1
CDA Midden tussen de mensen op
Uw Utrechtse Heuvelrug
CDA-Utrechtse Heuvelrug verkiezingsprogramma 2014-2018 2
Inhoudsopgave Hoofdstuk: Inleiding 1
Van vrijblijvend naar betrokken 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1.6.
2
Van grenzen naar ruimte 2.1. 2.2. 2.3.
2.4.
3
Zorg efficiënt en dichtbij Een goed begin is het halve werk Ondersteuning voor senioren Onveiligheid voorkomen en bestrijden
Van polarisatie naar participatie 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5.
5
Ruimte geven aan lokale bedrijven Ruimte geven aan professionals Zuinig zijn op onze ruimte 2.3.1 Wonen 3.3.2 Bedrijventerreinen Leefbare en vitale dorpen 2.4.1. Voorzieningen 2.4.2. Openbare ruimte en verkeer 2.4.3. Sportvoorzieningen
Van nazorg naar voorzorg 3.1. 3.2. 3.3. 3.4.
4
Naar een ondersteunende lokale overheid Leve de lokale cultuur Mensen verbinden Diensverlenend werken Bestuurlijke schaal en betrokken inwoners Over de grenzen
Maatschappelijke ondersteuning Welzijn van mensen Weer aan het werk Goed onderwijs Dienstbaarheid en burgerschap
Van verbruiken naar waarderen 5.1. 5.2. 5.3. 5.4.
Gemeentebegroting en middelen Gezonde lokale economie Gezonde agrarische sector Nieuwe groene energie
3
CDA Utrechtse Heuvelrug Inleiding: Vijf bewegingen voor méér samenleving Het CDA-programma heeft als titel gekregen:
Midden tussen de mensen Het CDA staat voor de waarde en waardigheid van elk mens, ieder mens telt, moet zoveel mogelijk tot haar/zijn recht komen en draagt naar vermogen bij. Het CDA is een betrokken en lokaal gewortelde partij, midden tussen de mensen. Zij haalt haar inspiratie uit een christelijk mensbeeld. Daarin staat centraal dat je niet alleen voor jezelf maar ook voor een ander leeft. Daar past geen anonieme wijk bij en geen gemeente die alles voor ons regelt. Wij kiezen bewust partij voor de samenleving die we samen maken. Wij geloven in het vermogen van mensen en organisaties om zelf voor oplossingen te zorgen. Het CDA-Utrechtse Heuvelrug wil de komende jaren aan onze straten, wijken, dorpen en gemeenschappen bouwen. Wij zijn van mening dat onze gemeente zich extra moet inzetten voor leefbare en vitale dorpen, met ontplooiingskansen voor ons allen. Wij kiezen voor een richting waar mensen voor elkaar zorgen en verantwoordelijkheid nemen. Met goede ondersteuning helpen we mensen die aan de kant staan. Voor gezinnen, die financieel in de knel komen, zetten we ons als gezinspartij extra in. We verzetten ons tegen zaken die de samenleving aantasten. De gemeente is de overheid die het dichtst bij de mensen staat. Een sterk CDA verzet zich tegen het denken in termen van ‘groot, groter, grootst’. De kwaliteit, betrouwbaarheid en herkenbaarheid van de overheden moeten de leidraad zijn.
Het CDA-Utrechtse Heuvelrug zal daarom de komende raadsperiode inzetten op vijf bewegingen:
1) 2) 3) 4) 5)
Van vrijblijvend naar betrokken: mensen maken hun leefomgeving; Van grenzen naar ruimte: minder regels en meer mogelijkheden; Van nazorg naar voorzorg: voorkomen is beter dan genezen; Van polarisatie naar participatie: iedereen doet mee; Van verbruiken naar waarderen: niet alles van waarde is in geld uit te drukken.
Leeswijzer Het programma is opgedeeld in overeenstemming met vijf ‘bewegingen’ en besproken aan de hand van onze beleidsvisie op deze ‘bewegingen’. Per onderwerp worden concrete doelen geformuleerd. Deze doelen zullen onderhevig zijn aan wijzigingen ten gevolge van politieke ontwikkelingen. Deze doelen dienen dan ook in de komende vier jaar regelmatig te worden geëvalueerd en opnieuw bepaald.
4
1 Van vrijblijvend naar betrokken: Mensen maken hun leefomgeving Er voor elkaar zijn en naar elkaar omkijken blijft uitgangspunt van christendemocratische lokale politiek. Ons ideaal is een gemeente waarin zoveel mogelijk mensen zich thuis voelen en hun persoonlijke bijdrage leveren. Dat vraagt om een overheid die mensen ruimte geeft en aanspreekt op hun verantwoordelijkheid voor zichzelf en hun omgeving. De gemeente blijft bij de wettelijke toegemeten taken wel verantwoordelijk en stimuleert, faciliteert en levert de benodigde financiële middelen. Dat vraagt om nieuwe vormen van betrokkenheid van inwoners, een ondersteunende overheid en om zekerheid voor mensen die zich niet zelf kunnen redden. Wij geloven in de vitaliteit van de lokale samenleving. 1.1. Naar een ondersteunende lokale overheid en samenlevingsgericht werken Het CDA-Utrechtse Heuvelrug vertrouwt op de kracht en de verantwoordelijkheid van mensen en hun organisaties. De overheid moet waar mogelijk verantwoordelijkheden bij de inwoner leggen. Er kan meer gebruik worden gemaakt van denkkracht en kennis van de inwoners, en de bereidheid van velen om inspanningen te leveren voor een betere leefomgeving. In een betrokken samenleving nemen mensen met elkaar initiatieven om zaken op te pakken. Daarmee wil het CDA de beweging inzetten van vrijblijvend naar betrokken. Concreet betekent dit: 1. Het CDA wil een gemeentelijke overheid die dienstbaar en betrouwbaar is, met een ondersteunende en faciliterende rol, ten behoeve van de inwoners met duidelijke en verifieerbare taakstellingen. 