Caleidoscoop. Bevrijd van nieuwe angst

Caleidoscoop Kerkblad van de Protestantse (wijk)gemeente te Rotterdam-Kralingen

Jaargang 11 nr 3 – november 2012

  Foto: Gedachteniszondag, kaarsen aangestoken aan de Paaskaars, als symbool van de overwinning van het Licht op de dood. Elsa Oosterhuis maakte deze foto in een Scandinavische kerk. De volgende Caleidoscoop komt uit op zaterdag 1 december; kopijsluiting maandag 19 november. Zie ook colofon p 2

Retouradres: Leendert Butterstraat 44 3062 XN Rotterdam

Bevrijd van nieuwe angst Gedachtenis Eens per jaar, op de laatste zondag van het kerkelijk jaar, gedenken wij onze overledenen. Dat doen we dit jaar weer in veel gemeenten en kerken. Dit jaar zal dat zijn op 25 november. We kijken terug en gedenken hen die ons zijn voorgegaan in het sterven, en tegelijk plaatsen we onze eigen sterfelijkheid in het licht van het eeuwig wezen van God. De dood en de toekomst zijn twee thema’s op deze zondag.

Sterven

vroeg op. Opgewekt en stralend vertelde ze dat haar lievelingskleindochter haar een verjaardagkaart had gestuurd en haar geschreven had: “Grootmoeder, ik wens u toe dat u hierna geen verjaardag meer hoeft mee te maken”. “Eindelijk een mens die mij begrijpt …” riep ze. De eigen kinderen dachten daar ook over na en gunden haar het sterven ook wel, maar niemand durfde het ooit hardop te zeggen …

Lang leven

De medische wetenschap heeft veel mogelijk gemaakt. Daar zijn we dankbaar voor. Veel ziektes die vroeger niet te behandelen waren, zijn dat nu wel of men sterft daar niet meer op grote schaal aan. Ziekten die voortspruiten uit gebrekkige hygiëne en die in het verleden tot veel doden leidden, komen in ons deel van de wereld amper meer voor. De levensverwachting in ons deel van de wereld is zeer hoog in 1 Dorothee Sölle, Mystiek van de dood: Een fragment (Ten vergelijking met andere werelddelen. Sölle verHave: Baarn, 2004), blz. 30. telt van een collega die met zijn vijfenvijftigste In het mooie boek ‘Mystiek van de dood’ vertelt de schrijfster Dorothee Sölle een anekdote bij het sterven van haar eigen moeder.1 Haar moeder was inmiddels 87 jaar oud, en had eigenlijk niet meer zoveel zin in het leven. Op haar verjaardag belde de moeder ongewoon

gerekend werd onder de ouderen omdat de gemiddelde leeftijd in Mozambique, waar hij werkte, 47 jaar is. Met de hoge levensverwachting is er in ons werelddeel inmiddels een nieuwe uitdrukking geijkt namelijk dat er mensen zijn die “lijden aan het leven”.

Angsten Vóór deze ongekende ontwikkeling op medisch gebied leefden mensen vroeger met veel angsten voor aanvallen, hongersnood, kraamvrouwenkoorts of welke andere ziekten ook – ook een angst voor een vroege, onverklaarbare dood. Nu is er een nieuwe angst: de angst voor de technocratie. De angst voor het vermogen om het leven eindeloos te rekken. Mag er eigen­lijk nog wel gestorven worden? Kan er een moment aanbreken dat je kan zeggen: nu is het genoeg geweest? Met alle technische en medische mogelijkheden, kan ik dan toch ‘neen’ zeggen tegen een opgerekt leven en ‘gewoon’ sterven? lees verder op pagina 2 »

Protestants Kralingen

Organist Pro Rege

» bevrijd van nieuwe angst

Predikanten

ds Rian C. Veldman, Goosse van der Windstraat 57, 3062 XM; e: [email protected] t: 06 142 730 13. Dinsdag t/m vrijdag bereikbaar van 9 - 10 uur. En een vacature sinds 1 oktober 2012.

Secretariaat

Scriba van de gefedereerde kerkenraad: Jakob Brederveld, Postbus 4326, 3006 AH Rotterdam, e: [email protected].

Ledenadministratie

Melding van verhuizing, geboorte, huwelijk, overlijden svp doorgeven aan de wijkadministratie. Gereformeerd: dhr J.C. Buitelaar, ­ Admira­ liteitskade 74  Z 3063 ED Rotterdam, t: 453 20 44, e: [email protected]. Hervormd: dhr G.H. Heere, Mia van IJperenplein 55, 3065 JK, t: 447 14 30, e: [email protected]

Financiën

Activiteitenkas: dhr P. Andringa, t 433 18 97. Bankrekeningnummer: SKG 63.58.05.170, SoW-gemeente R’dam Kralingen inzake wijkkas. NH College van Kerkrentmeesters: ­postbus 4326, 3006 AH, e: [email protected] Algemeen bankrekeningnummer: 69.95.41.271. Uitsluitend Kerk­balans: rekeningnummer 63.58.14.498. NH Collectebonnen: verkrijgbaar in de waarden € 0,75, € 1,25 en € 2,50, in vellen van 20 stuks. Te bestellen via SKG bankrekening 69.95.41.271 van de Hervormde Gemeente Kralingen. Na ontvangst van uw betaling volgt toezending per post. GK College van Kerkrentmeesters: dhr N.J. van Veen, Prinses Julianalaan 90 B, t: 452 68 72. GK Commissie V.V.B: Nel Slikker, t: 452 58 24. Banknr v.v.b: ING 26800. GK Collectebonnen: dhr B. Reinders, Stalpaertstraat 102, 3067 XT Rotterdam, ING 3534794, t.n.v. Geref. Kerk van Kralingen Coll. Bonnen.

Diaconie

Secretaris diaconie: dhr H. Oosterhuis, Salvador Allendestraat 29, 3065 ED, t: 447 13 07. ING 192658 ten name van Diaconie van de Protestantse Wijkgemeente Kralingen. ZWO: dhr G. Roodhorst, Jacques Dutilhweg 723, t: 202 55 81, ING 400705 t.n.v. Zendingscomm. Protest. Wijkgem.

Kerkgebouwen

Hoflaankerk, Oudedijk 2, 3062 AE Rotter­dam, t: 411 20 75; e-gemeentewerk: [email protected] e-verhuur: [email protected] Pro Rege, Oudedijk 113, 3062 AD Rotterdam. Koster/beheerder: mw M. Gorissen, t : 452 78 60, e: [email protected] Oosterkapel, Ringvaartweg 125, 3065 AC Rotterdam, t: 06 19 46 10 59; koster: mw C. Voorvelt-Zwaal.

www.kerkomroep.nl

De kerkdiensten in Pro Rege en in de Hoflaankerk kunnen live of tot ongeveer 4 weken na de dienst worden beluisterd op www.kerkomroep.nl. Wie in aanmerking wil komen voor een kerkomroepradio wende zich tot de diaken H. Oosterhuis, t: 447 13 07. Voor technische vragen: dhr A. van Dijk, t:  212 25 15, e: [email protected].

Kinderoppas voor de kleinsten

Geloof Bij de angst om een eindeloos uitgerekt leven, kan men anders tegen de dood aankijken. Theo­ loog Dietrich Bonhoeffer zag de dood als het laatste stadium op weg naar de vrijheid. Hij schreef dit gedicht niet als oude man, maar als dertiger. Het laatste couplet van zijn gedicht luidt: Dood Kom dan, hoogtepunt,   feest op de weg naar de eeuwige vrijheid, dood, doe de lastige boeien en muren opzij van’t vergankelijk lichaam   en onze verblinde ziel. Laten we eind’lijk aanschouwen, wat ons niet vergund was te zien. Vrijheid, we zochten je in discipline,   in doen en in lijden, Stervend herkennen we jou   in het aangezicht Gods. Hij zegt dat als wij ons houden aan Gods woord, de dood niet bruut is en bitter. De dood is genadig, de grootste genade die God schenkt aan mensen die in Hem geloven. “De dood is mild, de dood is zoet, de dood is zacht, de dood lokt ons met hemelse kracht, als wij eenmaal weten dat hij de toegang is tot het vaderland, tot de vreugdetent, tot het eeuwig rijk van vrede”. De dood wordt niet verheerlijkt, maar vanuit het geloof krijgt hij wel een andere betekenis. Zonder het geloof, zegt Bonhoeffer, is de dood inderdaad “hel en nacht en kou”. “Maar, dat is het wonderlijke, wij kunnen de dood veranderen. Als ons godsgeloof hem aanraakt, wordt de drieste knekelman die ons bang maakt Gods vriend en boodschapper … wie geloven zullen vrede hebben en de dood zal hen niet opschrikken …” 2

Eeuwigheid Plaatsen wij onze eigen sterfelijkheid in het licht van Gods eeuwig wezen, dan wordt de dood een mogelijkheid tot vrijheid. En wordt de dood de vriend om ons te bevrijden van de nieuwe angst van deze tijd: het lijden aan het leven en een eindeloos gerekt leven. Ja, in onze tijd mogen we ook gewoon sterven! Ds Evert-Jan Vledder

Kindernevendienst

[Zolang de vacatureperiode duurt vraagt de redactie naast ds Veldman om de maand een andere predikant om de meditatie te schrijven. Ds E-J. Vledder is predikant in de wijkgemeente Immanuël.]

