaar geleden kwam hij via zijn partner Carla Pet-Vonk in de Lutherse Kerk terecht. Altijd was hij bereid om mee te werken voor de kerk. Zo was er het stencilbureau, de kleine klusjesclub op zaterdag, het collecteren, assisteren van de koster en vrijwilliger zijn bij de verhuur. Hij hield er niet van om in de schijnwerpers te staan, maar was altijd wel bezig met licht: van bazar tot kerstverlichting. Ook al deed hij het de laatste jaren wat rustiger aan we zullen in hem een actief

betrokken gemeentelid missen. Met goede herinneringen aan een gewaardeerd mens namen we op Goede Vrijdag afscheid van hem. Afscheid nemen is met dankbare handen weemoedig meedragen Al wat waard is niet te vergeten…… We hopen dat voor Carla en verdere familie de goede herinneringen een troost moge zijn. ‘Uw genade is mij genoeg’. Deze tekst staat bovenaan de kaart die onze gemeente ontving bij het overlijden van Adriana Wilhelmina Jacoba Jansen van Wigmont–Goedbloed. Op Witte Donderdag is zij rustig ingeslapen op de leeftijd van 88 jaar. Vele jaren was Ada voorzitter van de ‘Soos’ voor ouderen. Zij organiseerde, samen met anderen, activiteiten voor de ouderen in onze gemeente. Deze bijeenkomsten werden druk bezocht in die tijd, zoals bijvoorbeeld de kerstmiddag. Ook bij de jaarlijkse bazar in november was zij actief. Zij was dan te vinden achter de stand met curiosa. De laatste jaren van haar leven was het contact met onze gemeente door verslechterde gezondheidstoestand op de achtergrond geraakt. Onze gedachten gaan uit naar haar kinderen, kleinen achterkleinkinderen.

Van de kerkrentmeesters Eind mei ontvangt u een acceptgiro voor uw bijdrage aan synode en kerkblad.

De verkiezingen voor de evangelisch-lutherse synode 2013-2017 De verkiezingen voor de evangelischlutherse synode zijn afgerond. Het interim-bestuur heeft in haar vergadering van 27 maart de navolgende lijsten vastgesteld met tussen haakjes het aantal verkregen stemmen. De verkozen kandidaten predikanten zijn: mw. drs. W.T.V. Verhoeven (1097), mw. ds. M.J.A. Schulz (910), dhr. ds. W.J.H. Boon (866) en dhr. dr. U. Hummel (780). De verkozen kandidaten niet-predikanten zijn: mw. D.C. Leker (1174), dhr. prof. dr. ir. E.R. Fledderus (1170), mw. dr. M.M. van den Berg (1162), dhr. J.R. Loggen MSc (1136), dhr. mr. T.W. Helmig (1101), mw. T.W. Helmhout-van der Boon (1056), dhr. drs. F.W. Everaarts (746), mw. C. Val (611), dhr. mr. T.R. Seinstra (604), mw. J. Wildeman-Dekker (523), mw. S. von Asmuth (522) en dhr. drs. R. Barendse (451). Daarnaast zijn voor de categorie nietpredikanten nog zes plaatsvervangende leden aangewezen; nl. mw. G.K.R. Hassink-Kröning (448), dhr. F. Bos (428), dhr. A. Vermeer (359), dhr. ing. G. Azink (313), dhr. ing. D. van Doorne (259) en dhr. C. Crisson (236).

Leids Kerkblad | 27

Vereniging van Vrijzinnige Protestanten Predikant: mw. ds. M. Driessen, Lammenschansweg 51, 2313 DJ Leiden, tel. 071 - 5131422, [email protected] Voorzitter: G. Eegdeman, Laan van Arenstein 23, 2341 LS Oegstgeest, tel. 071 - 5153865 Secretaris: mw. E. Kromhout, Ridderspoorlaan 25, 2343 TV Oegstgeest, tel. 071 - 5157567, [email protected] Bankrekeningnr.: 175067 t.n.v. 2e penningmeester VVP Leiden-Oegstgeest Kerkdiensten: Gemeentecentrum, Lijtweg 9, 2341 HA Oegstgeest Website: www.vvpleidenoegstgeest.nl

Vieren In deze periode zal ik alleen de bijzonderheden melden. In de dienst van 12 mei gaat Anneke van Wijngaarden– Junge voor, medewerker aan het blad De Eerste Dag waarin het oecumenisch leesrooster wordt toegelicht. Zij werkt mee aan het rooster voor de kindervieringen. Maar zij heeft nog meer talenten. Op zondag Jubilate hebben we ook een lied van haar geoefend dat in het nieuwe liedboek staat: Heer, laat uw woord spreken. Het koor ‘Libera Voce’ zingt in de pinksterdienst met begeleiding van een harp, bespeeld door Gertrude Ploeg. Zij zal ook solo spelen. We zamelen dan ook weer in voor de voedselbank. Ds. Kathrijne Bezemer zal 9 juni de dienst leiden in plaats van ds. Janny Broström.

Uit de gemeente Nadat zij meer dan 25 jaar de gespreksgroepen geleid heeft, moeten we nu afscheid nemen van Mies Snieder–Ter Beek als voortreffelijk discussieleider. Met kennis van zaken koos zij teksten ter bestudering uit en wist ze de discussie op een hoger plan te brengen. Ina Giesen heeft tot haar spijt moeten besluiten om haar ambt als diaken en lidmaatschap van de sociale commissie neer te leggen. Zij heeft zich met hart en ziel voor beide taken ingezet.

