Canon van het uitgeversen auteursrecht een route in vijftig data Vijf eeuwen kopij-, staats-, uitgevers- en auteursrecht in Nederland 1450 -1950 met een kroniek en chronologie van gebeurtenissen en maatregelen die betrekking hebben op censuur, druk- en boekprivileges, usanties, monopolievorming, bescherming van originair werk en vertalingen, nadruk, het publiek domein in het drukkers- en boekenvak in Nederland en elders en de rol daarin van kerken, landsheren, staten, gewesten, steden, gilden, compagnieën, de Koninklijke Akademie van Wetenschappen, de Nederlandsche Juristen Vereeniging en de Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels
een proeve samengesteld door
CHRIS
SCHRIKS
KLUWER
INHOUD
Ten geleide door Dr. Stef van Gompel, namens de Studiecommissie geschiedenis van het auteursrecht / XI Inleiding / XV HOOFDSTUK I
Censuur, nadruk, usanties, boekprivileges, kopijrecht en verordeningen in het boekenvak (l6-18de eeuw) / 1 § 1. Censuur en repressie / 1 Censuur tijdens de landsheerlijke periode / 1 Censuur in de Republiek der Vereenigde Nederlanden / 3 Misverstanden, verwarring en opportunisme omtrent contrefacon, Nachdruck, piracy en nadruk / 4 Kopijrecht als usantie / 5 Kopij- en preferentierechten als bedrijfsactiva / 7 § 2. Boek- en drukprivileges, attaché, consent, merktekens / 7 Privileges geen willekeurige gunst / 7 Boekprivileges als handelsverordening - Attaché / 8 Consent / 8 Drukkers- of graveursmerk / 9 § 3. Boekverkopersgilden en compagnieën op de bres voor kopijrecht - Rekwesten en overeenkomsten tegen nadruk / 9 Boekverkopersgilden adviesorganen voor boek- en drukprivileges / 9 Het Leids Collegie van 1660 / 11 De 'zesennegentig' van 1678 / 11 Actie tegen Van der Aa / 11 De 'zestien' van 1708 / 12 Willige Overeenkomst van 1710 / 12 De 'negentien' van 1712/12 Het verzoek van 1716 /12
Inhoud
§ 4. Verordeningen in Holland tegen nadruk /13 Landsheerlijke verordening van 1570 / 13 Verordening van 1655, herhaald in 1675,1715 en 1761 / 13 Uitspraak Hof van Holland in 1669 / 14 Resolutie van 1679 / 14 Verordening van 1686 / 14 Placaet van 1715 / 15 Resolutie van 1735 / 15 Resoluties van 1752 en 1761 / 1 5 Tot 1803 niet-geprivilegieerd werk vogelvrij / 16 § 5. Privilegeverlening aan auteurs - Prille vormen van auteursrecht / 1 6 Broodschrijvers en vrije schrijvers / 16 Privileges voor auteurs / 16 Een geweigerd auteursprivilege in 1707 /17 Eerste auteursprivilege in 1710 / 17 De Boerhaave resolutie van 1728 /17 § 6. Privileges voor bijbels en schoolboeken / 1 9 De Statenvertaling beschermd van 1637 tot 1652 / 20 Bijbelconflict - Resoluties van 1655 en 1675 / 21 Kopijrecht op de Statenvertaling / 21 Privaat versus publiek domein - Resolutie van 1752 / 23 Schooluitgaven / 23 § 7. Staatskopijrecht - Verbod op nadruk van staatsstukken / 23 Resoluties van 1651 en 1744 / 24 Publicaties van 25 november 1795 en 8 december 1796 / 24 Verbod nadruk Ontwerp van Constitutie - Besluiten van 7 november en 1 december 1796 / 24 Toezicht, controle en een bevoorrechte positie voor de Landsdrukkerij c.q. Staatsdrukkerij / 25 Uitgave van staatsstukken door gepatenteerde drukkers en uitgevers / 25 HOOFDSTUK II Provinciale en nationale wetgeving (eind 18de eeuw-medio 19de eeuw) / 27 § 1. Afschaffing privileges - Gewestelijke boekenwetten 1795-1796 / 27 Adres van 155 drukkers, uitgevers en boekverkopers in 1795 - Reactie van de staat / 27 Publicatie Staten van Holland van november 1795 - Auteur speelt geen rol / 28 Definitieve Publicatie van 1796 / 31
VI
Inhoud
§ 2. Bataafse Republiek komt in 1803 met eerste nationale wet / 33 Missive van januari 1803 / 33 Missive van mei 1803 / 36 Eerste nationale boekenwet in 1803 / 36 § 3. Boekendecreten tijdens Koninkrijk Holland 1806-1810 - Ontwerpwet van Holtrop / 39 Verplicht depot / 39 KB van 3 december 1808 / 40 Privilege voor Joodse bijbel / 40 Ontwerpwet van Holtrop / 40 § 4. Boekenwetten tijdens Franse inlijving 1810-1813 / 41 In de greep van de Franse wetgeving / 41 Code Pénal van 1810, artt. 425-429 / 44 Wet van 19 juli 1793 / 44 Decreet van 22 maart 1805 / 45 Reglement van 5 februari 1810 / 45 Censuur, repressie en fiscalisering / 47 Extensie van het staatskopijrecht / 48 § 5. Besluiten tijdens Vorstendom en