2. Het CDA wil werken aan een betere samenwerking tussen de gemeente, inwoners, verenigingen, organisaties, bedrijven en diverse platforms. Het advies van de ‘Bruggenbouwers’ wordt hierbij leidend voor de komende periode: o Betrek inwoners, verenigingen, organisaties en bedrijven erbij vanaf de start o Ga met elkaar de dialoog aan en experimenteer verder met de consentmethodiek o Zet de raad in de regierol; bepaal kaders, geef ruimte en vertrouwen, controleer het proces. 3. Kerken, woningcorporaties, zorg- en welzijnsinstellingen, ouderenbonden, patiënten- en migrantenorganisaties, onderwijs en andere lokale non-profitorganisaties en hun vrijwilligers kunnen de nodige kennis en ervaring inzetten. Het CDA wil dat de gemeente hun rol expliciet erkent, hen actief en tijdig betrekt en met hen, waar nodig en mogelijk, financiële, beleidsen/of prestatieafspraken maakt. 4. De gemeente moet verder investeren in het dorps- c.q. wijkgericht werken. De dorpswethouder moet een proactieve rol spelen in de contacten met de samenleving. Er worden op uitvoeringsniveau budgetten per dorp beschikbaar gesteld voor particulier initiatief. Er worden van gemeentewege zo min mogelijk beperkingen c.q. regels gesteld. Door meer samenhang en een grotere doeltreffendheid, worden de ambtelijke taken en kosten gereduceerd. 1.2. Leve de lokale cultuur Samenleven komt vaak tot uitdrukking in wat inwoners cultureel met elkaar ondernemen. Het CDA vindt dat de ontmoeting met cultuur belangrijk is. Hierbij denken wij aan de muziek- en toneelverenigingen, maar ook geschiedenis, archeologie, monumenten en immaterieel erfgoed dragen bij aan de identiteit van een gemeenschap. Bewaren wat
5
waardevol is, zien wij als een gezamenlijke opdracht voor onze gemeentebestuurders en inwoners van de Utrechtse Heuvelrug. Concreet betekent dit: 1. Het CDA wil samen met de kinderopvangpartners en het onderwijs inzetten op integratie van cultuureducatie in hun programma’s. Ook bekijken we de mogelijkheid voor het instellen van een cultuur-/kortingspas voor inwoners. 2. Samenwerking van scholen en/of BuitenSchoolseOpvang (BSO) met lokale muziekverenigingen en andere culturele gezelschappen, moet worden ondersteund. 3. Het CDA vindt dat bij leegstand of dreigende leegstand van cultureel erfgoed, de gemeente een inspanningsverplichting heeft, om met de eigenaar naar alternatieve bestemmingen te streven. 4. Het CDA zet zich ervoor in dat onze gemeente zich blijft inspannen om specifieke lokale evenementen, zoals het bloemencorso en de carnavalsoptochten voor de toekomst te behouden, door hen bijvoorbeeld ontheffing van leges te verlenen en hen waar mogelijk te faciliteren. 1.3. Mensen verbinden Het CDA-Utrechtse Heuvelrug realiseert zich dat de leefomgeving in hoge mate wordt bepaald door de onderlinge contacten. Mensen met verschillend opleidingsniveau, uit verschillende culturen en van diverse leeftijden, hebben minder contact met elkaar. Nieuwe contacten ontstaan wel via sport en nieuwe media, waar bijvoorbeeld groepen mensen interesses met elkaar delen via het internet. Dit toont aan dat mensen elkaar nog steeds opzoeken. Het beleid van de gemeente moet oog hebben voor deze ontwikkeling en dit vertalen in beleid. Concreet betekent dit: 1. Onze gemeente moet een ondersteunende, en waar nodig, een stimulerende rol vervullen bij het bevorderen van onderlinge contacten en ontmoetingen met anderen. Hierbij moet ook gedacht worden aan innovatieve technische oplossingen voor de thuissituatie. Het CDA vindt bovendien, dat het hebben van een sociaal netwerk nodig is voor aandacht en informele hulp, ook al is ieder mens primair verantwoordelijk voor zichzelf. 2. Onze gemeente moet beleid ontwikkelen om onderlinge contacten, via deelname aan het sport- en verenigingsleven voor zowel jong als oud, te bevorderen. 3. Onze gemeente moet actief gebruik maken van sociale media, om daarmee iedereen die daar behoefte aan heeft, bij de woonomgeving te betrekken en mensen met verschillende achtergronden en culturen te laten participeren en integreren. 1.4. Dienstverlenend werken Voor het CDA-Utrechtse Heuvelrug is de verbetering van de dienstverlening door de lokale overheid een belangrijk punt. De dienstverlening moet snel en makkelijk toegankelijk zijn. Dit betekent dat de gemeente zich meer als dienstverlener moet opstellen. Concreet betekent dit: 1. De gemeente moet inzetten op maximaal gebruik van nieuwe media, en ervoor zorgen dat via multimediale applicaties overal en op ieder moment, digitale informatie en dienstverlening van de gemeente toegankelijk is. Hierbij dient rekening te worden gehouden met personen met een beperking. 2. De gemeente zal zich als dienstverlener moeten opstellen. Dit betekent ook, dat zij klantvriendelijk en soepel de mogelijkheid zal aanbieden om afspraken te realiseren, ook buiten de standaardopeningstijden, en iemand thuis bezoeken die fysiek niet in staat is om naar de servicebalie van de gemeente te komen.