We zijn hen allebei zeer erkentelijk voor alles wat ze in de loop der tijden gedaan hebben. Op de jaarvergadering van de VVP is Margreet Kooistra-Winkelman als lid van het bestuur afgetreden. Haar bondige notulen en gastvrijheid - we vergaderden bij haar thuis - zullen we missen. Gé en Marijke Eegdeman en Jaap van de Griend waren bereid nog een termijn op zich te nemen. Na de vergadering hebben we gediscussieerd over de toekomst van onze 115-jarige VVP.

In memoriam dr. M.C. Jongeling, één van de eerste vrouwelijke predikanten in de NHK Op 95-jarige leeftijd is Riete Jongeling onverwachts overleden. Zij heeft een boeiend leven gehad waarin ze vele internationale vriendschappen onderhield met mensen in Rusland, uit het oostblok en Indonesië. In haar Arnhemse periode als vicaris heeft ze Russisch geleerd, omdat ze geïnteresseerd was in het werk van de Russische filosoof Berdjajev. Samen met haar collega ds. Hannes de Graaf bestudeerde ze Russische schrijvers en filosofen, bezocht Rusland en zette zich in voor Kerk en Vrede.

Agenda 14 mei Vrijzinnige Vrouwengroep 12:30 uur 6 juni Voorjaarsuitje naar de Brasserie Park in Leiderdorp

28 | Leids Kerkblad

Omdat zij als vrouw geen predikant kon zijn in de NHK is zij - na een periode op de zendingsschool in Oegstgeest - naar Indonesië gegaan, waar zij onder andere aan de Akademie Sosial Widuri en de Universitas Kristen les heeft gegeven en onderzoek heeft gedaan. Zij is in 1966 gepromoveerd. Toen in 1968 het ambt van predikant openging voor vrouwen, is zij in Deventer en Epse predikant geweest. Na de afscheidsdienst in het Groene Kerkje in Oegstgeest hebben we haar begraven op begraafplaats De Nieuwe Ooster in Amsterdam. Ze was een bevlogen en zeer erudiete vrouw met aandacht, zorg en begrip voor anderen. Een hartelijke groet, Marjan Driessen

Eglise wallonne Pasteur: Mme Françoise Weber, Houtlaan 15, 2334 CJ Leiden, tel. 071 – 5177533, [email protected] Presbytère: Houtlaan 15, 2334 CJ Leyde Président du consistoire: H.J. de Jonge, Zeemanlaan 47, 2313 SW Leiden. [email protected] Trésorier: Frank E. H. van Egmond, Herensteeg 16, 2311 SJ Leiden Compte de l’Eglise: ING bank 5370099 au nom de: Eglise wallonne de Leyde à Leiden Temple: Breestraat 62, 2311 CS Leiden, tél. 071 – 5134139 Compte de la diaconie: 575834431 au nom de Diaconie Waalse Kerk Leiden. Salle Loeber: Breestraat 62, 2311 CS Leiden Marguillier et organiste: Erik van Bruggen, Breestraat 64, 2311 CS Leiden, tél. 071 – 5134139, [email protected] Site web: http://www.eglisewallonne.vze.com Secrétariat: [email protected]

De restauratie Sinds begin januari wordt de Waalse Kerk van binnen en van buiten onderworpen aan een grondige renovatie. Het orgel is uit de kas genomen en wordt gereinigd en gerepareerd. De kas wordt opnieuw in vroegere kleuren geschilderd. De herenbank waarop het orgel sinds ruim een eeuw steunde verdwijnt. Op die plaats komt een podium. Het orgel komt te rusten op zuilen. De houten vloer wordt grotendeels vernieuwd en geïsoleerd. Scheuren in de buitenmuren worden gedicht, het stucwerk verbeterd en al het houtwerk geschilderd. De natuurstenen elementen aan de voorgevel worden hersteld, en het metselwerk gereinigd en gevoegd. Ook het dak en het lood aan de toren worden hersteld. De kerkdiensten en andere activiteiten gaan door in de nevenruimten, maar met Pinksteren en de zondag erop zijn de diensten in de kerk. Het werk aan het gebouw zal naar verwachting in juli voltooid zijn; dat aan het orgel in september. Het stemmen zal nog wat meer tijd nemen.

Jeudi 9 mai, journée de réflexion: ‘Etre Eglise en temps de crise’ Organisée par la Commission pour la mission de la Classe wallonne de la PKN en collaboration avec plusieurs églises francophones de La Haye et environs, cette journée propose d’entrer en action à propos de trois thèmes : la mission diaconale (donner du pain, oui, mais comment faire face à la demande), la mission évangélique (en plus de donner du pain ou de l’argent, comment offrir une parole qui reconstruit), la mission extérieure ou intérieure (qui est mon prochain?). Participation gratuite, voir notre site web.

Programme des prédications

Nouveau consistoire Lors du culte du dimanche 7 avril, les personnes suivantes ont été établie dans leur ministère: comme diacres Mmes Douwes et Tempels-Moeshart et M. la Grouw, et comme ancien(ne)s Mme Zijlstra-Kröner et MM. van Egmond, de Jonge (H.J.), Maagdelijn et Vletter. Ces huit personnes avaient été élues ou réélus par l’assemblée lors des élections tenues en février. Le conseillier M. Peter Akkerman a exprimé le souhait de de se démettre de sa fonction. Il quitte le consistoire après vingt-cinq ans de service, d’abord comme diacre, ensuite comme ancien. Pendant le café après-culte du 7 avril, le président du consistoire et le pasteur l’ont remercié pour la fidélité et le calme avec lesquels il a rempli son ministère dans notre paroisse.

