Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging Marc Heusinkveld

#GROWTH

#CUSTOMER CARE #LEARNING

#FUTURE

#KNOW HOW

#SYNERGY

Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging Marc Heusinkveld PEOPLE BUILDING VALUE

Programma DEEL 1 • 10.00 – 12.00

• Waarom drinkwaterbeveiliging? • Intro Europese en nationale normen • Gevaren & gezondheidsaspecten, aansprakelijkheden • Inspectiebeleid

LUNCH • 12.00 – 12.45 DEEL2 • 12.45 – 14.30

• Verklaring NEN 1006 – Werkbladen – Beoordelingsrapporten • Gastspreker: Rosé Derwort (KIWA) – nieuwe normen, nieuwe certificaten • Werkbladen: beveiligingsaspecten - terugstroombeveiliging - drukverhoging

• 14.30 – 14.45

Coffee break

• 14.45 – 16.00

• Werkbladen: beveiligingsaspecten - waterslag • Gastspreker: Richard Peet (Oasen Drinkwater, Wateropleidingen) Legionella, beheer & onderhoud 2

Caleffi worldwide…

 Sinds 1961  Headquarter & productiesites in Noord-Italië  16 filialen  Producent van componenten, systemen en totaaloplossingen in verwarming, watertechnologie en hernieuwbare energie 3

Production

#productie componenten kunststof 126,3 Mio messing 98,6 Mio

#Caleffi Experience #synergy online #social media #learning #knowhow #information

6

Online toepassingsschema’s

 Link website  Link technische brochure  Link instruction sheet  Keuze aansluiting

 Kenmerken

7



LUNCH • 12.00 – 12.45 DEEL2 • 12.45 – 14.30


• 14.30 – 14.45

Coffee break

• 14.45 – 16.00


Clichés

“Ik kom nooit in aanraking met legionella.” “Met leidingwater heb ik toch nooit problemen?” “Er wordt toch niet gecontroleerd.” “Waterslag is toch niet zó erg?”

9

Belang van drinkwaterbeveiliging: statistieken water Waterstatistiek Nederland, 2013  Productie van oppervlaktewater (m3):  Productie van grondwater (m3):  Totaal productie, inclusief duin- en oevergrondwater (m3):  Huishoudelijk verbruik (liter/pers./dag):  Aantal waterbedrijven:  Personeel van de waterbedrijven (FTE):  Aantal aansluitingen:  Lengte waterleidingen (km):

392.000.000 692.000.000 1.126.000.000 118,9 10 5002 7.973.000 118.945

Bron: Kerngegevens drinkwater 2014 Vewin

10

Europese en nationale normen

Werkblad 2.1F

Werkblad 3.8

EN 806 EN 1717 BRL-K646

NEN 1006

BRL-K648

EN 12729

EN 14367

Werkblad 4.4 EN 13959 EN 1111

Werkblad 1.4G

BRL-K610

BRL-K629

EN 1488 BRL-K630

Werkblad 4.3

11

Europese en nationale normen EUROPESE NORM

NEDERLAND

EN 1717 EN 806

NEN 1006

EN 14367 EN 1111 EN 1488 EN 13959 EN 12729

Waterwerkbladen + beoordelingsrapporten Werkblad 1.4G Werkblad 2.1F Werkblad 3.8 Werkblad 4.3 Werkblad 4.4

BRL-K648 BRL-K610 BRL-K630 BRL-K629 BRL-K646

12

Europese normen drinkwaterbeveiliging

#EN 806 Europese norm m.b.t. drinkwaterinstallaties in gebouwen en bestaat uit: 1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud

#EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen verontreiniging van drinkwater in waterinstallaties en algemene eisen voor inrichtingen ter voorkoming van verontreiniging door terugstroming.

