Carbon footprint Deerns Nederland 2012
Deerns Nederland BV Rijswijk, 04-12-2013
HOMEPAGE
www.deerns.nl
PROJECTNUMMER
100-05-01256-03
STATUS
Versie 5.0
DOCUMENTCODE
C:\Users\nl0418\Desktop\carbon footprint rapport Deerns 2012_ 20131204_v5.0.docx
AUTEUR
J. Sap
PROJECTLEIDER/GROEPSLEIDER
M. Schellekens
PARAAF
PARAAF
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de opdrachtgever. Indien dit rapport in opdracht werd uitgebracht, wordt voor de rechten en verplichtingen van opdrachtgever en opdrachtnemer verwezen naar de DNR 2005, dan wel naar de betreffende ter zake tussen partijen gesloten overeenkomst.
2
Contents I.
SAMENVATTING CO2-PRESTATIELADDER ............................................................. 6
1.
INLEIDING ...................................................................................................................... 9
1.1.
Deerns Nederland B.V. .............................................................................................................. 9
1.1.1.
Organisatiestructuur ................................................................................................................ 9
1.1.2.
Afbakening ............................................................................................................................. 10
1.2.
Inventarisatie emissies .............................................................................................................11
1.3.
Informatievoorziening en kwaliteit ...........................................................................................13
1.4.
Referentiejaar...........................................................................................................................14
2.
SCOPE 1 DIRECTE EMISSIES .................................................................................. 15
2.1.
Lease auto’s ..............................................................................................................................15
2.1.1.
Aangeleverde informatie........................................................................................................ 15
2.1.2.
Aannames ............................................................................................................................... 15
2.1.3.
Resultaten + bevindingen ....................................................................................................... 15
2.2.
Gasverbruik ..............................................................................................................................16
2.2.1.
Aangeleverde informatie........................................................................................................ 16
2.2.2.
Aannames ............................................................................................................................... 16
2.2.3.
Resultaten + bevindingen ....................................................................................................... 16
2.3.
Airconditioning .........................................................................................................................17
2.3.1.
Aangeleverde informatie........................................................................................................ 17
2.3.2.
Aannames ............................................................................................................................... 17
2.3.3.
Resultaten + bevindingen ....................................................................................................... 17
3.
SCOPE 2 ENERGIE-INDIRECTE EMISSIES .......................................................... 19
3.1.
Elektriciteit ...............................................................................................................................19
3.1.1.
Aangeleverde informatie........................................................................................................ 19
3
3.1.2.
Aannames ............................................................................................................................... 19
3.1.3.
Resultaten + bevindingen ....................................................................................................... 19
3.2.
Vliegreizen ................................................................................................................................20
3.2.1.
Aangeleverde informatie........................................................................................................ 20
3.2.2.
Aannames ............................................................................................................................... 20
3.2.3.
Resultaten + bevindingen ....................................................................................................... 21
3.3.
Zakelijke reizen met privéauto’s ...............................................................................................21
3.3.1.
Aangeleverde informatie........................................................................................................ 21
3.3.2.
Aannames ............................................................................................................................... 21
3.3.3.
Resultaten + bevindingen ....................................................................................................... 22
4.
SCOPE 3 OVERIGE INDIRECTE EMISSIES........................................................... 23
4.1.
Overig openbaar vervoer ..........................................................................................................23
4.1.1.
Aangeleverde informatie........................................................................................................ 23
4.1.2.
Aannames ............................................................................................................................... 23
4.1.3.
Resultaten + bevindingen ....................................................................................................... 23
4.2.
Woon-werkverkeer (excl. leaseauto’s) .....................................................................................24
4.2.1.
Aangeleverde informatie........................................................................................................ 24
4.2.2.
Aannames ............................................................................................................................... 24
4.2.3.
Resultaten + bevindingen ....................................................................................................... 25
4.3.
Papierverbruik ..........................................................................................................................25
4.3.1.
Aangeleverde informatie........................................................................................................ 25
4.3.2.
Aannames ............................................................................................................................... 25
4.3.3.
Resultaten + bevindingen ....................................................................................................... 26
4.4.
Waterverbruik ..........................................................................................................................26
4.4.1.
Aangeleverde informatie........................................................................................................ 26
4.4.2.
Aannames ............................................................................................................................... 26
4.4.3.
Resultaten + bevindingen ....................................................................................................... 27
4
5.
CO2-FOOTPRINT DEERNS ....................................................................................... 28
6.
VERIFICATIE ............................................................................................................... 31
6.1.
Validatie brongegevens en uitkomsten .....................................................................................31
6.2.
Gevoeligheidsanalyse ...............................................................................................................33
7.
REFLECTIE................................................................................................................... 35
7.1.
Kwaliteit brongegevens en inzicht ............................................................................................35
7.1.1.
Openbaar vervoer .................................................................................................................. 35
7.1.2.
Energieverbruik vestigingen ................................................................................................... 35
7.2.
Reductie door beleidsmaatregelen ...........................................................................................35
7.2.1.
Vervangen van TL-buizen kantoor Rijswijk ............................................................................. 36
7.2.2.
Terugdringen papierverbruik ................................................................................................. 36
7.2.3.
Stimuleren OV-gebruik ........................................................................................................... 36
7.2.4.
Uitfasering C-label leaseauto’s ............................................................................................... 36
7.2.5.
Elektrische pool auto’s ........................................................................................................... 36
7.3.
Prognose voor behalen doelstellingen ......................................................................................37
8.
VERBETERVOORSTELLEN ..................................................................................... 38
8.1.
Kwaliteitsverbetering ...............................................................................................................38
8.1.1.
Gas, water en elektra ............................................................................................................. 39
8.1.2.
Zakelijke kilometers privéauto’s ............................................................................................. 39
8.1.3.
Openbaar vervoer .................................................................................................................. 39
8.2.
Reductievoorstellen ..................................................................................................................39
8.2.1.
Leaseauto’s - Emissie leaseauto’s presenteren ...................................................................... 39
8.2.2.
Leaseauto’s - Uitfaseren B-label auto’s .................................................................................. 40
8.2.3.
Leaseauto’s - Stimuleren van hybride auto’s ......................................................................... 40
8.2.4.
Elektriciteit - Lichtplan van de kantoren herzien.................................................................... 40
5
BIJLAGE A - INZICHT VERBRUIKSGEGEVENS ............................................................. 41 BIJLAGE B - CO2-EMISSIE PER AFDELING..................................................................... 42 B.1. Uitgangspunten.............................................................................................................................42 B.2. Resultaten .....................................................................................................................................43
6
I.
SAMENVATTING CO2-PRESTATIELADDER Deze rapportage bevat de berekening van de CO2-footprint van Deerns NL over 2012. Het doel van deze rapportage is om de huidige stand van zaken inzichtelijk te maken en af te spiegelen tegen het beleid dat wordt gevoerd om de reductiedoelstelling van 20% te realiseren in 2015 ten opzichte van referentiejaar 2009.
Uit de resultaten van 2012 blijkt dat de totale footprint van Deerns Nederland is gedaald met 7,5% ten opzicht van 2011 naar het niveau van 4,03 ton CO2e / FTE. De maatregelen die in 2012 de grootste invloed hierop hadden waren het vervangen van de TL-verlichting in kantoor Rijswijk door hoogfrequente verlichting en de voortzetting van de uitfasering van C-label leaseauto’s. Daarnaast is er in 2012 voor zakelijke reizen een aanzienlijke verschuiving geweest van het gebruik van lease-auto’s en priveauto’s naar openbaar vervoer wat een gunstige invloed heeft op de CO2-footprint. De totale reductie van de footprint ten opzicht van referentiejaar 2009 is 13,5% en daarmee ligt Deerns Nederland halverwege goed op koers om 20% reductie te bewerkstelligen in 2015.
In 2012 is gepoogd de kwaliteit van de brongegevens te verbeteren omdat het verkrijgen van goed inzicht zeer belangrijk is. Met betrekking tot gebruik van het openbaar vervoer is daarin geslaagd door via NS gedetailleerde digitale facturen te krijgen met vermelding van de reisafstanden zodat extrapolatie niet meer nodig is voor treinreizen.
Daarnaast is er een poging gedaan om via rekeningen en facturen de energieverbruiken van de vestigingen anders dan Rijswijk te achterhalen. Dit is minder succesvol gebleken omdat de data in sommige gevallen onverklaarbaar was en dus zeer onbetrouwbaar. Dit benadrukt de noodzaak voor monitoring. Omdat gebleken is dat dit specialistische kennis vergt, is er contact met externe partijen om dit te realiseren.
Op basis van de uitkomsten zijn er een aantal verbetervoorstellen gedaan. Hierin is onderscheid gemaakt tussen voorstellen voor het verbeteren van de kwaliteit van de gegevens (inzicht) en voorstellen/maatregelen om de emissie te reduceren. Deze voorstellen zijn hieronder kort samengevat:
Voorstellen kwaliteitsverbetering Gas, water en elektra deze vormen samen een groot aandeel van de CO2-emissie. Er is gebleken dat extrapolatie van de gegevens uit Rijswijk een onzekerheid van 3-5% betekent op de totale emissie van Deerns NL. Er wordt daarom voorgesteld om monitoring toe te passen op alle vestigingen.
7
Zakelijke kilometers privéauto’s Type brandstof en cilinderinhoud zijn onbekend en zijn van invloed op de CO 2-emissie. Om het inzicht te vergroten stellen wij voor om op de declaratieformulieren een invulveld op te nemen voor het type brandstof en cilinderinhoud (beiden meerkeuze incl. “onbekend”).
Openbaar vervoer Om inzicht te krijgen in reizen met bus, tram en metro stellen wij voor om de mogelijkheid te onderzoeken om met de NS-businesscard bij deze maatschappijen te reizen. Dit zorgt voor een gebundelde informatiestroom en gebruiksgemak.