Au mois de mai Fin du cycle ‘Les frontières en Josué’ Le 5 mai: Josué 22 La frontière entre fidèle et idolâtre. Le 9 mai, jour de l’Ascension le culte a lieu au temple wallon de la Haye en clôture de notre journée ‘Etre Eglise en temps de crise’ Cycle des Actes ‘Des mots, rien que des mots’ Le 19 mai, jour de la Pentecôte - Actes 2, 1-21 et 37-41 Le bruit du ciel, le souffle du vent, les langues de feu, les mots de Pierre, et trois mille personnes demandent le baptême! Le 26 mai: Actes 2, 22-36 et 42-47 Pierre parle, les apôtres enseignent, les convertis communient, et les prodiges s’accomplissent! Au mois de juin Le 2 juin: Actes 3, 1-16 A la Belle Porte du temple, des mots au lieu de l’aumône guérissent l’infirme! Le 9 juin: Actes 3, 17 - 4, 4 Parmi les auditeurs de la Parole, cinq mille étaient devenus croyants! Le 16 juin: Actes 4, 5 – 4, 22 Pierre et Jean sont jugés pour avoir parlé, et condamné à taire le nom de Jésus

Leids Kerkblad | 29

BMS Netwerk Notarissen

persoonlijk, betrokken en altijd dichtbij

> Alle rechtsgebieden

Notarissen mr. R.H. Breedveld

> Combinatievoordeel bij gelijktijdig passeren van verschillende akten

mr. E.J. Moolenaar mr. M. Schwarze

Nico Soek begeleidt en verzorgt de uitvaart, ook als u elders verzekerd bent.

> Gratis abonnement op onze elektronische nieuwsbrief

Plantsoen 25 2311 KG Leiden T (071) 516 29 30 F (071) 516 29 35 E [email protected]

> Eigen parkeerterrein 16458

www.bmsnotarissen.nl

leidend in communicatie productie

in online Schrijf u

voor d

ieuw tis n a r g e

e sbri

071 - 57 20 076 dag en nacht www.arumuitvaartzorg.nl

Rooseveltstraat 12 - 2321 BM Leiden Tel. (071) 579 75 00 - www.groenmedia.nl 90x62mm

Professionele Ondersteuning Events Van organisatie tot decor inrichting

Voor een regelrechte sfeerverademing!

Ontwerp Meubilair verhuur Realisatie Decor verhuur Business Bloemist

Lange Voort 3, Oegstgeest, t 0715651577, AttendoUitvaartzorg.nl

Greenstyling

Energieweg 16 Zoeterwoude

“Vooral je zorg deed ons goed. Je persoonlijke benadering verdient lof en verzacht zeker een beetje de pijn.”

Workshops

071-512 08 29

Eventdecoratie www.nieuwenburg.nl

Gelegen op de mooiste plek in het hart van Leiden, aan de voet van de Burcht.

• Lunchen • Dineren • Buffetten

• Feesten • Bruiloften • Recepties • Afstudeerborrels B R A S S E R I E R E S T AURAN T

Het Koetshuis DE BURCHT

BU RGSTEEG 13 | LEIDEN | TEL . 071512 16 88 | W W W.KOE TSH U ISDEBU RCH T.NL

30 | Leids Kerkblad

f

Kerk en wereld Religie en seculariteit: botsing of bestuiving? door ds. Michiel de Leeuw, predikant bij het Diaconessenhuis en secretaris Stichting Leidse Lezingen Onder deze titel organiseert de Stichting Leidse Lezingen momenteel een serie van drie studiemiddagen over zeer actuele en aanverwante thema’s. De plaats van religie en geloof in onze samenleving staat immers meer dan ooit ter discussie, zo lijkt het. Het wetsartikel inzake de smalende godslastering, dat nu na 80 jaar lijkt te sneuvelen, is slechts een van de uitingen hiervan. Door de opkomst van de islam heeft het debat over de verhouding tussen geloof enerzijds en de dominante seculiere cultuur anderzijds aan urgentie gewonnen. Soms lijkt het alsof deze twee alleen nog maar kunnen botsen, met name door het beeld dat vanuit de politiek en in de media ontstaat. Tegelijkertijd is er een groeiende en brede belangstelling voor allerlei vormen van religie en spiritualiteit; bestuiving lijkt dus ook een mogelijkheid. Vandaar de insteek voor de drie bijeenkomsten. De eerste twee zijn inmiddels gepasseerd, de derde en laatste vindt plaats op donderdag 30 mei. Tijdens de studiemiddag “Antipapisme en anti-islamisme” (november 2012) werd duidelijk dat de geschiedenis geneigd is zich te herhalen. Dr. Edwina Hagen-Woodward vertelde over het 19-eeuwse wantrouwen van protestanten tegenover katholieken. Die zouden een achterlijke, onredelijke godsdienst

aanhangen, en mogelijk antidemocratisch zijn vanwege hun loyaliteit aan een buitenlands religieus gezag (de paus in Rome); dezelfde verwijten die nu aan het adres van moslims worden geuit. De boodschap aan moslims is dat ze bij hun integratie hun geloof wat moeten aanpassen aan de heersende maatschappelijke normen. Het antwoord van moslims is dat ze willen integreren, maar dan zonder beperkende norm en dat betekent dat ze ook orthodox mogen zijn. Professor Maurits Berger poneerde hierop zelfs de prikkelende stelling dat de religieuze orthodoxie van veel moslimjongeren juist een teken is van integratie! Zijn boodschap: wees niet bang voor degenen die de moskee vaak opzoeken, maar juist voor degenen die zich hieraan onttrekken. In februari kruisten de orthodox-joodse rabbijn Lody van de Kamp en de atheïstische hoogleraar Paul Cliteur met elkaar de degens over de verhouding tussen ‘Godsdienstvrijheid en seculariteit’. Dit werd een spannend debat, over religieus geïnspireerd geweld, over het verschil tussen religiekritiek en godslastering. Ook de vraag kwam aan de orde of een eeuwenoud gebruik zoals de rituele slacht mag worden ingeperkt door moderne ideeën over dierenleed. Over dit laatste maakte de rabbijn pijnlijk

