Cabaret met Kristel Zweers

PEKING - APRIL 2014

Koningsdag in Beijing

de lange man

boeken over China die je gelezen moet hebben

Kim van Rijssen: liefde voor honden

Cabaret met Kristel Zweers

Agenda & activiteiten

Colofon

Elke maand houdt De Nederlandse Vereniging een aantal activiteiten. Kom een keer kijken en doe mee!

De Leeuw is het blad van, voor en door leden van de Nederlandse Vereniging te Peking. De Leeuw wordt gevuld met artikelen die in de meest brede zin interessant zijn voor Nederlanders in Peking. Bijdragen zijn van harte welkom. De redactie houdt zich het recht voor om bijdragen naar eigen inzicht en zonder opgave van reden te redigeren, in te korten, door te schuiven naar een volgend nummer of in zijn geheel niet te plaatsen.

De Nederlandse borrel De Nederlandse Vereniging houdt elke eerste vrijdag van de maand een borrel in Nearby The Tree. Vanaf 19.00 uur is het elke maand gezellig druk. Kom na je werk of wanneer de kinderen in bed liggen even bijkletsen. De Nederlandse lunch Elke derde donderdag van de maand is er de Nederlandse lunch. Elke maand wordt gezocht naar een nieuwe, verrassende locatie ergens in Peking. De Nederlandse lunch is een goede gelegenheid om elkaar te leren kennen en om nieuwe restaurants te ontdekken. Kijk op de website www.nvpeking.com voor de eerstvolgende lunch. De Nederlandse boekenclub Iedere maand bespreekt De Nederlandse boekenclub een boek. De boekenclub kan nog nieuwe leden gebruiken. Opgeven kan bij Kim van Rijssen: [email protected] Klaverjassen Elke dinsdagavond kunt u klaverjassen in Nearby The Tree. Loop binnen om een kaartje te leggen met andere Nederlanders.

Abonnementen Alle betalende leden van de Nederlandse Vereniging te Peking krijgen de Leeuw automatisch toegestuurd. Downloaden kan ook, kijk dan voor meer informatie op www. nvpeking.com

Website De laatste informatie vindt u op onze website. Kijk regelmatig op www.nvpeking.com! Meldt je aan voor de nieuwsbrief door een e-mail te sturen naar [email protected]

Redactie Judith van de Bovenkamp Yvonne Horst Inge Jansen Henk van Mourik Heleen Sizoo Margot Stroeken Marcel Vink

Agenda van acitivteiten april: - 26 april Kinderkoningsdag - 26 april NVP-Oranjefeest

Bijdrages van: Pieter Kersemakers Rob Korfage Anton Lustig Adres redactie [email protected]

Lidmaatschap van de NVP Lidmaatschap van de NVP loopt van september tot juli. Alleenstaanden betalen 400RMB, gezinnen betalen 600RMB, studenten 100RMB. Via www.nvpeking.com kunt u zich aanmelden als lid.

Ontwerp voorkant Oscar Venhuis Oplage: 80 stuks

de leeuw

14e jaargang - nr 3 -

april 2014

Woord van de voorzitter

Beste mede-NVP’ers,

april 2014

De lente in Beijing blijft bijzonder. Zo loop je met een winterjas door de vrieskou, en zo betrap je jezelf erop dat je met korte mouwen op het terras zit. Maar de lente is ook weer voorbij voor je het beseft. En dat is precies mijn gevoel als ik terugkijk op de afgelopen maanden met de NVP. Na een succesvol Beijing Open-schaatstoernooi en een vrijwel uitverkocht optreden van Kristel Zweers in maart staat inmiddels Koningsdag voor de deur. Voor het eerst sinds 1890 hebben we weer een koning. Het feest van zijn kroning hebben we vorig jaar op de ambassade al groots gevierd. Dit jaar doen we het iets anders, maar zeker niet minder! Met support van de ambassade organiseert de NVP voor zaterdag 26 april een groot Koningsdagfeest in het Marriot North East-hotel. De commissie is hard bezig met de laatste voorbereidingen. Het belooft een feest te worden dat je zeker niet wilt missen, dus als je dat nog niet hebt gedaan: registreer je snel en koop kaarten! Lees meer informatie verderop in dit magazine en op de website (www.nvpeking.com). Maar ook na Koningsdag zitten we niet stil. Op 2 mei is er zoals iedere eerste vrijdag van de maand de traditionele borrel in Nearby the Tree, en zondag 18 mei houden we tijdens een late lunch een whiskyproeverij in 798 – een Nederlandse expert komt ons de fijne kneepjes uitleggen, en laat ons natuurlijk proeven (houd de komende periode de website en de nieuwsbrieven in de gaten voor meer informatie!) Maar eerst hoop ik jullie allemaal te zien op de 26e! Rob te Braake Voorzitter

