#GROWTH
#CUSTOMER CARE #LEARNING
#FUTURE
#KNOW HOW
#SYNERGY
Caleffi Academy 2014
Warmtesystemen PEOPLE BUILDING VALUE
Let’s introduce…
Patrick Hagen § § § § §
Afgestudeerd als Industrieel Ingenieur 12 jaar ervaring in de HVAC-sector 4 jaar werkzaam bij Caleffi International NV als Product Manager Lid van ‘Stichting Warmtenetwerk’ Deelname aan gebruikerscommissies Thermal Grid, Full Variable Flow en Sanitair Warm Water
Contact: §
[email protected] § +32 478 07 55 86
Caleffi worldwide… § Opgericht in 1961 § Headquarter & productiesites in Noord-Italië + 16 filialen § Producent van componenten, systemen en totaaloplossingen in verwarming, watertechnologie en hernieuwbare energie
3
Caleffi worldwide…
Kennis hebben is macht… kennis
delen is kracht!
4
Wat is een warmtenet? § CENTRALE OPWARMING van water, afkomstig van restwarmte (industrie, verbrandingsovens, …) of centrale stookplaats § NETWERK VAN LEIDINGEN brengt het water tot in woningen en bedrijven § DISTRIBUTIE-UNITS nemen plaatselijk de taak van de ketel over voor de CV en de bereiding van het sanitair warm water
Bron: Mirom Roeselare
5
Warmtenetten
Warmtenetten: goede voorbeelden
Roeselare Waterloo Malempré
6
Warmtenetten: Malempré
Vroegere situatie § Uitgangspunten: ➔ Individuele verwarming met stookolie ➔ Geen gasnet beschikbaar ➔ Stijgende energieprijzen ➔ Overschotten biomassa door lokale bos- en landbouw
Officiële prijs, voor leveringen van minder dan 2000 liter. Bron: Informazout
7
Warmtenetten: Malempré
Aanleg warmtenet § Vernieuwing wegdek en drinkwaternet (2013)
§ Aanleg warmtenet met collectieve stookplaats ➔ 540 kW houtchips (95% dekking) ➔ Backup: 700 kW stookolie ➔ 1400 m (3 hoofdtakken): 55 aansluitingen § Verdeling: distributie-units § Investering: ➔ 950.000 euro
Totale besparing: Stookolie: 150.000 l/jaar ROI: 8 jaar 8
Warmtenetten: Waterloo
Bella Vita: ambitieus warmteproject § Renovatie bestaande gebouwen met grootschalig nieuwbouwproject (appartementen, woningen, bejaardentehuis, winkels, …)
§ Aanleg warmtenet met biomassaketels ➔ 2x 800 kW (80% dekking) ➔ Backup: CV-ketels op aardgas ➔ 6000 m ➔ Regime 90/70°C (regelbaar) § Verdeling: 140 distributie-units
Totale CO2besparing: 2000 ton 9
Warmtenetten: Roeselare
Verbrandingsoven MIROM § Veel potentieel restwarmte ➔ 65.000 ton afval per jaar ➔ 145 GWh restwarmte (= 14,5 miljoen liter stookolie) ➔ Mogelijke dekking 45% aandeel residentieel gasverbruik Roeselare § Aansluiting diverse projecten § 2014: aanleg nieuwe verkaveling ➔ 1000 nieuwe woningen ➔ Realisatie: najaar 2015
Totale besparing stookolie: 1.600.000 l/jaar 10
Alternatieve warmtebronnen
Individuele verwarming
Warmtenetten
Bron: Heat Roadmap Europe, David Connollly PhD Assistant Professor Aalborg University
11
Restwarmte
Hoog potentieel België + Nederland § Hoeveelheid industriële restwarmte (proceswarmte, rookgas, …) > warmtevraag woningen
Bron: Heat Roadmap Europe, David Connollly PhD Assistant Professor Aalborg University
12
(Diepe) geothermie
Situatie België: hoog potentieel Kempen: 70 geothermische bronnen (50 MW) = equivalent stroomproductie: § 2,5% totaal elektriciteitsverbruik België (7 PJ/jaar) = equivalent warmteproductie: § 7% totaal aardgasverbruik België (56 PJ/jaar)
Bron: Laenen, B., 2009. Het potentieel van geothermie in Vlaanderen en de rol van VITO. Intern VITO-rapport, SCT_V628R_BL_08, 23 p.
13
Restwarmte
Ingezoomd § Antwerpen en omgeving: zeer grote mogelijkheden
Bron: Halmstad & Aalborg Universities NUTS data EuroGeographics for the administrative boundaries
14
Warmtevraag
Warmtevraag Europa
Studie Universiteit Aalborg: Warmtenetten zouden economisch gezien 50% van de Europese warmtevraag kunnen leveren
Bron: Halmstad & Aalborg Universities NUTS data EuroGeographics for the administrative boundaries
15
WARMTESYSTEMEN
1. Distributie-units vs. wandketel 2. Distributie-units: van 1e naar 2e generatie 3. Gastspreker 4. Berekening installaties met distributie-units 5. Gebruik van duurzame energiebronnen 6. Voorbeelden
Distributie-unit vs. wandketel
Warmtenet
Aardgas
Bron: www.dedietrich.be
Distributie-unit
Wandketel
Gasaansluiting
NVT (enkel in centrale stookplaats)
In elk appartement
Schouwaansluiting
NVT (enkel in centrale stookplaats)
