IS IMPLEMENTATIE VAN VAL- EN FRACTUURPREVENTIE ÜBERHAUPT MOGELIJK? BELEMMERENDE EN BEVORDERENDE FACTOREN. Prof. dr. Koen Milisen

IS IMPLEMENTATIE VAN VALEN FRACTUURPREVENTIE ÜBERHAUPT MOGELIJK? BELEMMERENDE EN BEVORDERENDE FACTOREN Prof. dr. Koen Milisen

Inhoud 

DEEL 1  Survey

gebruik van valpreventiemaatregelen bij ouderen in de thuiszorg



DEEL 2  Werking

Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen

Inhoud 

DEEL 1  Survey




DEEL 2  Werking


Survey: doelstelling 

In welke mate worden valpreventiemaatregelen tot op heden toegepast door gezondheidswerkers bij thuiswonende ouderen in Vlaanderen? (Vandamme, Leysens, … Milisen 2014)



Welke belemmerende factoren geven gezondheidswerkers aan bij het toepassen van valpreventiemaatregelen bij thuiswonende ouderen in Vlaanderen? (Baecke, Leysens, … Milisen 2014)

Survey: Methode 

Ontwikkeling en validering vragenlijst (Aernoudt, Van der Elst, … Milisen, 2012)



Elektronische bevraging bij 1795 huisartsen, kinesitherapeuten, ergotherapeuten en verpleegkundigen  Via

Logo’s, SEL’s, breed netwerk EVV  5 Vlaamse provincies & Brussel  Periode januari - maart 2013

Survey: steekproef 

N= 1483 bruikbare vragenlijsten  811

verpleegkundigen  61 ergotherapeuten  251 kinesitherapeuten  360 huisartsen  Leeftijd

– Me (IQR): 45 (19)  Jaren werkervaring in thuiszorg – Me (IQR): 19 (20)

Survey: Hoe werken aan valpreventie? 

Case finding en multifactoriële evaluatie gevolgd door multidisciplinaire interventies  Reductie  Op

in valincidenten van 25% tot 40%

voorwaarde dat behandelstrategieën

 voldoende

intensief en effectief worden toegepast  gericht op aanwezige risicofactoren  niet beperkt tot informatie en doorverwijzing  voldoende therapietrouw (AGS, 2010; Chang et al., 2004; Gardner et al., 1996; Gates et al., 2008; Gillespie et al., 2012; Kannus et al., 2005; NICE, 2004; Oliver et al., 2007; Spice et al., 2009; Tinetti, 2003; Tinetti & Kumar, 2010)

Survey: case finding VPK (n = 811)

ERGO (n = 61)

KINE (n = 251)

HA Totaal (n = 360) (n = 1483)

Tijdens uw contact met ouderen in de thuiszorg, bevraagt u actief het optreden van een valincident? (%) Bij eerste contact Bij ieder contact Minstens elke 6 maanden Minstens elk jaar Nooit Ander

25,4 26,5

55,2 37,9

53,2 31,5

4,5 13,9

26,3 24,7

25,3

1,7

6,9

34,8

23,5

4,1 3,9 14,8

5,2 0,0 0,0

2,4 1,2 4,8

16,1 15,6 15,0

6,8 6,1 12,6

Survey: multifactoriële evaluatie VPK (n = 811)

ERGO (n = 61)

KINE (n = 251)

HA Totaal (n = 360) (n = 1483)

Bij ouderen met een recent valincident, evalueert u dan de mogelijke oorzakelijke / risicofactoren? (%) Nooit Zelden Vaak Altijd

0,2 4,3 49,9 45,6

1,6 4,9 24,6 68,9

0,4 2,4 44,4 52,8

0,0 6,7 44,2 49,2

0,3 4,6 46,5 48,6

Survey: multifactoriële evaluatie VPK (n = 811)

ERGO (n = 61)

KINE (n = 251)

HA Totaal (n = 360) (n = 1483)

Bij ouderen met een verhoogd valrisico (zonder valincident in de afgelopen 12 maanden), evalueert u dan de mogelijke oorzakelijke / risicofactoren? (%) Nooit Zelden Vaak Altijd

