Campagne-evaluatie en inzicht in risicobeleving

Sectie titel

Campagne-evaluatie en inzicht in risicobeleving Rapportage april 2010, Amsterdam Floris Timmermans

Onderzoek en Advies

Inhoudsopgave Namens Quint Result: Floris Timmermans Consultant T: 020 514 1335 E: [email protected]

Frank Hess Directeur T: 020 514 1323 E: [email protected]

Geschreven voor: Bestuurscommissie Regionale Brandweer/GHOR Provincie Groningen Waterschappen Hunze en Aa's en Noorderzijlvest

Namens de Hulpverleningsdienst Groningen: Maarten van Wieringen T: 050 367 4360 E: [email protected]

Inleiding Achtergrond Onderzoeksdoel

3 4 6

De campagne

7

Kernconclusies Campagne-evaluatie Het noodpakket Risicobeleving Rol van overheid en burger

13 14 15 16 17

Campagne-evaluatie Campagneherinnering Campagnewaardering Campagne-effect

18 19 23 25

Het noodpakket Ondernomen actie n.a.v. campagne Het noodpakket in huis Belang van het noodpakket

27 28 29 31

Risicobeleving Aanwezigheid risico’s Angst voor gevolgen Risico * impact Risicobeleving t.o.v. 2007 Eerst te raadplegen medium Aanvullende informatiebehoefte Voorkeur informatiekanaal Verantwoordelijkheid van de overheid Verantwoordelijkheid van de burger Risicokaart

33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 44

Onderzoeksverantwoording

45

2

Sectie titel

Inleiding

Achtergrond

Gezamenlijke inspanning Je hebt meer in huis dan je denkt. Dat is het motto van de veiligheidscampagne die van 1 tot en met 14 februari 2010 in de provincie Groningen is gehouden. De campagne is georganiseerd door een aantal overheidspartners uit de provincie die vooraf, tijdens en na een incident een rol spelen bij rampenbestrijding. Deze overheidspartners zijn: de provincie Groningen, de waterschappen Hunze & Aa’s en Noorderzijlvest, de 23 Groninger gemeenten en de Hulpverleningsdienst Groningen (Regionale Brandweer & GGD) als uitvoerend orgaan. Samenwerking maakt immers sterk. Met de campagne willen deze organisaties de inwoners van de provincie Groningen op een positieve wijze stimuleren om de belangrijkste onderdelen van een noodpakket aan te schaffen, zoals water, kaarsen en een radio op batterijen. Omdat mensen vaak al het nodige in huis hebben, is de strategie om aan te sluiten wat mensen al hebben. Een serieuze campagne met een knipoog: Je hebt meer in huis dan je denkt! Daarnaast is er een prominente rol weggelegd voor overstromingsrisico’s en de website risicokaart.provinciegroningen.nl. Dat is dé website waar mensen informatie kunnen verkrijgen over risicolocaties in de provincie Groningen. In het najaar van 2010 wordt de campagne kleinschalig herhaald.

4

Achtergrond

De zelfredzame Groninger middels een regionale aanpak De regio Groningen heeft sinds 2006 een eigen aanpak op het gebied van risicocommunicatie. Een product dat gemaakt is in het verlengde van de landelijke campagne Denk Vooruit (www.crisis.nl), maar met een eigen regionaal, herkenbaar gezicht. Op maat gemaakt voor Groningers. Hoogtepunten van deze periode zijn de Risicowijzer, die in 2008 voor alle gemeenten op maat is gemaakt voor de destijds 25 gemeenten, en de campagne Je hebt meer in huis dan je denkt! Ook is aandacht besteed aan specifieke doelgroepen zoals mensen met een visuele beperking en jongeren. De samenleving heeft baat bij ‘zelfredzame’ inwoners. Landelijk beleid is erop gericht dat in de toekomst steeds meer een beroep gedaan wordt op de eigen verantwoordelijkheid van burgers. Zij krijgen in de toekomst een steeds belangrijkere rol bij het voorkomen en bestrijden van rampen. In dit licht is het dan ook belangrijk dat Groningers bewust zijn van risico’s, dat ze de daadwerkelijke omgevingsrisico’s kennen en dat ze weten wat ze moeten doen voorafgaand en tijdens een calamiteit. Een goed voorbereide burger kan een cruciale rol spelen in de rampenbestrijding. 5

Onderzoeksdoel

Campagne-evaluatie en risicobeleving Maar hoe zelfredzaam is die inwoner nu? Wat is het effect van de inspanningen van instanties? Verantwoordelijk beleid voor de toekomst vraagt om antwoorden daarop. Daarom worden regelmatig metingen gedaan onder Groningers. Effectmetingen naar producten en campagnes, maar ook naar risicobeleving in z’n algemeenheid.

•

Onderzoeksvragen

Het onderzoek dat voor u ligt, gaat in op twee vragen: 1. Wat is de herinnering, het effect in houding en gedrag van de campagne Je hebt meer in huis dan je denkt? 2. Wat is de risicobeleving van inwoners van de provincie Groningen? Dit is deels een vervolg op het belevingsonderzoek dat in 2007 gedaan is. Voor de beantwoording van de tweede onderzoeksvraag zijn uitkomsten van dit belevingsonderzoek gebruikt. De metingen zijn verricht door onderzoeksbureau Quint Result. Het is een representatief onderzoek dat is gedaan onder 756 inwoners uit alle delen van de provincie Groningen. Een volledige onderzoeksverantwoording is achterin dit rapport te vinden.

6

Sectie titel

De campagne

De campagne

Diverse communicatiemiddelen zijn ingezet De campagne Je hebt meer in huis dan je denkt! is georganiseerd van 1 tot en met 14 februari 2010. De volgende communicatiemiddelen zijn hierbij ingezet: ● De website www.jehebtmeerinhuisdanjedenkt.nl is de informatiebron waarnaar alle communicatiemiddelen verwijzen en vormt het hart van de campagne. De website bevat informatie over het noodpakket en geeft handelingsperspectieven hoe inwoners zich voor kunnen Website

bereiden; ● Een ansichtkaart werd in de eerste week van de campagne bij alle huishoudens in de provincie bezorgd. Via de ansichtkaart worden mensen uitgedaagd om hun noodpakket compleet te maken. Ze maakten hierbij kans op een prijs (zie: winactie); ● Er zijn drie advertenties geplaatst in alle huis-aan-huisbladen in de provincie Groningen; ● Gedurende de campagneweken zijn in totaal 80 radiospotjes te horen geweest op Radio Noord. Daarnaast is er veel journalistieke ruimte gereserveerd in de programmering van RTV Noord, de officiële

Ansichtkaart

calamiteitenzender in de provincie Groningen; 8

De campagne

Diverse communicatiemiddelen zijn ingezet ● In de acht Jumbo Supermarkten in de provincie Groningen zijn wobblers

en

boodschappenlijstjes

geplaatst.

