Celebeslaan 30, 5641 AG Eindhoven, Tel , kvk nr: of

1

Celebeslaan 30, 5641 AG Eindhoven, Tel 040 7870706, kvk nr: 17176851 www.wasven.nl of www.dse.nl/~nxtgeneration

Ecotunnel met Solatube daglichtsyteem

2

Inhoudsopgave 1. HET PROBLEEM INDENTIFICEREN  Stadsdeel Tongelre  Onze omgeving  Natuurgebieden in Tongelre

03

2. HET ONDERZOEK  Manieren hoe mensen, dieren, dingen en informatie naar het Wasven komen  Definitie van het probleem  Feiten en gegevens over de problemen  Deskundigen aan het woord  Planten en diersoorten die in de gebieden voorkomen

07

3. CREËER EEN INNOVATIEVE OPLOSSING  Mogelijke oplossingen  Onze oplossing  Ons ontwerp  Solatube daglichtsysteem  Daglicht voor dier en mens  Maquette  Op welke plaats moet hij komen en waarom  Wat is zo bijzonder aan ons ontwerp

16

4. BRONVERMELDING

27

5. WIJ HEBBEN ONZE OPLOSSINGEN GEDEELD MET

28

7. SAMENVATTING

29


1.HET PROBLEEM IDENTIFICEREN Om onze omgeving te identificeren hebben we gekozen om eerst de omvang van het gebied te bepalen. We wilden ons gebied niet te groot maken en het liefst kiezen voor onze een omgeving die wij zelf goed begrepen en kenden. We hebben daarom gekozen voor het stadsdeel Tongelre in de gemeente Eindhoven. In deze omgeving wonen wij allemaal en daar staat ook de boerderij waar wij altijd bij elkaar komen. We hebben eerst onderzocht waar dit stadsdeel nu eigenlijk uit bestaat.

Stadsdeel Tongelre Stadsdeel Tongelre kent 2 wijken en 10 buurten: De wijk: Oud Tongelre met de buurten:  Doornakkers-West en Doornakkers-Oost, een achterstands wijk die op de lijst van 40 achterstandswijken van minister Vogelaar staat  Muschberg en Geestenberg, ingeklemd tussen twee Tongelre spoorlijnen, te weten Eindhoven-Weert en Eindhoven-Maastricht, een mix van wonen en bedrijven  Urkhoven, een ontwikkelingslocatie  't Hofke, het centrum van het oude Tongelre  ‟t Busselke, een oud arbeiderswijkje van rond 1920  De Karpen, een villawijk  Koudenhoven, een villawijk En de wijk: De Laak met de buurten:  Villapark, waar voornamelijk de hogere Philipsbazen woonden  Lakerlopen, nieuwbouwwijk in de stijl van de jaren '20 Daarnaast bestaat Tongelre uit 4 prachtige natuurgebieden: De Karpen, het Eckartsebos, de Urkhovense zeggen en het Groendomein Wasven.

3


4

De natuurgebieden in Tongelre Het westen van het grondgebied van Tongelre is droog. In het oosten is het vochtig omdat daar het water van de Kleine Dommel doorheen stroomt. In het noorden van Tongelre gaat de Kleine Dommel op in de Dommel. Ten westen van Tongelre liggen nog enkele akkers met oude buurtschappen en een natuurgebied. Een groot deel van het grondgebied is in beslag genomen door woningbouw en in mindere mate door industrie.

Eckartsebos

De Karpen De Urkhovense zegge Wasven

De Karpen In het westen liggen twee plassen: de Karpendonkse Plas en de IJzeren Man, en verder naaldhoutbossen die deels park zijn en deels met villa's zijn bebouwd. De Karpendonkse Plas is een grote plas. De plas is aangelegd voor zandwinning ten behoeve van het Hoogspoor, een project dat in 1953 gereedgekomen is en ten doel had om de verkeersverbindingen van noord naar zuid te verbeteren. Tegenwoordig is de plas, waarin zich een eilandje bevindt, gelegen in een parkachtige omgeving, deels bestaande uit naaldbos met onder meer Rododendrons en Jeneverbessen. Op de plas zijn regelmatig veel watervogels te vinden. Bij de plas is een beeldje van Antoinette Briët te vinden, en verderop is er nog een midgetgolfbaan en restaurant de Karpendonkse Hoeve, die in 2007 voor de dertigste keer op rij met een Michelin-ster werd bekroond. Diverse evenementen, zoals het Concours Hippique en Eindhoven Ballooning, worden op de grasvelden bij de plas georganiseerd.


5

De IJzeren Man is een kunstmatige plas. De IJzeren Man werd omstreeks 1910 gegraven voor zandwinning ten behoeve van onder meer de aanleg van het nieuwe Station Eindhoven dat in 1912 werd geopend, en de spoorlijn Eindhoven-Weert, die in 1913 tot stand kwam. De naam is een verwijzing naar de graafmachine gebruikt voor de zandwinning. Deze werd in de volksmond de IJzeren Man genoemd. De IJzeren Man werd vanaf 1917 in gebruik genomen als natuurzwembad. Het was een Gemeentelijke Zweminrichting met door een hekwerk streng gescheiden dames- en herenbad. Pas vele jaren later, na enige spontane actie van enkele badgasten, waar een aantal agenten aan te pas kwam, werd vanaf 1954 de scheiding geleidelijk afgeschaft. Dit begon ermee dat de dames wel naar de herenkant mochten maar niet omgekeerd. Later is de Zweminrichting geprivatiseerd, zodat het nu in particuliere handen is en officieel Natuurbad De IJzeren Man Eindhoven BV heet. Het familiezwembad beschikt over een zandstrand en er zijn recreatiemogelijkheden om bijvoorbeeld te waterfietsen en te roeien.

Het Eckartse Bos, Het Eckartse Bos heeft een oppervlakte van 80 ha. Het Eckartse Bos is gelegen tussen de Dommel en de Kleine Dommel, die in het noorden van dit gebied samenvloeien. Het gebied is te onderscheiden in 2 deelgebieden met verschillende eigenaren:  het gebied „Lage Heide‟, hiervan is de Gemeente Eindhoven eigenaar. Het is een gebied vol afwisseling en tegenstellingen: nat- droog; woest – cultuur; naald – loof; bos – weide; rechte lanen – kronkelende paden;  het gebied „De Bogten‟, hiervan is de fam. Smits van Ooyen eigenaar Dit deel bestaat uit een oud eiken- en beukenbos Het oosten van dit gebied kent een verkaveling met weilandjes die omzoomd zijn met houtsingels. Het hoogteverschil over het hele gebied is ruim 3 meter. Bij een wandeling door het Eckartse bos zal het niet altijd lukken de schoenen droog te houden. Hoewel de plantengroei van dit gebied in het verleden rijker was dan tegenwoordig, zijn er tal van bijzondere soorten te vinden, waaronder Gele dovenetel. Ook is het gebied rijk aan paddenstoelen. In het gebied zijn twee rondwandelingen uitgezet, terwijl ook enkele langere afstandswandelingen het gebied doorkruisen. Het gehele gebied is vrij toegankelijk, maar er zijn geen verharde paden. Het bos was lange tijd wat verwaarloosd. Sinds enkele jaren wordt het weer actiever beheerd, waarbij vooral aandacht wordt gegeven aan waterhuishouding, bosrandontwikkeling en uitdunning. Bij dit beheer zijn de hoofdaandachtspunten dat het bos onderdeel is van de Ecologische Hoofdstructuur en dat alleen extensieve vormen van recreatie gewenst zijn. Er wordt gestreefd naar een ongelijkjarig (bomen met verschillende diameter), gemengd bos. Bomen die concurrenten zijn van te behouden bomen (de zogenaamde toekomstbomen), maar veel licht wegnemen, worden gerooid. Omgevallen bomen en takken van gevelde bomen blijven liggen in het bos; dit komt ten goede aan de diversiteit aan levensvormen in het bos. Dood hout doet leven: vele soorten planten en dieren zoals paddenstoelen, insecten en vogels zijn gebonden aan liggende en staande dode bomen. Opvallend is de grote hoeveelheid bramen en brandnetels op verschillende plaatsen in het bos; een aanwijzing van verstoring door menselijk handelen, waardoor extra stikstof in het bos is gekomen.