2,6 17,8 59,3 20,3

0,0 13,1 44,3 42,6

1,6 14,7 55,4 28,3

4,4 35,6 49,4 10,6

2,8 21,4 55,6 20,2

Survey: multifactoriële evaluatie

VPK (n = 811)

ERGO (n = 61)

KINE (n = 251)

HA Totaal (n = 360) (n = 1483)

Wordt de evaluatie van risicofactoren besproken tijdens een multidisciplinair overleg? (%) Nooit Zelden Vaak Altijd

4,7 23,1 52,1 20,1

21,3 29,5 26,2 23,0

24,8 49,6 18,4 7,2

26,2 51,3 21,4 1,1

14,0 34,7 37,9 13,4

Survey: interventies VPK (n = 811)

ERGO (n = 61)

KINE HA (n = 251) (n = 360)

Totaal (n = 1483)

Hoe vaak neemt u initiatief voor de opstart van volgende interventies (of verwijst u door)?

Oefenprogramma voor spieren en evenwicht (%) Nooit Zelden Vaak Altijd Ik verwijs door

29,5 23,6 11,1 1,0 34,8

25,9 17,2 20,7 3,4 32,8

0,0 2,2 39,6 58,2 0,0

4,3 28,2 48,9 6,2 12,4

18,3 20,8 25,5 12,0 23,4


ERGO (n = 61)

KINE HA (n = 251) (n = 360)

Totaal (n = 1483)


Aanbevelen loophulpmiddel en informatie verschaffen (%) Nooit Zelden Vaak Altijd Ik verwijs door

0,8 3,0 56,0 37,0 3,2

0,0 0,0 44,8 51,7 3,4

0,0 ,4 51,8 46,9 ,9

1,2 14,2 65,9 15,8 2,8

0,8 5,2 57,2 34,1 2,7


ERGO (n = 61)

KINE HA (n = 251) (n = 360)

Totaal (n = 1483)


Behandelen van calcium of vitamine D tekort (%) Nooit Zelden Vaak Altijd Ik verwijs door

21,9 14,2 5,5 1,7 56,7

34,5 5,2 0,0 0,0 60,3

31,7 11,6 2,2 1,3 53,1

,3 8,7 56,3 34,4 ,3

18,9 12,0 17,1 9,5 42,6

Survey: follow-up VPK (n = 811)

ERGO (n = 61)

KINE (n = 251)

HA Totaal (n = 360) (n = 1483)

Voorziet u een follow-up moment om het effect van het voorgestelde behandelplan te evalueren? Nooit Zelden Vaak Altijd

7,2 37,0 46,8 9,0

5,2 37,9 43,1 13,8

9,3 38,7 43,1 8,9

9,0 41,4 42,0 7,7

7,9 38,4 44,8 8,9

Survey: Praktijkrichtlijn VPK (n = 811)

ERGO (n = 61)

KINE (n = 251)

HA Totaal (n = 360) (n = 1483)

Bent u op de hoogte van het bestaan van de praktijkrichtlijn ‘Valpreventie bij thuiswonende ouderen: Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen’? Ja Nee

26,5 73,5

73,1 26,9

42,1 57,9

48,4 51,6

37,0 63,0

32,5 62,5 5,0

14,4 77,0 8,8

30,1 64,1 5,8

Zo ja, volgt u deze praktijkrichtlijn op? Volledig Gedeeltelijk Helemaal niet

40,6 55,5 3,9

39,5 55,3 5,3

Survey: belemmerende factoren 

De oudere zelf  Ouderen

ontkennen of negeren hun valproblematiek -

85%  Ouderen zijn onvoldoende gemotiveerd – 75%  Ouderen willen niet meewerken omwille van het sociale stigma dat verbonden is aan valpreventieprogramma's – 66%  Instanties die valpreventiemaatregelen verlenen zijn voor ouderen moeilijk bereikbaar – 63%  Onvoldoende sociale steun van familie en vrienden ten aanzien van de oudere – 48%


