D UTCH S OCIETY
OF
P ERIODONTOLOGY
nieuws nieu w s brief nr. 33, 16 mei 2001
Nederlandse Vereniging voor Parodontologie Secretariaat: Postbus 24 9649 ZG Muntendam Telefoon: 0598 - 633 313 Telefax: 0598 - 633 413 E-mail:
[email protected] Website: www.nvvp.org
Redactie: Jan Tromp - Leo Kroon - Schelte Fokkema Laurens Tinsel - SACHA tekst & pr Vormgeving: Aat Doek bno In deze NVvP-Nieuwsbrief treft u onder andere de volgende onderwerpen aan: Het NVvP-Lustrumcongres: u komt toch ook?! 1
Het NVvP-Lustrumcongres: U komt toch ook?!
Paro
Carte
à la
N V v P
6 5
Het zal u niet ontgaan zijn: op 16 mei bestaat de NVvP precies 65 jaar. Dat viert de NVvP op verschillende manieren. Wat kunt u dit jaar verwachten? • In deze Nieuwsbrief (die u overigens op de jubileumdatum ontvangt!) vindt u een interview met twee ex-voorzitters uit verschillende NVvP-perioden. Zij vertellen hóe de NVvP zich heeft ont-
M EMBER
OF
EUROPEAN FEDERATION
OF
J A A R
wikkeld tot de bloeiende vereniging die zij nu is. • Op 15 en 16 november vindt het NVvP-najaarscongres plaats (tevens het lustrumcongres). ‘Paro à la Carte’ biedt tandarts, tandarts-parodontoloog, mondhygiënist én (dit jaar voor het eerst bij de NVvP!) ook de tandartsassistent de mogelijkheid om de kennis op het gebied van parodontologie op te
Woord van de voorzitter: werk aan de winkel 2 Richtlijnen voor parodontale preventie 2 Abstract uit het Journal of Clinical Periodontology 3 NVvP 65 jaar: twee voorzitters aan het woord 4 Nieuwe parofolders zijn nú verkrijgbaar! 9 Voorjaarscongres NVvP 2001 11 Oproep kandidaten NVvP–Braun Oral B®Onderzoeksprijs 2001 13 Weet u dit... over de EFP? 13 NVvP in het nieuws 13 Agenda 14 Informatie van onze sponsors 15
Mission Statements NVvP De Nederlandse Vereniging voor Parodontologie (NVvP) is een wetenschappelijke organisatie van tandheelkundige zorgverleners. De NVvP streeft naar algemene erkenning van het inzicht dat een gezond parodontium de basis vormt van duurzame tandheelkundige zorg en spant zich ervoor in effectieve parodontale zorg voor iedereen bereikbaar te maken. De NVvP ondersteunt tandheelkundige zorgverleners bij het verwerven en uitdragen van kennis en behartigt de belangen van haar leden.
frissen. Dit wordt natuurlijk niet zomaar een congres. Een boeiend programma met verrassende elementen én een afsluiting in ontspannen sfeer: congresgangers worden uitgenodigd voor een gezellig en informeel feest. Tot acht uur ‘s avonds zijn er hapjes, drankjes en muziek. • Het feestjaar sluit de NVvP af met een aardige attentie voor alle leden.
PERIODONTOLOGY
De NVvP, omdat een goed gebit op een gezond funda-
Abstract
Woord van de voorzitter Werk aan de winkel verdere implementatie van de ‘Richtlijnen voor parodontale preventie’ in het paroprotocol. In deze en de komende Nieuwsbrieven kunt u daar méér over lezen. Daarnaast zal de NVvP in toenemende mate tijdens haar congressen aandacht besteden aan de disciplines die in de parodontale zorgverlening werkzaam zijn. Daarbij zullen we proberen om voor alle betrokkenen een leerzaam en klinisch relevant programma te bieden. De mondhygiënist vormt een steeds belangrijker doelgroep binnen de NVvP. Het bestuur zal zich ervoor inzetten de reeds bestaande goede relatie verder te intensiveren. In vele landen is de implantologie onlosmakelijk verbonden met de parodontologie, een logische zaak gezien de vele overeenkomsten tussen beide vakgebieden. Ik wil als voorzitter een bijdrage leveren aan de verdere incorporatie van het vakgebied implantologie in de NVvP-structuren. Werk aan de winkel dus!
Het is bijzonder om in het jaar 2001 voorzitter van de NVvP te worden. Dit jaar immers viert de NVvP haar 65-jarig jubileum met als hoogtepunt een extra feestelijk congres op 15 en 16 november. Het vieren van een lustrum halverwege een decennium is voor onze vereniging niet gebruikelijk, maar de leeftijd van 65 jaar (een mijlpaal in menig mensenleven) vormt reden genoeg om er even nader bij stil te staan. ‘Mijn’ eerste NVvP-lustrumcongres kan ik me nog goed herinneren. Dat was in 1976 toen de vereniging haar 40-jarig jubileum vierde met een symposium in het hoofdgebouw van de VU in Amsterdam. Die locatie is inmiddels te klein geworden, al jaren heeft de NVvP de Jaarbeurs in Utrecht nodig om alle congresdeelnemers en de exposanten te kunnen huisvesten. Een treffend voorbeeld van de enorme groei die de NVvP de afgelopen 25 jaar heeft doorgemaakt. Het besturen van zo’n grote vereniging is geen sinecure. Van ieder bestuurslid wordt een aanzienlijke inzet en betrokkenheid verwacht zodat men vaak dagelijks bezig is met diverse bestuursactiviteiten. Dankzij de teamgeest die er in ruime mate in het huidige bestuur heerst zal dat ook de komende periode beslist gaan lukken.
