Chili: explosies voor jodium

01_EVMI_cover 04-05-10 08:37 Pagina 1

www.evmi.nl

n r. 4 - m e i 2 0 1 0

E i s m a Vo e d i n g s m i d d e l e n i n d u s t r i e

Transparantie nodig bij duurzaamheid

Chili: explosies voor jodium FrieslandCampina dringt perslucht terug

www.nutri-akt.nl

02_Dupp:02 03-05-10 17:03 Pagina 2

Project Leader Product Development Product Developer with a strong interest towards Research and Baby Nutrition

Cuijk/ Utrecht

Danone is a Fortune 500 company and one of the most successful healthy food companies in the world. Its mission is to bring health through tasty, nutritious and affordable food and beverage products. Danone has 200 plants and around 90.000 employees working all over the world. Danone Research – Centre for Specialised Nutrition is a state-of-the-art life sciences innovation centre for the development of new product concepts for Baby Nutrition and Medical Nutrition. For Danone Research and Development Baby Nutrition we are currently searching for a Project Leader Product Development, who has academic level in Food Science or a similar educational background, and who is responsible for initiating and managing new product development projects, from idea generation to final product launch in cooperation with multidisciplinary teams. Consultant: Annoek Kogelman, telephone +31(0)317-468686 or +31(0)6-12504148

Operations Manager Gedreven manager bij sterke private label producent

Renswoude (Utr.)

Scholtus legt zich toe op het produceren van smaakvolle en gezonde snacks voor honden en katten. Haar producten zijn verkrijgbaar onder private label bij toonaangevende retailers en dierenspeciaalzaken in Europa. Door constant te innoveren bouwt Scholtus haar sterke positie steeds verder uit. Naast een forse toename van het productievolume wordt ook het assortiment doorontwikkeld en uitgebreid. Continu verbeteren en investeren is een must om dit te realiseren. Door deze ontwikkeling is er een nieuwe functie van Operations Manager ontstaan. Deze wordt eindverantwoordelijk voor het optimaal laten functioneren van het gehele productieproces zodat doelstellingen op het gebied van kwaliteit, kwantiteit, kosten en leverbetrouwbaarheid worden behaald. Gaat leiding geven aan de afdelingen Productie, Technische Dienst, Bedrijfsbureau en Kwaliteit (QA/QC), totaal ± 65 medewerkers en wordt lid van het MT en rapporteert aan de General Manager. Consultant: Bert den Uijl, telefoon 0317-468686 of 06-53959057

Product/Proces Technoloog Die kiest voor verbreding in een ondernemende en pragmatische omgeving

Geldermalsen

C.Oostrom’s heeft productielocaties in Kapelle en Geldermalsen. Dagelijks maken totaal 320 medewerkers zich sterk voor de kwaliteitsproducten onder het eigen label Coroos en diverse private labels. Vers van het land worden groenten en fruit direct bij C.Oostrom’s verwerkt en in glas, blik of kunststof verpakt. De afgelopen jaren is er veel geïnvesteerd in geavanceerde machines waardoor Coroos met nieuwe concepten, zoals fruitsnacks “Fruit to Go”, verdere groei heeft gerealiseerd. Om proactief met nieuwe concepten binnen het fruitsegment naar de markt te gaan zijn wij op zoek naar een daadkrachtige Product/Proces Technoloog verantwoordelijk voor het optimaliseren van bestaande en ontwikkelen van nieuwe producten en productieprocessen. Een uitdagende vervolg stap voor een Productontwikkelaar die houdt van uitdaging en eigen inbreng belangrijk vindt. Consultant: Annoek Kogelman, telefoon 0317-468686 of 06-12504148

Marketing Manager Savoury Ingredients Challenging position for international B2B ingredients professional

Meppel

Royal Friesland Campina aspires to be world’s most professional, successful and attractive dairy company. They reach millions of people in more than one hundred countries with their foods, beverages and ingredients. And after 130 years’ experience, they are still looking for new opportunities. That’s why they are going full steam ahead in the development of new products and the expansion of their more than 30 top brands. The business group Ingredients is responsible for the worldwide delivery of ingredients to producers of daily foods, specialty foods and pharmaceutical products. For further innovation and expansion of the business unit Kievit, based in Meppel, we are currently searching for an ambitious Marketing Manager Savoury Ingredients. Attractive job for someone with relevant work experience on the edge of R&D, Sales and Marketing, preferably in the international food ingredients business. Consultant: Jakob Jan Verbraak, telephone +31(0)317-468686 or +31(0)6-51820349

Projectleader Food Safety Challenging and pragmatic position with growth perspective

Zaandam

The acquisition of Pepsi Bottling Group and PepsiAmericas makes PepsiCo the largest food and beverage company in North America and second largest worldwide, with a turnover of nearly $ 60 billion per year and approximately 285,000 employees. PepsiCo consists of Frito-Lay, Pepsi-Cola, 7UP, Tropicana, Gatorade, Quaker and Duyvis. PepsiCo offers product choices to meet a broad variety of needs and preferences, from treat for you items to product choices that contribute to healthier lifestyles. Making it all work are extraordinarily talented and dedicated people. PepsiCo has three production plants in the Netherlands. In order to further strengthen the Quality & Food Safety team at the European leading nuts and peanuts plant in Zaandam, we are currently searching for a highly skilled Projectleader Food Safety. This is a challenging and pragmatic position with growth perspective. Consultant: Dirk-Jan van Veldhuizen, telephone +31(0)317-468686 or +31(0)6-53137885

Voor meer informatie zie onze website: www.dupp.nl of mail uw reactie naar: [email protected]

Gen. Foulkesweg 66, 6703 BW Wageningen i www.dupp.nl e [email protected] t 0317-468686

03_Inhoud 03-05-10 17:14 Pagina 3

www.evmi.nl

n r. 4 - m e i 2 0 1 0

E i s m a Vo e d i n g s m i d d e l e n i n d u s t r i e

Inhoud

Transparantie nodig bij duurzaamheid

Chili: explosies voor jodium FrieslandCampina dringt perslucht terug

nr.4 mei 2010 www.nutri-akt.nl

Bij de voorpagina:

Jodium is een onmisbaar mineraal voor mens en dier. Het mineraal komt grotendeels uit Chili. Daar bevindt het mineraal zich in gesteente op een diepte van 1,5 tot 3 meter. Om te kunnen worden gewonnen, worden explosieven gebruikt. Dit levert bij ACF Minera drie tot vier keer per week een spectaculair schouwspel op.

Mixed

4

Restanten Kort nieuws uit de sector

24

Veilige verkoop via alternatief kanaal

Interview Burggraaf

8

‘Niet-hygiënisch ontwerpen is tijdbom’

NVVL-symposium

12

Sector wil transparantie bij duurzaamheid

Draaischijf gezond vet

NVVL

14

27

Steun bij voedingsadvies

Duurzaam in Den Bosch

Vlees.nl

Energiebesparing

16

28

Collectieve promotie vleessector

FrieslandCampina dringt persluchtgebruik terug

Jodium

Tand des tijds

18

30

Onmisbaar mineraal van Chileense hoogvlakte

Huismerk is volwassen geworden

Vreemde voeding

Service

20

34

Fotowedstrijd

Cartoon, agenda en colofon

Markt

21

Productnieuws

Eisma Voedingsmiddelenindustrie | mei 2010

3

04-07_Mixed 03-05-10 17:15 Pagina 4

Kort nieuws

Nieuwe programmadirecteur Top Instituut

Professor Erik van der Linden wordt per 1 september programmadirecteur Sensory & Structure bij het Top Instituut Food & Nutrition (TIFN). Labelling bpa De Franse voedselautoriteit AFSSA pleit voor labelling van producten die mogelijk bisfenol A (bpa) kunnen bevatten. De industrie moet bovendien gestimuleerd worden om vervangende stoffen te ontwikkelen. Bino directeur AFSG De raad van bestuur van Wageningen UR heeft prof. dr. Raoul Bino (53) benoemd tot algemeen directeur van de Agrotechnology & Food Sciences Group (AFSG) van Wageningen UR. Zijspan voor gekoeld bier Grolsch rijdt met kleine brommers met een koelkast als zijspan door Nederland om mensen te voorzien van koud bier. Grolsch noemt de brommers met koelkast-combinatie ‘koel*hotlines’. Na een telefoontje naar de hotline, kunnen consumenten hun lauwe bier omruilen voor een koude Grolsch. Findus in etalage De geruchten gingen al wat langer, maar nu heeft Unilever ook officieel bekendgemaakt de Italiaanse diepvriestak Findus te willen verkopen. Findus heeft een jaaromzet van 450 miljoen euro. Vulkaanas niet schadelijk Fluoride in vulkanisch as vormt op de korte termijn geen risico voor food, feed of drinkwater. Dat blijkt uit onderzoek van EFSA naar aanleiding van de uitbraak van de IJslandse vulkaan Eyjafjallajökull. Versterking Meneba Meneba heeft de commerciële organisatie versterkt. Piet Spanjers is vanaf heden verantwoordelijk voor de Ambachtelijke Bakkerij en Bakkerij International. Jan van de Pol krijgt de leiding over de Industriële Bakkerij en de Voedingsmiddelenindustrie.

4


Mixed ‘Biocascadering is optimaal benutten grondstof’ DEN BOSCH - Paul Bartels van Wageningen UR pleit voor biocascadering, het optimaal benutten van grondstoffen. “Het gaat om de maximale toegevoegde waarde uit de grondstof door afstemming van alle stromen”, legde hij uit tijdens het NVVL-symposium over duurzaamheid, eind april in Den Bosch. Bartels, bij Wageningen UR senior onderzoeker verpakken, stelt dat de duurzame keten alles te maken heeft met besef. “Een Eskimo beseft voortdurend dat hij energie nodig heeft om te jagen. Hij maakt optimaal gebruik van de hulpbronnen om te overleven. Olie voor licht, vet om te smeren; alles wordt gebruikt om in leven te blijven.” Bartels stelt dat een dergelijk systeem met grondstoffen noodzakelijk wordt door de bevolkingsgroei en de schaarste aan water en energie, waarvan

we ons nu nog niet dagelijks bewust zijn. Met biocascadering worden food, feed en non-food één geheel. De fabrikant moet uitgaan van het product met de hoogste waarde en wat overblijft gebruiken voor andere doeleinden. “Je moet kijken welke componenten er in een grondstof zit. Eerst kijk je of je er een farmaceutisch product uit kunt halen, dan kijk je of je er een levensmiddel van kunt maken. Als dat niet lukt wordt het feed of anders biobrandstof.

Dat is de cascade.” Uit het product kunnen ook ingrediënten worden gehaald. Immunoglobulines uit melk hebben een antimicrobiële werking en kunnen worden gebruikt in tandpasta. C12-peptide uit caseïne heeft een bloeddrukverlagende werking. Bij grondstoffen wordt ook gekeken naar de herkomst van grondstoffen. “Soja kan in Nederland worden geproduceerd, maar ook in Brazilië.” Biocascadering heeft betrekking op de hele keten en die stopt niet bij het schap in de winkel, maar bij de mond van de consument, aldus Bartels. Dus ook de grote hoeveelheden voeding die consumenten weggooien, worden in het systeem meegenomen. Verspilling kan worden voorkomen met een vraag- in plaats van aanbodgestuurde keten. Er wordt geproduceerd waar behoefte aan is.

Allochtoon vindt Nederlandse groente te mooi WAGENINGEN - Allochtonen ervaren groenten en fruit in Nederland als minder echt omdat ze ‘te mooi’ zijn. Ze waarderen echter wel de kwaliteit van de producten. Dit biedt de biologische sector kansen. Dat meldt de literatuurstudie Allochtonen en voeding die het LEI heeft gedaan naar het voedingspatroon van Turken, Marokkanen en Surinamers in Nederland en hun percepties hierover. Met de studie wilde onderzoeker Isabelle van den Berg kijken of er mogelijkheden zijn voor de afzet van biologische producten binnen deze bevolkingsgroepen. Veel allochtonen zien vergroeiingen in een product als authentiek. Volgens Van den Berg kan de biologische sector hierop inspelen, juist omdat biologische producten vaker kleine onvolkomenheden hebben. Nederlanders van Turkse, Marokkaanse en Surinaamse afkomst hechten veel waarde aan voeding en de kwaliteit ervan. Ook dit biedt de biologische sector kansen, stelt ze.

04-07_Mixed 03-05-10 17:15 Pagina 5

Column Fors minder nieuwe producten in supermarkten ZALTBOMMEL – Het aantal productintroducties in de supermarkten is het afgelopen jaar fors afgenomen. Er kwamen maar twee volledig nieuwe merken bij. Voor het overige waren het vooral nieuwe concepten en smaakvarianten onder bestaande merken. Dat blijkt uit de Intro Top 20 van marktonderzoekbureau IRI Nederland, die is opgesteld op basis van de gemiddelde weekomzet in Nederlandse supermarkten. Reden voor de forse teruggang was vooral de crisis. Hierdoor kochten consumenten behoudender (bestaande merken) en waren supermarkten terughoudender bij de aankoop van nieuwe producten. Ook was er duidelijk een minder creatief introductieaanbod van fabrikanten. De twee volledig nieuwe merken in de supermarkten waren Jillz (het pils-alternatief voor vrouwen van Heineken) en Monster (de energydrink van Coca-Cola). Mona (van FrieslandCampina) was hofleverancier van de top20 met maar liefst drie introduc-

ties. FrieslandCampina scoort sowieso goed met ook nog Taksi Tropisch Fruit geen suiker toegevoegd en Vifit Superfruit in de Intro top 20. Opvallend is de grote dominantie van producten van multinationals in de lijst. plek 1 (3) 2 (5) 3 (6) 4 (7) 5 (8) 6 (9) 7 (11) 8 (12) 9 (13) 10 (15) 11 (16) 12 (17) 13 (19) 14 (20)

Volgens Ronald Laureijsen van IRI Nederland hebben ze ruimere budgetten voor R&D, media en promotie-ondersteuning. In de tabel de foodproducten met tussen haakjes de plek in de algehele Intro top 20.

Merk Mona ChocoDreams Jillz cider Beemster 30+ Danone Activia Start Mona Oud-Hollandsche Pudding Remia Feestsauzen Friesche Vlag Vla Combi Mona 'feestelijke' XL Slagroompudding met aardbeiensaus Bonduelle Pure Monster Unox Biologische Soep Taksi Tropisch Fruit geen suiker toegevoegd Vifit Superfruit Becel Brood

Omzet *) 100,0 97,9 94,3 93,3 88,6 85,4 80,1 76,6 75,4 68,4 67,4 64,3 53,9 53,8

*) gemiddelde weekomzet van het product in de Nederlandse supermarkten (x 1000 euro) Bron: IRI Nederland 2010

Orkla neemt Sonneveld over PAPENDRECHT - Het Noorse Orkla Food Ingredients (OFI) heeft de Sonneveld Group B.V. overgenomen. Volgens Sonneveld vullen de twee bedrijven elkaar uitstekend aan. Sonneveld is een innovatief bedrijf, met focus op broodverbetermiddelen, broodmixen en lossingsmiddelen, terwijl OFI een brede reeks bakkerijgrondstoffen aanbiedt. Sonneveld stelt dat de eigen identiteit blijft bestaan. “OFI kent een decentraal bedrijfsmodel; het bedrijf wil kennis opbouwen en dicht bij de klanten staan. Daarom blijft Sonneveld bovenal Sonneveld...” Algemeen directeur Cees Hack verwacht dat de overname Sonneveld vooral kansen biedt in de banketsector. OFI heeft dochterondernemingen in 17 Europese landen. OFI is onderdeel van de Orkla Group, een van de grootste beursgenoteerde bedrijven in Noorwegen, met een omzet van 7 miljard euro. Orkla is actief in diverse sectoren; er worden merkartikelen voor consumenten geproduceerd, maar het concern is ook actief in aluminium, speciale materialen, duurzame energie, en financiële investeringen. De overname moet nog worden goedgekeurd door de NMa. Op de foto de ondertekening van de overeenkomst door Geert en Janny Sonneveld en Yørn Unneberg, CEO van Orkla Food Ingredients.

Afgelopen maand werd de wereld opnieuw in de greep gehouden door IJsland. Dit keer niet door menselijk ondoordacht handelen met grote financiële gevolgen, maar een speling van de natuur. Een IJslandse vulkaan zorgde er in korte tijd voor dat de hele mensheid zich weer bewust is van het feit dat we niet alles in de hand hebben. Zelf verbleef ik onverwacht lang op het Zuid-Amerikaanse continent. Dit vroeg de nodige creativiteit van mijn collega's en het thuisfront, want alles was erop gericht dat ik maar vijf dagen weg zou zijn. Het werden er uiteindelijk tien.