Reductievoorstellen Leaseauto’s - Emissie leaseauto’s presenteren Het verbruik van leaseauto’s periodiek inzichtelijk maken voor de individuele afdelingen om bewustzijn te creëren en het gebruik van alternatieven te stimuleren zoals openbaar vervoer of werken op afstand. Een idee is om per afdeling een staatje te maken waarin per persoon de emissie van de leaseauto wordt gepresenteerd. Dit kan een onderlinge competitie tot gevolg hebben die positief is voor het verlagen van de CO2-emissie. Leaseauto’s - Uitfaseren B-label auto’s De drempel voor leaseauto’s verhogen naar A-label. Op dit moment heeft al de helft van het wagenpark een A-label. Daarmee wordt per auto maximaal zo’n 10% reductie gerealiseerd. Uitgaande van 50% van het wagenpark is er een totaal besparingspotentieel van 5% op de totale emissie van de leaseauto’s. Aangezien lease-autos circa 40% van de totale emissie van Deerns NL voor hun rekening nemen is het besparingspotentieel op de totale footprint 2% met deze maatregel. Leaseauto’s - Stimuleren van hybride auto’s Gebruik van hybride auto’s stimuleren. Deze hebben 60% minder uitstoot per kilometer dan dieselauto’s conform de conversiefactoren van de CO 2-prestatieladder. Op dit moment bestaat circa 10% van het wagenpark uit hybride auto’s. Een doelstelling van 25% levert daarmee een totaal besparingspotentieel van 9% (15% x 60%) op de emissie van leaseauto’s en dat is 3-4% op de totale footprint.
Elektriciteit - Lichtplan van de kantoren herzien Het vervangen van de TL-verlichting door hoogfrequente verlichting heeft in Rijswijk een duidelijk besparing opgeleverd. Zodra het e-verbruik van de vestigingen gemonitord kan worden, is het aan te raden om een inventarisatie te doen op de overige vestigingen en ook daar een
8
vervanging van de TL-buizen te doen indien van toepassing. Besparingspotentieel is 10-15% voor de betreffende vestigingen.
Wij stellen daarnaast voor om de lichtplannen van de kantoren te herzien en daar waar geschikt aanwezigheidsdetectie en LED verlichting toe te passen. In Rijswijk blijft bijvoorbeeld de toiletverlichting 24 uur per dag branden. Op jaar basis wordt daardoor 1400 kWh verbruikt waarvan wellicht 90% van de tijd onnodig. Ter vergelijking, de verspilde energie is dan ongeveer gelijk 2
aan de opbrengst van een Donqi windturbine of 10 m PV panelen. Voorstel om aanwezigheidsdetectie toe te passen bij voorkeur i.c.m. LED verlichting. Besparingspotentieel in Rijswijk is 0,2% op het elektriciteitsgebruik. Mogelijk doen zich dergelijke situaties ook voor in de overige vestigingen. Dit dient geïnventariseerd te worden.
9
1.
INLEIDING Dit carbon footprint rapport bevat de resultaten van de CO 2-emissie inventaris van Deerns NL over het kalenderjaar 2012. Hierbij wordt gekeken naar de CO2 emissie van alle Nederlandse vestigingen van Deerns. De inventarisatie is uitgevoerd conform ISO 14064. De gehanteerde scope-indeling en emissiefactoren zijn ontleend aan het handboek CO 2-prestatieladder v2.1, 18 juli 2012 (SKAO). De resultaten van de inventaris worden vergeleken met het referentiejaar 2009 om de voortgang te kunnen volgen van de verduurzaming van de bedrijfsvoering. Na een korte omschrijving van de werkzaamheden van Deerns en de afbakening voor de CO 2 berekening worden de resultaten van de berekening van 2012 gepresenteerd met een toelichting van de rekenmethodiek en de verwerkte informatie. Daarnaast wordt de voortgang toegelicht en worden er verbetervoorstellen gedaan.
1.1.
Deerns Nederland B.V.
1.1.1.
Organisatiestructuur De Deerns Groep is een technische advies- en ontwerpfirma die opdrachtgevers helpt een duurzame, comfortabele en veilige verblijfsomgeving te scheppen. Met vestigingen in Nederland, Duitsland, Spanje, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Dubai en de Verenigde Staten is Deerns Groep een internationale speler. Figuur 1 toont het organigram van de Deerns Groep B.V. Deerns Nederland B.V. is hier een onderdeel van. Deerns Groep BV
Deerns DE
Deerns FR
Deerns ES
Deerns NL
Deerns USA
Deerns IT
YD Pharma
Bouw Commissioning
Deerns UK
Figuur 1: Organigram van Deerns Groep BV. Deerns ontwikkelt – vanaf het eerste concept tot en met het detailontwerp en de realisatiebegeleiding – de technische en technologische infrastructuur van gebouwen en daarmee samen-
10
hangende faciliteiten. Deerns werkt voor een breed spectrum aan opdrachtgevers, particulieren en openbare organisaties, groot en klein. Deerns biedt advies, ontwerp, aanbestedingshulp en projectmanagement in de volgende breed gedefinieerde marktsegmenten:
Kantoren, commercieel vastgoed, hotels, vrijetijdsvoorzieningen en onderwijsgebouwen (scholen, universiteiten);
Luchthavens;
Ziekenhuizen;
Bedrijfskritische voorzieningen zoals datacentra, cleanrooms en onderzoekslaboratoria;
Energiebesparing en het ontwerp van duurzame gebouwen (BREEAM en LEED certificering).
1.1.2.
Afbakening De scope van deze CO2-footprint is beperkt tot Deerns Nederland BV. De activiteiten van YD Pharma & Bouwcommissioning NL vallen hier ook onder en worden dus meegerekend bij de CO2-inventarisatie. Onderstaande tabel toont het verloop van het aantal FTE binnen deze afbakening in de afgelopen jaren. Deze getallen worden begin juli vastgesteld (ten tijde van de halfjaarlijkse update) met de aanname dat dit representatief is voor het gehele jaar.
Vestiging
FTE’s 2009
FTE’s 2010
FTE’s 2011
FTE’s 2012
Rijswijk
242
229
234
232,0
Amsterdam
23
25
21
19,7
Eindhoven
28
27
24
27,1
Groningen
18
16
15
13,9
Nijmegen
16
14
17
15,4
Maastricht
29
29
26
28,2
Totaal
356
340
337
336,2
11
1.2.
Inventarisatie emissies De CO2-emissie van Deerns is direct gerelateerd aan de energiestromen die benodigd zijn om de werkzaamheden uit te kunnen voeren. De werkzaamheden bestaan grotendeels uit het aanbieden van installatietechnisch advies door middel van rapportages/ontwerptekeningen en bestekken. Er wordt dus veel op kantoor gewerkt met pc’s waardoor elektriciteits- en papierverbruik belangrijke aspecten zijn. Daarnaast vindt er veel overleg plaats buiten de deur waardoor reiskilometers een groot aandeel hebben.
Alle mogelijke energiestromen zijn te verdelen in drie scopes.:
Scope 1: Directe emissies;
Scope 2: Energie-indirecte emissies;
Scope 3: Overige indirecte emissies;
Deze verdeling is nader omschreven in hoofdstuk 5 van het handboek energiemanagement. Figuur 2 geeft een overzicht van deze verdeling.
12
Figuur 2: Scope-indeling [bron: handboek CO2-prestatieladder v2.1] In onderstaande tabel zijn de, voor Deerns, relevante emissies uit het scopeoverzicht opgenoemd. Deze emissies zullen worden meegenomen in de CO2-emissie berekening. Relevante emissies Deerns Scope 1
Zakelijke autokilometers Gasverbruik Airconditioning
Scope 2
Elektriciteit Vliegtuigkilometers Zakelijke kilometers (privéauto)
Scope 3
Overig openbaar vervoer Woon-werkverkeer Papierverbruik Waterverbruik
Op basis van beschikbare gegevens wordt de CO 2-emissie van deze individuele stromen berekend om inzicht te krijgen in de totale emissie van Deerns. In deze rapportage zal in detail worden beschreven welke informatie gebruikt is, waar deze informatie is opgevraagd en hoe deze is verwerkt in de berekening.
13
De volgende scope 3 emissies zijn geïdentificeerd maar worden niet meegenomen in de inventarisatie om de genoemde redenen:
Afvalverwerking - Het grootste deel van het afval bestaat uit papier (milieukeurmerk) dat wordt gerecycled. Het aandeel van de emissie van het overige afval is daardoor klein in vergelijking met de overige uitstoten. Elektriciteitsgebruik bij cliënten – De diensten buiten de deur betreffen vooral vergaderingen. De CO2-emissie van elektriciteitsverbruik wordt daarbij toegekend aan het bezochte bedrijf en zal niet apart worden meegenomen in de beoordeling van de CO2-prestatie van Deerns. Dit wordt tevens gecompenseerd door externen die om dezelfde reden Deerns bezoeken. Uitstoot leveranciers – Omdat Deerns diensten en geen producten levert is het aantal leveranciers beperkt tot de leveranciers voor papier, kantoorartikelen en het restaurant. Door de lage frequentie van leveringen is deze emissie relatief zeer klein. Overig grondstofgebruik – Naast papier worden en ook overige doorsnee kantoorartikelen gebruikt. Het aandeel hiervan is echter zeer klein ten opzichte van de overige emissies en kan worden verwaarloosd.
1.3.
