Verschijnt tweewekelijks (niet in juni, juli, augustus, september) Afgiftekanloor 1050 Brussel 5 VU : D. Vaccaro
De
Moeial
Stodententijdsclhrilft van de V rije Umiversileii Brassel in samemwerftimg m et BSG, Stadielkring Vrij O nderzoeken Dienst Kmltamr - 12de jaargang -| n u m m e r 9 - 2 2 m a a rt 1 9 9 5
De
Costra-interviews
Naar aanleiding van het COSTRA-rapport trok De Moeial naar de verschillende geledingen van de VUB om hun mening en commentaren op te vangen. Voor het ATP is dat Jan Janssens, vakbonsafgevaardigde; voor het AAP kwamen we bij Jan Dankaert, vorser in de natuurkunde, terecht; Jo De RO studentenvertegenwoordiger in de RvB en de SoR, werd ook bezocht; verder wordt de tekst van de psycholoog Eric Rosseel, vorser verbonden aan de dienst sociologie, besproken.
,
H et A d m in istratief en Technisch Personeel (ATP) De M oeial: W elke analyse m a a k t u t .a .v . het C O S T R A rapport? J a n J a n s s e n s : Ik ben n ie t e c h t b ev o eg d om an aly ses te m aken op d a t niveau. Ik ben geen u niversitair g e v o rm d p e rs o o n , w a a r s c h ijn lijk ben ik voor de rest van m ijn dagen d a a rd o o r gecom plexeerd. Ik gelo o f z elfs n iet d a t ik sta a t ben d a t soort an alyses te m ak en (lic h tje s ironisch m issc h ie n , g e z ie n de b e tu tte le n d e h o u d in g d ie d ik w ijls a a n g e n o m e n t.o.v. het A T P nvdr. ) . N a h et lezen van het C O ST R A -rapport heb ik daar n a tu u r lijk w e l e e n m e n in g o v e r gevorm d. D e w aarde van die m ening is n ie t n o o d z a k e lijk w e te n sc h a p p e lijk v e rantw oord. H et g e v o e l d a t o v e rb le e f n a h e t lezen van h e t C O S T R A -rapport was er één van te le u rs te llin g en o n tg o o ch elin g . A c h te ra f veranderde d at een beetje in de positieve zin. In d ie zin dat ik dacht en denk dat alles n o g n iet v e rloren is. H et C O ST R A d o cum ent is een eerste aan zet tot een w erkdocum ent. M aar in feite had het in d e e e rs te p la a ts n ie t m o g en w o rd e n gem aakt. En gezien de w aas v an geh eim zin n ig h eid die m en e r de h e le tijd h e e ft rondgehangen, w as de le c tu u r v an h e t ra p p o rt e e n w are 'k o u d e d o u c h e '. H e t sta a t v o o r een deel vol m et ingetrapte open deuren h et is a f en to e w el go ed dat open d e u re n w o rd e n in g e tr a p t. M a a r g lo b a a l g e z ie n v o n d ik h e t toch o n d e rm a a ts en van een C O m m issie S T R A te g ie van een u n iversiteit die z ic h z e lf resp e c te e rt ook onw aardig. U it de A lgem ene V ergadering (A V ) o v e r d e C O S T R A - n o ta , b le e k d u id e lijk d a t e r re d e n e n w aren w aaro m het docum ent zo o n v o lm a a k t is e n d a t m en o o k van p lan is daar iets aan te doen. Ik zal d u s afw achten en stel dan o o k m ijn o n tg o o ch e lin g nog even uit. D M : B e nt u o f i em a nd a nd e r s van ATP g e co n su lteerd geweest bij de opstelling v a n he t r a p p o r t ? JJ : I k ben p e r s o o n l ij k n ie t g e c o n su ltee rd g ew eest. Dc zetel dan o o k m aa r als plaatsvervangend lid in de S o c iale R aad - d a t betekent niet zo veel. Z o a ls u w e e t en gebleken is u it d e o p e n b a re A V is de so ciale s e c to r n ie t g e ra a d p le e g d gew eest, z e k er n ie t o p sy ste m atisc h e w ijze. M en is e r te v ro eg m ee naar buiten g ek o m en . B o v e n d ie n heeft m en de eerste o f tw eede ro n d e nooit volledig a fg e w e rk t en d e a a n p ak geschiedde in e e rs te in s ta n tie o p a cadem isch niveau. D e so ciale sector e n het A T P v o n d e n d it d a n o o k b escham end. Indien zij n iet betrokken worden dan b lijft h e t n a tu u rlijk w at zw even op academ isch niv ea u . M aar voorzover
D e M o e ia l
ik w eet is h et A T P n iet geraadpleegd gew eest. In feite hadden wij m oeten b e tro k k e n w o rd e n v ia s y n d ic a le o n d e rh a n d e lin g e n o f d e leg aties. O f indien zelfs d it te form eel is, dan ten m inste o p inform ele w ijze. G elet op de g ev o elig h ed en en d e situ aties op d e v e rs c h ille n d e f a c u lte ite n e n c a m p u s s e n , d e n k ik d a t e e n in s te llin g , d e n aam d e m o c ra tisch w aard ig , rekening m oet houden m et h et A T P in zijn geheel en n iet enkel d ie g e n e n a a n g e s lo te n b ij e e n vakbond. DM : G e b e u r t dit o n v o l d o e n d e v o l g e n s u? JJ: D e laatste jare n geheel niet. H et is m ijn p erso o n lijk e m ening en niet h e t s ta n d p u n t van één o f an d ere v ak b o n d d a t d e laatste ja re n een aantal m ensen, w aarvan ik de naam n iet za l n oem en, m in o f m ee r het m onopolie opeisen als zouden ze dé m ening van h ét A TP verkondigen. T e rw ijl e r n et zoals in de andere g e le d in g e n tro u w en s n e t z o v e el m eningen zijn als e r A T P-leden. Ik d en k d a t bij de verkiezingen van de verteg en w o o rd ig ers van h et ATP in d e o rg an en zoals bijvoorbeeld in de R aad van B estu u r c am p ag n e w ordt 1g e v o e rd m et tec h n ie k en d ie doen d en k en aan B arnum & B ailey , die d a a rd o o r m ensen zaken voo rsp ieg elen d ie n iet te realiseren z ijn . DM : W a t v e r s t a a t u o n d e r 'm od ern p e r o n e e lsb e leid ' ( C O S T R A p. 3)? JJ: N a tu u rlijk m o e t e r g e s tre e fd w o rd e n naar een m o d ern p e rs o n e e ls b e le id . W a a r n ie t? In g e lijk w e lk r a p p o r t z o u d it g e s c h r e v e n w o rd e n . U ite r a a rd , a n d ers ho u je o p de lange term ijn geen p erso n eel m ee r o v e r o m d at er d a n n ie m a n d m e e r w il k o m en w e rk e n . I n d ie n d it n ie t g e b e u rt, b lijv e n a lle e n de m in s t gem otiveerden over. H et is duidelijk d a t h e t C O S T R A -rap p o rt d aar niet v o ld o en d e aan teg em o et kom t. Dit b lee k o .a. aan de ‘r ea c tie op m ijn tu ss e n k o m st o p d e A V w aar er g e a p p la u d is e e r d w e rd o p m ijn tussenkom st. D u id elijk is d at ik toen h et alg em een o n g en o eg en d at leeft bij vele A T P -e rs v e rto lk te . Een m o d ern p e rs o n e e ls b e le id is m ijns inziens, een beleid d a t ten m inste op m id d e lla n g e te r m ijn een v o o ru itzich t b ied t aan het personeel d at verder gaat dan: oké ju lü e m ogen tevreden zijn d a t ju llie nog n iet aan d e d e u r sta a n . D it w a s ja m m e r genoeg een beetje d e reactie van de recto r. H et in stan d houden van het p e rs o n e e ls k a d e r al d a n n ie t in tijd elijk e vorm is n iet m ijn definitie van een m odern personeelsbeleid. Ik d enk d at m en h et ATP, onderbetaald a ls ze z ijn in v e rg e lijk in g m et a n d e re s e c to re n , m oet v o o ruitzichten kun n en geven o p een
1 2 d e ja a rg a n g - n u m m e r 9 - 2 2 m a a rt 1 9 9 5
'carrière' en een b elo n in g die verder g aat d an indexatie e n de jaa rlijk se v e rh o g in g b in n e n e e n z e lfd e w eddeschaal. DM: V o l g e n s o n s b l e e k we l w at e r be doe ld w e r d met een 'm odern p erso n eelsb eleid ' a a ngezien er volgens de COSTRA bijvoorbeeld moet g e p r o f i t e e r d w o r d e n v a n het jo ngerenb anenplan. B lijk b aar wordt 'm odern p e rso n eelsb eleid ' g e r e d u c e e r d tot loon kost en dru k ken- beleid . JJ: D at is een ty p isch v o o rb eeld v a n k o r te - te r m ijn d e n k e n . H et j o n g e r e n b a n e n p la n is im m id e ls reed s afg esch aft e n v eran d ert d o o r e e n alg e m e en b a n e n p la n . H et is n a tu u rlijk zo d at de m ogelijk h ed en d ie de r e g e r in g b ie d t om aanw ervingen te bevorderen m oeten a a n g eg re p e n w o rd en , m a a r d it is geen strategie. In een docum ent waar de strategie uitgestippeld w ordt voor d e kom ende 25 ja a r (w an t d aar gaat h e t e ig e n l ij k o v e r ) ' m ag n ie t b egonnen w orden o v e r m aatregelen die dienen getroffen te worden om zo goedkoop m ogelijk aan te w erven. W at m ij ook trof op de AV , is d at er w einig m en sen aanw ezig w aren. Ik w eet n iet o f dit doorgedrongen is tot de hoogste regionen, m aar ik wil wel benadrukken dat de m ensen d ie daar w aren de g em o tiv eerd en z ijn . En indien er o o it nog iets terecht kom t van een strategisch beleid, vraag ik m ij a f o f d e o p s te lle rs v an de C O STR A gedacht hebben aan w at ze kun n en bieden aan diegenen d ie dit b e le id m o e te n v e rw e z e lijk e n . Ik d en k h ier n iet alleen aan het A TP m aar oo k aan de andere geledingen. H et g e v a a r b e sta a t n a m e lijk d a t iedereen hier zijn uren kom t kloppen z o n d er één o f andere b etrokkenheid b ij d e z e in s te llin g . P e r s o o n lijk g e lo o f ik , sa m e n m e t a n d e re n blijkbaar, nog steeds in h et p ro ject V U B, m aar wij m ogen dan zeker niet g e n e g e e rd w o rd e n . O m al d e z e p e rso n e n g e m o tiv ee rd te k u n n e n h ouden, m o et m en hen iets kunnen b ied e n . D it b e te k e n t n ie t a lle e n ce n te n m aar ook e e n v isie e n dit laatste kw am onvoldoende naar voor in het CO STR A -rapport. DM: W aa ra a n de nkt u bij het lezen van 'de personeelsform atie zal een s te r k e m ut a t ie o n d e r g a a n aan d e v o o r a v o n d v an d e p o s t in d u striële sa m en lev in g ' ( C O S T R A p. 46)? JJ: W el, z e lf ben ik reeds binnen die r e a lite it g e m u te e rd van een tech n isch e jo b (in R o d e) n a a r een a d m in is tr a tie v e jo b ( in de b ib lio th eek ), van een fac u lte it naar
(vervolg op pagina 2)
De BWC's en de commissie huisvesting... H o ev eel co m m issies o n z e d ierb are u n iv e r s ite it k e n t, w e e t w e llic h t n iem an d . E én d in g s ta a t vast, het zijn er veel. D e doelstellingen en het n u t van die com m issies vallen echter d ik w ijls ver te zoeken. In som m ige g ev allen o v erlap p en d e co m m issie w erk zaam h ed en van de ene c o m m is s ie b ijn a v o l le d ig de w erk zaam h ed en van a n d e re c o m m iss ie s. Z o is e r o n d er andere de com m issie h u is v e s tin g v an d e S o R . In d ie c o m m iss ie z e te le n n aast de co ö rd in ato r van de so ciale secto r en het d ie n s th o o fd h u is v e s tin g m o m e n te e l o o k 7 s tu d e n te n . D ie z e v e n s tu d e n te n z ijn d e d rie v o o rzitte rs van d e B W C 's e n nog v ier leden. De drie voorzitters van de B W C 's hebben, net a ls de c o ö rd in a to r so c ia le se cto r en h et d ie n s th o o fd h u isv e s tin g , in d e z e sle c h ts een raad g ev en d e stem . D e v ie r a n d e re le d e n h e b b e n e e n e ffectiev e stem . H et bizarre is n u dat van die vier andere leden m om enteel d rie in d e S o c iale R aad z etelen . S o m m ig en zie n h ie r w e llic h t het probleem n iet direkt. O m het probleem duid elijk te stellen m o eten w e ee rst de w erk in g van de c o m m iss ie h u isv e s tin g u itle g g e n . D e c o m m issie h u isv e s tin g is een s o o rt tu ss e n c o m m iss ie tu sse n de B W C 's en d e SoR . In d e com m issie w o rd e n de a lg e m e n e zaken b e tre ffe n d e h u isv e stin g b esp ro k en . H et probleem zit hem nu in h et feit d a t de goedgekeurde voorstellen van d e co m m issie hu isv estin g nogm aals goedgekeurd m oeten w orden door de SoR . E r is m et and ere w oorden een d u b b e le ste m m in g . O p zic h n iet sle c h t n atu u rlijk , w are h e t n iet d at h e t m o m e n tee l tw ee k e e r dezelfd e m ensen zijn d ie stem m en . E nerzijds k an m en in d at o p zich t h et n u t van d ie co m m issie n a tu u rlijk in tw ijfel tre k k e n . A n d e rz ijd s m o et g e zeg d w orden d at h et voor d e SoR een veel g e m a k k e lijk e re ta a k v e rd e lin g in h o u d t. D e m e n s e n d ie d e b e w o n e rs r e c h t s tr e e k s v e r te g e n w o o r d ig e n h ebben in d ie co m m issie d us m aar een raadgevende functie. D e vraag is o f d it n o g w el d e m o c ra tis c h is. M o m en teel is d it nu n o g n ie t zo'n p ro b le e m . E en g ro o t d eel van de m ensen in d e SoR is m om enteel wel v e r tr o u w d m e t d e b e w o n e r s p ro b lem atiek . E r zou d en ech ter wel problem en k u nnen rijzen als de SoR zou sam engesteld zijn uit m ensen die h e le m a a l n ie ts m e e r m e t de s tu d e n te n h o m e s v an d e V U B te m aken hebben. N u m o et h et gezegd, dat s ta tu ta ir de c o m m iss ie huisvesting m aar één lid van de SoR m o et bevatten. D e red en d at d e v o o rzitters van de B W C 's g e e n ste m re c h t h e b b e n is g enom en uit beleid so o g p u n t. H et is inderdaad nog steeds zo d a t d e SoR h e t b eleid b e tre ffe n d e h u isv e stin g voert. T o ch k an m en zic h bij de h uidige situ atie vragen stellen.