6

De Urkhovense Zeggen Dit is een natuurgebied dat het westelijke stroomdal van de Kleine Dommel omvat. Het maakt deel uit van een ecologische verbindingszone. Met de omliggende akkerlandjes vormt het gebied een belangrijke verbinding tussen het Dommeldal onder Geldrop en de Loovelden en het Eckartse Bos onder Eindhoven. Het is een ongerept natuurgebied waar vele vogel- en plantensoorten te vinden zijn. De Gevlekte dovenetel, de Slangenwortel en de Dotterbloem zijn slechts enkele hiervan. De fauna en flora zijn uniek in Noord-Brabant. Sedert 1970 wordt een doelgericht natuurbeheer uitgevoerd. Sinds 1997 geniet de Zeggen en een groot deel van 't Coll een beschermende status door Rijk en Provincie. Binnen het reservaat zijn enkele schraalgraslandjes aanwezig. De buurtschap Urkhoven werd in 2006 ecologisch ingericht en gaat dienen als buffer tussen de nieuw te bouwen wijk Tongelrese Akkers en de Urkhovense Zeggen. Men kan in dit gebied via een wandelpad naar Geldrop wandelen. De Collse Watermolen is een fraai onderdeel van dit reservaat.

Het Groendomein Wasven Het Groendomein Wasven is een uniek gebied: een groene oase midden in het stadsdeel Tongelre, Eindhoven. Het gebied is uniek door haar ligging, rijke historie en gevarieerde landschap. Op 6 ha vindt men er een eeuwenoude beukenlaan, een landgoedbos, een bolakker, een wasvennetje, weilanden, de monumentale Wasvenboerderij, een eikenlaan, een rijke bewonersgeschiedenis en een archeologische vindplaats met de resten van een kasteel uit de 14e eeuw. Het groendomein grenst aan het Lorentz Casimir Lyceum, basisschool 'de Boog' en het gezondheidscentrum Tongelre. Er lopen tal van fiets- en wandelroutes door en langs het gebied Zie ook: www.wasven.nl

ONZE OMGEVING Het definiëren van onze omgeving was niet zo moeilijk omdat er vanuit de gemeente een duidelijke afbakening is tussen de verschillende stadsdelen. Daarnaast heeft dit stadsdeel ook een natuurlijke afbakening door de wegen, de spoorlijnstructuur en de ligging van de natuurgebieden. We hebben uiteindelijk gekozen voor onze eigen omgeving: Het Groendomein Wasven. Toen we deze keuze hadden gemaakt zijn we gestart met ons onderzoek. We hebben gekozen om te onderzoeken hoe mensen, informatie, dingen en de dieren van en naar het Groendomein Wasven komen en wat voor problemen ze daarbij ondervinden.


7

2. HET ONDERZOEK Manieren hoe mensen, dieren, dingen en informatie naar het Wasven komen Mensen

Dieren

Dingen /planten

Informatie

Auto Bus Fiets / driewielers Scooter/brommer kinderwagen Rollator Blindengeleidenstok Skates/board Lopend

Via de lucht Over de grond Via het water Onder de grond

Riool Gas/water/lichtleiding Via regenwater Via de lucht/wind Via de dieren Via het water

Glasvezel Krant Infrarood Post(duif) Via seinen Via taal

We zijn tot de conclusie gekomen dat het onderwerp, transport van dieren- en planten van en naar het Groendomein Wasven het beste en leukste onderwerp is om als challenge te gebruiken voor de FLL. Definitie van het probleem Het Groendomein Wasven ligt in een prachtig natuurgebied maar door de aanleg van autowegen, woonwijken en de spoorlijn is het Wasven, dat vroeger een groot natuurgebied was, afgesneden van de omgeving. De 3 andere natuurgebieden in Tongeler hebben het zelfde probleem. Daarom zijn de 4 natuurgebieden in Tongelre nu versnipperd. Dit noem je ook wel habitatfragmentatie. Habitatfragmentatie heeft op verschillende manieren een negatieve invloed op het natuurlijk evenwicht langs de wegen (het ecosysteem). Op dit moment ligt het Groendomein ingeklemd. In het noorden door de "Berenkuil" een enorme rotonde, in het oosten door een drukke grote weg, de Eisenhowerlaan, in het zuiden door de woonwijk „t Hofke en in het westen door een spoorlijn. Door de aanleg van wegen, spoorlijnen en woonwijken is er dus een versnippering van de natuurgebieden en trekroutes van dieren. Het leefgebied van de dieren in het natuurgebied is dus kleiner geworden. Maar niet alleen dieren, ook planten hebben last van die versnippering. Een natuurlijk evenwicht betekent ook ruimte voor veel verschillende plantensoorten. Dat lukt alleen als planten zich over een groot gebied kunnen verspreiden. Omdat dieren daarbij een rol spelen (bijvoorbeeld zaden in vacht en poep), zijn ook planten gebaat bij natuurgebieden die met elkaar verbonden zijn.

Is de versnippering van de natuurgebieden een probleem? Als dieren naar een ander leefgebied willen moeten ze de weg het spoor of een woonwijk oversteken. Dit is voor de dieren een moeilijke en zelfs onneembare barrière. Veel dieren overleven de oversteek dan ook niet. Ieder jaar vinden er tientallen aanrijdingen plaats met grotere dieren als reeën en dassen. Daarvan heeft het auto- en treinverkeer ook hinder. Met kleine dieren, als kikkers, salamanders, hagedissen en insecten vinden er nog meer ongelukken plaats. Het is daarom zowel voor de veiligheid van mens en dier als voor de natuur belangrijk dat er veilige oversteekplaatsen komen voor dieren. Maar niet alleen het oversteken is een probleem: het ontbreken van ecologische verbindingen kan ertoe leiden dat het natuurlijke evenwicht verloren raakt en veel dieren plantensoorten dreigen plaatselijk uit te sterven. Het effect hiervan is vergelijkbaar met wat zich op echte


8

eilanden afspeelt. Geïsoleerde populaties kunnen genetisch gaan afwijken van populaties waartussen voorheen nog uitwisseling van individuen mogelijk was. Ook kan hierdoor de genetische variatie in een populatie afnemen, en daarmee de levensvatbaarheid van de populatie op langere termijn (Primack 2004). Verder kunnen populaties gefragmenteerd raken, zodat deelpopulaties die zo ontstaan te klein worden om te overleven en uiteindelijk verdwijnen.

In de pers Een in het wild levend dier in Nederland komt gemiddeld na elke kilometer een lokale weg tegen. Het is dus geen wonder dat op de secundaire wegen elk jaar honderdduizenden dieren worden doodgereden. Dat hebben onderzoekers van de Wageningen Universiteit becijferd. Zij stellen dat ruim honderdduizend egels per jaar worden doodgereden. Negen van de tien dode boommarters is slachtoffer van het verkeer. Twee derde van de ongeveer vijfhonderd dode dassen per jaar is aangereden op een lokale weg.