13

Europese en nationale normen De Europese normen zijn in Nederland vertaald in:

NEN 1006 en de Waterwerkbladen  vernieuwde NEN 1006: ter inzage bij het normalisatie instituut Voorziene publicatie: april 2015  Gelijktijdig worden ALLE werkbladen herzien Voorziene publicatie belangrijkste WB 1.4 G en WB 3.8: 2de helft 2015 (kritiek wordt nu verwerkt)

14



LUNCH • 12.00 – 12.45 DEEL2 • 12.45 – 14.30


• 14.30 – 14.45

Coffee break

• 14.45 – 16.00


Gevaren en gezondheidsaspecten, aansprakelijkheid

Drinkwaterbeveiliging

Veiligheid

Gezondheid

Levensduur installatie

16

Gevaren & gezondheidsaspecten: vervuiling Legionella uitbraak – Koeltoren Amsterdam  2006  Gebrek aan voldoende chemicaliën in water om legionella te bestrijden  Kweek resultaat: 5.000.000 kve  30 patiënten, waarvan 2 overleden  Boetes voor beheerders van de installatie  Voorwaardelijke celstraffen leidinggevenden installatiebedrijven

17

Gevaren & gezondheidsaspecten: besmetting Hoogbejaarde man sterft – Zorgcentrum Rotterdam  Verzorgingstehuis omgeving Rotterdam  Juni 2014  Hoogbejaarde man loopt derdegraads brandwonden op na douche  Later overleden  Oorzaak: kapotte knop van de thermostatische mengkraan

18

Gevaren en gezondheidsaspecten, aansprakelijkheid Verontreiniging drinkwater - Hemiksem (PIDPA)  December 2010: brand textielbedrijf  Vervuiling leidingwater bij bluswerken  Duur: 11 dagen verontreinigd drinkwater  Oorzaak: terugpersing van oppervlaktewater in het waterleidingsnet via pompwagen en brandkraan

19

Gevaren & gezondheidsaspecten: levensduur installatie #waterslag

20

Aansprakelijkheid Vòòr watermeter

Drinkwatermaatschappij • Betrouwbaar drinkwater • Rol bij controles

Na watermeter: meldingsplicht

Eigenaar/gebruiker • Zorgplicht en aansprakelijkheid volgens Burgerlijk wetboek

Installatiebedrijf • Zorgplicht en aansprakelijkheid volgens Burgerlijk wetboek • Meldingsplicht

21

Belang van drinkwaterbeveiliging: meldingsplicht

Monteur

Werkgever

Eigenaar

Drinkwatermaatschappij melding constatatie

2de sanctie: boete

sanctie

indien geen reactie: melding IL&T

22



LUNCH • 12.00 – 12.45 DEEL2 • 12.45 – 14.30


• 14.30 – 14.45

Coffee break

• 14.45 – 16.00


Inspectiebeleid Waarom controle? Art. 24.1: Voorkoming van terugstroming (DWB)

Art. 24.2: Bescherming gebruikers (IL&T/DWB)

24

Inspectiebeleid Wettelijk kader

NEN1006 Woningwet Bouwbesluit

Drinkwater wet Drinkwater besluit Ministeriële regelingen

Inspectie taak Inspectie Richtlijn

Waterwerkbladen

- Wettelijk vastgelegd - Gedelegeerd naar drinkwaterbedrijven - Betreft alle collectieve installaties - Differentiatie -> Prioritaire installaties  Uitgebreider controle regime  Strenger handhaving beleid (interventie strategie) • Ziekenhuizen/buitenpoliklinieken • Hotels/campings/B&B/jachthavens • Zwembaden/sauna’s • Gevangenissen/politiecellen • Zorgcentra

25

Inspectiebeleid Beheersmaatregelen • Overzicht verantwoordelijkheden/bevoegdheden • Wekelijks/maandelijkse maatregelen  Spoelmaatregelen  Temperatuurmetingen • (half)jaarlijkse maatregelen  Eens per 6 maanden legionella monsters  Controle verzegeling brandslanghaspels  Controle keerkleppen  Logboek: registreren algemeen onderhoud

26

Inspectiebeleid – beheersmaatregelen Wekelijkse/maandelijkse maatregelen Spoelmaatregelen (wekelijks) Koudwater Bij het spoelen gaat het voornamelijk om het wegspoelen van hoge concentraties eventuele bacteriën. De temperatuur doet er eigenlijk niet zoveel toe. Het water is ververst als op het verste tappunt het water weer stabiel onder de 20°C is. Warm/heet water Bij thermisch desinfecteren gaat het echt om het doden van bacteriën, tijd en temperatuur zijn van essentieel belang.