6
1.5. Bestuurlijke schaal en betrokken inwoners Voor het CDA-Utrechtse Heuvelrug is grootschaligheid en streven naar grote gemeenten, geen oplossing voor de vragen die nu op de gemeenten afkomen. Herindeling mag niet van bovenaf worden opgelegd, en zal alleen met draagkracht van onderop geïnitieerd kunnen worden. Indien onze gemeente taken moet vervullen die ze niet alleen aankan, vanwege de complexiteit (jeugdzorg) of omdat ze gemeentegrenzen overschrijden (arbeidsmarktvragen), is samenwerking een goede optie om toch kwaliteit te kunnen leveren. Maar uitgangspunt voor het CDA-Utrechtse Heuvelrug is dat samenwerking niet leidt tot een grootschalige en afstandelijke organisatie. Het CDA is voor een bestuur met korte lijnen. Concreet betekent dit: 1. Het huidige kabinet wil provincies en gemeenten verplicht laten fuseren. Een sterk CDA verzet zich tegen het denken in termen van ‘groot, groter, grootst’. 2. Het CDA wil dat voor de inwoners bij regionale samenwerking, de eigen gemeente altijd het eerste aanspreekpunt blijft. 3. De gemeente moet duidelijk aangeven wat het doel is van eventuele regionale samenwerking, en deze mag niet ten koste gaan van de democratische regels in ons openbaar bestuur. Een concrete opdracht vooraf en controle achteraf door de gemeenteraad, vindt het CDA essentieel. 4. Er dient bij voorkeur te worden samengewerkt met dezelfde partners en gericht op samenhangende taken. Daarbij dient onze gemeente de huidige regionale samenwerkingsverbanden actiever te benutten. 1.6. Over de grenzen De gemeente dient maximaal gebruik te maken van mogelijkheden voor Europese steun. Het CDA-Utrechtse Heuvelrug vindt het daarom belangrijk dat er voldoende Europese kennis aanwezig is binnen onze gemeentelijke organisatie op het gebied van Europese regels en subsidies. Concreet betekent dit: 1. Onze gemeente dient een ambtenaar beschikbaar te hebben om maximaal gebruik te maken van de mogelijkheden voor Europese, landelijke en provinciale steun, zoals regionale (natuur)subsidies, innovatiesubsidies en ondersteuning van het midden- en kleinbedrijf. 2. De EU heeft de ontwikkeling van regio’s als prioriteit gesteld voor de komende jaren. Daarom wil het CDA dat onze gemeente zich actiever inzet binnen de lobby in Europa, en zoekt naar financiële ondersteuning van locale programma’s.
2 Van grenzen naar ruimte: Minder regels en meer mogelijkheden De afgelopen jaren heeft de overheid steeds meer taken op zich genomen. Daarbij zien wij dat de overheid steeds meer is gaan regelen en voorschrijven. Hierdoor neemt het eigen initiatief bij inwoners af. Wij willen de trend keren en inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijfsleven meer verantwoordelijkheid laten nemen. De gemeenteraad wordt gevraagd om meer vertrouwen te hebben in professionals. Dat vraagt van de gemeente bestuurlijke moed en flexibiliteit, want het betekent dat mensen vaker op hun gezond verstand worden aangesproken dan op regels en voorschriften. Dit betekent ook zeer terughoudend zijn met het maken van regels.
7
2.1 Ruimte geven aan lokale bedrijven Het CDA-Utrechtse Heuvelrug is van mening dat bedrijven deel uitmaken van onze maatschappij. Daarom willen wij bedrijven ruimte bieden en maatschappelijk betrokken ondernemen bevorderen. Toegevoegde waarde voor alle partijen is daarbij het uitgangspunt. In veel gevallen vraagt dat erom dat specifieke regels zoveel mogelijk worden vervangen door algemene regels. Concreet betekent dit: 1. Het CDA wil het vergunningenstelsel reduceren en vereenvoudigen. 2. Onze gemeente dient de bestemmingsplannen te verruimen, met daarbij een goede balans tussen flexibiliteit en rechtszekerheid. Hierdoor is bijvoorbeeld eenvoudiger functiewijziging van woonbestemming ten behoeve van kantoor-aan-huis of gedeelde bedrijfshuisvesting voor ZZP‘ers mogelijk. 3. Onze gemeente dient de opbrengst van de toeristenbelasting te investeren in goede infrastructuur voor toerisme, en in de hieraan gelieerde bedrijfstakken. Te denken valt hierbij ook aan subsidies voor agrarische bedrijven, voor het inrichten van fiets en/of wandelroutes over hun perseel en het plaatsen van banken. 4. Op veel bedrijventerreinen en winkelgebieden willen ondernemers gezamenlijk investeren om de omgeving veiliger of aantrekkelijker te maken. Het ontbreekt echter vaak aan de benodigde financiering, een evenwichtige verdeling van de kosten en goede afspraken met de gemeente. Het CDA wil hiervoor met de ondernemers een onderzoek doen naar de mogelijkheden voor de oprichting van een Bedrijven Investeringszone (BIZ). Alle ondernemers betalen zo mee aan een heffing om activiteiten mee te financieren. De activiteiten worden in overleg bepaald en kunnen bijvoorbeeld gericht zijn op: o veiligheid: extra toezicht, verlichting, hekwerken of camerabewaking; o bereikbaarheid: bewegwijzering en verkeersvoorzieningen; o aantrekkelijkheid: schoonmaak, onderhoud, groenvoorziening, promotie en evenementen. 2.2. Ruimte geven aan professionals Het CDA-Utrechtse Heuvelrug wil dat maatschappelijke instellingen meer kunnen doen met minder administratieve lasten. Dit kan door een eenvoudiger subsidiebeleid of een ruimer ontheffingsbeleid. Meer sturen op wat er gedaan moet worden, in plaats van hoe het gedaan moet worden. Concreet betekent dit: 1. Het CDA wil dat onze gemeente de subsidiestroom vereenvoudigt en stopt met het ‘rondpompen’ van huisvestingsubsidies. Hieronder vallen bijvoorbeeld het instellen van een ‘vastgoedloket’ (makelpunt) voor maatschappelijk vastgoed in eigendom van de gemeente, en ontheffing van leges voor maatschappelijke instellingen. 2. Onze gemeente dient eenvoudige regels te hanteren voor verantwoording van verkregen subsidies onder de 5000 Euro, bijvoorbeeld door alleen het leveren van een tijdige verslaggeving. 3. Het CDA wil dat onze gemeente initiatieven ondersteunt die van onderaf tot stand komen. Om deze initiatieven niet afhankelijk te maken van overheidsgeld, worden startsubsidies voor beperkte tijd verstrekt. 4. Het CDA vindt dat maatschappelijke organisaties, zoals sportclubs, kerken en welzijnsorganisaties ook maatschappelijk moeten kunnen ondernemen. Wij vinden dat zij meer vrijheid moeten krijgen om op eigen benen te kunnen staan.