Tenslotte wil ik Bruno Loos bedanken voor de inspirerende wijze waarop hij het afgelopen jaar het voorzitterschap heeft vervuld. Ik hoop dat de NVvP nog vele jaren van zijn diensten gebruik mag maken. Nico Corba, voorzitter
Als voorzitter dient men over een aantal actiepunten te beschikken. Mijn aandachtspunten liggen onder andere bij de
Voorkomen is beter dan . . . Richtlijnen voor parodontale preventie Het in januari 1998 ingevoerde paroprotocol voorziet in een periodieke parodontale screening waarna patiënten in categorieën worden ingedeeld. Dit protocol kent een omschrijving voor de behandeling van patiënten die vallen in de categorieën B en C. Voor de categorie A (waarschijnlijk zo’n 60% van de bevolking) is dat nog niet het geval. Om u ook voor deze patiëntencategorie een gestructureerd stappenplan voor de behandeling te bieden, heeft de NVvP de ‘Richtlijnen voor parodontale preventie’ ontwikkeld. Bij deze Richtlijnen gaat het vooral om het aanleren van een goede zelfzorg van de patiënt en in voorkomende gevallen het verwijderen van tandsteen en overige plaqueretentieplaatsen. De parodontale preventie kan (op enkele punten na), bij een goed gestructureerde invoering ervan, grotendeels onder toezicht worden uitgevoerd door tandheelkundige hulpkrachten. Het motto bij dit initiatief is ‘voorkomen is beter dan gene-
zen’: een goed gestructureerd behandelingsaanbod met een paro-preventief karakter kan ertoe bijdragen dat met name adulte parodontitis op latere leeftijd voorkomen wordt. De deelnemers aan het recente NVvP-voorjaarscongres hebben de Richtlijnen voor parodontale preventie inmiddels ontvangen. In de komende NVvP-Nieuwsbrief leest u meer over deze Richtlijnen.
Vooroordelen van patiënten over parodontale therapie De vooroordelen van patiënten over parodontitis en de behandeling daarvan zijn tot nu toe nog weinig onderzocht en worden daarom ook slecht begrepen door tandartsen. In een recent gepubliceerd onderzoek werd dit gegeven verder bestudeerd. In deze vaste column van de Nieuwsbrief, een abstract uit het Journal of Clinical Periodontology, doen wij u een verslag van onderhavige studie, die dit maal uitgezocht en bewerkt is door M.J. de Kievit, tandarts te Baarn.
FARDAL Ø, JOHANNESSEN AC, LINDEN GJ. Pre-treatment conceptions of periodontal disease and treatment in periodontal refferals. J.Clin. Periodontol. 2001;28: 790-795. Doel Het doel van dit onderzoek was de verwachtingen en de bezorgdheid, die leven bij patiënten verwezen naar een paropraktijk, vast te leggen en te achterhalen in hoeverre patiënten bereid waren bepaalde tandheelkundige risico’s te lopen, voordat zij besloten zich parodontaal te laten behandelen. Materiaal & Methode De onderzoeksgroep van 79 personen (30-70 jaar), allen doorverwezen paro-patiënten, werd gevraagd een vragenlijst in te vullen. In het eerste gedeelte van de vragenlijst werd naast leeftijd en geslacht, gevraagd naar de bezorgdheid in relatie tot pijn, zwelling, verdoving, napijn, gevoelige vrijliggende tandhalzen en de kosten van de behandeling. In het tweede gedeelte werd gevraagd via welke informatiebron de patiënten zich informeerden over de parodontale behandeling; daarbij werd zowel naar positieve als negatieve informatie gekeken. Het derde gedeelte betrof een risico-inschatting. Op een visuele schaal van 0% tot 100% mocht de patiënt aangeven in hoeverre hij bereid was om verschillende symptomen van parodontitis te aanvaarden, voordat hij besloot zich te laten behandelen. Resultaten Van de onderzochte patientengroep was 32 % man en 68% vrouw en de
2
NVvP Nieuwsbrief nr. 33 mei 2001
brief
gemiddelde leeftijd was 46 jaar. De meerderheid (71%) was bang voor bepaalde aspecten van de parodontale behandeling. Van deze groep angstigen zag 71% pijn als het grootste probleem. Anderen maakten zich onder meer zorgen over kosten (36%), chirurgie (29%) en lokale anesthesie (23%). Ongeveer tweederde van de patiënten overlegde met familie (79%), vrienden (39%) en collegae over de parodontale behandeling. Het is opmerkelijk dat slechts 11% van de patiëntengroep de behandeling met de eigen verwijzende tandarts besprak. Een aanzienlijk aantal patiënten haalde informatie uit de pers (43%), waarvan slechts de helft van de informatie als positief werd ervaren. Geen enkele patiënt kon zich echter negatieve informatie herinneren. De meerderheid van de patiënten (59%) was niet bereid enig risico voor het verlies van gebitselementen te aanvaarden. De overigen waren slechts bereid tot een zeer beperkt risico. De risicoscores voor het verlies van gebitselementen was significant lager dan de scores voor alle andere uitkomsten, met uitzondering van die van een verhoogde mobiliteit. Wel accepteerden patiënten voor bijvoorbeeld bloeding bij het tandenpoetsen significant hogere risico´s. Dit is opmerkelijk, omdat bloeding als één van de eerste en belangrijkste symptomen van parodontitis gezien wordt. Opmerkelijk is ook het verband tussen angst en de risicoscores; patiënten, die bang zijn pijn te ondervinden, accepteerden het verlies van gebitselementen t.g.v. parodontitis veel minder in vergelijking met patiënten, die niet angstig waren.