(On)maakbare wereld In het algemeen zijn we trots op hoe we de wereld naar onze hand weten te zetten, zodat die te allen tijde voor iedereen bereikbaar is, waar we ook willen zijn, zelf of ons product. De as van een vulkaan kan dat ‘evenwicht’ van het ene op het andere moment wreed verstoren. Import en export komen lam te liggen. Voor veel bedrijven niet direct een onoverkomelijk probleem. Immers de meest cruciale onderdelen of grondstoffen zijn voor enige tijd op voorraad. Maar diegenen die werken met verse producten hebben een fiks aantal dagen in zak en (letterlijk) as gezeten. De schade die de vulkaan teweeg heeft gebracht, is misschien in totaliteit te overzien, maar voor bepaalde ondernemers is het misschien de nekslag na de financiële crisis. Getuige de meeste recente kwartaalcijfers van bedrijven als Unilever, Shell en DSM, lijken we daar net weer een beetje uit te krabbelen. Deze bedrijven scoren het eerste kwartaal goed, maar haasten zich erbij te zeggen dat één zwaluw nog geen zomer maakt. Het zijn echter wel de eerste tekenen van hoop en optimisme. Ze bieden zicht op betere tijden, tenminste voor zolang er geen nieuwe aswolken opstijgen op kritische plaatsen ergens op de wereld. De wereld blijkt toch een stuk minder maakbaar dan we tot voor kort dachten. Jacqueline Wijbenga, hoofdredacteur


5

04-07_Mixed 03-05-10 17:15 Pagina 6

Column Marten Toonder introduceerde ze tientallen jaren geleden al: de oplettende lezertjes. Die hadden het altijd in de gaten als er gevaar dreigde voor Tom Poes of Ollie B. Bommel. Soms krijg je de indruk dat de oplettende lezer plaats heeft moeten maken voor de onoplettende schreeuwer. Die voortdurend zijn mening geeft zonder kennis van zaken. Wij krijgen op onze site ook te maken met de niet zo goed lezende lezer. We worden er namelijk regelmatig van beschuldigd dat we zomaar de smaak van een product hebben veranderd en krijgen nog vaker smeekbedes om een uit de markt gehaald product te herintroduceren. We ontvingen zelfs een keer een sollicitatiebrief van iemand die bij fabrikant X wil werken. Maar wij zijn fabrikant X niet en we hebben ook de smaak van product Y niet aan-

Oplettende lezertjes gepast, laat staan dat we product (Ade)Z niet meer maken. Wij hebben het inmiddels opgegeven alle consumenten die op onze site reageren en de brenger van de boodschap verwarren met het onderwerp van onze berichtgeving, erop te wijzen bij wie ze wél moeten zijn. Ik neem aan dat u als fabrikant ook te maken krijgt met kritiek van de mondige, maar slecht geïnformeerde consument. Het is belangrijk ervoor te zorgen dat die consument wél goed op de hoogte is van de gezondheidsaspecten, duurzaamheidsaspecten en al het andere dat consumenten willen weten. Sommige broodjes aap zijn echter hardnekkig, zoals die dat het aantal calorieën in een Magnum gelijk is aan die van een pakje boter. Daar kan geen reclamecampagne tegenop. Daarbij komt dat het weerleggen van argumenten mensen juist overtuigt van hun gelijk. Ieder onderzoek waaruit blijkt dat aspartaam niet kankerverwekkend is, bevestigt tegenstanders van deze zoetstof erin dat de stof schadelijk is. De positieve opinie over Stevia zal ook wel de nodige onzinnige (maar natuurlijk ook gefundeerde) reacties uitlokken op het internet. Moeilijk om daar een oplossing voor te bedenken. “Verzin een list”, zou heer Bommel tegen Tom Poes zeggen. Norbert van der Werff, redacteur

6


Mixed 'Zoutreductie biedt kansen' WAGENINGEN - Veel producenten zijn huiverig om minder zout in producten te doen, omdat zout ook deels de textuur bepaalt. Food & Nutrition Delta toont met een nieuw rapport dat zoutreductie ook kansen biedt. Consumenten eten te zout. De norm van zes gram per dag wordt met minimaal vijftig procent overschreden. Omdat zij het merendeel van zout via bewerkte producten binnenkrijgen, ligt er voor de industrie een uitdaging om minder zout

in voedingsmiddelen te doen. “Domweg zout uit een product halen, betekent dat je product heel andere eigenschappen krijgt”, zegt Kees de Gooijer, directeur van Food & Nutrition Delta. Het nieuwe rapport ‘Zout op de kaart’ biedt producenten een overzicht van de huidige en toekomstige mogelijkheden om het aandeel zout in voedingsmiddelen aanmerkelijk te verlagen, zonder concessies te doen aan smaak en textuur. “We willen laten zien dat er wel dege-

lijk goede mogelijkheden zijn om goede producten met minder zout te maken. Zo wordt de uitdaging een kans en daar is het Food & Nutrition Delta om te doen. ”Volgens het rapport is er een veelvoud aan mogelijkheden om zout te verminderen. Elke mogelijkheid wordt kort beschreven en ondersteund met talloze voorbeelden van collegafabrikanten. Ook wordt aandacht besteed aan de marketing van zoutreductie en de aanpak om zout te verminderen.

Geerke Duijzer wint NVVL –jaarprijs DEN BOSCH – Geerke Duijzer heeft de NVVL–jaarprijs voor de beste scriptie in het wetenschappelijk onderwijs gewonnen. De prijs voor beste HBOscriptie ging naar Jitske Spijker en Annelies van den Hoven. Op de foto feliciteert Henk-Jan Meijer Jitske Spijker en Annelies van den Hoven. De prijzen werden uitgereikt tijdens het NVVLsymposium over duurzaamheid. Spijker en Van den Hoven ontwikkelden een formule voor het energieverbruik van sporters in rust (REE). Dat is de energie die ze verbruiken als ze de hele dag op de bank zouden liggen, maar niet slapen. Het REE kan sportdiëtisten als basis dienen voor voedingsadvies aan sporters. (De formule is geschikt voor de beoefenaars van allerlei verschillende sporten. De formule luidt: REE (kcal/d) = (11.797 x gewicht) + (6.487 x lengte in cm) – (5.180 x leeftijd) + (186.017 x geslacht) – 139.444. Bij geslacht moet bij mannen een 1 worden ingevuld en bij vrouwen een 0. Duijzer onderzocht bij de GGD in de regio Apeldoorn de effecten van maatregelen tegen overgewicht op de jeugd. Ze keek specifiek naar het project Okido, waarbij groep 5-basisschoolleerlingen bewust worden gemaakt van overgewicht, en naar de cursus Evenwicht, bedoeld voor kinderen met overgewicht. Okido leidde op korte termijn tot meer kennis en gezonder gedrag ten aanzien van tussendoortjes en bewegen, maar had geen effect op de mate van overgewicht. Op langere termijn was er een betere houding en gedrag ten aanzien van bewegen. Het korte en langetermijneffect van Evenwicht was positief voor de mate van overgewicht. Het leidde tot meer kinderen met een gezond gewicht en minder kinderen met overgewicht, aldus Duijzer.

04-07_Mixed 03-05-10 17:15 Pagina 7

Column 'Afgewezen claims opnieuw indienen' DOETINCHEM - De meerderheid van de stemmers op de evmi-poll vindt dat door EFSA afgewezen gezondheidsclaims opnieuw moeten kunnen worden ingediend. Vind ik ook. Ten tijde van de aanvraag was niet duidelijk wat de eisen waren. 62% 62 Procent van de stemmers is die mening toegedaan. Ze vinden dat Nee, de claims zijn terecht afgewezen. 24% opnieuw indienen van de aanvraag mogelijk moet zijn, omdat ten Opnieuw indienen heeft geen zin. Dan duurt tijde van de aanvraag erg veel onduidelijkheid bestond over de voorhet weer jaren voordat er een oordeel is. 14% waarden waaraan moest worden voldaan. 24 Procent is daarentegen tegen het opnieuw indienen van aanvragen omdat de gezondheidsclaims terecht zijn afgewezen. De overige 14 procent denkt dat opnieuw indienen geen zin heeft omdat het besluitvormingsproces lang duurt. Van de generieke gezondheidsclaims (artikel 13.1) zijn inmiddels twee batches beoordeeld. Van de eerste partij werd tweederde afgewezen, van de tweede groep konden slechts negen van de meer dan 300 aanvragen de toets der kritiek doorstaan. EFSA organiseert op 1 juni in Parma een bijeenkomst om te praten over de onderbouwing van gezondheidsclaims. Het gaat over zowel generieke gezondheidsclaims (artikel 13.1) als ziekterisicobeperkende claims (artikel 14) en claims gebaseerd op nieuw onderzoek dan wel beschermde data (artikel 13.5). Tijdens de bijeenkomst geeft EFSA een update van de opinies over gezondheidsclaims. Er wordt aandacht besteed aan de onderbouwing van claims, de karakterisering van de werkzame stof, gezondheidsvoordelen, risicofactoren voor ziekterisicobeperkende claims, de doelgroep en procedurele aspecten. Bovendien kunnen deskundigen uit de voedingsmiddelenindustrie, lidstaten, de Europese Commissie, het NDA-panel en EFSA-medewerkers van gedachten wisselen.

FrieslandCampina-locatie verkocht aan vervoerder AMERSFOORT – FrieslandCampina Cheese locatie Tilburg is verkocht aan vervoersbedrijf Gebr. Versteijnen Beheer. Beide bedrijven hebben hierover overeenstemming bereikt. De koop omvat de gebouwen en de grond met een oppervlak van ruim zeven hectare. De locatie zal in de loop van 2010 en 2011 in fasen worden overgedragen aan Gebr. Versteijnen. De overdracht sluit aan op het verplaatsen (in de tweede helft van 2010) van de verpakkingsactiviteiten van kaas van FrieslandCampina, van Tilburg naar Leerdam en Wolvega en (in de loop van 2011) van de kaasproductie naar onder meer Steenderen. Deze aanpassingen in de organisatie had FrieslandCampina in december 2009 al aangekondigd.

Zwanenberg past HPP toe ALMELO - Zwanenberg Food Group introduceert filet américain dat langer houdbaar is gemaakt met HPP (high pressure processing). Het komt binnenkort in cupjes op de markt onder de merknaam Zwanenberg Vers beleg. Het is voor het eerst dat HPP nu ook wordt toegepast bij rauw vlees, stelt het vleesconcern. HPP

bij rauw vlees was altijd lastig, omdat voor een veilige behandeling een veel hogere druk nodig is dan gebruikelijk. Boven 3000 bar treedt echter normaal gesproken verkleuring en textuurverandering op. Zwanenberg zegt de receptuur en de procesomstandigheden zo te hebben aangepast dat dit niet meer gebeurt.

Bij HPP worden producten onder hoge druk koud gepasteuriseerd. Hierdoor worden pathogenen gedood zonder dat gebruik wordt gemaakt van verhitting of van conserveringsmiddelen. Voordeel is dat de houdbaarheid van het product aanzienlijk verlengd wordt en dat tijdens de processing geen smaakverlies optreedt.

Je sprak zijn naam uit als Tsoe, maar je schreef het als Zhou. Hij kwam uit een Aziatisch land en volgde een cursus aan het provinciale universiteitje bij ons in het dorp, achter de C1000. Zhou logeerde toen in het rijtjeshuis van ondergetekende. Hij kon nergens anders terecht en ik, wel, ik heb een hart van goud. Zhou verdiende een centje bij door te werken voor ingrediëntenfabrikanten die stoffen wilden produceren, maar niet precies wisten hoe. Zhou snaaide uit patenten en literatuur productieprocessen bij elkaar. Ik heb hem in de korte periode dat hij bij mij te gast was, zien werken aan enzymen die eiwitten in stukjes knipten, exotische smaakstoffen, moleculen

Zhou die bladgroenten langer vers hielden en een eiwit dat flinterdunne tomatenschijfjes een dieprode kleur gaf - om maar wat te noemen. Niet zelden vermoedde ik dat hij regels overtrad, maar zijn opdrachtgevers maalden daar niet om. En Zhou ook niet. Hij had zijn studie chemie nog niet afgerond, maar hij was al een heuse wetenschappelijke piraat. Op zijn universiteit waren alle goede studenten, dat vertelde hij me. Het was een genot om Zhou om je heen te hebben. Zijn geest was brutaler dan de ietwat ingedutte Nederlandse studenten die ik kende, creatiever en wendbaarder. Ik begon te begrijpen waarom Aziatische economieën de onze verpulveren. Op 28 april pleitte Rinnooy Kan in het Innoversum voor de oprichting van een Kennis- en Innovatie Raad, die de technologische ontwikkeling in sleutelsectoren als de voedingsindustrie moet gaan aanzwengelen. Een ander idee: strak geregisseerde onderzoeksprojecten, die onderzoekers dwingen om al hun energie te steken in een paar onderwerpen, waarvan ambtenaren en managers hebben gehoord dat die belangrijk zijn. Alleen grootse en indrukwekkende initiatieven kunnen ons redden, is de communis opinio. Als ik Zhou niet had leren kennen, zou ik gecharmeerd zijn van zulke ideeën. Nu kan ik er alleen maar gelaten en schouderophalend kennis van nemen. De Titanic was ook groots en indrukwekkend. Willem Koert, freelance journalist


7

08-09-11_Interview Burggr 03-05-10 17:16 Pagina 8

I n t e r v i e w

‘Niet-hygiënisch ontworpen machine is tijdbom’ Tekst: Norbert van der Werff Foto’s: Burggraaf & Partners

Hygiënisch ontwerp van machines is van groot belang. Als machines niet goed gereinigd kunnen worden, gaat dat immers ten koste van de houdbaarheid, is een extra hittebehandeling nodig, of moeten conserveermiddelen worden toegevoegd. Ook het risico van leveringsproblemen of recalls wordt groter. Wouter Burggraaf geeft trainingen en advies aan levensmiddelenfabrikanten en machinebouwers over hygiënische ontwerpen.

8

Wouter Burggraaf pleit voor bewustwording


Wouter Burggraaf is al heel lang met hygiënisch ontwerpen bezig. Zijn wortels liggen bij Unilever waar hij in de jaren tachtig betrokken was bij het project ‘Manufacturing of the nineties’. “Hygiënisch ontwerp komt uit de koker van Unilever. Er werd in de biotechnologie al wel aandacht aan hygiënisch ontwerp van apparatuur besteed, maar in de voedingsmiddelenproductie niet. Unilever zag dat met nieuwe recepturen niet meer op bestaande productielijnen geproduceerd kon worden. Micro-organismen


1

Het roerwerk is gereinigd.