8
2.3. Zuinig zijn op onze ruimte Het CDA-Utrechtse Heuvelrug wil een gemeente met een zorgvuldig afgestemd ruimtelijk beleid. Dit vraag naar een zorgvuldige afstemming op de behoefte aan ruimte voor wonen, werken en recreëren. De Utrechtse Heuvelrug is een zeer geliefde woonomgeving. Ten gevolge hiervan zijn de woningen in de Utrechtse Heuvelrug vrij duur, wat starten op de woningmarkt vrij lastig maakt. Door de eveneens hoge grondprijzen wordt realisatie van sociale woningbouw bemoeilijkt. Toch vindt het CDA het van belang sociale huurwoningen en woningen voor starters beschikbaar te hebben. Het huidige college heeft in de ‘Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie’ (PRS) voor de periode tot 2025 geen aanspraak gemaakt op uitbreiding, waardoor wij de komende periode zeker niet aan de eigen aanwas/woningbehoefte kunnen voldoen. Concreet betekent dit: 2.3.1. Wonen 1. Het CDA wil dat onze gemeente, gezien de onmogelijkheid om te groeien, voor alle kernen een visie tot 2025 vastlegt op mogelijkheden van woningbouw voor sociale huurwoningen en woningen voor starters, senioren en mensen met een functiebeperking. 2. Onze gemeente moet de regie voeren op: o (Her)bestemming van bestaande verzorgingshuizen om de scheiding tussen wonen en zorg accuraat te kunnen opvangen. o Uitbouw of (ver)bouwmogelijkheden in het kader van preventie, op mantelzorgwoningen en woningen voor meer generaties. 3. Onze gemeente moet flexibele bestemmingsplannen ontwikkelen. Dit geeft meer mogelijkheden voor herstructurering en gewenste functieverandering van vastgoed, kavelsplitsing c.q. woningsplitsing. Kleine bedrijvigheid in of bij een woning moet niet belemmerd worden door ruimtelijke regels van de gemeente. Dit laatste geldt ook voor uitbouw of (ver)bouw voor mantelzorgwoningen of woningen voor meergeneraties. In de bestemmingsplannen moeten barrières worden weggenomen. 4. Onze gemeente zoekt nieuwe vormen van samenwerking tussen gemeente, corporaties, ontwikkelaars en beleggers om de diverse doelgroepen te helpen aan betaalbare c.q. geschikte woningen. Ook staat zij positief tegenover particulier opdrachtgeverschap en biedt ruimte voor initiatieven van onderop. 2.3.2. Bedrijventerreinen 1. Het CDA wil dat in onze gemeente, het herstructureren van bestaande bedrijventerreinen voorrang krijgt op de aanleg van nieuwe terreinen. 2. Waar de gemeente samen met bedrijven investeert, wordt terugverlangd dat er zo mogelijk werkzoekenden uit de gemeente in dienst worden genomen.
2.4. Leefbare en vitale dorpen Er is een duidelijke achteruitgang van het voorzieningenniveau in onze dorpen waarneembaar. Dit beeld wordt versterkt door de achteruitgang van de kwaliteit van de openbare ruimte en het onvoldoende uitvoeren van het verkeers- en vervoersplan. Het CDA-Utrechtse Heuvelrug wil daarom een extra inspanning leveren in de leefbaarheid van onze dorpen. Aandacht voor dit punt kan niet los worden gezien van de concrete punten onder ‘Wonen’ in paragraaf 2.3. Ook een actief verenigingsleven en mogelijkheden voor sport zijn voor de leefbaarheid essentieel.
9
Concreet betekent dit: 2.4.1. Voorzieningen 1. Het CDA wil dat onze gemeente dorpsvisies ontwikkelt. Deze dorpsvisies zullen zich richten op de benodigde woningen, werkruimte, infrastructuur van winkels, welzijns- en zorgvoorzieningen. De dorpsvisies vormen de basis voor de verdere uitvoeringsplannen op dit vlak. Zie hiervoor ook onder hoofdstuk 5.2. ‘Gezonde lokale economie’. 2. Het vergunningenbeleid moet het mogelijk maken maatschappelijke en commerciële zaken te combineren. 3. Onze gemeente zal laagdrempelige multifunctionele centra in elk dorp of wijk dienen te faciliteren, om toegankelijkheid tot informatie te waarborgen, met daarbij een steunpunt waar mensen terecht kunnen met vragen over wonen, zorg, vervoer, gezondheid, opvoeding, welzijn en financiën. De lokale bibliotheek, een kerkgebouw, een school, boekwinkel of een vorm van ‘internetshop’ kan als basis functioneren. 4. Onze gemeente dient voorwaarden te scheppen voor ontmoetingsplaatsen voor jong en oud. Hierbij valt te denken aan een buurthuis, zorgcentrum, cultuurhuis of sociaal centrum. 2.4.2. Openbare ruimte en verkeer 1. Onze gemeente moet haar Verkeers- en Vervoersplan (GVVP) evalueren. Op basis van de uitkomst moet een ‘dorpsvisie’ voor verkeer en vervoer worden ontwikkeld. De mening van de inwoners speelt hierbij een belangrijke rol. 2. Aanvullend op het GVVP ontwikkelt onze gemeente een visie op veilige fietsroutes in en tussen de dorpen, waarbij verlichting een belangrijk element is. Gevaarlijke situaties rond scholen en wijkontmoetingspunten moeten worden aangepakt, en er moeten meer plaatsen worden aangelegd waar mensen veilig kunnen worden afgezet (‘zoen- en zoefstroken’). 3. In onze gemeente moet het beeld dat een weg oproept, overeenkomen met de toegestane snelheid. Dan houden mensen zich aan de geldende snelheid en is de weg veiliger. Daarbij moeten de mogelijkheden die er zijn om te handhaven in 30 km. zones volledig worden benut. Het gevoel van veiligheid in woonstraten kan daarmee omhoog. 4. Onze gemeente moet, in samenspraak met de bewoners, het onderhoud van de openbare ruimte beter afstemmen op de wensen van onze inwoners. Dit kan een verschuiving van het te besteden geld inhouden. Er wordt gebruik gemaakt van de kennis die de inwoners hebben van hun buurt of dorp. Ergernissen die veel mensen hebben, krijgen daarbij voorrang zoals uitwerpselen van honden, zwerfafval, slecht onderhouden wegen en fiets- en voetpaden. 5. Het CDA wil om inwoners bewust te maken van vandalisme, dat jaarlijks een overzicht van de herstelkosten wordt gepubliceerd. Indien de daders bekend zijn, wordt vanzelfsprekend de schade op hen verhaald. 6. Het groen in de Utrechtse Heuvelrug moet op een verantwoord, maar haalbaar niveau worden onderhouden. Het karakter van onze dorpen is belangrijk, maar van belang is ook wat inwoners als belangrijkste knelpunten ervaren. De gemeente maakt extra geld vrij om de belangrijkste knelpunten versneld aan te pakken. Waar inwoners zich aanbieden, kunnen zij worden ingeschakeld bij het onderhoud van hun straat. 7. Het CDA wil dat in samenspraak de wijkbewoners, voldoende speelgelegenheden voor de jeugd aanwezig zijn, mogelijk gecombineerd met bankjes voor senioren. 2.4.3. Sportvoorzieningen 1. Het CDA wil dat de succesvolle inzet van de ‘combinatiefunctionaris’ wordt voortgezet. Deze functionaris is de intermediair tussen scholen en de sportverenigingen. 2. De aanleg van kunstgrasvelden dient volgens de gemaakte afspraken met de sportverenigingen plaats te vinden. 3. Het CDA wil dat effectief wordt opgetreden tegen alcoholmisbruik bij sportclubs. Financiële consequenties (vervallen van jeugdsubsidie) en/of intrekking van (drank)vergunningen zijn hierbij mogelijke maatregelen.