Tijd & routine  Onvoldoende

tijd voor het uitvoeren van valpreventiemaatregelen – 60%  Onvoldoende mogelijkheid om het uitvoeren van valpreventiemaatregelen te koppelen aan routine activiteiten – 54%

Geïnvesteerde tijd per fase (Milisen et al 2007)


Onvoldoende terugbetaling mogelijkheden voor valpreventiemaatregelen – 54%


Omgeving  Het

ontbreken van een valkliniek in mijn regio – 51,5%  Er alleen voor staan als gezondheidswerker – 48%  Valpreventie wordt niet als prioriteit beschouwd bij andere gezondheidswerkers 42%


Beleid  Afwezigheid

van een transparante en structureel uitgebouwde regelgeving voor valpreventie voor mijn discipline – 42%  Afwezigheid van een duidelijk valpreventiebeleid in mijn regio/organisatie – 40%  Onvoldoende beschikbaarheid van ondersteunend materiaal zoals informatiebrochures, eenvoudige testen, etc. – 42%


Doorverwijzing en communicatie  Moeilijke

communicatie en samenwerking tussen de verschillende disciplines of binnen de disciplines onderling – 31,5%  Gebrek aan doorverwijsmogelijkheden – 27%


Kennis  Onvoldoende

eigen kennis omtrent valpreventie (bij

jezelf) – 23%  Onvoldoende kennis omtrent valpreventie bij andere (collega-) gezondheidswerkers – 27%

Inhoud 

DEEL 1  Survey




DEEL 2  Werking


3 Resultaatsgebieden

Verstrekken van informatie en advies

Ontwikkelen van methodieken en materialen

Ondersteunen v/d implementatie van methodieken en materialen

4 Pijlers Coördinatie

Implementatiestrategieën

Vorming en deskundigheidsbevordering

Registratie

Diverse thema’s  themagroepen website, nieuwsbrief, helpdesk ...

WvdV, pilootproject WZC ...

Partners thuissetting Logo’s, VVDG, Rode Kruis, Vlaamse Ouderenraad, Seniorama, FSMB, AXXON, www.valpreventie.be [email protected] PVI, Ziekenzorg, mutualiteiten, …

Referentiepersonen, poetsvermaat ...

HIS, indicatoren ...

Partners WZC Zorgnet Vlaanderen, VVSG, FOS, Ferubel, AXXON, ...

Portaalsite www.valpreventie.be

www.valpreventie.be

[email protected]

Vragen over valpreventie?

• FAQ’s

• Helpdesk

www.valpreventie.be

[email protected]

Blijf op de hoogte!

www.valpreventie.be

[email protected]

Praktijkrichtlijnen Doel • •

Overzicht bieden v/d beschikbare wetenschappelijke evidentie, aangevuld met klinische expertise Leidraad die kan helpen valincidenten te dedecteren, evalueren, behandelen en voorkomen

Overzicht • Valpreventie bij thuiswonende ouderen: Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen (Milisen et al., 2010)

• Valpreventie in Woonzorgcentra: Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen (Milisen et al., 2012)

www.valpreventie.be

[email protected]

Vorming Contacteer de referentiepersoon valpreventie uit uw regio voor een diepgaande vorming m.b.t. de Vlaamse praktijkrichtlijnen Contactgegevens: zie

www.valpreventie.be

[email protected]

• Liesbet • Leen • Veerle C. • Cindy • Kim S.

Verpleegkundigen

• François • Edwina • Jan • Lou • Pol

ergotherapeuten

• Olivia

kinésitherapeu ten

Huisartsen

www.valpreventie.be/Zorg/Referentiepersonenvalpreventie.aspx

• Vincent • Veerle V. • Ann

Draaiboek zorgpad = draaiboek / klinisch pad ter ondersteuning van multidisciplinaire samenwerking m.b.t. implementatie van praktijkrichtlijn “Valpreventie bij thuiswonende ouderen in Vlaanderen” (Milisen et al. 2010)

= handleiding voor het opstellen v/e lokaal zorgpad in eigen zorgregio door welzijns- en gezondheidszorgorganisaties Gratis downloaden via www.valpreventie.be