H et fe it d at de c o m m is s ie h u isv e stin g d e b e la n g rijk ste z aken naar zich to etrek t, leid t e r m ee toe d at e r v o o r d e B W C 's veel m inder in te re s s e b e s ta a t. A lle e n o p d e N ieu w elaan is d it m inder h e t geval daar m en daar m et het beheer van een o n ts p a n n in g s ru im te z it. V oor O efenplein zit de kans er dik in d a t er begin v o lgend academ iejaar aan dit euvel een ein d gem aakt wordt. D e vraag stelt zich h ier o f de gehele s tru c tu u r v a n d e B W C ’s en de c o m m iss ie h u isv e s tin g n ie t m o et w o rd e n a a n g e p a st. O p h e t e e rs te g e z ic h t is d it e e n n o o d z a a k . De in te re s s e v o o r d e B W C 's is de jo n g ste ja r e n im m e rs s te lselm atig afgenom en. D aarn aast kom t nog dat d e stu d en ten v erteg enw oordigers van de s tu d e n te n h o m e s op b e le id s o o g p u n t n ie ts te z e g g en h e b b e n . N u is h e t zo d a t h e t z w a a rte p u n t v an het b e leid bij de SoR m o et b lijv e n , m aa r m en k an toch ste lle n d a t h et gew icht van de B W C 's in d it beleid verhoogd m oet w o rd e n , h e t g aat im m ers om een m a te rie d ie de s tu d e n t e n h o m e b e w o n e r s re c h t streek s aan b elan g en. G ezien de h u id ig e hervorm ingen die lop til staan betreffende het algem een Ibew onersreglem ent, is h et m om ent m issc h ie n g e k o m e n om o o k eens d e ftig n a te d e n k e n o v e r de h e rv o rm in g van d e statu ten van de B W C 's en de com m issie huisvesting. m et v rijzin n ig e groet. Peter Degroote. voorzitter B W C O efenplein {22 -0 2- 95 )
INHOUD BW C en huisvesting Costra Interviews Vervolg Costra Vervolg Costra V V S-betoging Numerus C lausus G eletterde m ensen L ezersbrief jA V De M oeial kvard & Costra KultuurKrant Vervolg NC B SG -agenda
1 1 2 3 4 4 5 6 6 6 8 8
D e M o eia l
(vervolg van pagina 1) e e n c e n tra al a cad em isch e d ien st. Ik d e n k in d e r d a a d d a t d e r g e lijk e m u ta tie s o n v e rm ijd e lijk en n iet n o o d z a k e lijk n e g a tie f zijn . W el is het n ie t g e m a k k e lijk en o n g e lo o flijk s tre sse re n d . H et heeft in m ijn geval een vacuüm gecreëerd o p d e plaats w aar ik vroeger w erkte .zodat nu d a a r een aantal dingen niet m ee r gedaan w orden. In m ijn huidige w erkom geving w erd ik zodanig m et h e t voor m ij nieuw e w erk overstelpt d a t ik n iet m ee r v o ldoende tijd heb o m bij te blijven m et de evolutie.van d e tec h n ie k en . Ik v ree s d a t indien m e n b e g in t te s c h u iv e n m et p e rso n e e l d it v oor en k e le personen p r o b le m e n m e t z ic h m e e za l b re n g e n . DM: U stelt dus dat d erg elijk e p erson eelsm u taties enerzijds inherent en niet n o o d zak elijk n eg a tief zijn e n a n d e r z i j d s s p r e e k t u toch o v e r s t r e s s en t ij d s g e b r e k . J J : O m een duurzam e ontw ikkeling van d e V U B te bestendigen den k ik in d e r d a a d d a t p e rs o n e e ls m u ta tie s nodig en on v erm ijd elijk zijn. D e zin in d e C O S T R A (p.46) be sch rijft het n o g n ie t zo slech t. J u is t o m d at de m a a ts c h a p p ij v e ra n d e rt, m o e t de V U B m ee veranderen. Ik den k niet d a t d e v e ra n d e rin g k a n g e z o c h t w o rd e n in een u itb re id in g van het p e rso n e e l. W e m oeten de taken die v o or o n s w eggelegd zijn, klaren m et h e t h u id ig e p e rso n e e lsb e sta n d , d at v o or een stu k d e m o tivatie vertoont van d e gem iddelde handw erker. M aar dat voor een a n d e r, n ie t o n a a n z ie n lijk d e e l, d a t m et w einig m o e ite z e lf s d e m e e rd e rh e id zou k u n n e n vo rm en , g e m o tiv ee rd is en a a n d e k a r w il tre k k e n , lie f s t a lle m a a l in d e z e lf d e r ic h tin g n atuurlijk. A nderzijds is h et zo d at je n ie ts a lle s in s ta n d k u n t h o uden z o a ls b ijv o o rb e eld d e vorige d ien st w aar ik w erkte, afgeschaft is gew eest o p het ogen b lik dat h e t d iensthoofd m e t p e n sio e n ging. A ls j e d e som m aakt, blijk t d u id elijk d a t zow el de d ie n s t w a a r ik v ro e g e r w e rk te en m ijn h u id ig e w e rk o m g e v in g e r sle c h te r aan toe zijn d an voorheen. A ls a lg e m e e n b e s lu it k an m en in m ijn geval o o k stellen d a t alhoew el d e m o g e lijk h e d e n to t b ijsc h o lin g b e s ta a n , h e t tijd s g e b re k d it n iet to e la a t. D M : In d e C O S T R A w o r d t g ep leit voor een 'sterke p e r s o n e e l s c h e f ' . W a t v in dt u van het fe it d a t er b l ij k b a a r m eer belang gehecht wordt aan de p e r s o n e e ls c h e f dan aan het personeel zelf? B o v en d ien is volgen s de COSTRA deze 'sterke p ersoneelschef' verm o ed elijk n i e t a a n w e z i g in d e h u i d i g e p erso n eelsfo rm a tie. J J : H e t is m o g e lijk d a t d e z e p e rs o n e e ls c h e f n ie t aa n w e z ig is in d e h u id ig e p e rso n e e lsfo rm a tie . Om d e z e c o n c lu sie te k u n n e n trekken, h eb ik e c h te r te w einig zich t o p he» r e ile n en z e ile n in d e c en trale a d m in istratie . W el d e n k ik dat de c o n te x t w aarin d eze personeelschei m o e t w erken in d e C o stra beperki w ordt to t d e c en trale adm inistratie. Z o is h e t p e rso n e e lsb e leid aan de faculteiten te beperkt. A ls m en m et e e n s te r k e p e r s o n e e ls c h e f e e n p e rso o n b e d o e lt die bijv o o rb eeld p r ik k lo k k e n w il in v o e r e n , d an w eten w e m eteen w elk vlees w e in de k u ip h e b b e n . H ie rm e e z a l de g e m id d e ld e m o tiv a tie v a n h et p e rso n e e l n iet stijg e n . Ik den k dat m en te w einig z ic h t heeft op h et te v o e re n p e rs o n e e ls b e le id in de faculteiten, zeg m aar de periferie in h et algem een. M en heeft daar in de c e n tra le a d m in istratie onv o ld o en d e c o n ta c t m ee. D e vraag die m en zich
2
d an m o et ste lle n is teg e n o v e r w ie d e z e p e rs o n e e ls c h e f s te rk m o et staan. T egenover de R ector, de Raad van B estuur e n /o f h et personeel? Het b e g rip 'ste rk e p e rs o n e e ls c h e f lijk t m ij n o g al eig e n a a rd ig en d o e t mij d e n k e n aan o n a a n g en a m e dingen. E e n g o e d e p e rs o n e e ls c h e f m o et v o lg en s m ij v erd er k ijk en dan zijn c e n tra le ad m in istratie g ro o t is - en d eze is g ro o t gen o eg hoor. Ik denk dat er ook in d e c e n tr a le a d m in istratie "m isto estan d en " zijn, m aa r h et is n iet enkel d a a r d a t er p ersoneel w erkt. Ik denk hierbij niet alleen aan de ATP-geleding m aar ook aan d e a n d e r e . I n d ie n d e z e p e r s o n e e ls c h e f v a n b u ite n de u n iv ersiteit w o rd t aangetrokken, zal deze op een ja a r tijd n iet ingew erkt g erak en . Ik vrees d a t w an n eer de p erso n eelsch ef geen goed zicht heeft o p d e s p e c ific ite it van d e V U B d o o r d a t h ij z o u k o m en u it de com m erciële o f industriële w ereld en to ch d ire c t b e g in t te zw aaien m et re o rg a n is a tie en h erstru c tu re rin g sp la n n e n , d erg elijk e p lan n en van bij den beginne al om zeep zijn. U m ag o o k n iet vergeten d a t h e t p e rso n e e lsb e leid v o o r een g ro o t d e e l g e b e u rt d o o r h et a c ad e m isc h p e rso n e e l. B o v en d ien g aat het personeelsbeleid n iet alleen o v e r v astbenoem den m aar o o k over de tijdelijken. W at ik wel een goede zaak vind, is d a t m en e e n e n q u ê te a a n h et o pstellen is, die zou m oet leiden tot een d u id elijk e om sch rijv in g van de tak e n van h e t A T P. Ik heb d a a r apriori geen bezw aar tegen, m aar d it m o e t o p e e n e r n s tig e m a n ie r gebeuren en zek er niet repressief. Ze m o e t tev en s o o k goed v o o rb ere id w orden zodat het p ersoneel n iet zou g aan panikeren. D M : M a a r v r e e s t u ni et dat dergeiijk e enquêtes kunnen m i s b r u i k t w o r d e n . Ik d e n k hierb ij aan het COSTRArapport waar m en de evaluaties van het onderw ijzend personeel die in eerste in sta n tie ah indicatie voor d eze m ensen z e l f be d o e l d w a r e n , m a a r die in de C O S T R A ee n du i d e li j k terech tw ijzen d k arakter hebben gekregen. J J : D aaro m b en a d ru k o o k h et niet r e p r e s s ie f g e b ru ik m a k e n van d e rg e lijk e in fo rm atie. Ik vin d deze en q u ête een goed in itiatief m aar elk t e n q u ê te kan o p een w einig zinvolle m a n ie r g e b ru ik t w o rden. D e grond van de zaak is d a t m en e rv o o r m oei z o rg en d a t m en eerlijk e antw oorden k rijg t. D it k a n a lle e n in d ie n de m en se n n iet v rezen v o o r hun jo b . v o o r e e n m u ta tie w a a rd o o r ze c o lle g a ’s u it h et o o g verliezen waar ze al ja re n m ee sam enw erken. Enkel d o o r d eze v rees uit te schakelen kan m e n e e n g e z o n d e e n e e rlijk e m ed ew erk in g verw achten. DM : W ij d a n k e n u v o o r dit interessan t gesprek. (RR& HA)
H et Assisterend P ersoneel (AAP)
A cadem isch
D M : U b e n t v o r s e r o p de D i e n s t A l g e m e n e N atuurku nde, van professor V a n G e e n , de v o o r z it te r van d e C O S T R A . K a n ik s te l le n dat u dicht bij de bron zit? J a n Danck aer t: A b soluut niet, de la a ts te k e e r d a t ik p ro fe sso r Van G e e n heb g e z ie n w as tijd en s een a c a d e m is c h e z i t t in g to e n de N atio n ale R aad voor W e ten sch ap s b eleid ten grave is gedragen. D at was in m e i v o rig j a a r . O p e n k e le d o c u m e n te n n a d ie ik h em heb o p g e s tu u r d , heb ik noch telefo n isch , noch m ondeling con tact g eh ad . D M : W at is v o l g e n s u het doel van het COSTRArapport? D e n k t u d a t ee n ve rschu iving heeft plaatsgevon d en m .b .t. dat doel? J D : Ik d en k d at h et in de e erste p l a a t s d e b e d o e lin g w a s e e n d y n am iek van verandering opgang te b rengen. D at is zek er p ositief. D eze d y n a m ie k is o p gang gekom en door een doo rlich tin g van de V U B uit te v o e re n a.d .h .v . e e n ste rk te /z w a k te analyse, m et de nadruk o p d e zwakte eerd er dan op de sterkte. DM : Het C O S T R A - r a p p o r t had dus niet tot doel een strategisch beleid op te stellen ? JD: D at is h et ze k er nog niet. H et k an wel d e bedoeling zijn d at het dat w o rd t. Ik ho o p d at u it de h u id ig e d y n a m ie k een s tra te g is c h b e le id sp la n vo lg t. DM: Vindt u een sterkte/zw ak te analyse, een econ om isch e analyse dus, een goede basis om een u n i v e r s i t e i t d o o r te li c h t e n ? J D : E e n s te rk te /z w a k te a n a ly se h o eft n iet e c o n o m isch te zijn. H et h a n g t a f van d e c rite ria d ie je h a n te e r t bij h e t b e p a le n van de sterk tes en de zw aktes. Er z ijn ook an d ere criteria z o als m ateriële. Dit m o e t o o k z o z ijn . Ik d e n k bij v o o rb ee ld aan h e t h o o fd stu k o v e r o n d e rw ijs , w a a r d e e c o n o m isch e c rite ria e e rd e r o p d e ach te rg ro n d liggen en eerd er kw alitatieve criteria g eh an teerd w erden. Ik d en k d at het v o o rn a a m s te d o c u m e n t d a t w erd g e b ru ik t d e e v a lu a tie s d o o r de studenten van de cursussen zijn. In de a n d e re d e le n v an d e C O S T R A g e b eu rd e d e an aly se m issch ien wel m e e r o p b a sis v an e c o n o m isch e criteria. Ik geloof n iet d at w anneer er "sterk te/zw ak te analyse" staat d at je d ire c t m o et d e n k e n aan een e c o n o m is c h e a n a ly s e . M is s c h ie n w el als een extern stu diebureau een in tern e au d it laat u itv o eren . A ls je d a t laat d o en za l j e v lu g g er een e c o n o m is c h e a n a ly s e b e k o m e n o m d a t d ie gew oon zijn b ed rijv en do o r te lichten. M aar d at is nu ju ist het voordeel van de C O ST R A t.o.v. z o 'n stu d ieb u reau . Ik w e e t d a t de stu d en ten voor d ie p ro b lem en heel g ev o elig k u nnen zijn . Ik d en k dan o o k aan h et "m em o ran d u d u m o ver ho g er on d erw ijs". Ik v ind n iet dat het C O S T R A -ra p p o rt z ic h r e c h t s tr e e k s v e rta a lt in het to e p a s s e n van d e e c o n o m is c h e c ri t e r i a , z o a ls b ijv o o r b e e ld d e E u ro p e se C o m m issie d a t in "het m em orandum " h eeft gedaan. DM: H o e e v a lu e e r t u gl oba al g e z ie n het C O S T R A - r a p p o r t ? JD : Z o a l s quasi ie d e re e n , o n volledig. H et goede d a t erin zit is n o gm aals die dynam iek, m aar deze m o e t op gang g eh o u d en w o rden. V oor de eerste k eer in 10 ja a r w ordt e r een docum ent v erspreid d at voor ie d e re e n b e s c h ik b a a r is e n ter d is c u s s ie k o m t o p A lg e m e n e
V ergaderingen. H et m ag n iet zijn dat e r nu w o rd t g ezeg d : "W e hebben iedereen gehoord en nu d oen w e wat w e w illen". D at m ag n iet gebeuren. V o lg e n s m ij m oet er een sam envatting o p g esteld w orden van de reacties die op C O STR A zijn geuit e n d a t d an w eer ter b e sch ik k in g g esteld w o rd t van d e u n iv ersitaire gem eenschap. Z odanig kan iedereen o p de hoogte zijn van de standpunten t.o.v. elk van de veranderingen. H et C O S T R A -ra p p o rt is o n v o lle d ig o m d at er slech ts een d eel van de u n iv e r s ita ir e g e m e e n s c h a p w erd g eïnterview d. D e studenten, A T P en A A P zijn niet o f nauw elijks gehoord gew eest o f heel indirekt. De m ensen die d it docum ent hebben geschreven, zijn m ensen die w el ervaring hebben in h et beleid aan d e top. M aar ze hebben o n d e rtu ssen m issch ien een beetje de voeling m et w at er leeft aan onze u n iv e rs ite it v e rlo re n . A nderszijds hebben deze m ensen wel heel veel v o elin g m et e r w at leeft b uiten d e u n iv ersite it en in hogere o e n a k els. D a t is n a tu u rlijk o o k nuttig, m aar d at kan n iet het en ig e zijn. W at e r o n tb reek t in C O STR A zijn de m aatreg elen d ie nod ig zijn voor alle geledingen. Ik denk d at de p ro b le m e n v an d e d rie h o g e rg enoem de geled in g en d ezelfd e zijn m et e en zelfd e so o rt oo rzaak . D aar had de C O ST R A te w einig oog voor. Z o a ls t ij d e n s de A lg e m e n e V ergadering w erd gezegd, g elo o f ik n iet d a t h e t p e rs o n e e l o p d eze j n i v e r s i t e i t g e d y n a m is e e r d zal w o rden, o f h u n in ze t g ro te r zal w orden d o o r h et aan stellen van 3 o pm anagers. Ik g eloof dat m en daar n a a tre g e le n w il n em en een beetje jv e r de hoofden van de m ensen heen 2n d at h e t n iet g ezegd is d at deze succesvol zullen zijn. H et m ag daar Jus zeker n iet bij blijven. V an mij n a g e r v a n u it h et re c to ra a t een v o o r s te l k o m e n o m 3 n ie u w e to p m a n a g e rs a a n te s te lle n . D e o rg an isatie van h et recto raat gebeurt o p i n itia tie f v an d e re c to r m et goedkeuring van de Raad. DM : V i n d j e h e t ni et bi z a r dat het luik 'm a a tsch ap p elijk e ver a n k erin g' pas achteraf wordt geschreven? Zou dit deel niet e e r d e r aan de basis m oeten liggen voor men begint te spreken over s trategisch beleid? De vraag naar onze identiteit hoort sa m en m et deze m a a ts c h a p pe l ij k e v e r a n k e r i n g . D a n kan m en toch pas prioriteiten b e p a l e n . A n d e r s is da t ee n om gekeerde werking. JD: A b s o lu u t. Ik d e n k d a t we m oeten nad en k en , bij v oorbeeld o p o n d erw ijs vlak, m et w elk p rofiel we v o o r d e V U B n a a r b u ite n w illen k o m en , v o o r m en een g o e d PRbeleid kan voeren. W e m oeten daar een aantal keuzes m aken. Een aantal k euzes die voor mij kunnen gem aakt w o r d e n is d a t d e V U B een i n te r n a tio n a le u n i v e r s ite it -m o e t w o rd en d ie n ie t a lleen g ekenm erkt w o rd t d o o r h e t u its tu r e n van s tu d e n te n m a a r o o k d o o r h et o ntv an g en van stu d en ten , zow el uit de E u ro p e se a ls de D e rd e W ereldlanden. W e m o eten d aar dan n ie t a lle e n a a n d a c h t v o o r o v e r hebben m aar o o k geld en m iddelen. De ploegen die d at doen en die daar s u c c e s v o l in z ijn in h u n e ig e n n e tw erk en m o eten b eloond w orden d o o r m iddelen e n g eld e n personeel. K o rto m , d a a r m o et re k e n in g m ee g eh o u d en w o rd en in w at m en een a llo catiem o d el noem t. W e zitten in d e hoofdstad van Europa, d at is een p o ten tiee l vo o rd eel. Ik p le it er ook vo o r d at stu d en ten in elk e facu lteit cursussen aan de ULB m oeten kunnen volgen. D e KUB en Saint-Louis doen d at al. M en heeft daar ER ASM US niet v o o r n o d ig . Ik w e e t d a t d a t in som m ige faculteiten reeds kan, m aar