10
4. Het CDA wil dat sportclubs ontheffing krijgen van leges- en vergunningkosten, daar waar het activiteiten betreft die de lokale gemeenschap ten goede komen. 5. Het CDA is voor een beleid dat de gemeente, bij sluiting van de zwembaden De Zwoer en Woestduin, een binnen- en buitenbad voor de Utrechtse Heuvelrug waarborgt. Het CDA is voor het behoud van het Bosbad in Leersum. 6. Bij nieuwbouw van gymzalen bij scholen, dient medegebruik door sportclubs op buitenschoolse tijden in de planfase te worden betrokken.
3 Van nazorg naar voorzorg Voorkomen is beter Als er iets misgaat in een mensenleven, is er in onze samenleving een vangnet. Veel nadruk is komen te liggen op het geld dat de overheid nog beschikbaar wil stellen. Het CDA wil deze trend keren door ook te kijken naar wat mensen zelf of met elkaar kunnen doen. Ook door preventie wordt het beroep op voorzieningen beperkt. Dat is nodig, zodat die kunnen blijven bestaan voor mensen die het echt nodig hebben. Onze gemeente zal extra taken krijgen voor wat betreft begeleiding, persoonlijke verzorging en jeugdzorg. Maar daar wordt flink op bezuinigd. De te volgen koers zal goed moeten worden overdacht. 3.1 Zorg efficiënt en dichtbij Het CDA-Utrechtse Heuvelrug vindt dat voorkomen beter is dan genezen. Dat vraagt om investeringen in voorzieningen die sport en bewegen stimuleren, en goede voorlichting om ongezond gedrag tegen te gaan. Onze benadering gaat uit van de eigen verantwoordelijkheid van iedere burger voor de gewenste kwaliteit van het leven. De gemeente ondersteunt, waar nodig, de zelfredzaamheid van inwoners en voorziet in een woon-, zorg- en welzijnsomgeving van kwetsbare mensen, voor senioren en voor hen die leven met een beperking. Het CDA is voor een bestuur met korte lijnen naar inwoners en vrijwilligers. Concreet betekent dit: 1. Het CDA stelt, dat onze gemeente zich bewust wordt van het risico van vereenzaming van kwetsbare mensen die langer zelfstandig blijven wonen. Wij willen dat de gemeente inzet op het stimuleren en ondersteunen van contacten, onder andere door het creëren van ontmoetingsplaatsen. Zij dient deze mensen bij activiteiten te betrekken met steun van ouderenbonden, cliëntenorganisaties, vrijwilligers, mantelzorgers, kerken en andere nonprofit organisaties. 2. Het CDA wil, dat zorg en welzijn zo dicht mogelijk bij huis – op buurtniveau - worden georganiseerd. Naast de aanwezigheid van een wijkverpleegkundige en/of casemanager zal ingezet moeten worden op het betrekken van inwoners in de directe omgeving, en een netwerk om de kwetsbare heen. Ook innovatieve technische voorzieningen kunnen daarbij helpen. 3. Het CDA wil, dat onze gemeente mantelzorgers actief ondersteunt door emotionele en praktische hulp, en de mantelzorger af en toe vrijaf te geven (respijtzorg). 4. Het CDA wil ook zelfredzaamheid van financieel kwetsbaren. Daarom dient de gemeente de voedselbank te faciliteren, en te ondersteunen met een structurele subsidie voor dekking van vaste kosten.
11
3.2. Een goed begin is het halve werk Het CDA-Utrechtse Heuvelrug ziet lokaal jeugdbeleid als het startpunt voor het voorkomen van veel sociale problemen in de toekomst. De nieuwe jeugdzorgtaak, die vanaf 2015 een taak is van gemeenten, sluit hierbij goed aan. Vroeg ingrijpen in problematische gezinssituaties past bij de keuze voor voorzorg boven nazorg. Sportdeelname van jongeren is gezond en vormend. Het bevordert teamgeest, het leggen van contacten en leert jongeren zich inzetten voor elkaar. Scholieren moeten nu een maatschappelijke stage lopen, bijvoorbeeld in een buurthuis of een zorgboerderij. Het CDA ziet de toegevoegde waarde hiervan, omdat de leerlingen tijdens hun schooltijd leren een bijdrage te leveren aan de samenleving. Het huidige kabinet wil de maatschappelijke stage vanaf het schooljaar 2015-2016 niet meer verplicht stellen voor scholieren. Concreet betekent dit: 1. Het CDA wil versplintering van jeugdvoorzieningen voorkomen. Daarom moet de gemeente hierin actief de regie voeren in nauwe samenwerking met het centrum voor ‘Jeugd en Gezin’. 2. Het CDA wil dat er voor onze gemeente een betrouwbare inventarisatie is van de ‘zorg vragen’ van zowel jongeren als ouderen. Voor concrete opvoedingsvragen van ouders blijft het Centrum voor ‘Jeugd en Gezin’ zich bezighouden met de ondersteuning. 3. Het CDA wil dat onze gemeente jeugdlidmaatschappen voor sportverenigingen stimuleert en met de verenigingen kijkt naar mogelijkheden om jongeren tot 18 jaar actief te houden. 4. Het CDA is voor het op peil houden van algemene jeugdvoorzieningen, zoals jongerenruimten en ambulant jongerenwerk. Dat verkleint de kans dat een deel van de jongeren gebruik moet maken van jeugdzorg. 