Verkeersslachtoffer door “Paardrift en zoektocht naar voedsel". Het is elk voorjaar een bekend fenomeen, zo erkennen de experts. Vogels, vaak eenden of fazanten, kleine insecteneters, zoals egels, maar ook kleinere rovers als vossen en incidenteel een reehert worden door de „heilige koe‟ te grazen genomen. Bij de Stichting Vogelrevalidatiecentrum Zundert denken ze wel te weten waarom veel dieren, in het bijzonder vogels, in deze tijd van het jaar verkeersslachtoffer worden. “Paardrift en zoektocht naar voedsel. Eenden en fazanten zijn meer met elkaar bezig dan met de gevaren om hen heen. Dan zit een ongeluk simpelweg in een klein hoekje,” zo meldt een medewerkster. “Bovendien gaan eenden veelal langs ongemaaide bermen en slootkanten fourageren. Met alle gevaren van dien.” Bij de Beheerseenheid van Staatsbosbeheer in Breda stellen ze dat dood wild langs de weg in het voorjaar een aantal redenen kan hebben. “Van amfibieën is bekend dat ze na de winter op zoek gaan naar paaigebieden. Daarbij worden vaak wegen overgestoken, met alle risico‟s en gevolgen van dien,” aldus een medewerker, die de mening van het vogelrevalidatiecentrum over de vele dode eenden en fazanten onderschrijft. De experts stellen ook dat veel aaseters in deze tijd het tijdelijke met het eeuwige verruilen. Want nu de zon de wegen weer opwarmt, komen daar laat in de dag meer insecten op af. Dat lokt insecteneters en als die sneuvelen, komen daar weer aaseters op af. “Niet echt uniek, maar wel kenmerkend voor deze tijd van het jaar.” Jack Antonissen sr. is voorzitter van de Reewild Advies Commissie (RAC), een adviesorgaan dat zich bezighoudt met het inventariseren en adviseren van alles op het gebied van reewildbeheer in West-Brabant. “Wat voor reeën geldt, geldt ook voor andere dieren. Nu het voorjaar is, worden de meeste dieren weer actief. Reeherten zijn nu drachtig en gaan extra grazen buiten hun leefgebied. Bovendien worden de eenjarige reeën verstoten en verjaagd. Dus die komen hun gebied uit en zwermen uit. Daarbij worden wegen overgestoken en dat leidt tot aanrijdingen,” aldus Antonissen, die zegt dat er de afgelopen weken minstens twee meldingen waren van dode reeën bij het Bredase Mastbos. “Hoeveel het er in heel West-Brabant zijn, dat weten we niet. We hebben goede afspraken met de politie dat zulke dingen aan ons worden gemeld. Maar als ook zij geen meldingen krijgen, houdt het op.” Antonissen stelt dat het belangrijk is dat steeds meer wegen voorzien worden van wildspiegels en ecoducten. “Zeker op plaatsen waar reewild zijn leefgebied uitkomt om te foerageren.” Een woordvoerster van de politie stelt dat niet elke melding van een dode ree in het computersysteem wordt opgenomen. “Precieze cijfers zijn er niet. Maar ons milieuteam weet wel dat het momenteel veelvuldig voorkomt. Een van de medewerkers wist uit zijn blote hoofd dat er aan de Leursebaan in Breda al zes aangereden reeën zijn gevonden.” “Eenden en fazanten zijn letterlijk meer met elkaar bezig dan met het verkeer.”


9

Feiten en gegevens over het probleem Eisenhowerlaan Wegnummer

270

Wegvak

Eindhoven - Nuenen (km. 5,34 tot 7,50)

Telpuntcode

270EIND

Soort telpunt

periodiek

Gemeten vanaf:

voor 1985

Permanent meetpunt vanaf:

Jaargemiddelden (motorvoertuigen per etmaal) Jaar

Werkdag

Zaterdag

Zondag

Weekdag

2007

36.086

28.188

22.329

33.089

2006

35.231

27.737

20.995

32.185

2005

34.489

26.767

21.534

31.564

2004

31.960

28.058

24.001

30.701

2003

31.697

27.506

23.062

30.065

2002

29.916

25.548

21.812

28.457

2001

37.685

28.934

23.797

34.510

2000

36.814

27.441

22.883

33.367

1999

35.509

28.225

23.070

32.724

1995

33.565

26.281

22.638

30.963

1991

29.800

23.200

18.600

27.300

1990

27.500

19.400

14.300

24.400

Vervoer per 24 uur op werkdagen UREN 07 00 - 19.00 uur 19.00 - 23.00 uur 23.00 - 07.00 uur 07.00 - 09.00 uur 16.00 - 18.00 uur 00.00 - 24.00 uur

VOERTUIGEN % licht 91,5 96,9 91,2 93,3 94,2 92,3

% middel 6.0 2,3 5,9 4,9 4,5 5,5

% zwaar 2,4 0,8 2,9 1,8 1,4 2,2

TOTAAL 28001 5042 3043 5683 6295 36086

Ecotunnel met Solatube daglichtsyteem Het spoor Tussen Eindhoven en Venlo loopt een 52-km dubbelsporige spoorlijn, gebouwd in 1866 als onderdeel van Staatslijn E. Het werd in 1956 geëlektrificeerd. Over de lijn rijdt een “Intercity” uit Den Haag, die wel op vier van de zeven stations stopt, en een stoptrein Deurne – Tilburg West. Beide rijden een half uurs dienst. Opwaardering van de hele bestaande lijn voor hoge snelheid is problematisch, vanwege de beperkte ruimte in Helmond en Deurne, en de bocht bij Station Helmond Deze treinroute is de drukste van Nederland: Hier vervoeren goederentreinen vloeistoffen: benzine, acryl, LPG en ammoniak. Vaste stoffen: kolen, ijzererts en puin Er gaan iedere dag 25 goederentreinen lang het Wasven, elke trein heeft 23 wagons De ijzerertstrein is 650 meter en weegt 5 miljoen kilo Naast het goederenvervoer is er ook nog de personentrein Eindhoven - Helmond – Deurne – Venlo: Intercity: 1x per uur; Stoptrein: 3x per uur Eindhoven – Deurne; 1x per uur verder naar Venlo.

Treinen veroorzaken een bepaalde hoeveelheid geluid, wat leidt tot verstoring van bepaalde diersoorten, met name vogels. Geluid veroorzaakt een afname van de aanwezigheid van weidevogels nabij het spoor. De boog bij Eindhoven doorsnijdt het gebied Urkhovense zeggen, gelegen in de bovenloop van de Dommel. Dit gebied is vooral waardevol voor flora, maar er komen ook broedvogels voor. Tussen Eindhoven en Nuenen bevindt zich het gebied Refelingsche Heide/Collsche Heide, bestaande uit dennenbos, kleine oppervlakten heide en vennetjes aan weerzijden van de spoorlijn Eindhoven-Venlo. De voorbijkomende treinen vormen geen constante stroom, waardoor oversteken in zekere zin mogelijk is. Maar de structuur van de sporen vormt, evenals de structuur van de verkeersweg, een grote hindernis voor kleine en trage dieren, zoals amfibieën en reptielen, die bovendien afhankelijk zijn van een bepaalde habitat voor hun verplaatsingen.

10


11

Deskundigen aan het woord Loek Ketelaars (Dieren- en plantenkenner, gespecialiseerd in de gebieden Wasven en Urkhovense Zegge.) De ecologische verbinding is noodzakelijk omdat het Wasvengebied opgesloten zit tussen Eisenhowerlaan en de spoorlijn Populaties kunnen elkaar niet bereiken waardoor er geen uitwisseling kan plaatsvinden van genetisch materiaal en er in het Wasvengebied bij de verschillende soorten degeneratie optreedt en soorten op langere termijn kunnen verdwijnen.  Een natte verbinding is nodig voor: Verspreiding van zaden via water. Amfibieën zoals salamanders en kikkersoorten.  Een droge verbinding is nodig voor: Zoogdieren zoals bunzing,wezel,hermelijn enz. Reptielen zoals hagedissoorten.