Wobblers

zijn

schapkaarten die bij de artikelgroepen uit het noodpakket worden geplaatst. De boodschappenlijstjes werden verspreid onder de klanten in de winkel. Op het lijstje staan de onderdelen van het noodpakket genoemd die verkrijgbaar zijn in de winkel; ● Posters op A1 en A3 formaat werden opgehangen in o.a. gemeentehuizen en bibliotheken; Poster

● Winactie: Als bezoekers van de website kunnen aangeven dat hun noodpakket compleet is, maken ze kans op een van de drie rondvluchten boven de provincie; ● Er werden stickers verspreid waarin verschillende typen personen worden aangesproken. Daaronder staat: je hebt meer in huis dan je denkt.nl. Deze mensen worden aangesproken: laiverd, schat, Grunneger, Stadjer, gozer, chef, opa, oma, pap, mam, buurman, buurvrouw, collega, doe. Het effect van deze stickers moet zijn dat ze makkelijk worden weggegeven en een ‘lang leven’ beschoren zijn omdat ze opgeplakt worden en hopelijk voorlopig niet weggehaald

Poster

worden.

9

De campagne

Diverse communicatiemiddelen zijn ingezet

Sticker

Poster

Sticker

Boodschappenlijst

10

De campagne

Onthulling van de campagne In de statenzaal van het Provinciehuis in Groningen vond een startbijeenkomst plaats op maandag 1 februari. Onder het oog van circa 100 bezoekers werden de campagnebeelden onthuld door dhr. E.A. Groot (Voorzitter

van

Regionale

Vakgroep

Risicocommunicatie,

tevens

burgemeester van Delfzijl) en dhr. J.P. Rehwinkel (voorzitter van de Bestuurscommisisie Regionale Brandweer & GHOR, tevens burgemeester van Groningen), Dhr. I. Helsloot, hoogleraar Crisisbeheersing en Fysieke Veiligheid gaf hierbij een lezing. De uitwerking van de campagne is ontwikkeld in samenwerking met Fundament All Media, een mediabureau voor concept, design en techniek.

11

De campagne

Zij hebben hun noodpakket compleet Rob Berrevoets uit Midwolda, Nils Niekerk uit Eenrum en Arno Wiersma uit Oldehove zijn de trotse winnaars van een rondvlucht boven de provincie Groningen. Zij gaven via de website www.jehebtmeerinhuisdanjedenkt.nl aan dat zij hun noodpakket compleet hadden. Daarmee zijn zij goed voorbereid

op

een

noodsituatie.

Nadat

hun

eigen

burgemeester

hoogstpersoonlijk hun noodpakket had gecontroleerd, kon overgegaan worden tot de prijsuitreiking. En daar hoorde natuurlijk een vrolijk bosje bloemen bij. Rob Berrevoets met burgemeester Zijlstra (gemeente Oldambt)

Nils Niekerk met burgemeester Wiersma (gemeente De Marne)

Arno Wiersma met burgemeester Fennema (gemeente Zuidhorn)

12

Sectie titel

Kernconclusies

Campagne-evaluatie

Campagneherinnering goed, campagne maakt bewuster

Campagneherinnering

Campagnewaardering

Campagne-effect

De totale herinnering van je hebt meer in huis dan je denkt! in de provincie Groningen is met 38% goed te noemen. Onder de groep 18 tot en met 34 jaar is de herinnering 33%. Oudere inwoners van Groningen kunnen zich de campagne beter herinneren (35 tot en met 54 jaar 39%, 55 jaar en ouder 41%). Op regionaal niveau verschilt de herinnering van de campagne sterk. Zo is de herinnering in de regio Slochteren 59% en in de omgeving van de stad Groningen 28%. Over het algemeen wordt je hebt meer in huis dan je denkt! goed beoordeeld door de Groningers die zich de campagne kunnen herinneren. Een ruime meerderheid vindt de campagne begrijpelijk (78%), informatief (72%) en geloofwaardig (69%). Met de campagne wordt ook duidelijk gemaakt dat men waarschijnlijk reeds belangrijke onderdelen van het noodpakket in huis heeft (77%). Het grootste effect dat de campagne heeft is dat men (43%) beter weet wat men moet doen als een noodsituatie plaatsvindt in de directe leefomgeving. In iets mindere mate (36%) heeft de campagne mensen bewuster gemaakt van risico’s en rampen in de directe leefomgeving. Voor beide aspecten geldt dat ouderen (55+) hier hoger scoren. Een redelijk deel (18%) van de Groningers, die zich je hebt meer in huis dan je denkt! kunnen herinneren, heeft naar aanleiding van de campagne de risicokaart van Groningen online bekeken. Naar aanleiding van de campagne heeft een klein deel (13%) met naasten over risico’s en rampen gesproken. Het bewustzijn van Groningers lijkt daarmee positief te zijn gestimuleerd, maar de sociale discussie in mindere mate.

14

Het noodpakket

Meerderheid vindt noodpakket in huis belangrijk

N.a.v. de campagne

Reeds in huis

Belang noodpakket

Door de campagne is een flink deel van de Groningers getriggerd om actie te ondermenen aangaande het noodpakket. Zo heeft 42% gekeken welke onderdelen van het noodpakket men reeds in huis heeft. Twee derde spreekt de intentie uit om onderdelen van het noodpakket in huis te halen. Men zegt met name flessen drinkwater te willen kopen. Ten slotte zegt een kwart reeds onderdelen van het noodpakket te hebben gekocht naar aanleiding van de campagne. Groningers hebben met name houdbaar voedsel, water en radio gekocht. Gemiddeld hebben Groningers 4,5 van de 6 onderdelen in huis. De meeste mensen hebben een zaklamp, kaarsen of waxinelichtjes (96%) en dekens (89%) in huis. Drie kwart heeft een EHBO-trommel in huis. Houdbaar voedsel ligt bij 71% op de plank. In mindere mate heeft men flessen drinkwater (55%) en een radio (55%) op batterijen in huis. Het belang van een noodpakket wordt door een meerderheid (56%) onderstreept. Ook hier zijn het met name de Groningers van 55 jaar en ouder die dit sterker onderstrepen (64%) dan de jongere (18 tot en met 34 jaar) inwoners van Groningen (48%). Opmerkelijk is dat drinkwater in flessen als het belangrijkste onderdeel van het noodpakket wordt gezien. Dat is opmerkelijk omdat dit het onderdeel is dat men, samen met een radio op batterijen, het minst in huis heeft. Het minst belangrijk vindt men de EHBO-trommel. 15