Bij eventuele aanwezigheid van legionella, groeit dit na een week stilstaand explosief uit. Spoel daarom ook alle tappunten in een ruimte die niet gebruikt worden.

27

Inspectiebeleid - beheersmaatregelen Wekelijkse/maandelijkse maatregelen Temperatuurmetingen (maandelijks)

Het koude water moet koud genoeg blijven (< 25°C), het warme water moet warm genoeg blijven (> 60°C). Registratie van: • Starttemperatuur; • Eindtemperatuur (na circa 60 seconden); • Hotspots. Wat kun je hier uit afleiden: • Verschil tussen de starttemperatuur en eindtemperatuur is opwarming;  ‘s Zomers door zoninvloed en ‘s winters door CV-installatie • Tussentijdse verhoging van temperatuur (hotspot) toont aan dat ergens een kruising met een warmtebron aanwezig is.

Inspectiebeleid - beheersmaatregelen Halfjaarlijkse beheersmaatregelen  Eens per 6 maanden legionella monsters

Let op! Als legionella wordt gemeten, kijk niet alleen naar het tappunt dat bemonsterd is?

Inspectiebeleid - beheersmaatregelen Jaarlijkse beheersmaatregelen • Controle verzegeling brandslanghaspels

• Controle keerkleppen WB 1.4G toelichting steekproefsgewijze controle van de keerkleppen. De keerkleppen met speciale functie of die zich bevinden op de meest kritische locaties of in de meest zware gebruiksomstandigheden moeten jaarlijks worden gecontroleerd en dienen dus buiten de steekproefbepaling te worden gehouden • Logboek in het kader van algemeen onderhoud



LUNCH • 12.00 – 12.45 DEEL2 • 12.45 – 14.30


• 14.30 – 14.45

Coffee break

• 14.45 – 16.00


Europese en nationale normen EUROPESE NORM

NEDERLAND

EN 1717 EN 806

NEN 1006

EN 14367 EN 1111 EN 1488 EN 13959 EN 12729

Waterwerkbladen + beoordelingsrapporten Werkblad 1.4G Werkblad 2.1F Werkblad 3.8 Werkblad 4.3 Werkblad 4.4

BRL-K648 BRL-K610 BRL-K630 BRL-K629 BRL-K646

32

Normen: werkbladen Waterwerkbladen: Nadere uitwerking van wat in NEN 1006 in algemene zin wordt gesteld (zowel bepalingen als richtlijnen zijn hierin opgenomen). Overzicht voornaamste werkbladen: 1.4 2.1 2.2 2.3 t.m 2.6 3.1 t/m 3.7 3.8 4.3 4.4 4.5 4.6 4.8

Leidingwaterinstallaties + beheer hiervan Berekeningsgrondslagen + uitleg Leiding materialen Beproeven, doorspoelen, beschermen en aarden Aanleg Beveiliging Drukverhoging Warmtapwaterinstallaties Brandblusinstallaties Waterbehandeling Huishoudwater-installaties (grijs water)

33



LUNCH • 12.00 – 12.45 DEEL2 • 12.45 – 14.30


• 14.30 – 14.45

Coffee break

• 14.45 – 16.00




LUNCH • 12.00 – 12.45 DEEL2 • 12.45 – 14.30


• 14.30 – 14.45

Coffee break

• 14.45 – 16.00


Normen: werkblad 3.8

Aansluiting en beveiliging van (gevaarlijke) toestellen:  Vloeistofklassen  Beveiligingsmatrix

36

Werkblad 3.8: vloeistofklassen Vloeistofklassen Druk

1

2

3

4

5

p = atm. p > atm. Geef aan welk verontreinigingsrisico er optreedt.