5. Het CDA wil het jongerenlintje (blijven) toekennen aan jongeren die zich actief hebben ingezet voor de samenleving. 6. Jongeren dienen te worden beschermd tegen overmatig alcoholgebruik. Het CDA wil dat de controle op de leeftijdsgrens voor aankoop van alcohol streng wordt gehandhaafd, vanwege de gezondheid van jongeren en ter voorkoming van overlast. 7. Het CDA zet zich in door samenwerking met Welnùh, Schoonoord, het Revius en Scholengemeenschap Maarsbergen, om de maatschappelijke stage te behouden. 3.3. Ondersteuning voor senioren Mensen worden gemiddeld ouder en het aantal senioren neemt toe. Ook in onze gemeente is deze trend duidelijk waarneembaar. Tegelijkertijd blijven ouderen langer gezond. Het CDA-Utrechtse Heuvelrug vindt dat actieve en zelfstandige ouderen van belang zijn voor de samenleving. De gemeente zal daarom moeten werken aan langer zelfstandig wonen en zelfredzaamheid, door te investeren in een levensloopbestendige infrastructuur en passende woningen. Concreet betekent dit: 1. Het CDA wil dat onze gemeente voor en met de verschillende doelgroepen een samenhangend beleid ontwikkelt op het gebied van wonen, welzijn en zorg, met speerpunten per dorp of wijk. Preventie en coördinatie staan voorop en overlapping moet tot het uiterste beperkt blijven. 2. Het CDA wil dat onze gemeente zich actief inzet voor levensloopbestendig wonen. Zij voert de regie over een goede afstemming met woningcorporaties, projectontwikkelaars, huisartsen en zorginstellingen. Mantelzorgwoningen, meegroeiwoningen, meergeneratiewoningen en/of kangoeroewoningen worden, passend bij de vraag, ontwikkeld. De WoonAdviesCommissie (WAC) en eventueel de ouderenbonden alsmede het Seniorenplatform kunnen hierbij adviseren.
12
3. De gemeente stimuleert en ondersteunt de woningbouwcorporaties bij het beleid om senioren die een sociale huurwoning (geschikt voor een gezin) verlaten en verhuizen naar een voor senioren geschikte maar duurdere huurwoning, faciliteiten (financieel of anderszins) te verstrekken. 3.4. Onveiligheid voorkomen en bestrijden Volgens het CDA-Utrechtse Heuvelrug kan de inzet van politie het beste lokaal worden geregeld, waardoor wordt gewerkt aan een groter veiligheidsgevoel. Concreet betekent dit: 1. Onze gemeente dient het huidige veiligheidsniveau te handhaven. De burgemeester gaat in gesprek met bewoners om prioriteiten per dorp vast te stellen, en initieert maatregelen ter vermindering van de huidige criminaliteit zoals inbraakpreventie, misleidende telefoongesprekken en ongenode gasten aan huis.
4 Van polarisatie naar participatie Iedereen doet mee Ieder mens heeft talenten. Het CDA streeft naar een samenleving waarin iedereen erbij hoort en zijn of haar steentje bijdraagt. Het CDA-Utrechtse Heuvelrug wil werk maken van de lokale samenleving waarin mensen elkaar ontmoeten en niemand wordt uitgesloten. Naast de nodige solidariteit spreken we mensen ook aan op hun persoonlijke verantwoordelijkheden. 4.1. Maatschappelijke ondersteuning Het CDA-Utrechtse Heuvelrug wil dat het gemeentelijk WMO-beleid is gebaseerd op drie uitgangspunten: iedereen doet mee, problemen voorkomen (door preventie en vroege signalering) en problemen, waar nodig, oplossen (door individuele ondersteuning). De gemeente krijgt op termijn extra taken met betrekking tot ondersteuning en persoonlijke verzorging. Daarop wordt echter in de plannen van het huidige kabinet fors bezuinigd (nog niet alle plannen zijn op dit moment duidelijk). Concreet betekent dit: 1. Het CDA wil dat onze gemeente een totaalaanpak zal hanteren om segmentatie in het aanbod van passende ondersteuning te voorkomen. 2. Iedere zorgbehoevende krijgt de noodzakelijke (aanvullende) hulp om - indien mogelijk thuis zo goed mogelijk te worden verzorgd met zorg waarin hij/zij, de familie en/of mantelzorgers niet (voldoende) kunnen voorzien. Dit geldt ook voor iemand die niet over voldoende financiële middelen of een netwerk beschikt. Indien gewenst, wordt gewerkt met een persoonsvolgend en/of persoonsgebonden budget. Blijkt een woning niet meer geschikt voor het bieden van adequate zorg, dan wordt een passende voorziening geregeld. 3. Het CDA wil dat onze gemeente als leidraad neemt waarmee iemand geholpen is en niet waarop iemand recht heeft. Zodoende kunnen kosten worden bespaard, zodat het aanbod wellicht voor iedereen bereikbaar blijft. 4. Het CDA wil experimenten bevorderen die, zonder indicatie in het kader van de WMO, op basis van heldere criteria ondersteuning en/of zorg op maat leveren. Steekproefsgewijs wordt door de gemeente gecontroleerd of deze werkwijze tot de gewenste resultaten leidt, gerelateerd aan aanbod, vraag en verdeling van de schaarse middelen.
