CASE Een dagje naar zee Basisschool Het Palet heeft voor alle kinderen van groep 6, 7 en 8 een schoolreisje naar zee in petto. De basisschool is gelegen in een kleurrijke wijk met veel gezinnen met diverse etnische achtergronden. Ongeveer 40% van de kinderen komt uit een gezin waarin ouders van origine Nederlands zijn. De overige 60% zijn overwegend kinderen, waarvan de ouders een van origine Marokkaanse, Turkse, Surinaamse achtergrond hebben. Het schoolbestuur probeert in de inrichting van het onderwijs zo veel mogelijk rekening te houden met de culturele verschillen die er zijn. Omdat zee een magische aantrekkingskracht heeft op kinderen is ervoor gekozen om dit jaar met bussen naar de Zeeuwse kust te trekken. Naast het bezoeken van een bezienswaardigheid is de dag vooral bedoeld voor strandactiviteiten. Een speciale commissie Schoolreisjes buigt zich over de organisatie en invulling van de dag. Het is de bedoeling dat alle kinderen van groepen 6,7 en 8 meegaan op reis. Toch verwacht de commissie bezwaren vanuit de ouders. Eerder zijn al eens uitstapjes georganiseerd naar zwembaden die niet geheel succesvol verliepen. Zo had een aantal ouders er moeite mee om vooraf te betalen, waardoor de reservering van toegangsbewijzen moeizaam verliep en er op de dag van vertrek veel meer kinderen meegingen dan uit de betalingen vooraf gebleken was. Het geld werd op het moment van vertrek overigens wel meegegeven aan de kinderen. Daarnaast bleef een aantal meisjes thuis, dat van te voren wel te kennen had gegeven mee te gaan. Dit wil de commissie nu voorkomen en daarom gaat ze gedegen aan de slag! In deze case oefen je de volgende vaardigheden: uitvoeren van de driestappenmethode van Pinto; onderzoeken van de cultuurverschillen met cultuurdimensies van Hofstede, uidiagrammen, en de onderverdeling fijnmazige en grofmazige culturen van Pinto; brainstormen over een daginvulling; een uitnodiging schrijven; een informatieavond voor ouders beleggen; een tweegesprek voeren, waarin rekening wordt gehouden met interculturaliteit.
Verdiep je in de cultuurverschillen Bestudeer hiervoor hoofdstuk 4 Interculturele competentie Duur oefening: 90 minuten In deze oefening werk je volgens de driestappenmethode van Pinto. Allereerst verdiep je je in de eigen waarden en normen die je kunt verbinden aan het schoolreisje. Vervolgens probeer je informatie te verzamelen over de cultuurgebonden normen, waarden en gedragscodes van de ander. Als derde stap bepaal je hoe je in de situatie van het schoolreisje om kunt gaan met de verschillen uit stap 1 en 2. Stap 1 In de case ‘Een dag je naar zee’ is sprake van een diversiteit aan culturen. Schoolreisjes zijn in Nederland een ritueel dat al jaren bestaat. Stel een ui-diagram op waarin je in de schil van ‘rituelen’ het schoolreisje plaatst. Vul nu de andere schillen van de ui. Stap 2 Probeer in gesprekken of via media uit bibliotheek of van Internet te achterhalen hoe in de Marokkaanse, Turkse en Surinaamse cultuur ‘de school’ een plaats inneemt. Houd hierbij ook rekening met de dimensies van Hofstede en de indeling van Pinto (paragraaf 4.2 van Basisboek communiceren). In de case heb je al kunnen lezen dat bij het zwembadbezoek de vooruitbetaling niet voorspoedig was verlopen en dat de deelname van meisjes tegenviel. Welke andere problemen zouden er nog kunnen ontstaan bij de organisatie en uitvoering van het geplande schoolreisje. Analyseer daarbij welke belangrijke verschillen in waarden en normen er zijn met de Nederlandse cultuur. Stap 3 In deze stap bedenkt de commissie manieren om met de culturele verschillen om te gaan. Eventueel kan de commissie hiervoor een brainstormvergadering beleggen. Noteer de oplossingsmogelijkheden en bepaal of ze effectief en realiseerbaar zijn.
Houd een brainstormend overleg Bestudeer hiervoor hoofdstuk 21 Een brainstormend overleg Duur oefening: 15 minuten Brainstorm
De commissie die verantwoordelijk is voor het schoolreisje naar zee, komt voor het eerst bij elkaar om hardop na te denken over een invulling van de dag aan zee voor groep 6, 7 en 8. De dag moet volop activiteiten aan zee bevatten en de commissie wil daarnaast een leuke betaalbare bezienswaardigheid bezoeken. De voorzitter bereidt zich voor. Hiervoor gebruik je de checklist voor een brainstormend overleg uit Basisboek communiceren. De observatoren geven feedback aan de voorzitter na de brainstorm. Daarvoor gebruiken ze het observatieformulier voor een brainstormend overleg zoals dat op de site van Basisboek communiceren is te vinden.