Drinkwater

water bedoeld voor menselijke consumptie

Vloeistofklasse 2

Niet schadelijk voor gezondheid

water met een verandering in smaak, geur, kleur of temperatuur (verwarming of koeling)

Vloeistofklasse 3

Enige mate schadelijk voor gezondheid

door aanwezigheid van licht giftige stoffen

Vloeistofklasse 4

Gevaar voor gezondheid

door aanwezigheid zeer giftige stoffen of radioactieve of kankerverwekkende bestanddelen

Vloeistofklasse 5

Gevaar voor gezondheid

door aanwezigheid van ziekmakende bacteriën of virussen

Vloeistofklasse 1

37

Werkblad 3.8: beveiligingsmatrix

Terugstroombeveiliging type BA controleerbaar vloeistofklasse 4

LEGENDE l terugheveling en terugpersing m terugheveling

beveiliging n.v.t. *3.8 uitzonderingssituatie voor huishoudelijk gebruik

38

Werkblad 3.8: beveiligingsmatrix Artikel

DN

Aansluiting

574004

15

½”

574040

15

½”

574050

20

¾”

574005

20

¾”

574006

25

1”

574600

25

1”

574700

32

1 ¼”

574800

40

1 ½”

574900

50

2”

575005

50

575006

65

575008

80

575010

100

Terugstroombeveiliging type BA controleerbare lagedrukzone t°max: 65°C interventie drukverschil:14 kPa Pmax.: 10 bar 39

Werkblad 3.8: beveiligingsmatrix Artikel

Lichaam

Aansluiting

580040

DN 15 in line

½”M x ½”M

580050

DN 20 in line

¾”M x ¾”M

580140

DN 15 kraanaansl.

½” wartel x ¾”M

580150

DN 20 kraanaansl.

¾” wartel x ¾” M

580240

DN 15 afsluitkraan

½”M x ¾”M

580250

DN 20 afsluitkraan

¾”M x ¾”M

NIEUW Terugstroombeveiliging type BA Inline toepassing: horizontaal / verticaal Tijdelijke toepassing: met kraanaansluiting (beschikbaar vanaf juli 2015) 40


Terugstroombeveiliging type CA niet controleerbaar vloeistofklasse 3



41


Artikel

DN

Aansluiting

573401

15

½”

573501

20

¾”

Terugstroombeveiliging type CA niet controleerbare lagedrukzone t°max: 65°C Pmax.: 10 bar

42


Artikel

DN

Aansluiting

573001

15

½”

Vulcombinatie met terugstroombeveiliger CAa en afsluiters Instelling vulcombinatie: 0,2÷4 bar t°max: 65°C Pmax.: 10 bar

43


Keerklep type EA controleerbaar vloeistofklasse 2



44


Artikel

DN

Aansluiting

304540

15

½”

304550

20

¾”

304560

25

1&

304570

32

1 ¼”

304580

40

1 ½”

304590

50

2”

304644

15

¾” F x ¾” M

304654

20

1” F x 1” M

Keerklep type EA, controleerbaar t°max: 90°C Pmax.: 10 bar

45


Keerklep type EB niet-controleerbaar vloeistofklasse 2



46

Werkblad 3.8: beveiligingsmatrix Niet-controleerbare keerklep EB Huishoudelijke toepassingen Voor de volgende toestellen voor huishoudelijk gebruik is voor de keuze van een terugstroombeveiliging in relatie tot de vloeistofklassen een uitzondering gemaakt. Toestel Tapkraan met dhanddouche voor gootsteen, wastafel, douche en/of bad Let op: mag niet voor toilet of bidet

Toegestaan beveiligingsniveau Terugstroombeveiliging geschikt voor vloeistofklasse 2 alsmede de terugstroombeveiligingen EB en HC

Bad met vulopening lager dan de badrand Let op: de vulopening mag niet permanent in contact staan met de gebouwriolering. (B) Aansluitkraan voor slangen (A)

Terugstroombeveiligingen geschikt voor vloeistofklasse 3 bij p = atm

Terugstroombeveiligingen geschikt voor vloeistfklasse 3 bij p atm (B) en/of vloeistofklasse 2 bij p > atm (A)toepassing voor wassen, schoonmaken en tuinsproeien. (B)terugstroombeveiliging moet boven badrand worden geïnstalleerd (p = atm) 47

