Casemanagement dementie
Effecten, faciliterende en belemmerende factoren
Case management of deMentia for Patients and caregiverS an Evaluation
VU medisch centrum
Een patiënten traject Dementie stadium Mild
30
MMSE
25
Matig
Ernstig
Detectie
Generiek?
20
Gespecialiseerd?
15
Case management
10 Opname
5 0 1
2
3
4
5 jaar
6
7
8
9
Knelpunten zorg thuiswonende cliënten met dementie Gezondheidsraad 2002:
• Gebrek aan integratie en samenhang zorgvoorzieningen • Crisisopvang slecht geregeld • Scholing professionals vertoont grote variatie • Ad hoc zorg: afbakening taken en bevoegdheden niet helder • Geen samenhangend circuit op het gebied van diagnostiek, behandeling en zorg voor dementie • Overbelaste Mantelzorgers • VWS opdracht Bussemakers : in 2011 moet in heel Nederland toegang tot casemanagement zijn • Sterke rol Alzheimer Nederland Inleiding | Methoden | Resultaten | Discussie | Vragen
Dekking casemanagement dementia Alzheimer NL 2014
Een casemanager: • …is een onafhankelijke en vaste begeleider die mensen met dementie en hun naasten met raad en daad ter zijde staat rondom de diagnose tot opname of overlijden. – – – – – – –
Herkenbaar aanspreekpunt Anamnese, intake en indicatie zorgdiagnostiek , opstellen en monitoren zorgleefplan Bieden van steun en begeleiding aan cliënt en mantel Effectieve zorgcoördinatie Consultatie Verwijzing, samenwerking en toeleiding gespecialiseerde hulpverlening Alzheimer NL
Review evidence •
•
Hoog intensief case management is nodig om positieve uitkomsten voor patienten en mantel te bereiken: –
Kleine caseloads (~50 patienten per full-time case manager)
–
Regelmatig contact met patients en mantelzorgers (min 50% directe communicatie)
–
Educatie over aandoening
–
Proactief en follow-up.
Effectieve communicatie tussen betrokken professionals o.a. –
Transparant verwijssysteem
–
Regelmatig overleg
–
Web-based volg systeem Khanassov et al. review in Ann Fam Med 2014
Chronisch zorg model toegepast op dementie Wagner & Bodenheimer
Maatschappij beleid & middelen
geactiveerde & geinformeerde patient & familie
Zorgorganisatie Tijdige diagnostiek Centrale zorgverlener Beslisondersteuning
Monitoring & zorg planning
Productive interactions
Betere Uitkomsten
Multidisciplinair overleg
Proactief team
Kenmerken 2 CM modellen Geintegreerd Model
Netwerk Model
•
Eén case management organisatie ….
•
Meerdere organisaties met case managers
•
Diagnostiek ‘intern’ door expert team
•
Diagnostiek ‘extern’ specialist /huisarts
•
CM als functie
•
CM ook als rol (naast andere rollen)
•
CM levert advies en zorg direct aan client & coordineert diensten
•
CM coordineert tussen client & ondersteunende diensten
•
Uniforme(re) praktijk voering
•
Verschillen in taakuitvoering, professies & aanstellingen
•
Intern multidisciplinair team
•
Extern multidisciplinair team
(MacNeill-Vroomen et al., 2012).
Geintegreerd model Netwerk model Geen keten
Site
patienten Dekking
Draagnet
- 1550 ~40%
Almere
- 350 ~ 29%
Geriant
- 3000 ~30%
Flevoland
- 550 ~ 24%
Amsterdam
- 1300 ~ 13%
Tevredenheid met werk & werkdruk
100 90
80 70 60 hoge werkdruk 50
tevreden
40 30 20 10 0 geriant
almere
draagnet
flevoland 2
adam 1
Caseload en werkdruk 90 80 70 60
50 ervaart veel werkdruk % 40
caseload N
30 20 10 0 geriant
almere
draagnet flevoland 2
Geïntegreerd
adam 1
flevoland 1
netwerk model
adam 2
100 90 80 70 60 caseload/fte 50
hoge werkdruk tevreden
40 30 20 10 0 geriant
almere
draagnet flevoland 2
adam 1
flevoland 1
adam 2
Casemanagement: evaluatie effecten & kosten Geen keten N=73
Netwerk model N=234
Geintegreerd model N=214
1 A’dam Oud West
4 A’dam NW & ZO
7 Noord Holland N
2 A’dam Zuid
5 Flevoland
8 Haarlem
3 Haarlemmermeer
6 Amstelveen
9 Almere
Uitkomsten: Klinisch Primair:
- gedragsproblemen patiënt - psychische gezondheid mantelzorgers
Secundair:
- tijd tot langdurige opname patiënt - onvervulde zorgbehoeftes - kwaliteit van leven patient & mantelz. - kwaliteit van zorg - crisisopnames
Economisch
- formele & informele kosten
MacNeil-Vroomen et al 2012 & van Hout et al TGG 2014
Aantal zorgbehoeftes (CANE)
Zorgbehoeftes CANE
10 9 8 7 6 Geen toegang tot CM usual 5