D e M oeial
d a t k an z e k e r nog aan g em o e d ig d w o rd en . Ik zou z e lf z o v e r durven gaan dat elke student die op de VUB a fstu d e ert é é n cu rsu s in het Frans m o et g evolgd hebben aan d e ULB. D it is iets d a t j e m e e d ra a g t en w aarm ee je later iets bent o f je nu op de arb eid sm ark t o f in het onderzoek terech t kom t. V erd er vind ik d at het n iet bij tw eetalig h eid m oet blijven. M en m o e t n a a r d rie ta lig h e id gaan anders g a a t m en naar d e hegem onie v an o fw e l h e t F ra n s o fw e l het Engels. D at m o et een quasi Europees label w orden d at elk e student die aan de VU B afstudeert, krijgt. D at is één m o g e lijk e k e u z e d ie w e zouden kunnen m aken. Een andere keuze is het bevorden van in ter- o f tra n sd isc ip lin a rite it. D aar m e r k t m e n d a t d e k la s s ie k e o n d e r z o e k s s tr u c tu r e n z o a ls het N F W O d a a r n iet zo v e el oog voor hebben o m d at m en d a a r altijd tussen tw ee c o m m issies tere c h t kom t. De V U B zou d aar bij voo rb eeld m ee r aandacht aan kunnen besteden. E r w ordt veel gescherm d m et het feit d a t w e vrijzin n ig zijn m aar uit zich d at dan o o k in o ns onderzoek. W ordt h ie r aan o n d e rz o e k g edaan d a t op andere universiteiten niet gebeurt? Ik w eet dat niet. In de N atuurkunde gaat m en d at m isschien niet m erken, m aar in b ij v o o r b e e ld d e H u m a n e W etenschappen zal d a t w el duidelijk zijn. M aar is d at effectief wel zo? D at zou on d erzo ch t m oeten worden. M e n m o e t h e t le v e n o p d e u n iv ersite it laten a ansluiten o p het so cio -cu ltu rele leven in B ru ssel en n ie t a lle e n op de V la a m s e a a n w e z ig h e id . B r u s s e l is e e n in te rn a tio n a le s ta d . H e t V la a m se asp ect is w el een interessant aspect nam elijk h et lev en als een culturele m inderheid in een grootstad. DM: De VUB is de un iversiteit van het Vrij O nderzoek. Ervaart u het p r i n c i p e in uw on d e r z o e k ? JD: Ik heb veel p roblem en m et de term V rij O nderzoek. O m dat het voor m ij helem aal n iet d u idelijk is welke lading de vlag dekt. Als het gaat over d e leuze van P oincarré d an den k ik d a t d ie le u z e in h a a r h isto risc h e co n te x t n a tu u rlijk in zekere zin een b e tek en is heeft, m aar ik gelo o f niet dat ze die betekenis nog kan hebben. H et feit dat h et denken zich niet m ag o n d e r w e r p e n ,... is z in lo o s g e w o rd en . H et d e n k e n m o et zich v o lg e n s m ij o n d e rw e rp e n aan w aarden en aan oordelen. M aar het m o et de goede w aarden en oordelen kiezen. W e m oeten ju is t d e discussie g aan voeren ro n d w elke waarden we v o o r o p w ille n s te l le n in o n s o nderzo ek en onderw ijs. Dan kan het denken z ic h daar w el aan o n d erw erp en . M aar m en m o et daar e e n v rije d is c u s s ie o v e r k u n n e n v o e re n . DM: O n tb reek t d ie d is cu ss ie sfe e r en -m entaliteit niet ee n beetj e aan d e VU B? JD: Ja, d a t is ab so lu u t iets dat kan verbeterd w orden. M en zou - ik ga nu ideeën spuien d ie ik van anderen heb - iets k u n n e n o rg an ise re n als een " s tu d iu m G e n e r a le " w a a r a lle studenten naar toe kunnen kom en en w aar ee rst een uiteenzetting gegeven w o rd t o ver een onderw erp en daarna in de au la o f in een k leinere groep eens gediscussieerd kan w orden over d a t so o rt p ro b lem en. D at m oet dan gaan o v e r p ro b lem en die aansluiten b ij d e a c tu a lite it. D e E u ro p e se eenm aking kan er een voorbeeld van zijn, oo k racism e, lezingen die m eer a a n s lu ite n b ij de e x a c te w eten sch ap p en ... . Dan m oet e r ook g e z o rg d w o rd e n d a t stu d en ten en v o rsers o p die ogenblikken vrij zijn om n a a r d ie a ctiviteiten te- kunnen g aan . (vervolg
1 2 d e ja a r g a n g - n u m m e r 9
op
-
pagina
3)
2 2 m a a rt 1 9 9 5
D e M oeial (vervolg
van
pagina
2)
DM: B iedt het COSTRArapport enige oplossin gen voor de specifieke problemen w a a r d e A A P - g e l e d i n g m ee te k a m p e n h e e ft ? Ik d e n k da n vooral aan de loop b aan vooru itzich ten , die b i j z o n d e r s o m b e r z i j n (en ik d r u k mij no g z w a k j e s uit). JD: N een , m ijn v ree s is d a t het p ro b le e m d e V U B o v e rs tijg t. H et e n ig e w a t w e k u n n e n d o e n is o p p ositie voeren naar buiten uit. Als j e k ijk t naar d e c ijfers d ie bekend zijn in de rapporten van de V L aam se In teruniversitaire Raad, d an zie n w e d a t de V laam se stu d entenbevolking d e laa tste tie n j a a r a a n g eg ro e id is m et ten m in ste 10 0 0 0 studenten. D ezelfde laatste 10 ja a r is e r daling m et m e e r d an 100 e e n h ed e n , een daling van het A TP en een daling van het A A P op d e w erkingstoelagen. De p e rs p e c tie v e n z ij n in d e r d a a d m o e ilijk e r gew o rd e n o m w ille van tw e e oorzaken. T e n e erste is e r het c o n tin u e b e z u in ig in g s b e le id . E lke nieuw e m aa tre g e l is im m ers gericht op d e bep erk in g van d e uitgaven. T e n tw e e d e -m a a r d it is m in d e r b e la n g r ijk - z itte n w e m e t e e n o n g e lijk e lee ftijd sv e rd e lin g in h e t p e rs o n e e l, g e z ie n d e s p e c ifie k e situatie van de V U B . V andaar d a t ik s te l d a t d e b e p e rk in g v a n d e d o o rs tr o m in g s m o g e lijk h e d e n van Z A P , A T P en A A P allen d ezelfd e o o rsp ro n g he b b e n . O o k h e t Z A P, ho ew el ze vastbenoem d z ijn, w ordt geco n fro n teerd m et die problem en, ge z ie n ze n aast het u itb o u w en van éé n o f a n d e r p ro je c t e v e n ee n s op z o e k m o ete n g a a n n a a r (ex te rn e ) kredieten. D eze ja c h t naar kredieten, ru sh n a a r p u b lic a tie s, n e e m t enorm veel tijd in beslag. Een d ien st krijg t d an een part-tim e se cre ta re sse m aar d ie z it d a n o o k in e e n o n z e k ere situatie. Ik den k dat het ATP van deze ten d e n s e veneens een sla c h to ffe r is en het A A P ze lfs o p een scherpere m an ie r. O p é é n o f an d ere m an ie r b evordert d it de m entaliteit van laatm ij -m ij n -d in g -d o e n , laa t-m ij -m ij nd o c to ra a t-h a le n . M en m ag d a t de m ensen n iet k w a lijk nem en. Indien e r aan bovengenoem de tendens niets g ebeurt, d an is h e t w e rk n a tuurlijk dem otiverend. M en kan d it voor een deel verhelpen d oor te evolueren naar andere stru ctu ren voor de V U B m et m eer in sp ra a k , m aar het fin a n c ie rin g s p ro b le e m is d a a rm e e n iet van d e baan. DM : Is er al ee n s ig n a a l van hogeruit gekom en om deze g l o b a l e p r o b l e m a t i e k v a n het A A P op te losse n? J D : W at e r geb e u rt is d a t m en de p u n ctuele p roblem en pro b ee rt o p te lo s s e n o m d e s it u a ti e w a t te verbeteren. Ik d e n k d a t d e rector en v ice -re c to r "onderzoek" oog hebben v o o r e e n a an tal pro b le m en van het A A P en van h et B ijzonder AAP. M aar b u ite n h e t b e h e re n v a n d e z e p u n c tu e le pro b le m en en het o p-deta fe lk lo p p e n z ie ik w e in ig ru im te v oor het beleid aan de V U B o m iets te doen. D M : In d e C O S T R A w o r d t v e r w e z e n n a a r het o p l e i d ë n van de doctoraatsstu denten. V i n d t u d a t het i n v o e r e n van een v e r p l i c h t e doctoraatsop leid in g die de nodige fin a n ciële m id d ele n m et zich m eebrengt een o p l o s s i n g k a n zij n? JD: D e d o c to ra a ts o p le id in g is e r altijd gekom en om dat er financiering v oorhanden w as. Ik den k d at e r ook k w a lita tie v e a rg u m e n te n z ijn om v o o r e e n d o c to r a a ts o p le id in g te p leiten . W e m oeten c o n stateren dat een g ro o t d eel van d e vo rsers niet kan d o o rstro m e n b in n e n de u n iv ersite it. B u iten de e rv a rin g die ze hebben b in n e n een g e s p e c ia lis e e r d d o m e in z o u h e t
D e M o e ia l
1 2 d e ja a rg a n g
-
m is s c h ie n g o e d z ijn d a t zij een a a n ta l v a a r d i g h e id e n - ’s k i l l s 'o n tw ik k ele n m aa r o o k in tu ssen een bred e v isie o n tw ik k eld e n d ie hun m eer kansen g e e ft op de a rb e id s m a rk t. E en do c to ra a tso p leid in g k an o o k passen in h et k a d e r v an h e t b ijstq re n van m en sen d ie bij v o o rb eeld p roblem en hebben m et hun prom otor. D it doe je w el n iet d o o r een p ro g ram m a o p te ste lle n van zestig stu d iep u n ten , d at is d e c r e te r ij. Ik ben a p rio ri n iet tegen e e n d o c to ra a tso p leid in g m aar het h a n g t a f van de inhoud d ie m en era a n g eeft. H et m o et n ie t a lleen gaan o v e r een s p e cia lisa tie en een aan tal v a a rd ig h ed en m aa r h et m o et oo k een verbreding aanbieden. D M : In d e C O S T R A w o r d t g e s p r o k e n o v e r 'l e r e n l ez e n' en ' le r e n s c h r i j v e n ’. V i n d t u di t ni et b e t u tt e le n d ? JD: N een , ik zie d it e e rd e r in het k a d e r v a n h e t c re ë r e n v an een d is c u s s ie c u ltu u r, n a m e l ij k de s tu d e n te n d e a a n z e t g e v e n om b ro n n e n te g a a n ra a d p le g e n en w e te n sc h a p p e lijk e w e rk e n te leren lezen e n te v erw erk en -en d it vanaf h e t b e g in v a n h u n s tu d ie s in de p laats van e x c a th e d ra c u rsu sse n te la te n v o lg e n . D it is n a tu u r lijk m oeilijk in de kandidatuursjaren waar m en m et grote, g roepen zit. V andaar dat m en m is s c h ie n a n d e re w erkvorm en m eer m oet integreren en afstappen van de regeltjes die m en de a fg e lo p e n ja r e n o v e ra l in g ev o e rd h e e ft: z o v e el u ren w e rk c o lle g e + z o v e el u ren h o o r-c o lle g e + zoveel u ren p ra c tic u m = zoveel stu d iep u n ten . DM : In d e C O S T R A w o r d t i m p l i c i e t g e p l e i t om m e e te lopen in de E uropese (k ad er)p rogram m a's. W at vindt u van d erg elijk e politiek die n a t u u r l i j k z ij n fin a n ciële w eersla g heeft m a a r o o k z ijn p e r v e r s e ffe c t, n a m e l i j k d a t o n d e r z o e k e n d ie niet passen in kader p r o g r a m m a ' s m i n d e r m id d e l e n toegekend krijgen? JD: H e t p ro b le e m m e t E u ro p e se o n d erzo ek sp ro g ram m a's is n et zoals h e t w e t e n s c h a p s b e le id v a n d e V laam se reg erin g d at h et z e er sterk g e ric h t is o p o n d e rz o e k e n m et eco n o m isch e fin aliteiten . A nderzijds is d a t een ex te rn geg ev en w aar w e m ee leven o f w e nu w illen o f niet. Ik den k d u s dat w e een onderzoeksbeleid m o ete n heb b en d a t d ie ploegen die d a a r k u n n e n o p in sp elen m ax im ale o n d e rste u n in g geven en hun toe te s ta a n d a a rin s u c c e s v o l te z ijn . A n d e r z ijd s m o e t e r b in n e n de u n i v e r s i t e i t e e n c o m p e n s e re n d o n d e rz o e k s b e le id g e v o e rd w o rd en m aar d a t zal n oodzakelijkerw ijs toch k l e i n s c h a l i g e r z ijn v ia a n d e re m id d e len w aar d an ju is t de andere criteria gehandhaafd worden. D M : In d e C O S T R A w o r d t 'm iddle-m a na g em ent' v o o r g e ste ld a ls een o p l o s s i n g v o o r de s t r u c t u r e le p r o b l e m e n van d e V U B . W at is u w m e n i n g hi ero ve r? JD: D e m id d le -m a n a g e m e n t s tr u c tu u r is . e e n tw e e s n ijd e n d e s tr u c tu u r . Ik z o u d a n o o k n ie t a k k o o rd k u n n e n g a a n m e t een o p s p lits in g v an d e u n iv e rs ite it in d rie d e le n , w aar 'L ife S cien ces' de rijk ste zou zijn. Ik ben n iet bereid te le v e n o p e e n u n iv e r s ite it w a a r so lid a riteit gedicteerd w ordt d o o r de rijk s te n , z e k er n iet als d a t g eb e u rt v a n u it een c o rp o r a tis tis c h e in g e s te ld h e id . W a t nu p re c ie s de stru ctu u r van de V U B m o et w orden, d a a r b en ik nog n iet h elem aal uit. D ie d isc u s s ie m o e t z e k er g ev o erd w o rd e n . I k g e lo o f d a t d e m e e st re a lis tis c h e m o g e lijk h e id v o o r de ee rstk o m e n d e 15 ja a r een ev o lu tie naar een stru ctu u r van vakgroepen en facu lteiten is.
n u m m e r 9 - 2 2 m a a rt 1 9 9 5
DM: W a t za l de h o u d in g van d e A A P - g e l e d i n g z ij n in de R a a d v a n B e s t u u r t .a . v . de COSTRA? JD: E r is een beetje verw arring over hoe de dynam iek die m et de CO STR A o p g ang is gebracht, v o o rtg ezet kan w o rden. D e houding zal zek er zijn d a t w e g een voldoening nem en m et e n k e l d rie to p b e n o e m in g e n . H et m oet in een breder kader passen, een so o rt 'g lo b aal p lan ’. E r is v o o r het o g e n b lik d u id e lijk v raa g n a a r de tim ing van het verdere verlo o p van de discussie. DM: Ik d a n k gesprek. (HA)
De
u
voor
dit
stu d e n te n
J o D e Ro: Ik k a n m is s c h ie n bo n d ig sam e n v a tte n w a t er in de te k s t " o p m e r k in g e n van de stu d e n te n v erteg e n w o o rd ig e rs in de RvB i.v.m . een stateg isch plan voor d e V U B " staat. (D e ze te k s t sam en m et een aantal a n d ere lig t te inzage in "D e M o e ia l" n v d r .) Z o a ls duidelijk u it de titel blijkt, w illen wij niet de toer opgaan om de CO STR A te bespreken als de C O ST R A . Onze tek st g a a t ov er o p m erk in g en i.v.m . s tra te g is c h b eleid . W ij w ille n de d iscu ssie iets m eer open trekken. Er b estaan een aantal red en en w aarom w ij n ie t w ille n sp re k e n o v e r de C O STR A . Een eerste is het feit dat in d e C O S T R A 4 "ém inences grises" z e te len . W ijsh e id k o m t w e lisw aa r m et jare n , m aar dan m oeten de leden v an d e rg e lijk e c o m m iss ie u it de v e rs c h ille n d e g e le d in g e n k o m en . D rie g e le d in g e n w e rd e n to ta a l genegeerd. Dit heeft o.a. geresulteerd in het feit d at er n iet gesproken werd o v e r o n z e b a sis p rin c ip e s , d a t de sociale secto r n iet ter sprake kwam . In dit geval gaat h et bovendien om 4 m en sen die jaren lang h et beleid op de VU B bepaald hebben. H et is zeker n iet onze bedoeling o m de dynam iek te stoppen. D ie d y n am iek is o.m . te w ijte n aan h et n ie u w e o rg a n ie k sta tu u t, m aar v o o ral aan d e k om st van d e nieuw e rector, die nog o p veel k red iet kan rekenen. D e discussie die w ij e e rst w illen v o eren , g aat o v e r o n z e h u id ig e id e n tite it als V rije U n iv e rsite it B ru ssel. W ij halen dan o o k in o n ze tekst h e t stan d p u n t van d e V U B ov er h et "m em orandum on h ig h er education” aan, o o k al om dat e r s le c h ts w e in ig e n in d e R vB o v e rb lijv e n , d ie e r in '9 2 ree d s zetelden. V ragen als w ie w e zijn, w at onze h o u d in g is t.o .v . bv. e c o n o m is c h e b e la n g e n g r o e p e n , andersd en k en d en , racism e,... kom en v oor vragen o ver d e interne structuur v an d eze universiteit. O f m en nu e v alu aties d o e t van de e v a lu a tie s , v e r b e te rin g v a n de lerarenopleiding, een p aar gebouw en b ijz e t,.... d a t is tak tiek , d it is iets d a t noodzakelijk m o et volgen en dus z e k er geen strategie. In o n ze tek st zijn e r een aan tal p u n ten w aar w e d iep er o p in zijn gegaan. Zo zijn er v o o r o n s 5 b e la n g rijk e p ijle rs : o n d e r w ij s , o n d e r z o e k , s o c ia a l b e le id , c o m m u n ic a tie en b o u w p o litie k . D it is v o o r o n s de c h ro n o lo g ie d ie w ij w i l le n v e rd e d ig e n . In o n z e te k s t z itte n w a a rs c h ijn lijk w e l m an k e m e n te n , m a a r w ij had d en d a a r o o k n iet a n d e rh a lf ja a r tijd vo o r. H et is een eerlijk e tek st zo n d er bijbedoelingen, o n tsta a n o .a. u it v o o rb e re id e n d e g e s p re k k e n m e t m e n s e n u it de " p o litie k e c o m m iss ie " .
v o o rb ere id e n d e v e rg a d e rin g e n m et m e n s e n u it a n d e re g e le d in g e n , d o c u m e n te n ........