Fase 7: C ontinue opvolging Fase 6: E valuatie van het zorgpad Fase 5: Im plem entatie van het zorgpad Fase 4: O ntwikkeling van het zorgpad Fase 3: D iagnosestelling & objectivering (“as-is”) Fase 2: Projectm anagem ent (voorbereidingsfase) Fase 1: S creening: N agaan of zorgpad geschikte tool is www.valpreventie.be

[email protected]

Praktijktool Domus Medica

www.valpreventie.be

[email protected]

Week van de valpreventie • Jaarlijks weerkerend initiatief (laatste week van april), ontstaan vanuit Logo’s WVlaanderen • In 2012 eerste uitbreiding naar heel Vlaanderen • Doel:

– krachten bundelen van iedereen die in contact komt met 65+ – 1 boodschap brengen, iedereen op zelfde lijn – eenduidige informatie omtrent valpreventie

• Focus varieert jaarlijks • 2014: 21-27 april www.valpreventie.be

[email protected]

Oproep

www.valpreventie.be

[email protected]

Folders

www.valpreventie.be

[email protected]

Folders

www.valpreventie.be

[email protected]

Activiteitenpiramide

www.valpreventie.be

[email protected]

Activiteitenpiramide

www.valpreventie.be

[email protected]

Oefeningen • Vertaling Valpreventie ‘booklets’ (ProFouND):

www.valpreventie.be

[email protected]

Hometrainerprogramma WZC

www.valpreventie.be

[email protected]

Besluit 

Val = acuut probleem  chronische



problemen als onderliggende oorzaak

Valrisico = collectieve resultaat chronische problemen  cf.

chronische toestanden zoals vb. diabetes. (Ganz et al., 2008)

Besluit 

Risico op acuut probleem (hartaanval bij diabetes / val bij valrisico) verminderen / voorkomen door  proactieve

strategieën (door oudere EN zorgverleners) ten aanzien van risicofactoren door  wijzigen

van levensstijl  integreren van risico verminderende activiteiten  

medicatie voor diabetes spierversterkende en evenwicht oefeningen voor valrisico (Ganz et al., 2008)

Besluit 

Aanpak = complex  Mutidisciplinaire

interventies vaak in verschillende

settings  vb.

thuiszorg in overleg met valkliniek in ziekenhuissetting + betrokkenheid verschillende disciplines

 De

interventies dienen langdurig door de oudere te worden volgehouden (Ganz et al. 2008; Milisen et al. 2009)

Besluit 

Ondersteuning vanuit overheidsbeleid is en blijft onontbeerlijk  oprichting

Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen is eerste stap in de goede richting

 hoewel

een aantal vergoedingsmogelijkheden bestaan; onvoldoende om valpreventie in de reële praktijksetting  op

te starten  volledig uit te voeren  te voorzien in follow-up van de patiënt

Besluit 

Voor een succesvolle implementatie en behoud van valpreventiestrategieën is er nood aan (o.a.):  leiderschap  samenwerking

tussen verschillende (thuiszorg)organisaties en verschillende disciplines  sensibilisatie ouderen en familie/mantelverzorgers  wegwerken taboe’s en vooroordelen omtrent ouder worden en vallen  “ik

word ouder, dus is het normaal dat ik val” / “ik ben (te) oud, dus er kan niks meer gedaan worden” (Ganz et al. 2008; Milisen et al. 2009)

The Innovative Care for Chronic Conditions framework (ICCC)

(Ganz et al., 2008; http://www.who.int/diabetesactiononline/about/ICCC/en/)

Contact Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap KU Leuven Kapucijnenvoer 35 blok d bus 7001 3000 Leuven Permanentie

! Nieuw telefoonnummer: EVV: 016 32 00 51

www.valpreventie.be

[email protected]

IS IMPLEMENTATIE VAN VAL- EN FRACTUURPREVENTIE ÜBERHAUPT MOGELIJK? BELEMMERENDE EN BEVORDERENDE FACTOREN. Prof. dr. Koen Milisen

Recommend Documents