integrated netwerk
4 3 2
1 0 0
6
12
18
maanden
24
Psychische gezondheid mantelzorgers (GHQ)
18
GHQ psych gez mantel
16
14
12
10
usual Geen toegang tot CM integrated
8
netwerk
6
4
2
0 0
6
12
18
24
maanden
Quality of Life mantel
Kwaliteit van leven mantelzorgers (EQ5D utiility)
0,855 0,85 0,845 0,84 0,835 geen CM\ 0,83
integrated netwerk
0,825 0,82 0,815 0,81
0,805 0
6
12
18
24
maanden
Kosten van zorg Nog geen COMPAS data analyse klaar …
Eerdere analyse VGZ: -halvering aantal dagen langdurige opname -halvering diagnostische kosten -stijging kosten casemanager -netto : landelijk 200 mln euro besparing per jaar Vrijssen 2012
Implementatie issues: geïntegreerd versus netwerk model
Proces evaluatie: Faciliterende & beperkende factoren casemanagement modellen MACRO: Financiële & wettelijke voorwaarden MESO tussen organisaties MICRO tussen patient casemanager
Adoptie
–
implementatie
-
Hoe? Stakeholders interviews : -patient vertegenwoordiger -lokale autoriteiten -casemanagers -zorgbestuurders -verzekeraars
continuering tijd
Introductie | Methoden | Resultaten | Discussie | Vragen
Adoptie fase: Voor de start:
Geintegreerd
Network
Faciliterende factor initiator van implementatie
x
Een onafhankelijke case management organisatie
x
Multidisciplinar expert team binnen organisatie
x
Beperkende factor Onduidelijkheid over rol projectleider
x
Verschillende typen en werkwijzen case managers
x
Partners zien geen meerwaarde in case management
x
Expert team van verschillende organisaties
x
Competitie tussen case management aanbieders
x
Beperkt mandaat van vertegenwoordigers in keten
x
Introductie | Methoden | Resultaten | Discussie | Vragen
Continuerings fase Tussen organisaties / Wettelijk en financieel regeling
Geintegreerd
Network
Faciliterende factor Transparantie naar dementie netwerk partners
x
Focus houden op individuele behoeften van clienten
x
Beperkende factor project leider en meldpunt coordinatie stopt als project financiering stopt Verzekering financiert niet altijd diagnostiek en behandeling
x x
Introductie | Methoden | Resultaten | Discussie | Vragen
Samenvattend implementatie Netwerk model : • 31 beperkende en 10 faciliterende factoren. Geintegreerd model : • 12 beperkende en 19 faciliterende factoren.
? Netwerk model : •inter-organisatie barriers:
Competitie Moeizame communicatie expert team Lage overeenstemming over kwaliteitseisen Lage controle op samenwerking verschillende organisaties
Introductie | Methoden | Resultaten | Conclusie | Vragen
Conclusies • Beide modellen van casemanagement hebben positief effect op psychische gezondheid vd mantelzorgers. • Geintegreerd model effectiever op QoL patient & QoL mantel & vermindering zorgbehoeften. • Implementatie geintegreerd model lijkt eenvoudiger dan het linked model. • Dekkingsgraad geintegreerd model groter dan netwerk model. • Casemagement is ws. kosten besparend m.n. door uitstel opname (VGZ 2011).
Introductie | Methoden | Resultaten | Conclusie | Vragen
Draagnet: wat gaat goed, wat kan beter? + Hanteert geïntegreerd model + Zorg is effectief + Biedt (ook) interne opleiding + client erg tevreden over casemanager (92%) ± 55% directe tijd client / mantel ! Eenduidigheid werkwijze ….. ! Volgsysteem incl klinische uitkomsten en beslisondersteuning ? Meting kwaliteitsindicatoren Introductie | Methoden | Resultaten | Conclusie | Vragen
Our future? Tack
Dank voor uw aandacht • • • •
Het COMPAS team: Hein van Hout, senior VUmc (penvoerder) Franka Meiland, senior ouderengeneekunde VUmc Eric Moll van Charante, senior & huisarts AMC Sophia de Rooij, prof geriatrie AMC
Extended: • Rose Marie Droes, prof psychosociale hulpverlening GGZ inGeest • Henriette van der Horst, prof huisartsgnk VUmc) • Rinse Merkus, vz Alzheimer Nederland, afdeling Amsterdam
VU medisch centrum
diversiteit in linked model
6 dementieketens in Amsterdam: 1300 pat ~14% zuid-oost > casemanagers dementie zuid POH ouderen+ oost wijk vplk
Beloop aantal beperkingen patient IADL Katz
10 9 8 7 6 geen CM 5
integrated netwerk
4 3 2 1 0 0
6
12
18
maanden
24
Psychische gezondheid mantelzorgers (GHQ)
Geen toegang tot CM
Geïntegreerd CM