DM : W a a r ka n u zic h vi nde n in h e t C O S T R A - r a p p o r t e n w at st u it u tege n de borst? JD R: W e h e b b e n h e e l d u id e lijk gezegd d a t m en C O STR A m oet gelijk stellen m et een d er welke tek st d ie de b e d o e lin g h e e f t d e z a k e n te e v a lu e re n . Z o w o rd t al ja r e n in v erslag en van d e o n derw ijsraad o ver d e k w a lite it v an h e t o n d e rw ijs gesproken. D aar w erden de evaluaties o p d e k o rre l g en o m en . O fsc h o o n v e r s c h i ll e n d e m e n s e n m ij d e w e te n sc h a p p e lijk e w aard e van de e v a lu a tie s z e lf h e b b e n b e v e stig d , s c h e e lt e r w el iets m et d e tim in g w a a rm e e d e e v a lu a tie s w o rd e n a fg en o m en , nl. op h et m o m en t dat reeds v e le s tu d e n te n hebben a fg e h a a k t. D e b e o o rd e lin g o p de tak en e n d e ex am en s zijn dan n iet g e b e u rd . H o o rc o lle g e s, tak e n en exam ens v o rm en één logisch geheel d a t d a n o o k als d u sd a n ig m o et worden geëvalueerd. B e la n g rijk m et C O S T R A is d a t de stu d e n te n , h et A A P e n h e t A T P v rag e n d e p artij zijn o m d in g en te veranderen. In deze geledingen w ordt n ie t g e d a c h t d a t v e ra n d e rin g e n n o o d zak elijk slech t zouden zijn. Het b este van h e t C O S T R A -ra p p o rt is m isschien w el d at e r zo een m om ent g e c r e ë e r d w o r d t. D a t b v . d e v o o rz itte r van de CO STRA, p ro fesso r V an G een, sc h rijft d at het k a n d id a t u u r s o n d e r w i js in z ijn fac u lte it b ed ro e v e n d is, d at k an ik w aard eren . W el is het m ijn m ening d a t m en n ie t é é n m aa n d n a het bekend m aken v a n d e r g e l ij k d o c u m e n t p lo ts b e slissin g e n g aat nem en. M en m oet een signaal sturen naar de basis en m en m oet de m ensen d e tijd gev en d in g en o p te lossen, zonder d a t e r veel geld m ee gem oeid is. M en kan d e V U B vergelijken m et een auto. Nu gaat m en e r vooraan nieu w e sp o ile rs o p z e tte n (PR ), een nieu w e ch au ffeu r in steken v o o r de a d m in is tr a tie , een b e e tje "verbouw en", m aar w at ze vergeten is d at e r een stu u r ontbreekt. DM: O k é , m a a r u he e ft nog alti jd w e i n i g g e z e g d o v e r het r a p p o r t ze lf. JDR: Z o a ls ju llie g ezeg d hebben, m erkt m en duidelijk d a t de C O STR A een a a n ta l m a n a g e m e n tte r m e n aa n h aa lt. D e s p e c ific ite it van een universiteit en zek er van de VU B kan m en n iet zom aar vergelijken m et iets anders. D e C O ST R A heeft een verw achting g e c re ë e rd , m aa r ze z ijn n ie t diep
g en o eg gegaan. D aarom hebben wij e n k e l p rin c ip ië le k ritie k geg ev en . W e heb b en e e n aantal d in g en naar v o o r gesch o v en w aarover w e w illen p ra te n , ste u n e n d e o p e e n a a n ta l b a s is p rin c ip e s . H et is e v id e n t d a t w a n n e e r w e o v e r on d e rw ijs w illen praten w e o o k de 13 o f 14 bladzijden d ie C O S T R A e ra a n w ijdt, z u lle n lezen . O v e r o n d e rz o e k w il ik m ij m inder graag uitten, m aar w e hebben dan w el een a a n ta l p rin c ip ië le stan d p u n ten o v e r d eze m aterie ingenom en o m de ra a k v la k k e n tu sse n o n d e rz o e k en o n d e rw ijs te b e n a d ru k k e n . In het C O S T R A -ra p p o rt w o rd e n b e id e n tev e e l o p g e d e eld . E ig e n lijk h ad de C O S T R A e e n d o o rlo p e n d e te k st m o e te n z ijn . E r z ijn z o v e e l o v e rlap p in g en die niet in die vakjes p a s se n . DM: M eent u dus dat de eenheid on d erzo ek -o n d erw ijs door de COSTRA d o o r de keuze van opsp litsin g in versch illen d e hoofdstu kken, wordt ontkend? J DR : Ik z it in een fac u lte it w aar zo g ezeg d w einig o n d erzoek gebeurt. N o c h thans zijn er in m ijn richting, c o m m u n ic a tie , v e e l z a k e n w a a r o n d e rz o e k en o n d e rw ijs s a m e n v a lle n . D e in p a s s in g van o n d erzo ek in h et onderw ijs k an veel v ro e g e r g e b e u re n en n ie t a lle e n w an n eer m en een thesis m aakt. W ant d a t is v o o r de m ensen het eerste en e n ig e m o m e n t w aarop d it gebeurt. M en m o e t m en sen leren v a n a f het b e g in een " w e t e n s c h a p p e lijk e c u ltu u r" aan te k w e k e n , te leren k ritisc h d e n k e n ,........ In de C O ST R A w ordt ook gesproken o v e r b o u w p o litiek. Indien de V U B een huis in Sint N iklaas bezit, m aar n iet nodig heeft o f een boom gaard in S in t-G e n e siu s R ode. m o et m en d al v e rk o p e n en het g e ld h ie r in v este re n . W at h et b este v o o r de V U B zo u z ijn is d a t d e rg e lijk e d o s s ie rs als C O S T R A n ie t m ee r nodig zouden zijn. D M : B e n t u van m e n i n g dat een groot deel van de studenten, m aar ook de p roffen , a ssisten ten en ATPers hun v o elin g en b etro k k en h eid m et de universiteit verloren hebben? JDR: Ik denk dat a lle v e rte g e n w o o rd ig e rs w el te kam p en heb b en m et h e tz e lfd e d ile m m a . Je m o e t je tijd b e ste d e n tu sse n een v e rte g e n w o o rd ig e n d e f u n c tie , je s tu d ie en j e o n d e rz o e k , e n het (vervolg
op
pagina
5)
Rechtzetting op "De Costra" in De Moeial 6-7, 16/02/95, p. 5 e.v. A lgem een zou ik w illen stellen d at "de costra" een ontw erp is dat eenm aal werd besproken o p de R aad van B estuur zijnde 14 februari 1995. T ijdens deze Raad van B e stu u r w erd en g eg e v en s a a n g eb ra c h t d ie h eb b en aa n g eto o o n d d at b epaalde onderdelen van "de costra" onjuist zijn. Uit deze gegevens die nadien oo k sch riftelijk w erden o v erg em aak t aan dhr. V o o rzitter en M evr. d e R ector zal u kunnen afleiden d a t uw o n d ersteuning "deze p ijn lijke constatatie w ordt hopelijk door het nieuw e beleid verholpen" (D M , nr. 6-7, p.7) voorbarig is en zeer p ijn lijk v o o r d iv erse perso n eelsled en . In naam van de personeelsleden van de financiële d iensten en als vertegenw oordiger ATP binnen de R aad van Bestuur. Leon V A N G O I T S E N H O V E N Wij w illen eerst bevestigen d at d e inform atie, die u ons heeft overgem aakt, aangaande de fouten d ie geslopen zijn in het C O STR A -rapport correct is. Wij danken u dank voor h et opsturen van de nodige inform atie. H ieruit bleek duidelijk dat in tegenstelling m et w at in het C O STR A -rapport verm eld w ordt aangaande de onduidelijkheid ov er de financiële m iddelen van de V U B, op dat vlak wel degelijk duidelijkheid bestaat. W ij zijn dan o o k zeer blij m et uw reactie zodat eventuele m isverstanden uit de wereld verholpen w orden. Dit m isverstand is evenw el te w ijten aan een com m unicatieprobleem : m ensen op het hoogste niveau kennen blijkbaar z e lf bepaalde gegevens niet; wij hebben deze gegevens uit de C ostra-rapport gehaald. De bedoeling van het desbetreffend artikel was zek er niet iem and van de ATP-geleding m et de vinger te w ijzen, m aar poogde enkel een analyse van h et C O ST R A -rapport te zijn. De
R ed ac tie
3
D e M o eia l
"K nappe artsen wens ik, de rest is b ullsh it!": het relaas van een avondje debateren rond de numerus clausus in de geneeskunde. Op dinsd a g 7 m a a rt 1995 organiseerde d e G eneeskundige K ring in Jette een d e b a t o m tre n t d e stu d e ntenbeperkin g in de g eneeskunde. A a n w ezig en w aren Dr. B eckers (vo o rzitte r B VA S), Prof. Dr. Van Cam p (decaan fa c u lte it G&F), se n a to r T a v e m ie r (A G A L E V ), stu d e n t V anagt (vo o rzitte r W S ) , Dr. G oderis ( g e n e e s k u n d e v o o r h e t V o lk) m o d e r a to r P o ls p o e l en e e n ta c h tig ta l toehoorders. O p v allend w as o o k h ie r w e e r de afw ezig h eid van m in ister (onder v o o rb eh o u d ) V andenbossche o f van een a n d e r verte g e n w o o rd ig e r van het m in isterie van O nderw ijs. Knappe
a r ts e n
en
s tu d e n te n
H et w a s D r. B e c k e rs d ie van w al m o c h t s te k e n . D eze m e rk w a a rd ig e m an pleit reeds m ee r dan tw intig ja a r voor d e in v o erin g van een num eru s c la u su s in d e g e n e esk u n d e o m de 'p le to ra ' (h e t ove ra a n b o d aan artsen) tegen te gaan. V olgens B eckers heeft d e p l e t o r a to t g e v o lg d a t h e t ge m id d e ld in k o m e n v an d e artsen daalt. H et b etoog v an D r. B eckers is g e e n s z in s in g e g e v e n door c o rp o ra tis tis c h e re fle x e n . Integendeel, hij s p re e k t in het belang van de studenten. H ij v indt het zonde dat m ensen zeven ja re n van hun leven z o u d e n o p o ffe re n o m d an ro n d te m oeten kom en m e t een hongerloon. En verm its geneeskunde-studies door B e c k e rs h e rle id w o rd e n to t een 'u n iv e rsita ire b e ro e p s-o p le id in g ' zijn er geen u itw e g m o g e lijk h e d e n v oo r pas afg e stu d ee rd e artsen o m d at deze m ensen d o o r hun op leid in g 'so cia a l ge h a n d ic a p t z ijn ’. Dr. B eckers d e n k t niet alleen aan d e studenten, hij denkt ook aan d e patiënt, w ant natuurlijk is het zo d a t een teveel aan artse n een n e g a tie v e in v lo e d h e e f t o p d e k w a lite it v an d e z o rg v e rstre k k in g . O m al d eze red en en , overg o ten m et e e n fila n tro p is c h s a u sje , p le it Dr. B e c k e rs v o o r d e inv o erin g v an een n u m e ru s c la u s u s ( o f fix u s) in de geneeskunde, w an t zegt hij : "Knappe artsen w ens ik, d e rest is bullshit!" P rof. D r. V a n C a m p ging ten dele a k k o o rd m e t D r. B e c k e rs , m a a r tra c h tte te n u a n c e re n . V o lg e n s de d ecaan k an n ie t o n tk en d w oden dat een deel van d e pleid o o ien v oor een stu d e n te n b ep e rk in g ge v o e rd w orden door b e la n g e n g ro e p e n (artse n sy n d ica te n en ziekenfondsen ). A fg e z ie n van d e z e nu a n c e s c h aa rt Prof. Dr. V an C am p zic h a chter Dr. B eckers. Hij stelt dat de kw aliteit van de opleiding d a a lt als gevolg van het (te ) g ro o t a a n ta l s tu d e n te n . V a n C a m p g a a t e c h te r n o g v e rd e r. V o lg e n s hem zo u e r w e rk gem aak t m o ete n w o rd e n v an e e n a lg em en e num erus clausus o f een a n dere vorm van s tu d e n te n b e p e r k in g (b v . o r ie n te rin g s p ro e f, in g a n g se x a m e n ,...). Hij s te lt nl. dat e r m en se n zijn die n iet g eschikt zijn om u n iv e r s ita ir e s tu d ie s a a n te v a tte n ; h e t is d u s b e te r v o o r d ie m e n s e n d a t z e u i tk ijk e n n a a r s tu d ie m o g e lijk -h e d e n d ie h en w el liggen. O m B eckers te parafraseren : "K nappe studenten w ens ik, d e rest is b u lls h it! '. Knappe
studies
en
tes te n.
D e 'bullshit' w aar de heren B eckers en V a n C a m p h e t o v e r h e b b e n w erd v e rw o o rd d o o r d e 'n a ïe v e w e re ld v e rb e te ra a rs' T a v e rn ie r, V a n a g t en G oderis. V o lg e n s D r. G o d e ris w o rd t het p le id o o i v o o r e e n n u m eru s cla u su s g e v o e rd door c o rp o ra tis tis c h e o r g a n is a tie s (a r ts e n s y n d ic a te n en z ie k e n fo n d se n ) d ie u it e ig e n b e lan g h a n d e le n e n d o o r (m u ltin a tio n a le ) E u ro p e se bed rijv en , die o n d e r m eer a rb e id s k ra c h te n w ensen d ie afg e stem d z ijn op de n o den van de in d u strie . E e n n u m eru s c la u s u s is
v o o r G o d e ris o n aa n v aa rd b a a r om dat h e t d e d e m o c r a tis e r in g v a n h e t o n d erw ijs in g ev aar b ren g t en o m d at de s o c ia le o n g e lijk h e id e r d o o r b ev estig d en v ersterk t wordt. O o k d e V e re n ig in g v o o r V laam se Studenten ( W S ) k a n t zich bij m onde van haar v o o r z itte r V anagt p r in c ip ie e l te g e n e lk e s t u d e n t e n b e p e r k e n d e m a a tre g e l. I n d ie n e r p ro b le m e n z ijn in d e gezondheiszorg dan m oeten d ie in die secto r o p g e lo st w o rd en e n n iet in de sector onderw ijs. V olgens V an ag t (en zijn m ed e stan d e rs) b e s ta a t e r geen en k e le stu d ie d ie a a n to o n t d a t een g ro o t a a n ta l a rts e n e e n g ro te re g ezondheidsconsum ptie m et zich m ee zou b ren g e n . In te g e n d e el, w an n eer we h et p e rc e n tag e van h et B elgisch B B P d a t aan d e g e z o n d h eid sz o rg besteed w o rd t, v erg elijk en m et o n ze buurlanden (w aar e r w el een num erus c la u su s is!) d a n b lijk t d a t B e lg ie m in d e r u itg e e ft d a n N e d e rla n d , D u itslan d o f F ra n k rijk . D e o o rzaak van d e s tijg e n d e k o s te n in de g e z o n d h e id s z o rg m o e t n ie t zo z ee r g e z o ch t w o rd en in h e t g ro o t aan tal artsen (1 p er 271 inw oners), m aar wel in d e to e n a m e v a n d e n ie u w e te c h n o lo g ie e n (d ie z e e r k o s te lijk z ijn ) , e e n o v e rc o n s u m p tie aan g en e esm id d e le n , d e v erg rijz in g van de bev o lk in g , etc. H et a rg u m en t als zou e e n g ro o t aantal artsen (door het f e it d a t z e m in d e r p a tië n te n o p c o n su lta tie k rijg e n ) d e k w a lite it van d e z o rg e n v e rs tre k k in g d o e n d a le n w o rd t e v e n m in a a n g e to o n d d o o r w e te n sc h a p p e lijk o n d e rz o e k . V o o r hetzelfde geld kan m en stellen d at een k lein e r a an tal p a tië n te n de k w aliteit ten go ed e k o m t (d o o r het feit d at de arts m eer tijd p er p atië n t heeft). M et a n d e re w o o rd e n : "K n a p p e stu d ie s w ens ik, de rest is bullshit!". S en ato r T a v e rn ie r slo o t zich aan bij w at d e h eren V an A g t en G o d eris zeiden. D aaren b o v en steld e hij zich d e v ra a g o p w e lk e b a s is m en s tu d e n te n d e to e g a n g to t e e n (g en e e sk u n d e )stu d ie kan o n tzeg g en . V olgens hem bestaan e r g een enkele (o b jectiev e) test d ie to ela a t te m eten o f iem a n d g e s c h ik t is v o o r een b ep aald e o pleiding. Prof. Dr. V an Cam p begon d aarop het standpunt van de decanen (G & F) in de V 1IR u ite e n te z e tt e n . D e z e e x c e lle n tie s z itte n zic h re e d s een tijdje het hoofd te breken o ver hoe de n u m e ru s c la u s u s in g e v o e rd m o et w orden (w aarom v inden ze blijkbaar n iet b e la n g rijk o f m issc h ie n w el te m o eilijk ). D e d e c an e n h eb b en een a a n ta l v o o r s te lle n g e fo rm u -le e rd : o r ië n te r in g s p r o e f v o o r d e e e rs te k a n d id a tu u r o f 'to elatin g sex am en ' na de e e rs te o f d e d e rd e k an d id atu u r. In h o u d elijk zouden d eze 'exam ens' er als v o lg t u itz ien : h e t sa m e n v a tte n van een voorgedragen tekst, m ultiple c h o ic e w is k u n d e , s c h e ik u n d e o f fy sica naar keuze, aarderijkskunde o f g esch ied en is naar k eu ze e n Frans o f E ngels n aar keuze. O p basis hiervan d e n k e n d e d e c an e n d u s te k u n n en
(vervolg op pagina 8)
Nationale betoging woensdag 22 maart om 14u00 te Brussel (Noord-station) VVS-standpunt U itre k se l u it d e co n g re sre so lu tie s (10 d ecem ber 1994) ... D em ocratiseren van het onderwijs is a a n iedereen h e t recht g even het on d erw ijs van zijn o f h a a r keu ze en a anleg te vo lg en zo n d e r fin a n c ië le o f andere drempels... ... AR T . 13 van h e t in tern a tio n a a l v e rd ra g v a n d e U N O u it 1969, g e r a tific e e r d in 1 9 8 1 d o o r de B e lg is c h e S ta a t zeg t: 'Het hoger o n d e r w i j s d i e n t d o o r m id d el van alle passende m aatregelen en in het bijzond er door geleid elijk e invoering van kosteloos o n d e r w i j s , v o o r e e n i e d e r op basis van bekw aam heid g eleidelijk to egan kelijk te w o r d e n gema ak t.' D it e n g a g e e r t de B e lg isch e S ta a t -en d us ook de V laam se R eg erin g - te streven n a a r k o stelo o s h o g er onderw ijs. D it sta a t f e l in co n tra st m et de hoge s tu d ie k o s t h e d e n te n d a g e . D e realiteit is dat studeren aan het hoger o n d e r w i js e e n s te e d s h o g e r e fin a n c ië le inspanning vraagt, w a t in s te r k e te g e n s p r a a k is m e t de dem o cra tiserin g sg ed a ch te. M en kan v o ld o e n d e sy m p to m e n a a n h a len . Sinds v ijf ja a r is het aantal studenten g e s te g e n in te g e n s te llin g to t hel a a n ta l verleende stu diebeurzen, dat s terk g edaald is. D e criteria voor het b e h a le n van e e n s tu d ie b e u rs zijn veel te hoog gew orden. H ierin m oet d r in g e n d v e ra n d erin g ko m en. H et voortd uren d verhogen va n h e t i n s c h r i j v i n g s g e l d is een ander s y m p t o o m . W e b lijv e n s tr e v e n n a a r k o ste lo o s o n d erw ijs, w a t o o k een a fsc h a ffin g van de in sc h rijv in g sg e ld e n inhoudt...
I. Tegen de verho gingen van de in schrijvingsgelden H e t is d u id e lijk d a t w e d e v o o r o p g e s te ld e v e rh o g in g e n g e e n s z in s k u n n e n a a n v a a r d e n , a a n g ez ie n z e reg e lre c h t in d ru isen teg e n de d em o c ra tiserin g van het o n d e rw ijs.