Autodienst Protestantse wijkgemeente Pro Rege: dhr N.J. van Veen, t 452 68 72 Hoflaankerk: dhr H. Oosterhuis, t  447 13 07 Oosterkapel: vacature

www.protestantskralingen.nl

Laurens de Visser

Colofon Caleidoscoop is een uitgave van de Protestantse (wijk)gemeente i.w. te Rotterdam-Kralingen.

Redactie:

mw J.D. Moerman-Schravesande, dhr G. Roodhorst, ds R.C. Veldman, dhr L.A. de Vos.

Adressenadministratie Caleidoscoop:

Marina Mekking, Kerkelijk bureau, Oudedijk 2, 3062 AE; postadres: Postbus 4326, 3006 AH Rotterdam; t: (010) 411  20  75; e: [email protected].

Beheerscommissie:

Contactpersoon: mw A. (Annemieke) Melching - de Bruijn, t: 202 23 42, e: [email protected] Contactpersoon: mw M.P. (Monique) van Hoof t: 841 41 78, e: [email protected]

In november 1967 begon ik als organist in de Gereformeerde Kerk van Terneuzen. Nu, 45 jaar later en inmiddels de leeftijd van 70 jaar bereikt hebbend, lijkt het mij goed de fakkel over te dragen aan een volgende generatie. Met andere woorden: per 1 november 2012 ben ik geen 1e organist van Pro Rege meer. Vervangen, rouw- en trouwdiensten en af en toe een dienst blijf ik gewoon doen. Noem het maar 2e organist. Aan het begin van dit jaar kregen wij contact met een potentiële opvolger, Mark van Nispen. Evaluerend, nadat hij deze zomer vier diensten in Pro Rege had gespeeld, is hij tot de conclusie gekomen dat hij het te druk heeft met zijn muzikale praktijk en dat zijn prioriteit dan niet bij de kerkmuziek ligt. Mark wordt dus geen organist van Pro Rege en wij moeten een wervingsen selectieprocedure opzetten om een opvolger te vinden. Zolang die er niet is zal ik samen met Stefan Treure ‘de lofzang gaande houden’. Op zaterdagmiddag 16 maart zal er van mij officieel afscheid genomen worden als 1e organist van Pro Rege.

2 Uit Dietrich Bonhoeffer, Goede machten: een keuze uit zijn werk voor een nieuwe generatie (Ten Have: Baarn 1986), blz. 11; 152-4 Caleidoscoop – p. 2

Dhr C.J. Jacobse en dhr J.C. Buitelaar, p/a Admiraliteitskade 74 Z, 3063 ED Rotterdam. Caleidoscoop heeft een SKG bankrekeningnummer: 63.58.05.022 tnv Kerkblad Caleidoscoop te Rotterdam.

Eerstvolgende nummers:

December: kopijsluiting maandag 19 november, in de brievenbus zaterdag 1 december. Januari: kopijsluiting maandag 24 december, in de brievenbus zaterdag 5 januari.

Redactie- en kopij-adres:

Leendert Butterstraat 44, 3062 XN e: [email protected] | t: (010) 453 16 90

Aan de slag voor een nieuwe dominee Zoals in het oktobernummer van de Caleidoscoop is aangegeven heeft onze gemeente een vacature in verband met het emeritaat van ds L. Korevaar. Omdat wij verwachten deze vacature zeer binnenkort te mogen gaan invullen, wil de kerkenraad een beroepingscommissie gaan samenstellen. Wij roepen daarom geïnteresseerde gemeenteleden op zich te melden voor deze beroepingscommissie. Het lidmaatschap van de beroepingscommissie vergt een investering in tijd en moeite. U gaat een aantal zondagen naar mogelijke

Gebed,

voor onze kerk Heer, onze God, Uw zegen vraag ik over onze kerkgemeenschap in Kralingen en Alexanderpolder. U weet van het verdriet rond de sluiting van Oosterkapel, U kent de bedenkingen tegen en de hoop op samenwerking in Alexanderpolder, U weet van de verwachting die leeft bij het zoeken en vinden van predikant, pastoraal medewerkers, ouderlingen en diakenen. Voor onze wijk, voor onze stad vraag ik U om zegen en inspiratie voor Kerk en samenleving, in het bijzonder voor mijzelf. Amen

kandidaten luisteren en neemt deel aan een aantal vergaderingen om uw ervaringen te delen en in commissieverband te komen tot een advies aan de kerkenraad. Maar de samenwerking met de andere leden van de beroepingscommissie zal u ook veel voldoening geven en u werkt mee aan het vinden van een geschikte nieuwe predikant voor onze gemeente. U kunt zich aanmelden bij de scriba, per mail, brief of telefoon. De kerkenraad heeft reeds een profiel van de gemeente en van de te zoeken predikant(e) opgesteld. Het gemeenteprofiel is afgeleid uit teksten in het beleidsplan. Het profiel van de kandidaat treft u op deze pagina aan. Beide profielen zijn beschikbaar tijdens de komende erediensten in onze kerken. Over deze profielen willen we graag uw mening horen. Dat kan schriftelijk (naar de scriba) en op zondag 2 december, aansluitend aan de eredienst in Pro Rege tijdens een dan te houden gemeenteberaad. Pim van Loon, voorzitter

Profiel van de te zoeken predikant(e) 1.  Zij of hij is energiek en warm in het pastoraat Het pastoraat is een hoofdactiviteit van de nieuwe predikant(e) en vraagt een groot deel van de tijdbesteding. De predikant(e) brengt moderne/nieuwe vormgeving aan in het pastoraat, ook voor hen die aan huis gekluisterd zijn. De taakgroep Pastoraat ondersteunt en stimuleert de predikant(e) hierin. De predikant(e) heeft daartoe aantoonbare werkervaring. 2.  De nieuwe predikant(e) spreekt zowel ouderen als jongeren aan De nieuwe predikant(e) kan inter-generatief werken. Daarin stimuleert hij/zij ‘het doorgeven van het geloof van ouderen aan jongeren.’ 3.  Zij of hij is een bruisende persoon met een passie voor preken De zondagsdienst moet inspirerend zijn en voorzien van exegese op hoog niveau. In de wijk Kralingen is dit een bindend element. Er is een taakgroep eredienst ter ondersteuning

van huidige en nieuwe invullingen van de kerkdiensten. 4.  Zij of hij is een spil bij de vorming en toerusting De predikant(e) is als leraar een spil bij de vorming en toerusting van onze gemeenteleden en bijbelkringen. 5.  Zij of hij is een uitgesproken teamspeler In onze federatie gaat het om samenwerken en het proces van verdergaande integratie moet door de predikant(e) bevrucht worden. Er moet doorlopend geïnvesteerd worden in goede verhoudingen binnen de gemeente. 7.  Zij of hij kent de mensen Het is heel belangrijk dat de mensen de predikant(e) kennen, maar het omgekeerde is nog belangrijker. Gemeenteleden willen gekend en erkend worden. In de communicatie (o.a. via het maandelijkse kerkblad Caleidoscoop) wordt door de predikant(e) actief het contact gezocht met de gemeenteleden. Caleidoscoop – p. 3

Spiritueel Café over

Geld en geloof inleiding: ds Taco Noorman plaats: Pro Rege, maandag 5 november, inloop v.a. 19.30 uur

De banken- en kredietcrisis heeft de vraag naar de eigen macht van het geld (als mammon) weer in het centrum van de aandacht gebracht. Het is zinvol om daar ook in kerkelijk verband met elkaar over te spreken en verheldering te zoeken. Daarbij kunnen de volgende gezichtspunten van belang zijn: 1. Er zijn nogal wat rente- dan wel woekerverbiedende teksten in Tenach; bovendien is er het gebod van het jubeljaar dat een grens aan de schulden stelt. Tijdens Jezus’ eerste optreden volgens het Lukasevangelie, in de synagoge van Nazareth, roept hij het jubeljaar uit; de bede uit het Onze Vader ‘vergeef ons onze schulden gelijk ook wij vergeven (hebben) onze schuldenaren’ is in dit verband te verstaan. 2. Tijdens de Middeleeuwen trad de kerk op tegen de woeker, waaronder vaak al het innen van rente werd verstaan. Bij Thomas van Aquino (dertiende eeuw) vinden wij een eerste begrip van onderscheiding tussen woeker en rente als economische, constructieve factor. 3. Luther verzette zich fel tegen het bankwezen. Van het ‘arbeidsloze inkomen’ had hij een afschuw. Typerend is het religieuze bezwaar dat steeds weer naar voren komt: de mens probeert met het uitzetten van kapitaal tegen rente veilig te stellen wat God onzeker gemaakt heeft. Men mag het risico van die onzekerheid niet door het uitlenen van geld tegen vaste renteopbrengst op de schouders van anderen afwentelen. 4. Calvijn acht rente geoorloofd, maar slechts voor zover deze niet strijdig is met rechtvaardigheid of barmhartigheid. “Verder keur ik het niet goed als iemand een beroep wil maken van het rentevoordeel behalen.” Zijn deze gezichtspunten voor de huidige tijd alleen maar naïef of bieden ze in zekere zin ook verheldering t.a.v. de huidige – mondiale – financiële verhoudingen? Dat zal de kernvraag zijn op deze avond.