Koninkrijk 1813-1817 Ontwerp-1816 - Wet van 1817 / 48 Soeverein Besluit van 24 januari 1814 voor de Noordelijke Nederlanden / 49 Souverein Besluit van 23 september 1814 voor België / 50 Opnieuw verwarring over verplicht depot / 52 Bescherming van eerste vertalingen / 52 Drukkers, uitgevers en boekverkopers verenigen zich in een nationale associatie / 52 Ontwerpwet Wenckebach/Blussé de Jonge van september 1816 / 53 Rol van de Raad van State / 54 Wet van 1817 / 56 Verschillen tussen het Souverein Besluit van 1814 en de Wet van 1817 / 58 Rechtsgeldigheid van vóór 1817 verkregen kopijrecht - Rechtsgeleerd advies / 60 Rechtspraak in 1820,1822,1837,1838,1839,1843,1849 / 61 Reacties op de wet van 1817 / 62 § 6. Stilzwijgend staatskopijrecht in de wetten van 1803 en 1817 / 62 Missives van januari en mei 1803 - Wet van 1803 / 62 Notificatie van 13 december 1805 / 63 Staatsblad en Staatscourant / 63 De wet van 1817 zwijgt / 66 KB van 2 juli 1822 / 66
VII
Inhoud
KB van 30 juli 1822 / 67 Reactie van Van Hogendorp - Vergunningen tussen 1822 en 1840 / 67 Verzet tegen staatskopijrecht op wetten, verordeningen en besluiten in 1827 / 67 KB van 18 juni 1829 / 67 Publicaties zonder vergunning / 68 Uitgever Noman contra Staat der Nederlanden - Staatsmacht in een ander licht / 68 KB van 24 april 1841 / 69 Conflict over Registers op Staatsbladen 1851 / 72 Kopijrecht op de Pharmacopoea's 1821/1822,1849,1871 / 72 HOOFDSTUK III Op het spoor van het auteursrecht 1881-1912 / 73 § 1. De lange weg naar 1881 / 73 Herhaalde pogingen van de Vereeniging voor een nieuwe boekenwet 1820-1858 / 73 Vereenigingsreglement - Nadruk van kerk- en schoolboeken Vertalingsrecht van tien jaar / 74 Bilaterale verdragen - Frankrijk (1855) - België (1858) Spanje (1863) / 75 Ontwerpwet van de Vereeniging (1860) blijft uitgeverswet / 79 Grondstellingen als beginselprogramma van de Akademie van Wetenschappen (1862) / 81 Vereenigingsreglement bepaalt vertalingsrecht op drie jaar (1866/1878) / 82 Consequenties van contractsvrijheid - Multatuli contra Van Lennep / 82 Wetsontwerp 1877 / 83 Nederlandsche Juristen Vereeniging (1877) / 85 Auteurswet 1881 / 86 Vereenigingsreglement handhaaft vertalingsrecht (1882) / 87 Wetsontwerp Auteursrecht op werken van beeldende kunsten 1884/1887 / 89 De database van Streng / 89 § 2. Nederland schikt zich naar internationale nonnen - Berner Conventie 1908 - Auteurswet 1912 / 90 Berner Conventie / 90 Auteurswet 1912 / 91 Een staatsauteursrecht op kunstwerken / 96 Berner Conventie (Rome 1928) - Aanpassingen Auteurswet (1931) / 97 Wijziging Auteurswet (1932) /100 Universele Auteursrecht Conventie /100
VIII
Inhoud
§ 3. Het auteurscontractenrecht / 100 Standaardcontract - Modelcontract / 100 Wettelijke uitgeefovereenkomst / 102 Slotwoord / 105 Samenvatting / 111 Gezichtspunten / 119 Buitenland / 119 Censuur /119 Privileges /119 Usanties /120 Drukkers en uitgevers / 121 Kopijrecht/preferentierecht/eigendom / 121 Staatskopijrecht / 122 Publiek domein / 123 Wetgeving/rechtspraak/zelfregulering / 123 Drie significante processen /125 Auteursrecht / 125 CANON van vijf eeuwen uitgevers- en auteursrecht in vijftig data van 1450 tot 1950/127 CHRONOLOGIE in jaartallen van 600 vC tot 2000 van gebeurtenissen en maatregelen die verband houden met het drukken, uitgeven en publiceren van geschriften en afbeeldingen, waarvan een deel, direct of indirect, van invloed is geweest op de ontwikkeling van het uitgevers- en auteursrecht /141 Vóór Christus (600 vC-begin jaartelling) / 141 Vanaf begin jaartelling tot 962 /142 Landsheerlijke periode - Vóór de uitvinding van de boekdrukkunst (962-1450) / 143 Landsheerlijke periode - Na de uitvinding van de boekdrukkunst (1450-1568) / 146 Republiek der Vereenigde Nederlanden (1568-1795) / 154 Bataafse Republiek (1795-1806) / 176 Koninkrijk Holland (1806-1810) / 179 Inlijving bij Frankrijk (1810-1813) / 181 Vorstendom Holland (1813-1814/1815) /184 Koninkrijk der Nederlanden (1815-1950) / 186 Belangrijke Nederlandse data verbonden met Europese en internationale verdragen en Richtlijnen van na 1950 / 216
IX
Inhoud
Afkortingen / 225 Bronnen waaraan jaartallen zijn ontleend / 227 Personenregister / 243 Lijst van illustraties / 250 Van dezelfde auteur verscheen / 254