-3-

Inhoudsopgave

Xperience Holland Day . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Liefde voor dieren - Kim van Rijssen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Heel helan lacht om cabaretière Kristel Zweers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Oud-Pekinees: Paula Ligthart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Wij zijn geland: Robert Bijkerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Boeken over China die je gelezen moet hebben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Beijing 1421 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Een warm hart van Marel, en Ruben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Qingming Jie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Chinees leren..via je mobieltje? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Central Perk, het cafe uit Friends . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Trip naar Chiang Mai, Chiang Rai, Pai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 De Lange Man . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Reizen naar Dalian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Bericht uit Zaiwaland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Dokter Pieter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Achterob . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

Typisch Chinees - restaurantmenu

- 4 -

april 2014

Xperience Holland Day

BEIJING - A Memorandum of Understanding (MOU) was signed by the Chinese and Dutch education authorities on Tuesday, with the focus on Sino-Dutch education policy dialogue, and student and researcher exchange. The agreement was revealed by Jet Bussemaker, Netherlands minister of education, culture and science, during the promotional “Xperience Holland Day” at Tsinghua University in Beijing. China Daily – 25 maart 2014 Op dinsdag 25 maart vond de Xperience Holland Day plaats op Tsinghua University. Dit event is georganiseerd door de Nederlandse ambassade, Nuffic en hun lokale kantoor Neso China. Chinese studenten en professoren hebben een impressie van Nederland gekregen en meer inzicht in Nederlands hoger onderwijs en onderzoek. Voorafgaande aan de officiële opening was er een lunch georganiseerd met minister Jet Bussemaker, vertegenwoordigers van Nederlandse onderwijsprogramma’s, zoals de Vereniging van Universiteiten in Nederland, HBO raad en MBO raad.

De Nederlandse Vereniging Peking (NVP) kreeg de kans om te laten zien hoe Nederlanders in Beijing toch Nederlanders blijven. Met een diapresentatie inclusief ‘Loesje-uitspraken’, Sinterklaaspak, uitgaven van De Leeuw, en de flyers voor het komende Koningsfeest ‘Return of a king’. Gepositioneerd naast de ‘cultural coffee corner’ met stroopwafels, saucijzenbroodjes, bitterballen en kaas, hebben de aanwezige NVP-bestuursleden de nodige vragen kunnen beantwoorden van Chinese studenten. Bijvoorbeeld over onze eetgewoontes, dé meest succesvolle openingszin in de kroeg, en het verschil tussen een coffeeshop en een café waar je koffie kunt drinken. Elise Caan april 2014

-5-

Liefde voor dieren met Kim van Rijssen

Kim van Rijssen werkte tot de vorige zomer als lerares op De Rode Leeuw en is daardoor een bekende verschijning in de Nederlandse gemeenschap, maar van haar grote liefde voor dieren weten veel minder mensen. Kim vertelt dat ze al van jongs af aan begaan is grote honden zoals huskies en Golden Retrievers, met het lot van dieren. Zo tekende ze als kind op die officieel in het centrum van Beijing niet toeKoninginnedag portretten voor Stichting Aap, gestaan zijn, alleen maar ‘s morgens heel vroeg of zette ze zich in tegen stierengevechten en voor juist heel laat op straat. Dan controleert de politie blindegeleidehonden, en had ze in Nederland niet.” een tuin vol konijnen die gered waren door de Op straat ja, want de meeste parken zijn in Beijing Dierenbescherming. Ook leidde ze een regiogroep verboden terrein voor honden. In China geen uitvan Wakker Dier. laatstroken of hondenspeelveldjes. Hier in Beijing geen konijnen voor Kim, maar wel zwerfhonden. ,,Mijn hond Muzi is een echt Beijings vuilnisbakkie, maar omdat hij met mij door de hutongs loopt, denken veel Chinezen dat hij een peperdure rashond is,” lacht Kim. ,,Door Muzi heb ik mijn buren leren kennen en mijn Chinees is verbeterd door de sociale gesprekjes die je bij het uitlaten van een hond hebt. Ook ken ik nu bijvoorbeeld het Chinese woord voor castreren.” De buurtbewoners zijn heel behulpzaam. Zo wijzen ze Kim er op wanneer het tijd is om de registratie te verlengen. ,,Als het registratietijd is, komen de