In gesprek met ...

Marieke en Flip Bukman Geboren in Capelle a/d IJssel (1968) gingen er heel wat verhuizingen aan vooraf, voordat Flip met Marieke aan de Kralingseweg kwam te wonen. In Breda (1969) zag Marieke het levenslicht, verhuisde naar Linschoten en na de Pabo kwam ze in Bergschenhoek voor de klas te staan. De Studentenkerk in Rotterdam werd haar kerk en daar ontmoette ze Flip. Hij woonde eerst in Bodegraven, was lid van het kerkkoor en studeerde in Rotterdam Bestuurlijke informatica. Na hun huwelijk gingen ze in Alexanderpolder wonen, verhuisden 2x naar een grotere woning en vonden tenslotte hun plek in Kralingen. Flip werkt in Brainpark bij een bedrijf, dat de salarisadministratie voor bedrijven in binnen- en buitenland beheert. Er zit heel wat werk aan een salarisstrookje, begreep ik. In januari gaat er weer iets veranderen, leve de wetgeving. Of hij het z’n hele leven blijft doen? Hij is ook econometrist en wie weet. Marieke kwam in de Alexanderpolder werken bij de nu onder de naam “Onze Wereld” gefuseerde scholen Van Veldhuizen en Willem Alexander. Op deze school wordt niet alleen met woorden maar ook in de sfeer nadrukke-

waarde van het geloof kan Marieke op school overbrengen en met Flip voeden ze hun beide dochters bewust in dezelfde richting op. Hun jongste dochter Maaike is tien jaar en zit in groep 7 van “De Stelberg”. Haar zus Simone is twaalf en is in september naar de VWO/Havo brugklas van het Laurenscollege gegaan. Een bewuste keuze voor een kleine school waar godsdienstonderwijs wordt gegeven. Simone voelt er zich thuis.

lijk protestants christelijk onderwijs gegeven. Ze is voor twee dagen per week intern begeleider. Dat houdt in, dat kinderen van groep 1 t/m 4 met studie- of andere problemen door haar worden geholpen. Vooral gesprekken met leerkrachten en ouders zijn daar onderdeel van. Zowel Marieke als Flip zijn afkomstig uit meelevende Gereformeerde gezinnen. De

Het lukte door de herfstvakantie niet om tijdig een foto van het gezin Bukman te maken. Maar in het fotoarchief vonden we onderstaande foto (gemaakt bij de sponsorloop voor de Regenboog), Marieke met haar dochters. Flip stond bij dezelfde gelegenheid op de achtergrond van een andere foto: uitvergroot hierboven.

Hoe komen ze bij onze gemeente terecht? Ze hoorden bij de Verrijzeniskerk, waar hun kinderen zijn gedoopt, en voelden zich daar thuis. Flip hielp o.a. bij de verzorging van hun kerkblad. Marieke was al op heel jonge leeftijd met haar ouders in Taizé geweest. Ze kampeerden in die omgeving en dat zijn ze blijven doen. “Taizé aan de Maas” was voor beiden een belevenis en Flip deed actief mee in de voorbereidingen. Met hun dochters woonden ze o.a. de slotbijeenkomst in Ahoy bij. Tevreden zien ze dat Taizé een vervolg kreeg in Kralingen en ze besloten daarin mee te gaan doen. Onlangs lieten ze zich overschrijven naar onze gemeente. Ze voelden zich snel thuis, want in Kralingen kwamen ze oude bekenden uit de studentengemeente tegen. Kinderen uit hun omgeving kwamen met elkaar via school in contact en de ouders eveneens. De Rondom 40-kring doet daarin ook mee. Zeer tevreden zijn ze met kindernevendienst en catechese. Kortom, hun komst is voor onze gemeente een aanwinst en voor het gezin is Kralingen/kerk/woning een plaats waar ze nog heel lang hopen te leven. O ja, en de Oosterkapel zou een ideale plek zijn om Taizévieringen te houden. Een mooie droom? Gijs Roodhorst

Ontmoetingskring Oosterkapel Dinsdag 13 november bent u weer welkom voor onze voorlopig laatste bijeenkomst. Vanaf 9.30 uur is er inloop en om 10 uur krijgt de organist van Pro Rege, Laurens de Visser, het woord. Hij vertelt over en laat ons luisteren naar muziek in de traditie van kerstmis. We hopen dat u kunt komen, G. Roodhorst t (010) 202 55 81 Caleidoscoop – p. 4

Kerstschikking Na het succes van afgelopen jaren stellen wij – Judith Korevaar en Sipke Sels – jullie weer in de gelegenheid om een sfeervol kerstarrangement te maken. De kerstworkshop wordt gehouden op donderdagavond 20 december in de Hoflaankerk.

Inzamelingen in november: We beginnen om 19.30 uur met koffie, en we sluiten af met een glas wijn of fris. De prijs van de kerstworkshop bedraagt evenals andere jaren 30,– euro. Het is handig wanneer jullie een mesje en een tangetje meenemen. Verder krijgen jullie alles ter plekke uitgereikt. Wij willen graag voor 21 november aanstaande weten of jullie meedoen, dit i.v.m. de inkopen. Wij hebben er zin in! Aanmelden kan bij: Judith Korevaar: t. (010) 212 00 34 e: [email protected] Sipke Sels: t. (010) 433 18 97 e: [email protected] Met een hartelijke groet en graag tot ziens. Judith en Sip

De dagelijkse dag van de dialoog Hoewel je in onze stad dagelijks in aanraking komt met zogenaamde nieuwe Nederlanders, komt het er nauwelijks van om een gesprek aan te knopen. Zo krijg je een situatie dat er heel veel óver mensen wordt gepraat, maar niet meer mét mensen. Dat is jammer, omdat de vooroordelen daardoor welig kunnen tieren. Het maakt mensen bang en boos. Christenen hebben hierin een bijzondere taak. Christenen hebben een verantwoordelijkheid ten opzichte van de vreemdeling, die binnen de poorten woont. Ook al, omdat wij vredestichters zijn en verantwoording geven van de hoop die in ons leeft. Wie eenmaal de moeite heeft genomen een gesprek aan te gaan, heeft ervaren hoe heilzaam zo’n contact kan zijn. Ook voor jezelf. Want de Marokkaanse kickbokser uit de sportschool in de Mariastraat blijkt ineens een

heel positief mens te zijn met veel liefde voor onze samenleving. Een Syrische vrouw, die haar vijf hoogbegaafde jongens in haar eentje opvoedt, vertelt me vol trots hoe het voelde toen ze haar hoofddoek voor het eerst afdeed. En een Turks meisje blijkt haar tijd te verdelen als mantelzorger voor haar vader en haar werk als docent wiskunde op een HBO-opleiding. Er valt heel veel te beleven als je actief bent in de dialoog met stadsgenoten. Het maakt je een stuk minder angstig over deze stad. Er wonen hier prachtige mensen. Gun jezelf de kansen hen te ontmoeten. We hebben je hard nodig. Anne Gercama (t. 06 430 026 77) Dialoogtafels van 1-12 november, zie ook www.dagvandedialoog.nl

Koffiedrinken na kerktijd Op 11 november kunnen we op de koffie bij Annie en Peter van Hoof. Zij wonen in de Prinses Julianalaan 31. Annie is een duizendpoot in de kerk. Om enkele dingen te noemen: de bloemenzondag, Kerkplein, de Taakgroep eredienst en het afscheid van Laurens Korevaar. Alsof dat die zaterdag al geen klus was, haalt ze het ook nog in haar hoofd om als toneelspeelster voor de dag te komen! Ze moet wel sterk zijn. Peter laat haar begaan, al doet hij het voorkomen alsof hij het allemaal maar niks vindt. ’t Is soms moeilijk te peilen bij hem: meent hij het nou of maakt hij een grapje. Ik trap daar dan in.

Zondag 4 november, Pro Rege Najaarszendingsweek: Bevrijdende woorden Vandaag is de collecte bestemd voor het zendingswerk van Kerk in Actie. Centraal staat Jasper Maas, uitgezonden door Kerk in Actie in Noord Ghana. Hij geeft daar trainingen. De protestantse kerken in het islamitische NoordGhana zijn nog klein, maar groeien snel. De meeste kerkleden kunnen niet lezen of schrijven. Hun samenkomsten bestaan uit zang en gesprekken over het geloof. Voor de woordverkondiging zijn ze afhankelijk van het voorlezen en preken van anderen, zoals kerkelijk werkers. Zondag 11 november, Hoflaankerk Diaconie: Van schulden bevrijd Een grote groep mensen heeft problematische schulden. Zowel in onze stad als in geheel ons land. Kerk in Actie is begonnen met het project SchuldHulpMaatje: duizend, goed getrainde vrijwilligers leren mensen hun uitgavenpatroon op orde te brengen om zo schuldenvrij te worden. Maar ook om schulden in de toekomst te voorkomen. Zondag 18 november, Pro Rege Jeugdwerk: dit behoeft geen toelichting: onze jeugd gaat ons ter harte! Zondag 25 november, Hoflaankerk Het kerkenwerk voor zeevarenden wordt gedaan door 2 predikanten en een aantal vrijwilligers. Het werk draait op giften, vooral van de kerken. Vandaar een beroep op uw bijdrage.