Risicobeleving

Inbraak en brand grootste risico en impact

Risico en effect

Informatiebehoefte

Risicokaart

Het grootste risico (waarschijnlijkheid dat een noodsituatie plaats vindt) en de impact (angst voor gevolgen indien een noodsituatie plaats vindt) worden dicht bij huis ervaren. Inbraak en brand scoren op beide aspecten hoog. De uitval van nutsvoorzieningen acht men het meest waarschijnlijk terwijl de impact daarvan het laagst wordt ingeschat. Groningers hebben het meeste behoefte aan informatie over de aanwezige risico’s in de directe leefomgeving. Het kanaal dat wordt geprefereerd voor deze aanvullende informatievoorziening is middels een brochure met een risicokaart. De eerdere verspreiding van een Risicowijzer met daarin een risicokaart speelt daarbij ongetwijfeld een rol. Ten opzichte van 2007 is de bekendheid van de risicokaart gestegen. In 2007 was de bekendheid 24%, in 2010 32%. Van de personen die weleens iets over de risicokaart gehoord, gezien of gelezen hebben, heeft een derde (32%) deze weleens op internet bezocht.

16

Rol van overheid en burger

Hoog verantwoordelijkheidsgevoel bij rampenpreventie

Rol overheid

Rol burger

Burgers staan redelijk neutraal tot positief tegenover de rol van de overheid bij rampenpreventie en bescherming in het geval van noodsituaties. Zo vertrouwt 42% er op dat de overheid hen voldoende beschermt in het geval van een noodsituatie. Nog eens 42% staat hier neutraal tegenover. Een meerderheid (51%) staat neutraal tegenover de vraag of de overheid hen voldoende informeert over risico’s en rampen. Een derde vindt dat de overheid hen hierover wel voldoende informeert. Het is voor burgers ook wellicht moeilijk in te schatten wat voor hen voldoende is. De meeste Groningers (81%) zijn van mening dat zij een eigen verantwoordelijkheid hebben om zich voor te bereiden op noodsituaties. Jongeren (18-34) hebben dat verantwoordelijkheidsgevoel ook, al is het iets lager (76%) dan het totaal. Het merendeel van de Groningers (77%) voelt zich verantwoordelijk om bij een noodsituatie voor kwetsbare mensen zorg te dragen. Daarentegen weet 60% van de Groningers waar kwetsbare mensen in hun directe omgeving wonen. Een deel van de Groningers voelt dus wel de verantwoordelijkheid maar zou deze niet kunnen nemen omdat het onbekend is voor hen waar kwetsbare mensen wonen. Het zijn vooral ook de Groningers van 55 jaar en ouder (69%) die weten waar kwetsbare mensen wonen. Voor de jongere bewoners is dat percentage duidelijk lager (18-34: 51%). 17

Sectie titel

Campagne-evaluatie Campagneherinnering goed

Campagneherinnering

De totale campagneherinnering is goed

•

•

•

Spontane (geclaimde) campagneherinnering is gemeten door te vragen of men zich recente campagnes kan herinneren die te maken hebben met risico’s in de directe leefomgeving en rampenpreventie. Geholpen (totale) campagneherinnering is gemeten door te vragen of men de campagne Je hebt meer in huis dan je denkt! herkent. Bij deze vraag zijn campagne-uitingen getoond. De totale spontane herinnering is 29% en de totale geholpen herinnering is 38%. Daarmee is de totale herinnering goed te noemen. Met name omdat de campagne slechts twee weken heeft gelopen.

29%

Totaal

38% 29%

18-34

33% 33%

35-54

39% 26%

55 en ouder

41% Spontane herinnering Geholpen herinnering

Figuur 1: Spontane en geholpen campagneherinnering Basis: alle respondenten (n= 756)

•

De geholpen campagneherinnering is bij oudere (35+) duidelijk hoger dan bij de jongere (18-34) inwoners van Groningen. In het gehele onderzoek zien we terug dat ouderen meer bewust en betrokken zijn bij rampenpreventie dan jongeren. Jongeren zijn kennelijk ook minder alert op campagnes over rampenpreventie. 19

Campagneherinnering

Herinnering in rurale gebieden het hoogst

•

Wanneer naar herinnering op regionaal niveau wordt gekeken is te stellen dat:

Totaal

Regio 1

• •

in de omgeving van de stad Groningen de herinnering relatief het laagst is. in de meer rurale gebieden, m.u.v. regio 1, de geholpen herinnering significant hoger is dan in het stedelijke gebied van Groningen.

Regio 2

1

6

4

26% 31% 24% 28% 34% 43% 32%

Regio 4

48% 30% 54% 44%

Regio 6

2

59% Spontane herinnering

3 Legenda: de 6 risicogebieden in de provincie Groningen

38%

Regio 3

Regio 5

5

29%

Geholpen herinnering

Figuur 2: Spontane en geholpen campagneherinnering Basis: alle respondenten (n= 756) 20

Campagneherinnering

Antwoorden open vragen

•

Indien men aangeeft zich recente campagnes te herinneren is gevraagd: Wat kunt u zich van deze campagne over risico’s in uw omgeving en rampenpreventie herinneren?