3
Conclusies De onderzoekers concluderen dat hier sprake is van een zeer selecte patiëntengroep, namelijk alleen doorverwezen patiënten, en dat hierdoor geen algemene conclusies, geldend voor alle patiënten, mogelijk zijn. Dat de meerderheid van de onderzochte patiëntengroep (68%) uit vrouwen bestond sluit aan bij eerdere onderzoekingen uitgevoerd in zowel Noord-Ierland (Freeman & Linden 1995) als in Noorwegen (WHO 1985). Uit een andere studie in Noorwegen (Hansen et al. 1993) bleek ook al, dat vrouwen meer waarde hechten aan een parodontale behandeling. Wederom blijkt, dat vrouwen symptomen als gingivale recessies en halitose belangrijker vinden dan mannen. Toch kan er volgens de onderzoekers wel geconcludeerd worden, dat Noorse doorverwezen paro-patiënten slechts bereid waren geringe risico´s voor verdere parodontale symptomen te accepteren, voordat zij besloten zich te laten behandelen.
Opmerkingen Een onderzoek uitgevoerd onder patiënten, die een verwijzing naar een paropraktijk afwijzen, zou wellicht meer informatie kunnen geven over de misvattingen bij parodontitis. Ondanks het feit, dat deze studie zijn beperkingen heeft, kunnen studies als deze een nuttige bijdrage leveren aan een beter begrip van de paro-patiënt, hetgeen vervolgens wellicht kan leiden tot een verbetering van de therapietrouw. De eindredactie van dit abstract was wederom in handen van Schelte Fokkema, tandartsparodontoloog te ’s-Hertogenbosch. Als u zich na het lezen van het abstract uitgedaagd voelt om ook een keer een bijdrage te willen leveren aan deze column, dan kan dat. Ook u zult ontdekken en ondervinden dat het maken van een abstract leerzaam is, maar vooral ook leuk is om te doen. Bovendien zal het zelf maken van een abstract het lezen van artikelen uit het JCP en andere journals in de toekomst vergemakkelijken. Meldt u zich vandaag nog aan bij de NVvP en geniet een volgende keer van uw eigen afgedrukte versie op deze plek.
NVvP Nieuwsbrief nr. 33 mei 2001
brief 65
NVvP 65 jaar
NVvP
Een vereniging die 65 jaar bestaat heeft een aardige geschiedenis achter de rug. En wie kunnen dat beter duidelijk maken dan twee bestuursvoorzitters, die ieder met informatie uit hun bestuursperiode de ontwikkeling van de NVvP op treffende wijze illustreren? Prof. D.F. Veldkamp, voorzitter van de NVvP in 1962 en 1975, en dr B.G. Loos (voorzitter in 2000) kregen dezelfde vragen voorgelegd met betrekking tot hun werk voor de NVvP: ‘De functie van voorzitter bleef lang beperkt tot het selecteren van buitenlandse sprekers en het onderhouden van buitenlandse contacten’.
Wat hield het voorzitterschap in uw tijd allemaal in? ‘Het functioneren van een voorzitter van een toch kleine vereniging in de eerste veertig jaren van haar bestaan kwam feitelijk alleen neer op het organiseren van een jaarvergadeNaam ring. Ik werd lid in Prof D.F. Veldkamp Geboortejaar 1948, de vereniging 1913 telde toen 43 leden. Tandartsexamen Het organiseren van 1934 die jaarvergadering Praktijkvoering in was vooral een perSliedrecht, Zaandam, Arnhem. soonlijke kwestie: Hoogleraar Bagdad je zocht gewoon 1951-1960, oprichting van binnen je eigen neteen tandheelkundige werk naar mensen faculteit aan de die mee wilden weruniversiteit Hoogleraar conserverende ken aan de jaarvertandheelkundige gadering. De functie 1970-1983 van voorzitter Emeritaat bleef lang beperkt 1983 tot het selecteren Voorzitter NVvP 1962, 1975 van buitenlandse Erelid NVvP, na 18 jaar sprekers en het bestuurslidmaatschap onderhouden van buitenlandse contacten. Contacten die vooral tot stand kwamen in samenwerking met de British Society of Periodontology (BSP)’. Wat voor een soort vereniging was de NVvP in uw tijd? Wat waren de voornaamste doelstellingen en activiteiten? ‘De vereniging vormde aanvankelijk een Nederlandse afdeling van de ARPA (Association pour les Recherches sur le Paradentose) en werd later voortgezet als NVvP. Onze belangrijkste doelstel-
ling was het verbreiden van de kennis over de parodontologie en het moge duidelijk zijn dat deze doelstelling (met zo weinig leden) nauwelijks tot zijn recht kwam. We kwamen éénmaal per jaar bij elkaar op een bijeenkomst waar de voorzitters wat vertelden en de overigen toeluisterden. In 1963 lukte het mij om de belangrijke Zwitserse president van de ARPA Internationale naar Nederland te halen
voor het verzorgen van het wetenschappelijke programma van onze jaarvergadering. Dat leidde tot een verdubbeling van ons ledenaantal: we groeiden van 68 naar 155 leden, waarmee de vereniging iets belangrijker geworden was’. Wat was de meest relevante ontwikkeling van de NVvP in uw bestuursperiode? ‘Dat is moeilijk aan te geven, ontwikkelingen gaan meestal heel geleidelijk en vervolg op pag.6 Naam dr B.G. Loos Geboortejaar
•
De oprichtingsvergadering van de Nederlandse ARPA (Association pour les Recherches sur le Paradentose) vindt plaats in hotel Americain in Amsterdam op zaterdagavond 16 mei 1936. Aanwezig zijn 12 collegae die zich voor het lidmaatschap hebben aangemeld én afgevaardigden van het Nederlandsch Tandheelkundig Genootschap, de Vereeniging van Nederlandsche Tandartsen, de W.T.A., de Nederlandsche Maatschappij tot Bevordering der Tandheelkunde, de Vereeniging Tijdschrift voor Tandheelkunde, het Ivoren Kruis en de Vereeniging voor Sociale Tandheelkunde. Als voorzitter wordt F. Duyvensz gekoF. Duyvensz, 1881-1973, mede-oprichter en eerzen, dr E. ste voorzitter van de Sanders Nederlandse ARPA wordt tot secretaris benoemd. De relatie met de geneeskunde wordt tot uiting gebracht door dr N.C. van Vonno, dermatoloog, die als penningmeester wordt benoemd. Besloten wordt om éénmaal per 1951, Nederlandsche ARPA, de internationale jaar een vergadecorrespondentie ging in het Frans ring te beleggen, terwijl de contributie wordt vastgesteld op f 2,50 per jaar. Nederland is het 25e land dat zich aansluit bij de ARPA Internationale.