duidelijk hoe opportunistisch sommige Tweede Kamerleden in deze kwestie te werk zijn gegaan, niet gehinderd door veel kennis van zaken. De studiemiddag op 30 mei heeft als thema ‘Religie en atheïsme’. De bekende Londense filosoof Alain de Botton schreef vorig jaar het prikkelende boek Religie voor atheïsten. Een heidense gebruikersgids, waarin hij stelt dat atheïsme nog veel van religie kan leren. Onze vraag is: kan dit doorgewinterde atheïsten overtuigen en kunnen gelovigen op hun beurt hun voordeel doen met de boodschap van de atheïsten? Kortom: is een kruisbestuiving mogelijk en wenselijk? Sprekers op 30 mei zijn professor Ger Groot en professor Marcel Sarot. Ger Groot is filosoof, schrijver en criticus. Hij is onder anderen als bijzonder hoogleraar Filosofie en Literatuur verbonden aan de Radboud Universiteit te Nijmegen en is columnist in Trouw. Onlangs verscheen van zijn hand het boek Religie zonder God; een dialoog. Marcel Sarot is godsdienstfilosoof, theoloog en publicist. Sinds 2012 is hij als hoogleraar fundamentele theologie verbonden aan de Tilburg School of Catholic Theology. De Stichting Leidse Lezingen (SLL) organiseert deze studiemiddagen in samenwerking met het Leidse Instituut voor Godsdienstwetenschappen. De bijeenkomsten vinden plaats in het historisch hart van Leiden, het Klein Auditorium aan het Rapenburg 73, telkens van 14.00 uur tot 17.00 uur, met een borrel ter afsluiting. Toegang: € 10,00. Informatie en opgave: www.leidselezingen.nl

Leids Kerkblad | 31

Algemene Kerkenraad Algemene Kerkenraad Protestantse Gemeente te Leiden preases: F. van Oosten, Akkerhoornbloem 36, Leiden scriba: M.P.H.J. Korbee, Zandzegge 11, 2318 ZK Leiden, tel. 071 - 5126574 postadres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden telefoon: 071 - 5764145 e-mail: [email protected]

Vergadering op 19 maart De Algemene Kerkenraad (AK) heeft in zijn vergadering van 19 maart het protocol ‘Bestemming nalatenschappen met een last’ vastgesteld. Het gaat hierbij om erfstellingen of legaten die door de erflater specifiek voor een wijkgemeente of kerkgebouw zijn bestemd. Het protocol voorziet in een procedure en richtlijnen bij het overleg tussen het College van Kerkrentmeesters en de desbetreffende wijkgemeente, over de bestemming van een nalatenschap van meer dan 5.000 euro. In het kort komt het hier op neer dat als de bestemming het kerkgebouw is, de nalatenschap ten goede komt aan het onderhoud van en/of verbetering van het gebouw, en als het voor de wijkgemeente is dan wordt gekeken of deze wijk een tekort heeft in de exploitatie, dat mogelijk eerst aangevuld moet worden. Vervolgens is het rapport DiaconaalMissionair werk in Leiden, 50 jaar gedragen door de Classis besproken. Deze rapportage moet bouwstenen bieden voor een rapportage aan de Classis én voor een inhoudelijke discussie voor de AK over de voortgang van dit werk in Leiden. De uitdagende vraag is of en hoe wij kerk kunnen zijn in de stad én in de buurt, gezien de traditionele focus op de eigen wijkgemeente en de zorg over voldoende financiën en vrijwilligers. De Begeleidingscommissie Leiden Zuidwest schreef het rapport, omdat in de laatste

32 | Leids Kerkblad

jaren de bijdrage vanuit de Classis werd aangewend voor de diaconaalmissionair werker die actief is binnen het Project Zuidwest dat dit jaar afloopt. Verder werd voor de eerste keer de matrix behandeld voor de verdeling van de beschikbare formatieplaatsen over de zes wijken en Bijzonder Kerkenwerk. Deze is gebaseerd op een aantal wegingsfactoren waarin het gemeenteleven tot uitdrukking komt. De matrix moet gezien worden als een meetinstrument om een objectieve maatstaf in handen te hebben die gebruikt kan worden bij beslissingen over de beschikbare omvang van predikantsplaatsen en aanstellingen voor kerkelijk werkers. De matrix zal in de komende tijd aangepast

en verbeterd worden, maar het is en blijft slechts een instrument: het is aan de AK om te besluiten wat met de uitkomst gebeurt!

Vergadering op 16 april. De Algemene Kerkenraad kwam op 16 april bijeen voor een extra vergadering. Deze was geheel gewijd aan een presentatie door leden van de Commissie Beleidsplan 2013 over haar visie op hoofdlijnen met betrekking tot vitaliteit, financiën en bestuur. De reacties op, en vragen over deze visie, worden door de commissie verwerkt, zodat op de AK-vergadering van 15 mei een presentatie ‘hoofdlijnen beleidsplan 2013’ gehouden kan worden en vervolgens de hoofdlijnen vastgesteld kunnen worden. Het doel is om vóór de zomer een concept-beleidsplan vast te stellen. Wanneer dit beleidsplan en een meerjarenraming op tafel liggen, is het in principe weer mogelijk om procedures voor beroepen van predikanten en aanstellen van kerkelijk werkers te starten. M. Korbee