In elk appartement
Gevaar COvergiftiging
Niet
In elk appartement
Explosiegevaar
Beperkt tot centrale stookplaats (gasbeveiliging)
In elk appartement (geen beveiliging)
Onderhoud
Jaarlijks: enkel centrale ketel
Jaarlijks: iedere ketel
Warmtewisselaar minstens 35kW Verwarming : hoog (+/- 70°C) SWW : hoog (+/- 70°C)
Warmtewisselaar 24kW of 28kW Verwarming : weersafhankelijk SWW : hoog
Via energiemeter
Via gasmeter
Comfort SWW Vertrektemperatuur Facturatie van individueel verbruik
17
Caleffi Energiemeters
Conteca® serie 7554
Caloriemeter Cal19185M
Heat cost allocator serie 7200
Meting
Debiet en ΔT Bij aansluiting warmtenet
Debiet en ΔT Bij aansluiting warmtenet
ΔT Op radiator of convector
Meting warmteverbruik
CV + SWW
CV + SWW
CV
Extra meters
3 (SKW, elektriciteit, …)
/
/
Koelen
Ja
Ja
Enkel verwarming
Uitleessysteem
RS 485 of M-bus
M-bus
Eigen uitleessysteem 18
Best Beschikbare Techniek: variabel debiet-systeem
DEBIET-SYSTEEM
Constant debiet in de hoofdleiding
DEBIET-SYSTEEM
Variabel debiet in de hoofdleiding
19
Best Beschikbare Techniek: variabel debiet-systeem VARIABEL DEBIET-SYSTEEM
Voordelen: § Tot ± 40% energiebesparing op pompenergie (in combinatie met toerental geregelde pomp) § Lagere retourtemperatuur naar ketel § Lagere leidingverliezen (retour)
Aandachtspunt: § Dynamisch inregelen wordt belangrijker
20
WARMTESYSTEMEN
1. Distributie-units vs. wandketel 2. Distributie-units: van 1e naar 2e generatie 3. Gastspreker 4. Berekening installaties met distributie-units 5. Gebruik van duurzame energiebronnen 6. Voorbeelden
Distributie-unit: van eerste naar tweede generatie
§ § § §
Systeem op constant debiet Voorrangsschakeling SWW door 3-weg ventiel Bypass voorzien: indien geen vraag CV of SWW (rechtstreeks) Mechanische P-regeling van temperatuur SWW
§ § § §
Systeem op constant debiet Voorrangsschakeling SWW door 2-weg ventiel Bypass voorzien: indien geen vraag CV of SWW (Δp gestuurd – Δt gestuurd) Mechanische PI-regeling van temperatuur SWW
§ § § §
Systeem op variabel debiet Voorrangsschakeling SWW door modulerend 2-weg ventiel Geen bypass in het toestel Elektronische PID-regeling van CV en SWW
22
SATK: werking productie SWW
2
7 1
3
4
6
8 9
5
SATK20103HE Distributie-unit LAGE temperatuur met hoge efficiëntie pomp
23
SATK: werking productie SWW
2
7 1
3
4
6
8 9
5
SATK20103HE Distributie-unit LAGE temperatuur met hoge efficiëntie pomp
24
SATK: werking productie SWW
2
7 1
3
4
6
8 9
5
SATK20103HE Distributie-unit LAGE temperatuur met hoge efficiëntie pomp
25
SATK: werking productie SWW
2
7 1
3
4
6
8 9
5
SATK20103HE Distributie-unit LAGE temperatuur met hoge efficiëntie pomp
26
SATK: werking productie SWW
2
7 1
3
4
6
8 9
5
SATK20103HE Distributie-unit LAGE temperatuur met hoge efficiëntie pomp
27
SATK: werking CV met modulerende regeling
2
7 1
3
4
6
8 9
5
SATK20103HE Distributie-unit LAGE temperatuur met hoge efficiëntie pomp
28
SATK: werking CV met modulerende regeling
2
7 1
3
4
6
8 9
5
SATK20103HE Distributie-unit LAGE temperatuur met hoge efficiëntie pomp
29
SATK: werking CV met modulerende regeling
2
7 1
3
4
6
8 9
5
SATK20103HE Distributie-unit LAGE temperatuur met hoge efficiëntie pomp
30
SATK: werking CV met modulerende regeling
2
7 1
3
4
6
8 9
5
SATK20103HE Distributie-unit LAGE temperatuur met hoge efficiëntie pomp
31
SATK: werking CV met modulerende regeling
2
7 1
3
4
6
8 9
5
SATK20103HE Distributie-unit LAGE temperatuur met hoge efficiëntie pomp
32
SATK: functies elektronische regelaar
5 functies: § § § § §
Instellen temperatuur CV en SWW Regeling van CV en SWW Aflezing temperatuur CV en SWW op display Status toestel (via LED’s) Foutendiagnose via code op display
33
SATK: functies elektronische regelaar
Sanitair warm water:
Verwarming:
§ Instelbereik SWW temperatuur: 42°C ÷ 60°C (legionellapreventie – thermische desinfectie) § Constante SWWtemperatuur (tapdebieten tussen 2,5 en 18 l/min) § Hoog comfort (warmtewisselaar gehouden op constante temperatuur
§ Keuze hoge temperatuur (radiator) – lage temperatuur (vloerverwarming) § Modulerende regeling (hogere Δt) § Bediening door kamerthermostaat naar keuze
34
Hoe kies ik de juiste distributie-unit?
35
Hoe kies ik de juiste distributie-unit?
36
Hoe kies ik de juiste distributie-unit?