Gelukkig zitten er veel meer soorten in de gebieden dan die in de lijst worden genoemd. B.V. In de Urkhovense Zeggen komen door het hele jaar 90 vogelsoorten voor: (broedvogels, doortrekkers, invasievogels enz). Er komen in de Zeggen ruim 300 plantensoorten voor!

Leonhard Schrofer, Stadsecoloog (Gemeente Eindhoven, sector Openbare Ruimte, Verkeer & Milieu - afdeling Groen & Water) De IJzeren Man is belangrijk als schakel in de stedelijke ecologische verbindingen van Eindhoven. Zo loopt er een stedelijke ecologische verbinding van het Wasvengebied ter hoogte van de Borneolaan via IJzeren Man, Javalaan, Stadspark De Karpen naar de Dommel en vice versa. De prioritaire soort de Kamsalamander speelt hier een prominente rol. Daarnaast zijn ook de zoogdieren mol, egel, konijn, diverse vleermuissoorten zoals watervleermuis, kleine dwergvleermuis en laatvlieger in dit gebied aanwezig. Om natuur in de stad Eindhoven te laten floreren is „ontsnippering‟ noodzakelijk. Om alle leefgebieden voor stedelijke natuur minimaal te ontsnipperen, zijn verspreid over de stad Eindhoven 45 ecotunnels met bijbehorende geleidingsschermen nodig.


12

Erik van Merrienboer (Wethouder van mobiliteit, milieu, economie en stadsdeelgericht werken) Ecotunnels zijn een hartstikke goeie manier om groene zones met elkaar te verbinden. En als je ze goed aanlegt, kun je ook helpen om het aantal dieren dat slachtoffer wordt in het verkeer te verminderen. Technisch zijn ecotunnels goed te realiseren, zeker als er niet te veel kabels en leidingen in de grond liggen. Als wethouders moeten wij met elkaar vervolgens bezien of we er ook voldoende centen voor hebben. Centen zijn altijd schaars. En als we die centen hebben, is er natuurlijk de vraag waar in Eindhoven die tunnels het hardst nodig zijn. Mijn collega Mary Fiers zal jullie dat kunnen vertellen. Zij is verantwoordelijk voor groen en ze heeft een zogeheten Groenbeleidsplan waarin je kunt lezen wat ze allemaal wil bereiken, ook met verbinden van groene gebieden. Veel succes met jullie Challenge.

Mary Fiers (Wethouder wonen en ruimte) Na het horen en zien van jullie presentatie mag ik wel zeggen dat ik zeer onder de indruk ben. Jullie onderzoek is zeer gedegen en ik mag jullie dan ook, mede namens dhr. Schrofer, mededelen dat jullie oplossing opgenomen wordt in het plan van de SRE voor noodzakelijke eco-overgangen. Ik hoop samen met jullie en dhr. Onno Hoes in het voorjaar op zoek te gaan naar de kamsalamander zodat we de ecotunnel straks ook daadwerkelijk kunnen realiseren. Ik neem samen met jullie de uitdaging aan en wens jullie veel succes in de Beneluxfinale!

13

Planten en diersoorten die in de verschillende gebieden voorkomen.

(met dank aan Loek en Kees)

........ zijn de dieren en planten die voorkomen op de soortenlijst leefgebieden benadering Soort groep

Eckartse bos

Urkhovense Zegge

De karpendonkse plas

Vogels

dodaars, roodborst, steenuil, ijsvogel, patrijs, fazant, kuifmees, havik, wielewaal, koekoek, bosrietzanger, rietgors, houtsnip, scholekster, kleine karekiet, fitis winterkoning, roodborstje, tjiftjaf, holen duif, blauwe reiger, zanglijster, groene specht, boomklever, spreeuw, ringmus, kramsvogel, sperwer, bosuil, zwartkop, buizerd, grote bonte specht, kleine bonte specht

dodaars, fuut, koekoek, kleine karekiet, winterkoning, roodborstje, tjiftjaf, holen duif, blauwe reiger, zanglijster, groene specht, boomklever, spreeuw, ringmus, kramvogel, sperwer, koperwiek, houtduif, ijsvogel, grote bonte specht, boomkruiper

Flora / paddestoelen

dotterbloem, dalkruid, salamonszegel, moeras vergeet-mij-nietje, korenbloem, gele dovenetel, ereprijs, veldrus, gele lis, kamille

roerdomp, ijsvogel, dodaars, watersnip, blauwborst, porseleinhoen, steenuil, paapje (trek), snor, waterral, putter, bosuil, fazant, koekoek, bosrietzanger, kleine karekiet, houtsnip. scholekster, winterkoning, roodborstje, tjiftjaf, holen duif, blauwe reiger, hop, zanglijster, groene specht, boomklever, spreeuw, ringmus, kramsvogel, sperwer, kievit wilde kwartel, buizerd, fitis, veldleeuwerik,grote bonte specht, houtduif, patrijs, fuut, kuifmees, zanglijster, wielewaal, rietgors, havik, torenvalk, zwarte specht, grote bonte specht, roodborst, houtduif, tapuit dotterbloem, dalkruid, salamonszegel, adderwortel, gele lis, moeras vergeet-mijnietje, beek pinke, klaproos, kamille, ganzebloem, slangenwortel, gele dovenetel, moerasvaren, scherpe zegge, cypres zegge, grote keverorchis, eenbes, gewone vogelmelk, gevlekte dovenetel, draadzegge, welriekend nachtorchis, spaanse ruiter, vlozegge, klein glidkruid,

dotterbloem, ereprijs, gele lis,

Het Groendomein Wasven putters, bosuil, kramsvogel, kleine bonte specht, grote bonte specht, winterkoning, roodborstje, tjiftjaf, holen duif, blauwe reiger, fitis, zanglijster, groene specht, boomklever, spreeuw, ringmus, sperwer, ekster, vlaamse gaai, kauw, zwarte kraai, fazant, tapuit, grote bonte specht, boomkruiper, zwart kop, tuinfluiter, groenling (keep)

salamonszegel, klaproos, korenbloem, ereprijs, kamille, egelsboterbloem, rietorchis, vogelmelk, lelietjes van dalen, wolfspoot, zandblauwtje,

Ecotunnel met Solatube daglichtsyteem Soort groep

Zoogdieren

amfibieën/ reptielen

Vlinders

Overige entemofauna

Eckartse bos

reeën, hermelijn, haas, bunzing. vos, wezel, konijn boommarter, eekhoorn, egel, (dwerg)muis, bosmuis, bosvleermuis , spitsmuis, mol, woelmuis hagedis, kleine water hagedis, bruine kikker, groene kikker, kamsalamander, gewone pad, kleine watersalamander, alpenwatersalamander kleine ijsvogelvlinder, kleine vos, oranje tip, koninginnepage, pimpernel blauwtje, bruine eikenpage

(moersas)sprinkhaan, vedermug, waterwant, waterkever, kakkerlak, steenvlieg, trips, bladluis, elzenvlieg, kokkerjuffer, bij, (sluip)wesp, mier, miljoenpoot, duizendpoot, hooiwagen, pissebed, bastaard schorpioen, spin, watermijt, watervlo

Urkhovense Zegge dwergzegge, liggende vleugeltjesbloem, heidekartelblad, klokgentiaan, klein ereprijs, beenbreek, wilde gagel, veldrus, gevlekte orchis reeën, hermelijn, bunzing, wezel, haas, vos, konijn, egel, (dwerg)muis, vleermuizen, mol, spitsmuis, bosmuis, veldmuis, woelmoes