College van Kerkrentmeesters Secretaris: J.P. Karstens, tel. 071 - 5212087 Adres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5764145, [email protected] Bankrekeningnrs: 41878 t.n.v. Protestantse Gemeente te Leiden (voor giften) 121554 t.n.v. Actie kerkbalans Leiden (voor vrijwillige bijdragen) Kerkelijk Bureau: Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden Geopend: maandag t/m donderdag van 09.00-12.00 uur, tel. 071 - 5764145 Mutaties: in verband met verhuizing, huwelijk, geboorte of overlijden gaarne melden bij het Kerkelijk Bureau ten behoeve van de verwerking in de ledenadministratie. Collectebonnen: verkrijgbaar van € 0,75 van € 15,00 per vel; bonnen van € 1,20 van € 24,00 per vel en bonnen van € 2,00 van € 40,00 per vel Betaling van de collectebonnen op rekening nr. 41878 t.n.v. Protestantse Gemeente te Leiden o.v.v. aantal bonnen en prijs.

Onderhoud ramen Hooglandse Kerk Bezoekers van de Hooglandse Kerk en van het centrum van de stad zullen al wel gezien hebben dat er vlak voor de paasdagen steigers zijn geplaatst bij de Hooglandse Kerk. Uit schouwingen door Monumentenwacht was gebleken dat de hoge ramen aan de westzijde van het transept van de kerk onderhoud behoeven. In de aanvraag voor onderhoudssubsidie voor het onderhoudsplan voor de periode 2012–2017 was hiermee rekening gehouden. Thans zijn tegen het Noordertransept steigers geplaatst om in overleg met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed te bepalen wat er moet gebeuren. Uit het onderzoek ter plekke is gebleken dat met name het glas-in-loodwerk algeheel herstel behoeft. Het metselwerk verkeert in het algemeen in goede staat. Na het herstel kunnen de ramen weer circa 75 jaar mee. Over de kosten kan nog weinig gezegd worden. Ook al omdat de hoge ramen van het Zuidertransept ook nog nader bekeken moeten worden. De kosten zullen voor 65 procent door het Rijk worden gesubsidieerd. In de reservering voor het jaarlijks onderhoud van de kerk is rekening gehouden met ons eigen aandeel in de kosten. Deze kosten kunnen nagenoeg gedekt worden door de opbrengsten van de verhuur van de kerk. Tijdens de onderhoudswerkzaamheden kunnen de activiteiten in de kerk gewoon doorgang vinden. Wel zal er af en toe een houten schot voor de ramen worden geplaatst als ze voor herstel zijn uitgenomen.

Actie Kerkbalans 2013 Per 31 maart hadden we van 1975 personen (of liever: adressen) een toezegging binnen voor de Actie Kerkbalans. Zij zegden in totaal € 552.000 toe. Daarnaast ontvingen wij van 230 personen een bedrag zonder toezegging van € 18.000. Dat brengt de stand dan op € 570.000. De verwachting is, gezien onze ervaringen van voorgaande jaren, dat er nog wel een aantal toezeggingen zal binnenkomen. Binnenkort zullen we leden die nog geen toezegging hebben gedaan een herinnering sturen. En ook zullen er nog wel leden zijn die geen toezegging (kunnen) doen, maar wel een bijdrage overmaken. Wij gaan ervan uit dat we het begrote bedrag ad € 600.000 zullen halen. Als iedereen meedoet, zal dat lukken! Hans Karstens

Verantwoording collectes periode oktober 2012 t/m maart 2013 Diaconie € 10.599,15; Collecte Heilig Avondmaal € 2.406,36; Pastoraat in Leiden € 16.023,82; Opbouw Protestantse Gemeente Leiden € 7.652,82; Onderhoud Gebouwen € 2.669,46; Kerk in Actie (Zending) € 5.561,53; PKN tbv

Landelijk Pastoraat € 1.390,28; PKN tbv Missionair Werk en Kerkgroei € 1.254,31; PKN tbv Oecumene € 284,98; Eindejaarscollecte € 115,50; Paascollecte € 302,27; Kerkelijk buurtenwerk Leiden € 296,10; Landelijk Missionair Werk & Kerkgroei € 610,99; Stichting C.O.M.E € 636,79; Hooglandse Kerk Bloemenbusje € 818,49; Hooglandse Kerk Verwarming € 1.071,50: Luisterend dienen Diaconaat € 1.815,06; GZB € 245,51; Jongerendiaconaat € 569,23; Wijkkas € 78,30; Commissie Bijzonder Kerkenwerk tbv Evensongs € 1.092,28; tbv Kerstnachtdiensten € 8.253,33; tbv Cantatediensten € 354,15; Marekerk Zendingsbusjes € 424,70; Marekerk Alphadiensten tbv fa. Horst, Zimbabwe € 140,56; tbv fam. Kieviet € 69,90; Marekerk Dankdag tbv Nelleke Kruijmer, Praag € 817.09; Marekerk Zendingsbusjes € 424,70; Marekerk Stichting Present € 46,90; Marekerk Missionair Stadswerk € 241,34; Vredeskerk Spaarbusjes € 150,92; Merenwijk (AKM) € 6.459,58; Huwelijkscollecten tbv KiKa € 168,61; tbv De Bakkerij € 374,92.

Leids Kerkblad | 33

Kerk en samenleving ‘de Groene Catechismus’ Jan J. Boersema, Hoogleraar culturele en levensbeschouwelijke dimensies van de relatie mens en natuur VU A’dam en Universiteit Leiden

Voor veel groene goeroes blijkt te gelden: ‘duurzaamheid is voor ons de religie van de 21ste eeuw’.