37
SATK 15303 DPCV § Geschikt voor systemen op variabel debiet § Overgedimensioneerde warmtewisselaar (40 kW): grote ΔT § Mechanische regeling op basis van Δp
38
Distributie-unit: van eerste naar tweede generatie
Van constant naar variabel debiet Voorbeeldinstallatie Gegevens: § 20 appartementen § Verwarming met radiatoren § Vertrektemperatuur ketel: 70°C § Regime CV-systeem: 70/50°C SWW per appartement: § 1 douche = 12 l/min § 1 lavabo = 6 l/min § 1 keukenkraan = 12 l/min CV per appartement: § Warmteverlies/appartement = 5500 W § Warmteverlies/appartement bovenste verdieping = 6500 W
39
Distributie-unit: van eerste naar tweede generatie
Generatieverschillen Installatie met SAT77 (warmtewisselaar 35 kW) § Vermogen: 186.760 W § Debiet: 6608 l/u Installatie met SATK20303 (warmtewisselaar 40 kW) § Vermogen: 165.920 W § Debiet: 5440 l/u
Vermogen -12% Debiet -21%
Installatie met SATK150303 DPCV (warmtewisselaar 40 kW) § Vermogen: 165.920 W § Debiet: 5440 l/u
40
WARMTESYSTEMEN
1. Distributie-units vs. wandketel 2. Distributie-units: van 1e naar 2e generatie 3. Gastspreker 4. Berekening installaties met distributie-units 5. Gebruik van duurzame energiebronnen 6. Voorbeelden
WARMTESYSTEMEN
1. Distributie-units vs. wandketel 2. Distributie-units: van 1e naar 2e generatie 3. Gastspreker 4. Berekening installaties met distributie-units 5. Gebruik van duurzame energiebronnen 6. Voorbeelden
Berekening installaties met distributie-units
Voorbeeldinstallatie Gegevens: § 20 appartementen § Verwarming met radiatoren § Vertrektemperatuur ketel: 70°C § Regime CV-systeem: 70/50°C SWW per appartement: § 1 douche = 12 l/min § 1 lavabo = 6 l/min § 1 keukenkraan = 12 l/min CV per appartement: § Warmteverlies/appartement = 5500 W § Warmteverlies/appartement bovenste verdieping = 6500 W
43
Berekening installaties met distributie-units Berekenen van debiet en vermogen voor bereiding van SWW
Berekenen van debiet en vermogen voor bereiding van CV
1. Berekenen van theoretisch max. debiet
1. Berekenen van de warmteverliezen per wooneenheid
2. Vermenigvuldigen met gelijktijdigheidscoëfficient 3. Berekenen van primair vermogen om dit debiet SWW op te wekken 4. Berekenen van het primair debiet om dit debiet SWW op te wekken
2. Berekenen van totale primaire vermogen om CV op te wekken 3. Berekenen van het primaire debiet op CV op te wekken
Hoe dimensioneren? § Grootste vermogen van de twee § Grootste debiet van de twee 44
Berekening installaties met distributie-units m = Q/c x ΔT m = 165.648 W / 4200 x 26K m = 1,52kg/s = 5460 l/u
ΔT 26K Bron: Prestatietabellen warmwaterproductie van de series SATK20 – SATK40
600 l/min of 10 l/sec 10 l/sec x 0,136 = 1,36 l/sec
ΔT 29K Bron: Prestatietabellen warmwaterproductie van de series SATK20 – SATK40
Q = m x c x ΔT Q = 1,36kg/sec x 4200 x 29K = 165.648 W
45
Berekening installaties met distributie-units
Gelijktijdigheidsfactor volgens EN 806 – deel 3: dimensionering
Bron: Uittreksel EN 806/3
46
Berekening installaties met distributie-units
Normen sanitair water
Bron: Tetra-onderzoek Sanitair Warm Water Kenniscentrum Energie - Thomas More Hogeschool Geel
47
Berekening installaties met distributie-units
Normen sanitair koud water
Bron: Tetra-onderzoek Sanitair Warm Water Universiteit Antwerpen
48
Berekening installaties met distributie-units
Normen sanitair warm water
Bron: Tetra-onderzoek Sanitair Warm Water Universiteit Antwerpen
49
Berekening installaties met distributie-units
Normen sanitair water
Bron: Tetra-onderzoek Sanitair Warm Water Universiteit Antwerpen
50
Berekening installaties met distributie-units
Gelijktijdigheidsfactor
Bron: Tetra-onderzoek Sanitair Warm Water WTCB
51
Berekening installaties met distributie-units
Gelijktijdigheidsfactor
Bron: Tetra-onderzoek Sanitair Warm Water Kenniscentrum Energie - Thomas More Hogeschool Geel
52
WARMTESYSTEMEN
1. Distributie-units vs. wandketel 2. Distributie-units: van 1e naar 2e generatie 3. Gastspreker 4. Berekening installaties met distributie-units a. Standaard berekening volgens EN 806/3 b. Standaard berekening met effectieve debieten SWW c. Berekening volgens nieuwe gelijktijdigheidscoëfficient d. Beperking van debiet SWW / primair inregelen e. Invloed van lage temperatuursverwarming (vloerverwarming) f. Gebruik van boiler voor SWW g. Gebruik van een centraal buffervat h. Van centrale stookplaats naar warmtesysteem 5. Gebruik van duurzame energiebronnen 6. Voorbeelden
Berekening installaties met distributie-units
Voorbeeldinstallatie Gegevens: § 20 appartementen § Verwarming met radiatoren § Vertrektemperatuur ketel: 70°C § Regime CV-systeem: 70/50°C SWW per appartement: § 1 douche = 12 l/min § 1 lavabo = 6 l/min § 1 keukenkraan = 12 l/min CV per appartement: § Warmteverlies/appartement = 5500 W § Warmteverlies/appartement bovenste verdieping = 6500 W
54
Berekening installaties met distributie-units
Standaard berekening volgens EN 806/3 Systeemgegevens: T verwarming vertrek ΔT verwarming Radiatoren
stijgleiding