nieuws 4
NVvP Nieuwsbrief nr. 33 mei 2001
1955 Tandartsexamen 1981 Vervolgopleiding • van 1982-1985 MScopleiding aan de Loma Linda University (Californië, USA); • van 1986 – 1992: opleiding Oral Biology aan de State University of New York (Buffalo, USA), opleiding afgesloten met promotie + PhD-thesis + éénjarig postdoctoral fellowship Verbonden aan ACTA
Wat hield het voorzitterschap in uw tijd allemaal in? ‘Veel. De voorzitter houdt het bestuursteam bij elkaar en moet een helicopterview hebben over alle kwesties die voor de NVvP relevant zijn. De voorzitter zet bovendien samen met het team een beleid op de rails en voert zelf een aantal beleidspunten uit. Ook leidt de voorzitter de maandelijkse bestuursvergaderingen en de halfjaarlijkse bestuursweekenden.
Al met al een zware taak. Mede daarom is het sinds 1993 als universivoorzitterschap tair hoofddocent afdevanaf 1995 gaan ling parodontologie; vanaf 1996 tevens als rouleren onder de coördinator van het bestuursleden. Een MSc-programma bestuurslid functioneert sinds die periode dus geen 3 of 4 jaar meer als voorzitter, maar draagt deze functie na een jaar tot anderhalf jaar over aan een ander bestuurslid. Hiermee is een duidelijker situatie dan voorheen ontstaan: in de lijn van assessor, vice-voorzitter, voorzitter en oud-voorzitter krijgen bestuursleden niet alleen de kans om zich goed voor te kunnen bereiden op het voorzitterschap, de voorzitter heeft tevens een aantal ervaren ‘hulpkrachten’ om zich heen’.
vervolg op pag.7
•
In 1975 wordt tijdens een extra ledenvergadering besloten dat de NVvP zich zal aansluiten bij de Britse, Duitse, Franse, Scandinavische en Zwitserse zusterverenigingen in de uitgave van het Journal of Clinical Periodontology. Dit tijdschrift beleeft dat jaar al zijn tweede jaargang. De deelneming van de NVvP moet, aldus het bestuursvoorstel, gezien worden als onderdeel van een streven naar nauwere samenwerking die immers bij het opheffen van de ARPA is weggevallen.
•
Het principe van de jaarvoorzitter wordt in 1979 verlaten. Naast de vele voordelen die het jaarvoorzitterschap had is als nadeel te noemen dat geen beleid over de jaren heen kan worden uitgestippeld omdat de voorzitter het te druk had met het organiseren van ‘zijn’ congres.
•
Ubele van der Velden volgt in 1980 Taco Pilot op als associate editor van het JCP.
•
De in 1985 door de vereniging ingestelde ‘Onderzoeksprijs’ en de ‘Mondhygiëneprijs’ worden op het congres in 1986 voor het eerst uitgereikt.
•
In november 1989 verschijnt het eerste nummer van de NVvPNieuwsbrief, in eerste instantie in een frequentie van twee nummers per jaar.
•
In juli 1992 overlijdt plotseling oud-bestuurslid Hans Rodenburg.
5
NVvP Nieuwsbrief nr. 33 mei 2001
vervolg van pag.4
niet schoksgewijs. Dat wordt duidelijk aan de hand van de volgende gegevens. Wanneer je bijvoorbeeld naar de promoties in de parodontologie kijkt blijkt dat
•
•
•
komt daarna pas echt op gang: van 1976 tot 1988 zijn er 28 promoties. Eenzelfde ontwikkeling valt ook te bespeuren bij de publicaties over paro
Op de jaarvergadering in 1941 wordt de internationaal aangenomen indeling voor paradentose besproken. Uiteindelijk wordt een ‘indeeling der Paradentopathien’ vastgesteld, waarin onderscheiden worden: 1. gingivitis marginalis; 2. paradentitis; 3. paradentose (a. atrophia diffusa, b. atrophia diffusa complicata); 4. atrophia alveolaris (a. atrophia praecox, b. atrophia senilis).
In navolging van andere landen wordt in 1943 een Nederlandse paradentose status door de leden aangenomen. Niet-leden kunnen de status voor f 0,50 per stuk bestellen.
Gezien de geringe belangstelling van studenten voor de parodontologie besluit het bestuur in 1946 om een schrijven te richten aan de Onderwijs-commissie van de Maatschappij waarin wordt aangedrongen op de verheffing van de paradentosebehandeling tot examenvak.