Informatievoorziening en kwaliteit De input voor de berekening van CO2-emissie is afkomstig uit meerdere bronnen binnen de organisatie. Dit varieert van de afdeling Human Resources tot de facilitair manager en secretaresses. Vanwege de varieteit aan bronnen wordt er nauwkeurig bepaald wat de kwaliteit van de aangeleverde informatie is. Aspecten die daarin meespelen zijn onder andere volledigheid, noodzaak voor correcties en het format. In de komende hoofdstukken is de kwaliteit per emissiestroom beoordeeld met een A, B of C conform onderstaande tabel uit het handboek Energie Management. Kwaliteit
Omschrijving Een complete en verifieerbare set gegevens verkregen door meting/monitoring. De gegevens kunnen
A
direct verwerkt worden zonder dat grote aannames of schattingen nodig zijn. Bijvoorbeeld: uurlijkse meting van het elektriciteitsgebruik gedurende het hele jaar. Gegevens zijn beschikbaar voor een beperkte periode (bijvoorbeeld 1 maand) of er ontbreekt data in
B
de set. Om de set compleet te maken moet er worden geëxtrapoleerd. Bijvoorbeeld: Gedeclareerde reizen van een kwartaal waarbij de overige maanden geëxtrapoleerd worden. Zeer beperkte of niet verifieerbare gegevens. Gegevens zijn grotendeels gebaseerd op schattingen en
C
aannames en de resultaten hebben daardoor een grote onzekerheid. Bijvoorbeeld: Een schatting van het papierverbruik gebaseerd op ervaring van facilitair management.
14
1.4.
Referentiejaar De CO2 footprint van Deerns is in 2009 voor het eerst opgesteld. Deze berekening wordt als referentie aangehouden om de toekomstige resultaten mee te vergelijken en om de doelstelling op af te stemmen. Bij deze eerste opzet zijn alle bovengenoemde energiestromen en bijbehorende emissies opgenomen.
De referentieberekening is slechts op een punt gewijzigd ten opzicht van de vorige versie. Bij de audit in November 2012 konden niet de juiste stukken worden overlegd om de levering van groene stroom aan de vestiging in Groningen te onderbouwen. Er is daardoor met terugwerkende kracht een correctie gedaan op de berekeningen van alle voorgaande jaren (incl. het referentiejaar). Daarbij is de emissiefactor voor elektriciteit verhoogd van 15 g/kWh naar 455 g/kWh voor de vestiging Groningen. Er wordt nu dus uitgegaan van grijze stroom.
Eerdere wijzigingen: Januari 2012: Correctiefactoren zijn toegepast op de uitstoot van de leaseauto’s in 2009 en 2010 op basis van resultaten die voor het jaar 2011 zijn verkregen met een nauwkeurigere methode (liters i.p.v. kosten). December 2011: Woon-werkkilometers zijn toegevoegd aan de CO2-berekening(en). Voor het referentiejaar 2009 is vanuit de resultaten van 2010 teruggerekend per fte. December 2011: De CO2 emissie factoren zijn gecorrigeerd conform het handboek CO 2 prestatieladder v2.0, 23 juni 2011. Oktober 2012: De CO2 emissiefactor van papier is gecorrigeerd naar 1,208 kgCO2/kg conform de definitieve versie van de CO2 factoren van Stichting Stimular (26 juni 2011). De emissies van het referentiejaar 2009 zijn dan als volgt: 2009
Energiestroom
CO2e [ton]
CO2e per fte
Rangorde
[ton] Zakelijke km bedrijfsauto’s
723,0
2,031
Gasverbruik
62,15
0,175
Koudemiddel
10,20
0,029
Scope 2
Elektriciteit
190,8
0,536
Energie indirecte
Vliegtuigkilometers
141,4
0,397
emissies
Zakelijke km privéauto’s
162,9
0,458
Overig OV gebruik
5,14
0,014
Woon-werkverkeer
346,4
0,973
Papier
16,94
0,048
Waterverbruik
0,55
0,0016
1.660
4,66
Scope 1 Directe emissies
Scope 3 Overige indirecte emissies
Totale emissie Deerns NL
#1
#3
#2
15
2.
SCOPE 1 DIRECTE EMISSIES In dit hoofdstuk wordt voor de scope 1 emissies toegelicht hoe de CO2-emissie is berekend en welke input daarvoor is gebruikt. Onder scope 1 vallen: -
Leaseauto’s
(§ 2.1);
-
Gasverbruik
(§ 2.2);
-
Airconditioning (§ 2.3).
2.1.
Lease auto’s
2.1.1.
Aangeleverde informatie Het brandstofverbruik van de auto’s uit het eigen wagenpark is inzichtelijk gemaakt via de digitale afschriften van de tankpassen. Op deze afschriften is het aantal getankte liters per brandstof getoond. De tankpassen zijn gekoppeld aan een kenteken waardoor de gebruiker van de tankpas is te herleiden en daarmee de afdeling en/of vestiging. Alle kilometers (dus ook privé en woon-werkverkeer) worden meegenomen in de berekening. De informatie is aangeleverd door Ton van Zoest, facilitair manager.
Hoeveelheden
Type informatie
Kwaliteit
Digitaal overzicht
A
1)
getankte brandstof 1)
2.1.2.
Aangeleverd door Jeroen Sap of Ton van Zoest
De kwaliteit is A, B of C waarbij A het beste is. Dit is nader omschreven in het handboek energiemanagement.
Aannames De beschikbare data is volledig en er zijn dus geen aannames benodigd.
2.1.3.
Resultaten + bevindingen Onderstaande tabel geeft een samenvatting van de resultaten. Hierbij zijn per auto de getankte liters vermenigvuldigd met de CO2-emissiefactor. Deze factor is afhankelijk van het type brandstof: 2,78 kg/L voor benzine, 3.135 kg/L voor diesel en 1,86 kg/L voor LPG. emissie [ton CO2]
leaseauto’s [ton CO2 / FTE]
Rijswijk
335,5
1,45
Groningen
26,8
1,94
Maastricht
58,9
2,09
Eindhoven
69,1
2,55
Nijmegen
35,0
2,27
Amsterdam
29,2
1,48
Totaal
554,6
1,65
16
2.2.
Gasverbruik
2.2.1.
Aangeleverde informatie Voor het gasverbruik wordt gebruik gemaakt van meterstanden. Deze meter wordt 1 keer per jaar afgelezen. Tot nu toe gebeurt dit echter niet op een vaste datum waardoor er een kleine correctie benodigd is op het verschil in de twee meterstanden om het jaarverbruik te krijgen. Het aanleveren van deze informatie verloopt intern wat stroef omdat er door facilitair management terug in de boeken moet worden gedoken. Ter bevordering van het proces wordt bij voorkeur deze data in de toekomst maandelijks geleverd aan het MVO team. Het gasverbruik is mede daardoor ook alleen bekend voor het hoofdkantoor in Rijswijk.
Gasverbruik
Type informatie
Kwaliteit
Aangeleverd door
Meterstanden
A
T. van Zoest (facilitair
kantoor Rijswijk Verbruik
management)
overige
Naar rato van fte’s
C
Extrapolatie
vestigingen
2.2.2.
Aannames Omdat de meterstand niet op exact dezelfde datum is afgelezen als het voorgaande jaar is er een correctie nodig op de gegevens. Het gemeten verbruik is daarbij gedeeld door het aantal dagen tussen de opnamen van de meterstand en vermenigvuldigd met 365 dagen. De gegevens van 2012 zijn alleen beschikbaar van het kantoor in Rijswijk. Er is daarom besloten om voor de overige vestigingen in Nederland het gasverbruik te bepalen naar rato van fte’s (full time equivalents). Hierbij wordt een verbruik per fte’s gehanteerd zoals berekend voor kantoor Rijswijk. Er is wel gepoogd informatie van de overige vestigingen te verzamelen (zie paragraaf 5.1), maar nog zonder succes.
2.2.3.
Resultaten + bevindingen Onderstaande tabel geeft een overzicht van de totale CO 2-emissie van het gasverbruik van de verschillende vestigingen. Bij de bepaling van deze getallen is conform het handboek CO2 3
prestatieladder 2.1 de emissiefactor 1,825 kg/m gebruikt. Vestiging
Fte’s
Gasverbruik [m3]
CO2-emissie gas [ton CO2]
[ton CO2 / FTE]
Rijswijk
232,0
27.468
50,1
0,22
Groningen
13,9
3,0
0,22
Maastricht
28,2
6,1
0,22
Eindhoven
27,1
5,8
0,22
Nijmegen
15,4
3,3
0,22
Amsterdam
19,7
4,3
0,22
Totaal
336,2
72,6
0,22
17
2.3.
Airconditioning
2.3.1.
Aangeleverde informatie De hoeveelheid koudemiddel in de koelsystemen is aangeleverd door facilitair management van Deerns kantoor Rijswijk. Dit betreft een Excel-lijst met type koelunit, fabrikant, type koudemiddel en hoeveelheid koudemiddel. Deze informatie komt van de specificaties van de installaties. Voor een betere betrouwbaarheid is het echter wenselijk om kopieën van deze specificaties te verzamelen in plaats van een handmatig opgestelde Excel-lijst.
Hoeveelheid
2.3.2.
koudemiddel
Type informatie
Kwaliteit
Aangeleverd door
Overzicht
B
T. van Zoest (facilitair
(Rijswijk)
koelinstallaties
Type koudemiddel
Overzicht
(Rijswijk)
koelinstallaties
Overige vestigingen
Naar rato van fte’s
management) B
T. van Zoest (facilitair management)
C
Extrapolatie
Aannames In de berekening is de aanname gedaan dat gedurende een jaar 3,5% van het koudemiddel lekt. De CO2 emissie is vastgesteld op basis van 3,5% van de totale hoeveelheid koudemiddel. Daarnaast is de inventarisatie tot dusver beperkt tot het hoofdkantoor in Rijswijk. Voor de overige vestiging is de CO2 emissie bepaald naar rato van fte’s. Dit is een ruwe maar realistische schatting omdat het aantal koudemiddel ongeveer evenredig is met het vloeroppervlak en de gemiddelde bezetting ongeveer gelijk.
2.3.3.
Resultaten + bevindingen In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van de koelinstallaties. De genoemde CO 2 emissiefactoren zijn conform het handboek CO2 prestatieladder.