S ituatieschets Sinds 2 acad em iejaren , en d it naar aanleiding van h et H O B U -decreet, is m en in de v e rs c h ille n d e H O B U instellingen m et een opaanvaardbare v e rh o g in g v a n d e in s c h r ijv in g s g e ld e n b ezig . T w ee acad em iejaren geleden bedroeg d it gem iddeld 5.000 B E F in de H O L T -in ste llin g e n en w erd e r totdantoe zelfs m eestal geen in sc h rijv in g sg e ld g e v ra a g d in de H O K T -in stellin g en . H ie rn a is m en dan "g eleid elijk " e e n stijg in g van d e z e i n s c h r ijv in g s g e ld e n g a a n d o o rv o ere n om v o lg e n d a cad em iejaar als apo th eo se p lo ts in b ijn a a ll e h o g e s c h o le n het m a x im u m to e la a t-b a re in sch rijv in g sg eld te vragen. D it decretaal m ax im u m toelaatbare in s c h r ijv in g s g e ld v o o r v o ltijd s e n ie t- b e u r s s tu d e n te n b e d ra a g t 14 .500 B E F ( i n s c h r i j v i n g s g e l d ) + 2.000 BE F ( e x a m e n g e ld ) ,
w aarvan h e t eerste b edrag dan nog eens jaarlijk s geïndexeerd w ordt m et a ls r e f e r e n tie d a tu m v o o r d e z e ja a rlijk se aan p assin g : 1 sep tem b ei 1990. D it b e te k e n t d a t een h o g e sch o o l v o lg en d a c ad em iejaar 18.000 BEF kan vragen! H e t V la a m s V e rb o n d v an h e t K atholiek H oger O nderw ijs stelt aan a lle h o g e s c h o le n b in n e n h a a r k o e p e l v o o r o m d e m a x im a le v erhogingen voor alle rich tin g en in één keer door te voeren n aar volgend academ iejaar toe. deze tendens blijkt -in tegenstelling to t de fusies van de h o g e s c h o le n o v e rig e n s w el n eto verschrijdend te zijn, w ant ook u it d e p a s o p g e ric h te V la a m se A u to n o m e H o g e sc h o le n b e re ik e n ons ta lr ijk e m e ld in g e n v an w aan zin n ig e verh o g in g en .
Korte historiek van de acties uit een recent verleden O p 2 0 / 1 0 / 9 3 w e rd e r d o o r de toenm alige H O L T -stuurgroep in een p e rs m e d e d e lin g v o o r g e p le it h e t in s c h r ij v i n g s g e l d o p 0 BE F t e b rengen zoals ond ersch rev en in het E G -verdrag van 1966. O p 2 5 / 1 0 /9 3 s te ld e n w e d a t 'de in sc h rijv in g sg e ld e n van h et h o g er o n d erw ijs m oeten v erlaagd w orden. A lle d re m p e ls n a a r h e t h o g e r o n d e rw ijs m o eten v erd w ijn en . Een in sc h rijv in g sg e ld v an 10.000 BEF o f m ee r is nog steeds een bom geld voor een hele hoop m ensen'. Acties: * N ationale betoging te G ent m et 10.000-12.000 studenten * E en aantal regionale acties m et o .a. de e e rste steen leg g in g in het R U CA , een sleep-in in het HIVT te A n tw e rp e n , de k ru isp u n tb ez e ttin g e n te M ech elen , G ent, Leuven,... A ls m o tiv a tie v o o r h e t v erh o g en v an de in sc h rijv in g sg e ld e n w ordt d o o r de in ste llin g e n h e t argum ent n a a r v o o r g e s c h o v e n d a t d it n o o d z a k e lijk is om d e k w a lite it (p erso n eels- en w e rk in sk o sten ) van h e t h o g e r o n d erw ijs te garanderen. O n s k o m t h e t e c h te r n o g a l m erk w a a rd ig o v e r d a t de student fin a n c ie e l m o et o p d raaien v o o r de k w a lite it van z ijn o p leid in g . O ok w il m en zogenaam d een deel van de kosten, d \e de fusies m et zich zouden m ee b re n g en , re c u p e re re n d o o r de in sc h rijv in g s-g e ld e n te v e rh o g e n . N ochtans w erd e r n et overgegaan tot f u s ie s o m te r a tio n a lis e r e n en k osten b esp aren d te w erken en heeft de o v e rh e id tijd e n s de o v e rg a n g s p e rio d e e x tra m id d e len v oorzien o m deze éénm alige kosten te dekken.
II. V oor de gelijkschakeling van de sociale voorzien ingen W ij e is e n te v e n s e e n g e lijk s c h a k e lin g v an d e g e ld e n v o o r s o c ia le v o o r z ie n in g e n m e t h et b e d ra g z o a ls r e e d s lan g w o rd t to e g e p a s t v o o r de u n iv e rs ite ite n , n a m e lijk 8 .000 B E F. D e eis voor d eze v e rh o g in g stav en w ij m et de
D e M oeial
v a s ts te llin g d a t o m b e h o o rlijk e so ciale voorzieningen uit te bouwen e r m e e r g e ld m o e t v rijg e m a a k t w orden d an d e 3 .000 B E F d ie de h o g e s c h o le n m o m e n te e l k rijg e n , tem eer aangezien d e studiekost voor een h o g e sch o o lstu d e n t d e z elfd e is als d ie van een universiteitsstudent. V erd er vragen w e d a t de gelden voor d e z e so c ia le v o o rz ie n in g e n zoals aan d e u n iv ersite ite n bij het begin v a n h e t a c a d e m ie ja a r w o rd e n u itb etaald in p laa ts van d e huidige u itb e ta lin g in d rie sc h ijv e n van 1.000 B E F w a a rd o o r e r van enige in v esterin g en op langere term ijn nu h elem aal geen sprake is.
III. Voor de index ering van de studie beurzen Een andere zaak die w e wensen aan te k aarten is die van de stu d ieb eu rzen , d eze zijn e e n m iddel o m f in a n c ie e l m in d e r b e g o e d e stu d en ten d e kans te geven hoger o n d e rw ijs te v o lg en . D e jo n g ste d e c en n ia w erd het sy steem van de studiebeurzen doorheen de verschil len d e b esp arin g sro n d e n uitgehold. Z o werden de inkom ensgrenzen om re c h t te hebben op een studiebeurs en de b eursbedragen zelf gedurende v ele ja re n n iet verhoogd, laat staan g eïndexeerd. D aardoor zijn e r steeds m in d e r b e u rsstu d en te n en w orden d a a re n b o v e n d e b e u rs b e d r a g e n ( re latief g ezien) steeds kleiner. De d e m o c ra tiserin g van het onderw ijs k reeg o p d ie m anier nog een flinke k nauw . Een grondige herw aardering van h e t b e u rz e n ste lsel is dan ook d rin g en d nodig. C o n c re et eisen wij h ie r v o o r (v a n d e m in is te r van onderw ijs) d at de indexering van de m a x im u m in k o m e n s g re n z e n en de b eursbedragen z e lf decretaal zouden g e w a a rb o rg d w o r d e n . In het v o lg en d e on d erw ijsdecreet m oet het b e u rsb e d ra g bo v e n d ie n m et teru g w e r k e n d e k r a c h t o p g e tr o k k e n w orden to t het niveau dat het bereikt zou heb b en indien het de afgelopen ja re n co rrect w as geïndexeerd.
Besluit W ij ro ep e n de s tu d e n te n v an h et h o g er on d erw ijs dan o o k op deel te n em en aan de n a tio n a le betoging van d e V e re n ig in g v an V la a m se S tudenten o m zo op te kom en tegen de o n d em ocratische tendens die zich m ee r em m ee r a fte k e n t en de drie b o v e n v e rm e ld e e isen k ra c h t bij te zetten. D e betoging zal doorgaan in d e n am id d ag o m d e leerlingen van h e t la a ts te ja a r van het secundair o n d erw ijs de m ogelijkheid te geven m ee hun ong enoegen te uiten. V oor d e z e jo n g e r e n g r o e p h e b b e n de v e rh o g in g e n van de in sc h rijv in g s g e ld e n im m e rs o o k rec h ts tre e k s e g e v o lg e n en w e ro ep e n hen dan eveneens o p sam en m et de studenten u it h e t h o g e r o n d e rw ijs fro n t te v o rm e n .
1 2 d e ja a rg a n g
To o n V an ag t ( v o o rz itte r) Tim En gel s (v o o rz itte r H ogescholen cen trale)
-
n u m m er 9 - 2 2 m a a rt 1 9 9 5
D e M oeial (vervolg
van
pagina
3)
k o n tak t m et de achterban behouden. V o o r s o m m ig e n lig t h e t d ile m n a h ier: "w aar g a ik d e k lem to o n op le g g e n ? " . D M : In w e l k e c o n t e x t z ie t u het CO STRA-rapport? JDR : Ik vind dat als e r één doel was v o o r d i t d o c u m e n t, d a n w a s het a lleszins een a anzet te geven to t een c o n te x t. U it d e C O S T R A b lijk t dat deze veel te veel op m an a g e m e n tte rm e n g e ric h t is. H et g e v a a r b e sta a t erin door te zeggen: "H e t is v eel te e c o n o m isch e n w e schuiven het onder de tafe l.” ik denk d a t daar m ensen o p zitten te w achten. M en had eig en lijk m oeten beginnen m e t h e t lu ik " m a a ts c h a p p e lijk e v e ra n k e r in g " . D it l ijk t m ij d e lo g isc h e w erk w ijze. H et C O ST R A ra p p o r t is e ig e n lijk e e n tak tisc h d o c u m e n t. M en m o e t e e rs t e e n algem een k a d e r scheppen. DM : A l s men ki jk t w a t in de COSTRA staat over bijvoorbeeld het a antrek ken v a n b e k e n d e f ig u r e n v o o r de r e c h t e n , o f vo o r de E S P veel meer praktijkgericht o n d erw ijs,... J DR : Z e c o p ië re n daarin volledig d e p o litie k d ie andere universiteiten aan h e t v o e re n z ijn . M aar ook de m in iste rs z ijn n ie t m ee r bezig een c o n te x t te c re ë e re n , ze p lam u ren sle c h ts o f z e se s m ijte n d e m uur g ew o o n plat. D M : H i e r w o r d e n d e f ei t en a c h t e r n a g e h o l d , d e m in i s t e r h o l t d e f e i t e n a c h t e r n a . Wi e holt de feiten, volgens u, niet achterna? JDR: O p o n d e r w ij s v la k h o lt ie d e re e n de fe ite n a c h te r n a . M is s c h ie n d a t m en o p E u ro p e es n iv ea u d e fe ite n n ie t a ch tern a holt, m a a r m e n g e e f t w itb o e k e n e n m e m o ra n d u m s u it. H e t is v o lg en s m ij n o rm a a l d a t e r va n u it E u ro p a d e rg e lijk e m e m o ra n d u m s ko m en , a a n g e z ie n d e E .U . n o g a ltijd v o o r n a m e li j k e e n e c o n o m is c h e g e m e e n sc h ap is. P o litie k , sociaal,... k o m en o p d e tw e e d e p laa ts, d a t is c o sm e tic a e n d ien t om "het ding" te v erkopen aan de m assa. W e z itte n m o m e n te e l m e t e e n a lg e m e e n en m a a t s c h a p p e l ij k p r o b le e m : S le c h t g e ïn fo rm e e rd e b u rg e rs , e g o ïs m e ........ 7.o k rijg je o o k een fe n o m e e n als h e t V laam s B l o k . B in n e n a lle tr a d itio n e le p a rtije n b e sta a t e r e e n n e o -liberale in v lo e d , z o d a t j e e ig e n lijk geen d i s c u s s ie m e e r k r ijg t o v e r de n o o d z a ak van m aatregelen m aar over d e k o m m a 's in d e v e rs c h ille n d e (b e le id s)z in n e n . DM: Komen een aantal v o o r s t e l l e n v an d e C O S T R A op de Rv B ? JDR: Ik d e n k dat dit d e bedoeling is v a n e e n a a n ta l m e n s e n . O n z e g e le d in g w il d o o r o n z e te k s t een b e paalde chro n o lo g ie vastleggen die e ig e n lijk te n e m e n o f te late n is. D aar kan m en geen k o m p ro m issen ro n d s lu ite n . W a t d e C O S T R A v o o r s te lt, is e e n a a n ta l n ieu w e m en se n aan d e to p a a n ste lle n en d a a rd o o r za l het voor d e basis ook g o e d g a a n . A ls m en e e n n ieu w g e b o u w 'M ' zo u m ak e n , d an w ordt d o o r d e C O S T R A e e rs t d e v ijfde v e rd ie p in g gebouw d, gedragen door d e rest, d an h e t vierde, enz. Z o zit m en u ite in d elijk m et een zw are last e n m o e t m e n n o g fu n d a m e n te n k u n n e n m aken. W ij w illen e e rst de fu ndam enten bouw en. DM: Komt er nog een A lg em en e V ergaderin g? J DR : Ik h o o p zo sn e l m o g elijk . W ij z u lle n o n z e tek st op een aantal p laa tsen verspreiden. D M : W ij d a n k e n u gesprek. (RR &H A)
D e M o e ia l
voor
l i d e ja a rg a n g
dit
-
De Cogels Osylei, Denderleeuw of de Kempen Woensdag 22 maart doet de tournee Geletterde Mensen de aula van de VUB nogmaals aan. Dit keer is het de beurt aan Kristien Hemmerechts, Geertui Daem en Leo Pleysier. Dit trio stelt de vrouw centraal in hun werk, zei het dat ze dit allerminst op eenzelfde wijze doen. Hemmerechts schrijft als vrouw over de weerloosheid van de mens, aangaande diens zelfbeeld alsook in de omgamg met andere mensen. De scheidingslijn liefde-lust, verdiet, onbegrip en het onvermogen tot communicatie zijn enkele themata die steeds terugkeren in haar werk. Geertui Daem schrijft ongecompliceerd vlaams proza, waarin veelal jonge meisjes de hoofdrol spelen. Zij doet dit op een manier die sommige critici ertoe aanzetten om haar (onterecht) een vrouwelijke Louis Paul Boon te noemen. Leo Pleysier vult vele van zijn boeken met hommages aan vrouwen uit zijn nabije omgeving. Als weinig spraakzame hoofdfiguur slaagt Pleysier er goed in de getuigenissen van zijn moeder, zuster of tante in te blikken op een vaak originele manier. Om alvast in smaak te komen van het literaire programma bespreken we hieronder een selectie uit het oeuvre van die drie scribenten. Sprookje K ristien H em m erech ts en haar m an H erm an D e C o n in c k b ew onen een v le u g e l van een s c h it tt e r e n d V e n e tia a n s p a la z z o in d e C o g els O s y le i, w a a rs c h ijn lijk d e m o o iste straat van heel V laanderen. Z e houdt zic h v o o ral b ezig m et schrijven, het o p v o e d e n v an d e k in d ere n en is d a arn aast o o k actief als lerares. Z e d e b u te e rd e p a s in 1987, d och sc h re e f s in d s d i e n reed s een in d ru k w e k k e n d o e u v re bij e lk aar. O v e r h a a r w erk lopen de m eningen ste rk u ite e n . V e e l c ritic i verw ijten h aar d a t ze enkel m enselijke relaties b e lic h t in h a a r w e rk e n w e in ig m aatsch ap p ij g e b o n d en item s in haar v e rh a le n v e rw e rk t. O ok het o v e rw ic h t aan v ro u w e lijk e perso n ag es in h aar w e rk w o rd t haar w el ee n s k w a lijk g enom en. Z ijz e lf z ie t g e e n g raten in d eze k ritiek en . E erst en v o o ral sc h rijv en q u a si alle s c h rijv e rs o v e r m en se lijk e rela tie s. H et h a n g t er e c h te r van a f w elke a s p e c te n m en b in n e n d ie re la tie s b e lic h t. E en g e b re k aan m a a ts c h a p p e lijk e n g a g e m e n t v in d t ze tev en s een onterech te com m entaar o p h a a r w e rk . In 'B re d e h e u p e n ' sc h rijft ze o v e r c o n d o o m g eb ru ik in verband m et h et aids-tijdperk, zei het d at d it n iet h e t exp liciete o nderw erp is van d eze tekst. M aatsch ap p elijk e p roblem en k o m en d u s zek er w el aan bod, ze b e s la g e n e c h te r n ie t de h oofdm oot van de tekst. W at betreft d ie v e le v r o u w e lijk e fig u re n en typisch vrouw elijke ervaringen die ze b e sch rijft in h aar sc h rijfse ls is haar reactie m e e r d an g eg ro n d : "D at is toch logisch? Ik ben een vrouw !" (in T r o u w , 2 4 /0 3 /9 4 ). H ierm ee raa k t ze tevens h e t n etelig e p ro b leem van de m a n n e l ij k e d o m in a n t ie in de literatuur aan. In d e b u n d e l 'K e r s t en a n d e re lie fd e s v e rh a le n ' la a t H em m erech ts d uid elijk zien d a t e r nog iets anders bestaat dan h e t k lassiek e liefdesepos. Hoe gew one m en sen zic h k o esteren m et e e n v a ls e v re d ig h e id , h o e ze z ic h z e lf v e rb lin d en m et de d eb ilite it v an h e t m o m e n ta n e g e lu k . H et v erhaal 'O p g e g e ild ' h a n d e lt o v e r de s e k s u e le f a n t a s ie t je s v a n tw e e p a rtn ers. H et g e h e el is e e n pog in g om aan te tonen d a t de m ensheid een k l o o f g e s la a n z ie t t u s e n h e t z o g e n aa m d e lie fd e s id e a a l en h et p r im a ir e d i e r l ij k e g e v o e l v an g e ilh e id . D ie c o n fro n ta tie van de m ens m et z ic h z e lf en z ijn id ea a lb ee ld e n ro ep t u ite in d elijk een zekere w alging op, d aar hij b eseft dat liefd e e n lu st n iet te rijm en vallen. B e la n g rijk is v o o rts h et k o rtv erh aal 'S p ro o k je ' in d e z e b u n d e l. In d it fictief v erhaal kom t de schrijfster m et z ic h z e lf in h e t rein e e n slaag t ze er om de w iegedood van haar eerste twee kinderen van zich a f te sc h rijv en o f beter gezegd te verw erken. Pas m et 'W it zan d ’ h eeft de schrijfster zich g e d e e lte lijk o n ttro k k en aan de ty p isch e inh o u d van de zo g enaam de fa m ilie ro m a n . D o o r h e t in te g rere n v an ele m e n te n u it d e g rie z e lro m a n
n u m m e r 9 - 2 2 m a a rt 1 9 9 5
p r o b e e r t z e b e id e g e n re s te v e rv le c h te n . H e t r e s u lta a t is een dubbelverhaal rond een koppel en het p e rso n e e l van h e t h o te l w a a r zij v e rb lijv e n . M is tro o s tig e b e s c h r ijv in g e n van g rau w e la n d s c h a p p e n en e e n la n g z a a m o p g e b o u w d e su sp en s d o e n den k en aan de k lassiek e g o th ic n o vel. De o n tk n o p in g van h et v e rh a a l betreft hier geen coup de scene , waarbij alle stukjes van d e p u zzel in elkaar vallen en de w are afkom st en m o tieven van d e p erso n ag es w o rd e n b lo o tg eleg d . N e e , h e t m e n s e lijk e a sp ec t - h et slechte zelfbeeld d at m en van zichzelf h e e ft, d e m o e ilijk e co m m u n ica tie tussen personages, etc. - b lijft ook in deze rom an een belangrijk gegeven.