•
Dankzij een voortreffelijke samenwerking tussen de WTA en de ARPA in het voorbereidingscommité (en de uitstekende voorbereiding door prof. M. Hut en F.J. Tempel) is het XI Internationale Congres van de ARPA in Groningen (29 juni-2 juli 1949) een groot succes geworden. Een tijdelijke verhoging van de contributie van f 5,= naar f 15,= was echter wel noodzakelijk.
•
In 1972 wordt de Internationale ARPA ten gevolge van controverse in het Zwitserse hoofdbestuur opgeheven. Dit noodzaakt de Nederlandse ARPA een andere naam te kiezen. Eenstemmig wordt besloten tot de Nederlandse Vereniging voor Parodontologie. Naast de bestaande contacten met de BSP ontstaan relaties met de Deutsche Gesellschaft für Parodontologie en met de Scandinavian Society for Parodontology die in dit jaar wordt opgericht.
er tot 1962 nauwelijks promoties op dit vakgebied zijn. Slechts 3 promoties hebben raakvlakken met parodontologie. Van 1962 tot 1976 zijn er 6 promoties waarvan 3 met een klinische basis en drie met een histologische basis. De aandacht voor parodontologie
1972: ARPA wordt NVvP
in (inter)nationale wetenschappelijke tijdschriften. Tot 1973 werd weinig over parodontologie gepubliceerd terwijl er van 1973 tot 1986 maar liefst 55 weten-
nieuws 6
schappelijke publicaties in Nederlandse vakliteratuur verschijnen én 168 wetenschappelijke publicaties van Nederlandse auteurs in internationale tijdschriften. Tot en met de jaren zeventig was de Nederlandse tandheelkunde gewoon nog niet toe aan extra aandacht voor parodontologie’. Wat was de belangrijkste wetenschappelijk ontwikkeling in de parodontologie in uw bestuursperiode? ‘Ook hiervoor geldt dat er geen echte doorbraken waren. Pas veel later kwamen er relevante wetenschappelijke onderzoeken, met name op het gebied van bacteriologie’. Welke personen waren toonaangevend in de parodontologie in uw bestuursperiode? ‘Henry Goldman bijvoorbeeld, een belangrijk parodontoloog uit de USA. Hij heeft in 1948 gedurende een week een cursus in Nederland gegeven. Dit noemden we de ‘Ivory Cross Expedition II’ (de eerste Ivory Cross Expedition vond in 1946 plaats, toen de staf van de universiteit van Philadelphia in Amsterdam twee cursussen verzorgde). Een andere belangrijke parodontoloog was Jens Waerhaug uit Oslo. Hij verzorgde in 1961 een driedaagse cursus in Nederland. Daarnaast zijn er diverse buitenlandse collegae geweest die een onmisbare bijdrage hebben geleverd aan de ontwikkeling van de parodontologie en de NVvP zoals Harold Löe, Jan Lindhe, Bryan Wade en Aubry Sheiham’. Wat is volgens u het grootste verschil tussen parodontologie toen en nu? ‘Tot omstreeks 1970 beperkte de parobehandeling zich voornamelijk tot het verwijderen van tandsteen en gingivectomie. Als belangrijke verandering zie ik de vooruitgang in de bacteriologie van de pocket en de nieuwe mogelijkheid om aanhechting te bevorderen. Dankzij alle informatie die we tegenwoordig tot onze beschikking hebben kunnen we veel gerichter te werk gaan. De NVvP en de parodontologie zijn volwassen geworden’.
NVvP Nieuwsbrief nr. 33 mei 2001
brief
vervolg van pag.5
•
In mei 1994 wordt het eerste congres Europerio georganiseerd in Disneyland Parijs.
•
Vanaf 1997 verschijnt de NVvP-Nieuwsbrief vier maal per jaar.
Het huidige logo van de NVvP, inmiddels lid van de EFP
65
NVvP
Bij het lustrum ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de NVvP in 1986 is een boekje verschenen met de titel ‘Parodontologie in beweging’ (eindredactie prof. D.F. Veldkamp), waarin de geschiedenis van de vereniging en de geschiedenis van de parodontologie beschreven wordt. Dit boekje (de bron voor een aantal citaten op deze pagina’s) bevat tevens enkele interviews met destijds leidende parodontologen. Voor geïnteresseerden zijn er tegen kostprijs nog exemplaren te verkrijgen op het secretariaat van de NVvP
7
NVvP Nieuwsbrief nr. 33 mei 2001
NVvP website: parodontologie online bereikbaar!
brief
Nieuw bestuur ‘Kleppermannen’
De website van de NVvP is een groot succes. Natuurlijk wordt de informatie nauwkeurig bijgehouden en geactualiseerd. Zo kunt u nú al de nieuwe NVvP-voorlichtingsfolders online bestellen. Of een kijkje nemen op de website van het Journal of Clinical Periodontology. En wilt u méér weten over een onderwerp uit een vorige NVvP-Nieuwsbrief of NVvP-column in het Nederlands Tandartsenblad? Surf dan naar www.nvvp.org. Zo heeft u alle informatie op het gebied van parodontologie via uw beeldscherm binnen handbereik. • Op het onlangs gehouden NVvP-voorjaarscongres zijn de vernieuwde NVvP-folders ‘Parodontitis, over tandvleesontsteking en tanden en kiezen die los gaan staan; 1. mondhygiëne, gebitsreiniging’ en ‘Parodontitis, over tandvleesontsteking en tanden en kiezen die los gaan staan; 2 . mondhygiëne, gebitsreiniging, flapoperatie’ gepresenteerd. Op de website van de NVvP zijn beide folders natuurlijk online te bestellen, evenals de folder ‘Mondhygiëne, waarom en hoe’ en diverse Proceedings. Voordeel van de website is dat u 24 uur per dag uw bestelling kunt plaatsen. Na uw bestelling ontvangt u de folders en/of boeken zo spoedig mogelijk toegestuurd, samen met een nota.