14 De karpendonkse plas

Het Groendomein Wasven

konijn, eekhoorn, egel, (dwerg)muis, watervleermuis, kleine dwergvleermuis, laatvlieger, mol

hermelijn, bunzing, wezel, konijn, eekhoorn, egel, (dwerg)muis, bosvleermuis, mol. spitsmuis, bosmuis, veldmuis, woelmuis, bruine ea bruine kikker, groene kikker, kamsalamander, gewone pad, watersalamander, alpenwatersalamander

hagedis, kleine water hagedis, bruine kikker, groene kikker, kamsalamander, gewone pad

bruine kikker, groene kikker, kamsalamander, gewone pad, watersalamander, alpenwatersalamander

klein vos, oranje tip, koninginnepage, pimpernel blauwtje, bruine eikenpage, bruin zandoogje, bontzandoogje, gentiaan blauwtje

klein vos, oranje tip, koninginnepage, pimpernel blauwtje, bruine eikenpage

klein vos, oranje tip, koninginnepage, pimpernel blauwtje, bruine eikenpage, boomblauwtje, dagpauwoog, gehakkelde aurelia, atalanta, bont zandoogje, gentiaan blauwtje moersas)sprinkhaan, vedermug, waterwant, waterkever, kakkerlak, steenvlieg, trips, bladluis, elzenvlieg, kokkerjuffer, bij, (sluip)wesp, mier, miljoenpoot, duizendpoot, hooiwagen, pissebed, bastaard schorpioen, spin, watermijt, watervlo


15

Soort groep

Eckartse bos

Urkhovense Zegge

De karpendonkse plas

Het Groendomein Wasven

Libellen ed

Verschillend juffers, oa donker waterjuffer, bosbeekjuffer, gewone bronlibel, glassnijder, smaragd Libel Baars, snoek, kopvoorn

Baars, snoek, kopvoorn

brasem, voorn, karper, snoek

kopvoorn, baars, giebel, karper

Vissen


16

2. CREËER EEN INNOVATIEVE OPLOSSING Mogelijke oplossingen Dankzij de tunnels, bruggen en onderdoorgangen die natuurgebieden met elkaar verbinden, zullen dieren zich veel beter en veiliger kunnen verplaatsen tussen de bos-, weide- en watergebieden. Niet alleen zoogdieren als reeën en vossen maar ook amfibieën als kikkers en padden en reptielen als hagedissen en slangen kunnen zo aan weerszijden van een weg, een woonwijk of een spoorlijn komen.

Bestaande oplossingen Ecoduct Een ecoduct is een viaduct voor dieren dat er natuurlijk uitziet en leefgebieden verbindt die doorsneden zijn door een weg. De aanleg vraagt een behoorlijke investering. Daarom worden alleen ecoducten aangelegd op knelpunten tussen grote en belangrijke natuurgebieden. Edelherten, wilde zwijnen, grote grazers, reeën en kleine zoogdieren maken gebruik van een ecoduct. Wildtunnel Wildtunnels zijn kokervormige gangen die onder een weg doorlopen. Ze zijn vooral bedoeld voor dassen. Sterfte door verkeer is één van de belangrijkste doodsoorzaken bij dassen. De provincie legt steeds vaker wild- of dassentunnels aan. Ook andere kleine zoogdieren maken er gebruik van. Voor groot wild wordt -vanwege hun afmeting- een 'grootwildtunnel' aangelegd. Amfibieëntunnel Een amfibieëntunnel is een rechthoekige tunnel met voldoende lichtinval. Bij amfibieën ligt de zomer- en winterverblijfplaats gescheiden van hun voortplantingsplaats. Daardoor moeten ze wegen oversteken waarbij veel amfibieën slachtoffer worden van het verkeer. Om te voorkomen dat amfibieën uitsterven én om een goede leefomgeving te maken, legt de provincie op de oversteekplaats amfibieëntunnels aan. Naast salamanders, kikkers en padden maken ook hermelijn, wezel, das, egel en muizen gebruik van deze tunnel. Wildspiegel Wildspiegels plaatst de provincie langs minder drukke wegen die door natuurgebieden lopen. Het zijn paaltjes waarop een spiegel is bevestigd. Deze spiegel weerkaatst het licht van een naderende auto naar de tegenoverliggende berm. Een dier dat daar wil oversteken schrikt hiervan, vlucht weg of aarzelt om over te steken. Vistrap De vistrap is een aanpassing, vooral nabij sluizen en in dijken, waardoor vis barrières kan overwinnen. Wildtrap De wildtrap is een aanpassing, die het dieren mogelijk maakt om kanalen over te zwemmen. Ecoduikers Ecoduikers zijn doorgangen voor kleine zoogdieren, zoals: muizen, konijnen, marters en egels, maar ook voor amfibieën, zoals: kikkers, salamanders en padden. De ecoduiker moet voorkomen dat dieren dood worden gereden als ze de weg oversteken, op zoek naar voedsel of een partner. Een ecoduiker bestaat vaak uit looprichels onder bruggen voor kleine dieren. Zij hoeven dan niet meer een drukke weg over te steken.


17

Onze oplossing Een ecotunnel onder de Eisenhowerlaan Wij denken dat er een ecotunnel moet komen onder de Eisenhowerlaan door. Het liefst eentje waar reptielen, amfibieën en vissen door heen kunnen maar ook klein zoogdieren. De beste plaats waar deze ecotunnel kan komen is volgens ons de plaats waar de "nieuwe" Karpendonkseloop naar de Eisenhowerlaan gaat of in de buurt van de Borneolaan.

Eisen: Fauna voorzieningen Richtlijnen buisdiameter ten behoeve van amfibieën en kleine zoogdieren

Voor de Eisenhowerlaan (50 meter breed) hebben we een ecotunnel nodig die minimaal 2 meter breed is en 1 meter en 10 centimeter hoog. Verder heb je, volgens de deskundigen nog nodig: Rasters  Ecorasters moeten dieren geleiden naar de passage en moeten verkeersslachtoffers vermijden.  Ecorasters moeten naadloos aansluiten op de doorgang van de ecotunnel. Natuurtechniek  Door het daglicht kan er beplanting groeien, wat een aantrekkingskracht vormt voor dieren.  Om gebruik door dieren te bevorderen moet de tunnel een natuurlijker uitzicht krijgen. De gladde wanden van de tunnel worden als gebiedsvreemd ervaren door de dieren. Stronkenwallen die van buiten door de tunnel naar de andere zijde lopen, begeleiden zowel grote als kleinere dieren.  Een open "beekje" dat door de tunnel stroomt is positief zowel voor het gebruik door fauna als voor de afwatering.  De vloer van een ecotunnel moet worden bedekt met losse aarde die in het gebied ook voor komt.  Voor beplanting wordt ook plantmateriaal gebruikt dat in het gebied voorkomt. Voedselplanten kunnen een positief effect hebben.  Wandelwegen moeten niet te dicht in de buurt van de tunnel komen. Ook moet de tunnel afgeschermd worden van menselijke activiteiten.  De aanwezigheid van zogenaamde vensters in het plafond van de tunnel (tussen twee rijrichtingen) heeft een negatief effect door het weergalmende geluid in de tunnel en de lichtflitsen die ontstaan door de voorbijrijdende wagens.  Er wordt wel in een contactdoos voorzien voor het aansluiten van monitoringstoestellen.


18

Het aanbrengen van lichten/of geluidsschermen langs de verkeersinfrastructuur boven de tunnel vermijdt dat de dieren door de lichten of het geluid van de wagens worden verstoord.