Men herinnert zich met name het noodpakket en risico’s Het blijkt dat men zich met name een folder kan herinneren. Er wordt zowel verwezen naar de Risicowijzer als de Denk Vooruit folder. Men zegt namelijk dat men middels de folder op de hoogte is gebracht van aanwezige risico’s en het belang van een noodpakket. In mindere mate noemt men radio- en televisiecommercials en advertentie in de lokale krant. Inhoudelijk wordt (de noodzaak van) het noodpakket vaak teruggekoppeld. In sommige gevallen kan men daarbij

onderdelen uit het noodpakket

benoemen, zoals: drinkwater, een radio op batterijen, een zaklamp en “Dat je een tas in huis moet hebben voor als er iets gebeurt, met alles erin wat je nodig hebt; water, zaklamp, radio…” “Noodpakket, je hebt meer in huis dan je denkt.” “De waarschuwing bij het afgaan van de sirene: sluit ramen en deuren, ga niet naar buiten en doe de tv of radio aan.”

houdbaar voedsel. Enkele Groningers herinneren zich dat de campagne verwijst naar wat men moet doen in het geval van een bepaalde ramp, zoals een grote brand, terroristische aanslag of overstroming. Hierbij verwijst men vaak naar het feit dat men naar binnen moet gaan, ramen en deuren moet sluiten en naar de regionale radio moet luisteren. Tot slot herinnert een enkeling zich dat er werd gewezen op de gevaren in huis en de noodzaak dat ouders kennis hebben van EHBO.

21

Campagneherinnering


•

Iedereen die zich de campagne Je hebt meer in huis dan je denkt! herinnert is gevraagd: Wat moet de campagne Je hebt meer in huis dan je denkt! volgens u duidelijk maken?

Men haalt verschillende boodschappen uit campagne Een groot deel van de respondenten geeft aan dat de campagne duidelijk wil maken dat men vaak een aantal onderdelen van het noodpakket al in huis heeft. Overigens lijken enkele respondenten hieruit de conclusie te trekken dat men voldoende spullen in huis heeft. Eveneens een groot aantal respondenten denkt dat de voornaamste

“Dat je met de spullen die je al in huis hebt, jezelf kunt voorbereiden op ongevallen/grote rampen.”

boodschap is dat men goed voorbereid dient te zijn op een mogelijke ramp en dat men daarom bepaalde dingen uit het noodpakket (nog) aan moet schaffen.

“Dat je al heel veel onderdelen van een noodpakket in huis hebt. Oftewel, een kleine moeite om de boel handig bij elkaar te leggen op een slimme plek en de paar ontbrekende artikelen nog even aan te schaffen zodat je helemaal 100% voorbereid bent op kleine en grote rampen.” “Dat er meer gevaarlijke stoffen en situaties in je huis zijn dan dat je zelf verwacht.”

Een deel van de respondenten geeft aan dat de boodschap daarbij is dat men deze spullen op een centrale plek moet verzamelen. Tot slot is volgens enkelingen de boodschap dat men zich moet realiseren dat er ook thuis gevaarlijke stoffen aanwezig zijn. 22

Campagnewaardering

Campagne geloofwaardig en informatief

•

•

De campagne wordt positief beoordeeld. Een ruime meerderheid vindt de campagne geloofwaardig (69%) en informatief (72%). Ouderen (55+) zijn iets minder positief dan de jongere Groningers. Zij beoordelen de campagne iets neutraler dan hun jongere provinciegenoten.

Totaal

13%

56%

26%

4%

Helemaal mee eens Mee eens

18-34

9%

35-54

13%

60%

64%

24%

4%

20% 2%

Neutraal Mee oneens Helemaal mee oneens

55 en ouder

16%

45%

32%

6%

Weet niet/geen mening

Figuur 3: Ik vind de campagne geloofwaardig Basis: alle respondenten die zich de campagne Je hebt meer in huis dan je denkt! kunnen herinneren (n= 288)

Totaal

13%

59%

22% 4%


18-34

8%

35-54

14%

69%

61%

20% 2%

18% 4%


55 en ouder

17%

51%

27%

5%

Weet niet\geen mening

Figuur 4: ik vind de campagne informatief Basis: alle respondenten die zich de campagne Je hebt meer in huis dan je denkt! kunnen herinneren (n= 288) 23

Campagnewaardering

Campagne begrijpelijk en maakt mensen bewuster

• •

De campagne wordt op totaalniveau ook als begrijpelijk beoordeeld. Hier zijn ouderen (55+) en jongeren (18-34 jaar) iets gematigder dan de Groningers van 35 tot 54 jaar.

Totaal

16%

62%

17% 4%


18-34 10%

35-54

15%

66%

67%

20% 2%

15%1%


55 en ouder

21%

54%

18% 7%


Figuur 5: Ik vind de campagne begrijpelijk Basis: alle respondenten die zich de campagne Je hebt meer in huis dan je denkt! kunnen herinneren (n= 288)

•

•

Een belangrijk doel van de campagne is Groningers beter voor te bereiden op mogelijke noodsituaties. Onderdeel daarvan is het in huis hebben van (delen van) een noodpakket. Volgens 77% maakt de campagne duidelijk dat zij waarschijnlijk al belangrijke onderdelen van een noodpakket in huis hebben.

Totaal

18%

59%

16% 5%


18-34

35-54

11%

20%

61%

63%

20% 3%

9% 6%


55 en ouder

20%

53%

20% 6%


Figuur 6: De campagne maakt duidelijk dat ik waarschijnlijk al belangrijke onderdelen van een noodpakket in huis heb Basis: alle respondenten die zich de campagne Je hebt meer in huis dan je denkt! kunnen herinneren (n= 288)

24

Campagne-effect

Beter voorbereid op noodsituaties, gematigd risicobewust

•

•

Een aanzienlijk deel (43%) geeft, na het zien van de campagne, aan beter te weten hoe te handelen indien er een noodsituatie plaatsvindt. Met name de oudere (55+) Groningers beantwoorden dit positief.

Totaal 5%

38%

• •

De campagne heeft daarentegen in mindere mate het bewustzijn van risico’s bevorderd. Het bewustzijn van mogelijke risico’s neemt toe naar mate men ouder wordt. Hieruit is te concluderen dat Groningers naar aanleiding van de campagne beter (menen te) weten hoe ze moeten handelen in het geval van noodsituaties. In mindere mate heeft de campagne hen echter bewuster gemaakt van mogelijke noodsituaties.

16% 6%


38%

18-34

35-54 7%

32%

36%

14% 11%

34%

20% 6%


55 en ouder 7%

•

35%

44%

34%

13%1%


Figuur 7: …weet ik beter wat ik moet doen als er een noodsituatie in mijn omgeving plaatsvindt Basis: alle respondenten die zich de campagne Je hebt meer in huis dan je denkt! kunnen herinneren (n= 288)

Totaal 5%

31%

40%

17% 6%


18-34

24%

35-54 5%

47%

30%

16% 11%

38%

19% 7%


55 en ouder 8%

38%

35%

16% 2%


Figuur 8: …ben ik bewuster van rampen en risico’s en rampen in mijn omgeving Basis: alle respondenten die zich de campagne Je hebt meer in huis dan je denkt! kunnen herinneren (n= 288)

25

Campagne-effect

Campagne zet minimaal aan tot discussie met naasten

•

18% van de Groningers heeft naar aanleiding van de campagne de risicokaart van Groningen bekeken op internet.

