WWW.PELLICAAN.NL
CBRB en IVR organiseert
DUITSE WET OP HET MINIMUMLOON EN DE ARBEIDSRECHTELIJKE GEVOLGEN VOOR NIET-DUITSE WERKGEVERS UIT DE BINNENVAART 29 JANUARI 2015
Achtergrond van de minimumloondiscussie • Mindestlohngesetz (‘MiLog’) aangenomen op 11-08- 2014 (in werking vanaf 01-01-2015) • Duitse Grondwet; vrijheid loonafspraken • 2000; angst van verliezen van concurrentieslag; • Economische groei veroorzaakt door ‘Lage lonen’ of ‘stijging export van hoogwaardige producten’? • Vroeger: creëren van banen. Nu: kwaliteit van het werk • 3,6 miljoen werknemers gaan meer verdienen (plus 60.000 werknemers geen aanvullende uitkering meer) • minimumloon van € 8,50 bruto per uur • Ter vergelijking minimumloon Nederland: € 8,63 per uur (40urige werkweek); ter vergelijking Polen en Tsjechië (uurlonen tussen € 2 tot € 4)
Mindestlohngesetz • Doel: bescherming werknemer, eerlijke concurrentie en stabilisering van de sociale zekerheid • Voor wie? Ook voor buitenlandse werkgevers die hun werknemers in Duitsland laten werken • Bouwsector en uitzendsector al bekend met minimumloonverplichting en meld- en documentatieplicht • Tevens voor de transportbranche, waaronder de binnenvaart (Duitse binnenvaartorganisaties (BdB, BdS) in verweer (!))
1. Minimumloon (Wat geldt er voor de binnenvaartbranche?) 2. Meldplicht 3. Documentatieverplichtingen
Arbeidsvoorwaarden Transportsector / Binnenvaart • Ter vergelijking: transport cao beroepsgoederenvervoer cao-loon ruim boven € 8,50 (TLN vraagt vrijstelling?) • Binnenvaart cao binnenscheepvaart 2013 (looptijd 1-1-2013 tot en met 31-12-2013) • Deksman / lichtmatroos (23 jaar of ouder) € 8,48 (overige functies (ruim) boven € 8,50) • Geen algemene loonregeling / geen algemeen verbindend verklaarde cao (te lage organisatiegraad werkgevers) • CBRB: wel loontabellen met prijsstijging • Ontduikings- en schijnconstructies ook in de binnenvaart (lagere sociale premies, geen werkgeverslasten, inzet werknemers lagere lonen landen?
Conclusies Duits minimumloon Conclusies
• Nederlandse werkgevers zullen in het algemeen werknemers belonen overeenkomstig (minimaal) Duitse Minimumloonnormen • Buitenlandse werknemers (in dienst van onderaannemers) in de keten ontvangen mogelijk te weinig • Concurrentievoordeel voor Nederlandse transportondernemers, maar tegelijkertijd risico door ketenaansprakelijkheid
Meldplicht en documentatieplicht (1) Formulieren zijn sinds 19 december 2014 te downloaden via www.zoll.de
Transport kent geen dagelijkse meldplicht (Einzelmeldungen), maar totaalplanning (Einsatzplanung): • • • •
Begin en vermoedelijk duur werkzaamheden De chauffeurs die het transport gaan uitvoeren De geboortedata van de chauffeurs De adresgegevens van de chauffeurs
• In plaats van chauffeurs lees: ‘binnenvaartpersoneel’
Meldplicht en documentatieplicht (2)
Duur van zes maanden
registratie bij Bundesfinanzdirektion West in Keulen • documentatie in beginsel opslaan in Duitsland (vertegenwoordiger of gemachtigde) • Uitzondering Transport zaakwaarnemer in Duitsland is niet nodig • twee jaar bewaren en op verzoek (in de Duitse taal) tonen aan de Douaneautoriteiten
Uitzonderingen Uitzonderingen: • ZZP’ers vallen niet onder de wet (!) (VAR-verklaring?) • seizoenswerkers (< 70 dagen per jaar in dienst) (huisvesting en verzorging optellen voor hoogte minimumloon)
Ketenaansprakelijkheid • Mindestlohngesetz verwijst naar Arbeitnehmerentsendegezetz (Art. 14 AEntG en art. 13 MiLog) • Opdrachtgever is aansprakelijk voor niet betalen minimumloon door alle onderaannemers in de keten • Aansprakelijkheid is beperkt tot minimumloon • Onderaannemers: werknemers uit lage lonen landen: flinke risico’s voor opdrachtgevers gezien hoge boetes • G-rekening systeem is niet mogelijk in Duitsland