Karakteristieken SATK20 – 40 kW: G nominaal 1200 l/u Q nominaal 36.600 W G nominaal DHW 18 l/min Δp min. 30 kPA ΔT DHW prim. 26,23°C ΔT DHW sec. 29,14°C
70°C 20°C
# units G DHW aangesloten (l/s)
α
G pr DHW G nominaal (l/s) DHW (l/s)
Q ww (W)
G ww (l/h)
Q verw (W)
G verw (l/h)
Q syst (W)
G syst (l/h)
diameter
sectie 1
1
0,5
0,900
0,45
0,3
36.600
1200
6.500
279,5
36.600
1200
ND 25
sectie 2
2
1
0,850
0,85
0,6
73.200
2400
13.000
559
73.200
2400
ND 32
sectie 3
3
1,5
0,643
0,96
0,9
109.800
3600
19.500
838,5
109.800
3600
ND 40
sectie 4 sectie 5
4 5
2 2,5
0,488 0,400
0,98 1
1,2 1,5
119.072 122.000
3904 4000
26.000 32.500
1118 1397,5
119.072 122.000
3904 4000
ND 40 ND 40
sectie 6
10
5
0,238
1,19
3
145.180
4760
60.000
2580
145.180
4760
ND 50
sectie 7
15
7,5
0,182
1,37
4,5
166.530
5460
87.500
3762,5
166.530
5460
ND 50
sectie 8
20
10
0,136
1,36
6
165.920
5440
115.000
4945
165.920
5440
ND 50
55
Berekening installaties met distributie-units
Standaard berekening volgens EN 806/3 Gegevens: § 20 appartementen met SATK20 § Verwarming met radiatoren § Vertrektemperatuur ketel: 70° C § Regime CV-systeem: 70/50°C SWW: § Vermogen: 165.920 W § Debiet: 5440 l/u CV: § Vermogen = 115.000 W § Debiet = 4945 l/u
56
WARMTESYSTEMEN
1. Distributie-units vs. wandketel 2. Distributie-units: van 1e naar 2e generatie 3. Gastspreker 4. Berekening installaties met distributie-units a. Standaard berekening volgens EN 806/3 b. Standaard berekening met effectieve debieten SWW c. Berekening volgens nieuwe gelijktijdigheidscoëfficient d. Beperking van debiet SWW / primair inregelen e. Invloed van lage temperatuursverwarming (vloerverwarming) f. Gebruik van boiler voor SWW g. Gebruik van een centraal buffervat h. Van centrale stookplaats naar warmtesysteem 5. Gebruik van duurzame energiebronnen 6. Voorbeelden
Berekening installaties met distributie-units
Standaard berekening met effectieve debieten SWW Gegevens: § 20 appartementen met SATK20 § Verwarming met radiatoren § Vertrektemperatuur ketel: 70°C § Regime CV-systeem: 70/50°C SWW per appartement: § 1 douche = 12 l/min § 1 lavabo = 6 l/min § 1 keukenkraan = 12 l/min
6 l/min 6 l/min 6 l/min
CV per appartement: § Warmteverlies/appartement = 5500 W § Warmteverlies/appartement bovenste verdieping = 6500 W
58
Berekening installaties met distributie-units
Standaard berekening met effectieve debieten SWW Systeemgegevens: T verwarming vertrek ΔT verwarming Radiatoren
stijgleiding
Karakteristieken SATK20 – 40 kW: G nominaal 1200 l/u Q nominaal 36.600 W G nominaal DHW 18 l/min Δp min. 30 kPA ΔT DHW prim. 26,23°C ΔT DHW sec. 29,14°C
70°C 20°C
aantal units G DHW aangesloten (l/s)
α
G pr DHW (l/s)
G nominaal DHW (l/s)
Q ww (W)
G ww (l/h)
Q verw (W)
G verw (l/h)
Q syst (W)
G syst (l/h)
diameter
sectie 1
1
0,3
1
0,3
0,3
36.600
1200
6.500
279,5
36.600
1200
ND 25
sectie 2
2
0,6
0,9
0,54
0,6
65.880
2160
13.000
559
65.880
2160
ND 32
sectie 3
3
0,9
0,9
0,81
0,9
98.820
3240
19.500
838,5
98.820
3240
ND 32
sectie 4
4
1,2
0,729
0,87
1,2
106.725,6
3499,2
26.000
1118
106.725,6
3499,2
ND 40
sectie 5
5
1,5
0,643
0,96
1,5
117.669
3858
32.500
1397,5
117.669
3858
ND 40
sectie 6
10
3
0,357
1,07
3
130.662
4284
60.000
2580
130.662
4284
ND 50
sectie 7
15
4,5
0,28
1,26
4,5
153.720
5040
87.500
3762,5
153.720
5040
ND 50
sectie 8
20
6
0,203
1,22
6
148.596
4872
115.000
4945
148.596
4945
ND 50
59
Berekening installaties met distributie-units
Standaard berekening met effectieve debieten SWW Gegevens: § 20 appartementen met SATK20 § Verwarming met radiatoren § Vertrektemperatuur ketel: 70° C § Regime CV-systeem: 70/50°C SWW : § Vermogen: 148.596 W § Debiet: 4872 l/u CV : § Vermogen = 115.000 W § Debiet = 4945 l/u
60
Berekening installaties met distributie-units
Standaard berekening met effectieve debieten SWW Debiet (l/h)
Vermogen (kW)
5.500 170,00 5.400 165,00
5.300 5.200
155,00
5.100
kW
l/h
160,00
5.000
150,00
4.900 145,00 4.800 140,00 135,00
vermogen (kW)
4.700
standaard volgens EN 806 norm 165,92
SWW volgens effectief debiet 148,60
4.600
debiet (l/h)
standaard volgens EN 806 norm 5.440
SWW volgens effectief debiet 4.945
P = Vermogen (Watt) Q = Debiet (l/h) H = Opvoerhoogte (m) g = zwaartekracht (Newton) ρ = dichtheid (kg/m3) η = rendement 367 = constante
61
WARMTESYSTEMEN
1. Distributie-units vs. wandketel 2. Distributie-units: van 1e naar 2e generatie 3. Gastspreker 4. Berekening installaties met distributie-units a. Standaard berekening volgens EN 806/3 b. Standaard berekening met effectieve debieten SWW c. Berekening volgens nieuwe gelijktijdigheidscoëfficient d. Beperking van debiet SWW / primair inregelen e. Invloed van lage temperatuursverwarming (vloerverwarming) f. Gebruik van boiler voor SWW g. Gebruik van een centraal buffervat h. Van centrale stookplaats naar warmtesysteem 5. Gebruik van duurzame energiebronnen 6. Voorbeelden
Berekening installaties met distributie-units