Totaal 4% 14%

24%

32%

23%


18-34 4% 15%

20%

35-54 3% 15%

17%

33%

27%

36%

26%


55 en ouder 6% 13%

32%

27%

18%


Figuur 9: …heb ik de risicokaart van Groningen op internet bekeken Basis: alle respondenten die zich de campagne Je hebt meer in huis dan je denkt! kunnen herinneren (n= 288)

•

De campagne blijkt nauwelijks aanleiding om het met anderen over risico’s en rampen te hebben. 13% geeft namelijk aan naar aanleiding van de campagne met naasten over risico’s en rampen gesproken te hebben.

Totaal 2% 11%

30%

39%

17%


10% 18-34 2%

35-54

9%

34%

26%

29%

44%

24%

19%


55 en ouder 3%13%

30%

40%

11%


Figuur 10: …heb ik met vrienden, familie, bekenden of collega’s gesproken over risico’s en rampen in mijn omgeving Basis: alle respondenten die zich de campagne Je hebt meer in huis dan je denkt! kunnen herinneren (n= 288)

26

Sectie titel

Het noodpakket Meerderheid vindt noodpakket in huis belangrijk

Ondernomen actie n.a.v. campagne

Aanzienlijk deel heeft bekeken wat men in huis heeft

• • • •

42% geeft aan thuis te hebben gekeken welke onderdelen reeds in huis zijn. 36% heeft de intentie om onderdelen van een noodpakket aan te schaffen. 26% heeft reeds onderdelen van een noodpakket aangeschaft. De groep 55+ scoort op alle drie de aspecten hoger dan het totaal. Ook hier geldt dus dat de inwoners van Groningen van 55 jaar en ouder meer betrokkenheid tonen met rampenpreventie.

heb ik bekeken welke onderdelen van een noodpakket ik al in huis heb

7%

ben ik van plan onderdelen voor een 4% noodpakket aan te schaffen heb ik onderdelen voor een noodpakket 5% gekocht voor in huis

35%

22%

32%

21%

23%

36%

23%

19%

33%

12%

7%

17%

Helemaal mee eens

Mee eens

Neutraal

Mee oneens

Helemaal mee oneens


Figuur 11: Ondernomen actie aangaande het noodpakket nav de campagne Basis: alle respondenten die de campagne Je hebt meer in huis dan je denkt! kunnen herinneren (n= 288)

28

Het noodpakket in huis

Aanzienlijk deel noodpakket reeds in huis

•

•

•

Nagenoeg iedereen (96%) heeft een zaklamp, waxinelichtjes of kaarsen in huis. Wellicht (positief) opvallend is dat drie kwart (76%) aangeeft reeds een EHBO-trommel in huis te hebben. Dit is immers het enige onderdeel van een noodpakket dat specifiek voor noodsituaties bedoeld is. Gemiddeld hebben Groningers bijna vier en een half van de zes onderdelen reeds in huis.

96%

Zaklamp

89%

Dekens

76%

EHBO

71%

Voedsel

Water

55%

Radio

55%

Geen

1%

Figuur 12: Onderdelen van het noodpakket die men in huis heeft Basis: Alle respondenten (n= 756) 29

Het noodpakket in huis

Vooral voedsel, water, licht en radio gekocht

•

•

Groningers die aangeven naar aanleiding van de campagne onderdelen van het noodpakket te hebben gekocht of de intentie hebben dat te doen is gevraagd om welke onderdelen het gaat. Voedsel, water, licht en een radio zijn de onderdelen die het meest zijn aangeschaft. EHBO-kist en dekens hebben de meeste mensen reeds in huis. Daardoor liggen die percentages relatief laag.

34% 42%

Water

Zaklamp

53% 41% 12% 39% 40%

Radio

Dekens

•

46%

Voedsel

24% 13% 24%

EHBO

32% Aangeschaft

Geen

14% 14%

Intentie

Figuur 13: Onderdelen noodpakket aangeschaft en intentie daartoe nav campagne Basis (aangeschaft): Respondenten die aangaven onderdelen van het noodpakket te hebben aangeschaft nav de campagne (n= 73) Basis (intentie tot aanschaf): Respondenten die aangaven de intentie te hebben onderdelen van het noodpakket aan te schaffen nav de campagne (n= 104) 30

Belang van het noodpakket

Meerderheid vindt noodpakket in huis belangrijk

•

•

Een meerderheid (56%) van alle respondenten vindt het belangrijk een noodpakket in huis te hebben. Naar mate de Groningers ouder worden, vindt men het noodpakket belangrijker. Ook hier zijn ouderen (55+) meer betrokken bij preventie van en voorbereiding op noodsituaties dan jongere inwoners (18-34, 35-54 jaar).

Totaal

18-34

35-54

55 en ouder

43%

13%

8%

14%

16%

34%

40%

42%

41%

5% 2%

36%

48%

Heel belangrijk Niet belangrijk\ niet onbelangrijk Heel onbelangrijk

5% 3%

6% 2%

27%

4%3%

Belangrijk Onbelangrijk Weet niet/ geen mening

Figuur 14: Mate waarin men het belangrijk vindt een noodpakket in huis te hebben om voorbereid te zijn op mogelijke noodsituaties Basis: alle respondenten (n= 756) 31

Belang van het noodpakket

Water het belangrijkste onderdeel van noodpakket

•

•

•

Groningers die hebben aangegeven het belangrijk te vinden een noodpakket in huis te hebben is gevraagd aan welke onderdelen men het meeste belang hecht. Opmerkelijk genoeg vindt een flinke meerderheid (81%) water het belangrijkst. Dit is opmerkelijk omdat slechts 55% dit daadwerkelijk in huis heeft. Daarentegen wordt het belang van een EHBO-kist slechts door 12% onderstreept. Terwijl toch drie kwart deze in huis heeft en het bij uitstek een middel is dat van pas kan komen bij noodsituaties.