• In de rubriek ‘Nieuws’ op de NVvP-website staat een grote hoeveelheid informatie. Naast de artikelen uit de laatste acht Nieuwsbrieven zijn alle NVvP-columns opgenomen die tot nu toe verschenen zijn in het Nederlands Tandartsenblad. Tevens kunt u de Position Papers van de American Academy of Periodontology terugvinden. Een inlogprocedure maakte tot voor kort de informatie niet voor een ieder toegankelijk. Onlangs heeft het bestuur van de NVvP echter besloten deze rubriek op de site algemeen toegankelijk te maken. Een inlog is hierdoor overbodig geworden.
Tijdens een bijeenkomst op 12 februari jongstleden vond een wisseling plaats in het bestuur van ‘De Kleppermannen’, de sectie tandarts-parodontologen van de NVvP. Op de foto boven draagt Jan Jansen (r) het voorzitterschap over aan Hendrieke van Drie. Na deze bestuurswisseling bestaat het bestuur van de sectie uit (op de foto hiernaast zittend v.l.n.r.) Joost Hansen (secretaris), Fridus van der Weijden (assessor) en Jurgen Reiker (penningmeester). Voorzitter Hendrieke van Drie ligt overdwars op de voorgrond.
Twee nieuwe brochures over parodontitis: bestel nú bij de NVvP! De reeds eerder aangekondigde nieuwe brochures over parodontitis zijn nu verkrijgbaar bij het secretariaat van de NVvP. De levering heeft even op zich laten wachten doordat is gekozen voor een andere drukker en een nieuwe wijze van distribueren. Voortaan kunnen de brochures namelijk alleen nog worden besteld bij het secretariaat van de NVvP.
Enige tijd geleden heeft u van de uitgever Munksgaard van het Journal of Clinical Periodontology een brief gekregen dat het Journal ook online toegankelijk is. Nadat u zich heeft aangemeld bij de site op http://www.munksgaard-synergy.com/default.asp – om er zeker van te zijn dat u een abonnee bent – kunt u alle Journals vanaf januari 2000 online inzien en eventueel uitprinten. Een zoekprogramma zorgt ervoor dat u snel de samenvattingen en artikelen over een door u gezocht onderwerp kunt terugvinden. Een uitkomst als u zich moeizaam een weg kunt banen tussen de stapels Journals...
nieuws 8
NVvP Nieuwsbrief nr. 33 mei 2001
De NVvP brochure ‘Parodontitis’ voorziet al vele jaren in een grote behoefte bij de voorlichting aan patiënten met gingivitis of parodontitis. Regelmatig is de succesvolle brochure op details aangepast aan de ontwikkelingen in de parodontologie. Waarom is dan tóch gekozen voor de uitgave van 2 nieuwe brochures?
Leo Kroon, samensteller van de brochures: ‘De oude brochure beschrijft naast de etiologie van parodontitis de initiele behandeling, herbeoordeling, operatieve behandeling en nazorg. Voor de meeste patiënten geldt echter dat de initiële behandeling al leidt tot genezing. Een beschrijving van de operatieve behandeling is voor deze doelgroep overbodig en blijkt bovendien veel patiënten af te schrikken. Vanuit de professie kwam dan ook steeds vaker het verzoek om een brochure waarin de operatieve fase niet wordt beschreven. Daarom is de oude brochure opgesplitst in een ‘eenvoudige’ en een ‘uitgebreide’ brochure. Daarnaast is er nu in beide brochures aandacht voor de relatie tussen parodontitis en de algemene gezondheid en zijn er opnieuw details gewijzigd’.
9
NVvP Nieuwsbrief nr. 33 mei 2001
brief
Terugblik NVvP-voorjaarscongres: Boeiende lezingen, praktische preconference workshop
Bij een congres van de NVvP kunt u er zeker van zijn dat sprekers van naam en faam een voordracht houden. Ook bij het recente NVvP-voorjaarscongres was dat het geval: gerenommeerde onderzoekers en practici leverden allen een interessante bijdrage met als belangrijkste uitgangspunt ‘de relatie tussen wetenschap en praktijk’. Een vast (en inmiddels zeer succesvol) onderdeel is inmiddels ook de ‘night before’ geworden. Ook nu weer vond er voor een kleinere groep geïnteresseerden een interessante preconference workshop plaats. Het is te hopen dat dit in de toekomst vaker georganiseerd gaat worden.
Welke brochure voor welke patiënt? Deze brochure (versie 1) is bestemd voor patiënten waarbij de behandelaar verwacht dat de initiële behandeling zal leiden tot genezing bij alle gebitselementen zonder dat operatieve behandeling nodig is. Meestal betreft het patiënten met pockets tot ca. 7 mm diep zonder diepe angulaire botdefecten en/of ernstige furcatieproblemen.
Deze brochure (versie 2) is bestemd voor patiënten waarbij de behandelaar verwacht dat de initiële behandeling niet zal leiden tot volledige genezing bij alle gebitselementen en waar dus ook nog operatieve behandeling nodig is. Meestal betreft het patiënten met sterk verdiepte pockets en/of diepe angulaire botdefecten en/of ernstige furcatieproblemen.
Niet-leden
Hoe zijn de brochures te onderscheiden en te bestellen? • Versie 1, de verkorte parodontitis brochure: ‘horizontale dentitie’ op voorzijde blauwe driehoek met de tekst ‘mondhygiëne, gebitsreiniging, 1’ • Versie 2, de uitgebreide parodontitis brochure: ‘verticale dentitie’ op voorzijde gele driehoek met de tekst ‘mondhygiëne, gebitsreiniging, flapoperatie, 2’.