Missie-Zendings-kalender 2013 De kalender heeft dit jaar als thema ‘Kijken met andere ogen’. Het werk van drie Balinese kunstenaars staat daarin centraal. Vanuit hun christelijk geloof kijken zij met andere ogen naar hun eigen samenleving. De kalender inspireert u om iedere maand met andere ogen naar uw eigen geloof te kijken.

Laatste Missie-Zendingskalender

Bij hen staat dus de deur voor ons open. Bij alle bedrijvigheid zijn ze daar ook gastvrij. De weg erheen vanuit de Hoflaankerk is al meer geplaveid dan de situatie daar op de Oudedijk geweest is. Tegenover de kerk links voorbij Pniël loopt u de laan een eind in; tot nummer 31 aan de linkerkant. Gaat u mee? Ieder is welkom, groot en klein, bekend en onbekend, dit is de gelegenheid om zomaar een praatje te maken en mensen te leren kennen.

Door dalende verkoopcijfers is helaas besloten de verkoop te stoppen. De kalender van 2013 zal daarom de laatste zijn. Nu bestellen voor 8 euro kan per e-mail: [email protected]. of t (010) 202 55 81. In de liturgie van 11 november ligt een bestelformulier, dat kunt u ingevuld afgeven bij de uitgang van de dienst aan de ouderling. Ik zorg dan dat u rond 5 december de kalender in uw bezit heeft. Door aanschaf van deze kalender draagt u €1,50 bij aan onze ZWO-kas.

Een onderhoudend uurtje! Janny Korpershoek

Doe mee: voor de laatste keer. Gijs Roodhorst

Caleidoscoop – p. 5

Kerkpleinmiddag

Gemeenteberaad Oosterkapel In verband met de sluiting van de Oosterkapel op 30 december, zou er op 14 oktober een gemeenteberaad worden gehouden. Dat ging niet door omdat de werkgroep zijn voorbereidende vergadering moest uitstellen. Nu hebben we gekozen voor zondag 4 november als nieuwe datum, na afloop van de dienst in de Oosterkapel. Op 17 oktober vergaderde de werkgroep alsnog. Op het programma in de Oosterkapel staan nu nog:

Op zaterdag 13 oktober kwamen we in de Hoflaankerk bij elkaar voor een fijne Kerkpleinmiddag. Ditmaal in het teken van het verhaal van Simson. En niet zomaar het verhaal... de gasten van Kerkplein hebben zelf de scene’s nagespeeld. Dit leverde de illustraties op voor bij het verhaal. Ook zijn sommige scene’s als kunstwerken nagemaakt op papier en ook die kwamen terug tijdens het verhaal. Natuurlijk ontbrak ook deze middag het praatje met een kopje koffie of thee en wat lekkers niet. Ben jij er ook bij volgende keer?  (Monique van Hoof)

Emeritus op de fiets Ter gelegenheid van mijn afscheid heb ik – naast vele attenties, bloemen, boeken(bonnen), wijn en andere zaken – een royaal geldbedrag voor een fiets gekregen. Nu is het geen kunst om zo’n bedrag in ontvangst te nemen, een goede fiets uitzoeken is dat wel. Judith en ik zijn inmiddels experts op het gebied van fietsen met trapondersteuning. We weten dat een motor in achterwiel, voorwiel of trapas kan zitten en dat dit verschil maakt. Een ander belangrijk punt is de actieradius met een opgeladen accu. Je kunt kiezen vanaf 30 kilometer tot wel 150! Het type remmen maakt ook nogal verschil en dan hebben we het over veiligheid. Inmiddels hebben we vele fietsen bekeken en ook wel beproefd. Dat maakte het mogelijk om het kaf van het koren te scheiden. Gaandeweg zijn we toegegroeid naar wat we de beste keus vinden. Een betrouwbare fiets met een grote actieradius, waarbij de motor in het midden zit en de remmen hydraulisch zijn. En ook nog een motor met een groot vermogen en toch zuinig. ‘Vlug, veilig en voordelig’ dus. Eenmaal zover hoorden we dat er een geheel nieuwe motor ontwikkeld wordt, die het neusje van de zalm schijnt te zijn. Een fiets met al deze kwaliteiten zal vroeg in het voorjaar van de band rollen. We vinden het de moeite

•  De tentoonstelling die op 9 december van start gaat. •  Het gedenkboekje waaraan wordt gewerkt. Wij hopen het op 16 december te presenteren. •  De adventsviering op 17 december. •  Op 24 december wordt in de Oosterkapel het kinderkerstfeest gehouden. •  De kerstdienst op 25 december onder verantwoordelijkheid van Kralingen West. •  De sluiting op 30 december. Medio november gaan de uitnodigingen voor de sluiting naar de genodigden van buiten onze gemeente. Voor onze eigen gemeente­ leden komt de uitnodiging in Caleidoscoop. Ds Laurens Korevaar gaat een raamvoorstel voor deze dienst maken, ter bespreking op het gemeenteberaad op 4 november. De namen van de gemeenteleden die zich via de enquête hebben aangemeld voor kerktelefoon en/of vervoer, worden naar de diakenen doorgeleid. Wie zich nog niet heeft gemeld, kan dat alsnog doen. Overigens heeft ook de wijkgemeente Immanuel vervoer aangeboden, het is maar dat u het weet. Pim van Loon

Kerstdagen

waard om daarop te wachten, omdat de winter voor de deur staat. Wanneer het zover is zal ik dit goede nieuws melden en er komt dan vast wel een gelegenheid om te ‘showen’. Nogmaals grote dank voor dit royale geschenk! Laurens Korevaar Caleidoscoop – p. 6

De kerstdagen zijn ‘het’ moment om gezellig bij elkaar te zijn. Maar helaas is dat niet voor iedereen weggelegd. Moet u dit jaar de kerstdagen alleen doorbrengen? De diaconie van de Immanuelkerk en de Verrijzeniskerk nodigen u van harte uit om een hapje en een drankje te komen nuttigen op 2e kerstdag in de Immanuelkerk. Wij starten om 11 uur met een kopje koffie en daarna een lunch. Om 15 uur hopen we deze gezellige middag te beëindigen. Aan deze middag zijn kosten verbonden, maar wij vragen u slechts om een vrijwillige bijdrage. U kunt zich tot 1 december opgeven bij: mw H. Voorwinde t (010) 220 50 57 of mw L. Bliek t (010) 202 22 48.

Pastoralia Bidden Tijdens de voorlopig laatste, maar daarom niet minder gezellige seniorenbijeenkomst in de Oosterkapel, dachten we met elkaar na over het thema ‘bidden’. Het belang van een gestructureerd gebedsleven, een manier om de tijd, de ruimte en je woorden te heiligen. Omdat je niet teveel moet praten over bidden, maar het eenvoudigweg moet doen, begonnen we met een morgengebed. Daarin stonden centraal de woorden van Jezus uit de Bergrede, waarin hij de leerlingen leert bidden: ‘als jullie bidden, trek je dan in je huis terug, sluit de deur en bid tot je Vader, die in het verborgene is.’ (Matt. 6: 6) Bovendien leert hij ons zonder omhaal van woorden te spreken tot onze Vader die in de hemel, in het verborgene is. Bidden is met andere woorden een intieme aangelegenheid, een zaak van het hart, waarin het draait om eenvoud. ‘Een persoonlijk gebed is altijd eenvoudig. Denken we dat er veel woorden nodig zijn om te bidden? Nee. Soms volstaan enkele stamelende woorden om al onze vrees en hoop bij God neer te leggen.’ schreef frère Roger. Tijdens de gesprekken bleek dat vele mensen bidden rondom de maaltijd en voor het slapengaan, maar dat een morgengebed een minder bekende goede gewoonte is. Daarom als afsluiting van deze rubriek een morgengebed.