81%

Water

Voedsel

37%

Radio

37%

Zaklamp

Dekens

EHBO

17%

14%

12%

Figuur 15: Mate waarin men het belangrijk vindt de individuele onderdelen van een noodpakket in huis te hebben Basis: Respondenten die het (heel) belangrijk vinden om een noodpakket in huis te hebben (n= 427) 32

Sectie titel

Risicobeleving Gevaar wordt vooral dicht bij huis ervaren

Aanwezigheid risico’s

Risico’s worden vooral dicht bij huis hoog ingeschat

•

•

Groningers is gevraagd hoe groot zij het risico achten dat verschillende noodsituaties plaats vinden in de provincie Groningen. Het risico op uitval van nutsvoorzieningen, inbraak en brand wordt het hoogst ingeschat. Dit zijn alle drie risico’s die betrekking hebben op de persoonlijke leefomgeving van mensen.

Uitval nutsvoorzieningen

28%

Inbraak

28%

Brand in woonwijk of woning

39% 37%

23%

Extreme weersomstandigheden

9%

Ongeval met gevaarlijke stoffen

10%

Epidimie bij mensen 7% Overstroming 5%

Een terroristische aanslag en aardbeving worden het minst verwacht in de provincie Groningen.

Aardbeving 3% 9% Terroristische aanslag 1% 5%

42%

17%

23%

44% 35%

26%

3% 13%

32% 36% 43%

3% 5%

21% 29%

38% 21%

7%1% 16%

37%

23%

6% 1%

36%

28% 24%

4% 1%

27%

33%

Ongeluk of ramp met vliegtuig 5% 13%

•

27%

10% 28% 23%

Zeker aanwezig

Waarschijnlijk aanwezig

Misschien aanwezig

Waarschijnlijk afwezig

Zeker afwezig


Figuur 16: Aanwezigheid van de risico’s in de provincie Groningen Basis: Alle respondenten (n= 756) 34

Angst voor gevolgen

Meeste angst voor gevolgen van brand en inbraak

•

•

•

Vervolgens is gevraagd hoe angstig men is voor de gevolgen van verschillende noodsituaties indien die plaatsvinden. Hierbij is men het meest angstig voor de gevolgen van brand en inbraak. Deze situaties hebben een direct effect op de persoonlijke leefomgeving van mensen. Voor de gevolgen van uitval van nutsvoorzieningen is men het minst angstig.

Brand in woonwijk of woning Inbraak Ongeval met gevaarlijke stoffen Terroristische aanslag Overstroming

16%

39%

8%

23% 28%

40%

12%

28%

36%

17% 9%

30%

Ongeluk of ramp met vliegtuig

12%

27%

Aardbeving

12%

26%

19%

4%

19%

6% 12%

29%

22%

8%

29%

22%

9%

25%

Epidimie bij mensen 4%

26%

36%

Extreme weersomstandigheden 4%

28%

31%

Uitval nutsvoorzieningen 3% 17%

4%

17%

25%

26%

17%

33%

22% 25% 29% 32%

13% 8% 7% 15%

Zeer angstig

Enigszins angstig

Neutraal

Niet angstig

Helemaal niet angstig


Figuur 17: Angst voor gevolgen van noodsituaties indien deze plaatsvinden Basis: Alle respondenten (n= 756) 35

Risico * impact

Brand en inbraak meeste impact op mensen

•

In de matrix hiernaast zijn de angst voor de gevolgen van en het risico op de verschillende noodsituaties tegen elkaar afgezet.

A. Extreme weersomstandigheden J

G

B. Ongeluk of ramp met een vliegtuig I

C. Epidemie/ziektegolf (bij mensen)

•

•

Hieruit is duidelijk op te maken dat inbraak en brand het meest waarschijnlijk worden geacht en de grootste impact hebben op het leven van Groningers. Opvallend is dat de uitval van nutsvoorzieningen het meest waarschijnlijk wordt geacht, maar dat men het minst bang is voor de gevolgen daarvan.

Risico

D. Aardbeving E. Overstroming

A F

C

F. Ongeval met gevaarlijke stoffen G. Inbraak H. Terroristische aanslag

EB

I. Brand in woonwijk of woning J. Uitval van gas, water of elektriciteit

D

H

Impact/ gevolgen Figuur 18: Risico op en gevolgen van noodsituaties tegen elkaar afgezet Basis: Alle respondenten (n= 756) 36

Risicobeleving t.o.v. 2007

Risicobeeld is veranderd

•

In 2007 heeft Quint Result ook onderzoek gedaan naar de risico’s op en angst voor de gevolgen van noodsituaties. Doordat de vragen in 2010 anders zijn gesteld vergelijken we de resultaten enkel op rangordelijk niveau. De vergelijking geeft verschuivingen van het totale risicobeeld weer.

Uitval nutsvoorzieningen Inbraak Brand in woonwijk of woning Extreme weersomstandigheden Ongeval met gevaarlijke stoffen Epidimie bij mensen Overstroming Ongeluk of ramp met vliegtuig Aardbeving Terroristische aanslag

2010 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2007 2 1 4 6 5 8 3 9 7 10

Figuur 19: Rangorde aanwezigheid van risico’s in de provincie Groningen Basis: Alle respondenten (2010 n= 756, 2007 n= 732)

Brand in woonwijk of woning Inbraak Ongeval met gevaarlijke stoffen Terroristische aanslag Overstroming Ongeluk of ramp met vliegtuig Aardbeving Epidimie bij mensen Extreme weersomstandigheden Uitval nutsvoorzieningen

2010 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2007 4 1 2 7 5 9 10 3 6 8

Figuur 20: Rangorde angst voor gevolgen van noodsituaties indien deze plaatsvinden Basis: Alle respondenten (2010 n= 756, 2007 n= 732) 37

Eerst te raadplegen medium


•

Alle respondenten is de vraag gesteld:

Radio heeft voorkeur bij noodsituaties Vrij veel respondenten geven aan dat zij als eerst naar de radio zouden luisteren tijdens of na een noodsituatie in de directe leefomgeving. Enkelen

Welke media zou raadplegen tijdens noodsituatie in leefomgeving?

u als eerste of na een uw directe

noemen hierbij specifiek dat ze naar een regionale zender zouden luisteren, zoals Radio Noord. Radio Noord is de zender waar Groningers naar dienen te luisteren in het geval van noodsituaties. Op de tweede plaats wordt televisie het meest genoemd en op de derde plaats internet. Ook geven veel respondenten aan dat ze een combinatie van bovenstaande media zouden raadplegen. Enkele respondenten merken op dat zij afhankelijk zijn van stroom voor hun mediavoorkeur, zoals de televisie en internet. Daarbij geven enkele respondenten aan dat ze, mocht er stroomuitval zijn, anders kiezen voor de radio op batterijen. Een enkeling verwacht dat er een omroepwagen door de wijk zal rijden om informatie te verspreiden over de ramp. “Radio en televisie als het nog werkt?”