13
4.2. Welzijn van mensen Voor het CDA-Utrechtse Heuvelrug mogen leeftijd, lichamelijke, psychische of verstandelijke beperking geen belemmerende factor zijn voor deelname aan de samenleving. Agenda 22 is gebaseerd op de 22 Verenigde Naties Standaardregels voor gelijke kansen voor alle mensen met een handicap. Agenda 22 streeft naar toegankelijkheid, gelijkheid, doeltreffendheid en zelfstandigheid. Omdat hieraan op dit moment weinig of geen invulling wordt gegeven, wil het CDA-Utrechtse Heuvelrug de afspraken die onze gemeente hiervoor heeft gemaakt, nieuw leven inblazen. Concreet betekent dit: 1. Het CDA wil dat onze gemeente samenwerkingsverbanden activeert in het kader van ‘agenda 22’, met belangenorganisaties van mensen met een functiebeperking. 2. Het CDA wil dat in onze gemeente alle gemeentelijk activiteiten in samenspraak met alle belangenorganisaties worden herijkt, en getoetst aan de 22 Standaardregels en dat de afspraken worden geïmplementeerd. 4.3. Weer aan het werk Werkloosheid is een steeds groter probleem. De economische omstandigheden maken oplossingen lastiger. Het uitgangspunt van het CDA is: of je bent aan het werk of je studeert of je levert een bijdrage als vrijwilliger. Concreet betekent dit: 1. Het CDA wil dat onze gemeente prioriteit geeft aan de aanpak van jeugdwerkloosheid. Om jongeren uit een uitkering te houden, wordt ingezet op training, scholing, werkervaringsplaatsen en aanvullingen op het loon, wanneer zij niet volledig kunnen werken. 2. Onze gemeente stimuleert mensen die een bijstandsuitkering ontvangen en niet in een reintegratietraject zitten, tot het leveren van een tegenprestatie, bij voorkeur door middel van vrijwilligerswerk ten dienste van de samenleving. 3. Onze gemeente moet een speciaal team formeren dat bouwt aan een goede relatie met het bedrijfsleven. Dit geldt als voorwaarde voor het begeleiden van mensen van bijstand naar werk. 4. Onze gemeente moet mogelijkheden bieden, zoals een aanvulling op de loonkosten, om werknemers met een beperking aan de slag te krijgen bij reguliere, zo mogelijk lokale, werkgevers. 5. Het CDA verwacht dat onze gemeente een voorbeeldfunctie levert op het gebied van reintegratie. 4.4. Goed onderwijs Onderwijs heeft een grote impact op sociale integratie en vergroot de kansen van kinderen, jongeren en ouderen. Het CDA-Utrechtse Heuvelrug wil dat goed onderwijs voor al onze dorpen is gewaarborgd. Gemeente en scholen zijn partners bij het signaleren en oplossen van problemen. Er is extra aandacht nodig voor sociale uitsluiting, schooluitval, pesten en het verbeteren van leerprestaties. Concreet betekent dit: 1. Het CDA wil dat onze gemeente initiatieven stimuleert voor meer onderlinge samenwerking, waardoor er een samenhangend geheel van voorzieningen kan worden geboden van bijvoorbeeld voorschoolse, tussen- en naschoolse kinderopvang, peuterspeelzaal, sport-, welzijns- en culturele voorzieningen.
14
2. Multifunctioneel gebruik van de schoolgebouwen staat voorop. Het CDA streeft naar een brede buurtschool als spil in het dorp c.q. wijk, als ontmoetingsplek die ook ’s avonds en in het weekeinde optimaal wordt benut. Dat vergroot de sociale samenhang en het gevoel van veiligheid. 3. Het CDA zet actief in op het behoud van basisscholen in alle dorpen. De kwaliteit van het onderwijs staat daarbij altijd voorop. 4. Het CDA wil de onderwijsresultaten verhogen. Daarvoor wil het samen met het onderwijs en de ouders het programma ’Beter Presteren’ formuleren waarin de gezamenlijke ambities voor de periode 2014-2018 worden vastgelegd. Met dit programma wil het CDA inzetten op meer leertijd, de professionele school en ouderbetrokkenheid. Onderdelen van het programma kunnen zijn : een betere instroom van kleuters in het basisonderwijs, extra lestijd voor bijvoorbeeld rekenen, Nederlands, kunst, cultuur en sport, en ruimte voor leerlingen die een stapje meer kunnen. 5. Schooluitval moet voorkomen worden en wie uitvalt op school of op de arbeidsmarkt moet worden teruggeleid naar een opleiding. Dit doel wil het CDA bereiken door het programma ‘Aanval op Uitval’ te formuleren met het onderwijsveld. Onderdelen van het programma kunnen zijn verzuimaanpak, leven-lang-leren, flexibele instroom en loopbaanoriëntatie. 6. Het CDA wil aandacht vragen voor pesten bij het onderwijsveld, jeugdwerk, sportverenigingen, preventiemedewerker en het Centrum voor Jeugd en Gezin en bij de ouders. Met elkaar moeten we de kennis over pesten vergroten en gezamenlijk pestprotocollen opstellen om pesten te lijf te gaan. 7. Het CDA wil dat er bestuurlijke afstand komt tussen de gemeente en het openbaar onderwijs, zoals dit ook het geval is bij onderwijs op basis van een andere grondslag. Daarbij hoort dat de verantwoordelijkheid voor onderwijs en onderwijshuisvesting zo dicht mogelijk bij de scholen ligt. 4.5. Dienstbaarheid en burgerschap De gemeente heeft diverse gesprekspartners. Het CDA vindt dat kerken en andere levensbeschouwelijke gemeenschappen ook daarbij horen. Mensen die vanuit hun overtuiging maatschappelijk actief zijn, zijn vaak dienstbaar aan dezelfde mensen als op wie de gemeente zich richt. Concreet betekent dit: 1. Het CDA wil dat onze gemeente geen onderscheid in het subsidiebeleid maakt tussen neutrale of levensbeschouwelijke organisaties, indien deze zich inzetten voor de gehele gemeenschap en als het daarbij gaat om het (helpen) uitvoeren van algemeen maatschappelijke taken. 2. Onze gemeente zal moeten inzetten op burgerschap, een betrouwbare overheid, dienstbaar aan de samenleving waarin wederzijds respect de norm is. Dit vraagt aandacht voor het met elkaar omgaan.