Wat nut ons de Groene Catechismus? Volgens Wilfred van de Poll en Lodewijk Dros, twee redacteuren van het dagblad Trouw, is duurzaamheid geen modegril, maar eerder een religie. Op alle grote vragen van het leven kan vanuit dit groene evangelie een antwoord worden gegeven. Om dit te staven publiceerden ze in die krant een artikel waarin 13 grote vragen gesteld en beantwoord werden. Het verhaal werd de Groene Catechismus genoemd en trok als zodanig behoorlijk wat aandacht. De antwoorden op vragen als ‘wat is het ultieme doel in je leven?’ en ‘waar gaat het heen met de Aarde?’ bestaan uit knip- en plakwerk. Vertrouwde termen als ‘eeuwig leven’, ‘het gebed’ en de ‘paapse mis’ moet u in deze catechismus niet zoeken. De teneur is hoopvol en inclusief, het gaat om de aarde en al haar bewoners met als sleutelterm ‘verbinding’. Het zijn losse citaten van ‘charismatische groene visionairs’, die met vakmanschap aan elkaar zijn geschreven door beide redacteuren. Ze hebben daarbij wel met een spirituele blik gesprokkeld, maar per saldo hun bronnen geen onrecht aangedaan.

34 | Leids Kerkblad

Van de Poll en Drost vergeten vervolgens de selectiviteit van hun steekproef en concluderen uit hun materiaal: ‘duurzaamheid is een religie’. Dit is een onterechte en ook gevaarlijke vereenzelviging omdat daarmee alle duurzaamheidskwesties worden weggezet als rituelen en geloofsartikelen uit de groene kerk, die desgewenst genegeerd kunnen worden als ‘niet van belang, want ik ben geen lid van die kerk’. Klimaatverandering, oceanen met plastic in plaats van vis en het verlies aan biodiversiteit verdwijnen op die manier van de maatschappelijke agenda terwijl het naar mijn idee grote vraagstukken zijn waar ieder verantwoordelijk mens zich over zou moeten buigen ongeacht zijn levensbeschouwing. Voor een deel zijn het ook vragen die door milieuwetenschappers met kracht van argumenten aan de orde zijn gesteld. Door alles op een religieuze noemer te brengen, ontstaat een verwarrende mix van feiten, kaders en verhalen en wordt uiteindelijk het geheel subjectief. Ik acht dit geen winst. Terwijl de samenstellers van deze groene catechismus zelf weinig enthousiast bleken over het door hen beschreven groene geloof stak de hoofdredacteur van Trouw, Willem Schoonen, zijn nek uit. Hij vindt die religieuze component juist aantrekkelijk en meent ook dat die voorziet in een behoefte. Voor de oplossing van de grote milieuvragen is meer nodig dan alleen wetenschap; duurzaamheid biedt een levensbeschouwelijk verhaal. Dat verhaal is volgens hem gebaseerd op de kernwaarden van het christendom, en tal van andere religies. Allemaal willen ze ‘de mens in evenwicht brengen, niet alleen met het Al, maar ook met zijn soortgenoten en zijn leefomgeving’. Schoonen constateert terecht dat de

secularisatie een leegte heeft opgeroepen, waardoor er behoefte is aan een zingevend verhaal dat met soortgenoten gedeeld kan worden. Maar hij schiet naar mijn idee door als hij het duurzaamheidsdenken ziet als de kern van zo ongeveer elke religie. Daarmee geef je wel een heel aardse en ook beperkte invulling aan religies en zeker aan het christendom, dat daarmee zou verworden tot een moderne natuurreligie. Hoe hemel, liturgie, muziek en het transcendente daarin een volwaardige plek krijgen is onduidelijk.

De levensbeschouwelijke kant van duurzaamheid verdwijnt daarmee niet achter de horizon. Integendeel, die kant krijgt de laatste tijd terecht steeds meer aandacht. Een duurzame samenleving vraagt inderdaad veel meer dan alleen wetenschap en techniek. De vraag hoe we om moeten gaan met deze aarde en de antwoorden die we geven op de grote milieuproblemen hebben alles te maken met onze religieuze, levensbeschouwelijke oriëntatie. Maar ik geloof niet dat ze daar mee samenvallen of samen zouden moeten vallen.

Waterdragers voor Afrika Cairo

Afhankelijk

‘Cairo 27 km’. Op een vies bordje langs een even vieze weg staat het. Auto’s razen er voorbij alsof het niks is. En dat is het ook, maar ik heb een enorme mijlpaal heb bereikt: 12000 km, van Kaapstad naar Cairo. Met een trots gevoel kan ik ineens wat makkelijker trappen tegen de harde wind in.

De afgelopen weken heb ik fietsend de Nijl gevolgd. Vanaf een afstandje kon ik haar zien liggen. Een groene strook met daarachter de oneindige woestijn.

Trots Een gevoel van trots hebben de mensen hier ook. Naast de archeologische rijkdommen ‘heeft’ Egypte de Nijl. Althans dat vindt ze zelf.