18
Vestiging
Rijswijk
Koudemiddel
Hoeveelheid
CO2 factor
CO2-emissie
[-]
[kg]
[kg CO2e/kg]
[ton CO2]*
R22
86
1.810
5,45
0,03
R407c
10,65
1.775
0,66
0,03
R410a
9,65
2.090
0,71
0,03
R134a
2,35
1.430
0,12
0,03
totaal
6,93
0,03
[ton CO2/FTE]
Groningen
-
-
-
0,41
0,03
Maastricht
-
-
-
0,84
0,03
Eindhoven
-
-
-
0,81
0,03
Nijmegen
-
-
-
0,46
0,03
-
0,59
0,03
10,0
0,03
Amsterdam
-
Totale CO2 emissie:
*3,5% van totaal. zie paragraaf 3.1.3. “aannames”
19
3.
SCOPE 2 ENERGIE-INDIRECTE EMISSIES In dit hoofdstuk wordt voor de scope 2 emissies toegelicht hoe de CO2-emissie is berekend en welke input daarvoor is gebruikt. Onder scope 1 vallen: -
Elektriciteit
(§ 3.1);
-
Vliegreizen
(§ 3.2);
-
Zakelijke reizen met priveauto’s
(§ 3.3).
3.1.
Elektriciteit
3.1.1.
Aangeleverde informatie Rijswijk beschikt over een digitaal afleesbare elektriciteitsmeter. Hieraan is een monitoringssysteem gekoppeld zodat de verbruiken online kunnen worden bekeken. Digitale informatie is dus voorhanden met een grote mate van detail. Deerns is voornemens om een dergelijk systeem uit te breiden naar de overige vestigingen.
E-verbruik
kantoor
Type informatie
Kwaliteit
Aangeleverd door
monitoringssysteem
A
T. van Zoest (facilitair
Rijswijk E-verbruik
management) overige
Naar rato van fte’s
C
Extrapolatie
vestigingen
3.1.2.
Aannames De gegevens van 2012 zijn alleen nog beschikbaar van het kantoor in Rijswijk. Er is daarom besloten om voor de overige vestigingen in Nederland het elektriciteitsverbruik te bepalen naar rato van fte’s (full time equivalents). Er is wel gepoogd informatie van de overige vestigingen te verzamelen (zie paragraaf 5.1), maar nog zonder succes.
3.1.3.
Resultaten + bevindingen De gehanteerde CO2-factoren zijn afkomstig uit het handboek CO2 prestatieladder. In de vestigingen Rijswijk wordt groene stroom ingekocht met water als energiebron. De gehanteerde emissiefactoren is dan 15 gram CO2e/kWh voor Rijswijk. Voor kantoor Rijswijk is het certificaat nu dekkend voor de gehele elektriciteitsvraag in tegenstelling tot voorgaande jaren.
In de vestiging Amsterdam wordt ook groene energie ingekocht door de huurder. Er is echter nog geen certificaat beschikbaar op dit moment waardoor de bron van de duurzame energie niet bekend is. Daardoor moet de factor voor grijze stroom (455 gram CO 2/kWh) worden gebruikt. Van de vestiging in Nijmegen is de herkomst van elektriciteit onbekend en dus wordt ook hier gerekend met grijze stroom.
20
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de totale CO 2-emissie van het elektriciteitsverbruik van de verschillende vestigingen in Nederland. Fte’s
Vestiging
E-verbruik
CO2-factor
CO2
emissie
[kWh]
[g CO2e/kWh]
elektriciteit [ton CO2]
[ton CO2/ FTE]
Rijswijk
232,0
478.723
15
7,2
0,03
Amsterdam
19,7
-
455
18,5
0,94
Eindhoven
27,1
-
455
25,4
0,94
Groningen
13,9
-
455
13,0
0,94
Nijmegen
15,4
-
455
14,5
0,94
Maastricht
28,2
-
455
26,4
0,94
Totaal
336,2
105,0
0,31
3.2.
Vliegreizen
3.2.1.
Aangeleverde informatie Bij het afdelingssecretariaat van de afdeling Luchthavens op kantoor Rijswijk worden de vliegreizen geboekt. Er is dus een nauwkeurig overzicht beschikbaar van de geboekte reizen gedurende het hele jaar. Dit overzicht bevat naast de plaats van vertrek en bestemming informatie over de datum van de vliegreis en de naam van de werknemer. De naam van de werknemer wordt gebruikt om de vestiging/afdeling vast te kunnen stellen. Het overzicht bevat alle reizen die in het kader van de werkzaamheden van Deerns Nederland worden gemaakt.
Het overzicht bevat enkele vluchten van de werknemers van de vestigingen van Deerns in andere landen, de uitstoot van deze vluchten is niet in deze CO2 footprint berekening meegenomen. De scope van deze CO2 footprint is namelijk beperkt tot Deerns Nederland B.V.
Type informatie vliegreizen
Kwaliteit
Datum en locatie vertrek +
A
bestemming
Aangeleverd door B. van Vliet (secretariaat afdeling Luchthavens)
3.2.2.
Aannames Omdat alleen de plaats van vertrek en bestemming bekend is moet de bijbehorende reisafstand worden
bepaald.
Deze
afstand
is
bepaald
met
behulp
van
de
rekentool
op
http://www.travelmath.com. Deze calculator kan de vliegafstand nauwkeurig bepalen en daardoor zijn er geen grote aannames nodig om van de aangeleverde informatie een CO 2-emissie te berekenen.
21
3.2.3.
Resultaten + bevindingen Onderstaande tabel geeft een overzicht van de totale CO 2-emissie van de vliegreizen in 2012. In de berekening is qua emissiefactoren onderscheid gemaakt tussen korte (<700 km), middellange (700-2500 km) en lange vliegreizen (>2500 km) om tot de totale CO2-emissie te komen. Voor lange reizen wordt 135 g CO2/km aangehouden, voor middellange reizen 200 g CO2/km en voor korte reizen 270 g CO2/km. Vestiging
Rijswijk
Lang
Middellang
Kort
CO2
(>2500km)
(700-2500km)
(<700km)
vliegreizen
emissie
[km]
[km]
[km]
[ton CO2]
[ton CO2 / FTE]
295.628
127.974
30.454
73,7
0,32
Amsterdam
-
-
-
-
0,00
Eindhoven
17.768
204.637
770
43,5
1,61
Groningen
-
3.664
2.904
1,5
0,11
Nijmegen
-
-
-
-
0,00
Maastricht
-
39.102
-
7,8
0,28
313.396
375.377
34.128
126,6
0,38
Totaal
3.3.
Zakelijke reizen met privéauto’s
3.3.1.
Aangeleverde informatie Gedeclareerde kilometers voor zakelijke reizen met privéauto’s worden bijgehouden door de financiële administratie. Van deze auto’s is echter niet geheel bekend wat het verbruik is en wat het brandstoftype is. De informatie is daardoor niet compleet en er zijn dus enkele aannames nodig.
Privéauto’s
3.3.2.
Type informatie
Kwaliteit
Aangeleverd door
Km-vergoedingen
B
Fin. Administratie
Aannames In 2012 is er in het kader van de scope 3 ketenanalyses een enquête uitgestuurd naar de werknemers van Deerns met betrekking tot de privéauto’s. Hieruit is voldoende respons gekomen om een representatieve verdeling te kunnen maken tussen de verschillende brandstoftypen. Hieruit is een gewogen CO2-factor bepaald. Deze is als volgt: Aandeel [-]
CO2-factor [g/km]
Benzine
53%
215
Diesel
34%
205
Hybride
1%
125
Gas
3%
175
Onbekend
9%
210
Gewogen CO2-factor [g/km]
209.05
22
Deze gewogen CO2-factor wordt gehanteerd om de totale gedeclareerde kilometers om te rekenen naar CO2-emissie. 3.3.3.
Resultaten + bevindingen In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van de emissies van privéauto’s voor zakelijk gebruik.
Afgelegde
CO2 factor
CO2 emissie zakelijke
afstand [km]
[g CO2/km]
km (privéauto’s) [ton CO2]
[ton CO2 / FTE]
Rijswijk
455.319
209,05
95,2
0,41
Amsterdam
13.417
209,05
2,8
0,14
Eindhoven
21.718
209,05
4,5
0,17
Groningen
14.752
209,05
3,1
0,22
Nijmegen
63.953
209,05
13,4
0,87
Maastricht
17.532
209,05
3,7
0,13
Totaal
586.691
122,6
0,37
23
4.
SCOPE 3 OVERIGE INDIRECTE EMISSIES In dit hoofdstuk wordt voor de scope 3 emissies toegelicht hoe de CO2-emissie is berekend en welke input daarvoor is gebruikt. Onder scope 3 vallen: -
Openbaar vervoer
(§ 4.1);
-
Woon- werkverkeer
(§ 4.2);
-
Papierverbruik
(§ 4.3);
-
Waterverbruik
(§ 4.4);
4.1.
Overig openbaar vervoer
4.1.1.
Aangeleverde informatie De CO2-emissie van openbaar vervoer voor zakelijke reizen is in kaart gebracht via de NSBusinesscards. Met deze Businesscards kan vrij gereisd worden bij de NS en de gemaakte kosten worden maandelijks bij de werkgever gedeclareerd. In tegenstelling tot voorgaande jaren is er nu de beschikking over bijlagen bij de facturen waarin reisafstanden zijn vermeld. Van iedere maand is vanaf nu dus de exacte afstand bekend.
treinreizen
Type informatie
Kwaliteit
Aangeleverd door
Facturen van NS met reisaf-
A
D. Boxman (P&O)
standen.
4.1.2.
Aannames Omdat de reisafstanden door NS in de bijlagen bij de facturen worden gegeven zijn er in principe geen aannames noodzakelijk. Echter niet alle factuurbijlagen konden nog terug worden gevonden door de afdeling P&O. Desalniettemin kon voor 9 maanden van 2012 de exacte reisafstand worden bepaald wat een aanzienlijke verbetering is van de kwaliteit ten opzichte van eerdere jaren. Voor de overige 3 maanden is uitgegaan van de gemiddelde maandelijkse reisafstand over de 9 maanden die bekend zijn.
