CHINEESCHE IMMIGRANTEN

www.vijfeeuwenmigratie.nl

PUBLICATIES VAN HET GEOGRAFISCH EN SOCIOGRAFISCH SEMINARIUM DER UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM

F. VAN HEEK

CHINEESCHE IMMIGRANTEN IN NEDERLAND

N. V. DRUKKERIJ ,,'T KOGGE SCHIP" KOGGESCHIP"

-

AMSTERDAM


CHINEESCHE IMMIGRANTEN IN NEDERLAND


PUBLICATIES VAN HET GEOGRAFISCH EN SOCIOGRAFISCH SEMINARIUM DER UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM

No. I



6

... 1 /I/Eb. t:..Z-.1-~

. D-

'1"'4/1 CHINEESCHE IMMIGRANTEN IMMIGRANTEN CHINEESCHE IN NEDERLAND NEDERLAND IN

DOOR DOOR

DR. F. VAN HEEK HEE K

• N.V. KERI} .:T ESCH IP" N.V. DRUK DRUKKERI} .:T .:T KOGG KOGGESCHIP"

--

AMSTERDAM AMST ERDAM


EOON0M18GH-HIST0R1S0HE B.'6LiDTHEEX

AMiTEROAl

1

I


VOORWOORD. Toen voor eenige jaren de pinda-Cbineezen als uit de lucbt kwamen vallen, was bet zielige beeld dezer stille armen voldoende om de beurs van weldadige Nederlanders te openen ter leniging van bun nood. Maar allengs geraakte men gewoon aan deze Mongoolscbe kooplieden-bedelaars als deel van bet straatbeeld en verzwakte de prikkel, die tot steun aanzette. Naarmate de bulp der publieke weldadig beid afnam, weldadigheid groeiden de zorgen van bet "Amsterdamscbe comité voor bulp aan noodlijdende Cbineezen", opgericbt op initiatief van enkele Chineescbe Cbineescbe studenten onder leiding van den beer Oey Kang Soey. Het moet voor deze jonge idealisten een teleurstellende ervaring zijn geweest l te bemerken, dat bepaalde groepen bunner landgenooten, door bun positie tot bulp en steun aangewezen, veeleer tegenwerkten. Deze tegenwerking werd ten slotte zoo groot, dat bet goede werk langzaam maar zeker werd afgebroken en slecbts enkele jongeren der pindaCbineezen nog den moed badden bet ontspanningslokaal van bet comité te blijven bezoeken. Ten einde raad riep de beer Oey toen de bulp in van Prof. Dr. G. C. Heringa terwijl Mr. Tb. Limperg zicb bereid "'" bijstand te verleenen. Docb ook zij verklaarde, recbtskundigen moesten alras ervaren, dat bet Amsterdamscbe Cbineezen.vraagstuk niet was op te 10ssen lossen met pbilantropie alleen en dat bet, alvorens verdere stappen te doen, noodig was een sociografiscb onderzoek te doen instellen betreffende deze sociografl.scb Cbineezen, teneinde de oorzaken te leeren kennen, die steeds Chineezen, weer tot dezelfde moeilijkbeden moeilijkheden leidden. Eerst dan zou bet mogelijk zijn doeltreffend te belpen. helpen.


Op grond dezer overwegingen verzocht het comité mij, gewenscbte onderzoek te willen doen instellen en te leiden. het gewenschte Gaarne heb ik deze taak op mij genomen, te meer omdat Dr. F. van Heek , die door zijn kennis van het Cbineesche Chineesche volk daarvoor de aangewezen man was, zich wilde helasten met het eigenlijke onderzoek. het AmsterReeds te voren waren wij er van overtuigd, dat bet damsche vraagstuk niet op zich zelf mocht worden beschouwd, maar alleen alléen begrepen kon worden in ruimer verband. Daarom is bet het onderzoek uitgebreid tot alle in Nederland geregistreerde pinda-Chineezen en hen, die als kleine kooplieden tot dezelfde categorie mogen worden gerekend. Het werk is zoodoende Chineezen in Nederland, gegroeid tot een studie over arme Cbineezen verwacht. waarvoor een ruime belangstelling mag worden verwacht. Daarom is tot publicatie besloten in de reeks studies, Sociografiscb Seminarium uitgegeven vanwege het Geografisch en Sociografisch der Universiteit van Amsterdam.