2

Maar dit is wat er in de dopmoer zit…

groeien niet in vet, maar als je Halvarine gaat produceren in plaats van margarine, heeft dat gevolgen voor de microbiologische veiligheid. Dat geldt ook als je mayonaise minder zuur maakt, of in plaats van jam Halvajam gaat maken. Je ziet dat nu ook weer bij productherformuleringen en bij samengestelde producten.” “Ik was betrokken bij een project om te onderzoeken hoe de processing in een fabriek er in de toekomst uit moest zien. De hele fabriek moest hygiënisch ontworpen worden; alle machines moesten op microbiologisch niveau te reinigen zijn. Ik hield me bezig met alle onderdelen: verpompen, mengen, opwarmen, koelen… Daar is de fabriek in Vlaardingen uit voortgekomen. Er waren 27 machinebouwers bij betrokken en die hebben we allemaal stap voor stap uitgelegd wat daarvoor nodig was. ” Ehedg Volgens Burggraaf werd er bij andere bedrijven nauwelijks aandacht besteed aan hygiënisch ontwerpen. “Ze deden eigenlijk nooit fundamenteel onderzoek op het gebied van engineering. Het was meer ‘opinion engineering’; we denken dat het goed

3

…en op de draad…

4

…als vervolgens de bladen naar beneden gelaten worden.

werkt. Maar het werkt beter als je weet waaróm iets goed is of niet. Het gaat niet alleen om de knowhow, maar ook om de know why. ” “Unilever zag in dat voedselveiligheid niet als marketinginstrument kon worden gebruikt, omdat het een voorwaarde is. Het bedrijf vond het beter als de hele sector van de ontwikkelde kennis kon profiteren. Daarom heeft Unilever begin jaren negentig Nestlé, Kraft en Heinz benaderd. Dat heeft geleid tot de oprichting van Ehedg, de European Hygienic Engineering & Design Group. Die stichting ontwikkelt praktische richtlijnen voor hygiënisch ontwerpen. Daardoor is er veel verbeterd.” Binnenkant Het delen van de door Unilever vergaarde kennis, had voor Burggraaf - inmiddels plantmanager bij ijsfabrikant Hertog - het voordeel dat hij zelf een bureau voor training en advies kon opzetten. Burggraaf & Partners bestaat sinds 1993. Het ging aanvankelijk behoorlijk moeizaam omdat veel mensen in de sector dachten dat er geen problemen waren. “Het was niet gemakkelijk machinebouwers te vertellen dat ze iets

niet goed hadden gedaan. Ze zeiden namelijk dat hun klanten nooit klaagden en het dus wel goed zat met de hygiëne. De voedingsmiddelenbedrijven hadden op hun beurt vertrouwen in de machinebouwers omdat ze daar al jaren mee werkten. Ze dachten dat de machinebouwers wel wisten waar ze over praatten. Maar een pompenleverancier had helemaal nooit systematisch gekeken of de pomp wel helemaal schoon te krijgen was, laat staan of de micro-organismen konden worden verwijderd.” Voorbeelden van niet-hygiënische onderdelen zijn er te over. Burggraaf stelt dat pompen en kleppen vaak aan de binnenkant vies zijn, evenals sproeikoppen. Die kunnen er aan de buitenkant schoon uitzien, terwijl ze aan de binnenkant braampjes hebben, waar vuil achter kan blijven zitten. Dergelijke apparaten zijn echter ook hygiënisch ontworpen verkrijgbaar. Tegenwoordig gaat het bij grote onderdelen als een homogenisator en een verpakkingsmachine nog vaak verkeerd. Ook de manier van in elkaar lassen van onderdelen van machines is belangrijk. “Roestvast staal is eigenlijk nanotechnologie. Er is een zeer dun roestvast laagje. Als er bij het lassen te veel >> Eisma Voedingsmiddelenindustrie | mei 2010

9

10_adv:10 03-05-10 17:03 Pagina 10

Durft u uw silo ook zo enthousiast te openen?

Tja, het is een gewetensvraag. Maar geen onbelangrijke. Want hoe mooi en smaakvol uw producten uiteindelijk ook op tafel worden geserveerd, de kwaliteit staat of valt met de gang die ze daarvoor hebben gemaakt. Bijvoorbeeld in en uit de silo. Net als in de keuken gelden ook in silo’s strenge reinigingsvoorschriften. En net als in de keuken heeft u ‘fijnproevers’

nodig om deze te kunnen uitvoeren. Bij Spekschoor Industriële Reiniging treft u alle ingrediënten aan voor een grondige en professionele reiniging van uw silo’s en andere productiefaciliteiten. Voilá: vakkundige mensen, gecertificeerd materiaal, snelle en accurate afhandeling van zaken, een uitstekende service en – als slagroom op de pudding – een uniek

www.spekschoorbv.nl

silo certificeringsysteem. Waarmee u te allen tijde verzekerd bent van topkwaliteit. Want schoon is één; spik en span is Spekschoor. Neem nu zelf de proef op de som. Bel ons voor een vrijblijvende kennismaking of offerte (0413) 351 284. Of open onze website op www.spekschoorbv.nl Dat durft tenslotte iedereen….


warmte of zuurstof vrijkomt, wordt dit laagje onvoldoende gevormd en krijg je op den duur putcorrosie. Dat kan zelfs leiden tot lekkage.” “Een ander voorbeeld is een standaard melkkoppeling. Daar zit een spleet in waar één tot tien miljoen bacteriën per uur uit kunnen komen. Geen wonder dat de bedrijven te maken hebben met nabesmetting. Bij gehakt komt het kiemcijfer tijdens de productie op 500.000 tot 5 miljoen kiemen per gram gehakt. Vervolgens wordt geprobeerd het product koud te houden om de groei verder te beperken. De wetgeving is zelfs aangepast op de onhygiënische productieomstandigheden! Eigenlijk moet je het probleem bij de bron aanpakken: bij het ontwerp.” Burggraaf maakt er een sport van om bij beurzen te turven op hygiënisch ontwerp. ‘Bij de DrinkTec afgelopen jaar in München voldeed 55 procent aan de minimale hygiëne-eisen uit de Machinerichtlijn (CE), bij de Anuga Foodtech zo’n 45 procent. Maar bij de IFFA, twee jaar geleden in Frankfurt, was dat maar circa 20 procent en bij de laatste Powtech in Neurenberg nog geen vijf procent.” Die verschillen zitten volgens hem in de sectoren waar de beurzen zich op richten. De drankensector is bewuster met het ontwerp bezig dan sommige andere sectoren. Nabesmetting Of machines hygiënisch zijn, valt aan te tonen met een testmethode die destijds is ontwikkeld door het Nizo en nu ook door TNO in Zeist wordt toegepast. Het oppervlak van het machineonderdeel wordt ingesmeerd met karnemelk met de bacterie Geobacillus stearothermophilis. Het onderdeel wordt volgens het standaard protocol gereinigd. Vervolgens wordt het onderdeel gevuld met een paars agar medium en in een broedstoof gezet bij 58 graden Celsius. Als de bacteriën niet zijn verwijderd, kun je dat na 24 uur goed zien aan de gele kleur.

Wouter Burggraaf: “De wetgeving is zelfs aangepast op onhygiënische productieomstandigheden! Eigenlijk moet je het probleem bij de bron aanpakken: bij het ontwerp.”

Soms kunnen ontwerpfouten wel gerepareerd worden. In eerder genoemde melkkoppeling kan bijvoorbeeld een SKS-ring worden gezet die de spleet opvult. Beter is het om vóóraf voor een goed ontwerp te kiezen. “Als je dat goed doet, levert het je geld op. Je maakt weliswaar hogere preengineering kosten, maar daarna bespaar je geld. Bijvoorbeeld doordat je een echte Cleaning In Place (CIP) kunt toepassen. Ook maak je geen extra kosten door productuitval of voorkom je problemen als het niet op tijd kunnen leveren. ” Bedrijven kiezen echter ook voor andere oplossingen voor microbiologische problemen. “Bedrijven constateren vaak dat er bacteriën in de producten zitten, maar zeggen dat er geen gevaarlijke bacteriën bij zitten. Maar dan zit je op een tijdbom. Ook accepteren bedrijven een beperktere houdbaarheid, voegen ze conserveermiddel toe, of geven ze een extra hittebehandeling.”

Migratie Mochten alle bedrijven en masse overstappen op hygiënisch ontworpen machines, dan is er daarna nog steeds werk voor Burggraaf & Partners. Het bedrijf heeft de werkzaamheden namelijk verbreed naar eventuele migratie uit materialen van machines. Daar valt nog veel te verbeteren. “Er is wel veel onderzoek gedaan naar migratie uit PET-flessen en andere verpakkingen. De machines slaat men vaak over. Het wordt tijd dat dit soort problemen wordt opgelost. Er moet nog onderzoek gedaan worden naar de chemische bestendigheid van rubbers en naar de maatvastheid. Sommige rubbers zetten namelijk enorm uit of krimpen, waardoor spleetjes en scheurtjes ontstaan. Van rvs weten we voldoende, maar van kunststoffen en dan met name rubbers weten we te weinig. Je hebt food grade smeermiddelen met een controlesysteem. Zoiets moet er ook komen voor kunststoffen.”

Cursussen Burggraaf & Partners verzorgt over hygiënisch ontwerpen vier keer per jaar open cursussen van één of meerdere dagen voor de Nederlandse markt. Ook worden interne trainingen gegeven, bij bedrijven op de werkvloer. Die duren één tot vier dagen. De cursussen zijn bedoeld voor zowel kwaliteitsmanagers, projectmanagers en procestechnologen bij voedingsmiddelenbedrijven, als constructeurs en verkopers bij machinebouwers. Het bedrijf verzorgt ook cursussen in andere landen als Spanje en Denemarken. Bovendien worden in Nederland en België cursussen gegeven voor bedrijven uit verschillende landen.


11

12-13_NVVL-symposium 03-05-10 17:17 Pagina 12

Trends en ontwikkelingen

Sector pleit Tekst: Norbert van der Werff Foto’s: Fair Trade Original, Norbert van der Werff

Duurzaamheid. De consument en de voedingsmiddelenfabrikant hebben er de mond van vol. Maar of het ene product duurzamer is dan het andere, is nog niet zo gemakkelijk vast te stellen. Dat bleek tijdens het NVVL-symposium, eind april in Den Bosch.

Bij FairTrade aangesloten cacaoboeren.

De sprekers op het symposium waren het erover eens dat duurzaamheid een blijvertje is. Voor de voedingsmiddelenproducent kan dat uit ideële overwegingen zijn, maar evengoed uit economische, omdat de consument er om vraagt. Overeenstemming was er ook over de behoefte aan meer transparantie over wat duurzaamheid is. Want een Fairtrade-product is goed voor de mens, maar hoeft niet goed voor het milieu te zijn en een biologisch product afkomstig van de ander kant van de wereld, heeft in veel gevallen een hoge CO2-uitstoot. Ingewikkelde materie dus. De consument krijgt bovendien te maken met een woud aan keurmerken en andere logo’s en ziet door de bomen het bos niet meer. Verschillende sprekers stelden dat door de bevolkingsgroei en het schaarser worden van grondstoffen het thema voedselzekerheid een rol gaat spelen en duurzaamheid dus noodzakelijk maken. Duurzaamheid wordt gezien als de verantwoordelijkheid van de hele keten. Duurzaamheidsdilemma’s Wat duurzaam is en wat niet, is geen gemakkelijke vraag, stelde Wouter de Heij van Top B.V. in Wageningen. Hij sprak op het symposium in zijn hoedanigheid van ‘makelaar’ bij Food & Nutrition Delta. Hij legde de symposiumdeelnemers enkele duurzaamheidsdilemma’s voor. Is de appelsap van Flevosap duurzamer, of toch de AH Puur & Eer-

12


voor transparantie

lijk Fairtrade appelsap? “De Fairtrade-appelsap is gemaakt uit concentraat en is dus twee keer verhit. Het komt helemaal uit Zuid-Afrika, maar waarschijnlijk heeft er wel een boer wat meer aan verdiend. Wat duurzamer is? Ik weet het niet.” Ook vergeleek hij verpakte, gesneden salade met kropsla. Hij wees erop dat voor het industrieel wassen van sla veel minder water nodig is dan de consument thuis gebruikt. Bovendien gooit de consument de buitenste bladeren weg, terwijl de industrie die wel gebruikt. Aan de andere kant is voor het plastic zakje aardolie gebruikt. De Heij concludeert dat het nog veel moeilijker is om vast te stellen wat duurzaam is, dan om te bepalen wat gezond is. Johan Glaser van de Vereniging van Nederlandse Verpakkingsdeskundigen (VNV) legde ook een keuze voor: tussen een papieren en een plastic zak. Welke duurzamer

is, is afhankelijk van waar het voor gebruikt wordt, stelde hij. Iets vergelijkbaars speelt bij het gebruik van minder verpakkingsmateriaal. Dat lijkt milieuvriendelijker, maar kan ook leiden tot breuk ergens in de keten. “We kunnen wel minder materiaal gebruiken, maar niet tot in het oneindige.” Uit het betoog van Suzanne van der Pijll van Schuttelaar & Partners blijkt dat 67 procent van de consumenten van voedingsmiddelenfabrikanten verlangt dat ze minder verpakkingsmateriaal gaan gebruiken. Zestig procent wil dat fabrikanten de hoeveelheid afval verminderen. Klavertje Glaser pleitte bovendien voor meer duidelijkheid. Duurzaamheid heeft vele gedaanten. “De burger moet kunnen zien of duurzaam betekent dat de kippen buiten hebben gelopen, of dat het product Fairtrade is.”

NVVL-symposium duurzaamheid

d

12-13_NVVL-symposium 03-05-10 17:18 Pagina 13

Wijnkristallen verwijderen met Claristar Het Voedingscentrum is bezig met een verkenning naar een overkoepelend keurmerk waaraan de consument direct kan zien om wat voor vorm van duurzaamheid het gaat, vertelde Corné van Dooren van het Voedingscentrum. Daarop is te zien hoe het product presteert op het gebied van gezondheid, eerlijke handel, milieu/klimaat en dierenwelzijn. Het logo dat hij toonde, had veel weg van een klavertje, maar omdat er al Gezonde Keuze Klavertjes zijn, zal het logo van het Voedingscentrum in zijn definitieve vorm er wel anders uit gaan zien… Systeeminnovaties Dagvoorzitter en kersverse lector duurzame ontwikkeling aan HAS Den Bosch Frederike Praasterink pleitte voor de korte termijn voor duurzamere producten, die zorgen voor een lichte verbetering, terwijl er voor de lange termijn echte systeeminnovaties moeten komen. Ze zei dat er vele doemscenario’s zijn, maar dat duurzaamheid ook nieuwe kansen biedt. Uit onderzoek van studenten die duurzaamheidsmaatregelen moesten doorberekenen, bleek dat sommige maatregelen niet leidden tot hogere maar juist tot lagere kosten. Ze leverden dus direct geld op. Friso van Assema van het Nizo legde uit dat de zuivelindustrie door de lage opbrengstprijs van melk al heel lang werkt aan zo efficiënt mogelijk produceren en aan optimale verwaarding van het product. Wei was vroeger een afvalproduct. Daarna werd het inge-

dampt en bestemd tot veevoer. Tegenwoordig worden er ingrediënten van gemaakt met meerwaarde, als lactose en fructose en galactose. Door de oliecrisis in de jaren zeventig werd het energiegebruik in de zuivelsector al met twintig procent gereduceerd. Zo werden onder meer de indampers efficiënter gemaakt. Van Assema wees op de cruciale rol voor procestechnologie bij verdergaande verduurzaming. Nizo werkt ook aan verbetering van de schoonmaakmethoden. Eigenlijk is het de bedoeling ervoor te zorgen dat er niet meer hoeft te worden schoongemaakt door te voorkomen dat er vervuiling ontstaat. Dat kan bijvoorbeeld met behulp van ultrasoon geluid. De trillingen voorkomen dat verontreiniging zich kan hechten. Ook coatings kunnen een rol spelen. R&D Maarten van den Graaff van het DSM Biotechnology Center ging in op Life Cycle Assesment (LCA). Hij maakte duidelijk dat nadenken over duurzaamheid in het traject van idee naar lancering van een product, eerder moet plaatsvinden. “De evaluatie moet meer naar voren worden gehaald. In de R&D-fase moet gelet worden op gebruik van chemicaliën en energie. Als de fabriek eenmaal is gebouwd, kun je weinig aanpassen.” Aan de andere kant stelt hij dat het moeilijk is om in de beginfase alles goed in ogenschouw te nemen, omdat je dan nog maar weinig weet. Duurzame soja Marieke Leegwater van het Productschap voor Margarine, Vetten en Oliën ging in op de stand van zaken rond oliën. Ze stelde dat palmolie en sojaolie in Nederland vooral negatieve associaties oproepen. “Ze worden geassocieerd met ontbossing, met pesticiden, met slechte arbeidsrechten en schade aan landrechten.” Duurzaamheid is een ketenverantwoordelijkheid en de duurzaamheidscriteria worden in internationaal verband vastgesteld. Voor soja worden die criteria in juni dit jaar definitief vastgelegd. In 2005 is al vastgesteld waaraan duurzame palmolie moet voldoen. Duurzame palmolie is dan ook inmiddels voor de markt beschikbaar. Verschillende producenten zijn er volop mee aan de slag. Zo heeft Unilever beloofd vanaf 2015 alleen nog duurzame palmolie te gebruiken en heeft Albert Heijn voor huismerkproducten dezelfde toezegging gedaan. Leegwater legde uit dat er drie vormen van duurzame palmolie zijn. Bij de eerste wordt de duurzame palmolie volledig gescheiden gehouden van andere palmolie en gevolgd door de gecertificeerde keten. Op producten mag komen te staan dat ze duurzame palmolie bevatten.

Maarten van den Graaff van DSM belichtte de ontwikkeling van Claristar, een middel om wijnkristallen (kaliumtartraat) te verwijderen uit witte wijn. Meestal gebeurt dit door te koelen, maar met name in Frankrijk wordt ook elektrolyse toegepast. DSM heeft daar Claristar aan toegevoegd, een product op basis van de bovenste laag van de celwanden van gist, voorheen een afvalproduct. Door Claristar toe te voegen aan de wijn ontstaan de kristallen niet. “Een heel elegante oplossing”, meent Van den Graaff. Met behulp van de Pré SimaPro software is precies uit te rekenen welke hulpbronnen nodig zijn voor de productie. Koelen kost veel energie en voor elektrolyse is naast energie veel water nodig. Beide methoden hebben een hoge CO2-emissie vergeleken bij gebruik van Claristar. Daarvoor is bovendien veel minder energie nodig. Wel is er wat meer landgebruik doordat de gewassen moeten worden geteeld voor de productie van suikers, die worden gebruikt als energiebron.