Meeleven met & bloemen Mw C. Hoogstad-Kamerling, Nancy Zeelenbergsingel 333 verbleef twee weken in het Havenziekenhuis. Mw M.J. Neeleman-Tintel, Maria Wesselingstraat 255, woont nu tijdelijk in zorginstelling de Schutse in Ommoord, kamer 102, in afwachting van een permanente woning in een verzorgingshuis. Mw M. Bessels-Bosman, M. Wesselingstraat 229 tobt al geruime tijd met haar gezondheid en moest opgenomen worden in het IJsselland ter observatie. Zij is nu weer thuis en kreeg de bloemen uit de Oosterkapel. Mw Gerda Mank-Mulder, Wildeveenstraat 36 heeft in het Havenziekenhuis een knieoperatie moeten ondergaan en zal daarna gaan herstellen in het Franciscusziekenhuis. Mw M.C. Roodhorst-Merck, Jacques Dutilh­ weg 723 kreeg vanwege haar verjaardag de bloemen uit de Oosterkapel, evenals mw G. Pelkman-Paulus, Rendierstraat 2 en dhr M. Verhoeve, Ringvaartweg 189. Uit de Hoflaankerk en Pro Rege gingen vanwege hun verjaardag de bloemen naar dhr J.C. Kentie, Honingerdijk 231 en mw N. van Driel-

Gebed voor Colombia Bosman, Louïse de Colignylaan 231. Dhr en mw Van der Waa-Somberg, Bovenover 3, kregen de bloemen vanwege hun 65-jarig huwelijksjubileum. Als teken van medeleven kreeg mw M. Meily, ’s-Landswerf 129, de bloemengroet uit de kerk na het overlijden van haar echtgenoot.

Goede God, ik bid U voor de mensen in Colombia. Ze hebben zo veel jaren geleden onder het geweld in hun land. Nu vredesonderhandelingen op gang komen vraag ik om uw bijstand, waardoor de partijen, luisterend naar U, elkaar met geduld en groeiend vertrouwen tegemoet treden. Opdat de conflicten op een geweldloze manier worden opgelost. Amen

Doop Zondag 11 november zal Tijn Abraham Simon Vogelaar, zoon van Lianne Vogelaar-Beije en Bram Vogelaar, broertje van Floris en So­phia, het sacrament van de doop ontvangen. Zij wonen aan de IJsclubstraat 42. Het is de zondag van de Heilige (Sint) Maarten, waarop hij dit heilig sacrament ontvangt en thema in de lezingen is ook heiligheid: wat of wie is (ons) heilig?

Overleden Op 11 oktober kwam een einde aan het leven van Willem Lems, 82 jaar oud. Hij was toen al een aantal weken in Palliatief Centrum De Regenboog. Jarenlang woonde hij aan de Oostmaaslaan, op loopafstand van zijn vrouw Marijke Meily. Via haar kwamen de pastorale contacten tot stand met Wim, voor wie het christelijk geloof iets van ‘vroeger’ was geworden. Hij bleef interesse houden in levensbeschouwing en probeerde al luisterend zijn weg te vinden in zijn niet gemakkelijke leven. De oorlog stempelde hem blijvend, evenals het verlies van zijn dochtertje Yvette op 2-jarige leeftijd. Hij groeide echter levenslang tegen de verdrukking in en heeft zo ook veel kunnen betekenen voor gezin, familie, vrienden en samenleving, in het bijzonder het onderwijs. Dit alles vanuit zijn levenshouding: het gaat altijd om de anderen en jijzelf. Hoewel hij al vanaf 1995 te maken kreeg met ernstige aanslagen op zijn gezondheid typeerde hij zichzelf als ‘een gelukkig mens’. Dit werd door de vele mensen onderstreept bij zijn afscheid op Hofwijk. Zijn gedachtenis zij tot zegen. Het adres van Marijke is: ’s Lands Werf 129, 3063 GD Rotterdam.

Gedachteniszondag Op de laatste zondag van het kerkelijk jaar, dit jaar op zondag 25 november, gedenken we in een speciale kerkdienst onze dierbare ­doden. We zullen danken voor wie onze geliefde d­ oden waren en blijven voor ons. Ook zullen we uiting geven aan het verdriet dat we met ons meedragen. Dat mogen we doen in het perspectief van de zaligsprekingen: ‘Zalig zij die treuren, zij die tranen hebben, want zij zullen getroost worden.’ Na het noemen van Caleidoscoop – p. 7

de namen is er gelegenheid ter gedachtenis van de overledene een kaars aan te steken. Dat licht mag branden als herinnering aan levens­ licht, ter bemoediging van nabestaanden, aangestoken aan het grote Licht van Christus. Deze kaars kan ieder als blijvende herinnering meenemen. De Hoflaancantorij verleent in deze dienst haar medewerking.

Groet Misschien kent u het prachtige eenvoudige gedicht van Paul van Ostaijen? Marc groet ’s morgens de dingen heet het. Het ventje Marc begroet daarin op een volstrekt vanzelfsprekende manier de tafel, de stoel, het brood, enzovoorts. Op zo’n vanzelfsprekende manier zouden wij ook in een morgengebed God kunnen begroeten: Barmhartige en goede God, zegen deze ochtend die U mij hebt geschonken, opdat het een heilzame dag wordt, een dag die mij en de mensen om mij heen zegen brengt en blijvende vrucht draagt. Zegen mij en alles wat ik vandaag   / ter hand neem, wat ik aanpak, aanraak en vormgeef. Laat mijn werk een zegen worden   / voor anderen. Zegen mij, opdat ikzelf een bron van zegen   / mag worden voor de mensen die ik vandaag zal ontmoeten. Begeleid mij en de mensen aan wie ik nu denk   / vandaag met uw zegen. Amen. Uit: ‘Het kleine boek van het bidden’ van Anselm Grün

hartelijke groet, ds Rian Veldman

Samen eten in Pro Rege Menu:

Soepenbuffet Verrassingstoetje vrijdag 30 november! 17.30 uur ontvangst 18.00 uur eten

aanmelden bij Nico van Veen, t 452 68 72 inschrijven 25 november € 5,–

Hallo allemaal! Heb je het al gehoord? Zondag 4 november is er weer een kinderdienst ‘Beauty and the Beast’! Jullie gaan een spannend verhaal horen, dat opgeschreven staat in het bijbelboek Judit. Dit boek hoort bij de Bijbel, maar het staat niet in de bijbel zoals wij hem kennen. Het boek heet met een moeilijk woord een deuterocanoniek. Het verhaal lijkt wel een sprookje en het is heel spannend. Het gaat over een joodse vrouw die Judit heet. Zij woont in een stad die in gevaar is. Er liggen vijanden op de loer die de stad willen veroveren. Hun legerkamp is opgeslagen tegenover de stad, maar ze vallen niet meteen aan. Ze hebben iets veel gemeners bedacht. Ze sluiten de stad van zijn waterbron af. Dan zullen de inwoners vanzelf doodgaan of zich overgeven. Op die manier hoeven de vijanden niet te vechten. Maar dan gebeurd er iets onverwachts. Als steeds meer mensen in de stad bijna omkomen van de dorst, komt Judit met een plan. Een geheim plan. Hoe dat verder gaat? Kom luisteren, kijken, zingen en meedoen bij de kinderdienst. Om 10 uur in Pro Rege. Neem je vriendjes en vriendinnetjes mee! OPROEP OPROEP Kom verkleed naar de kinderdienst. Op je mooist of op je stoerst!

Adventsochtend: Jongens en meisjes, Speciaal voor jullie gaan we de adventsperiode op een bijzondere manier starten. Op 9 december, tijdens de gewone kerkdienst, gaan jullie direct om 10 uur met de Advent aan de slag (dus niet eerst mee naar de kerkzaal). We brengen een mooi verhaal en gaan een stralende adventsversiering maken. Ouders en grootouders zijn van harte welkom om te komen helpen. Tot slot, in de kerk, gaan we de ochtend feestelijk afsluiten, Samen, jong en oud, op weg naar het feest van Kerst. Tot 9 december!

Dit liedje kun je vast oefenen voor de kinderdienst. Je kunt het ook op Youtube vinden. Ben je groot of ben je klein 1) Ben je groot of ben je klein of ergens tussenin; God houdt van jou! Ben je dik of ben je dun of ben je blank of bruin; God houdt van jou!

2) Hij kent je als je blij bent; Hij kent je als je baalt. Hij kent je als je droevig bent; Hij kent je als je straalt. Het geeft niet of je knap bent; het geeft niet wat je doet. God houdt van jou. Hij is vol liefde. God houdt van jou! uit: opwekking kids nummer 18 Caleidoscoop – p. 8

Onze agenda: Zondagmorgen 9 december tijdens de kerkdienst: Adventsochtend voor de kindernevendienst Zaterdagmiddag 24 december om 16.00 uur uur Oosterkapel: Kinderkerstfeest.