Uw tandvlees krijgt een cijfer ❑ 100 stuks ❑ 200 stuks ❑ 300 stuks ❑ 500 stuks ❑ 1000 stuks
41,50 67,50 92,00 141,00 266,00
Wetenschappelijk gezien waren de lezingen van prof. Page de grootste klapper van dit voorjaarscongres. Door zijn brede wetenschappelijke kennis en ervaringen zette hij de feiten ten aanzien van de paro-pathogenese en mogelijke toekomstige behandelmethodes op een rij. Één ding is zeker: de gouden standaardtherapie voor parodontitis is én blijft het zorgvuldig scalen en planen van de gekoloniseerde worteloppervlakken. Door deze behandeling wordt de totale bacterieload verlaagd en daarmee dalen ook de hoeveelheden lipopolysacchariden (LPS) en antigenen die de gastheer belagen en uitdagen.
Leden
36,50 57,50 76,50 114,50 213,00 Roy Page was de eerste spreker van het voorjaarscongres
Mondhygiëne waarom en hoe ❑ 50 stuks ❑ 100 stuks
De brochures kunnen worden besteld bij het NVvPsecretariaat, tel. 0598-633313, fax 0598-633413 of 633412, of op de website van de NVvP: www.nvvp.org Ook de andere folders van de NVvP zijn overigens de moeite van bestellen beslist waard. In totaal biedt de NVvP u vier folders die een welkome ondersteuning vormen bij de uitoefening van uw dagelijkse praktijk. De prijzen van de diverse folders vindt u in nevenstaand overzicht.
65,00 130,00
Parodontitis 1: Mondhygiëne en gebitsreiniging ❑ 50 stuks 65,00 ❑ 100 stuks 130,00
50,00 100,00
55,00 110,00
Parodontitis 2: Mondhygiëne,gebitsreiniging en flapoperatie ❑ 50 stuks 70,00 60,00 ❑ 100 stuks 140,00 120,00
nieuws 10
NVvP Nieuwsbrief nr. 33 mei 2001
De nieuwe voorzitter Nico Corba (met voorzitterslint) wordt gefeliciteerd door oud-voorzitter Bruno Loos
De
rol van de gastheer Door het steeds verdergaande onderzoek in de parodontologie is een aantal belangrijke zaken duidelijker geworden. Bacteriën zijn belangrijk voor het induceren van ontstekingen in het parodontale weefsel maar zijn onvoldoende om parodontitis te veroorzaken. Een ontvankelijke gastheer Het buffet voorafgaande aan de preconference workshop is eveneens essentieel, bovendien varieert deze zogenaamde vatbaarheid voor parodontitis tussen personen onderling. De afbraak van de parodontale weefsels vindt plaats onder invloed van verschillende ontstekingsmediatoren (zoals prostaglandinen en cytokinen) en enzymen zoals metalloproteïnasen. Op deze gastheer-gerelateerde factoren zullen farmacologische therapieën zich in de toekomst steeds meer Peter Nordland aan het woord tijdens de preconference workshop richten. Dit náást de reeds bestaande systemische en locale anti-bacteriële therapieën die Op praktisch gebied kon de congrester ondersteuning van de parodontale liefhebber zich tegoed doen aan de behandeling in bepaalde gevallen worvele klinische beelden die passeerden den aangewend. Daarbij dient gerealiop de preconference workshop en op seerd te worden dat een pocket nimmer het hoofdcongres zelf. Dr Nordland gesteriliseerd kan worden. liet namelijk zien dat voorspelbare Tijdens zijn carrière heeft prof. Page resultaten behaald kunnen worden met mee kunnen maken dat het vakgebied o.a. het bedekken van recessies en het parodontologie in 40 jaar tijd enorme restaureren van de edentate processus ontwikkelingen en veranderingen heeft onder een dummy. Hierbij maakt hij doorgemaakt. Desondanks geldt nog gebruik van bestaande en bewezen techaltijd dat méér inzicht verkregen moet nieken uit de esthetische parodontale worden in de pathogenese van paromicrochirurgie. Met name door het toedontitis. Des te beter kunnen de juiste passen van een vrij bindweefsel transen meest effectieve behandelmethoden plantaat, verkregen uit het palatum in ontwikkeld worden. combinatie met een envelop techniek in de te behandelen locatie, oogst hij Esthetische microchirurgie
11
NVvP Nieuwsbrief nr. 33 mei 2001
Jörg Meyle aan het woord over implantaten
veel succes. Zelfs de papilhoogte restaureert hij succesvol met behulp van deze techniek. Helaas ontbrak in Nordland’s lezing grotendeels een goede theoretische achtergrondinformatie en een meer staps-gewijze uitdieping van de toegepaste technieken. Ontwikkelingen voor de toekomst
wijze de distractie osteogenese toe. In zijn lezing toonde hij aan dat deze techniek toepasbaar is in de tandheelkunde. Op de afdeling mond- en kaakchirurgie van het St. Radboudziekenhuis in Nijmegen werd de afgelopen jaren ervaring opgedaan met het toepassen van deze Ralph Voorsmit licht de distractie osteogenese toe techniek in zowel een volledig- als een partieel edentate situatie. Bij de distractie osteogenese wordt vorming van nieuw Andere lezingen op het congres gingen bot verkregen zonder de interventie van nader in op implantologie en distractie artificiële hulpmiddelen zoals membraosteogenese. Met betrekking tot het nen of materialen zoals hydroxyapatiet. eerste onderwerp werd duidelijk dat wetenschappelijke studies op het gebied Een goed congres dus, waarmee de van de implantologie zich nu en in de NVvP een goede start heeft gemaakt in toekomst zullen richten op de ontwikhaar lustrumjaar. Het volgende congres keling van het ideale implantaatopperkunt u verwachten op 16 november in vlak om verlies ervan zoveel mogelijk Utrecht. De voorbereidingen voor dit te voorkomen. congres zijn in volle gang. Dr Voorsmit lichtte op zeer heldere
brief
Oproep kandidaten NVvP–Braun Oral B®-Onderzoeksprijs 2001 De NVvP-Braun Oral B®-Onderzoeksprijs is door de Nederlandse Vereniging voor Parodontologie ingesteld met de bedoeling om hoogwaardig onderzoek op het gebied van de parodontologie te stimuleren. De prijs, die door de firma Braun Oral B® ter beschikking wordt gesteld, wordt éénmaal per twee jaar uitgereikt en bedraagt fl. 5.000,=. Inzendingen Voor de prijs komen in aanmerking onderzoeksverslagen van onderzoekers werkzaam in Nederland of van Nederlandse onderzoekers in het buitenland. Het onderzoeksverslag dient aan de volgende criteria voldoen: a. Het onderzoek dient in de internationale Engelstalige literatuur gepubliceerd te zijn. b. Het onderzoeksverslag dient betrekking te hebben op het vakgebied van de parodontologie. c. Het onderzoeksverslag dient gepubliceerd, of voor publicatie geaccepteerd, te zijn in de periode 1 juli 1999 tot 1 juli 2001.