Beoordelingsrapport Voorbeeld 1: beoordelingsrapport frisdrankenautomaat Voorbeeld 2: beoordelingsrapport closetpot Voorbeeld 3: beoordelingsrapport vaatwasmachine (directe dosering naglansmiddel) Voorbeeld 4: beoordelingsrapport tandartsunit

48

Voorbeeld 1: beoordelingsrapport frisdrankenautomaat Principeschets

Aard van de mogelijke verontreiniging

In water opgelost CO2, filtermateriaal en extract

Wijze waarop de verontreiniging kan plaatsvinden

Terugpersing

Beveiliging volgens NEN – EN1717, minimaal

Familie/type: EA

Beveiliging WBT, minimaal

Familie/type: EA

49

Voorbeeld 2: beoordelingsrapport closetpot Principeschets


Fecaliën

Wijze waarop de verontreiniging kan plaatsvinden

Terugheveling

Beveiliging volgens NEN – EN1717, minimaal

Familie/type: AA, AB, AD, DC


Familie/type: AA, AB, AC, AD, DC

Toelichting op keuze WBT

AC uitgevoerd als stortbak en/of DC uitgevoerd als spoelkraan

50

Voorbeeld 3: beoordelingsrapport vaatwasmachine Principeschets


Voedselresten en detergenten (A) Naglansmiddel (B)

Wijze waarop de verontreiniging Terugheveling (A) - Terugpersing (B) kan plaatsvinden Beveiliging volgens NEN – EN1717, minimaal

Familie/type: AA, AB en AD (A) – Familie/type: CA (B)


Familie/type: CA


Het wascompartiment is ingericht als atmosferische onderbreking (A) waardoor terugheveling van voedselresten is uitgesloten

51

Voorbeeld 4: beoordelingsrapport tandartsunit Principeschets


Speeksel en bloed uit de mond van de patiënt via de wateraansluiting op de boor (A) – Desinfectiemiddelen (B)

Wijze waarop de verontreiniging Terugpersing waterkolom H (A) en kan plaatsvinden druktank met desinfectiemiddel (B) Beveiliging volgens NEN – EN1717, minimaal

Familie/type: AA, AB en AD


Familie/type: BA


De kans op verontreiniging met vloeistofklasse 5 etc. via de wateraansluiting op de boor (A) en de afzuigslang wordt op nihil geschat

52

Werkblad 1.4G Beheer van leidingwaterinstallaties  Controle van leidingwaterinstallaties is verplicht

53



LUNCH • 12.00 – 12.45 DEEL2 • 12.45 – 14.30


• 14.30 – 14.45

Coffee break

• 14.45 – 16.00


Werkblad 4.3: Drukverhogingsinstallaties Drukverhogingsinstallaties  Controle van drukverhogingsinstallaties is verplicht

55

Werkblad 4.3: reduceerventiel

Reduceerventiel Gecompenseerde zitting Lage drukverliezen Weerstaat hoge drukken Uitneembaar monobloksysteem 56


57


58


59


60


Serie

Aansluiting

Max. inlaatdruk

Regelbereik

t°max

5350

½”÷2” 22 Ø

25 bar

1÷6 bar

40°C

Met uitneembaar monoblokpatroon en ingebouwde filter. Met manometer of manometeraansluiting

5351

½”÷1”

25 bar

1÷6 bar

40°C

Met uitneembaar monoblokpatroon, filter in doorzichtige beker. Met manometer of manometeraansluiting

5360

½”÷1 ½”

25 bar

0,5÷6 bar 80°C (6÷10 bar op aanvraag)

Met ingebouwde filter en vervangbaar patroon. Met manometer of manometeraansluiting

5365

1 ½”÷2”

25 bar


Met ingebouwde filter en vervangbaar patroon. Met manometer of manometeraansluiting

5366

DN 65

16 bar


Met ingebouwde filter en vervangbaar patroon.