Operatie Schoenendoos Ook dit jaar willen wij als Kerken in Kralingen, samen met de Nieuwe Park Rozenburgschool, weer meedoen aan de actie Operatie Schoenendoos. In onze kerken start de actie op zondag 4 november. Op zondag 2 december hopen we dat veel schoenendozen het podium van Pro Rege zullen vullen! Je kunt gevulde schoenendozen, spulletjes voor in de dozen of geld om schoenendozen te vullen, elke zondag tussen 4 november en 2 december inleveren. Dat kan in Pro Rege of de Hoflaankerk bij de leiding van de kindernevendienst of bij Edith Stapelkamp en in de Oosterkapel bij de ingang. (Het liefst vóór 2 december!) Wij hebben ieder jaar weer dringend behoefte aan lege schoenendozen … Als de actie schoenendoos van start is gegaan, zijn helpende handen zeer welkom!   Op zondag  11 november kun je na de dienst in de Hoflaankerk een of meerdere schoenendozen meenemen om te beplakken. Zondag 18 november: na de kerkdienst in Pro Rege gaan we tot uiterlijk 13 uur naar de Hoflaankerk om de eerste dozen te vullen! Maandag 19 november vullen en controleren we schoenendozen in de Hoflaankerk van 19.30 tot 21.00 uur. Zondag 25 november gaan we hiermee door van 11.30 - 12.30 uur in de Hoflaankerk. Vrijdag 30 november hebben we de actie schoenendoos verplaatst naar Pro Rege waar we van 9.30 tot 12.30 uur weer verder gaan met vullen en controleren van de dozen. Zaterdag 1 december controleren en vullen we dozen van 10 tot 11.30 uur in Pro Rege en op zondag 2 december hopen we de actie af te ronden met een laatste controle moment na de dienst! Doe weer mee en maak kinderen in Oost Europa en Afrika blij met een mooi versierde en goed gevulde schoenendoos! Voor verdere info: Edith Stapelkamp (010) 447 00 91 [email protected]

Uit kerkenraad en taakgroep eredienst Berichten van de kerkenraad Uw kerkenraad vergaderde op 13 september en 18 oktober. Aan de orde kwamen onder meer vacatures bij de ambtsdragers, de predikantsvacature, de sluiting van de Oosterkapel, werving van een organist voor Pro Rege, financiën en ook onze eigen wijze van vergaderen. •  Er bestaat dringend behoefte aan nieuwe ambtsdragers voor onze gemeente Volgend jaar zullen opnieuw enkele vertrouwde personen aftreden. Op wie mogen wij een beroep doen? Wij zijn alvast verheugd met twee kandidaten voor het ouderlingschap en maar liefst vier ambtsdragers die bereid zijn om een extra termijn te dienen. In december zal de kerkenraad de voordracht aan de gemeente doen. Intussen blijven we zoeken naar geschikte kandidaten. •  De voorbereidingen van het beroepingswerk voor de vacature van ds Korevaar Wij hebben nog steeds niet de vereiste toestemming gekregen om het beroepingswerk daadwerkelijk te starten. Wel hebben we besproken, wie te vragen voor deelname in de beroepingscommissie. Kent u iemand of bent u zelf iemand die daartoe geschikt en bereid is? Laat het ons dan weten. •  De naderende sluiting van de Oosterkapel De werkgroep heeft vergaderd. Er wordt gewerkt aan een tentoonstelling en een gedenkboekje. Op 4 november is er na de dienst weer een gemeenteberaad. •  De werving van een organist voor Pro Rege De beoogde kandidaat heeft helaas zijn kandidatuur ingetrokken. •  Kascontroles bij Diaconie en Activiteitenkas De kerkenraad heeft décharge verleend, met dank aan de betrokken penningmeesters en controleurs. •  Beheer De kerkrentmeesters van gereformeerde en hervormde zijde hebben ons meegenomen in de financiële stand van zaken. Er is sprake van vooruitgang, maar zeker de financiën van de hervormde gemeente zijn nog niet duurzaam verbeterd. Interessant was de eerste voorzichtige poging om een schaduwbegroting van onze gefedereerde gemeente te presenteren. •  Kerkdienstenrooster en vergaderschema De roosters zijn vastgesteld. Om ons te bepalen bij de kerkelijke vergadering die we zijn, gaan Caleidoscoop – p. 9

we de vergadering op 6 december openen met een uitgebreider bezinningsmoment. De taakgroepen Eredienst en Pastoraat hebben hiermee al goede ervaringen opgedaan. Pim van Loon, voorzitter

Uit de taakgroep Eredienst Ook de taakgroep Eredienst is weer begonnen na de vakantie. Jan Brackmann heeft voor goede opvolging gezorgd in de persoon van Jochem van der Veen die naast zijn drukke baan tijd voor de taakgroep wil vrijmaken. Het is fijn dat naast Annie van Hoof als gemeentelid in de taakgroep nog een gemeentelid opbouwend meedenkt. We bespraken de afgelopen diensten. De zomerdiensten waren, vonden wij, heel verrassend. Aan de hand van de persoonlijke liedkeuze werden mooie verkondigingen gehouden. Het was wel jammer dat er relatief weinig liederen werden aangedragen. Misschien kunnen we dit volgend jaar nog eens herhalen. Natuurlijk kwam de afscheidsdienst van ds Korevaar uitgebreid aan de orde. Wat een prachtige dienst was dat. De interactieve dienst op Startzondag werd goed ontvangen, alleen hadden we er niet aan gedacht dat de luisteraars via de kerkomroep de onderlinge groepsgesprekken tijdens de kerkdienst niet zouden kunnen volgen. Nu gaan we ons weer richten op het nieuwe seizoen. Het kerkdienstrooster werd in concept gereedgemaakt door Annie van Hoof en Elsa Oosterhuis. Het zal op 18 november in de kerkenraad worden besproken. Ds Veldman verzorgde de toerusting die op een vergadering niet kan worden gemist. Het ging dit keer over bidden aan de hand van een artikel in Woord en dienst. We worden zo weer bepaald bij waar we mee bezig zijn. Naar aanleiding van een artikel uit Trouw waarin een onderzoek over de preek aan de orde kwam, kwamen wij weer op het punt van nabespreking van de preek. Hoe komt de preek bij ons over, vinden we dat deze moet gaan over de actualiteit of meer over ons persoonlijk geloofsleven? Stellen we prijs op een goede uitleg of vinden we dat van minder belang? Zouden we eens een keer samen met de predikant de preek willen voorbereiden? Vooralsnog zal in ieder geval de psalmendienst van 6 januari 2013 zo worden voorbereid. U ziet, genoeg om over na te denken. Namens de taakgroep, Atty de Bruin

College van kerkrentmeesters ­(hervormd)

Collectes wijkgemeente Protestants Kralingen

Parkeren

Hoflaankerk

De renovatie van de Oudedijk is bijna klaar. Eerst had de Hoflaankerk er vooral last van, nu is Pro Rege al weer maanden slecht te bereiken. En al dat zand, dat steeds weer naar binnen wordt gelopen … iedereen zal blij zijn als het af is. De invalidenparkeerplaats bij de Hoflaankerk is er eindelijk gekomen. Het heeft de nodige moeite gekost. Nog steeds geldt dat op het terrein van de kerk aan de Oudedijk twee parkeerplaatsen beschikbaar zijn voor minder valide kerkgangers. De koster zal zondag het toegangspaaltje laten zakken.

Warme kerk Het wordt weer kouder en de verwarming in de kerk staat weer aan. Wist u dat het een uur stoken kost voor de kerk één graad warmer is. Iets voor tienen stopt de verwarming met stoken op de hoogste stand, want dat maakt teveel lawaai tijdens de dienst. De zachte stand gaat dan aan, zo was het sinds het voorjaar ingesteld. Helaas werkt dat niet prettig. Het blijkt dat door de luchtstroming je het gevoel krijgt dat er gekoeld wordt in plaats van verwarmd. De warme lucht stijgt en met name op de stoelen voelden we een koude luchtstroom in onze nek. Niet comfortabel. We gaan dat weer gauw veranderen. En verder maar hopen op een niet te strenge winter. Aan de consistoriekant is een nieuwe verwarming gekomen, zodat de warmte niet eerst he-

lemaal onder de kerk door hoeft te gaan. Zo gaan we zuiniger om met de energie (en onze portemonnaie).

Giften Er was al melding gemaakt van de bijdrage van de oud papiercommissie voor het opknappen van de gele zaal, de gangen en het keukentje aan de Oudedijkkant, maar het bedrag was toen nog niet genoemd. Dat maken we nu goed: € 6.000,– een prachtige bijdrage! Hartelijk dank! Ook ontving het College een bijzondere gift van NN ad € 2.770,– en van E en K een gift van € 100,–. Wij zijn bijzonder verheugd over alle extra giften, die zo worden ontvangen. We gaan op weg naar 2013, de begroting wordt weer opgesteld en er is overleg over de aanpak van kerkbalans 2013. Ondertussen wordt de balans opgemaakt van 2012. Mocht u nog niet toegekomen zijn aan het overmaken van uw bijdrage, dan is dat altijd nog mogelijk, graag zelfs. De bankrekeningnummers vindt u op de tweede pagina van Caleidoscoop. Geld blijft nodig voor alle activiteiten. Onlangs heeft u ook de acceptgiro ontvangen voor de activiteitenkas van onze Protestantse gemeente Kralingen. Van harte aanbevolen, Henny de Vos-Koerselman, College van kerkrentmeesters

2 september Kerk Jeugdwerk 16 september Kerk Logeerhuis ‘de Buren’ 30 september Kerk HVD, MIK, Present

Oosterkapel

9 september Kerk Jeugdwerk 23 september Kerk PKN-JOP

€ € € € € €

175,19 194,16 608,46 780,47 124,24 128,42

€ € € €

77,74 62,15 50,70 48,05

Het Oosterkapel bloemenbusje bracht in september € 10,– op; uit de zendingsbussen in Oosterkapel en de Hoflaankerk kwam € 81,50.

