Casemanagement bij kankerpatiënten Marieke Schreuder-Cats V&VN Oncologie Procesmanager projectteam UMC Utrecht Cancer Center
24 januari 2012
UMC Utrecht Cancer Center
Aanleiding
» Tekortkomingen in de ketenzorg: zorg te gefragmenteerd » Oncologische keten is complex, te weinig regie. » Maatregel: eén persoon in de keten die overzicht heeft over het hele behandelingstraject van de patiënt, die de opdracht heeft bij te sturen als het functioneren van de keten dat noodzakelijk maakt (IGZ, maart 2009)
UMC Utrecht Cancer Center
Reactie
» Casemanagers? » Geen eenduidige definitie casemanagement » Visiedocument V&VN Oncologie (2010): o advies taak geen functie o beleggen bij HBO opgeleide verpleegkundige met oncologieopleiding of MANP o Praktijkvoorbeelden o http://oncologie.venvn.nl
UMC Utrecht Cancer Center
Project vaste contactpersoon in de oncologische keten
» Eén duidelijk aanspreekpunt en procesbewaker genaamd vaste contactpersoon gedurende het hele behandeltraject (Project Regie, UMC Utrecht Cancer Center, 2010) » Omdat patiënten en hun naasten een spil nodig hebben die weet wie en waar de patiënt is, die een eerste aanspreekpunt vormt voor vragen en die de patiënt ‘volgt’ en helpt als hij met verschillende hulpverleners te maken krijgt” (Dokter is ziek, Gonnie ten Haaft, 2010)
UMC Utrecht Cancer Center
Doelstelling project
Doel Het opleveren van een blauwdruk vaste contactpersoon Opdrachtgever: bestuur Cancer Center, mogelijk gemaakt door Agis/UVIT
Resultaat Per februari 2012 beschikt het UMC Utrecht Cancer Center over een blauwdruk voor de vaste contactpersoon van de oncologische patiënt. Deze blauwdruk bevat de volgende onderdelen: » taken van de vaste contactpersoon » verhouding fte/aantal patiënten » advies (structurele) contactmomenten in het proces/zorgpad
UMC Utrecht Cancer Center
Werkwijze
» In pilotverband taakomschrijving vaste contactpersoon toetsen » 4 pilots (speerpunten): mamma, MDL (oesophagus, pancreas), HH (larynx) en neuro-oncologie » Nurse practitioners/verpleegkundig specialisten, senior- en oncologieverpleegkundigen van de Heelkunde, Medische Oncologie, MDL en Heelkunde » Projectactiviteiten vaste contactpersonen: dataverzameling, intervisie etc. » Patiënteninformatie » Evaluatievragen: » Centraal aanspreekpunt en vraagbaak: aantal contactmomenten en soort vragen » Procesbewaking: frequentie interventies en soort interventies » Uren die nodig zijn voor de taak
UMC Utrecht Cancer Center
Taakomschrijving vaste contactpersoon
1. Centraal aanspreekpunt en vraagbaak zijn voor oncologiepatiënten en hun naasten Eindresultaat » De patiënt weet vanaf diagnose wie vaste contactpersoon is » Vragen van patiënten en naasten zijn adequaat beantwoord, of naar tevredenheid doorverwezen. De patiënt voelt zich hierdoor vanaf intake tot en met ontslag vertrouwd en veilig in het ziekenhuis.
2. Bewaken van het proces van de multidisciplinaire behandeling en zorg Eindresultaat: » Het proces van de multidisciplinaire behandeling en zorg verloopt gecoördineerd.
UMC Utrecht Cancer Center
Patienteninformatie
…………. is uw vaste contactpersoon Functie:
verpleegkundig specialist
Mobiel:
06-12345678
Telefoon:
088 – 75 555 55
Sein:
1111
E-mail:
[email protected]
Aanwezig op:
maandag, dinsdag en donderdag
Telefonisch spreekuur:
…………………………………….
(foto)
Voor uw behandeling komt u in contact met verschillende zorgverleners en afdelingen. Een zorgverlener wordt daarom uw vaste contactpersoon. Hij of zij helpt u om overzicht te houden over de behandeling en heeft contact met alle behandelaars van de verschillende afdelingen die betrokken zijn bij uw behandeling. Zo zorgen we ervoor dat alle onderdelen van de behandeling goed op elkaar aansluiten. De vaste contactpersoon zal u indien nodig opbellen of mailen. Maar u kunt hem/haar ook zelf benaderen als u vragen hebt over de organisatie van de behandeling. Uw naasten kunnen ook contact opnemen. Medische of verpleegkundige vragen kunt u gewoon met uw arts of verpleegkundige bespreken.