In de tweede vorm wordt de duurzame palmolie gevolgd in de keten, maar wel vermengd met reguliere palmolie. De laatste vorm werkt met de aanschaf van certificaten, zoals bij groene stroom dus. Op de verpakking van producten mag dan staan dat de productie van duurzame palmolie ondersteund wordt. Belangstelling consument Verschillende maatschappelijke milieus hebben belangstelling voor duurzaamheid, stelde Van Dooren van het Voedingscentrum. Dat blijkt uit onderzoek van het Voedingscentrum in samenwerking met Motivaction. De ‘postmaterialisten’ zijn al gericht op duurzaamheid, terwijl de ‘nieuwe conservatieven’ en de ‘kosmopolieten’ daar ontvankelijk voor zijn. De laatste twee groepen moeten daarom bereikt worden. Hij stelt dat als de early adopters overgegaan zijn tot duurzaamheid, die houding verder de maatschappij in sijpelt. Uit het onderzoek blijkt bovendien dat de verschillen tussen de ‘consument’ (die in de winkel zijn karretje vollaadt) en de ‘burger’ (die zijn mening geeft), niet groot zijn. Mensen die aangeven bijvoorbeeld biologische producten of Fairtrade te kopen, blijken dat ook te doen.

Wouter de Heij van FND.


13

14-15_Kiesschijf 03-05-10 17:18 Pagina 14

Voeding en gezondheid

Draaischijf helpt bij

voedingsadvies Tekst en foto’s: Norbert van der Werff Stuurgroepvoorzit-

Huisartsen en diëtisten hebben er

ter Gerard Hoornstra (links) overhan-

twee nieuwe hulpmiddelen bij

digt de schijf aan huisarts en lector

om patiënten te adviseren over

leefstijlverandering Rob Oudkerk.

voeding met gezonde vetzuren. Vorige maand is namelijk de draaischijf Kies gezond vet gelanceerd en is de website kiesgezondvet.nl online gegaan.

De website en draaischijf werden gepresenteerd in restaurant Calla’s in Den Haag.

14

De draaischijf is ontwikkeld door de Stuurgroep Kies gezond vet, een initiatief van het Productschap voor Margarine, Vetten en Oliën. Huisartsen en diëtisten kunnen aan de hand van de schijf een gesprek aangaan met patiënten of cliënten met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Bij deze ziekten is een gebalanceerde vetzuursamenstelling van groot belang. “Mensen hebben weinig kennis van vet. Ze weten niet in welke producten vet zit, laat staan welke vetten erin zitten”, zei huisarts Jaap van Binsbergen tijdens de opening van de site en introductie van de draaischijf. De lancering vond plaats in Den Haag, maar Van Binsbergen sprak via een beeldverbinding tot de aanwezigen. Hij stelde dat het advies om voldoende groente en fruit te eten veel eenvoudiger is omdat iedereen gemakkelijk kan vaststellen of hij dat doet. Bij de inname van vetzuren is meer uitleg nodig. Hij meent dat de huisarts daarbij een rol kan spelen. “Er wordt wel gezegd dat huisartsen daar geen tijd voor hebben en dat is ook wel zo, maar aan de andere kant wordt het ook wel overdreven. Het is heel belangrijk.”


14-15_Kiesschijf 03-05-10 17:18 Pagina 15

gewikkeld te maken, wordt er in de kolom onverzadigde vetten geen onderscheid gemaakt tussen enkelvoudige en meervoudige vetzuren. Informatie daarover is wel terug te vinden bij de voedingswaarde-informatie bij de producten op de site die is gebaseerd op de Nevo-tabel. Op de website is de vetzuursamenstelling van veel meer producten terug te vinden dan op de draaischijf staan. Het aantal wordt nog verder uitgebreid.

Op de draaischijf kunnen consumenten in een handomdraai zien hoeveel verzadigde en onverzadigde vetzuren veertien basisvoedingsmiddelen hebben. De arts of diëtist kan de patiënt in één oogopslag laten zien wat de gevolgen zijn van het vervangen van een product met veel verzadigd vet door een product met meer onverzadigde vetten. Op de schijf staan namelijk steeds twee vergelijkbare producten naast elkaar, als roombotercake versus ontbijtkoek met halvarine en vlees versus vette vis. De schijven zijn niet bedoeld om zomaar aan iedereen uit te delen want er is wat uitleg noodzakelijk. Consumenten kunnen er na een advies van huisarts of diëtist wel één meenemen, die ze kunnen gebruiken bij het boodschappen doen. Ze kunnen natuurlijk ook de website raadplegen Alle huisartsen en diëtisten krijgen enkele exemplaren van de draaischijf. Als ze er meer willen, kunnen ze die gratis bijbestellen. Patiënten De eerste draaischijf werd overhandigd aan Rob Oudkerk, huisarts en tevens lector leefstijlverandering aan de Haagsche Hogeschool. Hij kreeg de schijf van Gerard Hoornstra, emeritus hoogleraar Experimentele Voedingskunde aan Universiteit Maastricht en voorzitter van de Stuurgroep. Oudkerk ging in op het beeld dat consumenten bij vet hebben. “Zestig procent heeft daar negatieve associaties bij. Zeventig procent

denkt dat gezonde voeding níet vet is.” Hij wees erop dat het gemakkelijk is verkeerde vetten te vervangen door goede. Doel is ook om mensen bewust te maken van gezonde en ongezonde vetzuren. “Als mensen zich daar bewust van zijn, zullen ze ook wat vaker etiketten bekijken. Daar staat ook de vetzuursamenstelling op”, legt woordvoerster Marjolein van der Drift van het Voorlichtingsbureau Margarine, Vetten en Oliën (MVO) uit. De Stuurgroep richt zich op mensen die de huisarts of de diëtist bezoeken, omdat de budgetten ontbreken om een grote publiekscampagne te starten. Dat is meer iets voor de Consumentenbond, meent MVO. “We hebben gekozen voor een efficiënte campagne waarmee we veel gezondheidswinst kunnen behalen.” Website Op de nieuwe website kunnen consumenten aan de hand van geslacht en leeftijd uitrekenen hoeveel verzadigde en onverzadigde vetten ze per dag mogen binnenkrijgen. Door producten of gerechten aan te vinken, kunnen ze zien hoe ze het ervan afbrengen. Ze kunnen bovendien direct zien wat het vervangen van een ‘slecht’ product door een gezondere variant voor effect heeft. Door bijvoorbeeld een handje chips te vervangen door een handje noten, daalt de hoeveelheid verzadigde vetzuren en stijgt de hoeveelheid onverzadigde vetzuren. Dat is te zien in staafdiagrammen. Om het niet te in-

Geheugensteuntjes De Stuurgroep is twaalf maanden geleden opgericht voor een periode van een jaar. De activiteiten worden echter voortgezet. Met Wageningen Universiteit is contact om een student het gebruik van de draaischijf en de website te laten evalueren. Er wordt dan gekeken wat de huisartsen en diëtisten met het materiaal doen en hoe de eindgebruiker, de patiënt, ermee omgaat. Zo nodig worden de hulpmiddelen aangepast. Van der Drift: “Maar we denken ook aan een vervolgstap. Na de draaischijf komen er geheugensteuntjes, bijvoorbeeld in de vorm van een kaartje voor in de portemonnee of als Post-it briefje. Op meerdere momenten van de dag worden mensen er dan aan herinnerd dat ze de juiste keuze maken.” Bovendien gaat de Stuurgroep zich naast patiënten en cliënten van diëtisten bezighouden met kinderen en zwangere vrouwen en gezonde vetzuren. In principe gaat het dan om dezelfde boodschap, maar die zal wel heel anders worden verpakt om de doelgroep te bereiken.

Marjolein van der Drift (MVO): “We hebben gekozen voor een efficiënte campagne waarmee we veel gezondheidswinst kunnen behalen.”

Stuurgroep In de Stuurgroep Kies Gezond Vet zitten 17 deskundigen uit wetenschap, voeding en communicatie. Betrokken organisaties zijn de Nederlandse Hartstichting, de Nederlandse Vereniging van Praktijkondersteuners, Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland, de Nederlandse Vereniging van Diëtisten, Diëtisten Coöperatie Nederland, de Nederlandse Vereniging voor Hart en Vaat Verpleegkundigen en het Voorlichtingsbureau Margarine, Vetten en Oliën.


15

16-17_Vlees.nl 04-05-10 08:31 Pagina 2

Marketing en sales

Vleessector kiest weer voor collectieve promotie Tekst: Norbert van der Werff Dé van de Riet:

Het Voorlichtingsbureau Vlees

“We willen laten zien dat de bedrijfs-

werd ruim vier jaar geleden op-

tak het in internationaal perspectief

geheven na onenigheid over het

goed doet en op een verantwoordde

beleid en de financiering. Nu het

manier een goed product tegen een

imago van vlees onder druk staat

goede prijs produ-

door onder meer de aandacht

ceert.”

voor duurzaamheid en diervriendelijkheid, hebben de vleesbedrijven de handen toch weer ineen geslagen. Half april zag Vlees.nl het daglicht.

16

Delen van de vee- en vleessector, waaronder Vion en LTO Nederland wilden medio jaren negentig niet meer betalen voor het Voorlichtingsbureau Vlees (VV). De grote bedrijven wilden de vleespromotie zelf ter hand nemen en de primaire sector wilde de promotie niet langer bekostigen omdat men zich met name wilde concentreren op de pr van de eigen sector. Eind 2005 sneuvelde daarom het Voorlichtingsbureau Vlees. Er kwam onder de vlag van de Productschappen Vee, Vlees en eieren (PVE) nog wel twee jaar een Vleesinformatiepunt (VIP), maar dat werkte projectmatig en moest het doen met een veel lager budget. Het kan achteraf worden gezien als een overgangsfase. De tijden zijn inmiddels veranderd. Thema’s als milieu, duurzaamheid en diervriendelijke productie staan volop in de belangstelling, onder meer door de activiteiten van Wak-


Ook vragen over productie beantwoorden

16-17_Vlees.nl 04-05-10 08:31 Pagina 3

ker Dier, dat voortdurend de publiciteit weet te vinden, en door de Partij voor de Dieren. Dat deze partij met twee zetels in de Tweede Kamer kwam, was natuurlijk op zichzelf al een teken van de toegenomen aandacht voor dierenwelzijn. Reden voor de vleesindustrie om toch weer gezamenlijk aan promotie te gaan doen, of in de woorden van de Stichting Vlees ‘generieke communicatie’. De Stichting Vlees.nl wordt betaald door de Commissie Vleesindustrie van het Productschap voor Vee en Vlees (PVV), één van de takken van de PVE. Branchevereniging Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV), dat deel uitmaakt van de Commissie, neemt het voortouw. Het bestuur van de stichting wordt dan ook gevormd door bestuurders van de COV en de site is ook bij het COV in Zoetermeer gehuisvest. Info over productie De tijdgeest is inderdaad veranderd, bevestigt manager communicatie Dé van de Riet van Vlees.nl. Hij vertrok in maart 2008 bij de PVE waar hij woordvoerder was en is door de vleessector teruggehaald om Vlees.nl handen en voeten te geven. “Er is altijd be-

hoefte geweest aan generieke informatie over vlees. Het Voorlichtingsbureau Vlees ging uit van de promotionele benadering, van vlees als lekker product. Het VV besteedde dan ook geen aandacht aan de productiekant. Men was van mening dat de consument niet te veel lastiggevallen moest worden met informatie over de productie. Die benadering kwam voort uit de inzichten van die tijd. Dat gebeurde trouwens met goedvinden van eenieder.” “De informatie over vlees en de vleesproductie in de publieke opinie wordt door de vleesketen vaak ervaren als niet correct. Er wordt wel gesteld dat er te veel onzin en onjuistheden te lezen zijn en dat daar wat aan gedaan moet worden. Dat is een koerswijziging ten opzichte van het Voorlichtingsbureau Vlees. Maar we communiceren vanuit eigen kracht. We willen de consument van de juiste informatie voorzien. Het eindproduct vlees heeft een goed imago, er is vertrouwen in de kwaliteit ervan, maar er zijn wel vragen over de productie. We willen laten zien dat de bedrijfstak het in internationaal perspectief goed doet en op een verantwoordde manier een goed product tegen een goede prijs produceert.” De

site wil ook een rol spelen bij crises of als vlees om andere redenen in het nieuws is. Zo werd ten tijden van de lancering van de nieuwe site aandacht besteed aan het terugdringen van het gebruik van antibiotica. Naast informatie over de productie is op vlees.nl veel te vinden over het bereiden van vlees, evenals gezondheidsaspecten en de voedingswaarde van vlees. Ook staat er veel productinformatie, onder meer over de herkomst van verschillende soorten vlees. Interactief Van de Riet spreekt van een virtueel netwerk dat goede informatie wil geven over alles wat er bij mensen zou kunnen leven. De site is interactief opgezet, als webplatform. Consumenten kunnen vragen stellen via formulieren op de site. De antwoorden van interessante vragen die consumenten stellen, komen weer op de site terecht. Van de Riet zorgt ook dat consumenten die bij vlees.nl op het verkeerde adres zijn naar de juiste bronnen worden doorverwezen. Vleesbedrijven kunnen op hun beurt consumenten doorverwijzen naar vlees.nl en er op die manier hun voordeel mee doen.


17

18-19_Jodium 04-05-10 08:32 Pagina 18

Trends en ontwikkelingen

Chileense hoogvlakte

Jodium van

Tekst: Jacqueline Wijbenga Foto's: Carola Janssen (Caroja Produkties); Julian Spaltholz

Bijna 90 procent van de wereld jodiumproductie komt uit Chili. Op de Chileense hoogvlakte bevinden zich verschillende mijnen waar het mineraal wordt gewonnen uit grote brokken steen. Een reportage over het winnen van dit essentiële mineraal.

De jodiummijn van ACF Minera op de Chileense hoogvlakte.

18

Zinderend heet is het op de Chileense hoogvlakte. De eerste rug van het gebergte is zo’n 1000 meter hoog en staat bekend om zijn mijnbouw, de belangrijkste bron van inkomsten in dit gebied. Het landschap kenmerkt zich door grote stenen vlaktes met hier en daar een dorp langs de weg die over het gehele Zuid-Amerikaanse continent voert. In de verte tekent zich de tweede bergrug af, met pieken boven de 5000 meter. In deze ogenschijnlijk eindeloze stenen vlakte doemt nu en dan bedrijvigheid op. Want deze eeuwenoude stenen bevatten voor mensen waardevolle mineralen. De eerste mijnen op de Chileense hoogvlakte dateren al van het eind van de negentiende eeuw. Op ruim een uur rijden van de Chileense stad Iquique is het bedrijf ACF Minera gevestigd. Het familiebedrijf ACF Minera (voorheen DSM Minera) is met een marktaandeel van zeven tot acht procent van de wereldmarkt een van de vier belang-


rijkste Chileense jodiumproducten. Chili is verantwoordelijk voor zo’n 90 procent van de jodiumproductie in de wereld. Productie “Jodium en nitraat worden tegelijkertijd gewonnen”, vertelt algemeen directeur Juan José Beso Pietro. “De grond waarop onze mijn is gevestigd, is al sinds 1950 in bezit van de familie. Maar pas in 1985 was het economisch interessant om de mijn te exploiteren voor het winnen van jodium.” Tot die tijd stond nitraat centraal in de winning. “Dat brengt tegenwoordig per saldo minder op dan jodium.” Vorig jaar produceerde ACF Minera ruim 2000 ton jodium en zo’n 30.000 ton nitraat. De maximale capaciteit van de mijn in zijn huidige vorm, een terrein van vier bij zeven kilometer, bedraagt ongeveer 2500 ton jodium en 60.000 ton nitraat. In totaal beschikt ACF Minera over een gebied van twaalf bij zeventien kilometer.