Berekening volgens nieuwe gelijktijdigheidscoëfficient Gegevens: § 20 appartementen met SATK20 § Verwarming met radiatoren § Vertrektemperatuur ketel: 70°C § Regime CV-systeem: 70/50°C SWW per appartement: § 1 douche = 6 l/min § 1 lavabo = 6 l/min § 1 keukenkraan = 6 l/min CV per appartement: § Warmteverlies/appartement = 5500 W § Warmteverlies/appartement bovenste verdieping = 6500 W
63
Berekening installaties met distributie-units
Gelijktijdigheidsfactor
Bron: Tetra-onderzoek Sanitair Warm Water Kenniscentrum Energie - Thomas More Hogeschool Geel
64
Berekening installaties met distributie-units
Berekening volgens nieuwe gelijktijdigheidscoëfficient Individuele situatie Maximum dagverbruik Gemiddeld dagverbruik 395,64 liter 117,23 liter
Maximum piekdebiet 13,20 l/min of 0,22 l/sec
20 appartementen (3 bewoners/appartement) Maximum dagverbruik Gemiddeld dagverbruik 3034,71 liter 2276,59 liter
Maximum piekdebiet 38,60 l/min of 0,64 l/sec
Bron: Tetra-onderzoek Sanitair Warm Water Kenniscentrum Energie - Thomas More Hogeschool Geel
65
Berekening installaties met distributie-units m = Q/c x ΔT m = 78.328 W / 4200 x 26,23K m = 0,71kg/s = 2559 l/u
ΔT 26,23K Bron: Prestatietabellen warmwaterproductie van de series SATK20 – SATK40
Systeemgegevens: T verwarming vertrek ΔT verwarming Radiatoren
38,6 l/min = 0,64 l/sec
ΔT 29,14K Bron: Prestatietabellen warmwaterproductie van de series SATK20 – SATK40
70°C 20°C
Karakteristieken SATK30 – 40 kW: G nominaal 1200 l/u Q nominaal 36600 W G nominaal DHW 18 l/min Δp min. 30 kPA ΔT DHW prim. 26,23°C ΔT DHW sec. 29,14°C
Q = m x c x ΔT Q = 0,64kg/sec x 4200 x 29,14K = 78.328 W
66
Berekening installaties met distributie-units
Berekening volgens nieuwe gelijktijdigheidscoëfficient Gegevens: § 20 appartementen met SATK20 § Verwarming met radiatoren § Vertrektemperatuur ketel: 70° C § Regime CV-systeem: 70/50°C SWW: § Vermogen: 78.328 W § Debiet: 2559 l/u CV: § Vermogen = 115.000 W § Debiet = 4928 l/u
67
Berekening installaties met distributie-units
Berekening volgens nieuwe gelijktijdigheidscoëfficient vermogen (kW)
debiet (l/h)
kW
5.500 5.400
160,00
5.300
140,00
5.200
120,00
5.100
l/h
180,00
100,00
5.000
80,00
4.900
60,00
4.800
40,00
4.700
20,00
4.600
0,00
vermogen (kW)
standaard volgens EN 806 norm 165,92
SWW volgens effectief debiet 148,60
aangepaste gelijktijdighei dscoëfficient 115,00
debiet (l/h)
standaar d volgens EN 806 norm
SWW volgens effectief debiet
5.440
4.945
aangepas te gelijktijdig heidscoëf ficient 4.945
P = Vermogen (Watt) Q = Debiet (l/h) H = Opvoerhoogte (m) g = zwaartekracht (Newton) ρ = dichtheid (kg/m3) η = rendement 367 = constante
68
WARMTESYSTEMEN
1. Distributie-units vs. wandketel 2. Distributie-units: van 1e naar 2e generatie 3. Gastspreker 4. Berekening installaties met distributie-units a. Standaard berekening volgens EN 806/3 b. Standaard berekening met effectieve debieten SWW c. Berekening volgens nieuwe gelijktijdigheidscoëfficient d. Beperking van debiet SWW / primair inregelen e. Invloed van lage temperatuursverwarming (vloerverwarming) f. Gebruik van boiler voor SWW g. Gebruik van een centraal buffervat h. Van centrale stookplaats naar warmtesysteem 5. Gebruik van duurzame energiebronnen 6. Voorbeelden
Berekening installaties met distributie-units
Beperking van debiet SWW / primair inregelen Gegevens: § 20 appartementen met SATK20 § Verwarming met radiatoren § Vertrektemperatuur ketel: 70°C § Regime CV-systeem: 70/50°C SWW per appartement: § 1 douche = 6 l/min § 1 lavabo = 6 l/min § 1 keukenkraan = 6 l/min CV per appartement: § Warmteverlies/appartement = 5500 W § Warmteverlies/appartement bovenste verdieping = 6500 W
70
Berekening installaties met distributie-units
Beperking van debiet SWW / primair inregelen Maximum debiet CV = 1200 l/u aan 70°C Maximum debiet SWW = 18 l/min aan 48°C Maximum debiet CV = 800 l/u aan 70°C Maximum debiet SWW = 12 l/min aan 48°C
71
Berekening installaties met distributie-units
Standaard berekening met effectieve debieten SWW Invloed gelijktijdigheidsfactor Systeemgegevens: T verwarming vertrek ΔT verwarming Radiatoren
stijgleiding
Karakteristieken SATK20 – 40 kW: G nominaal 800 l/u Q nominaal 29.400 W G nominaal DHW 12 l/min Δp min. 15 kPA ΔT DHW prim. 31,61°C ΔT DHW sec. 35,12°C
70°C 20°C
aantal units G DHW aangesloten (l/s)
α
G nominaal G pr DHW DHW (l/s) (l/s)
Q ww (W)
G ww (l/h)
Q verw (W)
G verw (l/h)
Q syst (W)
G syst (l/h)
diameter
sectie 1
1
0,3
1
0,3
0,2
29.400
800
6.500
279,5
29.400
800
ND 25
sectie 2
2
0,6
0,9
0,54
0,4
58.800
1600
13.000
559
58.800
1600
ND 25
sectie 3
3
0,9
0,9
0,81
0,6
88.200
2400
19.500
838,5
88.200
2400
ND 32
sectie 4
4
1,2
0,729
0,87
0,8
117.600
3200
26.000
1118
117.600
3200
ND 40
sectie 5
5
1,5
0,643
0,96
1
141.781,5
3858
32.500
1397,5
141.781,5
3858
ND 40
sectie 6
10
3
0,357
1,07
2
157.437
4284
60.000
2580
157.437
4284
ND 40
sectie 7 sectie 8
15 20
4,5 6
0,28 0,203
1,26 1,22
3 4
185.220 179.046
5040 4872
87.500 115.000
3762,5 4945
185.220 179.046
5040 4945
ND 50 ND 50 72
Berekening installaties met distributie-units
Beperking van debiet SWW / primair inregelen Gegevens: § 20 appartementen met SATK20 § Verwarming met radiatoren § Vertrektemperatuur ketel: 70°C § Regime CV-systeem: 70/50°C SWW: § Vermogen: 179.046 W § Debiet: 4872 l/u CV: § Vermogen = 115.000 W § Debiet = 4945 l/u