4.1.3.
Resultaten + bevindingen Omdat niet bekend is met welk vervoersmiddel er wordt gereisd is als emissiefactor 65 g CO2/km gehanteerd zoals in het handboek CO 2-prestatieladder v2.1 is aangehouden voor de combinatie stoptrein+intercity.
Vestigingen Deerns NL
Afgelegde
CO2 factor
CO2 emissie OV
afstand [km]
[g CO2e/km]
reizen [ton CO2]
238.979
65
15,5
[ton / FTE] 0,05
24
4.2.
Woon-werkverkeer (excl. leaseauto’s)
4.2.1.
Aangeleverde informatie Voor het woon-werkverkeer is een overzicht beschikbaar bij de afdeling P&O waarin alle kmvergoedingen zijn opgenomen alsmede de persoonlijke OV-abonnementen. In het kilometervergoedingenoverzicht is de exacte afstand aangegeven van postcode tot postcode waardoor de woon-werkafstand nauwkeurig vaststaat.
Er is in 2012 in het kader van scope 3 ketenanalyses een enquête uitgestuurd onder de werknemers waarin meer inzicht is verkregen in het woon-werkverkeer van Deerns. Enkele resultaten uit deze enquête zijn gebruikt in de berekeningen zoals hieronder verder zal worden toegelicht.
4.2.2.
Type informatie
kwaliteit
Aangeleverd door
Autokilometers
Kilometervergoedingen
B
J. Metselaar (Fin. Adm.)
Openbaar vervoer
OV-vergoedingen
B
J. Metselaar (Fin. Adm.)
Aannames Het aantal werkdagen (dus het aantal reizen naar kantoor) is vastgesteld op 230 dagen. Hier is een thuiswerkfactor op toegepast van 0.97 zoals is bepaald met behulp van de enquête. De reisafstand met openbaar vervoer is niet bekend per persoon. De gemiddelde reisafstand is overgenomen uit de resultaten van de (anonieme) enquête wat een representatief beeld moet geven. Daarnaast is in de enquête voor openbaar vervoer gevraagd naar de afstand per vervoerstype. Daardoor is het mogelijk geworden om een gewogen CO 2-factor te introduceren voor woon-werkkilometers met het openbaar vervoer. Dit is een verbeterslag omdat voorheen alleen de factor voor stoptrein+intercity werd gehanteerd. Ook voor de privéauto’s is een gewogen CO2-factor bepaald voor het brandstoftype. De gewogen CO2-factoren zijn in onderstaande tabel samengevat.
verhoudingen op basis van enquete OV auto 16,8% 70,0% 11,1% 2,4%
conversiefactoren stadsbus intercity+stoptrein Tram Metro
120 65 100 100
g CO2/reizigerskm g CO2/reizigerskm g CO2/reizigerskm g CO2/reizigerskm
benzine diesel LPG Hybride onbekend
215 205 175 125 210
g CO2/reizigerskm g CO2/reizigerskm g CO2/reizigerskm g CO2/reizigerskm g CO2/reizigerskm gewogen emissiefactor
79,16
53% 34% 3% 1% 9% 209,05
g CO2/reizigerskm
25
Voor meer informatie m.b.t. de enquête wordt verwezen naar de rapportage “scope 3 ketenana1
lyses” d.d. 25-10-2012 .
4.2.3.
Resultaten + bevindingen De aangeleverde reisafstanden en gewogen CO 2-factoren zijn gebruikt om de emissie te bepalen zoals hieronder weergegeven: Afstand
CO2
emissie
woon-
[km]
werk verkeer [ton CO2]
[ton CO2 / FTE]
Rijswijk
979.002
231,6
1,00
Groningen
68.826
14,4
1,04
Maastricht
134.627
28,1
1,00
Eindhoven
116.994
24,5
0,90
Nijmegen
73.123
15,3
0,99
Amsterdam
100.083
23,5
1,19
Totaal:
337,4
1,00
4.3.
Papierverbruik
4.3.1.
Aangeleverde informatie Het papierverbruik is gebaseerd op een staat die per vestiging wordt bijgehouden door de facilitair manager.
Voor het uitbestede drukwerk is een drukkerij geselecteerd die nabij gelegen is en gebruik maakt van papier met een FSC-keurmerk. Over de totale hoeveelheid uitbesteed drukwerk is geen informatie voorhanden. Er is geschat dat er 10 brochures in omloop zijn met een oplage van 1000 stuks wat neerkomt op circa 30.000 vellen A4. Op het totale papierverbruik van de vestigingen (2.500 vel x ca 500 dozen) is dit een klein aandeel. Mede vanwege de onnauwkeurigheid is dit daarom buiten beschouwing gelaten.
Papierverbruik
Type informatie
kwaliteit
Aangeleverd door
Aantal ingekochte dozen
A
T. van Zoest (facilitair management)
4.3.2.
Aannames De papierinkoop is per vestiging bekend. Er wordt aangenomen dat het ingekochte papier representatief is voor het verbruik en er dus geen overmatige opslag heeft plaatsgevonden.
1
Bestandslocatie: H:\PRJ\100\05\01256\03\OVERIG\MVO-CO2 footprint\CO2 footprint berekening 2011\carbon
footprint rapportage\Ketenanalyses
26
4.3.3.
Resultaten + bevindingen Het gewicht van een doos A4-formaat papier is circa 12,5 kilogram, 1 doos A3-formaat papier is circa 25 kg. Samen met het overzicht van facilitair management is het papierverbruik en de bijbehorende CO2-emissie bepaald per vestiging. Voor deze berekening is een CO2emissiefactor van 1208 g CO2/kg papier zoals is opgegeven in de Milieubarometer van Stichting Stimular. Er is voor een alternatieve bron gekozen voor de emissiefactor omdat deze niet is gegeven in het handboek CO2-prestatieladder. Papierverbruik [kg]
CO2 emissie papierverbruik [ton CO2]
[ton CO2 /FTE]
5.264
6,36
0,03
Amsterdam
943
1,14
0,06
Eindhoven
821
0,99
0,04
Groningen
287
0,35
0,03
Nijmegen
374
0,45
0,03
Maastricht
936
1,13
0,04
Totaal
8624
10,42
0,03
Rijswijk
4.4.
Waterverbruik
4.4.1.
Aangeleverde informatie Net als bij het gasverbruik wordt er voor het waterverbruik uitgegaan van de doorgegeven meterstanden. De watermeter wordt jaarlijks afgelezen en het verschil in de meterstanden is de input voor de berekeningen van het jaarverbruik.
Waterverbruik
Type informatie
Kwaliteit
Aangeleverd door
meterstanden
A
T. van Zoest (facilitair
kantoor Rijswijk Waterverbruik
management) Naar rato van fte’s
C
Extrapolatie
overige vestigingen
4.4.2.
Aannames De gegevens van 2012 zijn alleen beschikbaar van het kantoor in Rijswijk. Er is daarom besloten om voor de overige vestigingen in Nederland het waterverbruik te bepalen naar rato van fte’s (full time equivalents). Hierbij wordt een verbruik per fte’s gehanteerd zoals berekend voor kantoor Rijswijk. Er is wel gepoogd informatie van de overige vestigingen te verzamelen (zie paragraaf 5.1), maar nog zonder succes.
27
De watermeter wordt net als de gasmeter niet op exact dezelfde datum afgelezen waardoor het verschil in meterstanden niet het exacte jaarverbruik is. Ook hier wordt dus een kleine correctiefactor toegepast van 365/(dagen tussen de metingen). Omdat de metingen wel in dezelfde periode plaatsvinden zal deze factor dicht bij 1,0 liggen en dus een kleine invloed uitoefenen op de nauwkeurigheid.
4.4.3.
Resultaten + bevindingen Onderstaande tabel geeft een overzicht van de totale CO2-emissie van het waterverbruik van de verschillende vestigingen. Bij de bepaling van deze getallen is de emissiefactor 0,298 kg/m
3
gebruikt zoals gebruikt in de milieubarometer van stichting Stimular. Het handboek CO 2 prestatieladder geeft geen emissiefactor voor deze post. Vestiging
Waterverbruik
Waterverbruik
CO2
[m3]
per fte [m3]
water [ton/ FTE]
emissie
Rijswijk
1.303
3,88
0,388
0,002
Amsterdam
-
3,88
0.033
0,002
Eindhoven
-
3,88
0.045
0,002
Groningen
-
3,88
0.023
0,002
Nijmegen
-
3,88
0.026
0,002
Maastricht
-
3,88
0.047
0,002
Totaal
1.345
0,563
0,002
[ton CO2 / FTE]
28
5.
CO2-FOOTPRINT DEERNS De emissies, zoals berekend in de voorgaande hoofdstukken, zijn samengevat in onderstaande tabel en grafiek.
2012
Energiestroom
CO2-emissie [ton]
CO2-emissie fte [ton]
Scope 1 Directe emissies Scope 2 Energie
indirecte
emissies Scope 3 Overige emissies
indirecte
Zakelijke km bedrijfsauto’s
554,6
1,650
Gasverbruik
72,63
0,216
Koudemiddel
10,05
0,030
Elektriciteit
104,96
0,312
Vliegtuigkilometers
126,6
0,377
Zakelijke km privéauto’s
122,7
0,365
Overig OV gebruik
15,53
0,046
Woon-werkverkeer
337,4
1,004
Papier
10,42
0,031
Waterverbruik
0,56
0,002
1.355,4
4,032
Totale emissie Deerns NL 2012
per
29
De CO2-emissie is in onderstaande figuur gesplitst in CO 2-emissie ten gevolge van mobiliteit (auto, OV en vliegtuig) en overige activiteiten. Hieruit blijkt dat mobiliteit een enorm aandeel is van de totale CO2-emissie van Deerns.
Om inzicht te krijgen in de verlaging van de totale CO2-emissie is in onderstaande grafiek de emissie gesplitst in de verschillende onderdelen voor alle berekende jaren.