Zuster G e e rtru i D aem is a fk o m s tig van D enderleeuw en houdt zich bezig m et allerlei ex p ressievorm en : schrijven, te k e n e n , b e e ld h o u w e n en z e lfs acteren . H aar s c h rijftale n t w erd als bij toeval o n td ek t : een tek st d ie ze o p d ro eg t ij d e n s het G e n ts v e rte lfe stiv a l b elan d d e bij D edalus en terstond werd haar gevraagd o f ze nog m e e r van d a t m o o is in h aar sch u if had liggen. D eze tek st w as de a a n le id in g tó t h e t a lo m g e p re z e n literair debuut 'Boniface'. H e tg e n e d a t 'B o n ifa c e ' zo ste rk ^m aakt is n a a r m ijn b e s c h e id e n m e n in g d e e e rlijk e , f ra n k e en een v o u d ig e m an ier w aarop bepaalde fig u ren in hun o m g ev in g g e p laatst worden. W e zien alles steeds d o o r de ogen van een jo n g m eisje d a t geen blad v o o r de m o n d neem t. O f zoals G eertrui het z e lf verw oordt als ze het o v e r haar dag b o ek en h eeft, w aarop z e z ic h ba see rd e vo o r deze v erh alen b u n d el : "Ik w as gesch o k t door h et crue, d e eerlijk h eid van w at ik g e sc h re v e n h a d ." (in K n a c k W e e k e n d , 1 7 /0 3 /9 3 ). W e m ak en k e n n is m e t z u s te r B o n ifa c e , h e t sto fferig e en sp eek selv ersp reid en d e sch o o lh o o fd d a t G eertje m eerm aals de stuipen o p h et lijf ja a g t m et haar d u iv e lu itd rijv e n d e p ra k tijk e n . E en a n d e r a lo m b e k e n d f ig u u r in D enderleeuw is ju ffro u w M arie, die z ic h z e lf d e m o o ie tite l p rin se s de M erode e t de M irepoix toekent. Als ex-lerares w eet ze m aar al te goed hoe ze iedereen de les m o et lezen. Geen enkele andere d o rpsbew oner zal haar dan o o k tegenspreken, toch n iet als ze z e lf in de buurt is. O fficieel is haar w o o n st v erboden g ro n d g eb ied voor m eisjes zoals G eertrui. Zij en andere pubers zien zich d an o o k verp lich t om stiekem taart te gaan snoepen bij d e z e lic h t g e s to o rd e , d o c h z e e r lie f lijk e ta n te . A lle rh a n d e p e rs o n a g e s van d iv e rs e p lu im a g e p a sse re n voorts nog d e rev u e. De b esch rijv in g van al d ie rare vogels s p its t zic h to e o p h u n e x c e n trie k g e d ra g . H e t s te r k e v a n d e z e v e rte llin g e n s c h u ilt e c h te r in d e
eerlijk h e id van de jo n g e vertelster, d ie a ls g e e n v o lw a s s e n e d e m e n s e l ij k e k a n tj e s van deze "outcasts" w eet bloot te leggen. D e tek st van 'D e M eisjesk am er" is e e n to n e e lte k s t, fla r d e n d ialo o g g esitueerd in 1962, '67, '72, '79, '89 en '93. Tw ee zusjes, V eerle e n Linda, verto u w en e lk a a r g e h eim en to e in een kam er. G estad elijk zien w e hun k in d erlijk e v e rb e e ld in g v erv o rm en to t rea lite itsb e w u ste bek en ten issen . Enkel de m eisjesach tig e to o n b lijft bewaard. H aar rec e n tste bu n d el, "E en vader voor E lisab eth ” w o rd t d o o r H erm an D e C oninck (zie N R C H a n d elsb la d , 9 / 0 9 /9 4 ) d e h e m e l in g e p r e z e n v a n w e g e d e p re te n tie lo z e m an ie r w aarop ze de su k k elach tig h eid , de zielig h eid van d o rpelingen neerpent. O o k h ie r b e s c h rijft ze w e e r op sch itteren d e w ijze d e kn eu terig h eid van h e t d o rp sle v e n , w a a rb ij het nooit ech t duid elijk w ordt o f ze zich hierm ee w il id entificeren, dan w el of ze zich ervan w il distanciëren.
K o p in kast L e o P le y s ie r is a fk o m s tig uit R ijk e v o rse l (d e k em p en ), w aar hij o o k nu n o g w o o n a c h ig is. Z ijn e e rs te ro m a n , 'D e R a z e rn ij d e r w in d e rig e D a g e n ' d a te e r t al van 1978. S am en m e t 'D e W e g naar K ralin g en ' (1 9 8 1 ) e n 'K o p in Kas' (1 9 8 3 ) v o rm t d it een d rie lu ik ov er z ijn g e b o o rte s tr e e k . P e r s o o n lijk no e m t hij d eze trilo g ie h e t v erh aal van "een v e rlo ren e n v e rliez e n d e zoon" (z ie De G roene A m ste r d a m m e r , 9 /0 2 /9 4 ). A l bij deze v roege w erken v a lt h et op dat het Pleysier n iet en k el te doen is om het verh aal, m aa r d a t oo k de vorm w a a rin h e t g e s c h r e v e n is v an prim ordiaal belan g is. De ro m an 'S h im m y ' (1 987) h a n d elt o ver een B elgisch k o p p el d a t op reis is in E n g e la n d . H e t v e rh a a l b e h a n d e lt d e "q u e e ste " van tw ee perso n en , o p z o e k naar hun w are id en tite it, n a a r h et "gelijk " b innen hu n le e fw e re ld . O o k h ie r w e e r s tillis tis c h e e x p e rim e n tje s
v in g e r g e s c h r e v e n b o o d s c h a p p e n v an e e n p e rs o n a g e w o rd e n o o k handg esch rev en w eergegeven in het boek, e n g elstalig en kom en en k el in hun m oedertaal aan het w oord, om er m aar enkele te noem en. M et 'D e G ele R iv ie r is B e v ro re n ' (1 9 9 4 ) w e rk t Leo P le y sie r alw eer een fa m ilie trip tie k a f. D eze h o m m ag e aan tan te n o n n e k e v o lg t op h e t alo m g ep rezem 'W it is A ltijd M o o i' (1 9 8 9 , n o m in atie A K O -prijs en in 1990 b e k ro o n d m e t de F. B o rd e w ijk p rijs) d a t hij o p d raa g d e aan zijn m oeder en op 'De K ast', een "telefoonverhaal' ter ere van zijn zus G reet. T an te Roza is een buitenbeentje in de fam ilie, een vrouw d ie w eet w at ze w il. Z e vertrekt dan ook tegen de w il van ouders in o p m issiew erk naar het v e rre C h in a . D e v o o r L eo z e er in tr ig e r e n d e ta n te w o rd t n a de C ulturele R evolutie C hina uigezet en k o m t e e n tijd in w o n e n bij de kem p en se fam ilie. D e figuur van de m issie z u ste r v e rliest voor d e ouder w o rd en d e L eo h aar m ystieke kracht en v e rw o rd t to t e e n " fre n e tie k e z ie ltje s ja g e r" . A ls z e e c h te r terugkeert u it haar nieuw e m issiepost (In d ia ) b lijk t o o k v oor haar d e tijd n iet s til h e e ft g e sta a n . N ylons en een m oderne o u tfit in d e plaats van de tra d itio n e le h a b ijt, een g e m een sch ap p elijke passie v oor het geschreven w oord en een gevoel van v erv reem d in g ten a anzien van hun g e b o o rte g ro n d b ren g t b e id e personages d ich ter bij elkaar. T o t slo t n o g en k e le w oordjes ov e r 'D e K ast' , een verhaal in de vorm v an een te le fo o n g e s p re k . V a n u it s tillistisc h o o g p u n t is d it al een krach tto er. A an de ene kant van de lijn k rijg en w e de b a b belzieke zus van Pleysier, die zich geroepen voelt o m h e t g a n s e r e la a s v a n de erfenisverdeling nog m aar eens uit de doeken te doen. A an de andere kant van d e lijn k rijg e n w e d e ru stig e to eh o o rd er/b ro er d ie slechts m stem t m et w at hem d o o r zijn praatgrage zus in de m ond w o rdt gelegd. H et leuke aan d it k a ra k te r is d a t het m oeilijk van hem a f te lezen valt o f hij een o n d erd an ig e ja k n ik k e r o f cen licht cynische com m entator is die w eet dat de vrouw aan de andere k a n t van de lijn re e d s o v e rtu ig t is v an h a a r gelijk. H et verhaal leest als een trein en is, w at m ij b e tre ft, e e n z e er o rig in e le m a n ie r om een fam iliep o rtret te schetsen. Podium vrees V oor deze literatoren is het podium geen nieuw terrein. Toch gaan ze niet allen onverdeeld even m akkelijk m et een le v e n d p u b lie k om . H em m erechts v o elt zich op haar best in een an o n iem e zaal, c o n fo rtab e l u itg e d o s t e n m e t f ris g e p o e ts te tanden. D eze laatste bevorderen een d u id e lijk e a rt i c u l a ti e , w is t ze onlangs te vertellen tijdens het V rije W e ste n . D e d am e uit D enderleeuw v e rstijfd vaak van d e sc h rik als ze nog m aar aan een " p u b lic perform ance" denkt. V ooraleer ze het p o dium b e stijg t c o n c en tree t ze zich dan o o k v o lledig, reg u le e rt z e haar ad e m h a lin g e n n e e m t ze nog tijd voor een laatste sigaret. Leo Pleysier w as als jo n g e tw in tig e r nog ac tie f als g ita rist in een p o p g ro ep . V oor hem is h et publifek e e n z w a rt gat, w aar hij zich n ^ iw elijk s bew ust van is. la a t s ta a n d a t hij e r z ic h o n g em ak k elijk bij zou voelen. P r a k tisch De tournee van G eletterde M ensen zit er bijna op. Als laatste d oet Kees van K ooten de aula van de V U B aan op 10 m ei e erstk o m en de (20u30). K aarten .zijn te v e rk rijg e n o p de D ie n st Kuituur (gebouw Y'). vzw Behoud de Begeerte C o n g re stra at 67/2 2060 A ntw erpen tel. 0 3 /2 7 2 .4 0 .4 1 fax. 0 3 /2 7 2 .0 6 .4 8
D e M o eia l
DE MOEIAL DEELT MEDE
Lezersbrief
(gezien de statuten goedgekeurd door de SoR in m ei 1993)
r e a c tie o p l e z e r s b r i e f " W at is het doel van b esp a ren in o n d e r w ijs ? " (D M 6 -7 , p .9 ) V o o r tg e z e tte A c a d e m is c h e O p leidingen (V .A .O .) en d e num erus c la u su s z o rg e n bij velen o n d e r ons v o o r e e n h e ftig e p o lem iek , w aarin v e le g e v o e le n s en b e la n g e n v erm engd w orden tot een gevaarlijk m e n g s e l d a t le id t to t irra tio n e le s ta n d p u n te n . Z o s to n d e r in de M o eial num m er 6-7 van dit ja a r een artik el van h e t M LB , w aarin enkele s ta n d p u n te n w e r d e n in g e n o m e n , w aarop wij zouden w illen reageren. H et sta n d p u n t van h e t M LB om trent d e V A O ’s w o rd t v o lg en s o n s best sa m e n g e v a t als volgt: iedereen heeft h e t re c h t o m m eteen n a zijn studies e e n V .A .O . te volgen, e n dit zonder e n ig e bep erk in g . W e m o ete n e c h te r n iet v e rg e te n d a t sle c h ts een klein d e e l van de b e v o lk in g u n iv erstitair g esch o o ld is, e n d a t V .A .O .’s dus ze k er een inte lle c tu e le luxe zijn . Ze zijn dus n iet n o o d z a k elijk voor het b eroep d a t m en w il uitoefenen, m aar m o eten gezien w orden als verdieping v an de r e e d s o p g e d a n e k e n n is . D aarnaast is nog m aar z e er d e vraag o f e e n V .A .O . d e k a n s e n o p het v in den v an w erk d rastisc h verhoogt. H e t g e v a a r o p o v e rk w a lific a tie is n ie t d e n k b e e ld ig . T e n s lo tte zal iem and d ie reeds enkele ja re n w erkt e e n b e te r in z ic h t h e b b e n in de V .A .O . d ie h e t b e s t bij z ijn w erk p a st, e n zal hij o f zij de s to f beter k u n n e n p laa tsen in de c o n te x t van z ijn b e ro e p . D eze p e rso o n zal ook m a k k e l ij k e r a a n d e f in a n c ië le v e rp lic h tin g e n v an z o ’n o p le id in g kunnen v o ld o e n , e v e n tu e e l o n d e rs te u n d o f b e ta a ld d o o r h et b e d rijf, d a t d e v ru ch te n van deze in v e s te r in g m e d e z a l p lu k k e n . D a a ro m m o e t m e n e e n s y s te e m o v erw egen w aarin ko rtin g en w orden g e g e v en aan m en se n d ie v o o r hun V .A .O . e e rs t een p a a r ja a r w erken, a a n g ev u ld m e t beu rzen en leningen aan m ensen d ie to ch m eteen na hun stu dies d oor w illen studeren. D e N um erus C lausus: nog een delicaat o n d e rw e rp d at verm eld w o rd t in het a rtikel van h e t M LB . V rij onderw ijs v o o r ie d e re e n is z e k e r e e n m ooi ideaal, m aa r w e m oeten niet vergeten d a t w e in een ec o n o m isch e realiteit le v e n e n d a t e r c o m p ro m is s e n g e s lo te n m o ete n w o rd e n . D a a ro m v inden wij het to ela tin g se x am e n de m e e s t a a n v a a r d b a r e v o rm v an s e le c tie bij s tu d ie s d ie te ve e l s tu d e n te n a a n tre k k en . Z o 'n exam en is v e e l e e rlijk e r d an een num erus c lausus en v e rh o o g t d e kw a lite it van de s tu d ie ric h tin g . B o v e n d ie n b espaart dit studenten d ie de richting n iet aankunnen een bisjaar e n dus de s taat o o k de k o ste n van een bisjaar. Z o h e e ft d e fa c u lte it T o e g e p a ste W e te n s c h a p p e n al la n g een to e la tin g s e x a m e n , w a t z ic h u it in h o g e s la g in g s p e rc e n ta g e s e n vrij h oge m otivatie bij d e studenten. D a a r w a a r h e t M L B h a a r a rtik e l ein d ig t m et en k e le zw are eisen, niet gesteund d o o r co n crete o p lossingen, h e b b e n w ij g e p ro b e e r d e n k e le realistische argum enten te geven om o n s s ta n d p u n t te v e r d e d i g e n , nam elijk: V .A .O .'s geregeld door een sy steem van ko rtin g e n , leningen en beurzen (zoals hierboven verm eld) en een to e la tin g s e x a m e n voor richtingen m et te veel studenten. W ij h open hierm ee en bijdrage te leveren aan de discussie die hier op de V .U .B , g evoerd zou m oeten w orden, zonder d o g m a ’s e n in d e geest van het vrij o n d e rz o e k . P h i li p A. B r e e s c h Yves G oetgelu ck
6
Titel IV : De Alpem ene Ver gade rins
art. 37:
iedere d o n d erd ag
REDACTIEVERGADERIN om 17 00 u u r G ebouw Y’
M oeial lokaal
a) De Algemene Vergadering komt samen in de periode van twee weken voor o f twee weken na de lentevakentie. De juiste datum wordt minstens twee weken vooraf in De Moeial bekendgemaakt. b) De bevoegdheden van de Algemene Vergadering omvatten de beleidscontrole door de VUb-gemeenschap, de verkiezing van de redactionele bestuursfuncties en het uitbrengen van een advies over de statuten. De coördinator legt een door de redactie goedgekeurd moreel verslag ter evaluatie en ter goedkeuring voor, de penningmeester een door de redactie goedgekeurd financieel verslag. De A.V. is bevoegd om met een meerderheid van 50% + 1 van de stemgerechtigde aanwezigen leden aan de redactie toe te voegen. De bevoegdheden van de A.V. hebben geen betrekking op de inhoud en de redactionele onafhankelijkheid. c) De verkiezingen vinden plaats op de A.V. De kandidaturen worden schriftelijk gericht aan de uittredend coördinator voor het eind van de maand april. Verkiesbaar voor de functie van coördinator zijn zij die gedurende zes maanden als volwaardig redactielid hebben meegewerkt aan De Moeial. Verkiesbaar voor de andere bestuursfuncties zijn alle redactieleden. De redactionele bestuursfuncties zijn onverenigbaar met een bestuursfunctie bij een politieke organisatie, een studentenkring, of met een mandaat in de SoR of in de Raad van Bestuur. De functies worden in een eerste ronde verkozen bij absolute meerderheid (50% + ! ) van de stemgerechtigde aanwezigen. In een (mogelijke) tweede ronde blijven de twee kandidaten met de meeste stemmen uit de eerste ronde over, de kandidaat met het hoogste aantal stemmen is verkozen.
art. 38: Stemmen bij volmacht is niet toegestaan.