533

½”÷1” Ø 15 Ø 22

16 bar

1÷6 bar

40°C

Vervangbaar patroon met filter. Met of zonder manometer of manometeraansluiting

533…H

½”÷1”

16 bar

1÷5,5 bar

80°C

Vervangbaar patroon met filter. Met of zonder manometer of manometeraansluiting

61

Werkblad 4.3: overstortventiel

Serie

Druk

Aansluiting

3516

4 – 6 – 1” x 1 ¼” 8 – 10 bar

3517

4 – 6 – 1 ¼” x 1 ½” 8 – 10 bar

Overstortventiel. t°min÷max: 5÷95°C Max. openingsdruk: 20% Drukverschil bij sluiting: 20%

62

Werkblad 4.3: inlaatcombinatie-veiligheidsgroep

Artikel

Ijking

Aansluiting

528518

8 bar

Ø15

528547

7 bar

½”

Inlaatcombinatie-veiligheidsgroep voor horizontale en verticale montage. Met afsluiter en controleerbare keerklep. Vervangbaar overstortventiel. t°max: 90°C Pmax.: 10 bar

63



LUNCH • 12.00 – 12.45 DEEL2 • 12.45 – 14.30


• 14.30 – 14.45

Coffee break

• 14.45 – 16.00


Werkblad 2.1F Berekeningsmethodes in verband met waterslag

Waterslag is afhankelijk van: • Sluittijd van de kraan • Diameter van de leiding • Wanddikte van de leiding • Leidingmateriaal • Volumestroom • Lengte van de aansluitleiding

65

Werkblad 2.1F: waterslagdemper Wasmachine: Aansluitleiding: Lengte leiding: Volumestroom: Sluittijd magneetventiel: Leveringsdruk DWB:

15 mm koper 1 meter 0,167 l/s 0,005 s (5 ms) 300 kPa (3 bar)

Uitkomst:

ΔP = 504 kPa (5,04 bar)

Wat nu als de leidinglengte 2 meter is? En wat als de leiding 4 meter is…. Lengte 2 meter Lengte 4 meter

ΔP = 1008 kPa (10 bar) ΔP = 2016 kPa (20 bar)

66

Werkblad 2.1F: waterslagdemper Artikel

Aansluiting

525130 KWA 3/8”M x 3/8”F met wartel 525150 KWA 3/4”M x 3/4”F met wartel 525040 KWA ½”

Waterslagdemper. RVS veer, dubbele EPDM dichting

67



LUNCH • 12.00 – 12.45 DEEL2 • 12.45 – 14.30


• 14.30 – 14.45

Coffee break

• 14.45 – 16.00


Werkblad 4.4

Warmtapwaterinstallaties  Leidingontwerp  Wachttijden  Toestellen  Temperatuurregeling

69

Werkblad 4.4: thermostatische mengventielen Artikel

Kv (m3/h) Aansluiting

521411

1,5

Ø15

521412

1,7

Ø22

Thermostatisch mengventiel met verbrandingsbeveiliging en overridefunctie (TD); regelbaar. Met keerkleppen, filters en knelsetverbindingen. Thermische uitschakelfunctie. t°max: 90°C Pmax.: 10 bar

71

Legionella preventie

Artikel

Kv (m3/h)

Aansluiting

600051

8,4

3/4”

600061

10,6

1”

600071

21,2

1 ¼”

600081

32,5

1 ½”

600091

41,0

2”

Elektronisch mengventiel voor thermische desinfectie. programmeerbaar en controleerbaar. Instelbereik gebruikst° : 20÷85°C Instelbereik desinfectiet° : 40÷85°C Max. inlaatt° : 100°C Pmax. : 10 bar

Legionella preventie - verbrandingsbeveiliging

Artikel

Kv (m3/h)

Aansluiting

600140

8,4

½”

Thermische beveiliging voor sanitaire toepassingen. Ijkingst°: 48°C

89

#GROWTH

#CUSTOMER CARE

#FUTURE

#KNOW HOW

#SYNERGY

Thank you PEOPLE BUILDING VALUE

Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging Marc Heusinkveld

Recommend Documents