73
Berekening installaties met distributie-units
Beperking van debiet SWW / primair inregelen debiet (l/h)
vermogen (kW)
kW
5.500 5.400
160,00
5.300
140,00
5.200
120,00
5.100
l/h
180,00
100,00
5.000
80,00
4.900
60,00
4.800
40,00
4.700
20,00
4.600
0,00
vermogen (kW)
standaard volgens EN 806 norm 165,92
SWW volgens effectief debiet 148,60
aangepaste gelijktijdighei dscoëfficient 115,00
primair inregelen / SWW debiet beperken 179,05
debiet (l/h)
standaar d volgens EN 806 norm
SWW volgens effectief debiet
5.440
4.945
aangepa ste gelijktijdi gheidsco ëfficient 4.945
primair inregelen / SWW debiet beperken 4.945
P = Vermogen (Watt) Q = Debiet (l/h) H = Opvoerhoogte (m) g = zwaartekracht (Newton) ρ = dichtheid (kg/m3) η = rendement 367 = constante
74
WARMTESYSTEMEN
1. Distributie-units vs. wandketel 2. Distributie-units: van 1e naar 2e generatie 3. Gastspreker 4. Berekening installaties met distributie-units a. Standaard berekening volgens EN 806/3 b. Standaard berekening met effectieve debieten SWW c. Berekening volgens nieuwe gelijktijdigheidscoëfficient d. Beperking van debiet SWW / primair inregelen e. Invloed van lage temperatuursverwarming (vloerverwarming) f. Gebruik van boiler voor SWW g. Gebruik van een centraal buffervat h. Van centrale stookplaats naar warmtesysteem 5. Gebruik van duurzame energiebronnen 6. Voorbeelden
Berekening installaties met distributie-units
Invloed van lage temperatuursverwarming (vloerverwarming) Gegevens: § 20 appartementen met SATK20 § Verwarming met vloerverwarming § Vertrektemperatuur ketel: 70°C § Regime CV-systeem: 70/25°C § Regime vloerverwarming: 35/25°C SWW per appartement: § 1 douche = 6 l/min § 1 lavabo = 6 l/min § 1 keukenkraan = 6 l/min CV per appartement: § Warmteverlies/appartement = 5500 W § Warmteverlies/appartement bovenste verdieping = 6500 W
76
Berekening installaties met distributie-units
Invloed van lage temperatuursverwarming (vloerverwarming) Systeemgegevens: T verwarming vertrek ΔT verwarming
stijgleiding
Karakteristieken SATK20 – 40 kW: G nominaal 1200 l/u Q nominaal 36.600 W G nominaal DHW 18 l/min Δp min. 30 kPA ΔT DHW prim. 26,23°C ΔT DHW sec. 29,14°C
70°C 45°C
aantal units G DHW aangesloten (l/s)
α
G pr DHW (l/s)
G nominaal DHW (l/s)
Q ww (W)
G ww (l/h)
Q verw (W)
G verw (l/h)
Q syst (W)
G syst (l/h)
diameter
sectie 1
1
0,3
1
0,3
0,3
36.600
1200
6.500
124,22
36.600
1200
ND 25
sectie 2
2
0,6
0,9
0,54
0,6
65.880
2160
13.000
248,44
65.880
2160
ND 32
sectie 3
3
0,9
0,9
0,81
0,9
98.820
3240
19.500
372,67
98.820
3240
ND 32
sectie 4
4
1,2
0,729
0,87
1,2
106.725,6
3499,2
26.000
496,89
106.725,6
3499
ND 40
sectie 5
5
1,5
0,643
0,96
1,5
117.669
3858
32.500
621,11
117.669
3858
ND 40
sectie 6
10
3
0,357
1,07
3
130.662
4284
60.000
1.146,67
130.662
4284
ND 50
sectie 7
15
4,5
0,28
1,26
4,5
153.720
5040
87.500
1.672,22
153.720
5040
ND 50
sectie 8
20
6
0,203
1,22
6
148.596
4872
115.000
2.197,78
148.596
4872
ND 50
77
Berekening installaties met distributie-units
Invloed van lage temperatuursverwarming (vloerverwarming) Gegevens: § 20 appartementen met SATK20 § Verwarming met vloerverwarming § Vertrektemperatuur ketel: 70°C § Regime CV-systeem: 70/25°C § Regime vloerverwarming: 35/25°C SWW: § Vermogen: 148.596 W § Debiet: 4752 l/u CV: § Vermogen = 115.000 W § Debiet = 2190 l/u
78
Berekening installaties met distributie-units
Invloed van lage temperatuursverwarming (vloerverwarming) Vermogen (kW)
Debiet (l/h)
180,00
5.600
160,00
5.400
120,00
5.200
100,00
5.000
l/h
kW
140,00
80,00
4.800
60,00 40,00
4.600
20,00
4.400
0,00
vermogen (kW)
standaard volgens EN 806 norm
SWW volgens effectief debiet
165,92
148,60
aangepas te gelijktijdig heidscoëff icient 115,00
primair inregelen / SWW debiet beperken 179,05
lage temperatu ursverwar ming 148,60
debiet (l/h)
standaar d volgens EN 806 norm
SWW volgens effectief debiet
aangepa ste gelijktijdi gheidsco ëfficient
5.440
4.945
4.945
primair inregele n / SWW debiet beperke n 4.945
lage temperat uursver warming
4.752
P = Vermogen (Watt) Q = Debiet (l/h) H = Opvoerhoogte (m) g = zwaartekracht (Newton) ρ = dichtheid (kg/m3) η = rendement 367 = constante
79
WARMTESYSTEMEN
1. Distributie-units vs. wandketel 2. Distributie-units: van 1e naar 2e generatie 3. Gastspreker 4. Berekening installaties met distributie-units a. Standaard berekening volgens EN 806/3 b. Standaard berekening met effectieve debieten SWW c. Berekening volgens nieuwe gelijktijdigheidscoëfficient d. Beperking van debiet SWW / primair inregelen e. Invloed van lage temperatuursverwarming (vloerverwarming) f. Gebruik van boiler voor SWW g. Gebruik van een centraal buffervat h. Van centrale stookplaats naar warmtesysteem 5. Gebruik van duurzame energiebronnen 6. Voorbeelden
Berekening installaties met distributie-units