- 6 -

Cultuurverschillen tussen Nederland en China zijn er ook, zegt Kim. Zo krijgt Muzi altijd pinda’s toegestopt, en laatst ook baozi van de eigenaar van twee moddervette Golden Retrievers. ,,Zo leert hij het bedelen dus nooit af,” verzucht ze. ,,Sla hem drie keer hard op zijn kop, dan leert hij het wel af om rommel uit de struiken te eten”, adviseerde een buurman haar. Dat advies heeft ze nog niet opgevolgd. Met haar Russisch-Israelische man Ilya heeft ze weer niet zoveel cultuurverschillen zegt ze. Wel

april 2014

heeft hij van Muzi een kroegtijger gemaakt door hem altijd mee te nemen naar het cafe. ,,Muzi heeft nu zelfs een stamkroeg waar hij bij alle Chinezen op schoot mag.” Het cliché dat Chinezen niet goed omgaan met dieren is wat haar betreft niet waar. ,,Ik kom ook heel veel mensen tegen die juist wel veel om dieren geven.” Zo draait de Little Adoption Shop - waar Kim Muzi en twee pleeghonden had die ze voor hem adopteerde - bijna geheel op Chinese vrijwilligers. Ze steunt ook het werk van Charly’s Cats, een organisatie opgericht door een oud-leerlinge van de WAB (de Western Academy Beijing waar ook de Rode Leeuw zetelt). De organisatie steriliseert zwerfkatten zodat de populatie niet verder uitdijt. En om nog een cliché uit de wereld te helpen: Kim is niet bang dat Muzi opgegeten zal worden door de Chinezen. Maar wel dat hij misschien ontvoerd wordt om doorverkocht te worden. ,,Ik bind Muzi

april 2014

dus nooit vast aan een paaltje als ik even een boodschap ga doen.” Margot Stroeken Meer informatie over het werk van Little Adoption Shop en Charlys Cats: http://www.beijing-kids.com/blog/lauraibba/2013/05/05/Woof-Woof-Little-Adoption-ShopNeeds-Your-Help http://www.charlyscats.org/

-7-

Heel 荷兰 (he lan) lacht om cabaretière Kristel Zweers

Van Breezersletjes en ayi’s tot vreemdgaan: het kwam allemaal voorbij in de voorstelling van Kristel Zweers op 15 maart in het Hilton Wangfujing. Op uitnodiging van de NVP kwam deze Nederlandse cabaretière optreden in Beijing. Kristel wie? De naamsbekendheid van Zweers zelf was niet zo groot onder de Nederlanders, maar het TV-programma waar ze bekendheid mee verwierf, De Lama’s, dat kende men hier in de PR China natuurlijk wel. In grote getalen waren de Hollandse Beijingers dan ook naar het Hilton gekomen. Er waren 120 kaarten verkocht. Voordat de voorstelling begon, bracht NVPvoorzitter Rob te Braake voormalig NVPbestuurslid Irene Hanse voor het voetlicht. Hij bedankte haar met een hele grote bos bloemen voor haar enorme inzet bij de NVP-events zoals Koninginnedag en het Open Dutch schaatsevenement. Terwijl Irene op haar welverdiende lauweren kon rusten, trapte Kristel Zweers haar programma af. Ze had een compilatie gemaakt van haar drie solovoorstellingen. De stemming zat er snel in bij het gemêleerde publiek. De jongste bezoeker was een jaar of acht, de oudste hield zijn leeftijd liever geheim. Of de achtjarige het allemaal kon volgen, was de vraag

- 8 -

want Zweers behandelde veel volwassen onderwerpen. Grappen over relatiecrises, wel of geen kinderen willen en seks kwamen met regelmaat voorbij. Zweers putte uit haar eigen leven en de Nederlandse actualiteit. Tenminste, actualiteit, in sommige gevallen die van een paar jaar geleden. In haar compilatie had Zweers een aantal grappen die gedateerd aandeden, zoals over Breezersletjes. Veel expats in de zaal waren nog gewoon in Nederland toen dat nieuws was. Maar verder blijven via internet de meesten prima op de hoogte van wat er in Nederland speelt, dus ook de huidige actualiteit kon moeiteloos worden gevolgd. De zaal kon sowieso hard lachen over de links die Kristel legde met ayi’s en andere voordelen van het expatschap. Zweers, zelf tegenwoordig een ‘expat wife’ in Singapore, had hier misschien nog wat meer nieuw materiaal uit haar eigen ervaringen kunnen brengen. Haar humoristische verhalen over de ups en downs in haar relatie en haar vreemdgaande ex waren grappige observaties over het leven van een dertiger in Nederland.