A lg e m en e V ergad erin g va® D e M o eia l op woeuasdag 2(6 april 199S (20ua) iaa verg a d erza a ltje 'vam d e G em eeskim dage Biemist (maast UCOS» gelbouaw Y). V U B -gem eem elh ap w e z e Mj d e z e m g e lieM .
ihel De
De Redactie
De mens tussen hiërarchie en struktuur. (naar Peter Eisenman, En terror firma, in de sporen van grotesken.) D e a a n leid in g to t h e t sc h rijv en van d it artik el is h et recen te verschijnen van de tek st 'D e C O STR A nota: VUB b in n e n k o r t o p d e b e u rs ? K an g eb eu ren !' (D M 8 /9 5 ). D e o o rzaak ligt d ieper. H et is e ig e n lijk de eerste sc h u ch tere p o g in g om o p p ap ier te z e tte n w a t m ij al e e n tijd je b e z ig h o u d t, e n zo h et d isc o u rs te v erleg g en van de c aféto o g naar een b reder forum . H et prikkelende aan de tek st is n iet zo z ee r de inhoud, m aar w el d e s tru k tu re le o p b o u w . H et g esteld e w o rd t ee rd e r o n tk rach t dan b enadrukt. H et is n iet e e n v o u d ig om een op 't e e rs te z ic h t zo v o o rd e h a n d lig g e n d e re d e n e rin g te b e k ritis e re n . D o c h a lv o r e n s ik geïnterneerd w ord w egens h et bedekt v e rk o n d ig e n v an e x tr e e m - re c h ts g e d a c h te n g o e d , w il ik to c h d e g e le g e n h e id n ie t laten v o o rb ijg a an om te reageren. Teksten w orden a ltijd b esch o u w d als p r im a ir e of o o r s p r o n k e lijk e b r o n n e n . H e t te k s t u e l e o f de intertekstu a liteit is dat a sp ect van de te k s t, d a t h e t k a r a k te r v a n de a n d e r s h e id o f o n d e r g e s c h ik th e id h e e ft. De a n d e r sh e id of o n d e rg esc h ikth e id is h e t spoor, als de a a n w e z ig h e id van een a fw e zig h e id . H et s p o o r k a n n o o it o o rsp ro n k e lijk z ijn o m d a t h e t a ltijd d e m o g e lijk h e id o p r o e p t v a n een a n d e r o o rsp ro n k e lijk iets, van iets d a t v o o ra fg a a t. In iedere tekst zijn er p o te n tië le s p o ren v a n a n d e rsh e id , a sp e cte n o f s t ru kt uren d ie d o o r de a a n w e z i g h e i d v e r d r o n g e n zijn . Z o la n g d e a a n w e zig h e id d o m in a n t b lijft, d a t w il ze g g en e n kelvo u d ig , b esta a t e r g een tekstualiteit. D aarom v ereist h e t sp o o r n a a r zijn a a rd op zijn m in st tw ee teksten. W a n n eer de ene tekst do m in a n t is, treedt e r geen verschuiving op. W anneer d e andere tekst z e l f aanw ezig w ordt, dringt die z ic h o p e n v e r l i e s t h i j z ijn o n m o g e lijk h e id to t h et o nzekere. Zo k a n d e tw eed e te k s t de ee rste n iet u itw is s e n , m a a r m o e t o p g e v a t w o rd en als in h eren t eraan, d us als e e n r e e d s a a n w e z i g ’s p o o r ' d a t
g e w o o n lijk verdrongen w o rd t d o o r een en kele d o m in a n te lezing. D eze tw eed e tek st ligt dus a ltijd b esloten in de e e rste , e n d u s tu ss e n de t r a d i ti o n e le a a n w e z ig h e id en afw ezigheid, tussen zijn en niet-zijn. E en sterk b eeld zo u een d o m inante b eteken is a a n d e ene o f de andere tekst geven. N iet a lleen m ag de ene o f de a n d ere tek st geen sterk b e e ld h e b b e n ; z i j z u lle n tw e e zw a k k e b eeld en b lijken , w a t e e n o n sch erp derde oproept. M et a n d ere woorden, de n ieu w e to esta n d van h et o b ject m o e t e rtu sse n liggen, o o k w a t het b eeld betreft: h et is iets dat b ijna dit is, o f b ijna dat, m a a r noch helem aal h et een, n och helem aal het ander. D e erva rin g van de versch u ivin g is de o n zekerh eid van een p a rtie e l weten. D a a r o m m o e t h e l o b je c t e e n vervagend effect hebben. H et m oet e r w a zig u itz ie n : B ijn a , m a a r n iet h elem a a l gezien. Een van de vertrekpunten in de tekst is w a t ik n o e m h e t 'h o p e lo o s idealism e'. Er w o rd t naar buiten toe een k o n fo rm , a a n v aa rd b a a r m odel a a n g e re ik t, e c h te r g e b a se e rd op d e z e lf d e fo rm e le , h ië r a rc h is c h e p rem issen als w aarbinnen h e t onder v u u r genom en o b jec t zic h bevindt. E n w e ald u s -binnen de discu ssieg e e n s ta p v e rd e r z ijn . D it v a lt v o lg e n s m ij te w ijte n a a n d e b e g r i p s v e r w a r r in g a a n le i d in g o orzaak. H et inleidende c itaat is het verreg aan d e bew ijs van g ebrek aan v e rtro u w e n in het h u id ig m a a tsch a p p e lijk b estel, e n d aaraan g e k o p p e ld , de m en sh e id . W an n eer m en o v e r z u lk e m a a ts c h a p p ijo m v a tte n d e sy ste m e n p ra a t, m ag m en n ie t u it h et o o g verliezen dat hun bestaan en w erking n iet afhangt, la a t s ta a n g e ïm p lem e n te e rd w o rd t d o o r e n k e le in d iv id u e n , m a a r zij in te g e n d e e l hu n b e s ta a n s g ro n d e n d anken aan allen die erin m eedraaien. V e r s c h ille n d e zaken kunnen a a n leid in g gev en to t de telo o rg an g van een bep aald sy steem , d o ch de oorzaak ervan d raag t het reeds van in
den beg in n e m e t zic h m ee. En het huid ig sy steem w aarin w e leven is to t de dag van van d aag nog steeds h e t b e ste fee d b a c k -m o d e l d a t w e h eb b en . E en v an de m o e ilijk s te term en b in n e n h e t m e n s - z ijn is h e t b e g rip p e n p a a r v o r m - in h o u d . W anneer een s tr u k tu u r g e im p le m e n te e rd w o rd t d o o r h et k o lle k tie f m en se lijk o n d e rb e w u ste , is de v o rm er het b e lev in g sm ech an ism e van, m et een o n e i n d i g a a n t a l v a r i a ti e m o g e l ij jk h e d e n . H ie rb ij z ijd e lin g s o p g e m e rk t: d e m e e s t gekende struktuur is d ie van het spel, w a a r b ij tw e e p lo e g e n g e lijk v e rtrek k e n , e n b in n en d e g e ste ld e spelregels h u n krachten m eten tot er u ite in d e lijk e e n w in n a a r en een v e rliez e r b ek en d is. E r w o rd t een h ië ra rc h ie g e k re ë e rd . E en an d er, v o lg e n s m ij veel g e z o n d er, m ech an ism e is d at van h et ritueel, w aarb ij m en v e rtre k t v a n u it een o p p o sitio n e le situ a tie (le v e n -d o o d , go ed -k w aad , jo n g -o u d ), en v ia het a rc h e ty p e ro n d , u ie in d e lijk elk e vorm van teg en stellin g w egvalt. De e n ig e re f e r e n tie o p d it n iv o w a a ro v e r w e b e s c h ik k e n , is de gesch ied en is, als lin k tu sse n vorm ;n inhoud, m et d e vorm als beleving van d e in h o u d . O p z ic h is de ge sch ie d e n is h iëra rc h ie lo o s, e c h te r de m en s m a a k t g e b ru ik v an d e hiërarchische m echanism en om orde, o v e rz ic h t te k re ë re n , hij p ro b ee rt haar o p een foute m an ier te vatten. H et h an teren van m ijlp a len b in n en de g eschiedenis bren g t o ns w eer bij h e t d e b a t o v e r a a n le id in g en oo rzaak . M en n e e m t een sta n d p u n t in, en v a n u it d a t sta n d p u n t w o rd t h ië r a rc h ie a a n g e b r a c h t d o o r de im p lem en tatie van g eg ev en s. In de h ie r g e b r u ik te b e te k e n is d u id t tw e e h eid o p e e n situ a tie d ie n iet g ek en m e rkt w o rd t d o o r d o m in a n tie o f o o r s p ro n k e lijk e w a a rd e, m a a r e e r d e r o p e e n s tr u k t u u r va n equivalenties, w a a rd o o r o n zekerh eid heerst in de p la a ts van hiërarchie. H e t o o r s p r o n k e li j k m e n s e l ij k redeneren (handelen) is intuïtief. Dit b e te k e n t su b je k tie f, g e b a se e rd op p e r s o o n l ij k e e r v a r in g e n . D e z e
D e M o eia l
v in d e n p la a ts b in n e n het k o lle k tie v e , w a a r b ij door g e lijk lo p e n d e (d e n k -)p a tro n e n in m eer o f m indere m ate een struktuur of relatie o n tstaat (m et de m edem ens, de n a tu u r , a rte fa k te n , ...) . K o m m u n ik a tie is v erv o lg e n s n iet m ee r d a n e e n v erh o g e n v an d e o b je k tiv ite its g r a a d , van het u itw is s e lb a a r m aken van p e rso o n sg e b o n d e n in d ru k k e n (w isk u n d e , taa l, reg e ls, ...). H ie r vinden w e o o k h e t k o n flik t tvssen m assa e n in d iv id u , w aar a n g st en vrijheid staan teg enover zekerheden en o n v rijh e id . M en s p re e k t van m a a t s c h a p p e l ij k e le e f b a a r h e i d , w a n n e e r e r een z e k er e v e n w ic h t o n tsta a t. E en van de v e rk la rin g e n daarv o o r is d at h et groteske het idee in tro d u c e e rt v an het le lijk e , het v e rv o rm d e , het v e rm e e n d o n n a tu u rlijk e , als iets d a t a ltijd aanw ezig is in het schone. M eer dan een k ru isv a a rt teg e n het 'ho p elo o s idealism e' is d it schrijven een p leiten voor h e t hiëra rc h ie lo o s d isc u s s ië re n e n /o f r e d e n e re n , de en ig e ju is te m eth ode om strukturen in vraag te stellen, nam elijk door ze naast elk aar te p laa tsen , ze kenbaar te m ak e n , ze te b e v e s tig e n en te g e lijk e rtijd te o n t k r a c h te n , w aarbij, zoals in h e t lev e n z e lf h et accen t niet lig t o p het b ereiken van een doel, m aar op het beleven van het gaan naar, h et v orm elijke. W ant d it is h et v e rsch il tussen lev e n en dood. Ward
Bresseleers
(B SG )
1 2 d e ja a rg a n g - n u m m e r 9 - 2 2 m a a rt 1 9 9 5
D e M oeial
KULTUURKRANT T R E F C E N T R U M D I E N S T
Y'
K U L T U U R
02/629 23 25
-
23 26
BEELDCONTACT Alle aspecten van 'het beeld' worden deze dag belicht. Beeld als expressiemiddel, beeld als animatie, beeld als kunstvorm. Van film to t graffiti, van cartoons tot kortfilms. Ook moegekeken op de panelen in het KK ? Wel, ze krijgen een nieuwe beurt I Graffitikunstenaars gaan hun inspiratie en talenten op onze wanden botvieren. Het KK wordt tijdelijk opgefleurd met een cartoontentoonstelling. Lieven Debrouwer (cineast) maakt ons tijdens een workshop wegwijs in de wereld van de kortfilm . P la a ts : G alory' om 16u30. Lezing gegeven door Wim Vandekeybus (regisseur, choreograaf, fotograaf, cineast, acteur, danser) om trent zijn opbouw van zijn produkties. Geïllustreerd met zijn dansfilms en dia's. P la a ts : G108 om 20u30 • inkom 50 bfr. V rij podium : stille film s met pianobegeleiding. Andere muzikanten zijn welkom. Plaats :K K vanaf 21 uOO.
m aan dag 27 m aart '95
CONTACTARMOEDE De kans om je in te leven in de situatie van iemand die 'arm' is aan contact. Hoe beleeft een blinde dit ? W at is autisme ? Op deze en vele andere vragen wordt op een praktische manier geantwoord. Initiatie lopen met blindenstok en een bezoek aan het museum voor blinden (alles geblinddoekt!) V a n 1 0 u 1 5 to t1 2 u 3 0 . Workshop sociale vaardigheden o.l.v. Sandrina Schol. Plaats : G alery' om 14u00 ■ 16u00. Autisme : wat is het en hoe ervaren betrokkenen het ? P la a ts : 3C211 van 18u00 tot 20u00. Doorlopende fototentoonstelling 'Hoe gek is psychiatrie ? Beeld van een ander beeld'. Plaats .G a lery '. Verdere informatie is verkrijgbaar op dienst SOCA, lokaal 3B242 (tel. 02/629 24 48).
d in sd ag 28 m a a rt'95
GALACONCERT met André De Groote - piano & Viviane Spanoghe - cello V ie r broers-muzikanten in de familie De Groote. Vier zussen-muzikanten in de familie Spanoghe. Sinds 1981 vormen André De Groote en Viviane Spanoghe een permanent duo, zowel op het podium als in het privéleven. Kracht en gevoeligheid zijn bij hen verenigd onder de gezamenlijke tekens van diepgaande intelligentie, bijna ascetisch professionalisme en onvoorwaardelijke liefde voor de muziek. Martine Dumont-Mergaey. Programma
INTERCULTUREEL CONTACT Brussel als stad in een multiculturele samenleving. Er wordt een waaier van grensoverschrijdende activiteiten aangeboden. Verschillende culturen worden op een boeiende manier voorgesteld. Organisaties en verenigingen die zich op multicultureel vlak bezig houden, lichten ons in tijdens een informatiemarkt van 11u00 to t 14u00 in het Restaurant/Cafetaria (bij regen) of op de Esplanade (bij zonneschijn). D e b a t: Wat is integratie voor migranten zelf ? Hoe zien ze hun eigen cultuur en die van ons ? M oderator: Prof. Raes. P la a ts : G alery' van 10u00 tot 12 u 00. W orkshops: -Vorming anti-racisme P la a ts : Galery' van 14u00 tot 16u00. -Tai-Chi Chuan P la a ts : H ilok van 14u00 tot 16u00. F ilm : Latcho Drom. P la a ts : Galery' om 20u00 - inkom 50 bfr.
w oensdag 29 m a a rt'95
PODIUMCONTACT Alles wat op en rond een podium kan gebeuren, wordt toegelicht. Muziek en theater worden vanuit een ander standpunt bekeken. Een kijkje achter de schermen van een poppentheater en je lichaam bewegen in een workshop hedendaagse experimentele dans en afrikaanse dans. Dit 2ijn slechts enkele voorbeelden van dit rijk gevulde podiumgebeuren. W at is er zaliger dan een ontbijt aangeboden krijgen tijdens een concert en zo vroeg uit de veren hoef je niet I Ontbijtconcert in G alery' van 10u00 tot 11 u30. Een kijkje achter de schermen van het Brusselse poppentheater Toone geeft ons een beeld van deze mooie kunstvorm. Van 11u30 tot 12u30. Elk contact tussen een lichaam en materie ontketent energie. In een snelle opeenvolging van contactimpulsen ontstaan de zo typische sprongen, rol-, val- en klimpartijen eigen aan het werk van Wim Vandekeybus. Deze workshop kan een boeiende en energieke belevenis worden. P la a ts : Hilok van 14u00 tot 15u30 o.l.v. Cindy Step. Voor wie gefascineerd is door de Afrikaanse dans kan zijn kans wagen van 15u30 to t 17u00. Theatervoorstelling 'De wereld van Sofie' gebracht door de studenten Communicatie wetenschappen. P la ats : Aula Q a o m 2 1 u 0 0 . Contact slotfuif, na het concert van Pierre Vervloesem : zie verder. P la a ts : K ultuurkaffee om 23u00.