Wordcloud, naar mate een antwoord vaker is gegeven is het groter

“Internet of televisie, indien de elektriciteit het nog doet, anders radio op batterijen.” “Indien elektriciteit niet uitvalt zou ik eerst internet raadplegen. Bij geen elektriciteit de radio. Waarschijnlijk zal er ook een politiewagen rondrijden met mededelingen”

38

Aanvullende informatiebehoefte

Behoefte aan informatie over risico’s in directe leefomgeving

•

•

•

•

Er is gevraagd wat de aanvullende informatiebehoefte is van Groningers. Het gaat specifiek over informatie vanuit de overheid aan burgers. Veruit de meeste behoefte is er aan informatie over aanwezige risico’s in de directe leefomgeving. Nog geen kwart heeft aanvullende informatie nodig over hoe voor te bereiden op mogelijke rampen. Dit onderstreept dat men dus vooral meer wil weten over risico’s en niet zo zeer hoe men daar naar dient te handelen.

46% 45% 43% 49%

Wat de aanwezige risico's in mijn directe leefomgeving zijn

36% 32% 34%

Wat de overheid (hulpdiensten, gemeente, provincie) doet tijdens een ramp

33% 29% 33% 37%

Wat ik kan doen om de schadelijke gevolgen van een ramp zoveel mogelijk te beperken

Wat de overheid (hulpdiensten, gemeente, provincie) doet om een ramp te voorkomen

Wat de gevolgen (vertragingen, afsluitingen, extra beveiligingen e.d.) zijn van de maatregelen die worden genomen

Hoe ik me kan voorbereiden op een mogelijke ramp

43%

22%

30% 29% 39%

28% 28% 26% 29% 23%

29%

20% 20%

Totaal 18-34

•

Een derde (34%) geeft aan geen behoefte te hebben aan aanvullende informatie.

Geen behoefte aan meer informatie\reeds voldoende informatie Figuur 21: Aanvullende informatiebehoefte Basis: Alle respondenten (n= 756)

34% 37% 35% 31%

35-54 55+ 39

Voorkeur informatiekanaal

Brochure met risicokaart geniet voorkeur als informatiekanaal

•

•

Aanvullende informatie middels een brochure met risicokaart heeft de duidelijke voorkeur. De eerdere verspreiding van een Risicowijzer met daarin een risicokaart speelt daarbij ongetwijfeld een rol. Er zijn enkele duidelijke verschillen in voorkeuren voor kanalen als het gaat om leeftijd:

55% 52% 53% 59%

Via een brochure met een risicokaart

Via de gemeentepagina in regionale huisaan-huis kranten

33%

42% 42%

51%

41%

Via een algemene website die ik zelf kan bezoeken

49% 33% 32% 29%

Via de programma's op televisie en radio

43%

38% 54%

•

•

•

Een algemene website heeft meer de voorkeur van jongeren en hoogopgeleiden dan van ouderen en lager opgeleiden. De h-a-h krant is daarentegen weer een beter kanaal voor de ouderen en lager opgeleiden dan voor de jongeren en hoogopgeleiden. Radio en tv worden tevens door ouderen meer geprefereerd dan door jongeren.

27% 29% 28% 25%

Via de gemeentelijke website

Via affiches\posters\billboards\folders\brochures op druk bezochte plekken

13% 16% 13% 9%

Totaal 18-34

Op het gemeentehuis in mijn eigen gemeente

6% 6% 7% 6%

Figuur 22: Voorkeur kanaal voor informatie over mogelijke risico’s in directe omgeving Basis: Alle respondenten (n= 756)

35-54 55+

40

Verantwoordelijkheid van de overheid

Neutrale houding t.o.v. rol van de overheid

•

•

•

Als Groningers op de stoel van de burgemeester zouden zitten dan informeert 71% over risico’s en rampen. Nagenoeg niemand zou dat niet doen. 42% heeft het vertrouwen dat de overheid hen voldoende beschermt in het geval van een noodsituatie. Een even groot deel staat hier neutraal tegenover. Slechts 16% heeft niet het vertrouwen dat de overheid hen voldoende beschermt. Een derde (32%) is van mening dat de overheid hen voldoende over risico’s en rampen informeert. Dit komt overeen met het deel (34%) dat geen behoefte heeft aan aanvullende informatie (zoals blijkt uit pagina 38).

Als ik burgemeester was van mijn gemeente zou ik inwoners informeren over risico's en rampen

14%

Ik heb het vertrouwen dat de overheid mij voldoende beschermt in het geval van een 4% noodsituatie

Ik vind dat de overheid mij voldoende 3% informatie over risico's en rampen geeft

57%

38%

29%

24% 2%

42%

51%

13%3%

13%2%

Helemaal mee eens

Mee eens

Neutraal

Mee oneens

Helemaal mee oneens


Figuur 23: Stellingen over de verantwoordelijkheid van de overheid bij rampenpreventie Basis: Alle respondenten (n= 756)

41

Verantwoordelijkheid van de burger

Groot verantwoordelijkheidsgevoel rampenpreventie

•

Een ruime meerderheid (81%) van de Groningers is van mening zelf verantwoordelijk te zijn om voorbereid te zijn op rampen.

Totaal

Bij jongeren (18-34) ligt dat iets lager (76%).

65%

16% 2% Helemaal mee eens

18-34

12%

64%

20% 3%

Mee eens Neutraal Mee oneens

35-54

•

16%

14%

69%

13%2%

Helemaal mee oneens Weet niet\geen mening

55 en ouder

19%

62%

15% 1%

Figuur 24: Ik heb een eigen verantwoordelijkheid om mij voor te bereiden op noodsituaties Basis: Alle respondenten (n= 756)

42

Verantwoordelijkheid van de burger

Groningers begaan met kwetsbare mensen

•

•

•

Een groot deel (77%) van de Groningers voelt zich tijdens een noodsituatie verantwoordelijk zorg te dragen voor kwetsbare mensen in hun directe leefomgeving. Ouderen (83%) voelen zich relatief meer verantwoordelijk daarvoor dan jongeren (72%). Ouderen kunnen zich waarschijnlijk beter inbeelden hoe het is om hulpbehoevend te zijn. Het zijn ook vooral de ouderen die weten waar kwetsbare mensen wonen in hun directe leefomgeving (69%). Een kleine meerderheid van de jongeren (51%) geeft aan dit te weten.