Ketenaansprakelijkheid contractueel? • Contractueel afwenteling boetes WAV verboden: uitspraken Hof Den Bosch d.d. 16 december 2014 (ECLI:NL: GHSE: 2014: 5342 en 5353) • Ruim ‘werkgeversbegrip’ volgens de WAV • Contract: Verplichtingen uit de WAV naleven en verrekening bestuursrechtelijke boete • Nietig wegens strijd met de openbare orde • Vergelijkbare situatie voor afwenteling boetes Duits minimumloon? Geen disculpatiemogelijkheid (doen van onderzoek kan opdrachtgever niet baten) Aansprakelijkheid kan volgens AEntG contractueel niet worden uitgesloten (nietig)
Ketenaansprakelijkheid contractueel? • Opdrachtgever kan wel contractueel overeenkomen dat onderaannemer zijn administratieve- meld en minimumloonverplichtingen nakomt • Zo niet inhouding betaling of verrekening van boete • Vrijwaringsclausule • Nederlandse vervoerders moeten vrijwaringsverklaringen tekenen van Duitse opdrachtgevers • in te huren charters eveneens een vrijwaringsverklaring of garantie laten tekenen
Ketenaansprakelijkheid zorgplicht (disculpatie?) Wet Aanpak Schijnconstructies (WAS) (wetsvoorstel); ketenaansprakelijkheid cao-loon en minimumloon • 1. 2. 3.
Opdrachtgevers kunnen beroep doen op niet-verwijtbaarheid: Controle marktconforme prijs Contract: handelen overeenkomstig cao en wetgeving Alleen handelen met ondernemingen die geregistreerd zijn in KvK en of gecertificeerde opdrachtnemers (uitzendbureaus)
• Informatieplicht via kettingbeding opleggen • Geen hoofdelijke aansprakelijkheid, maar aflopen keten • Artikel 7:616 c BW: dwingend recht, doorkruist rechtskeuze
Strijd met Europees recht (1) • • • •
Europees minimumloon? verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VwEU) artikel 21 VwEU: vrij verkeer van werkzaamheden en diensten artikel 56 VwEU: discriminatieverbod
• ‘Rush Portuguesa’-arrest (1990): ‘’gemeenschapsrecht belemmert ontvangstland niet om eigen noodzakelijke regels te stellen, maar een beperking die de dienstverlening uit een andere lidstaat die soortgelijke diensten verricht, beperkt belemmert of minder aantrekkelijk maakt, is verboden’ • Ketenaansprakelijkheid belemmert (extra kosten); bureaucratie verkleinen?
Strijd met Europees recht (2) • Ketenaansprakelijkheidsregeling uit artikel 1 AEntG volgens Duitse Hoge Raad leidt tot extra administratieve lasten (intensieve controle en bewijsverplichtingen), vervolgens prejudiciële vraag aan HvJ • HvJ EG 12 oktober 2004, C-60/03, Jur. 2004, p.I-9555 (Wolff & Muller-arrest): algemeen belang (bescherming werknemers heeft voorrang; oneerlijke concurrentie tegengaan!) • uitspraak EHvJ d.d. 18 september 2014 JAR 2014/264 (Stadt Dortmund/Bundesdruckerei): minimumloon vormt een beperking van het vrije verkeer van diensten (artikel 56 VwEU) • Afhankelijk van branche? Uitzondering voor Transport en binnenvaart?
De nationale wetgever is aan zet! • Europese Detacheringsrichtlijn (ter voorkoming van schijnconstructies) – Handhavingsrichtlijn • detacheringsrichtlijn en WAGA (werknemers uit buitenland in Nederland dezelfde werkzaamheden dezelfde arbeidsvoorwaarden harde kern aan arbeidsvoorwaarden • Art. 12 Handhavingsrichtlijn; handhaving van detacheringsrichtlijn en WAGA: hoofdelijke aansprakelijkheid onderaannemers, vrijwaring door zorgplicht(?) • Vormt de Wet Aanpak Schijnconstructies (WAS) een implementatie van deze Handhavingsrichtlijn?
Vragen of meer informatie? • www.pellicaan.nl
• WWZ-scan? E-mail:
[email protected] • Twitter: @arbeidsjurist • Weblog: https://arbeidsjurist.wordpress.com/ • Overige gegevens: Rivium Promenade 190 2909 LM Capelle aan den IJssel T: 088 627 22 87 Opmerking: Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend; de presentatie is bedoeld voor discussiedoeleinden.