Winnen Het jodium zit op ongeveer anderhalf tot drie meter diepte opgesloten in het gesteente. Voordat het mineraal daaruit wordt gewonnen, wordt die laag in het gesteente losgemaakt. Drie tot vier keer per week wordt vijf tot vijftien ton dynamiet tot ontploffing gebracht in het te verwerken deel van de mijn. De losgemaakte brokstukken worden met grote dumpers (55 ton vracht per stuk) naar een geprepareerd deel van de mijn gebracht. De grond is daar vlak gemaakt, met een lichte helling naar het midden waar later het percolaat wordt opgevangen. Op de vlakke grond wordt een groot stuk plastic gespannen, waarop de brokken steen worden gestort. De immense dumpers worden volgens een vooraf opgezet plan gelost, zodat een kunstmatige berg met vlakke top ontstaat. Bovenop deze berg worden sprinklers geplaatst, die gedurende vier tot acht maanden voortdurend water op de berg

18-19_Jodium 04-05-10 08:33 Pagina 19

Belang van jodium in voeding

Het jodium van ACF Minera wordt wereldwijd gebruikt voor diverse toepassingen.

stenen sproeien. Deze gestage waterloop door de stenen, maakt dat de mineralen uit het gesteente spoelen. Het percolaat wordt via de plastic ondergrond en een ingenieus buizenstelsel van het mijnbouwterrein naar de fabriek geleid voor verdere verwerking. Verwerking Nitraat wordt gewonnen via verdamping. De verdamping in dit deel van de wereld is erg groot vanwege de hoge temperaturen en lage luchtvochtigheid. Het percolaat wordt in grote bassins opgevangen, waar

het water verdampt. Wat overblijft, is een grote hoeveelheid mineralen, waaronder nitraat. Dit wordt gewonnen en gezuiverd tot NaN (98 procent). “Het nitraat dat wij leveren, wordt onder andere gebruikt voor explosieven en de verwerking in glas”, vertelt Beso. Het percolaat waaruit het jodium wordt gewonnen, wordt behandeld met pure zwavel om het aanwezige mineraal om te zetten in jodide (I-). Vervolgstappen onder hoge druk in de productietoren zetten het uiteindelijk om in jodiumgas I2. Dit wordt afgevangen en weer onder normale druk

Jodium is een onmisbaar mineraal voor mens en dier. In het menselijk lichaam bevindt het meeste jodium zich in de schildklier. Daar draagt het mineraal bij aan de juiste werking van dit orgaan. “Te weinig jodium in het dieet leidt tot een verdikte schildklier”, aldus Mallory Boylan, hoogleraar aan Texas Tech University, tijdens een symposium georganiseerd door handelsonderneming Jadis Additiva. Een slecht werkende schildklier kan leiden tot stofwisselingsproblemen, trage reactie van het brein en een tekort aan energie. Volgens de wereldgezondheidsorganisatie (WHO) kampen wereldwijd zo’n twee miljard mensen met jodiumgebrek. Jodium zit van nature in dierlijke producten, zoals zeevis en een beetje in eieren. In Nederland krijgen de meeste mensen voldoende jodium binnen via bakkerszout in brood en broodvervangers. Opname in keukenzout is niet langer verplicht. Recent onderzoek van Wageningen Universiteit waarbij jodide en jodaat werd gebruikt in hydroteelt, toont aan dat het mogelijk is op deze manier het jodiumgehalte in sla significant te laten toenemen. “Deze vorm van groenteteelt kan een belangrijke aanvulling zijn in de dagelijks benodigde hoeveelheid jodium”, aldus WUR-onderzoeker Wim Voogt van de vakgroep Glastuinbouw. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid bedraagt 150 tot 300 microgram per dag voor volwassen (WHO).

en temperatuur gebracht. Het jodiumkristal dat zo ontstaat, heeft een metaalachtige blauw/paarse glans. ACF Minera verkoopt jodium aan diverse bedrijven wereldwijd. “Jodium wordt verwerkt in tal van producten, maar onze belangrijkste afnemers zijn producenten van jodiumderivaten”, aldus Beso. De derivaten worden onder andere toegepast in farmaceutische, voedings- en chemische toepassingen.

De brokken steen worden gestort tot een kunstmatige berg ontstaat.


19

20_Uit den vreemde 04-05-10 08:33 Pagina 20

De gekookte larve van de zijdeworm is in Zuid-Korea een delicatesse.

Vreemde voeding, voeding uit den vreemde

Tekst: Norbert van der Werff Foto’s: Andrea Moorman en ‘Bart, Klaske en Aline’

Foodprofessionals komen tij-

dens de vakantie in het buiten-

Wijn uit Vietnam met schorpioenen en slangen, die goed zou zijn voor verschillende lichamelijke aandoeningen.

land vaak bijzondere producten

EVMI gaat op de website evmi.nl een overzicht maken van vreemde maar vooral interessante producten die lezers tegenkomen tijdens hun reizen naar verre bestemmingen of de winkel op de hoek. Treft u letterlijk een broodje aap aan of een ander product met erg ongebruikelijke ingrediënten, of voedingsmiddelen met wel hele bijzondere claims, zet ze dan op de foto. Of denk eens aan afbeeldingen van ingenieuze verpakkingen. Ook zijn we op zoek naar producten met een recordaantal ingrediënten, E-nummers of andere hulpstoffen. Foto’s van speciale reclameborden of advertenties kunnen natuurlijk ook, evenals beelden van merken die bij ons al jarenlang niet meer bestaan. De fotoactie heeft de naam ‘Vreemde voe-

tegen. Maar ook een bezoek aan de toko of zelfs aan de buurtsuper kan leiden tot kennismaking met grappige of merkwaardige producten die een glimlach uitlokken of de wenkbrauwen doen fronsen. Zet ze op de foto en stuur ze naar EVMI. 20


ding, voeding uit den vreemde’ meegekregen. Het is de voortzetting van de actie Wereldfoods van enkele jaren geleden. Enkele inzendingen voor deze rubriek zijn te zien op deze pagina. Ze zijn ook nog steeds te bekijken op www.evmi.nl/wereldfoods. Mail de foto met een toelichting naar [email protected]. Zet er in ieder geval ook bij waar het product werd aangetroffen en wat er zo bijzonder is aan het voedingsmiddel. Foto’s mogen maximaal 2MB per stuk zijn. Meerdere foto’s inzenden kan natuurlijk ook. Gaat het om veel foto’s? Stuur ze dan als aparte mailtjes. Foto’s kunnen tot 1 oktober worden gemaild. De inzender van de meest bijzondere foto ontvangt een leuke attentie.

21-22-23_Markt (prod nws) 04-05-10 08:35 Pagina 21

Callebaut en Malaysian Cocoa Board

Identificatie containers met

gaan samenwerken

MPS Data Matrix Identification

De Zwitserse chocoladefabrikant Barry Callebaut en de Malaysian Cocoa Board gaan samenwerken om Maleisische cacao en chocolade van hoge kwaliteit te ontwikkelen. Barry Callebaut Maleisië stelt technologie voor gecontroleerde fermentatie ter beschikking. De Malaysian Cocoa Board voert research uit in state-of-the-art onderzoeksfaciliteiten. De samenwerking is, naast verbetering van de kwaliteit van de cacaoboon en dus van de smaak, gericht op het vergroten

van het aantal functionele bestanddelen en het aanpassen van de kleur. Ook willen de partners de verwerking van de cacaobonen gemakkelijker maken. De overeenkomst tussen Barry Callebaut en de Malaysian Cocoa Board werd getekend in aanwezigheid van de Maleisische minister van Plantation Industries & Commodities Tan Sri Bernard Dompok. Meer info: Barry Callebaut www.barry-callebaut.com

MPS Data Matrix Identification is ontworpen voor de identificatie van containers. Het systeem gebruikt een Removable Vision IDentifier (RVID), die rechtstreeks wordt geprint op de oppervlakte van de krat, container, tray of ander gelijkmatig object. Gebruik van de Data Matrix om containers te identificeren, reduceert volgens de fabrikant het aantal containers dat niet kan worden gelezen en dat vergemakkelijkt de gehele logistiek. De speciale in water oplos-

Tag import functie op configuratiesoftware Hakko Duranmatic uit Dordrecht biedt een nieuwe tag import functie aan voor de licentievrije configuratiesoftware voor de intelligente HMI’s van Hakko Electronics. Om de vaak cryptisch omschreven woorden en merkers in een PLC of besturing te verduidelijken hebben veel leveranciers het concept van ‘tags’ of ‘symbols’ toegevoegd. Hiermee krijgt het betreffende bit of woord een, voor de programmeur of onderhoudsman, begrijpelijker naam zoals bijvoorbeeld ‘pomp aan’ of ‘toerental motor 1’. Door de ontstane duidelijkheid worden fouten voorkomen. Met de nieuwe tag import functie kunnen deze tags nu ook geïmporteerd worden in de V-SFT5 configuratiesoftware en daar gebruikt worden om de bedienelementen te voorzien van het juiste geheugenadres. Doordat Hakko Electronics met alle gerenommeerde merken besturingen kan communiceren, zelfs met acht verschillende merken gelijktijdig, kan snel worden ingespeeld op de toenemende complexiteit en diversiteit van besturingen zonder hiervoor van HMI-merk of softwareomgeving te hoeven wisselen. Meer info: Duranmatic Tel.: (078) 631 05 99 www.duranmatic.nl

Beneo-bedrijven bundelen krachten Beneo-Orafti, Beneo-Palatinit and Beneo-Remy gaan zich promoten onder de naam Beneo. Dat heeft de Beneo-Group bekendgemaakt. Met de kennis en expertise ondergebracht in het Beneo Instituut ondersteunt het concern zijn partners in de industrie bij de ontwikkeling van evenwichtigere en gezondere voedingsmiddelen, die functionele ingrediënten bevatten op basis van chicorei, suikerbiet en rijst. Het gaat daarbij om ingrediënten die bepaalde nutritionele en technische voordelen bieden. Beneo presenteert zich als partner om de functionele aspecten van een product te helpen verbeteren. Het gaat daarbij om gezondheid (gewichtsbeheersing, energie voor mentale en fysieke prestaties, gezonde spijsvertering, gezonde botten en tanden), de smaak, de textuur en de voedingswaarde (vervangen van vet en suiker, verrijking met vezels). Meer info: www.beneo.com

bare inkt kan gemakkelijk worden verwijderd met standaard schoonmaakapparatuur. De producent beveelt de codering met het systeem aan omdat het precies en veilig is, terwijl het aflezen gebaseerd is op cameratechnologie. Het systeem kan beschadigde data herstellen met Reed-Solomon correctiemethoden in de data matrix ECC200. In tegenstelling tot barcodereaders kan MPS Data Matrix Identification ook symbolen lezen, zelfs als ze met weinig contrast zijn geprint. Daardoor kan geprint worden op containers van verschillende kleuren, als wit, geel, rood en blauw. Voor het printen op zwart, donkerblauw en donkergroen is een aanvullend print device nodig. Meer info: MPS Meat Logistics Tel.: (0544) 390 500

Nieuwe ontwerp Amoy-producten International brand design agency Design Bridge heeft in opdracht van H.J. Heinz de producten gerestyled van het Aziatische foodmerk Amoy, het nummer één foodmerk in Hong Kong. De nieuwe verpakking moest uitdragen dat Amoy hét authentieke Aziatische merk van nu is om de perfecte Aziatische maaltijd te bereiden. Met de nieuwe look speelt Design Bridge in op de aantrekkingskracht van Aziatische steden als Hong Kong. Design Bridge liet zich inspireren door de energie

van de straten, de huizen en mensen van het Azië van nu. Zo zijn de kleuren gebaseerd op de lichten van de stad in combinatie met het zwart van de nacht. De typografie komt van de straat, voor een perfecte mix tussen urban en Azië, aldus Design Bridge. Frank Nas, Managing Director van Design Bridge: “Met dit nieuwe design komt de kwaliteit en de onderscheidende positionering van Amoy weer volledig tot z’n recht. Voor ons is het niet alleen een fantastisch project maar ook een goed voorbeeld van hoe je een bestaand merk extra pit kunt geven” Design Bridge is een internationaal brand design agency gespecialiseerd in het ontwikkelen, herpositioneren en vernieuwen van consumenten- en corporate merken. Op de foto de verpakking vóór en na de restyling. Meer info: Design Bridge Tel.: (020) 520 60 30 www.designbridge.com


21


Boomen ambassadeur Duurzame Logistiek

Frans van den Boomen, market logistics manager outbound van Mars Nederland, is benoemd tot ambassadeur Duurzame Logistiek. Deze titel is geïntroduceerd door het programma Duurzame Logistiek van Connekt en geldt gedurende de looptijd van het programma, tot eind 2012. Het programma wil meer aandacht vestigen op de urgentie van en de kansen voor een duurzaam logistieke sector.

Van den Boomen heeft zich ingespannen voor duurzame ontwikkelingen in de logistiek. Hij was onder andere initiatiefnemer van Green Order, een methode om de impact van het bestelgedrag op het milieu meetbaar en inzichtelijk te maken voor alle partners in de logistieke keten. Als ambassadeur Duurzame Logistiek zal Van den Boomen bedrijven stimuleren om deel te nemen aan het programma Duurzame Logistiek, door bijvoorbeeld ‘koploper’ te worden. Koplopers zijn bedrijven die zich aan de doelstelling van het programma verbinden: een minimale reductie van 20 procent van hun CO2-emissie vóór eind 2012 door optimalisatie van de logistieke processen. Deelnemende bedrijven ontvangen de Lean & Green Award en na realisatie van het doel ook het Lean & Green Label. Meer info: Duurzame Logistiek Tel.: (015) 251 65 65 www.duurzamelogistiek.nl

Eriks introduceert nieuwe

lijn milieuvriendelijke kunststoffen Eriks heeft als doelstelling om een groeiende range eindproducten uit biologische grondstoffen aan te bieden. Het bedrijf levert RX BioPlastics materialen met tussen de 45 en 100 procent grondstoffen uit hernieuwbare bronnen. Als halffabricaat, als bewerkt eindproduct en uit een matrijs geproduceerd. Er zijn twee typen RX BioPlastics. De afbreekbare PLA- en CLmaterialen zijn geschikt voor eenmalig gebruik. PLA-materialen van 1 millimeter dikte wor-

den in slechts één jaar afgebroken. Ter vergelijking: bij PE duurt dit 30 jaar. De materialen RX BioBased PA en RX BioPlastics WPC zijn gebaseerd op biologische grondstoffen. Ze bevatten minimaal 60 procent plantaardige grondstoffen. Ze worden onder meer toegepast in onderdelen voor de voedingsmiddelenindustrie. Meer info: Eriks Tel.: (072) 514 15 14 www.eriks.nl

Standaard voor elektromagnetische flowmeters Krohne heeft een nieuwe standaard ontwikkeld voor elektromagnetische flowmeters. Met het gepatenteerde concept van virtuele referentie, toegepast op de IFC 300 versterker, biedt Krohne een kostenbesparende oplossing voor toepassingen waar bijvoorbeeld ondergrondse inbouw of chemische bestendigheid van belang is. Om bij toepassing van een elektromagnetische flowmeter een goede meting te genereren, moet de vloeistof geaard worden. Dit wordt mogelijk gemaakt door aardringen of aardelektroden toe te passen. In verband met de chemische bestendigheid wordt hierbij vaak gebruikgemaakt van dure materialen, zoals titaan, tantaal of platina. De mogelijkheid om deze aardringen of aardelektrodes weg te laten, is een zeer economische oplossing. Daarnaast zorgt het voor extra veiligheid omdat er geen extra pakkingen of aansluitingen in de meetbuis toegepast hoeven te worden, waardoor de kans op lekkage nog verder afneemt. De Krohne Optiflux elektromagnetische flowmeters voorzien van virtuele referentie onderscheiden zich volgens de fabrikant op het gebied van veiligheid, techniek en kostenreductie. Meer info: Krohne Nederland Tel.: (078) 630 62 15 www.krohne.com

Old Amsterdam partner Sail 2010 Kaasmerk Old Amsterdam is als officieel partner nauw verbonden aan Sail 2010, het evenement met tall-ships, dat van 19 tot en met 23 augustus plaatsvindt in het hart van Amsterdam. Het merk wil daarmee de koppeling met de stad Amsterdam verstevigen. De samenwerking uit zich onder meer in speciale consumentenacties en deelname met vijf Old Amsterdam-boten. Deze verbondenheid was tevens aanleiding voor de tv-commercial van Old Amsterdam. In

22

de commercial zijn nieuwe zwart-wit beelden verwerkt die terugblikken op de levendige Amsterdamse scheepsvaart uit het verleden, met grote botters, klassieke sloepen en tallships. Ook de muziek is aan verandering onderworpen. De nostalgische commercial van Old Amsterdam is één van de langstlopende campagnes op de Nederlandse televisie en na acht succesvolle jaren werd het tijd voor een frisse impuls. Meer info: Old Amsterdam www.oldamsterdam.nl