Scope 1
Emissie Bedrijfs- auto's Gas verbruik Koude middelen
2012 tov 2011 -7,3% 26,1% 0,8%
2012 tov 2009 totaal -18,8% -15,2% 23,8% 4,3%
Scope 2
Elektriciteit Vliegtuig kilometers Km met priveauto's
-32,5% -20,4% 12,9%
-41,8% -5,2% -20,3%
-24,2%
Scope 3
Openbaar vervoer Woon-werk verkeer Papier Water verbruik
58,4% -4,0% -23,2% -2,3%
219,9% 3,2% -34,9% 8,0%
4,4%
-7,5%
-13,5%
-13,5%
Totaal
30
In onderstaande figuur is de CO2-emissie van Deerns NL vergeleken met de emissie van andere dienstverlenende bedrijven. Hieruit is op te maken dat Deerns een gemiddelde uitstoot heeft en dus een middenmoter is. Van onderstaande bedrijven is niet in alle gevallen bekend welke emissies er zijn meegenomen in de berekening waardoor de vergelijk niet per definitie juist is. Vanwege het aantal bedrijven dat is meegenomen kan echter wel worden aangenomen dat het een representatief gemiddelde is.
31
6.
VERIFICATIE Om er zeker van te zijn dat er een eerlijke vergelijking wordt gemaakt van de CO 2-emissie met voorgaande jaren, wordt er een routine check uitgevoerd op de brongegevens en uitkomsten. Daarnaast is onderzocht wat het effect van de onzekerheden en aannames is op het eind resultaat.
6.1.
Validatie brongegevens en uitkomsten De verzamelde brongegevens en uitkomsten van de berekening zijn gecontroleerd op juistheid. Daarvoor is de methode gebruik zoals omschreven in het handboek Energie Management Systeem. Concreet betekent dit dat van elke emissiestroom wordt bekeken wat de afwijking is t.o.v. het voorgaande jaar. Een afwijking tot 10% is acceptabel, bij 10-20% moet de berekening gecontroleerd worden en bij >20% moeten zowel berekeningen als brongegevens worden gecontroleerd. Onderstaande tabel geeft een overzicht van deze routine check van de gegevens en resultaten van 2012.
Afwijking t.o.v. 2011
Absolute afwijking
Bedrijfs- auto's
-7%
7%
Gas verbruik
26%
26%
Water verbruik Koude middelen
-2% 1%
2% 1%
Elektriciteit
-32%
32%
Vliegtuig kilometers
-20%
20%
Km met priveauto's
13%
13%
Openbaar vervoer
58%
58%
Woon-werk verkeer
-4%
4%
Papier
-23%
23%
emissie
in lijn met berekening brongegevens constateringen trend gecontroleerd gecontroleerd redelijke afwijking binnen de trend. Zie verdere ja toelichting. gasverbruik is sterk afhankelijk van het klimaat. Zie nee verdere toelichting ja geen bijzonderheden ja geen bijzonderheden Grote afwijking is verklaarbaar door verduurzaming van nee alle TL-verlichting in kantoor Rijswijk Geen afwijkingen geconstateerd in brongegevens en berekeningen. Vliegtuigkilometers zijn altijd sterk nee afhankelijk gebleken van de werkvoorraad in het buitenland. Afwijking is daardoor realistisch. aanzienlijke afwijking buiten de trend. Zie verdere nee toelichting. aanzienlijke afwijking buiten de trend. Zie verdere nee toelichting. zelfde orde va grootte maar geen duidelijke trend. nee Verschil wordt met name veroorzaakt door verbeterd inzicht door de enquete. Geen alarmerende afwijking. papierverbruik daalt aanzienlijk. Brongegevens zijn verbeterd door inkoopgegevens van de individuele vestigingen dus juistheid is moeilijker te controleren. ja Gezien de zeer kleine emissie i.r.t. de overige stromen, wordt 2012 voor juist aangenomen en in 2013 een nieuwe analyse gemaakt.
Gasverbruik Uit de resultaten bleek een grote afwijking van het gasverbruik t.o.v. 2011. Gasverbruik is sterk afhankelijk van het klimaatjaar. Onderstaande tabel geeft de berekende CO 2 emissie door gasgebruik weer en het bijbehorende klimaatjaar. Het klimaatjaar komt tot uiting in het aantal ‘graaddagen’. Het aantal graaddagen is het verschil in binnen en buitentemperatuur vermenig-
32
vuldigd met het aantal dagen per jaar dat dit verschil voorkomt. Een lange periode van koude of een extreem lage buitentemperatuur (bij gelijke binnentemperatuur) zijn condities die het aantal graaddagen kunnen verhogen. Omdat de geveleigenschappen niet veranderen is het aantal graaddagen recht evenredig met het energieverbruik voor verwarming. 2012 was een kouder jaar dan 2011 en normalisatie van het verbruik van 2012 nuanceert de grote geconstateerde afwijking. Deze bedraagt dan nog ca. 15%. Deze afwijking is nog steeds aan de hoge kant gezien er geen grote wijzigingen zijn in installaties en/of bezetting. Berekeningen en gegevens zijn gecontroleerd maar er zijn geen bijzonderheden geconstateerd. Extrapolatie van de vestigingen kan het beeld vertroebelen waardoor de noodzaak voor monitoring wordt bevestigd.
Jaar
Berekende CO2
Graaddagen
emissie gasverbruik
Genormaliseerd naar 2011
[ton CO2eq]
[-]
[ton CO2eq]
2011
57,7
2612
57.7
2012
72,6
2870
66.1
Zakelijke reizen Zowel de leaseauto’s, de privéauto’s als het openbaar vervoer laten een aanzienlijke afwijking zien ten opzichte van voorgaand jaar. In de berekeningen en brongegevens zijn geen bijzonderheden geconstateerd. De relatie tussen deze drie emissiestromen is verder onderzocht om de verschillen te verklaren.
Voor alle drie de emissiestromen is de equivalente uitstoot teruggerekend naar gereden kilometers. Onderstaande tabel geeft de resultaten weer. Hierin is voor leaseauto’s uitgegaan van 215 g CO2/km (diesel), voor privéauto’s van 255 g CO 2/km (benzine) en voor het openbaar vervoer van 65 g CO2/km (stoptrein+intercity).
2011 emissie [ton CO2] afstand [km] lease autos 599,2 2.786.899 zakelijke km priveautos 108,8 426.608 openbaar vervoer 9,8 151.002 totale reiskilometers 3.364.509
2012 emissie [ton CO2] afstand [km] 555 2.579.454 123 480.971 16 238.979 3.299.404
-2%
Uit deze resultaten blijkt dat de totale reisafstand slechts 2% afwijkt. Dit is aannemelijk omdat het aantal FTE ook nauwelijks varieert. Er heeft dus een verschuiving plaatsgevonden van leaseauto’s naar privéauto’s en het openbaar vervoer.
33
Alle geconstateerde afwijkingen zijn benoemd en verklaard. Er zijn geen bijzonderheden meer gevonden in de berekeningen en brongegevens en de resultaten geven dus een goed beeld van de CO2-emissie van Deerns NL. 6.2.
Gevoeligheidsanalyse De bovengenoemde resultaten zijn voor een deel gebaseerd op aannames en extrapolatie zoals eerder aangegeven en samengevat in de tabel in hoofdstuk 5. De grootste onzekerheid is aanwezig in de emissie door elektriciteit, gas en koudemiddel op de vestigingen anders dan Rijswijk. Deze data is tot nu toe geëxtrapoleerd vanuit gegevens van Rijswijk op basis van FTE. In dit hoofdstuk is aangegeven wat de orde van grootte is van deze onzekerheid op de totale emissie.
Het aantal FTE van de betreffende vestigingen is circa 30% van het totaal van Deerns Nederland. Het aandeel van het elektriciteits- en gasgebruik en koudemiddel van de vestigingen is dus ook circa 30% van het totaal zoals aangegeven in onderstaande berekening voor alle voorgaande jaren.
2009
2010
2011
totale uitstoot
4,662
4,379
4,357
4,032 ton/fte
waarvan: e-verbruik totaal gasverbruik totaal koudemiddel totaal
0,536 0,175 0,029
0,516 0,192 0,030
0,462 0,171 0,030
0,312 ton/fte 0,216 ton/fte 0,030 ton/fte
32%
33%
31%
0,172 0,056 0,009
0,168 0,063 0,010
0,141 0,052 0,009
aandeel vestigingen op basis van FTE e-verbruik vestigingen gasverbruik vestigingen koudemiddel vestigingen
2012
31% 0,097 ton/fte 0,067 ton/fte 0,009 ton/fte
De grote onzekerheid zit op basis van deze gegevens in een aandeel van circa 0,2 ton/fte ofwel 4-5% van de totale emissie. De onzekerheid van de 3 is ruw ingeschat in onderstaande tabel. Daarbij is onderscheid gemaakt in een onzekerheid omhoog (dus méér verbruik) en een onzekerheid omlaag (minder verbruik).
onzekerheid omhoog e-verbruik gasverbruik koudemiddel
100% 100% 80%
100% 100% 80%
100% 100% 80%
100% 100% 80%
onzekerheid omlaag e-verbruik gasverbruik koudemiddel
50% 80% 80%
50% 80% 80%
50% 80% 80%
50% 80% 80%
34
Het elektriciteitsverbruik zou ongeveer evenredig zijn met het aantal FTE gezien het gebruik van apparatuur. De onzekerheid is in de basis ingeschat op 50%. In het geval er een warmte/koudeopslag in combinatie met een warmtepomp wordt gebruik voor verwarming zal het elektriciteitsverbruik echter significant hoger liggen dan ingeschat op basis van Rijswijk. De onzekerheid is dus hoger in geschat. De relatie tussen gasverbruik en FTE is minder sterk als bij elektriciteit omdat ongeacht het aantal mensen, het gebouw toch verwarmd moet worden. Het is dus aannemelijk dat het verbruik hoger ligt dan ingeschat op basis van FTE. Het verbruik kan echter ook significant lager zijn als er gebruik wordt gemaakt van WKO met alleen een piekketel. Beide kanten op is er dus een grote onzekerheid. De relatie tussen koudemiddel en FTE is ook minder sterk. Het aantal FTE geeft slechts een schaalgrootte aan maar zegt niets over het systeem en type koudemiddel. Zowel naar boven als naar beneden is er dus grote onzekerheid.