Totaal

De bevindingen op de vorige en deze pagina onderstrepen het beeld dat jongeren relatief minder begaan zijn met rampen(preventie) dan ouderen.

19% 2% Helemaal mee eens

18-34

55%

17%

25%

2%


35-54

19%

55 en ouder

18%

58%

19% 3%


65%

14%1%

Figuur 25: Ik voel mij verantwoordelijk om tijdens een noodsituatie voor kwetsbare mensen zorg te dragen in mijn directe leefomgeving Basis: Alle respondenten (n= 756)

Totaal 10%

50%

12%

24%

Helemaal mee eens 18-34 6%

45%

27%

17%


35-54 10%

50%

24%

15%


55 en ouder

•

59%

18%

13%

56%

22%

5%

Figuur 26: In het geval van een noodsituatie weet ik waar kwetsbare mensen wonen in mijn directe leefomgeving Basis: Alle respondenten (n= 756) 43

Risicokaart

Risicokaart in bekendheid gestegen sinds 2007

•

In 2010 geeft bijna een derde aan (32%) weleens iets gezien, gehoord of gelezen te hebben over de Risicokaart. Dat is een significante stijging ten opzichte van 2007 (24%). Bekendheid van de Risicokaart is gelijk over de regio’s.

2010

2007

32%

68%

24%

76% Ja

Nee

Figuur 27: Bekendheid risicokaart Basis: Alle respondenten (2010 n= 756, 2007 n= 732)

•

Een derde (32%) van de mensen die bekend zijn met de Risicokaart heeft de website van de Risicokaart weleens bezocht.

Totaal

32%

Ja

65%

Nee

4%

Weet niet

Figuur 28: Bezoek risicokaart Basis: Personen die weleens iets over de risicokaart gezien, gehoord of gelezen hebben (n= 244) 44

Sectie titel



Representatief onderzoek uitgevoerd

•

Veldwerk

In de eerste helft van februari 2010 heeft de campagne Je hebt meer in huis dan je denkt! gelopen in de provincie Groningen. Het online veldwerk voor dit onderzoek heeft vervolgens de eerste helft van maart 2010 gelopen. In totaal hebben er 756 inwoners van de provincie Groningen, van 18 jaar en ouder, deelgenomen aan het onderzoek. Voor dit onderzoek is gebruik gemaakt van het onderzoekspanel van TNS NIPO.

•

Representatief onderzoek

Omdat er uitspraken worden gedaan over de provincie Groningen en haar inwoners is het belangrijk dat de resultaten van het onderzoek representatief zijn. De onderzoeksresultaten zijn daarom op provinciaal niveau representatief op de volgende aspecten: ● Leeftijd ● Geslacht ● Opleiding ● Regio Op de volgende pagina’s staan de bovengenoemde aspecten toegelicht. Van alle vier is weergegeven wat de werkelijke verdeling is in de provincie Groningen. Alle cijfers zijn afkomstig van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

46


Leeftijd en geslacht

Man

Vrouw

75 tot 85 jaar

5%

65 tot 75 jaar

10%

55 tot 65 jaar

17%

8%

11%

16%

45 tot 55 jaar

18%

18%

35 tot 45 jaar

19%

18%

25 tot 35 jaar

16%

18 tot 25 jaar 25%

14% 15%

5%

15%

14% 5%

15%

25%

Figuur 29: Leeftijd- en geslachtverdeling inwoners provincie Groningen Basis: inwoners van de provincie Groningen van 18 tot en met 85 jaar Bron: CBS, 2009 47


Opleiding

WO - DOCT

10%

HBO - WO kandidaats

22%

6%

HAVO-VWO

MBO

33%

MAVO

10%

19%

LO-LBO

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

Figuur 30: opleidingverdeling inwoners provincie Groningen Basis: inwoners van de provincie Groningen van 18 tot en met 85 jaar Bron: CBS, 2009 48


Regio’s •

•

•

Regio 1 • Grootegast • Leek • Marum • Zuidhorn

•

Regio 2 • Groningen • Haren • Hoogezand-Sappemeer

•

Regio 3 • Bellingwedde • Menterwolde • Pekela • Reiderland • Stadskanaal • Vlagtwedde • Veendam • Winschoten

Regio 4 • Appingdam • Delfzijl • Scheemda

10,5% Regio 1

•

Regio 5 • Eemsmond • De Marne • Winsum

40,9%

24,3%

Regio 2

Regio 3

Regio 4

9,4% 7,2% 7,7% Regio 5

Regio 6

Figuur 31: verdeling inwoners provincie Groningen in 6 risicogebieden Basis: inwoners van de provincie Groningen Bron: CBS, 2009

Regio 6 • Bedum • Loppersum • Slochteren • Ten Boer

5 6 1

4

2 3

Legenda: de 6 risicogebieden in de provincie Groningen 49

Quint Result

Niet zomaar een bureau Quint Result is een fullservice onderzoeks- en adviesbureau met een eigentijdse werkwijze en visie. Wij zijn voortgekomen uit marktleider TNS NIPO. Maar inmiddels kunnen wij ons onderscheiden als zelfstandig bureau

dat

gebruik

maakt

van

de

nieuwste

ontwikkelingen

en

technologieën in marktonderzoek. Onze enthousiaste professionals werken met innovatieve online feedback instrumenten en zijn evenzeer thuis in traditionele onderzoeksmethoden. Wij hebben dus alles in huis om u te helpen bij kwaliteitsverbeteringen binnen uw organisatie. Quint Result is een bureau dat staat voor praktische toepassingen en heldere analyses. Wij zorgen ervoor dat de juiste informatie op de juiste plek en op het juiste moment binnen uw organisatie terechtkomt, zodat u hier direct mee aan de slag kunt. Wij zijn uitgegroeid tot een van de grootste bureaus op het gebied van gemeentelijk single client en benchmark (multi client) onderzoek en advies. Onze

klantenkring

overheidsinstellingen.

bestaat

uit

bedrijven

in

de

profit

sector

en 50

Sectie titel

Quint Result Onderzoek en Advies Floris Timmermans

Hulpverleningsdienst Groningen Maarten van Wieringen

Amsterdam, Groningen 2010

Campagne-evaluatie en inzicht in risicobeleving

Recommend Documents