Zomerassortiment King Cuisine King Cuisine heeft een zomerassortiment ontwikkeld met bijzondere (dip)sauzen en pittige salades voor bij de barbecue en voor snacks op tafel voor een avondje WK-voetbal. Speciaal voor de barbecue ontwikkelde King Cuisine koelverse sauzen in 300-grams emmers. Ze zijn er in vijf klassieke smaken met een twist: Greeky Tatziki, een traditionele tzatziki van yoghurt, knoflook en komkommer; Mad Red BBQ saus, met pittige chili, zacht gesmoorde ui en tomaat; Zip your lip Knoflooksaus, een mix van knoflook en saus; Tante Lila’s Surinaamse Curry, met gember en Surinaamse curry; en Cuba Mojito, een cocktailsaus met witte rum en een vleugje munt. De sauzen zijn 29 dagen houdbaar. Daarnaast levert King Cuisine de Hot Line salades nu ook in 300-grams emmers. Ze zijn er in acht smaken, waaronder Surinaamse ei, vier varianten met

kip, Gyros, Sweet Pepper en Japanse Wasabi. De salades hebben een THT van 21 dagen. De nieuwe dipsauzen zijn verkrijgbaar in vier smaken: Mojito Cocktail, met witte rum en een vleugje munt; Sweet Pepper, een frisse pikante dipsaus gemaakt van zoete pepers en kaas; Mango, een zoete dip van kaas met een exotisch tintje; en Surinaamse Curry, met gember en Surinaamse curry. De dipsauzen zijn verpakt als viervakker (vier maal 80 gram, zie foto) en hebben een THT van 21 dagen. Meer info: King Cuisine Tel.: (013) 511 75 75 www.kingcuisine.nl


Voorjaarsschoonmaak

NVC voor wereldnormen duurzaam en innovatief verpakken

In het voorjaar begint het in veel huishoudens te kriebelen: het fornuis moet van de muur, het kleed moet van de vloer en de bezem moet door alle hoeken en gaten. Bedrijven zouden er goed aan doen ook een dergelijke grote schoonmaak uit te voeren, omdat dat een belangrijke bijdrage levert aan ongediertepreventie en –bestrijding. Dat stelt ongediertebestrijder Rentokil. Bij Rentokil kwamen de afgelopen koude winter ruim 30 procent meer meldingen binnen van overlast van muizen en ander ongedierte. Onderzoek wijst uit dat bijna een kwart van de ondernemers in Nederland hier in de afgelopen periode last van heeft gehad. Onder consumenten is dat 16 procent. Natuurlijk hebben de meeste bedrijven professionele schoonmakers onder contract, maar veelal beperken de werkzaamheden hiervan zich tot de meest zichtbare plaatsen en meest gebruikte ruimten. Een grote schoonmaak in het voorjaar kan duidelijk maken waar de bron van (potentiële) overlast ligt. Het gaat dan met name om ruimten die minder vaak gebruikt worden, als kelders en zolders, waar bijvoorbeeld een muizenfamilie zich tegoed heeft kunnen doen aan oude archieven en zich vervolgens ongestoord heeft kunnen voortplanten. Ook gevallen kruimels achter keukenapparatuur of bij de plinten zijn een bron van voedsel voor ongedierte: een muis overleeft een hele dag op 3 gram voedsel en wat achtergebleven suikerresten kunnen bij de eerste dagen met warm weer een mierenkolonie activeren om binnen te komen. Een kakkerlak heeft zo weinig nodig om te overleven dat je hem zonder professionele interventie eigenlijk niet weg krijgt. Op www.rentokil.nl staan tips voor preventie, het opsporen en bestrijden van muizen en ander ongedierte. Rentokil Pest Control treedt op ter preventie en bestrijding van ongedierte, insecten en zwammen. Tevens biedt het bedrijf oplossingen voor het weren van vogels en verzorgt het inspecties en de rapportage over hygiëne en bouwkundige omstandigheden. Meer info: Rentokil Pest Control Tel.: (0800) 022 66 00

Drinkzak voor duikers LPF Flexibles uit Grootegast heeft een drinkzak voor duikers ontwikkeld. De zak werd bekroond tijdens de duikersbeurs Duikvaker. Het Dive & Drink concept bestaat uit special ontworpen laminaten die de vloeistoffen tijdens het duiken beschermen tegen de hoge druk. Ook de opening die ervoor zorgt dat de vloeistof alleen uit de verpakking komt als de duiker dat wil, werd door LPF Flexibles ontwikkeld. The Dive & Drink pouch is getest op 100 meter diepte. LPF Flexibles levert onder meer aan de zoetwaren- en drankindustrie en andere segmenten van de voedingsmiddelenindustrie. LPF Flexible Packaging maakt deel uit van de Clondalkin Group’s Flexible Packaging Division. Meer info.: LPF Flexibles Tel.: (0594) 695 656 www.lpffp.nl

NVC-directeur Michaël Nieuwesteeg heeft retailers, fabrikanten en verpakkingsleveranciers opgeroepen om gezamenlijk in NVC-verband aan de slag te gaan met de wereldnormen voor sustainable packaging. Hij deed dat in een lezing tijdens het NVC Design Village op de Empack Nederland te Den Bosch. Voor de supply chain van verpakte producten en het recyclen van de geleegde verpakkingen na gebruik van het product, is normalisatie een absolute noodzaak. Dat kan de productcodering betreffen, de afmeting van de gebruikte verpakkingen of de toegepaste coatings en bedrukkingen. Normen geven een bedrijf ook de mogelijkheid aan alle stakeholders te tonen dat het aan bepaalde eisen voldoet, bijvoorbeeld in samenhang met een kwaliteitssysteem gebaseerd op de bekende ISO9000 wereldnorm. In Europa is dit bijvoorbeeld al het geval voor de Europese (CEN) normen op het gebied van verpakking en verpakkingsafval. Wie volgens deze normen werkt, wordt geacht te voldoen aan de betreffende essentiële eisen uit de Europese Richtlijn en heeft met zijn verpakking vrij toegang tot iedere EU-lidstaat. Voor Nederland betekent dit, dat de VROM-inspectie in een dergelijk

geval moet aantonen dat het bedrijf niet aan de eisen zou voldoen. Op initiatief van onder meer China, Zuid-Korea en Japan is in ISO besloten nu ook wereldwijde normen op dit gebied te gaan ontwikkelen. Het NVC is gekozen tot voorzitter van de werkgroep die de wereldwijde preventienorm gaat schrijven en daarbij ook de zware metalen en andere ‘noxious and hazardous substances’ gaat meenemen. Behalve deze werkgroep, zijn nog vier andere werkgroepen actief, die ieder een bepaalde vorm van recycling beschrijven. Meer info.: NVC Nederlands Verpakkingscentrum Tel.: (0182) 512 411 www.nvc.nl

Octrooibureau Patentwerk versterkt team Octrooibureau Patentwerk heeft recentelijk zijn team verder uitgebreid met twee specialisten: Mari Korsten en Miew-Woen Sjauw En Wa. Het in ’s-Hertogenbosch gevestigde octrooibureau versterkt daarmee vooral zijn positie in de markt van de life sciences en algemene chemie. Korsen (34) studeerde af in levensmiddelentechnologie aan Wageningen Universiteit en studeerde ook rechten aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Bij Patentwerk werkt Korsten aan een brede range van octrooikwesties, inclusief strategisch advies. Miew-Woen Sjauw En Wa (37) is beëdigd Nederlands octrooigemachtigde. Sinds de afronding van zijn studie bioprocestechnologie met als specialisatie celbiologie aan Wageningen Universiteit, heeft hij uitgebreide ervaring opgedaan met octrooien. Hij begon zijn carrière op de octrooiafdeling van Numico (nu Danone). Hierna

was hij enkele jaren werkzaam als octrooigemachtigde bij een octrooibureau in Den Haag. Daarna werkte hij als consultant voor de Nederlandse afdeling van het internationale advocatenkantoor Bird en Bird. In zijn dagelijkse praktijk behandelt Miew-Woen Sjauw En Wa met name zaken op het gebied van de life sciences zoals biochemie, biotechnologie, en farmacie. Meer info: Octrooibureau Patentwerk Tel.: (073) 691 13 50 www.patentwerk.nl

Distributie sinuspompen MasoSine De Watson-Marlow Pumps Group heeft de Duitse fabrikant Maso Process-Pumpen GmbH overgenomen. Door de overname van de distributie versterkt Watson-Marlow BV zijn productgamma in Nederland. De sinuspompen van Watson-Marlow MasoSine zijn uitgerust met één enkele as met daaraan één enkele sinusoidale rotor. Dit type rotor heeft zelfaanzuigende eigenschappen in combinatie met zeer lage shear en lage pulsatie. Ten opzichte van lobben-pompen biedt dit voordelen zoals voor hoog visceuze vloeistoffen of kwetsbare producten zoals mayonaises. Ook is dit type pomp geschikt voor het verpompen van vloeistoffen met daarin vaste delen, variërend van biscuit- of amandelstukjes in chocolade of zelfs gemarineerd vlees

in kant-en-klaarmaaltijden. Daarnaast is een sinuspomp eenvoudig van constructie. En gebruik van één enkele rotor, enkele as en afdichting resulteert in minder kans op onderhoud ten opzichte van twee-assige pomptypes. Meer info.: Watson-Marlow Pumps Tel.: (010) 462 16 88 www.watson-marlow.nl


23

24-25_Overstock 04-05-10 08:36 Pagina 24

Marketing en sales

Oplossing voor restantvoorraad

A-merkfabrikant Veilige verkoop via alternatief kanaal

Tekst: Tom van der Meer Foto’s: Wim Roest Bart Stolmeijer (links)

A-merkfabrikanten hebben moeite om op een goede manier van hun restantvoorraden af te

en Micha Elte: “Wij zijn soms ook echt een

komen. Ze willen er graag nog iets voor ontvangen, maar aan de andere kant mag het de

soort stofzuiger voor

bestaande verkoopkanalen niet hinderen. Euro Overstock is specialist in het verkopen van

bedrijven.”

partijen, waar een fabrikant bijvoorbeeld na een relaunch mee blijft zitten.

24

Fabrikanten die producten saneren of een product vernieuwen, houden vaak een voorraad oude producten over. Verkopen via een alternatief verkoopkanaal, bijvoorbeeld in het buitenland of via de Xenos of Action, is dan een optie. Toch zijn fabrikanten hier vaak huiverig voor. Het kan namelijk gebeuren dat producten buiten hun blikveld in een circuit terechtkomen, waar ze niet onder de juiste condities zijn opgeslagen of ergens op een markt in de volle zon worden verkocht. Als consumenten hier dan ziek van worden, kan een in jaren opgebouwde naam in een klap worden aangetast. Uit


angst voor dit rampscenario zijn er fabrikanten die standaard de oude voorraad geheel vernietigen. Dat is uitermate veilig, maar eigenlijk niet meer van deze tijd. Euro Overstock stelt dat er alternatieven zijn. Het bedrijf zegt dé restantenoplossing voor A-merkfabrikanten te hebben. “Maar omdat iedere fabrikant anders is, bieden we geen standaardoplossing maar een op de klant afgestemd model”, zegt Bart Stolmeijer van het bedrijf. Hij zette het restantenbemiddelingsbedrijf twee jaar geleden op, samen met Micha Elte. Belangrijke klanten zijn onder meer Unilever en PepsiCo.

Stolmeijer geeft aan dat er drie soorten restanten zijn. “Zo zijn er producten die gesaneerd worden omdat de supermarkt of de fabrikant het niet langer in het assortiment wil hebben. Tweede soort restanten zijn seizoensgebonden producten (zoals Unoxrookworst). Unilever weet niet wanneer de winter ophoudt en wil als A-merkfabrikant nooit nee hoeven verkopen aan de consument. Het bedrijf zal als de temperatuur begint te stijgen dus altijd restanten hebben. Derde soort zijn de restanten waarvan de uiterste leverdatum (ULD) aan supermarkten zijn overschreden. Die producten zijn

24-25_Overstock 04-05-10 08:36 Pagina 25

nog prima te verkopen, maar door afspraken met de supermarkten niet meer via dit kanaal.” Daarnaast zijn er ook nog producten met productfouten of producten met drukfouten op de verpakking. Stolmeijer is van mening dat A-merkfabrikanten hierbij niet anders kunnen dan deze producten te vernietigen, omdat deze het merk kunnen schaden. Meer focus Restanten zijn van alle tijden. Het is de afgelopen jaren niet meer of minder geworden. “Wel zijn er verschillen tussen fabrikanten”, vertelt Elte. “Bij sommigen beslaat het één procent van hun omzet, bij anderen is het wat meer. Veel fabrikanten zien restanten als iets kleins en onbelangrijks. De focus ligt op marketing en sales; restanten zijn een bijproduct.” “Maar zeker in een tijd waar aan de omzetkant de mogelijkheden beperkt zijn, wordt er meer aandacht gegeven aan kostenreductie”, vult Stolmeijer aan. “Voorraadbeheer, en dus ook restantenbeheer, krijgt bij fabrikanten daarom ook al steeds meer focus. Maar restanten vallen nog vaak onder de afdeling verkoop, die eigenlijk weinig van logistiek weet. Vaak is het dan ook beter de accountmanager in te zetten op het vlak waar hij goed in is - meer omzet halen -, dan kunnen wij ónze core-business doen.” Restricties Bij de verkoop van restanten kunnen fabrikanten zelf allerlei voorwaarden opleggen, juist om de reguliere verkoop van de merkproducten niet in gevaar te brengen of om verwarring rond oude en nieuwe producten op één verkooppunt te voorkomen. “Sommigen zeggen dat ze helemaal geen beperkingen hebben”, zegt Stolmeijer. “Dan zeg ik: oké, dan verkoop ik de restpartij aan Albert Heijn. En dan blijken ze ineens tóch restricties te hebben.” Euro Overstock heeft contacten met diverse afnemers. Dit zijn geen hoofdkantoren. Elte: “Wij gaan ervan uit dat fabrikanten namelijk zelf al geprobeerd hebben hun voorraad aan hen te verkopen. Wij werken met individuele, zelfstandige supermarktondernemers. Sommige fabrikanten geven aan dat restanten per se in supermarkten verkocht moeten worden, omdat de producten dan gescand worden en hen zodoende helpen bij hun marktaandeeltarget. Andere fabrikanten willen hun restanten juist niet via het supermarktkanaal verkopen, bijvoorbeeld omdat de partij te groot is. Voor hen hebben we andere kanalen, zoals de Action en de Xenos.”

“Bedenk wel”, vervolgt Elte, “dat hoe meer beperkingen vooraf opgelegd worden, hoe lastiger het wordt om te verkopen.” Zo is het begrijpelijk dat een fabrikant niet wil dat afnemers in hun folders reclame maken voor de restant-merkproducten. Maar aan de andere kant zijn ze dan vaak wel bereid er meer voor te betalen.

maar gebeuren dat er een pallet met twee colli een jaar opgeslagen staat. Behalve de opslagkosten neemt deze pallet ook onnodig ruimte in beslag. Er wordt vaak gezegd dat een winkelschap niet van elastiek is, een magazijn is dat ook niet. Wij zijn soms ook echt een soort stofzuiger voor bedrijven.”

Traceability Belangrijk aspect in hun aanpak is traceability. Stolmeijer: “Als er een glazen conservenpotje met glassplinters opduikt, kunnen wij door onze software binnen 24 uur exact vertellen waar alle producten zijn of waar ze verkocht zijn.” Ook werkt het bedrijf met een terugkoppeling. “Wanneer fabrikanten dat willen, kunnen wij door onze jarenlange ervaring in restantenprocedures adviezen en best practices geven”, zegt Stolmeijer. Elte: “Zo had een bedrijf bijvoorbeeld om de vier weken een restantenvoorraad. Toen we dit rapporteerden, waren ze blij verrast dat wij dat hadden opgemerkt. Soms gaan fabrikanten hierdoor kritisch naar hun planning kijken om hierop te kunnen anticiperen, maar soms moeten fabrikanten nu eenmaal een minimale batch draaien.” Het bedrijf biedt de afnemers maar één keer een prijs. Daar kunnen ze op ingaan of niet. Stolmeijer: “Tijd is geld, zeker als je werkt met producten waarvan de THTdatum steeds dichterbij komt. Hoe langer je met restproducten werkt, hoe beter je weet wat je ervoor kunt krijgen. Voor een betere prijs verkopen we ook liever honderd keer één pallet dan in één keer honderd pallets.” Het bedrijf neemt de hele restantenvoorraad en dus ook het risico over. Dat betekent dat de fabrikant er geen omkijken meer naar heeft, zelfs niet als het niet verkocht kan worden. Als de A-merkfabrikant daar toestemming voor geeft, kunnen restanten worden aangeboden aan de Voedselbank of aan het Leger des Heils. “Hiervoor regelen wij het transport. In andere gevallen zal het uiteindelijk op onze kosten officieel worden vernietigd”, aldus Stolmeijer.