Beoordeling De beoordeling vindt plaats door een internationale jury bestaande uit prof. D. van Steenberghe, prof. N.P. Lang, prof. J. Egelberg, prof. H.H. Renggli, prof. U. van der Velden en een vertegenwoordiger van de firma Braun Oral B®. Indien de jury van mening is dat géén van de inzendingen voldoende niveau heeft, wordt de prijs niet uitgereikt. Procedure De inzendingen dienen, in zevenvoud, uiterlijk 10 juli 2001 in het bezit te zijn van het bestuur van de NVvP, Postbus 24, 9649 ZG Muntendam (voor publicaties ‘in press’ dient ook de bevestiging van de editor te worden meegezonden). De winnaar cq. eerste auteur zal de prijs tijdens het NVvPlustrumcongres op 16 november 2001 in Utrecht in ontvangst nemen. De winnaar verplicht zich om op basis van het onderzoeksverslag een voordracht van 10-15 minuten te verzorgen tijdens dit congres.
Weet u dit..... over de EFP?!
Bestuur uitgebreid
Het NVvP-bestuur is uitgebreid met een nieuw bestuurslid. Tijdens de Algemene Ledenvergadering, voorafgaande aan het NVvP-voorjaarscongres, werd Maria van Straalen als assessor aan de aanwezige leden voorgesteld. Hieronder stelt zij zich voor aan degenen die niet bij de Algemene Ledenvergadering aanwezig waren.
Ik ga dan ook graag in op de uitnodiging van het NVvP-bestuur om deel te nemen aan de organisatie van de NVvP als assessor van de secretaris. Het lijkt mij leuk om te leren hoe een (inter-)nationale organisatie als de NVvP werkt en in onderlinge samenhang functioneert. het nieuwe bestuurslid Maria van Straalen voor de NVvP-vlag. Daarbij zie ik het als boeiende uitdaging om het goed georganiseerde niveau van de parodontologie in Nederland verder te helpen uitbouwen en daarbij een ‘In 1979 ben ik afgestudeerd in Utrecht en sindsdien ben interactief en communicatief verband tussen de NVvP-leden ik werkzaam als algemeen-practicus in de regio Brielle/ te laten ontstaan. Ik hoop in de komende jaren een steen aan Spijkenisse. In 1990 ben ik met de PAOT-paro-cursussen het functioneren van de NVvP te kunnen bijdragen’. gestart, die ik inmiddels vele jaren met veel plezier in mijn Maria van Straalen praktijk toepas.
nieuws 12
NVvP Nieuwsbrief nr. 33 mei 2001
Tijdens de laatste General Assembly in Dublin (december 2000) is een nieuwe samenstelling van het dagelijkse EFPbestuur (Executive Committee) voorgesteld en aangenomen. Naast de General Secretary prof. Sanz uit Madrid is dr Edwin Winkel gekozen tot de penningmeester van de EFP. Nederland heeft daarmee een vertegenwoordiger op één van de sleutelposities binnen de EFP. Dr A.J. van Winkelhoff, microbioloog, is gekozen om zitting te nemen in de Research Committee. Deze commissie heeft tot taak om onderzoek binnen Europa te ondersteunen en waar mogelijk te stroomlijnen. Er is tevens een nieuwe commissie in het leven geroepen, aangeduid als de Periodontal Practice Committee. Deze commissie zal onder andere gaan werken aan richtlijnen op Europees niveau die betrekking hebben op het functioneren binnen de praktijk en de patiëntenbehandeling.
NVvP in het nieuws Ook de afgelopen maanden publiceerde de NVvP maandelijks in het Nederlands Tandartsenblad over relevante ontwikkelingen in het vakgebied. In de recente NVvP-columns werden de volgende onderwerpen besproken: ‘Nieuwe classificatie vereenvoudigt diagnostiek’ en ‘Onmisbaar: het preventieprotocol’. Heeft u deze publicaties gemist en bent u alsnog geïnteresseerd? Neemt u voor een kopie gerust contact op met het NVvP-secretariaat.
13
NVvP Nieuwsbrief nr. 33 mei 2001