Ons ontwerp Hoe ziet onze ecotunnel eruit te zien Onze ecotunnel bestaat uit een tunnel met een extra looprichel. Hierdoor kunnen zowel water- en landdieren gebruik maken van de tunnel. De tunnel moet 2,5 meter onder de weg komen i.v.m. trillingen en geluiden van de auto's. Boven op de tunnel (halverwege de weg tussen de 2 rijstroken in) staat 1 buis waar daglicht doorheen komt. Deze buis komt ongeveer 3 meter boven de grond uit, dit hebben we zo gedaan omdat anders, volgens de deskundigen, het geluid van de auto's en licht van de koplampen er door heen komt. Een normale buis geeft echter te weinig licht. Wij maken daarom gebruik van een innovatieve oplossing die nog nooit gebruikt is: de Solatube.

Waarom gebruiken we een Solatube daglichtsysteem? We maken gebruik van een Solatube daglichtsysteem om de kosten voor de aanleg van een ecotunnel te verlagen en de tunnel diervriendelijker te maken. Door een Solatube te gebruiken hoeft de tunnel niet zo breed te worden. De breedte van de tunnel wordt namelijk bepaald door de lengte. Dit komt omdat dieren aan de andere kant van een tunnel daglicht willen zien, anders gaan ze er niet door heen. Onder een brede weg, zoals de Eisenhowerlaan, moet dus een grote ecotunnel komen. Een brede, lange tunnel kost veel geld en is voor dieren minder aantrekkelijk. Door de Solatube te gebruiken is het mogelijk de breedte van de tunnel te verminderen omdat de dieren eerder daglicht zien Wij gebruiken een Solatube daglichtsyteem van 53 cm omdat deze, volgens de deskundige, voor voldoende natuurlijke lichtinval zorgt. Het licht komt door de tube via de bovenkant in de tunnel. De speciale techniek van de Solatube zorgt ervoor dat het licht niet in het midden neervalt maar via de , bovenkant naar de zijkanten van de wanden wordt verspreid. De Solatube in het midden van de tunnel wekt de suggestie dat daar het einde van de tunnel is, volgens de deskundige zijn dieren daadwerkelijk op deze manier te foppen. In totaal wordt de tube 5,5 meter hoog. De kosten van een ecotunnel (200 bij 110) liggen tussen de € 40.000 ,-. De kosten van een ecotunnel (145 bij 80) zijn ongeveer € 25.000,- .Een Solatube kost rond de € 2.000,-De besparing op een ecotunnel door het gebruik van Solatube is dus € 13.000,-. En dit is nog maar een klein tunneltje, reken je voordeel eens uit met een ecoduct! Een ecoduct kosten € 4.000.000 en heel wat meer grond.

Wat doet de Solatube. Door middel van een LightTracker reflector (Raybender 3000 systeem) boven op de buis wordt het daglicht opgevangen. D.m.v. Spectralight Infinity materiaal in de buizen kan het daglicht met gemak door 5 meter worden getransporteerd met nog steeds een licht opbrengst van 99,7%. Het deel van zonlicht dat verantwoordelijk is voor de opwarming van ruimten wordt door de speciale koepel geabsorbeerd. Dus het kan er nooit te warm worden, kortom:  Helder, natuurlijk daglicht  Energiezuinig door gesloten systeem  Weinig of geen warmteverlies in de winter  Weinig warmtetransport naar binnen in de zomer UV-bestendig  Weinig contactgeluid binnen en inbraakwerend door kleine diameter en dubbelwandige koepel.


19

Salatube daglichtsysteem Solatube SolaMaster Series 750 DS daglichtsystemen

Toepassing

Grotere ruimtes zoals kantoren, magazijnen en bedrijfshallen

Oppervlakte verlichtingsvlak

tot circa 5 x 5 meter per set

Diameter reflectiebuis

53 cm

Lichtopbrengst

tot 8.000 lumen

Reflectiebuizen

reflectiewaarde van 99,7%

Max. dikte van het dak

70 cm (standaard set)

Verlenging

optioneel mogelijk, maximale advieslengte 10 meter

Wat hebben we nodig: Solatube 750 DS-C kantoor daglichtsysteem: 

lichtkoepel met met Raybender® 3000 prisma's technologie voor optimale lichtregulatie zonder het binnenklimaat te beïnvloeden.



10 Tubes (56 cm lang dus 10 stuks) van Spectralight Infinity



bevestigingsmateriaal



plafondplaat

TOTAAL

€ 2.000,-

De importeur van de Solatube, Sjaak van Balen heeft ons uitgelegd wat voor tube we nodig hebben en wat het effect ervan zal zijn. Ook heeft hij een tube en een informatiemap met folders aan ons gegeven. Tijdens de Beneluxfinale krijgen we een proefmodel. Op advies van Ellen de Vries van LUXlab zouden we om de reflectie van het licht nog beter te maken ook nog gebruik kunnen maken van KEIM Optil® Dit is de nieuwe generatie verf op basis van de sol-silicaat technologie. Sol-silicaatverf is een minerale verf welke gebruik maakt van een gestabiliseerde bindmiddelcombinatie in de vorm van kieselsol en waterglas. Kieselsol heeft een lichtreflectie van 90%. Je zou er de hele buis mee kunnen verven maar waarschijnlijk is het voldoende om een paar strepen op verschillende hoogte op de wanden te zetten of in de vorm van bladeren. Op die manier bespaar je verf, dat is weer duurzaam. Ellen zegt in haar interview: de verf vergroot de herkenning van dimensies van de ruimte en reflecteert het zon- of maanlicht nog beter.


20

Daglicht voor mens en dier Licht is essentieel voor het leven op aarde. Niet alleen is er geen zicht zonder licht, ook onze fysiologie wordt sterk beïnvloed door op het oog vallend licht. Er zijn groepen blinden bij wie er, onbewust, toch nog fysiologische effecten optreden als licht het netvlies bereikt. Licht overdag helpt om de nachtelijke hoeveelheid van het slaapbevorderende hormoon melatonine in ons bloed te verhogen. Licht tijdens de nacht kan juist de aanmaak van melatonine onderdrukken. Daarmee bepaalt licht wanneer we goed kunnen slapen en wanneer het weinig moeite kost om alert en wakker te zijn. Licht is zo de belangrijkste prikkel waarmee onze slaap-waak cyclus, en ons hele bioritme, geregeld wordt. Dit is zeer belangrijk bij het handhaven van een goede gezondheid en welbevinden, en ook van invloed op ons functioneren. Enkele voorbeelden van de gezondheidsversterkende effecten van licht zijn:  In Nederland is lichttherapie de voorkeursbehandeling tegen winterdepressie.  Extra licht overdag vertraagt de cognitieve achteruitgang bij dementerenden en verbetert hun stemming.  Extra licht overdag reduceert de nachtelijke onrust van Alzheimer patiënten en verbetert hun slaap.  Blootstelling aan meer licht maakt mensen vrijwel direct alerter en geconcentreerder. Deze informatie komt van: Stichting Onderzoek Licht en Gezondheid p/a Eindhoven University of Technology Ariadne Tenner en Toine Schoutens Vertigo Building 6.36 P.O Box 513, 5600 MB Eindhoven e-mail: [email protected] Via e-mailtjes hebben wij contact gehad met: Ariadne Tenner van de Stichting Onderzoek Licht en Gezondheid. Zij schreef ons het volgende : Wat een goed idee om een met daglicht verlichte tunnel voor dieren te willen maken. Jullie vraag hoeveel licht een mens of dier nodig heeft is een beetje vaag. Het gaat er hier om dat de dieren door de tunnel gaan en het is dus belangrijk dat ze het licht, dat door de solatube in de tunnel valt al vanaf het begin van de tunnel fel genoeg kunnen zien. Nu is het zo dat je licht op zichzelf niet ziet, het moet ergens aan reflecteren (weerkaatsen) om het te kunnen zien. Als het licht van boven in een tunnel met donkere wanden en een donkere vloer valt zie je het niet van een afstand. De wanden van de tunnel zullen dus een lichte kleur moeten hebben, of er moet een licht gekleurd of spiegelend vlak in worden geplaatst zodat het licht in de richting van het begin van de tunnel wordt weerkaatst. Ellen de Vries heeft jullie al goed advies gegeven, een hoogreflecterende verf is een goed idee. Het kan ook goed zijn om de omgeving van de ingang een beetje donkere kleur te geven, voor een goed contrast. Waarneming, en daar gaat het hier om, heeft alles met contrast te maken. En dan moet het fel genoeg zijn. De ogen van mensen en dieren adapteren (passen zich aan) aan de helderheid van de omgeving (denk maar aan een kaars, in het donker is die heel helder, maar als overdag de zon schijnt zie je nauwelijks dat hij brandt). Het gedrag van dieren in een tunnel zal ook wel afhangen van het soort dier, sommige dieren kruipen graag in gangen en holen, andere, zoals de mens, vinden dat eng.