15
5 Van verbruiken naar waarderen Niet alles is in geld uit te drukken Het grootste deel van de gemeentebegroting bestaat uit geld via de Rijksoverheid. Slechts een beperkt aandeel komt uit de lokale heffingen en belastingen. In beide gevallen is er sprake van geld, opgebracht door inwoners van onze gemeente. Onze inwoners zijn in het algemeen zeer ontevreden over de manier waarop de gemeentelijke financiën worden beheerd en gespendeerd. Daarbij vindt het CDA dat alles in onze omgeving op waarde geschat moet worden. Ook als het niet meteen in geld valt uit te drukken. De leefbaarheid in onze kernen is onbetaalbaar. Dat geldt ook voor ons landschap, de kleine detailhandel of de boerenbedrijven. CDA‘ers zijn rentmeesters van wat van waarde is. Het draaiend houden van de lokale economie hoort daarbij. 5.1. Gemeentebegroting en middelen Het CDA-Utrechtse Heuvelrug heeft de overtuiging dat we zorgvuldig moeten omgaan met de financiële middelen die voorhanden zijn. Daarbij wordt veel van de gemeentebegroting vanuit ‘Den Haag’ voorgeschreven. Uitgangspunten voor het financieel beleid zijn: zorgvuldigheid, creativiteit, transparantie en gematigde lokale lasten. Dit geldt altijd, dus ook in tijden van bezuinigingen. Concreet betekent dit: 1. De gemeente stuurt op financiële en materiële zekerheid. Zij moet zorgen voor voldoende weerstandsvermogen. 2. De gemeente is terughoudend en strategisch met aankoop van grond en vastgoed. Zij spant zich maximaal in om samen te werken met marktpartijen, waardoor zij minder financiële risico’s loopt. 3. Dienstverlening dient op onderdelen kostendekkend te zijn. 4. De financiële middelen worden aangewend waarvoor zij beschikbaar zijn gesteld. 5. Het CDA is voorstander van transparantie van overheidsuitgaven. Om die reden wil het CDA dat inwoners jaarlijks een heldere uiteenzetting ontvangen van de financiën, met verantwoording van de uitgaven en gedane investeringen. 6. Op de gemeentesite wordt een duidelijk overzicht gegeven van instellingen die subsidie ontvangen en de taken die men uitvoert. 7. Het CDA staat voor een verhoging van de totale Onroerend Zaak Belasting (OZB) opbrengst, van maximaal 50% van de inflatie (CBS indexconsumptieprijzen). 8. Het CDA wil de dienstverlening van de gemeente terugbrengen naar de wettelijke taken en overige kerntaken. Dit gaat gepaard met een kleinere ambtelijke organisatie op onderdelen. 5.2. Gezonde lokale economie Het CDA-Utrechtse Heuvelrug vindt dat al onze dorpen op de Utrechtse Heuvelrug behoefte hebben aan een gezonde lokale economie. De winkelvoorzieningen in de dorpen op de Utrechtse Heuvelrug staan onder druk. Daarbij is de detailhandel onderhevig aan nieuwe ontwikkelingen en trends, zoals de opmars van e-commerce, branchevervaging en de economische crisis. Hoewel de gemeente slechts deels de economische ontwikkeling kan beïnvloeden, is vooral het midden- en kleinbedrijf afhankelijk van lokale keuzes. De gemeente dient goede randvoorwaarden te creëren om de noodzakelijke groei en bedrijven te ondersteunen.
16
Concreet betekent dit: 1. Het CDA wil dat de gemeente samen met de winkeliers en winkeliersverenigingen een ‘Detailhandelsvisie’ opstelt met het doel: wegvloeien van consumentenbestedingen naar omliggende dorpen voorkomen en het voorzieningenniveau op peil houden. De ‘Detailhandelsvisie’ heeft niet alleen grote waarde vanuit marktoverwegingen. Het is ook een gedegen fundament voor een nieuw bestemmingsplan, waarin uitwerking van het ruimtelijk- en economisch beleid op degelijke wijze is onderbouwd. Zo geeft een detailhandelsvisie invulling aan de regionale en provinciale structuurvisies, en vormt deze een goede basis voor beslissingen over toekomstige inrichting van winkelgebieden. 2. De gemeente voert een actief leegstandsbeleid door een leegstandsverordening aan te nemen. 3. De gemeente dient, om startende ondernemers in midden- en kleinbedrijf te ondersteunen, uitwisseling te organiseren tussen nieuwe en ervaren ondernemers. 4. Indien een bedrijf ergens niet binnen de regels past, moet de gemeente met de ondernemer actief mee zoeken naar andere mogelijkheden. Dit houdt ook in dat het in bestemmingsplannen makkelijker wordt gemaakt, voor zelfstandigen zonder personeel, om een eigen bedrijf aan huis te vestigen. 5. De koopzondag is niet vanzelfsprekend. Het CDA is terughoudend bij uitbreiding. 5.3. Gezonde agrarische sector Het CDA-Utrechtse Heuvelrug wil bij uitstek de partij zijn die zich inzet voor een vitaal buitengebied. Wij streven naar een goede balans tussen natuur, landbouw en recreatie, met plaats voor de boer, de inwoners en de toerist. Zowel aan de noord- als de zuidkant van de Utrechtse Heuvelrug zitten goed ontwikkelde bedrijven, die ervoor zorgen dat onze groene economie op volle toeren draait. Daarbij zorgen ze voor een mooie en verzorgde verscheidenheid in het buitengebied die zeer wordt gewaardeerd. Concreet betekent dit: 1. Het CDA wil dat de ruimte die in de Provinciale Ruimtelijk Structuurvisie (PRS) wordt geboden ook in onze gemeente wordt geïmplementeerd, zodat de ondernemers in de landbouw de ruimte om te ondernemen hebben, dan wel krijgen en ook behouden. Wij willen daarom dat in lijn met de PRS de bestemmingsplannen van onze gemeente worden aangepast. 5.4. Nieuwe groene energie Voor het CDA is niet alleen gebruiken maar ook bewaren het uitgangspunt. Natuur, grondstoffen, energie, voedsel en afval hebben waarde. Concreet betekent dit: 1. Het CDA is er voorstander van om duurzaamheid niet slechts een project van de overheid te laten zijn, maar wil inwoners betrekken bij de overgang naar een duurzaam ingerichte gemeente. 2. Het streven in onze gemeente moet zijn: 1) voorkomen van afval, 2) hergebruik en 3) recycling. In de overeenkomst met de inzamelaar van afval, dient te worden gestreefd naar zoveel mogelijk recycling van afvalproducten.
17
Colofon Het verkiezingsprogramma van het CDA-Utrechtse Heuvelrug is een officiële publicatie van de CDA afdeling Utrechtse Heuvelrug op voorstel van de daartoe specifiek aangestelde programmacommissie. Het verkiezingsprogramma is tot stand gekomen in overleg met de leden van het CDA-Utrechtse Heuvelrug en diverse instellingen en organisaties. De teksten zijn geplaatst onder de verantwoordelijkheid van het bestuur. Bestuur CDA-Utrechtse Heuvelrug p/a voorzitter CDA-Utrechtse Heuvelrug Karel Doormanlaan 1 3951CJ Maarn Tel.: 0343 443086 e-mail:
[email protected] Website: www.cdautrechtseheuvelrug.nl
______________________________
18