H. N. TER VEEN. Amsterdam, September 1936.


TER INLEIDING. Een volk of volksgroep trekt door zijn maatschappelijke beteekenis of door het typische en gecompliceerde van zijn levensomstandigheden de opmerkzaamheid van den sociograaf. Hierin ligt de verklaring van de keuze van ons onderwerp. Groote maatschappelijke beteekenis hebben de Chineesche immigranten in N Nederland ederIand als goedkoope buitenlandsche arbeidskrachten, die binnen onze landsgrenzen werk zoeken. Ook hun passieve aanwezigheid heeft niet te onderschatten sociale gevolgen, daar zij een groote groep vreemdelingen vormen, die dikwijls armlastig zijn en slechts met betrekkelijk hooge kosten gerepatrieerd kunnen worden. Deze verschijnselen zouden reeds een vol~ doend motief zijn voor een uitvoerige sociale studie. Doch zij zijn niet alleen de aanleiding tot dit onderzoek geweest. Van grooter belang nog dan de oplossing van genoemde sociaal~politieke problemen, achten wij een uit~ voerige beschrijving en verklaring van de maatschappelijke verhoudingen van een der meest typische volksgroepen, die ooit binnen onze landsgrenzen hebben geleefd en waarover zoo goed als geen wetenschappelijke litera~ tuur bestaat, De resultaten van een dergelijk onderzoek zijn neergelegd in de vier eerste hoofdstukken van dit boek. Zij Z ij bevatten bovendien het materiaal voor het vijfde hoofdstuk, hoofdstuk. waarin aanwijzingen worden gegeven voor maatregelen van sociale politiek ten aanzien van de Chineesche immigranten in N Nederland. ederIand.

Ik kan niet nalaten mijn vriendelijken dank te betuigen aan allen, die mij bij het samenstellen van deze sociografie behulpzaam zijn geweest. In de eerste plaats dient hier Prof. ter Veen genoemd' te worden die mij met vele raadgevingen raadgevingen,, vooral van methodologischen aard, ter zijde stond. Het is voor mij een bijzonder voorrecht, dat dit werk verschijnen zal als eerste van een reeks van uitgaven van het Geografisch en Sociografisch Seminarium der Universiteit van Amsterdam. Prof. Duyvendak ben ik ten zeerste zeerst~ verplicht, verplicht. dat hij als sinoloog het manuscript van dit werk aan zijn opbouwende critiek heeft willen onder~ werpen. Verder dank ik hier in het bijzonder de Hoofdcommissarissen van Politie te Amsterdam en Rotterdam, die het mij mogelijk maakten de grootste 9


Chineezenkolonies in Nederland herhaaldelijk te bezoeken. Mijn gidsen te Katendrecht. Inspecteur Roos en Brigadier Karelse. hebben door hun groote hulpvaardigheid mijn onderzoekingen aldaar ten zeerste verge~ makkelijkt. De Commissarissen van politie te Arnhem. Breda. Eindhoven. Enschede. ·s~Gravenhage. ·s~Hertogenbosch. Leeuwarden. Leiden. Utrecht en Zwolle 's~Gravenhage. zoowel als hun .personeel personeel ben ik voor het verstrekken van gegevens voor mijn enquêtelijst ten zeerste erkentelijk. Hetzelfde geldt voor de W ater~ schouten van Amsterdam en Rotterdam. Ook buitenlandsche politie~autoriteiten. in het bijzonder de chefs van de vreemdelingendiensten te Londen. Southampton en Hamburg hebben mij veel waardevol materiaal voor mijn studie verschaft. De inlichtingen der directies van de verschillende scheepvaartmaat~ schappijen. zoowel als de gegevens die ik van het documentatie~archief van den Centralen Bond van Transportarbeiders te Rotterdam mocht verkrijgen. zijn mij eveneens van veel nut geweest. Met genoegen denk ik terug aan de prettige uren, uren. die ik met de Eerwaarde Heeren Dols en Pieron mocht samenzijn. De groote ervaring van deze zendelingen. die hun leven doorbrengen te midden van de droef~ geestige armoede der Nederlandsche Chineezenkolonies. is aan dit werk zeer ten goede gekomen. Amsterdam. 29 Juli 1936.

10

F. v. v . H.

CHINEESCHE IMMIGRANTEN

Recommend Documents