21

Als je ervoor zorgt dat het verlichte vlak, wat de dieren vanaf het begin van de tunnel zien, een stuk boven de tunnelbodem hangt, zullen ze er onder door lopen en dan het echte eind van de tunnel zien en doorlopen. Ik denk dat de dieren denken dat ze het eind van de tunnel zien als de helderheid van wat ze zien een beetje overeenkomt met het daglicht op dat moment. Dit zijn tot zover mijn gedachten hierover, ik heb dit ook nog nooit eerder gezien, dus ik weet niet of het echt werkt. Zou je het kunnen proberen met een proefbuis? Heb je een foto van de maquette? Ik ben wel geïnteresseerd in jullie ontwerp. Als je nog meer vragen hebt, stel ze gerust. met vriendelijke groeten Ariadne Tenner e-mail: [email protected] www.solg.nl

Ellen de Vries, Het LUXLAB (Professional member PLDA LUXLAB) Leuk en goed initiatief! Om jullie even op weg te helpen: gewone buizen zijn ook geen goed middel om daglicht naar beneden te brengen, je krijgt nauwelijks iets naar beneden. Jullie zouden dit moeten/kunnen doen met Sola tubes. http://www.save2000.nl/content/solar_lighting_tubes.html. Deze zijn gesloten dus zullen minimaal geluid door laten. Maar hierin zit lichtgeleidend materiaal en dat heb je nodig om licht door een kleine opening te sturen. Jullie kunnen op internet daar veel over vinden.Verder moeten jullie bedenken dat reflectie een belangrijke factor is bij het einde zien van een tunnel (lucht of doorzicht op groen). Beton heeft een reflectie van slechts 10 procent. Je hebt een buitenverf van Keim Optil wit (uit mijn hoofd) en die heeft een reflectie van 90%. Dat zet wel zoden aan de dijk, Je zou kunnen overwegen om niet de hele buis wit te maken, maar slechts een witte streep in het midden op de linker en rechter wand (op verschillende hoogte?). Dit vergroot de herkenning van dimensies van de ruimte (en bespaart ook verf, dat is toch weer een duurzame gedachte).


22

Hoeveel licht heb ik nodig? Dat is afhankelijk van je gevoeligheid, het jaargetijde, de hoeveelheid tijd dat je binnenshuis spendeert, de geografische ligging (In Noorwegen en Spanje zijn opmerkelijke verschillend in hoeveelheid zonlicht), zelfs huidtype. Donkere huidtypes hebben meer licht nodig dan bleke huidtypes. Full spectrum licht activeert tevens 80% meer cellen in je ogen en dat doet de gezichtsscherpte verbeteren. Hoeveel licht is er gewoonlijk in mijn omgeving? Normale kamer

100-200 lux

Helder verlichte kamer

1,000-2,000 lux

Wolkachtige januaridag, 's middags 4,000 lux Lenteochtend

10,000 lux

Zomer, kort na de middag

100,000 lux

Definitie Lux: De verlichtingssterkte wordt uitgedrukt in lux (lx). De hoeveelheid vallend licht, uitgedrukt per oppervlakte eenheid (m2). Éen lux is één lumen per vierkante meter. Definitie Lumen: Lichtstroom (Ø eenheid lumen, lm): De hoeveelheid licht die per tijdseenheid door een lichtbron uitgezonden wordt of door een vlak wordt opgevangen. 1 lux is 1lumen / m2

Eindhovens Dagblad 14 december 2009


23


24

Op welke plaats moet hij komen en waarom? Het plan van de Karpendonkseloop, zoals die nu is, vinden wij niet zo goed want al het water eindigt nu op één eindpunt. Op dat punt staat een soort van verzamelput gepland die aangesloten wordt op het riool. Dus al het water, maar ook alle vissen en amfibieën, verdwijnen in het riool. Wij stellen voor om de karpendonkseloop door de ecotunnel te laten lopen. Op die manier kunnen niet alleen alle water- en landdieren de Eisenhowerlaan oversteken maar kan ook de Karpendonkseloop onder de Eisenhowerlaan door. Op deze manier krijgen de planten en dieren een groter leefgebied. En kan de Karpendonkseloop, net als vroeger, weer worden verbonden met de Dommel en weer helemaal naar Frankrijk stromen.

Plaatsen waar wij een ecoduct zouden willen.onder de Eisenhowerlaan


25

Wat is er zo bijzonder aan onze ecotunnel: Dit voorstel sluit aan op bestaande plannen 



Er zijn al vergevorderde plannen om de Karpendonkseloop in ere te herstellen. Ons plan kan een extra dimensie geven aan de plannen voor de Karpendonkseloop door de ecotunnel aan te laten sluiten, op die manier kan het water weer helemaal naar Frankrijk. Er is al een beleid voor eco-overgangen gemaakt door Wieke Galama van de SRE. Onze overgang stond daar nog niet bij. De stadsecoloog Leonhard Schofer heeft naar aanleiding van ons onderzoek de eco-overgang bij de Eisenhowerlaan toegevoegd op de lijst van noodzakelijke eco-overgangen in Eindhoven. Verder zijn alle deskundigen er van overtuigd dat deze ecotunnel van groot belang kan zijn niet alleen voor Tongelre maar voor heel Eindhoven.

Dit voorstel wordt gesteund door andere belangrijke organisaties en mensen Deze ecotunnel wordt gesteund door heel veel verschillende groeperingen zoals:  IVN Eindhoven  Trefpunt Groen  Duurzaam Eindhoven  Gemeente Eindhoven en de Provincie Noord-Brabant  Loek Ketelaars  Leonhard Schrofer  Kees van Grevenbroek

Dit voorstel is vernieuwend door het gebruik van nieuwe technologieën en educatieve elementen. 





De ecotunnel zoals wij die willen hebben is niet alleen nuttig maar ook zeer educatief. Zo willen we in deze ecotunnel "nacht" camera's hangen die de dieren filmen die er gebruik van maken (via de site van het Groendomein zijn die te volgen), er worden metertjes aangebracht zodat je bijvoorbeeld kunt meten hoeveel dieren er gebruik van maken en wanneer. Om de kosten te verlagen willen we de ecotunnel niet zo breed maken. Een ecotunnel moet echter breed zijn wanneer er een grote afstand overbrugd moet worden. De Eisenhowerlaan is ongeveer 50 meter. Dit betekent dat hij minimaal 2 meter breed moet zijn omdat de dieren anders geen daglicht zien er niet door heen willen. Door het gebruik van een solatube, is het mogelijk de tunnel minder groot te maken. Dit is kosten besparend en zo heeft de ecotunnel minder invloed op de natuur en de bestaande weg. Deze techniek bij ecotunnels is helemaal NIEUW! Verder willen we gebruik maken van een nieuw soort verf, KEIM Optil® Dit is de nieuwe generatie verf op basis van de sol-silicaat technologie. Het geeft 90% lichtrefelectie.