Pro Rege

9 september Kerk Kinderen van Caïro 23 september Kerk jop

€ € € €

145,05 127,75 141,05 147,40

Diaconie Via mw S. heeft de diaconie van dhr O een gift ontvangen van € 10,-. Hartelijk dank hiervoor. De diaconie

Activiteitenkas De inzameling om ds Laurens Korevaar een mooi afscheidscadeau aan te bieden heeft het prachtige bedrag van € 2.655,50 opgeleverd. De voorbereidingscommissie dankt u allen hartelijk voor dit gulle gebaar. Peter Andringa, penningmeester

Er zit muziek in ... Op zaterdag 3 november is er weer een optreden van één van de Codarts virtuozen in Pro Rege. Het eerste pianorecital in Pro Rege was een groot artistiek succes en we verwachten dan ook veel liefhebbers van pianomuziek. Aanvang: 16.00 uur. Na afloop gezellige nazit. Kaarten (incl. consumptie) zijn verkrijgbaar bij Nel Slikker en Marjolein Gorissen. Op zaterdag 10 november treedt in de Hoflaankerk het Bach Ensemble op van het Koninklijk Conservatorium o.l.v. Kate Clark. Er wordt muziek uitgevoerd, die aan Bach is toegeschreven (en voor een deel ook van de oude meester is). Een mooie oefening in herkenning. Met heel veel prachtige muziek. Kaarten

aan de zaal of via www.musicantica.nl. Aanvang: 17.00 uur. Op vrijdag 23 november is de beroemde fluitist Thijs van Leer de gast van Henk van Twillert in Pro Rege. Hij zal ook het hammond­ orgel bespelen. Tjako van Schie begeleidt op de vleugel. Een avond vol muzikale verrassingen. Aanvang: 20.00 uur. Kaarten zijn verkrijgbaar bij Nel Slikker, Marjolein Gorissen en Boekhandel Amesz. Op zaterdag 1 december is er in Pro Rege een concert in samenwerking met de afdeling Klassieke Muziek van Codarts. Kamermuziek van klasse, die in de intieme ruimte van Pro Rege prachtig tot zijn recht komt. Aanvang: 16.00 uur. Kaarten zijn weer verkrijgbaar bij Nel Slikker. Op zaterdag 22 december is er in Pro Rege Caleidoscoop – p. 10

een kerstconcert door het beroemde ensemble Holland Baroque Society met als gast de Belgische accordeonist Tuur Florizoone. Onze eigen Janjob van de Steenhoven verzorgt in dit familieprogramma de verbindende tekst. Kaarten zijn verkrijgbaar bij Nel Slikker, Marjolein Gorissen en boekhandel Amesz. Aanvang: 16.00 uur. Hartelijke groet, Anne Gercama stichting MUZIKC • www.proregekralingen.nl • www. Kralingen.nl • www.Hoflaankerk.nl

Kerkdiensten in Kralingen

Leesrooster november

Diensten met een • vallen ­(mede) onder de verantwoordelijkheid van de kerkenraad van onze ­Pro­testantse (wijk)gemeente i.w. te Rotterdam-Kralingen.

Zondag 4 november

Zondag 25 november

hoflaankerk 10.00 uur ds S.J. van der Vlies, uit Rotterdam 17.00 uur ds J.J. Verhaar, uit Krimpen a/d IJssel pro rege • 10.00 uur ds R.C. Veldman   oosterkapel • 09.30 uur mw L. Groenendijk-Visser   immanuelkerk 10.00   uur ds E-J. Vledder

hoflaankerk • 10.00 uur ds R.C. Veldman, Gedachteniszondag 17.00 uur ds L. Vogelaar uit Den Haag oosterkapel 09.30 uur ds B. Oosterom uit Oudewater immanuelkerk 10.00 uur ds E-J. Vledder   termaat 16.30 uur dr T.R. Barnard

 

Woensdag 7 november, Dankdag hoflaankerk 20.00 uur ds M.C. van Pelt

hoflaankerk 10.00 uur ds M.C. van Pelt, Heilig Avondmaal 17.00 uur ds W.J. Dekker uit Delft pro rege • 10.00 uur ds R.C. Veldman   oosterkapel 09.30 uur dhr C.M. Cornelisse   immanuelkerk 10.00 uur ds E-J. Vledder, Heilig Avondmaal

Zondag 11 november

hoflaankerk • 10.00 uur ds R.C. Veldman   17.00 uur ds J.J. ten Brinke, uit Bleiswijk oosterkapel • 09.30 uur ds B.J.S. Jonker   immanuelkerk 10.00 uur ds S. Bronkhorst pro rege • 19.30 uur Taizé gebedsdienst

Zondag 9 december, 2e Advent

Zondag 18 november

hoflaankerk 10.00 uur ds M.C. van Pelt   17.00 uur ds L. Wüllschleger uit Amersfoort pro rege • 10.00 uur ds P.J. van Helden, Heilig Avondmaal oosterkapel • 09.30 uur ds E-J. Vledder   immanuelkerk 10.00 uur ds J.G. Amesz

Zondag 2 december, 1e Advent

 

hoflaankerk • 10.00 uur ds B.J.S. Jonker 17.00 uur ds M.C. van Pelt oosterkapel • 09.30 uur ds S. Bronkhorst immanuelkerk 10.00 uur mw ds J.G. Mooi

     

zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag

4 november Judit 15:14–16:17 Psalm 20 5 november Judit 16:18-25 2 Kronieken 32:24-33 6 november Handelingen 15:36–16:10 7 november Handelingen 16:11-24 8 november Handelingen 16:25-40 9 november Handelingen 17:1-15 10 november Handelingen 17:16-34

zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag

11 november 12 november 13 november 14 november 15 november 16 november 17 november

Handelingen 18:1-11 Handelingen 18:12-22 Marcus 11:1-11 Marcus 11:12-26 Marcus 11:27–12:12 Marcus 12:13-27 Marcus 12:28-34

zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag

18 november 19 november 20 november 21 november 22 november 23 november 24 november

Marcus 12:35–44 2 Tessalonicenzen 1:1-12 2 Tessalonicenzen 2:1-12 2 Tessalonicenzen 2:13-17 Openbaring 1:1-9 Openbaring 1:10-20 Marcus 13:1-13

zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag

25 november 26 november 27 november 28 november 29 november 30 november 1 december

Marcus 13:14-23 Marcus 13:24-37 Openbaring 2:1-7 Openbaring 2:8-11 Openbaring 2:12-17 Openbaring 2:18-29 Openbaring 3:1-6

EETGROEP OOSTERKAPEL AANMELDEN VÓÓR 4 NOVEMBER ANNEKE SCHOLLAART T 450 08 37

Programma V&T; vergaderingen; etc.

Te doen in november zondag 4 november, na de kerkdienst, Oosterkapel

dinsdag 13 november, 20.00 uur, Pro Rege

informatie: Pim van Loon, t: (010) 414 42 19

informatie: Thalien Koopman, t: (010) 452 51 08

Gemeenteberaad sluiting Oosterkapel

 

Psalmentrits

KOSTEN � 5,– DONDERDAG 8 NOVEMBER, ONTVANGST VANAF 18 UUR, 18.30 UUR ETEN

maandag 5 november, 20.00 uur, Pro Rege

woensdag 14 november, 20.00 uur, Hoflaankerk

informatie: Gijs Roodhorst, t: (010) 202 55 81

informatie: Gijs Roodhorst, t: (010) 202 55 81

Oud papier

dinsdagmiddag 6 november, 15.30 uur, Hoflaankerk

donderdag 15 november, 20.00 uur, Pro Rege

informatie: Gijs Roodhorst, t: (010) 202 55 81

informatie: Monique van Hoof, t: (010) 841 41 78

De commissie Oud papier spaart voor de Hoflaankerk. Wij hopen dat u door blijft gaan met het brengen van uw oude papier (geen karton), op de bekende adressen ­’s-Gravenweg 650 en de blauwe containers naast de Hoflaankerk, Oudedijk 2. Chiel Bakker, commissie Oud papier

Spiritueel Café (zie p 3) Jonakring

Leerhuis Lucas

Kindernevendienstleiding

woensdag 7 november, 20.00 uur

donderdag 22 november, 20.00 uur, Hoflaankerk

informatie: Gijs Roodhorst, t: (010) 202 55 81

informatie: Jakob Brederveld, t: 06 547 009 29

taakgroep Vorming & Toerusting

Moderamen kerkenraad

donderdag 8 november, 18.00 uur, Oosterkapel

dinsdag 27 november, 20.00 uur, Immanuelkerk

inschrijven voor 4 november: Anneke Schollaart, t: 450 08 37

informatie: Cees Jacobse, t: (010) 452 62 35

Eestgroep Oosterkapel

College van kerkrentmeesters (hervormd)

zondag 11 november, 19.30 uur, Pro Rege

vrijdag 30 november, 18.00 uur, Pro Rege

informatie: Rian Veldman, t: 06 142 730 13

informatie: Nico van Veen, t: (010) 452 14 53

Taizé gebed

Samen eten Pro Rege (zie adv p 7)

maandag 12 november, 20.00 uur, Pro Rege

zondag 2 december, na de kerkdienst, Pro Rege

informatie: Atty de Bruin, t: (010) 214 07 36

informatie: Pim van Loon, t: (010) 414 42 19

Taakgroep Eredienst

Gemeenteberaad Profiel wijk en predikant

dinsdag 13 november, 10.00 uur, Oosterkapel

Ontmoetingskring Oosterkapel (zie p 4) informatie: Gijs Roodhorst, t: (010) 202 55 81

dinsdag 13 november, 20.00 uur, Pro Rege

Migrantenkerken bezoekgroep

informatie: Hennie van der Linden, t: (010) 452 98 46

Zie ook www.protestantskralingen.nl  (agenda) Caleidoscoop – p. 11

Voorbede voor ...