Schrijf een uitnodigingsbrief Bestudeer hiervoor hoofdstuk 5 Schrijven
Op basis van de brainstorm heeft de commissie een daginvulling voor het schoolreisje naar de Zeeuwse kust bedacht. De ervaring leert dat alleen schriftelijke informatie niet alle ouders voldoende aanspoort om hun kind te laten deelnemen aan bijzondere schoolactiviteiten. Daarnaast wil de commissie direct antwoord geven op vragen die mogelijk ontstaan bij ouders. Eventuele weerstand of misverstanden komen zo sneller aan het licht. Om deze reden wil de commissie alle ouders van de kinderen van groep 6, 7 en 8 persoonlijk uitnodigen om een informatieavond bij te wonen. Deze informatieavond zal tijdens de inloopavond plaatsvinden. Ouders bezoeken de inloopavonden gewoonlijk erg goed. Zij mogen de werkjes van de kinderen inkijken en er is ruimte voor een kopje koffie en persoonlijk contact met de leerkrachten. Schrijf de uitnodigingsbrief voor de ouders. Zorg ervoor dat je de brief afstemt op het publiek!
Bepaal je doel. Bepaal je publiek. Bedenk zelf tijd, duur en plaats. Maak een bouwplan. Schrijf de brief.
Houd een overtuigende presentatie Bestudeer hiervoor hoofdstuk 10 Mondeling presenteren en paragraaf 11.2 Productpresentatie
De uitnodigingen voor de informatieavond op school zijn gestuurd. De leerkrachten zijn geïnformeerd en aan hen is gevraagd alle ouders tijdens de inloopavond nogmaals persoonlijk te attenderen op de bijeenkomst. Het wordt nu tijd dat de commissie nadenkt over de wijze waarop zij de ouders gaat informeren over het dagje naar zee. In de presentatie wil de commissie er vooral voor zorgen dat mogelijke bezwaren geen kans krijgen om te ontstaan. Het uiteindelijke doel van de presentatie is dat de ouders besluiten hun kind mee te laten gaan en dat de ouders bereid zijn om een bijdrage van 15 euro te betalen per kind.
Bepaal het doel. Maak een publieksanalyse. Bedenk een goede strategie. Maak een bouwplan. Schrijf een spreekschema. Zorg voor een goede ondersteuning in de vorm van een aantal PowerPoint-slides.
Voer een tweegesprek Bestudeer hiervoor hoofdstuk 13 Tweegesprek, de basis
De betalingstermijn is inmiddels verstreken en van een aantal kinderen is nog geen ouderlijke bijdrage van 15 euro ontvangen. Zo ook van de tweeling Ronald en Marieke uit groep 8 en van hun zusje Pien uit groep 6. De leerkracht heeft de moeder van de kinderen al een paar keer discreet en vriendelijk herinnerd aan de betalingstermijn. Maria, de moeder, reageerde telkens verbaasd en beloofde er spoedig voor te zorgen. Helaas, de betaling is nog steeds niet gedaan. De leerkracht, Hans van Geloven, nodigt ’s morgens Maria uit om even na schooltijd bij hem in het lokaal binnen te lopen. Hans van Geloven (de leerkracht): Hans vermoedt dat voor Maria het bedrag voor de drie kinderen een forse aanslag op het maandbudget inhoudt. Nu heeft de commissie besloten dat voor minder daadkrachtige ouders een dispensatie mogelijk is van 30% van het totale bedrag. Daarnaast kan de leerkracht een betaling in drie maandelijkse termijnen voorstellen. Dit kan uiteraard alleen in bijzondere gevallen. Hans besluit de ware toedracht van de wanbetaling in beeld te krijgen door goed naar (non-)verbale signalen van Maria te kijken en door goed door te vragen, te parafraseren en gevoelens te reflecteren. Maria de Windt: Maria vindt het idee van het dagje naar zee ontzettend leuk. Ze gunt haar kinderen dit uitstapje van harte, maar haar beperkte maandbudget zorgt ervoor dat het haar nog steeds niet gelukt is om het geld bij elkaar te sparen. De auto ging stuk en moest gerepareerd worden en daarbij is het voorjaar en voor drie kinderen nieuwe schoenen en kleren kopen, zorgt ook voor extra druk op de financiën. Hans heeft haar al een paar keer aangesproken. Maria schaamt zich voor haar financiële toestand en heeft telkens proberen te verbloemen wat de reden is van het niet-betalen. Nu Hans haar vanmorgen vroeg om vanmiddag binnen te lopen, maakt ze zich zorgen. Ze is de hele dag al nerveus en heeft al verschillende ‘smoezen’ bedacht die ze kan gebruiken in het gesprek. Een verkeerde overboeking, een misverstand van de bank, het geld is al onderweg.. Of zal ze toch open kaart spelen? Maria besluit om in het aankomende gesprek zichzelf niet bloot te geven voordat ze vertrouwt op Hans’ integriteit.