Branchevervaging Elte: “Er treedt branchevervaging op waardoor er steeds meer afzetkanalen bijkomen. Zo verkopen tuincentra en bouwmarkten steeds meer frisdranken en stapt AH in nonfood. Hema heeft food als speerpunt en Xenos haalt al 25 procent van de omzet uit food. Iedereen is op dit moment aan het aftasten. Voor ons zijn dit zeer interessante ontwikkelingen, maar ook voor fabrikanten. Voor nieuwe afnemers zijn merk-restanten interessant omdat ze hiermee hun klanten kunnen verrassen. Consumenten vinden het leuk om langs een voordeelstraat te lopen.”

Euro Overstock Euro Overstock uit Amsterdam is in 2006 opgericht door Bart Stolmeijer en Micha Elte. Beiden kennen elkaar van hun studie op Nyenrode. Elte had al tien jaar ervaring als directeur van een familiebedrijf in de in- en verkoop. Stolmeijer werkte bij Unilever waar hij het marketing en sales traineeship deed en vervolgens tweeënhalf jaar Unilevers restantenvoorraad voor zijn rekening nam. “Ik werd daar al snel gekscherend de restantenkoning genoemd.” Ze richten zich vooral op de Benelux, omdat veel foodfabrikanten ook een Benelux-organisatie hebben. Verder wordt gewerkt met 24/7 bereikbaarheid en één aanspreekpunt. Aan de andere kant wil het bedrijf dan ook wel het vertrouwen hebben. Dat betekent dat fabrikanten de gehele restantvoorraad in handen van Euro Overstock geven. Klanten van Euro Overstock zijn A-merkfabrikanten. Stolmeijer: “De grootte maakt niet uit. Als ze zichzelf maar A-merk genoeg vinden om traceability van ons aan te nemen. Het gaat hier toch om de naam en de waarde die je in jaren hebt opgebouwd.” Grote klanten van Euro Overstock zijn Unilever, PepsiCo, Peijnenburg, Bonduelle en Bacardi. www.euro-overstock.com

Spagaat Fabrikanten zitten vaak in een spagaat. Ze willen graag het maximale voor hun restanten hebben, maar het mag de reguliere omzet niet schaden. Stolmeijer: “Aan de andere kant beseffen ze te weinig wat het opslaan van voorraden en het vernietigen van voorraden kost. Het opslaan van een pallet kost al snel twee euro per week. Als daar geen focus meer op is, kan het zo Eisma Voedingsmiddelenindustrie | mei 2010

25

26_tetrapack:26 03-05-10 17:04 Pagina 26

ONZE KARTONNEN VERPAKKINGEN BESCHERMEN UW PRODUCT TEGEN DE INVLOED VAN UV-LICHT EN ZUURSTOF. NIET ALLEEN DE SMAAK, MAAR OOK DE WAARDEVOLLE VOEDINGSSTOFFEN (VITAMINEN EN MINERALEN) BLIJVEN OPTIMAAL BEHOUDEN. WILT U OOK OPTIMALE BESCHERMING VAN UW PRODUCT?

www.tetrapak.nl

27_NVVL 04-05-10 08:38 Pagina 27

NETWORK FOR FOOD EXPERTS

Duurzaam in Den Bosch

Network for Food Experts De NVVL is ruim vijfenvijftig jaar geleden opgezet voor kennisvermeerdering en informatie-uitwisseling binnen de voedings(middelen)industrie. De vereniging organiseert symposia en workshops voor foodexperts en geeft een eigen jaarboek uit. Door middel van jaarprijzen probeert de vereniging studenten te stimuleren die voedingsgerelateerde onderwerpen bestuderen. De vereniging telt zeshonderd lede, van de vakinhoudelijke professionals zoals levensmiddelentechnologen, voedingskundigen, diëtisten tot andere experts in food.

Congres ‘Eet voor je leven’ Op donderdag 10 juni 2010 vindt het congres ‘Eet voor je leven!’ plaats. Dit congres is een gezamenlijk initiatief van de NVVL, NAV (Nederlandse Academie van Voedingswetenschappen), NVD (Nederlandse Vereniging van Diëtisten) en de FNLI. Voor de organisatie van dit congres zijn de krachten gebundeld onder de naam VoedingNederland. Volledig programma en aanmelding: www.voedingnederland.nl.

“Wat is duurzamer: Flevosap of een pak appelsap onder Albert Heijns Puur & Eerlijk? Eerlijk gezegd zou ik het zelf ook niet weten!” Wouter de Heij (TOP B.V./Food & Nutrition Delta) sloeg de spijker op zijn kop op het NVVL-symposium ‘Duurzamer produceren, waar ligt de crux’, op 22 april op de HAS in Den Bosch. Zo’n 75 bezoekers kregen een crash course in duurzaamheid. Al snel bleek dat het speelterrein wel degelijk kan worden afgebakend, ook al is het vaak niet duidelijk voor de consument. People, planet, profit: het gaat om het behoud van mens en milieu en ja, er moet ook winst worden gemaakt. Volgens Corné van Dooren van het Voedingscentrum is 30 tot 40 procent van de bevolking rijp voor verduurzaamde producten en diensten. “Echter, de

NVVL-Jaarprijs uitgereikt Tijdens het symposium ‘Duurzamer produceren, waar ligt de crux’, vond ook de jaarlijkse uitreiking plaats van de NVVL-Jaarprijs. Deze wordt toegekend aan de beste afstudeerscriptie op voedingsgebied in zowel het WO als het HBO. Dit jaar had de jury onder voorzitterschap van Lisbeth Mathus-Vliegen de keuze uit tien HBOen vier WO-scripties. Met name de keuze uit de HBO scripties bleek een moeilijke. Het is dan ook spannend geweest tot drie weken voor de uitreiking.

meerderheid is moeilijk te bereiken.” Vandaar dat het Voedingscentrum voorlichtingscampagnes heeft gevoerd om bepaalde duurzaamheidsaspecten, zoals dierwelzijn, onder de aandacht te brengen. Alarmerend is dat consumenten op sommige aspecten, zoals Fair Trade, hun eigen rol als ondergeschikt zien. Een passieve consument is minder geneigd om te veranderen. Absolute voorwaarde In een recent ING-rapport wordt verduurzaming gezien als absolute voorwaarde voor het voortbestaan van ondernemingen. Er zijn dan ook al verschillende bedrijven met initiatieven op dit gebied. DSM hanteert in het R&D-traject duurzaamheid als een criterium, aldus Maarten van den Graaff van het DSM Technology Center. “Op basis van LCA’s (Life Cycle Assessment) kunnen we in een vroeg stadium bepalen of een product of technologie duurzaamheidwinst oplevert.” Claristar is volgens Van den

Graaff een goed voorbeeld van DSM’s focus op duurzaamheid. Het is een ingrediënt waarmee wijnproducenten kaliumtartraat uit wijn kunnen verwijderen. “Vergeleken met gangbare methoden is onze oplossing aanzienlijk energievriendelijker”, zo stelde Van den Graaff. “Dé duurzame verpakking bestaat niet”, besloot Johan Glaser van de Vereniging van Nederlandse Verpakkingsdeskundigen. Volgens hem bepaalt het gebruik of de ene verpakking duurzamer is dan de andere. “Papier of plastic kunnen beide duurzaam zijn. Feit is wel dat verpakkingen met logo’s als 100% Ecofriendly, goed verkopen; zelfs als ze niet duurzaam zijn.” Bekijk alle presentaties op www.NVVL.nl.

De prijzen voor afstudeerders uit 2009 zijn dit jaar toegekend aan: In het WO: Geerke Duijzer: Effecten van overgewicht interventies gericht op jeugd (Wageningen Universiteit) In het HBO: Jitske Spijker en Annelies van den Hoven: Ontwikkeling van een formule voor het energieverbruik in rust voor sporters (Hogeschool van Amsterdam) Namens de NVVL: Gefeliciteerd! De prijswinnaars (van links naar rechts):

Hans Wildeboer, Voorzitter NVVL

Geerke Duijzer, Annelies van den Hoven en Jitske Spijker


27

28-29_Perslucht 04-05-10 08:39 Pagina 28

P r o c e s s i n g

‘Terugdringen persluchtgebruik

is continu proces’ Tekst: Paul Kreuger (FrieslandCampina)

FrieslandCampina in Rotterdam is in 2008 een partnership aangegaan om het gebruik van perslucht in de fabriek drastisch terug te dringen. Vorig jaar leidde deze aanpak al tot een energiebesparing van acht procent, maar dat is volgens het zuivelconcern nog maar het begin.

Jaarlijks wordt bij de productie-eenheid van FrieslandCampina in Rotterdam met behulp van vijf compressoren 10,5 miljoen kubieke meter perslucht opgewekt. De perslucht wordt onder meer gebruikt voor het openen en sluiten van de afsluiters in het proces en voor het roeren van de rauwe melk. Tevens wordt er steriele lucht gemaakt voor boven het product in de opslagtanks, om ervoor te zorgen dat het product niet besmet raakt door de buitenlucht.

28


28-29_Perslucht 04-05-10 08:39 Pagina 29

FrieslandCampina Rotterdam In de FrieslandCampina-fabriek in Rotterdam worden dagelijks zo’n 4 miljoen eenheden geproduceerd. Het gaat daarbij om dagverse producten als (half)volle melk, (half)volle yoghurt, chocolade- en vanillevla die voornamelijk geleverd worden aan distributiecentra van grote retailers in West-Nederland.

De oude (links ) en nieuwe (rechts) situatie bij de blaasapplicatie.

Elke vestiging van FrieslandCampina wordt jaarlijks geacht om (in het kader van het MJA3-convenant) het energieverbruik met twee procent terug te dringen. Dit was voor de productiefaciliteit in Rotterdam aanleiding om in 2008 een partnership aan te gaan met SMC Pneumatics en Cuyten Maintenance Services (CMS). CMS, die bij deze locatie in Rotterdam al jaren verantwoordelijk is voor het uitvoeren van preventief onderhoud en procesoptimalisaties, vroeg SMC Pneumatics om in het kader van het energiebesparingsconcept een lekaudit uit te voeren met behulp van ultrasoontechniek. Bij dit onderzoek werden in totaal maar liefst honderd lekken gevonden. De meeste lekken werden gedetecteerd bij de aansluitingen van de sanitaire afsluiters ofwel de afsluiters die met het product in aanraking komen. Verder werden ook lekkages aangetroffen bij diverse slangen, koppelingen en blaaspistolen in het productieproces. Na inventarisatie bleek dat dagelijks 9.000 kubieke meter lucht nodeloos verloren ging. Omgerekend komt dit neer op zo’n honderd euro per dag. Aanpak in twee fasen Na een uitvoerige rapportage van SMC Pneumatics besloot FrieslandCampina om de persluchtlekkages in twee fasen aan te pakken. In de eerste fase is begonnen met het

vervangen van appendages (slangen, koppelingen en fittingen). Omdat dit symptoombestrijding was die slechts leidde tot korte termijnresultaten, hebben de drie partijen vervolgens besloten om een compleet systeem voor perslucht in te richten, zo dat de resultaten wél blijvend zouden zijn. Uitgangspunt bij de inrichting van dit systeem was dat werken met verkeerde materialen of het op verkeerde wijze combineren van materialen (bijvoorbeeld verkeerde slang/koppeling-combinaties) niet meer voor mochten komen. Voorheen gebeurde dit wel, vooral omdat werd ingekocht op prijs en er geen aandacht was voor persluchtlekkages. De toekomstige inkoopprocessen moesten dus beter worden afgestemd op de behoefte van de in- en externe monteurs en operators die bij het productieproces betrokken zijn. Een wijziging die na het inrichten van dit systeem dan ook direct is doorgevoerd, is dat er in het magazijn een eigen plek is gemaakt voor de opslag van reservedelen. Dit kwam volledig in beheer van SMC/CMS. Zo konden voortaan de juiste componenten worden toegepast en werd dus een beter persluchtbeheer mogelijk.

verzorgt de leverancier een opleidingsplan voor alle monteurs en operators binnen FrieslandCampina. Tijdens deze training wordt uitgelegd wat lekkages zijn, hoe ze ontstaan, wat de kosten zijn en hoe ze kunnen worden voorkomen. Tevens worden praktische tips gegeven over onder meer het aansluiten van slangen met het juiste gereedschap. Het doel van deze training is de bewustwording van operators en monteurs te verhogen. In totaal zijn inmiddels dertig medewerkers van FrieslandCampina hierop getraind. Om de bereikte resultaten in de nabije toekomst nog beter te kunnen monitoren wordt bij FrieslandCampina Rotterdam momenteel hard gewerkt aan het opzetten van een energiemanagementsysteem. Verder is vorig jaar acht procent minder energie verbruikt dan in 2008. Bovendien kon bij de werkzaamheden nu worden volstaan met vier in plaats van de tot dan toe gebruikte vijf compressoren. Volgens het zuivelconcern is dit nog maar het begin. De in gang gezette procesoptimalisatie is namelijk een continu verbeteringsproces waarmee verdere, aanzienlijke besparingen te realiseren zijn.

Het productieproces Optimalisatie Na het opzetten van het nieuwe systeem, is begonnen met de optimalisatie van het complete proces om de lekkages tot een minimum terug te brengen. Zo zijn, waar mogelijk, de conventionele componenten in het productieproces vervangen door energiezuinige componenten. Een mooi voorbeeld hiervan is te zien bij het droogblazen van de producten. Door hier energiezuinige blaasmondjes toe te passen kon zo’n vijfendertig tot veertig procent worden bespaard op het luchtverbruik. Verder zijn alle snelkoppelingen bij de sanitaire afsluiters vervangen door insteekkoppelingen. Het voordeel van deze procesoptimalisatie is dat de sanitaire afsluiters voortaan onder druk, sneller kunnen worden uitgewisseld. Terwijl de optimalisatie rond persluchtverbruik op dit moment nog in volle gang is,

Wekelijks komt bij de Rotterdamse vestiging zo’n 3,5 à 4 miljoen liter rauwe melk binnen. Na kwaliteitscontrole wordt de melk naar 2 tot 3 graden Celsius gekoeld en verpompt naar een tank. In de pasteurisatiefase wordt de melk in een centrifuge gescheiden in room en taptemelk (melk met een laag vet- en eiwitgehalte). Afhankelijk van het gewenste eindproduct wordt vervolgens weer room aan het product toegevoegd. Hierna kan van de verkregen massa consumentenmelk, vla, karnemelk, room of yoghurt worden gemaakt. De halfvolle en volle melk die bestemd is voor consumentenmelk gaat nu direct door naar de verpakkingslijnen, waar ze in verpakkingen worden gestopt van een halve, één of anderhalve liter. Voor chocolade- en vanillevla wordt de melk gemixt met zetmeel en cacao- of vanillepoeder. Voor yoghurt wordt zuursel toegevoegd. Dit aanzuren gebeurt bij 35 graden Celsius. Zowel de yoghurt- als vlasoorten worden daarna opnieuw gepasteuriseerd om ze kiemarm te maken, voordat ze doorgaan naar de tijdelijke opslag of de verpakkingslijnen. De niet gebruikte room gaat naar een zusterbedrijf om er slagroom of boter van te maken.


29

30-31-33_Tand des tijds 04-05-10 08:40 Pagina 30

T a n d

d e s

t i j d s

Sommige merken zijn na tientallen jaren nog steeds zeer bekend. In deze rubriek werpt Eisma Voedingsmiddelenindustrie doorgaans een blik op merken die de tand des tijds hebben doorstaan. Dit keer echter geen A-merk(en) in de hoofdrol, maar aandacht voor het alternatief, het huismerk, ofwel: hoe kruideniers zich ontwikkelen tot serieuze merkenbouwers en het A-merk soms het nakijken geven.