Bovenstaande inschattingen van de onzekerheid en het aandeel van de drie posten op de totale emissie resulteren samen in een gevoeligheid van de berekende CO 2-emissie. Deze is weergegeven in onderstaande grafiek.
De grafiek laat zien dat door extrapolatie van verbruiksgegevens vanuit Rijswijk naar de andere vestigingen er een onzekerheid in de totale CO2-emissie ontstaat van 3-5%. Daarbij is de kans groter dat er meer emissie is dan dat er minder emissie is doordat gasverbruik en koudemiddelen minder afhankelijk zijn van het aantal FTE.
Deze resultaten geven aan dat het verkrijgen van inzicht in de verbruiksgegevens van de overige vestigingen zeer belangrijk is om een helder beeld te krijgen van de emissie en positie ten opzicht van voorgaande jaren.
35
7.
REFLECTIE
7.1.
Kwaliteit brongegevens en inzicht In het afgelopen jaar zijn er een aantal initiatieven geweest om de kwaliteit van de brongegevens te vergroten. Hieronder volgt een reflectie op deze initiatieven.
7.1.1.
Openbaar vervoer Voorheen werd een inschatting gemaakt van de totale emissie van OV reizen op basis van de factuur van 1 maand. De extrapolatie was uiterst onnauwkeurig. Er is contact geweest met de NS wat heeft geresulteerd in Excel bijlagen bij de facturen waarin de reisafstanden zijn gegeven van alle treinreizen. Extrapolatie is niet langer nauwkeurig waardoor het inzicht aanzienlijk verbeterd is.
7.1.2.
Energieverbruik vestigingen Er zijn gesprekken gaande met meerdere partijen voor het uitrollen van monitoring op alle vestigingen van Deerns. Dit blijkt in praktijk lastig te zijn vanwege het feit dat de meeste vestigingen een bouwdeel bezetten in plaats van een eigen gebouw. Om voor 2012 een inschatting te maken van het verbruik zijn verwoede pogingen gedaan om via facturen het verbruik te achterhalen. De resultaten waren echter zeer onbetrouwbaar zoals samengevat in bijlage A. Ondanks de pogingen is er nog geen kwaliteitsverbetering bereikt.
7.2.
Reductie door beleidsmaatregelen Er zijn een aantal maatregelen getroffen om de CO2-emissie te reduceren teneinde het doel te bereiken van 20% reductie in 2015 t.o.v. het referentiejaar 2009. In deze paragraaf is per maatregel aangegeven wat het effect is op de berekende emissie. De figuur met de trends is hieronder nogmaals weergegeven.
36
7.2.1.
Vervangen van TL-buizen kantoor Rijswijk Om het elektriciteitsverbruik terug te dringen zijn de conventionele TL-buizen vervangen door hoogfrequente T5 buizen. Als de trend wordt bekeken van het elektriciteitsverbruik, is te zien dat de reductie in elektriciteitsverbruik een significante verlaging veroorzaakt die afwijkt van de trend in de voorgaande jaren. Waar in 2010 en 2011 jaarlijks zo’n 5-10% werd gereduceerd door bewuster energieverbruik, is de reductie van het elektriciteitsverbruik in 2012 30%. Aangezien er verder in de bedrijfsvoering geen significante wijzigingen zijn geweest kan dit verschil voor het grootste deel worden toegekend aan het vervangen van de verlichting.
7.2.2.
Terugdringen papierverbruik Sinds het referentiejaar is er een beleid gaande om de impact van papierverbruik te verminderen. Er wordt reeds gebruik gemaakt van papier met FSC keurmerk en door bewustwording wordt het papierverbruik teruggedrongen. De emissie als gevolg van papierverbruik laat jaarlijks een reductie zien van circa 10% wat succes van dit beleid bevestigt.
7.2.3.
Stimuleren OV-gebruik Het gebruik van OV is actief gestimuleerd. In de resultaten van 2012 is te zien dat de emissie van zakelijke reizen met het openbaar vervoer is verhoogd met 60%. Het inzicht in de werkelijke reisafstand is weliswaar verbeterd zoals besproken in 7.1.1 maar de extrapolatie zoals die voorheen werd gedaan, had logischerwijs geen 60% onzekerheid. Dat betekent dat er ondanks dat een aanzienlijke toename is in het gebruik van openbaar vervoer. In de verificatie (paragraaf 6.1.) is ook te zien dat dit ten koste gaat van autokilometers zoals te verwachten is.
7.2.4.
Uitfasering C-label leaseauto’s Het verduurzamen van het wagenpark laat een constante jaarlijkse reductie zien van circa 5%. Het aantal lease-autos is in deze jaren niet significant gewijzigd en de waargenomen reductie is dus voor een groot deel gevolg van deze uitfasering. Daarnaast spelen ook andere beleidsmaatregelen een rol zoals het stimuleren van gebruik van video- en teleconference voor het verminderen van reiskilometers.
7.2.5.
Elektrische pool auto’s Om een inschatting te krijgen van het effect van de elektrische auto’s is gekeken naar het verbruik van de laadpalen. Deze hebben in november 2012 circa 465 kWh verbruikt. Dit staat bij een gemiddeld gebruik van 0,21 kWh/km gelijk aan 2200 km. Uitgaande van voeding met groene stroom in Rijswijk is de totale reductie circa 5 ton CO 2 vergeleken met dieselauto’s. Dit is 0,4% van de totale emissie van Deerns NL.
37
7.3.
Prognose voor behalen doelstellingen Om een indicatie te geven van de voortgang in de verduurzaming van de bedrijfsvoering is in de onderstaande grafiek de CO2 emissie vergeleken met de voorgaande jaren tot aan het referentiejaar 2009.
Deze grafiek laat zien dat er na een pas op de plaats in 2011 weer een daling is ingezet in 2012. De doelstelling is 20% reductie in CO 2-emissie t.o.v. 2009 en halverwege ligt Deerns met een reductie van 13,5% goed op koers om dit te halen. Om op koers te blijven moet gestuurd worden op een reductie van circa 3% in 2013. Om dit te bereiken moet het huidige beleid voortgezet worden en worden er een aantal voorstellen gedaan in hoofdstuk 8.
38
8.
VERBETERVOORSTELLEN Op basis van de bevindingen in deze rapportage zijn er een aantal verbetervoorstellen en reductiedoestellingen. Deze worden in dit hoofdstuk besproken en zijn input voor de directiebeoordeling. 8.1.
Kwaliteitsverbetering Onderstaande tabel geeft een overzicht van de huidige stand van zaken omtrent de kwaliteit van de aangeleverde informatie en de mogelijke verbeteringen. Scope emissie Zakelijke auto km
Kwaliteit
Benodigde bewerkingen
A
geen
A
geen
Gas, water en elektriciteitsverbruik Rijswijk
mogelijke verbetering is koppeling van gas en watermeters aan LIFT monitoring Gas, water en elektriciteitsverbruik overige vestigingen
C
Extrapolatie vanuit Rijswijk voor alle vestigingen
mogelijke verbetering is aanlevering van verbruiksgegevens op basis van facturen of monitoring. Airconditioning Rijswijk
B
Aanname voor koudemiddelen.
verlies
mogelijke verbetering is bewijsmateriaal van hoeveelheid koudemiddel. Airconditioning overige vestigingen
C
Extrapolatie vanuit Rijswijk voor alle vestigingen
mogelijke verbetering is aanlevering van hoeveelheid en type koudemiddel of oppervlakte van het kantoor voor middeling. Vliegtuigkilometers
A
geen
mogelijke verbetering is bijhouden van reiskilometers i.p.v. alleen vertrek en bestemming. Zakelijke km met privéauto’s
B
aanname voor emissiefactor (brandstoftype onbekend)
Mogelijke verbetering is helderheid in type auto (brandstof) van de priveautos. Openbaar vervoer
A
geen
mogelijke verbetering is inventarisatie van gebruik bus,metro, tram, taxi en greenwheels.
39
Woon-werkverkeer (auto)
B
correcties voor thuiswerk en gebruik alternatief vervoer
Mogelijke verbetering is helderheid in type auto (brandstof) van de priveautos. Woon-werkverkeer (OV)
B
correcties voor thuiswerk en gebruik alternatief vervoer
-
In het kader van efficiëntie wordt voorgesteld om de focus te leggen op de emissiestromen die een groot aandeel hebben in het totaal. De volgende verbeteringen hebben op die manier prioriteit:
8.1.1.
Gas, water en elektra deze vormen samen een groot aandeel van de CO2-emissie. In paragraaf 7.2 is gebleken dat extrapolatie van de gegevens uit Rijswijk een onzekerheid van 3-5% betekent op de totale emissie van Deerns NL. In 2012 is gepoogd informatie te achterhalen middels rekeningen. Dit was echter niet succesvol zoals samengevat in bijlage 1. Er wordt daarom voorgesteld om monitoring toe te passen op alle vestigingen.
8.1.2.
Zakelijke kilometers privéauto’s Type brandstof en cilinderinhoud zijn onbekend en zijn van invloed op de CO 2-emissie. Een anonieme enquete zoals eerder uitgevoerd biedt hier geen uitkomst omdat daarmee geen koppeling gemaakt kan worden tussen de specificaties en gereden (gedeclareerde) kilometers. Om het inzicht te vergroten stellen wij voor om op de declaratieformulieren een invulveld op te nemen voor het type brandstof en cilinderinhoud (beiden meerkeuze incl. “onbekend”).
8.1.3.