26

Verder zou helpen:          

Stil asfalt niet alleen op de Kennedylaan en de Eisenhowerlaan maar ook op de andere drukke hoofdroutes. Schoner openbaar vervoer (roetfilters op alle auto's, nieuwe bussen op aardgas) Alleen vrachtauto‟s met roetfilters toelaten. De mensen en bedrijven in de regio aanmoedigen schonere en zuiniger personenauto‟s te kopen en rijgedrag aan te passen. Publiek te laten zien wat de geluidshinder en de luchtkwaliteit zijn. Verbeteren van de doorstroming (groene zone) Verlichting aanpassen (bijv. groene ledverlichting) Wildspiegels plaatsen Een aaneengesloten bosstrook met onderbegroeiing aanbrengen Naast het ecoduct ook geleidingsschermen aanbrengen

De oplossing voor de overgang bij de Oldenbarneveldlaan of de Javalaan Een oplossingen voor de van Oldenbarneveldlaan of de Javalaan is iets moeilijker. Er mag gelukkig al geen vrachtverkeer over de van Oldenbarneveldlaan. We denken dat de oplossing meer gezocht moet worden in de mogelijkheid het verkeer op bepaalde tijden om te leiden via de Berenkuil. Verder hebben we wat ideeën bedacht om de dieren op een originele en dieren plant vriendelijke manier naar de overkant te laten gaan. De draaibare weg Deze weg heeft hekken aan de zijkant. Op het moment dat de weg wordt omgeleid kan de weg draaien zodat de hekken op de weg komen te staan en de dieren veilig over kunnen steken.


27

De bomenbrug Deze oplossing is heel effectief voor bepaalde dieren en bijzonder simpel. Door de bomen naar elkaar te laten groeien kunnen sommige dieren eekhoorn, muis etc. zelf naar de overkant. Het dierenverkeerslicht Dit idee moet nog verder worden uitgewerkt, maar ook dit idee is zo voor de handliggend. Waarom hebben de mensen wel verkerslicht maar de dieren niet. Door een bewegingsmelder te plaatsen ter hoogte van ongeveer 20 cm kunnen de meeste dieren veilig naar de overkant. Het is wel belangrijk dat dit niet de hele dag gebeurt maar bijvoorbeeld alleen tussen 02.00 tot 06.00 uur.

\

Dit zijn niet bestaande oplossingen en zijn misschien de moeite van het onderzoeken waard.

Bronvermelding: Bosbeheersplan Eckartsebos : 1 januari 2005 - 31 december 2009 2005 (pdf-bestand; 27 pagina's) Urkhovense Akkers 2005; (pdf-bestand; 78 pagina's). Bron: ANP (voor de persberichten) De Eisenhowerlaan /Feiten en cijfers - Economie & Mobiliteit http://brabant.databank.nl/ http://brabant.databank.nl/quickstep/QsReportAdvanced.aspx?report=rapport2&selcode=rap port2883 Wikipedia: Informatie over Tongelere Stichting Onderzoek Licht en Gezondheid p/a Eindhoven University of Technology http://www.solatube.com en http://www.solatube.nl/


28

We hebben het project gedeeld met: Leonhard Schrofer, Stadsecoloog Gemeente Eindhoven, sector Openbare Ruimte, Verkeer & Milieu - afdeling Groen & Water Loek Ketelaars Dieren- en plantenkenner, gespecialiseerd in de gebieden Groendomein Wasven en Urkhovense Zegge. Schrijver van verschillende artikelen, initiator: "vlechtheggen", inrichting Urkhoven, veiligstellen Natuurparel Urkhovense Zegge, mede grondlegger "de beuk erin". Kees van Grevenbroek Groenman in hart en nieren, beschermheer van de eerste Wereldboom "de gevlekte zuiderling". Gespecialiseerd in natuur- en bosbeheer, tevens terrein en groenonderhouder van het Lorentz Casimir Lyceum dat direct is gelegen naast het Groendomein Wasven. Ariadne Tenner en Toine Schoutens Stichting Onderzoek Licht en Gezondheid p/a Eindhoven University of Technology Gedeputeerde Onno Hoes Verantwoordelijk voor de brede portefeuille ecologie (milieu, water, natuur en landschap, externe veiligheid etc) in Noord-Brabant Via de krant en onze site met heel veel mensen in Eindhoven E.O Dhr. Hans van Zandvoort (Provincie Noord-Brabant),projectleider eco overgangen Wethouder Mary Fiers Wethouder wonen en ruimte Wethouder Eric van Merrienboer Wethouder van mobiliteit, milieu, economie en stadsdeelgericht werken Ellen de Vries, Het LUXLAB Specialist op het gebied van toepassingen van licht IVN Eindhoven / Trefpunt Groen Eindhoven Milieu Educatie Centrum Stichting Stadsnatuur Brabantse Milieufederatie Duurzaam Eindhoven Sjaak van Balen Power Daylight b.v. (Solatube specialist en importeur) Ouders, opa'’s, oma's, vrienden en bekenden, sponsoren van NXT generation


29

SAMENVATTING: HET PROBLEEM INDENTIFICEREN Voor de challenge "Smart Move" hebben we als onze omgeving het stadsdeel Tongelre in Eindhoven genomen. We hebben ons specifiek gericht op de natuurgebieden.  De Karpen  Het Eckartsebos  De Urkhovense zeggen  Het Groendomein Wasven

HET ONDERZOEK Bij het onderzoek bleek dat de dieren die van en naar het Groendomein Wasven willen grote problemen ondervinden omdat het gebied afgesloten is van de andere natuurgebieden. Dit komt voornamelijk door: Noord: De rotonde "De Berenkuil" Oost: De drukke weg De Eisenhowerlaan Zuid: De Woonwijk 't Hofke en Beauregard West: De spoorlijn

GEVOLGEN     

Versnippering van de natuurgebieden Hinder voor dieren en planten om zich te verplaatsen van/ naar natuurgebieden Hinder voor auto- en treinverkeer Het uitsterven van planten en dieren Achteruitgang van kwaliteit van de soort

DE OPLOSSING Een ecotunnel waar dieren en planten gebruik van kunnen maken.

DE INNOVATIE Een ecotunnel met Solatube onder de Eisenhowerlaan door met zowel een vochtige als droge zone. Wat is er bijzonder aan onze oplossing: 1. Het sluit aan op bestaande plannen: SRE en de Karpendonkseloop 2. Het wordt gesteund door verschillende personen en organisaties 3. Het is kostenbesparend door innovatieve technologieën (Solatube daglichtsyteem en verf op basis van de sol-silicaat technologie) hierdoor kan de tunnel kleiner worden dus goedkoper maar ook diervriendelijker. Het is tevens een minder grote ingreep voor de natuur en de weg. 4. Het heeft educatieve functies: metingen, camera's 5. Het is toe te passen over de hele wereld ook voor mensen! Andere innovatieve oplossingen:  Een bomenbrug  Een draaibare weg  Een dierenverkeerslicht

Celebeslaan 30, 5641 AG Eindhoven, Tel , kvk nr: of

Recommend Documents