donderdag 30 m aart '95
PIERRE VERVLOESEM (B) (= X-Legged Sally • piano) Als gitarist van X-Legged Sally en co-producer van Deus kon het Kultuurkaffee moeilijk lang twijfelen aan de kwaliteit van zijn nieuw project 'Home Made’ . Eind vorig jaar speelde Pierre Vervloesem enkele schitterende concerten en komt nu terug voor een nieuwe reeks met een enigszins andere bezetting. 'Home Made' is een mix van Zappa zijn geweldige rock humor, jazz en -geloof het of niet- oude James Bond tunes. Pierre Vervloesem : gitaar Paul B e lg rad o : bas Danny De C o rt: gitaar Pieter L a m otte: trombone Bart M a ris : trompet Philippe Wauquaire : bas Danny Van H oe ck: drum Vermeersch P e te r: tenorsax Michel M a s t: tenor en baritonsax
A lfred Schnittke - Sonate voor cello en piano 1978 (in drie delen) Louis Viorne (1870-1937) - Sonate in si klein voor cello en piano opus 27 / poco lento • allegro m oderato / molto largamente (vier thema's • finale) A ugust Verbosselt - Alternative : WERELDCREATIE S erge Prokofiev - Sonate voor cello en piano in Do groot (op. 119) I andante grave / m oderato - scherzo / finale - allegro ma non troppo
w oen s d a g 29 m aart 95 - 20u • A ula Qa ■ inkom 150 & 300 bfr
25 JAAR VUB-KUNSTPATRIMONIUM Gedurende 25 jaar heeft de VUB zich open opgesteld voor kunst. Ook tegenover beeldende kunst. Vaak werd het vernieuwend element niet uit de weg gegaan. Een overzicht van aankopen, giften, uitlenen en schenkingen wordt ter gelegenheid van 25 jaar VUB tentoongesteld in het gebouw M. De moeite waard om de evolutie van 25 jaar kunst aan de VUB te komen bewonderen I P la a ts : Gebouw M - Administratiegebouw Open iedere werkdag van 9 u tot 17 u
zaterd ag 25 m aart to t 2 ju n i 95 • g ebouw M
D e M o e ia l
1 2 d e ja a rg a n g - n u m m e r 9 - 2 2 m a a rt 1 9 9 5
don d erd ag 30 m aart '95 • 21 u ■ K u ltuu rkaffee • inkom gratis
5 UU’s (USA) Vorig jaar zagen we al een deel van de 5 UU’s aan het werk tijdens het U-Totem concert in het KK. Na een onderbreking van zeker 5 jaar brengt drummer David Kerman de 5 UU’s weer samen, aangevuld door zanger Bob Drake, tevens medeoprichter van Hail en Thinking plague die-net zoals de 5 UU’s zelf-in de states en vooral op het recomanded-label (G.B.) al meerdere platen/CD’s uitbrachten. Complex slagwerk met interessante tegenritmes, geaccentueerd door een combinatie van bas en keyboards vormen de basis van de 5 UU’s sound. Door toevoeging van intens gitaarwerk en melodieuze zang bekomt men de ingrediénten van experimenteel getinte progressieve rock waarin de invloeden van Henry Cow en Zamla herkenbaar zijn. Robert Drake : zang, bas, viool, banjo Mike Johnson: zang, gitaar David Kerm an: zang, slagwerk Sanjay K u m a r: zang, keyboard E.M. Thom as: geluid en effecten
d onderdag 20 ap ril 95 • 21u • K u ltuu rkaffee • inkom gratis
7
D e M o eia l
vervolg E ric R o s s e e l a n a ly s e e rt op e e n tre ffe n d e m an ie r het rap p o rt van de C O m m is s ie S T R A te g ie en v u lt e n k e le v an d e ve le h ia te n in d it r a p p o r t o p ( C o s tr a n o ta e n te k s t R osseel b e s c h ik b a a r op het re d a c tie lo k a a l van D e M oeial). Hij v e rg e lijk t d e voo rg esteld e stru c tu u r h e rv o rm in g e n in d e C o stra m et de 'm e e r e ig e n tijd s e o r g a n is a tie e n m an a g e m en t-te c h n ie k e n ', s te lt v oor d e 'o n d e rw ijs filo s o f ie ra d ic a a l te h e rz ie n ’, g a a t o p z o e k n a a r h e t statuut van het academ isch personeel en p le it v o o r een oplo ssin g van alle b e h e e r s p r o b le m e n ’o p h e t la a g s t m o g elijk e e c helon'. T och m erk ik in z ijn u ite e n z e ttin g e n k e le te g e n strijdigheden op, d o o rd at hij w eigert de C o stra n o ta -en tevens d e evolutie van d e u n iv e rs ite it- in e e n bred er m aatsch ap p elijk k a d e r te schetsen. O ver sch ijn a u to n o m ie o rga n isatieim p eria lism e
en
A ls a rb e id s en o r g a n i s a ti e p sy c h o lo o g v e stig t hij de a a ndacht o p h e t v o o rb ijg e s tre e fd e 'b u re a u c r a t is c h o r g a n i s a ti e m o d e l '. D e C o stra is zijn s inziens d an ook ju is t in d ie n zij d it m odel w il overstijgen v ia h e t im p le m e n te re n van nieuw e stru c tu re n . T o c h lijk t het hem d at 'm en v a sth o u d t aan d e hiërarchische o pbouw van de personeelsgroep, daar w a a r o v e ra l te r w e r e ld in a lle in n o v a tie v e b e d rijv e n h e t a a n ta l h ië ra rc h is c h e n iv ea u 's sy ste m atisc h w o rd t terug-geschroefd om ruim te te laten v o o r adhocratische struc-turen’. T e n z ij R o s s e e l h ie r n ie t a lle e n in n o v a tie v e m aa r o o k k le in e b e d rijv e n b e d o e lt, lo o p t de v e rg e lijk in g m et de b e d rijfs s tr u c tu r e n m ank. G i g a n ti s c h e b e d rijv e n w o rd e n im m e rs g e k e n m e rk t d o o r een z e er s tr a k k e h lë r a c h ie w a a r b ij d e to p n iv e a u 's d e k rijtlijn e n u itz e tte n w a a r b in n e n d e w e rk in g v a n d e o n d e rlig g e n d e n iv e a u 's z ic h k an m anoeuvreren. D eze hiërarchie w ordt in b e d rijv en nog v e rste rk t d o o r de g eo g rafisch e scheiding van productie en m a n a g e m e n t. D e v ra a g o f stru c tu re n o p g e ric h t voor specifieke a a n g e le g e n -h e d e n n ie t e e n sc h ijn v an a u to n o m ie en z e lfsta n d ig h e id m o e te n o p w e k k e n w a a r b ij d e to u w tje s m e e r g e c e n tr a lis e e r d in handen gehouden w orden, drin g t zich dan ook op. De te r m o rg an isatieim perialism e is h ier zeker n ie t u it d e lu c h t g e g re p e n (zie h ie rv o o r R . R a m b o e r, 'D e V U B b in n e n k o r t o p d e b e u rs ? K an g eb eu ren !’ in: D e M oeial 8,1995). V o lgens R o sseel m o e t m en 'uitgaan van de b a sisg e d a ch te d a t d e v itale k e rn e n v a n d e V U B n ie t d e b e stu u rso rg a n e n , n o c h .d e "m iddlem a n a g e r s " , n o c h d e f a c u lta ir e b eleidsstructuren m aa r de productieve o n d e rz o e k s - e n o n d e rw ijse en h e d e n z e lf (...) D e re o rg a n is a tie v an het c e n tra le b e h e e r m o e t m .i. daa ro m b e g in n e n bij d e m ax im alise rin g van de autonom ie van de eenheden e n het c e n tra le o rg aa n m o et d e financiële, o rg an isa -to risc h e e n p sychologische v o o rw a a rd e n s c h e p p e n o p d a t d e een h ed en d eze autonom ie productief k u n n e n a a n -w e n d e n . ( .. .) A lle b e h e e rs -p ro b le m e n m o e te n o p h et la a g ste m o g e lijk e e c h e lo n w orden o p g e lo st.’ O ké, m aa r d e tendens tot s c h ijn a u to n o m ie is re ë e l en m o et o n tm a s k e r d w o r d e n . D e r g e lijk e d ec en tralisa tie kan eveneens kaderen in e e n v e rd e e l-e n - h e e r s p o litie k w aarb ij d e v e rs c h ille n d e e e n h ed e n teg e n e lk a a r m oeten concurreren om m id d e le n . O o k m o e t m e n z ic h h o e d e n v o o r de in stitu tio n a lise rin g van vrie n d jesp o litie k en een politiek v an h e t g e n re late n -w e -m a a r-w a tm eer-m iddelen-aanvragen-dan-w en o dig-hebb e n -z o -z ijn -w e -z e k e r-d a tw e -ie ts -k rijg e n . D e g e v a re n v a n d e c e n tr a - lis a tie m o g en d u s z e k e r n ie t o n d e rsc h a t w orden.
8
op
O ver 'Post-m od erne en s t a r r e eli tes
de nomaden'
O p vlak van on d erw ijs en o nderzoek s te lt hij tere c h t v ast d a t d e C o stra n iet s tils ta a t bij d e fin a lite it ervan. R osseel gaat ervan uit d a t de m ensen zic h 'te g e n w o o rd ig v o rm en om een so o rt van "p o st-m o d ern e" nom aden (n o m a d e n n ie t a lle e n g e o g ra fisc h m aar o o k p ro fessio n eel e n cultureel) te w orden'. D it w o rd t e ch ter beperkt d o o r d a t 'h e t g a n s e u n iv e r s ita ir o n d e rw ijs de stu d en ten v a stp in t o p een v a s te b e r o e p s i d e n t i t e i t '. B o v e n d ie n w o rd t in d e C o stra de 'b an d tu ssen on d erw ijs en onderzoek' n ie t g e le g d , 'd it o m d at b eid e strik t in stitu tio n e e l w o rd e n g e d efin ieerd '. H ij v e rd e d ig t dan ook de in s c h a k e lin g van de k a n d id a tu u rs s tu d e n te n in het v e rric h te o n d e rz o e k aan de un iv ersiteit. D aarn aast stelt hij voor om cursussen in te voeren als 'O ntdek d e S ta d ’, ’V e rb lijf in h e t J u s titie p a le is ', 'O n tm o e tin g m et m en sen '... w aard o o r een 'w e r k e l i j k e in te rd isc ip li-n e a rite it' to t sta n d zou kom en: 'w an t d e w erk elijk -h eid valt zom aar n iet in disciplines uiteen'. A llem a a l o k é , m aa r to ch lig g en er en k ele ad d ertjes o n d er h et gras. Ten e e rs te a r g u m e n te e r t h ij deze in n o v a tie s o p v lak van o n d e rw ijs m et ’e n k e l e in te r e s s a n te n e v e n effe cte n ’. N aast een boeiender w erk v o o r acad em isch p erso n eel en de b e h e e rs b a a rh e id van het lo k alen p ro b leem v e rm eld t hij d at 'de lo o n k o ste n v o o r o n d e rw ijs kun n en w o rd e n b e h e e rs t'. D o o r d e rg e lijk e im p le m e n te rin g van o n d erw ijs is er z ijn s in z ie n s b lijk b a a r n o o d aan m in d er p ersoneel zodat een deel kan g e d u m p t w o rd e n . H e b b e n d e z e 'a fv a llig e n ' d an g e e n re c h t op h et zic h o n tp lo o ie n to t 'p o st-m o d e rn e n o m ad en ', geen re c h t op o n d erw ijs en o n d e rz o e k ? H ie rm e e tra p t hij d u i d e l i j k in d e v a l v a n d e b u d g etlo g ica d a t een du aliserin g van de m aatschappij bevordert. T e n tw e e d e is h e t h e le m a al n iet to e v a l li g d a t h e t u n i v e r s it a ir o n d e rw ijs g e ric h t is o p de latere b e ro e p s u ito e fe n in g . D eze m aa tsch a p p ij is im m ers n iet gebaat m et 'p o st-m o d ern e nom aden' d ie niet lijd en aan v a k id io tie e n g ew ap en d zijn m et een k ritisc h e ingesteldheid. U n iv e rs ite ite n w a re n v o lg e n s R osseel v ro eg er 'de pro d u cen ten van s o c ia le , p o litie k e , c u ltu r e le en eco n o m isch e elites'. W aarom zou d it d e d a g v a n v a n d a a g in e e n m a a ts c h a p p e lijk b e s te l m e t n o g altijd d e z elfd e m ach tsv erh o u d in g en anders zijn? D aarenboven o p en t de reducering van de stu d ies to t v o o rb ere id in g van de la t e r e lo o p b a a n d e p o o r t to t to e g a n g s b e p e rk e n d e m a a t-re g e le n m et a ls a rg u m e n t dat b e ro e p su ito e fen in g sm o g e lijk -h ed e n bep erk t w orden d o o r een overaanbod aan afgestudeerden. T en slo tte zou ik in d it v erband nog w ille n o p m e rk e n d a t e e n strik te , n ie t-in te rd is c ip lin a ire s tu d ie afbakening de selectie van studenten al in de h and w erk t. E en m aal een s tu d ie -ric h tin g w e rd g e k o z en lig t d eze im m ers o n h e rro e p e lijk v a st en k an d e z e n iet m e t te ru g w e rk e n d e k rach t h er-ro ep en w orden. D oor een. m o g e lijk e w ijzig in g van in teresses tijd e n s de s tu d ie p e rio d e w o rd t de stu d en t g ec o n fro n te e rd m et volgend dilem m a. Enerzijds kan hij besluiten d e g ek o zen s tu d ie ric h tin g v erder te z e tte n m et d e m o tiv a tie a ls on v erm ijd elijk g evolg en nog later d e to ch n o g e v e n tu e le sto p z e ttin g van d e stu d ie s. A n d e rz ijd s k an de o p tie van een and ere stu d ie ric h tin g genom en w orden. M aar d it im pliceert b iss e n w a t fin a n c ie e l n ie t v o o r iedereen w eggelegd is. K o rto m , d e f in a l it e it v an h e t o n d e rw ijs lig t n o g s te e d s in de reproductie van een elite.
COSTRA-discussie O m d e z e r e d e n e n en m e t als b ijk o m e n d arg u m e n t d a t d e m ens rond zijn tw intiger jare n m eestal een g ro o t a a n ta l w ijz ig in g e n in z ijn p e rso o n lijk h eid d o o rm aak t, m o et er g e stre efd w o rd en n a a r fle x ib ilite it (ja , d it w o o rd k a n o o k in een positieve zin gebruikt w orden) in, en d em o crati-serin g van h e t o n d erw ijs en a lz o kan ook de in te r d is c ip lin e a r ite it b e v o rd e rd w orden. O ver o p w aard erin g m otivatie
en
Q u a p e rs o n e e ls f o r m a tie z ie t hij tere c h t tw e e m o g elijk h ed en . O fw el k iest m en 'voor p olyvalente ZA Ppers en A A P en m .a.w . m en sen m et een p r o f ie l d a t t o e la a t h e n in te sc h a k e le n én in o n d e rz o e k é n in o n d e rw ijs én in s o c ia a l d ien stb eto o n '. O fw el k iest m en 'voor e e n c o m p a rtim e n ta lis a tie w a a rb ij m e n h e t a c a d e m is c h p e rs o n e e l o p s p lits t in s p e c ia lis te n : o n d e r z o e k e r s , o n d e r w ijz e r s e n d ie n s tv e rle n e rs '. D e tw e e la a ts te functies m oeten dan w el 'academ isch o p g e w a a rd ee rd w o rd en om allerlei vorm en van nijd tegen te gaan'. De la a ts te o p lo ss in g b e v a lt m ij h e t m e e s t d o o rd a t o p d ie m a n ie r de p r io r ita ir e aandacht van het o v e rg ro te deel van h e t academ isch p ersoneel naar onderzoek (m isschien o m d at ze enkel h ierv o o r beoordeeld w o rd e n ? ) v e r z w a k t, w a a rd o o r d iegenen d ie d it w ensen zich op hun o n d e rw ijz e n d e o p d r a c h t k u n n e n storten m et als g evolg gem otiveerde stu den ten . O ver
po t te n en
Z o a ls
u re e d s
BSG
ketels
w e e t g a a t in
de
houdt
C o stra n o ta d e grootste aan d ach t uit n a a r h e t P u b lic R e la tio n beleid . R o sse e l z e g t h ie ro v e r d a t in de m ark etin g w ereld d e b este w aar nog a ltijd d eze is 'die z ic h z e lf verkoopt en zo w einig m ogelijk PR o f reclam e behoeft’. D e heren van de C ostra zien h et dus duidelijk verkeerd wanneer zij s te lle n d a t h e t g e b re k aan een eenvorm ige visie q u a PR te w ijten is aan een g e b re k aan ’p ro fessio n aliserin g ’. D it is nam elijk slech ts h et n o o d zak elijk g evolg van h e t o n tb re k e n van een een d u id ig e v isie o v e r d e V U B 'als V r i j e U n iv ersiteit -w at n ota b en e hun taak was m aar m en kan w el stellen d at zij h ie rv a n w e in ig te re c h t g e b ra c h t hebben. M .a.w . de pot m o et de ketel niet verw ijten d at hij zw art ziet.
(vervolg van pagina 4) u itm ak en o f iem and ge sch ik t is om arts te w o rden. H eel de zaal proestte het uit, b eh alv e Dr. B eckers die het v oorstel w el in teressant vond, onder m eer om dat h ei hem deed denken aan h et vroegere m atur:teits-exam en. Mind
R uben
Y\
own
bul lsh it .
R am boer
verkiezingen
gelieve u te w enden tot het BSG zelf voor meer inform atie (gebouw
your
Sam envattend kan m en dus stellen dat e r to t o p heden geen enkel argum ent b e s ta a t o m te p le ite n v o o r de in voering van een num erus clausus. D e en e n (artse n sy n d ica te n ) pleiten v o o r e e n n u m e ru s c la u s u s u it e ig e n b e la n g , de a n d e re n u it b e s p arin g so v e r-w e g in g e n (onderw ijs). In het eerste geval is het O ver b e sc h r ijv e n en o n to e la a tb a a r d a t m en se n als D r. verklaren B e c k e rs z ic h m engen in o n d e rw ijsa an g e le g e n -h e d e n . In het R o sseel fo rm u leert d u id elijk enkele tw eede g eval is h e t o n aanvaardbaar interessante denkpistes d ie de m oeite d a t m en d o o r stu d e n tenbeperken-de w aard zijn om in ach t genom en te m aatreg elen tra c h t besparingen door w orden als in sp iratieb ro n v o o r een te voeren d ie d e d em ocratisering van 'stra te g isc h b e le id '. Z ijn an a ly se is h e t o n d e rw ijs in g e v a ar b rengen. e ch ter in m ijn o g en beperkt doordat O n z e fra n s -ta lig e c o lle g a 's zouden hij w egens h et n iet onderkennen van het w a a rs c h ijn lijk a ls v o lg t d e ond erlig g en d e socio-econom ische v e rw o o rd e n : " R e fin a n c e m e n t de c o n te x t e r e n k e l in sla a g t en k ele l'e n s e ig n e m e n t, le re s te c 'e s t du e v o lu tie s c o h e re n t te b e sch rijv e n b u lls h it!" . -d a t v an d ie c o h e re n tie za l hij Fre d w aarsch ijn lijk n iet graag lezen, soitm aar n iet te v erklaren. H et gevaar v o o r sc h ijn a u to n o m ie , de b ero ep s g e ric h te stu d ie s, d e se le c tie in het o n d e rw ijs, de b e n a d elin g van h et fu n d am e n te e l o n d e rz o e k ... kun n en im m ers n iet verklaard w orden zonder d e intenties van d e m aatschappelijke e lites te analyseren.
naast het KK)
Tw eew ekelijks studenten tijds ch rift van d e V r ij e U n i ver sit eit B r ü s s e l in s a m e n w e r k i n g m et liet B r u s s e ls Studentengenootschap, S t u d i e k r in g Vri j O n d e r z o e k e n D ie ns t K ui tu ur .
Pleinlaan 2. 1050 Brussel tel. 02/829.2338 fax 02/629.23.62
BSG-agenda Zaaf dinsdag 21/03/95 GK woensdag 22/03/95 RPGC/M&E donderdag 23/03/95 KB zondag 26/03/95 CAMP Cantus maandag 27/03/95 APIA dinsdag 28/03/95 LWK TD woensdag 29/03/95 BTS donderdag 30/03/95 BSG overdrachtscantus
Haroun Amira
T iid a
IRœdlæœftS®
dinsdag 21/03/95 repitie klassiek ensemble Qa AVSG Qc True Lies JS Qd Shadowlands maandag 27/03/95 ZWK Qd Perfect World dinsdag 28/03/95 repitie klassiek ensemble Qa CAMP Qc Timecop woensdag 29/03/95 HLB Qb Prescilla queen of the dessert donderdag 30/03/95 IG Qc The crow JS Qd Pulp fiction
D e M o eia l
1 2 d e ja a r g a n g
Tom. Sami. Miehel. Haroun . Domenico. Nadia. Sjoonie. Ruhen
Jack Van Ilandcnhovc. Seppe. Fiiip.Stefan. Mairick. Geert A.. Sarah. Saskia. Pascal Anna. Jürgen. David II5Ilinisiir®ttä«s
Geert Rondou. Maarten Wim Casiermans. archief V e r a n t w o o r d e l ij k e ui tg ev er
Domenico Vaecaro Pleinlaan 2, 1050 Brussel De Redactie is niet verant woordelijk voor artikels van het BSG en VO.
-
n u m m er 9 - 2 2 m a a rt 1 9 9 5