UMC Utrecht Cancer Center
Resultaten MDL behandelfase curatief (1) MDL (oesophagus en pancreas) (1 mei t/m 21 november 2011) VCP MDL en MO (verpleegkundig specialist en oncologieverpleegkundige • 89 patiënten (nieuwe patienten vanaf 1 mei 2011) • Vast aanspreekpunt: 51 x contact opgenomen door 27 patiënt/naasten (19 x naasten): • 40 telefonisch • 6 poli • 5 mail • Frequentie contact • 13 patienten 1x • 8 patienten 2x • 2 patienten 3x • 4 Patienten 4x • Gemiddelde tijd per contact: 20 minuten (range minuten) • Soort vragen: • 12 OK planning • 7 voorlichting • 6 planning algemeen (CT, PA, RT etc.) • 5 Vragen over behandeling • 5 voedingsintakeproblemen • 3 symptoommanagement • 3 psychosociale begeleiding • 10 diversen
UMC Utrecht Cancer Center
Resultaten MDL (oesophagus en pancreas) behandelfase curatief (2) Procesbewaking De VCP heeft geintervenieerd in het proces van 27 patienten (bij 18 patienten was dit een eenmalige interventie). In totaal zijn 39 interventies gedaan. Soort interventie: • • • • • •
9 planning algemeen 6 planning OK 4 inplannen MDO 7 vragen over behandeling 5 coördinatie zorg (casemanagement) 8 diversen
UMC Utrecht Cancer Center
Resultaten pilot
Patienten
Aantal keer contact door patient
Aantal Interventies door VCP
Opmerkingen
Mamma curatief HLK 1 april t/m 21 november 2011
85
47
40
Contact wordt geintegreerd in dagelijkse werkzaamheden VS. Hierdoor vaste contactmomenten niet nodig. Kennismaking wel belangrijk.
MDL curatief HLK 1 mei t/m 21 november 2011
89
51
39
Idem mamma
MDL palliatief MDL MDL palliatief MO 1 mei t/m 21 november 2011
36 14
8
2
Patienten in de palliatieve fase hebben behoefte aan intensiever contact. VCP gem. 2 x contact Meer acute vragen
HH: larynx 15 juli t/m 21 november 2011
36
13
1
UMC Utrecht Cancer Center
Conclusies en aanbevelingen (1)
» Patienten zijn tevreden, organisatie is tevreden » Voor deze taak is uitbreiding van formatie noodzakelijk. Er is verschil in complexiteit tussen behandeltrajecten en patiëntengroepen dus in benodigde fte. Voor de behandelfase is de taak duidelijk, voor de palliatieve fase is een andere invulling nodig. » De divisieoverstijgende taak is een aanvulling op het bestaande takenpakket. » De VCP neemt geen taken of verantwoordelijkheden over van de zorgprofessionals werkzaam in de keten. » De functionele aansturing van de VCP vindt plaats vanuit de multidisciplinaire patiëntbespreking. De lijnverantwoordelijke is verantwoordelijk voor de hiërarchische aansturing. » De taak past goed bij de functie van verpleegkundig specialist. Voor oncologieverpleegkundigen moeten voorwaarden gecreëerd worden t.a.v. positie Het is wenselijk dat de taak als resultaatgebied wordt toegevoegd bij verpleegkundig specialist en senior-oncologieverpleegkundige.
UMC Utrecht Cancer Center
Conclusies en aanbevelingen (2)
» Minder ad hoc-situaties en minder herprocessen maar VCP kan niet alle hiaten in het proces opvangen. Echter altijd ad hoc werk bij complexe zorg. Kracht is dit te structureren » Volgende stap: aantonen efficiëntere processen en dat het waarde toevoegt voor de patiënt » Te weinig uniformiteit informatiesystemen. RT is bijvoorbeeld niet zichtbaar in EZIS. » In 2013 moeten afdelingen de VCP’s zelf geregeld hebben. Het is standaard zorg en moet begroot worden per patiënt. » Afdeling en divisieoverstijgende deeltaak onmisbaar in decentrale organisatie
UMC Utrecht Cancer Center
Advies Functionaris en formatie UMC Utrecht Vereisten • Verpleegkundig specialist of senior verpleegkundige (functionaris die regie kan voeren en medische en verpleegkundige kennis heeft) • Oncologische kennis (oncologieopleiding en ervaring) • Kennis van zorgprocessen/zorgpaden (divisieoverstijgend werken) • Kennis van de organisatie • Geen onregelmatige diensten • Gepositioneerd op de polikliniek • VS kan taak over laten lopen in dagelijkse werkzaamheden tijdens polispreekuren • Voor de palliatieve fase is een andere structuur nodig. Hier is de taak niet los te koppelen van inhoudelijke zorg Formatie • Mamma: 50 patiënten/8 uur per week (10 minuten per patiënt/week) • HH: 17 patiënten/1.5 uur per week (5 minuten per patiënt/week • MDL curatief: 40 patiënten/8 uur per week (12 minuten per patiënt/week)
UMC Utrecht Cancer Center
Alle patienten in de oncologische keten in het UMC Utrecht een vaste contactpersoon
UMC Utrecht Cancer Center
Voor meer informatie
John Heijstek (projectleider)
[email protected] Marieke Schreuder (procesbegeleider)
[email protected]
UMC Utrecht Cancer Center