... de mensen in Noord-Kameroen Ik bid voor de mensen in Noord-Kameroen die getroffen zijn door hevige regen, die ontheemd en dakloos zijn geraakt. Ik bid voor het werk van de Lutherse Broederkerk die al jaren in Noord-Kameroen werkt aan het bevorderen van duurzame landbouw en voedselzekerheid. Amen

Kerkdiensten van wijkgemeente

Protestants Kralingen Bij de kerkdiensten in Pro Rege en de Hoflaankerk is er steeds kindernevendienst. Voor de kleinste kinderen is er bij die vieringen ook oppas.

Bij de erediensten In de diensten in november, de maand die begint met Allerheiligen, staat het thema heilig(en) centraal. We lezen nog één keer uit het boek Judit, een deuterocanoniek boek. Het boek dat vertelt over een joodse vrouw die op listige wijze een eind maakt aan de macht van de Assyrische opperbevelhebber Holofernes. Een boek over een vrouw op oorlogspad met bijzondere wapens: schoonheid en vroomheid. Een heilige én een femme fatale. Judit vertegenwoordigt het ‘ware Israël’ dat zijn vertrouwen stelt op de God die heeft gezegd: Ik-zal-er-zijn. Haar stamboom is indrukwekkend lang en bevat maar liefst dertien namen. Zij is dochter van Merari, de zoon van Levi. Daarmee vertegenwoordigt Judit het priesterschap in Israël. Ook de namen van Natan en Elia komen voor. Zij maken Judit tot profetes. Zo is zij helemaal verweven met de geschiedenis van haar volk. Zij lijkt op de vrouwelijke Richter Debora (Richteren 5), op Mirjam, de zus van Mozes, die zingt en danst na de doortocht door de Schelfzee en zij is een oergrootmoeder van Mirjam / Maria met haar Magnificat. ‘Gezegend zijt gij onder de vrouwen’, roept Uzzia, de burgemeester van Betulya. Het zijn ironisch genoeg niet de mannen van Israël die uitkomst bieden, maar een weduwe die in hoog aanzien staat. Op 11 november, de dag van de heilige (Sint) Maarten, horen we de oproep om heilig te zijn, omdat God heilig is, en ontvangt een dopeling het sacrament van de heilige doop. Op de laatste zondag van het kerkelijk jaar tenslotte, gedenken we onze dierbare doden. Wij verbinden hun namen met de heiligen die ons zijn voorgegaan op de weg van geloof, hoop en liefde. De eregalerij van gelovigen, mensen van de Weg, die Hebreeën 11 ons voorspiegelt.

Zondag 4 november 2de collecte: Kerk-in-Actie Najaarszending

Oosterkapel, 9.30 uur: mw L. Groenendijk-Visser gemeenteberaad na de kerkdienst Pro Rege, 10.00 uur: ds R.C. Veldman kinderwoorddienst • muzikale medewerking van de jongerenband • bloemlezing uit hoofdstukken 8 t/m 13 van het boek Judit • koffie De lezingen uit het boek Judit worden vandaag samengebald in een toneelversie die

wordt uitgebeeld en gespeeld in de Kinderwoorddienst met als thema ‘Beauty and the Beast’. De mooie, sluwe en vrome Judit versus de militaire strateeg, de brallende brulaap Holofernes. De knappe, maar kuise weduwe tegenover de imponerende krachtpatser met waarschijnlijk vele overwonnen vrouwen in zijn tent. Judit heeft iets dubbelzinnigs, tegelijk femme fatale én heilige, moordenares én volksheldin. Daartegenover is Holofernes 1-dimensionaal. Zo sterk en beheerst als hij is op het militaire slagveld, zo zwak en onbeheerst is hij op het slagveld waarop Judit hem voert. Vandaag gaat het dus over uiterlijke schoonheid én innerlijke schoonheid. Judit was uiterlijk heel mooi, alle mannen kijken haar na als ze de stad uitloopt, en innerlijk heel mooi: ze was moedig én vroom, een stoere, krachtige, prachtige vrouw naar Gods hart. Ze gebruikt haar schoonheid om haar volk te redden. Uiteindelijk staat ze symbool voor het volk Israël zélf: strijdbaar én priesterlijk. Net als een priester is ze ongehuwd, en strijdt ze voor Bet-ulia, het huis van God. Tégen de tent van Holofernes, vóór de tent van de God, de tempel in Jeruzalem.

Zondag 11 november 2de collecte: Kerk-in-Actie Diaconaat

Oosterkapel, 9.30 uur: ds B.J.S. Jonker Pro Rege, 19.30 uur: Taizé gebedsdienst Hoflaankerk, 10.00 uur: ds R.C. Veldman doopdienst • schriftlezingen: Leviticus 19: 1-4, 9-18 en Marcus 12: 28-34 • na de dienst koffiedrinken bij Annie en Peter van Hoof, zie bladzijde 5. In deze viering zal Tijn Abraham Simon Vogelaar het sacrament van de doop ontvangen. En wij allen worden, juist in deze viering, met priesterlijke woorden uit het boek Leviticus opgeroepen heilig te zijn, omdat God heilig is. Er staat dus niet: heilig te worden zoals God heilig is, want er is wel degelijk onderscheid tussen God en mens. Maar toch een indringende oproep. Uit het hele hoofdstuk wordt duidelijk dat heilig zijn, met je hele leven te maken heeft: je werk, de opvoeding, geloof, gevoels­leven. Kortom, het blijft niet tot zondagochtend, of alleen doordeweeks beperkt, het omvat ons hele leven. Boven deze oproep uit klinkt nog eens de vraag naar het hoogste gebod aan Jezus. Waar gaat het volgens hem vanuit God gezien nou allemaal om? Waar doen we het eigenlijk allemaal voor? Indringende vragen, die niet Caleidoscoop – p. 12

alleen aan (doop)ouders, maar ons allemaal gesteld worden.

Zondag 18 november 2de collecte: Jeugdwerk

Oosterkapel, 9.30 uur: ds E-J. Vledder Pro Rege, 10.00 uur: ds P.J. van Helden viering Heilig Avondmaal • Cantorij Pro Rege • schriftlezing: Psalm 36 • wereldwinkel • koffie Een Psalmendienst met viering van het Avondmaal en medewerking van de cantorij olv. Laurens de Visser. Psalmendienst wil zeggen: een kerkdienst die is opgebouwd vanuit en rondom een Psalm. De keuze voor de Psalmen is ingegeven doordat ze zo (auto-)biografisch zijn. De dichter of dichteres zegt ‘ik’ en spreekt van Mijn God. Daarmee is tegelijk het hele volk bedoeld of de hele geloofsgemeenschap, maar toch: er staat ‘ik’. Het gaat over mij. Het is voor mij. Het, dwz. Gods Woord, het heil, de kritiek en de zegen. Eén enkel woord kan al genoeg zijn, zoals: geliefden bij God. Uitzien naar een existentiële ontmoeting.

Zondag 25 november 2de collecte: Havenpastoraat

Oosterkapel, 9.30 uur: ds B. Oosterom dienst van Kralingen-West Hoflaankerk, 10.00 uur: ds R.C. Veldman gedachteniszondag • muzikale medewerking van de Hoflaancantorij • schriftlezing: Matteüs 5: 1-12 en delen uit Hebreeën 11 Op deze zondag gedenken we onze dierbare doden. Er klinken hoopvolle woorden uit de zaligsprekingen, het begin van Jezus’ Bergrede. Woorden die klinken als zegenspreuken, en die ons door de cantorij zullen worden toegezongen: ‘Wat een geluk, wanneer je niet oppervlakkig over alle ellende heen leeft, want je zult worden getroost.’ We zullen danken voor wie onze geliefde doden waren en blijven voor ons. Ook zullen we uiting geven aan het verdriet dat we met ons meedragen. Dat mogen we doen in het perspectief van de zaligsprekingen: ‘Zalig zij die treuren, zij die tranen hebben, want zij zullen getroost worden’ Na het noemen van de namen is er gelegenheid ter gedachtenis van de overledene een kaars aan te steken. We verbinden hun namen met al die heiligen die ons zijn voorgegaan, waar Hebreeën 11 ons aan herinnert, en zingen, tegen alle tranen in: ‘Geprezen zij zijn naam! Hij deed hen veilig gaan! Komt, zingen wij tesaam, met alle heiligen!’