Gebruik van boiler voor SWW Gegevens: § 20 appartementen met SATK20 § Verwarming met vloerverwarming § Vertrektemperatuur ketel: 70°C § Regime CV-systeem: 70/25°C § Regime vloerverwarming: 35/25°C SWW per appartement: § 1 spaardouche = 6 l/min § 1 lavabo = 6 l/min § 1 keukenkraan = 6 l/min § Boilerinhoud = ? liter § Warmtewisselaar = ? kW CV per appartement: § Warmteverlies/appartement = 5500 W § Warmteverlies/appartement bovenste verdieping = 6500 W 81
Berekening installaties met distributie-units
Gebruik van boiler voor SWW – boiler vs. warmtewisselaar
Warmtewisselaar
Boiler
Onmiddellijke aanmaak
Accumulatie
Piekvermogen
Gemiddeld basisvermogen
Accumulatie = 0
Accumulatie = maximum dagverbruik (tussenvorm in praktijk)
Lager productierendement
Hoger productierendement
Beperkte stilstandverliezen
Grotere stilstandverliezen door boiler
Beperkte ruimte
Meer ruimte
82
Berekening installaties met distributie-units
Grootte van de boiler ? Maximum dagverbruik
Gemiddeld dagverbruik
Maximum piekdebiet
395,64 liter
117,23 liter
13,20 l/min
§ §
Max dagverbruik gemiddeld dagverbruik 395,64 117,23 max piekdebiet 13,20
Appartementen 3 personen Temperatuur SWW: 60°C 50
45
40
35
30
Vermogen WWS (W)
25
20
15
10
5
Bron: Tetra-onderzoek Sanitair Warm Water - Kenniscentrum Energie Thomas More Hogeschool Geel
0 0
50
100
150
200
Grootte boiler (liter)
250
300
83
Berekening installaties met distributie-units
Gebruik van boiler voor SWW Gegevens: § 20 appartementen met SATK20 § Verwarming met vloerverwarming § Vertrektemperatuur ketel: 70°C § Regime CV-systeem: 70/25°C § Regime vloerverwarming: 35/25°C SWW per appartement: § 1 spaardouche = 6 l/min § 1 lavabo = 6 l/min § 1 keukenkraan = 6 l/min § Boilerinhoud = ? Liter à 100 liter § Warmtewisselaar = ? kW à 13kW CV per appartement: § Warmteverlies/appartement = 5500 W § Warmteverlies/appartement bovenste verdieping = 6500 W 84
Berekening installaties met distributie-units
Gelijktijdigheidscoëfficient boilers Ervaringswaarden - Onderzoek aan de technische universiteit van Dresden (Taschenbuch für Heizung und Klimatechniek (Recknagel & Sprenger))
Aantal units
Gelijktijdig SWW
1
1
2-4
2
5 - 15
3
16 - 51
4
52 - 76
5
77 - 100
6
85
Berekening installaties met distributie-units
Gebruik van boiler voor SWW Invloed gelijktijdigheidscoëfficiënt Systeemgegevens: T verwarming vertrek ΔT verwarming Radiatoren
Karakteristieken SATK20 – 40 kW: G nominaal 1000 l/u Q nominaal 40.638 W G nominaal DHW 0l/min Δp min. 30 kPA ΔT DHW prim. 35,00°C ΔT DHW sec. 0,00°C
70°C 45°C
stijgleiding
aantal units aangesloten
Q DHW (W)
α
Q ww (W)
G ww (l/h)
Q verw (W)
G verw (l/h)
Q syst (W)
G syst (l/h)
diameter
sectie 1
1
13.000
1
13.000
319,43
6.500
124,22
13.000
319,43
ND 25
sectie 2
2
26.000
1
26.000
638,86
13.000
248,44
26.000
638,86
ND 25
sectie 3
3
39.000
0,66
25.740
632,47
19.500
372,67
25.740
632,47
ND 25
sectie 4
4
52.000
0,5
26.000
638,86
26.000
496,89
26.000
638,86
ND 25
sectie 5
5
65.000
0,6
39.000
958,29
32.500
621,11
39.000
958,29
ND 32
sectie 6
10
130.000
0,3
39.000
958,29
60.000
1146,67
60.000
1146,67
ND 32
sectie 7
15
195.000
0,2
39.000
958,29
87.500
1672,22
87.500
1672,22
ND 32
sectie 8
20
260.000
0,2
52.000
1277,71 115.000 2197,78 115.000
2197,78
ND 40 86
Berekening installaties met distributie-units
Boiler in plaats van warmtewisselaar Gegevens: § 20 appartementen met SATK20 § Verwarming met vloerverwarming § Vertrektemperatuur ketel: 70°C § Regime CV-systeem: 70/25°C § Regime vloerverwarming: 35/25°C SWW: § Vermogen: 52.000 W § Debiet: 1227 l/u CV: § Vermogen = 115.000 W § Debiet = 2197 l/u
87
Berekening installaties met distributie-units
Gebruik van boiler voor SWW Vermogen (kW)
Debiet (l/h) 6.000
180,00 160,00
5.000
140,00
4.000
kW
l/h
120,00 100,00 80,00
3.000 2.000
60,00 1.000
40,00 20,00 0,00
vermogen (kW)
0 standaar d volgens EN 806 norm
SWW volgens effectief debiet
165,92
148,60
aangepa primair lage ste inregele temperat gelijktijdi n / SWW uursver gheidsc debiet warming oëfficient beperke n 115,00 179,05 148,60
SWW met boiler
115,00
debiet (l/h)
standa ard volgens EN 806 norm
SWW volgens effectief debiet
aangep aste gelijktij digheid scoëffic ient
5.440
4.945
4.945
primair inregel en / SWW debiet beperk en 4.945
lage temper atuursv erwarm ing
SWW met boiler
4.752
2.457
88
WARMTESYSTEMEN
1. Distributie-units vs. wandketel 2. Distributie-units: van 1e naar 2e generatie 3. Gastspreker 4. Berekening installaties met distributie-units a. Standaard berekening volgens EN 806/3 b. Standaard berekening met effectieve debieten SWW c. Berekening volgens nieuwe gelijktijdigheidscoëfficient d. Beperking van debiet SWW / primair inregelen e. Invloed van lage temperatuursverwarming (vloerverwarming) f. Gebruik van boiler voor SWW g. Gebruik van een centraal buffervat h. Van centrale stookplaats naar warmtesysteem 5. Gebruik van duurzame energiebronnen 6. Voorbeelden
Berekening installaties met distributie-units
Invloed van lage temperatuursverwarming (vloerverwarming) Gegevens: § 20 appartementen met SATK20 § Verwarming met vloerverwarming § Vertrektemperatuur ketel: 70°C § Regime CV-systeem: 70/25°C § Regime vloerverwarming: 35/25°C SWW: § Vermogen: 148.596 W § Debiet: 4752 l/u CV: § Vermogen = 115.000 W § Debiet = 2197 l/u