■■ Zondag 5 mei

Deurcollecte: Kosten gemeenteleven Protestantse Gemeente te Leiden

Maf eigenlijk, dat in een land dat voor 95% uit woestijn bestaat alsnog bijna 84 miljoen mensen wonen. De rivier móet hier wel goed gebruikt worden. En dat is het geval: ik fiets om de zoveel tijd langs een ronkend motortje waarmee heel wat water dankbaar wordt opgepompt om de nette akkervelden te irrigeren. De strook waarop gewassen worden

■■ Donderdag 9 mei Hemelvaartsdag

Deurcollecte: afdrachten landelijk kerk Hooglandse Kerk

Hooglandse Kerk

10.00 u. ds. J. van den Berg, Voorhout 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. ds. K. van den Broeke Marekerk

10.00 u. ds. T. Jacobs 17.00 u. ds. F.A.J. Heikoop, Harmelen Maranathawijk

10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk

10.00 u. ds. B.J.J. Boter, Voorschoten Antoniuskerk

09.15 u. geen dienst 14.30 u. ds. P.F. Warmenhoven, afscheidsdienst De Regenboog

10.00 u. mw. M. Hoogervorst Evangelisch-Lutherse Kerk

10.15 u. geen dienst

Gemeentecentrum Oegstgeest

10.30 u. ds. J. Magliano-Tromp

10.00 u. ds. A. Alblas Marekerk

10.00 u. ds. T. Jacobs De Regenboog

10.00 u. leden geloofsgemeenschap, m.m.v. het Regenboogkoor 10.00 u. mw. S. Poppe-Rienks, Oegstgeest

Hooglandse Kerk

10.00 u. A.W. Ridder 11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. J. Delhaas 19.00 u. ds. A. Alblas, Evensong, m.m.v. de Bavocantorij Marekerk

10.00 u. zie Vredeskerk

11.00 u. mw. E. Kromhout LUMC

10.00 u. mw. ds. M.A. de Vries Diaconessenhuis

10.15 u. ds. A.C. Kooijman

Dienst voor doven Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal):

10.00 u. G.P. de Best

11.00 u. T. van der Ende LUMC

10.00 u. pastor H. van Breukelen Diaconessenhuis

10.15 u. ds. M. de Leeuw

Dorpskerk Leiderdorp: dienst voor mensen met een verstandelijke beperking

15.00 u. ds. C. de Jong

■■ Zondag 19 mei Eerste Pinksterdag

Deurcollecte: Kosten predikantsplaatsen en kerkelijk werkers Hooglandse Kerk

Deurcollecte: Kerkelijk Buurtenwerk Leiden

10.00 u. mw. J.K. Borreman-la Fleur, Leiderdorp Overrhyn

Overrhyn

■■ Zondag 12 mei

10.30 u. mw. ds. F. Weber

Zorgcentrum Groenhoven

Volgens Egypte is het land, mede door haar explosieve bevolkingsgroei, meer dan welk land ook afhankelijk van de rivier. Ik heb live gezien dat die afhankelijkheid klopt: zoveel mensen, zo weinig water. Egypte heeft de Nijl, tot aan een oorlog toe. Maar of de Nijl zich laat bezitten is maar de vraag. De bevolking van Egypte blijft enorm stijgen en daarmee de vervuiling en de druk op de rivier. Baas boven baas.

Zorgcentrum Groenhoven

10.00 u. ds. A. Christ, Katwijk aan Zee 17.00 u. ds. J. Smit, Katwijk a/d Rijn

Waalse Kerk

verbouwd is breed, zodat heel wat monden gevoed kunnen worden.

Maranathawijk Vredeskerk

10.00 u. mw. ds. F.A. Benthem Antoniuskerk

10.00 u. mw. R. Scholten De Regenboog

10.00 u. ds. E. P. Meijering

Evangelisch-Lutherse Kerk

10.15 u. G.W. Scholten, Heilig Avondmaal Gemeentecentrum Oegstgeest

10.30 u. mw. ds. A. van Wijngaarde-Junge, Rotterdam Waalse Kerk

10.30 u. ds. K. Blei

Zorgcentrum Groenhoven

10.00 u. mw. J.K. Borreman-la Fleur, Leiderdorp

10.00 u. ds. A. Alblas, m.m.v. de Leidse Cantorij 11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. R. van Waarde Marekerk

10.00 u. ds. T. Jacobs 17.00 u. ds. J. Tadema, Urk Maranathawijk

10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk

10.00 u. ds. G.J. Venema Antoniuskerk

09.15 u. ds. C.J. van Dongen De Regenboog

10.00 u. mw. ds. E.S. Smidt

Evangelisch-Lutherse Kerk

10.15 u. ds. M. Barnard

Gemeentecentrum Oegstgeest

10.30 u. mw. ds. M. Driessen Waalse Kerk

10.30 u. mw. ds. F. Weber, Heilig Avondmaal Zorgcentrum Groenhoven

10.00 u. mw. S. Poppe-Rienks, Oegstgeest Overrhyn

11.00 u. nog niet bekend LUMC

10.00 u. pastor J.H.S. Evers Diaconessenhuis

10.15 u. pastor H. van Breukelen

Leids Kerkblad | 35

Dienst voor doven Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal)

10.00u. ds. F. van Dijke, Heilig Avondmaal

■■ Maandag 20 mei Tweede Pinksterdag

Zuydtwijck

10.30 u. mw. ds. M. Wassenaar en pastor H. van Breukelen ■■ Zondag 26 mei

Deurcollecte: Huur en onderhoud kerkelijke gebouwen Hooglandse Kerk

10.00 u. ds. A. Alblas, doopviering 11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. J. Delhaas

Evangelisch-Lutherse Kerk

10.15 u. geen dienst

Gemeentecentrum Oegstgeest

10.30 u. ds. M. Roos Waalse Kerk

10.30 u. mw. ds. F. Weber

Zorgcentrum Groenhoven

10.00 u. ds. A. Vuijst, Noordwijkerhout Overrhyn

11.00 u. R. Leijdekker LUMC

10.00 u. mw. ds. M.A. de Vries Diaconessenhuis

10.15 u. ds. M. de Leeuw

Dienst voor doven Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal):