Openbaar vervoer om inzicht te krijgen in reizen met bus, tram en metro stellen wij voor om de mogelijkheid te onderzoeken om met de NS-businesscard bij deze maatschappijen te reizen. Dit zorgt voor een gebundelde informatiestroom en gebruiksgemak.
8.2.
Reductievoorstellen Er zijn een aantal mogelijkheden geïdentificeerd om de verschillende emissiestromen te reduceren. Deze zijn hieronder samengevat en vormen input voor de directiebeoordeling:
8.2.1.
Leaseauto’s - Emissie leaseauto’s presenteren Het verbruik van lease-auto’s periodiek inzichtelijk maken voor de individuele afdelingen om bewustzijn te creëren en het gebruik van alternatieven te stimuleren zoals openbaar vervoer of
40
werken op afstand. Een idee is om per afdeling een staatje te maken waarin per persoon de emissie van de leaseauto wordt gepresenteerd. Dit kan een onderlinge competitie tot gevolg hebben die positief is voor het verlagen van de CO2-emissie. 8.2.2.
Leaseauto’s - Uitfaseren B-label auto’s De drempel voor leaseauto’s verhogen naar A-label. Op dit moment heeft al de helft van het wagenpark een A-label. Daarmee wordt per auto maximaal zo’n 10% reductie gerealiseerd. Uitgaande van 50% van het wagenpark is er een totaal besparingspotentieel van 5% op de totale emissie van de leaseauto’s. Aangezien lease-autos circa 40% van de totale emissie van Deerns NL voor hun rekening nemen is het besparingspotentieel op de totale footprint 2% met deze maatregel.
8.2.3.
Leaseauto’s - Stimuleren van hybride auto’s Gebruik van hybride auto’s stimuleren. Deze hebben 60% minder emissie per kilometer dan dieselauto’s conform de conversiefactoren van de CO 2-prestatieladder. Op dit moment bestaat circa 10% van het wagenpark uit hybride auto’s. Een doelstelling van 25% levert daarmee een totaal besparingspotentieel van 9% (15% x 60%) op de emissie van leaseauto’s en dat is 3-4% op de totale footprint.
8.2.4.
Elektriciteit - Lichtplan van de kantoren herzien Het vervangen van de TL-verlichting door hoogfrequente verlichting heeft in Rijswijk een duidelijk besparing opgeleverd. Zodra het e-verbruik van de vestigingen gemonitord kan worden, is het aan te raden om een inventarisatie te doen op de overige vestigingen en ook daar een vervanging van de TL-buizen te doen indien van toepassing. Besparingspotentieel is 10-15% voor de betreffende vestigingen.
Wij stellen daarnaast voor om de lichtplannen van de kantoren te herzien en daar waar geschikt aanwezigheidsdetectie en LED verlichting toe te passen. In Rijswijk blijft bijvoorbeeld de toiletverlichting 24 uur per dag branden. Het gaat om 16 toiletten met een lichtbron van circa 10 W. Op jaar basis wordt daardoor 1400 kWh verbruikt waarvan wellicht 90% van de tijd onnodig. Ter vergelijking, de verspilde energie is dan ongeveer gelijk aan de opbrengst van een Donqi wind2
turbine of 10 m PV panelen. Voorstel om aanwezigheidsdetectie toe te passen bij voorkeur i.c.m. LED verlichting. Besparingspotentieel in Rijswijk is 0,2% op het elektriciteitsgebruik. Mogelijk doen zich dergelijke situaties ook voor in de overige vestigingen. Dit dient geïnventariseerd te worden.
41
BIJLAGE A - INZICHT VERBRUIKSGEGEVENS Zoals in de gevoeligheidsanalyse bleek, is het erg belangrijk dat er verbruiksgegevens worden verzameld van de overige vestigingen. Een eerste aanzet is gedaan door te informeren bij beheerders van de gebouwen naar afrekeningen.
De vestigingen (anders dan Rijswijk) gebruiken een bouwdeel i.p.v. een heel gebouw waardoor het vaststellen van de verbruiksgegevens een stuk moeilijker is dan in Rijswijk. In het afgelopen jaar is intensief contact geweest met de beheerders van de betreffende gebouwen. Van Nijmegen en Maastricht hebben wij verbruiksoverzichten ontvangen waarvan de resultaten hieronder zijn samengevat. In de tabel is ook de schatting weergegeven zoals die op basis van FTE is geëxtrapoleerd vanuit de gegevens van Rijswijk. De rode cijfers zijn verbruiken op de hoofdmeter (dus niet alleen het Deerns deel).
inschatting o.b.v. FTE (2012) 2009 2010 2011 2012
Nijmegen elektriciteit gas water [kWh] [m3] [m3] 31.777 1.823 87 niet bekend niet bekend niet bekend niet bekend niet bekend niet bekend 25.182* 1.984* 132* 61.452 2.971 193
elektriciteit [kWh] 58.086 2.894 102.517 54.006 niet bekend
Maastricht gas [m3] 3.333 68.020 62.550 44.969 niet bekend
water [m3] 158 469 416 472 niet bekend
* Jaarverbruik gebaseerd op afrekening van laatste half jaar 2011.
In de tabel is te zien dat met name het elektraverbruik onverklaarbaar fluctueert. De verbruiksgegevens van Nijmegen zijn (vanwege een verhuizing) in 2011 alleen bekend van het laatste half jaar. Dit is vermenigvuldigd met 2 om een inschatting te geven van het jaarverbruik. Dit verbruik is minder dan de helft van het verbruik in 2012. Dit schept grote verwarring. Hetzelfde geldt voor het elektriciteitsverbruik van Maastricht. Omdat ook de beheerders geen verdere informatie konden geven, hebben wij geconcludeerd dat deze gegevens onbetrouwbaar zijn.
Het gas- en waterverbruik is voor de vestiging Maastricht alleen bekend voor het hele gebouw. De verdeelsleutel (m2) ontbreekt daarbij. Wel is te zien dat het ingeschatte gasverbruik op basis van FTE een veel kleiner aandeel is op het totaal dan het waterverbruik. Een verdeling van de doorgegeven meterstanden op basis van m2 zou dus geen realistisch beeld geven. Het kan te maken hebben met verschillende factoren zoals bezetting van het gebouw. Zonder juiste verdeelsleutel is de data niet bruikbaar.
Deze constateringen bevestigen nogmaals voor ons de noodzaak om onze vestigingen zelf te bemeteren/monitoren. Voor alsnog zijn we uitgegaan van een doorberekening op basis van FTE’s zoals omschreven in deze rapportage omdat wij de verstrekte gegevens niet nauwkeurige achten.
42
BIJLAGE B - CO2-EMISSIE PER AFDELING B.1. Uitgangspunten In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van alle emissiestromen die binnen de CO 2footprint berekening in hoofdstuk 3 zijn gekwantificeerd. Daarbij is aangegeven of de betreffende emissie gesplitst kan worden per afdeling of dat dit over de afdelingen is gemiddeld.
Scope 1 Lease auto’s
Per afdeling
Gasverbruik
Gemiddeld
Koudemiddel
Gemiddeld
Verbruik is gekoppeld aan werknemer en dus afdeling 1 gasmeter in Rijswijk Gemiddeld over afdelingen Rijswijk en vestigingen op basis van fte.
Scope 2 1 E-meter in Rijswijk en verbruik vestigingen op
Elektriciteit
Gemiddeld
Vliegtuigkilometers
Per afdeling
Reizen gekoppeld aan werknemer en dus afdeling
Zakelijke km privéauto’s
Per afdeling
Reizen gedeclareerd per werknemer
Overig OV-gebruik
Gemiddeld
Totaal factuur is gemiddeld over afdelingen.
Woon-werkverkeer
Per afdeling
Gegevens bekend per werknemer.
Papier
Gemiddeld
Totaal is gemiddeld over alle vestigingen
Waterverbruik
Gemiddeld
basis van fte.
Scope 3
1 watermeter in Rijswijk en verbruik vestigingen op basis van fte.
Uit het bovenstaande overzicht blijkt dat een aantal emissies alleen op gebouwniveau zijn berekend zodat deze niet kunnen worden verdeeld tussen de afdelingen. Het gaat daarbij om gas, water, elektra, papier, koudemiddel en openbaar vervoer (geen woon-werkverkeer). De emissie per fte is op deze posten dus voor iedere afdeling gelijk. Daarbij moet worden opgemerkt dat de CO2-emissiefactor voor elektriciteit niet gelijk is voor alle vestigingen omdat niet alle vestigingen groene stroom hebben (of de juiste certificaten). Omdat de werknemers zelf geen invloed hierop hebben is ervoor gekozen om het totale elektriciteitsverbruik van Deerns NL te verdelen over de alle afdelingen/vestigingen op basis van fte’s zodat er een eerlijke competitie ontstaat. De onderlinge verschillen worden dus alleen gemaakt door autokilometers, vliegkilometers en woon-werkverkeer.
43
B.2. Resultaten De emissies die alleen op gebouwniveau zijn bepaald, of die zijn geëxtrapoleerd vanuit kantoor Rijswijk, zorgen voor een basisemissie van 0,63 ton/fte. De emissies die variëren per afdeling vormen daar bovenop het grootste deel van de totale emissie (totaal is: 4,03 ton/fte gemiddeld). Onderstaande grafiek geeft een overzicht van de CO 2-emissie per afdeling. Er is naast de basisemissie een splitsing gemaakt in woon-werkverkeer, autokilometers en vliegkilometers.
Uit de resultaten blijkt dat de afdeling OBE met 2,54 ton/fte de laagste CO2-emissie heeft gehad per fte in 2012. Vanuit Eindhoven wordt er veel naar Moskou gevlogen voor datacenter projecten. Deze afdeling komt mede daardoor dus op de hoogste CO 2 emissie uit. Opvallend ten opzichte van de berekening van vorig jaar is dat de afdeling Luchthavens van de een na laatste plaats is gestegen naar plaats twee. Dit komt door een sterke reductie in vliegkilometers.