Huismerk

is volwassen geworden

Tekst: Hanneke van Bladel Foto’s: Norbert van der Werff, De Gruyter

De Gruyter was de eerste kruidenier Interieur van een De Gruyter supermarkt

die begon met de productie van ‘merken van het huis’. Ook Albert Heijn besloot al vroeg zelf koffie te branden en artikelen onder eigen naam te gaan verkopen. Hij wilde niet afhankelijk zijn van fabrikanten en bovendien zélf de kwaliteit bepalen. Nog steeds ligt AH met zijn huis-

Van prijsinstrument naar formule-instrument

merk ver voor op zijn concurrenten.

Albert Heijn heeft de biologische producten geschaard onder zijn ‘Puur & Eerlijk’-label.

30

Wie de geschiedenis van het huismerk induikt, komt automatisch terecht bij De Gruyter en Albert Heijn. Kruideniersfamilie De Gruyter in Den Bosch stond al sinds 1765 bekend als koffiebrander en in de loop der eeuwen kwamen er steeds meer eigen merken bij. Met name in de twintigste eeuw groeide het bedrijf uit tot een toonaangevend kruideniersimperium. De Gruyter leverde aan meer dan vijfhonderd winkels door heel Nederland. In Oostzaan startte ook concurrent Albert Heijn met de productie van huismerken. De kruidenierszoon brandde sinds 1910 niet alleen zijn eigen koffie, maar produceerde onder eigen naam ook koek, suikerwerk, banket, chocolade (‘Albert Heijn’s Fijne Zoete Chocolade’) en karnemelkzeep. Heijn wilde niet afhankelijk zijn van wat fabrikanten hem konden of wilden leveren. Ten tweede, en dat was de voornaamste reden, wilde hij niet dat leveranciers de kwaliteit bepaalden van de producten die hij in zijn filialen verkocht. Een derde argu-


ment speelde vermoedelijk ook mee. Albert Heijn zou al vroeg ‘de wervende kracht van huismerkartikelen’ hebben ontdekt. Tegenwoordig brandt Albert Heijn (Ahold Coffee Company) alleen koffie nog zelf, de overige productiebedrijven zijn in de loop der tijden verkocht. Boffie’s koffie is de voorloper van Perla-koffie, dat in 1963 op de schappen verschijnt. Generieke huismerken Tot de jaren zeventig voerden AH en ook andere supermarkten veelal generieke huismerken: kruideniersproducten in onopvallende verpakkingen met daarop een enkele keer de formulenaam, maar meestal slechts de productnaam die verwees naar de inhoud. Een goed voorbeeld zijn de ‘witte produkten’ van Jac Hermans. Doel was de prijs van deze huismerken zo laag mogelijk te houden en de marge zo hoog mogelijk. Het aantal supermarkten groeit in die tijd en daarmee ook hun machtspositie.


n Terwijl A-merkfabrikanten vasthouden aan hun prijzen, introduceren steeds meer supermarkten private labels die gemiddeld 30 tot 40 procent goedkoper zijn. De kwaliteit van deze producten laat echter vaak te wensen over, schrijft Koen de Jong, directeur van adviesbureau International Private Label Consult (IPLC) in zijn boek ‘Private labels in Europe’. De concurrentie tussen supermarkten, en daarmee het belang om zich van elkaar te onderscheiden, neemt in de jaren tachtig en negentig sterk toe. Huismerken worden een belangrijk onderdeel in de strijd om klanten aan de formule te binden. Vooral Albert Heijn pakt zijn huismerkenbeleid professioneel aan. Paul Moers, schrijver van onder andere ‘New private brands!’ en directeur van Paul Moers Strategic Marketing Services, stond in de jaren negentig mede aan de wieg van de eerste panklare groenten en kant-en-klaarmaaltijden onder AH-label. Ook bij andere formules duiken een of meerdere huismerkvarianten van bekende A-merken op. Vaak gaat het om regelrechte kopieën van het A-merk. Zo sleept wijnmerk JP Chenet Albert Heijn in 2005 voor de rechter. Een jaar later volgt Unilever, omdat de verpakkingen van AH-ijsthee, -margarine en -pindakaas te veel op die van de fabrikant lijken. Het aandeel private label groeit gestaag en loopt in 2008 op tot bijna 39 procent (inclusief Aldi en Lidl). In 2009 realiseerde het huismerk een groei van 7 procent, de honderd grootste A-merken daarentegen blijven steken op 2,2 procent, concludeert marktonderzoeker IRI begin dit jaar in het artikel over de Merken Top 100 in Foodmagazine. Albert Heijn is de motor achter deze groei. De grootgrutter, die inmiddels de helft van zijn omzet uit huismerken haalt, voert een gedifferentieerd beleid: naast het ‘gewone’ huismerk, is er Euroshopper voor de onder-

kant van de markt, Puur & Eerlijk voor de biologische (vers)producten en Excellent voor de luxe (feestdagen)artikelen. Andere supermarktformules slagen er met deze strategie eveneens in hun omzetaandeel huismerken te vergroten, maar blijven op grote afstand van de marktleider. Volgens Moers lopen ze zeker vijf tot tien jaar achter. Tegelijkertijd waarschuwt hij zijn voormalig werkgever. Als Albert Heijn het aandeel huismerken verder verhoogt, kan dat Zaandam wel eens klanten gaan kosten, omdat er ruimte vrijkomt aan de onderkant van de markt.

Advertentie uit 1935 van De Gruyter, dat actief was met huismerken.

Merkentrouw De groei van het huismerk valt ten dele te verklaren door de recessie. De winst die private labels hiermee pakken is echter blijvend, verwachten retaildeskundigen. Want ook in kwaliteit en innovatiekracht is er nauwelijks nog onderscheid tussen A-merkfabrikanten en huismerkproducenten. Kopers van private labels zijn daarnaast meer merkentrouw dan de kopers van Amerken, stelt marktonderzoekbureau GfK

Merkencampagne Unilever Unilever voerde vorig jaar een campagne die consumenten moet wijzen op de voordelen van de A-merken van de fabrikant. Volgens de producent bestaan er ‘wel degelijk verschillen tussen de A-merken van Unilever aan de ene kant en de overige A-, B-, C-merken en huismerken aan de andere kant’. De campagne is een vervolg op de advertenties die het bedrijf eerder plaatste als reactie op een actie van Albert Heijn. AH hield smaaktesten in de winkel om het huismerk te promoten. Unilever reageerde toen met advertenties met de tekst ‘Ah, gaan we vergelijken’.


31

32_adv:32 03-05-10 17:05 Pagina 32

FOOD FOR BRANDS AND BRAINS MBA “BUSINESS CREATION IN FOOD AND HEALTH”

Jac Giesen (06-20540762) of Domingo Loth (06-51534075)

De MBA voor food professionals met oog voor markt, product en innovatie. Van marketeer tot productontwikkelaar en van sales manager tot nutritionist.

Anton Jurgens Institute Onderwijsboulevard 219 5223 DE ’s-Hertogenbosch T:073-6923798 W:www.antonjurgens.nl E:[email protected]

Start: 8 september 2010

Synergie in roestvaststaal De Heleon Group staat voor synergie in hoogwaardige procescomponenten voor de Voedingsmiddelen- en Farmaceutischeindustrie. Naast een uitgebreid programma buizen en fittingen is de Heleon Group vertegenwoordiger voor Nederland en België van Negele GmbH. Negele biedt een complete lijn instrumentatie voor specifieke toepassingen in de Voedingsmiddelen- en Farmaceutische-industrie. Nauwkeurige instrumenten te voorzien van diverse ‘schone’ aansluitdelen voor meting van o.a. druk, niveau, temperatuur, geleidbaarheid en troebelheid. Graag denken we met u mee en ontwikkelen samen met u de meest effectieve oplossingen. Ontdek de kracht van de Heleon Group.

Heleon Group Holstaal BV Vierlinghstraat 10 4251 LC Werkendam Nederland Tel: (+31) 183-679860 www.heleon-group.com Roestvaststalen buizen en fittingen - sanitaire koppelingen - afsluiters - slangen - filters en andere armaturen voor de voedingsmiddelen en farmaceutische industrie


Enkele van de huismerken van Albert Heijn: low budget-merk Euroshopper, koffiemerk Perla, premium-merk Excellent (boven) en zuivelmerk De Zaanse Hoeve.

vast. Supermarkten zullen daarop inspelen en de snelheid waarmee ze met nieuwe huismerken komen, verhogen. Eric Nanninga, partner van Deloitte, voorspelde dit vorig jaar tijdens de internationale private label beurs PLMA. Hij kreeg gelijk. Een goed voorbeeld is Jumbo dat sinds 2008 in hoog tempo het aantal huismerken uitbreidt. Het huismerk is volwassen geworden, meent Koen de Jong. Hij vergelijkt de aanpassingen die retailers met de regelmaat van de klok aan (de verpakkingen van) hun huismerk doen met het onderhoud van Amerkfabrikanten aan hun merk. Niet voor niets versterken retailers hun huismerkenteams met topmarketeers van A-merkfabrikanten. De Jong wijst daarnaast op de verbreding en verdieping van het huismerkassortiment. “Retailers voegen nieuwe segmenten aan hun huismerk toe, denk aan Puur & Eerlijk van Albert Heijn, maar ook aan de Halal-producten onder het huismerk. Terwijl retailers consumenten vroeger trachtten te verwarren met hun op A-merken lijkende private labels, bouwen ze nu aan een eigen identiteit. De formule wordt gebrand. Ook Jumbo en C1000 plaatsen daarom de naam van het huis op hun huismerkproducten. Zo navigeer je de consument ook op het schap naar jouw merk.” Volgens De Jong zijn deze stappen slechts mogelijk dankzij het marktaandeel van genoemde retailers. Schaalgrootte is daarom cruciaal voor de ontwikkeling van het huismerk en maakt een verdere consolidatie van de markt noodzakelijk. En de prijs van het huismerk? Die ligt nog steeds gemiddeld 40 procent onder die van

het A-merk. De Jong onderzocht vorig jaar een boodschappenmandje met 35 merkartikelen en evenveel huismerkequivalenten. Dat vergeleek hij met de prijzen van twee dezelfde mandjes in 2003. Zowel De Jong als ook Moers meent dat supermarkten de

prijzen zouden kunnen verhogen om zo meer winst uit het in kwaliteit verbeterde huismerk te halen. Veel retailers lijken echter de marktleider te volgen, bovendien wil niemand klanten verliezen aan de oprukkende discounters.

De verpakkingen van huismerkproducten zijn vaak geïnspireerd op die van het A-merk. Ook de producten zelf zien er hetzelfde uit.

Copycat versterkt A-merk Een sterke gelijkenis tussen het huismerk en het A-merk werkt niet altijd in het voordeel van het huismerk. Het kopiëren van minimale kenmerken van een merkartikel is een effectievere strategie, zo toonde promotie-onderzoek van sociaal-psychologe Femke van Horen vorig jaar aan. Van honderden supermarkthuismerken lijkt het verpakkingsontwerp op een of andere manier op het A-merk. Van Horen onderzocht de effectiviteit van dergelijke copycats. “Wanneer de copycat naast het gekopieerde A-merk staat, vergelijkt de klant de verpakkingen direct”, stelde Van Horen in Foodmagazine. “Het A-merk is daarbij het bekende anker met een gevestigde bekendheid. Dit betekent dat de consument de copycat als minder goed ervaart. ”


33

34_Agenda 04-05-10 08:42 Pagina 34

In de rubriek Agenda staan evenementen en activiteiten vermeld voor de komende weken. Op www.evmi.nl is de volledige lijst beschikbaar voor zover de activiteiten bekend zijn bij de redactie. Daar vindt u ook uitgebreide informatie over de evenementen.

Agenda 18-19 mei 쑺 Congres World of Private Label, Amsterdam

18-20 mei 쑺 Congres Vitafoods, Geneve, Zwitserland

19-21 mei 쑺 SIAL China 2010

20 mei 쑺 Food Career Event, Amsterdam

20 mei 쑺 PUUR ontdekken, Drenthe

Wageningen UR krijgt van het ministerie van LNV een miljoen euro voor onderzoek naar het gebruik van insecten in de voedselketen. Insecten moeten zich dus zorgen gaan maken. Ze dreigen ten prooi te vallen aan hun eigen lekkere hapje.

2-3 juni 쑺 Cursus Kwaliteitsmanagement in de voedselketen, Wageningen

4 en 11 juni 쑺 Tweedaagse cursus hygiënisch ontwerpen, Utrecht

10 juni 쑺 Congres Eten voor je leven!, Ede

10-11 juni 쑺 Congres Food Allergens, Frankfurt.

10-11 juni 쑺 ILPS lecithine cursus, Gent

16 juni 쑺 PUUR ontdekken, Noord-Brabant

16-17 juni 쑺 2nd Food Protein innovations Conference, Rotterdam

21-22 juni 쑺 Fresenius Agro Conference, Mainz

Colofon Eisma Voedingsmiddelenindustrie is het vakblad voor de professional in de levensmiddelenindustrie. Het richt zich op kwaliteitsmanagers, productontwikkelaars, marketingmanagers en algemeen managers bij bedrijven in de voedings- en genotsmiddelenindustrie, de toeleveranciers en de afnemers van deze bedrijven. UITGAVE Eisma Businessmedia bv, Postbus 361, 7000 AJ Doetinchem REDACTIE Jacqueline Wijbenga, hoofdredacteur Norbert van der Werff (redactie), tel. (0314) 353116 Tom van der Meer (eindredactie), tel. (0314) 353115 [email protected] MEDEWERKERS Hanneke van Bladel Willem Koert Tony Tati/Pennestreek DIRECTIE Egbert van Hes, algemeen directeur Bouke Hoving, financieel directeur

MARKETING- EN SALESMANAGER Seb van der Kaaden

ADVERTENTIES Verkoop buitendienst: Miguel van Kol, tel. (06) 42759518 [email protected] Verkoop binnendienst: Patricia Poppe, tel. (058) 2954865 [email protected]


BANKRELATIE Voor Nederland: Friesland Bank 29.80.05.298 Voor België: Postcheque Brussel 000-0007463-91 VORMGEVING ZeeDesign, Witmarsum DRUK Scholma druk bv, Bedum © 2010, Eisma Businessmedia bv Leeuwarden.

UITGEVER Minne Hovenga

MARKETING Ria Hoekstra, tel. (058) 2954873, [email protected]

34

ABONNEMENTEN E-mail: [email protected] Tel. (088) 226 66 48 De abonnementsprijs bedraagt € 175,- (excl. 6% BTW) per jaar (bij automatische incasso bespaart u € 2,- administratiekosten) en is bij vooruitbetaling verschuldigd. Voor andere landen op aanvraag. Losse verkoopprijs € 10,- (excl. 6% BTW). Abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan en worden genoteerd tot wederopzegging. Opzegging dient schriftelijk te geschieden, een maand voor het einde van de abonnementsperiode; u ontvangt van ons een schriftelijke bevestiging.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid en/of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

www.evmi.nl

35_Urschel:35 03-05-10 17:06 Pagina 35

! $

!

!%#!+ #!$$!# !

!#

!

'

%&&# ! %%!*# '!!# "**%!""

#"$ '!!# ) % $$

!

#!' #&$ ! '! '!!# $!" $$ ##$

' # ! #!! $ #!( "!#$ '!!# $%#!!$ ! &$%#

' #!%%$ !! '!$%! '!!# ! % $"#!#! de ons op Bezoek rocessing, P l Industria er 10.D045. mm

standnu

777634'+)/'20 ! %% !" % #$ '!!# '#' #%$ %$% ' &( "#!&% !34'+)/ 15)31%5,21%/ 5( )()3/%1( )1 "/%%1()3)1 )0%,/ 1)5+)3/%1(4634'+)/'20 9 )/ 9 %8 2*) %%5 #,-. &,- 66345)() + !%#! #$ # #$%# %##$ ! #$ !#%!#$

36_Romi:36 06-05-10 08:53 Pagina 36

Vet lekker!

With Novarin® you can build everything

De Bouwstenen van Novarin® - Ongehard (= nagenoeg transvrij) - Minder vet - Minder verzadigd vet - All natural, Clean labeling - Claims

Novarin®

Romi Smilfood introduceert De nieuwe standaard in industriële margarine. Novarin® heeft dezelfde eigenschappen als gewone margarine, maar is gezonder van samenstelling. Novarin® biedt u de bouwstenen waarmee u spelenderwijs nieuwe concepten ontwikkelt. Als creatief antwoord op de vraag naar lekkere én verantwoorde producten die passen bij een gezonde levensstijl. Bakkerijproducten met 33% minder verzadigd vet? Met het Ik Kies Bewust-logo? Of met natuurlijke ingrediënten? Novarin® maakt het mogelijk! Meer weten? Kijk op

www.novarin.eu

Play

Create Build

Chili: explosies voor jodium

Recommend Documents