90
Berekening installaties met distributie-units
Gebruik van een centraal buffervat Gegevens: § 20 appartementen met SATK20 § Verwarming met vloerverwarming § Vertrektemperatuur ketel: 70°C § Regime CV-systeem: 70/25°C § Regime vloerverwarming: 35/25°C SWW: § Vermogen: 148.596 W § Debiet: 4752 l/u CV: § Vermogen = 115.000 W § Debiet = 2197 l/u
91
Berekening installaties met distributie-units
Gebruik van een centraal buffervat
Ketel = 65.000W ΔT = 20°C m = Q/c x Δt m = 0,77 kg/s = 46,4 l/min
Tekort : 79,2 l/min – 46,4 l/min =
32,8 l/min 4752 l/h = 79,2 l/min Grootte buffervat : 32,8 l/min x 15 minuten
492 l ≈ 500 l =
92
Berekening installaties met distributie-units
Gebruik van een centraal buffervat
Ketel = 65.000W ΔT = 20°C m = Q/c x Δt m = 0,77 kg/s = 46,4 l/min
Vullen : 500 l ÷ 46,4 l/min = 11
min
< 30 min
Grootte buffervat : 32,8 l/min x 15 minuten
492 l ≈ 500 l =
93
Berekening installaties met distributie-units
Gebruik van een centraal buffervat Gegevens: § 20 appartementen met SATK20 § Verwarming met vloerverwarming § Vertrektemperatuur ketel: 70°C § Regime CV-systeem: 70/50°C § Regime vloerverwarming: 35/25°C
Vermogen: 65.000 W
Buffervat: 500 l Debiet: 2772 l/h
Debiet: 4752 l/h
94
WARMTESYSTEMEN
1. Distributie-units vs. wandketel 2. Distributie-units: van 1e naar 2e generatie 3. Gastspreker 4. Berekening installaties met distributie-units a. Standaard berekening volgens EN 806/3 b. Standaard berekening met effectieve debieten SWW c. Berekening volgens nieuwe gelijktijdigheidscoëfficient d. Beperking van debiet SWW / primair inregelen e. Invloed van lage temperatuursverwarming (vloerverwarming) f. Gebruik van boiler voor SWW g. Gebruik van een centraal buffervat h. Van centrale stookplaats naar warmtesysteem 5. Gebruik van duurzame energiebronnen 6. Voorbeelden
Berekening installaties met distributie-units
Van centrale stookplaats naar warmtenet Gegevens: § 5 blokken à 20 appartementen met SATK20 § Verwarming met radiatoren § Vertrektemperatuur ketel: 70°C § Regime CV-systeem: 70/50°C
96
Berekening installaties met distributie-units
Van centrale stookplaats naar warmtesysteem Systeemgegevens: T verwarming vertrek ΔT verwarming Radiatoren
stijgleiding
Karakteristieken SATK20 – 40 kW: G nominaal 1200 l/u Q nominaal 36.600 W G nominaal DHW 18 l/min Δp min. 30 kPA ΔT DHW prim. 26,23°C ΔT DHW sec. 29,14°C
70°C 20°C
aantal units G DHW aangesloten (l/s)
α
G pr DHW (l/s)
G nominaal DHW (l/s)
Q ww (W)
G ww (l/h)
Q verw (W)
G verw (l/h)
Q syst (W)
G syst (l/h)
diameter
sectie 1
1
0,3
1
0,3
0,3
36.600
1200
6.500
279,5
36.600
1200
ND 25
sectie 2
2
0,6
0,9
0,54
0,6
65.880
2160
13.000
559
65.880
2160
ND 32
sectie 3
3
0,9
0,9
0,81
0,9
98.820
3240
19.500
838,5
98.820
3240
ND 32
sectie 4
4
1,2
0,729
0,87
1,2
106.725,6
3499,2
26.000
1118
106.725,6
3499,2
ND 40
sectie 5
5
1,5
0,643
0,96
1,5
117.669
3858
32.500
1397,5
117.669
3858
ND 40
sectie 6
10
3
0,357
1,07
3
130.662
4284
60.000
2580
130.662
4284
ND 50
sectie 7
15
4,5
0,28
1,26
4,5
153.720
5040
87.500
3762,5
153.720
5040
ND 50
sectie 8
20
6
0,203
1,22
6
148.596
4872
115.000
4945
148.596
4945
ND 50
TOTAAL SYSTEEM
100
30
0,057
1,71
30
208.620
6840
575.000
24725
575.000
24.725 ND 100 97
Berekening installaties met distributie-units
Van centrale stookplaats naar warmtesysteem Gegevens: § 20 appartementen met SATK20 § Verwarming met radiatoren § Vertrektemperatuur ketel: 70°C § Regime CV-systeem: 70/50°C SWW: § Vermogen: 208.620 W § Debiet: 6840 l/u CV: § Vermogen = 575.000 W § Debiet = 24.725 l/u
98
WARMTESYSTEMEN
1. Distributie-units vs. wandketel 2. Distributie-units: van 1e naar 2e generatie 3. Gastspreker 4. Berekening installaties met distributie-units 5. Gebruik van duurzame energiebronnen 6. Voorbeelden
Duurzame energiebronnen in combinatie met warmtenetten
100
Duurzame energiebronnen in combinatie met warmtenetten
101
WARMTESYSTEMEN
1. Distributie-units vs. wandketel 2. Distributie-units: van 1e naar 2e generatie 3. Gastspreker 4. Berekening installaties met distributie-units 5. Gebruik van duurzame energiebronnen 6. Voorbeelden
Voorbeeldinstallaties
Épinois (Binche): nieuwbouw appartementen centrale stookplaats
103
Voorbeeldinstallaties
Épinois (Binche): nieuwbouw appartementen centrale stookplaats § § § § § § §
Nieuwbouw 18 appartementen Twee condensatieketels op aardgas in cascade Buffervat 500 liter Distributie-unit SATK20 Automatische debietregeling: Autoflow® Uitlezing met energiemeter Conteca® serie 7554
104
Voorbeeldinstallaties
Sint-Niklaas: renovatie appartementen Parklaan
105
Voorbeeldinstallaties
Sint-Niklaas: renovatie appartementen Parklaan § § § § § § §
Renovatie 15 appartementen Oude situatie: individuele elektrische accumulatoren Nieuwe situatie: drie condensatieketels op aardgas in cascade Distributie-unit SATK20 Automatische debietregeling: Autoflow® Uitlezing met energiemeter Conteca®
106
#GROWTH
#CUSTOMER CARE
#FUTURE
#KNOW HOW
#SYNERGY
Thank you PEOPLE BUILDING VALUE