10.00 u. A. van Dalen ■■ Zondag 9 juni

Marekerk

19.00 u. ds. A. Alblas, Evensong m.m.v. de Leidse Cantorij Marekerk

10.00 u. ds. T. Jacobs, viering Heilig Avondmaal 17.00 u. ds. T. Jacobs Maranathawijk

10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk

10.00 u. ds. G.J. Venema Antoniuskerk

9.15 u. ds. B.J.W. Schelhaas De Regenboog

10.00 u. ds. J.F. Boon

Evangelisch-Lutherse Kerk

10.15 u. geen dienst

Gemeentecentrum Oegstgeest

10.30 u. dr. E.P. Meijering Waalse Kerk

10.30 u. mw. ds. F. Weber

Zorgcentrum Groenhoven

10.00 u. ds. A. Hamstra, Broek op Langedijk 17.00 u. ds. T. Jacobs

Deurcollecte: kosten predikantsplaatsen en kerkelijk werkers

10.00 u. R. Rus, Oegstgeest

10.00 u. zie Vredeskerk

Hooglandse Kerk

LUMC

Maranathawijk Vredeskerk

10.00 u. M. Boelen Antoniuskerk

10.00 u. mw. S. Smedinga, dienst voorbereid door jongeren De Regenboog

10.00 u. pastor J. van Duijnhoven ofm Evangelisch-Lutherse Kerk

10.15 u. T.S. Smit

Gemeentecentrum Oegstgeest

10.30 u. mw. ds. M.A. Sijbrandij-Verbist, Den Haag Waalse Kerk

10.30 u. mw. ds. F. Weber

Zorgcentrum Groenhoven

10.00 u. ds. G.J. Venema Overrhyn

11.00 u. mw. E. Kruyt LUMC

10.00 u. ds. A.J. Hammer Diaconessenhuis

10.15 u. mw. R. Schultheiss, Sassenheim ■■ Zaterdag 1 juni

Zuydtwijck

10.30 u. pastor H. van Breukelen ■■ Zondag 2 juni

Deurcollecte: kosten Kerkelijk Bureau Protestantse Gemeente te Leiden Hooglandse Kerk

10.00 u. ds. A. Alblas, Heilig Avondmaal 11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. H.E. Schouten

Marekerk 10.00 u. ds. T. Jacobs, Jeugddienst

17.00 u. ds. L.W. Smelt, Bodegraven

10.00 u. ds. A. Alblas en T. Snepvangers 11.45 u. oecumenische studentendienst, prof. dr. C. van Bree Marekerk

10.00 u. ds. T. Jacobs 17.00 u. ds. D. Verboom Maranathawijk

10.00 u. zie Vredeskerk 10.00 u. H. Boter

36 | Leids Kerkblad

Dienst voor doven Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal):

10.00 u. W. Pantjes

■■ Zondag 23 juni

Hooglandse Kerk

10.00 u. mw. M. Hoogervorst, m.m.v. het Regenboogkoor Evangelisch-Lutherse Kerk

10.15 u. G.W. Scholten, Heilig Avondmaal

10.00 u. ds. A. Alblas, bevestiging lidmaten 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. ds. Chr. van den Berg-Seiffert Marekerk

10.30 u. mw. ds. F. Weber

10.00 u. ds W. Verboom, Harderwijk 17.00 u. ds. T. Jacobs 19.30 u. ds. K. van de Berg, Nieuw-Vennep, Alphadienst

10.00 u. mw. J.K. Borreman-la Fleur, Leiderdorp

10.00 u. zie Vredeskerk

Gemeentecentrum Oegstgeest

10.30 u. mw. ds. K. Bezemer Waalse Kerk

Zorgcentrum Groenhoven Overrhyn

11.00 u. ds. G. Binnendijk, Noordwijk LUMC

10.00 u. ds. A.J. Hammer Diaconessenhuis

10.15 u. pastor H. van Breukelen

Dorpskerk Leiderdorp: dienst voor mensen met een verstandelijke beperking

15.00 u. nog niet bekend ■■ Zaterdag 15 juni

Zuydtwijck

10.30 u. mw. ds. M. Wassenaar ■■ Zondag 16 juni

Maranathawijk Vredeskerk

10.00 u. R.F. Prang Antoniuskerk

10.00 u. mw. ds. M. Driessen De Regenboog

10.00 u. mw. ds. E.S. Smidt

Evangelisch-Lutherse Kerk

10.15 u. mw. ds. C. Dahmen

Gemeentecentrum Oegstgeest

10.30 u. ds. A.C. Kooijman Waalse Kerk

10.30 u. mw. ds. F. Weber

Zorgcentrum Groenhoven

10.00 u. J. van Wallinga, Leiderdorp Overrhyn

11.00 u. nog niet bekend LUMC

Hooglandse Kerk

10.00 u. mw. ds. M. Driessen

10.15 u. ds. A.C. Kooijman

De Regenboog

10.00 u. mw. S. Smedinga

Antoniuskerk

De Regenboog

Diaconessenhuis

Deurcollecte: kosten predikantsplaatsen en kerkelijk werkers

Vredeskerk dienst

9.15 u. ds. C.J. van Dongen

10.00 u. pastor H. van Breukelen

Antoniuskerk

Deurcollecte: Huur en onderhoud kerkelijke gebouwen

10.00 u. ds. G.J. Venema

11.00 u. mw. S. Poppe-Rienks, Oegstgeest

Vredeskerk

Maranathawijk

10.00 u. zie Vredeskerk

Overrhyn

10.00 u. ds. A. Alblas, afsluiting basiscatachese 11.45 u. oecumenische studentendienst, gevangenispastor mw. M. Draaijers

10.00 u. pastor J.H.S. Evers Diaconessenhuis

10.15 u. H. Boter