april 2014

Het was een geslaagde avond die velen afsloten met een drankje in de bar van het Hilton. De Leeuw vroeg NVP voorzitter Rob nog even hoe het contact met Kristel Zweers tot stand kwam. ,,Het is inmiddels een lange en mooie traditie dat er ieder jaar een Nederlandse cabaratier naar Peking wordt gehaald. Vorig jaar bijvoorbeeld Leon van der Zande en eerder Caroline Borgers. Samen met de Nederlandse Vereniging in Guangzhou hebben we dit jaar voor Kristel gekozen. Na dit succes zetten we deze traditie volgend jaar weer voort!” Margot Stroeken

NIEUW LINE RM + RL

Luchtbehandeling en HR warmteterugwinning Koudebrugfactor klasse TB1 (EN1886) Duurzame kwaliteit Eurovent Label A

april 2014

Platinastraat 63, 8211 AR Lelystad Tel +31 320 28 11 66 Fax +31 320 28 12 34 E. [email protected] www.monair.nl

MONAIR UW PARTNER IN LUCHTTECHNIEK

-9-

Oud-Pekinees: Paula Ligthart Paula Ligthart woonde vanaf 2010 tot afgelopen september in Beijing met haar gezin. Ze was erg actief binnen de Nederlandse gemeenschap, onder meer als coördinator van de maandelijkse lunches en de Boekenclub. Aan De Leeuw vertelt ze hoe het nu met haar gaat. Hoe kwamen jullie in Beijing terecht en wanneer? ,,Van 2003 tot 2006 hebben we 3 jaar in Kleinmachnow (een Oost-Duits dorpje dat vast zit aan Berlijn) gewoond. Daar hebben we een hele leuke tijd gehad en riepen daarna lachend dat we nog wel eens weg zouden willen maar dan echt ver weg. Dat je moet oppassen wat je wenst bleek wel, want in augustus 2010 mochten we naar Beijing vertrekken.”

Wat was bijzonder aan Beijing? ,,Het verschil tussen wonen in Duitsland en China is natuurlijk enorm. De Duitse cultuur verschilt niet zoveel van de Nederlandse en we hadden ook een leuk contact met onze Duitse buren. Dat we in Beijing werden bekeken als aliens of filmsterren hadden we niet kunnen bedenken, maar was wel een hele aparte gewaarwording. Het wonen in een cultuur die zo anders is dan de onze was ook erg bijzonder. We hebben leuke trips gemaakt waarvan een week naar Yunnan wel het hoogtepunt was. Ook zijn we vrij snel naar Chengdu gegaan om de panda’s te bekijken. Dit was een belofte aan onze dochters om het verhuizen naar China enigszins aantrekkelijk te maken. In het Panda Breeding Centre hebben ze allebei een panda op schoot gehad wat een onvergetelijke gebeurtenis was voor ze.”

Sabine voor haar gezondheid naar een revalidatiecentrum in Nederland moest. Inmiddels zit zij hier op de middelbare school. Rick woont nog steeds in Beijing en is deze zomer klaar met zijn baan als douane-attaché bij de ambassade.” Hoe ziet jullie leven er nu uit? ,,Na 3 jaar Beijing is het heerlijk om weer terug te zijn in Nederland. De toenemende luchtvervuiling vond ik een groot probleem en de lucht in Nederland is heerlijk fris om in te ademen. Ook is het weer heerlijk om overal makkelijk te kunnen communiceren. Ik heb inmiddels ook weer een tijdelijke baan gevonden als doktersassistente. Het is in Nederland wel heel fijn om weer te werken en de deur uit te gaan, want een hike over de muur doe ik hier helaas niet meer. Om toch aan de broodnodige beweging te komen ben ik ingeschreven bij een sportschool hier in Apeldoorn en ga ik er ook echt een paar keer per week naar toe.” Wat mis je van Beijing? Uit Beijing mis ik vooral het uit eten gaan. Heerlijk eten voor een leuke prijs! Ook de leuke uitstapjes met Monique en Inge mis ik wel: gezellig wandelen of fietsen door Beijing en daarna lekker lunchen.” Margot Stroeken

Wanneer zijn jullie naar Nederland terug gegaan? ,,Afgelopen zomer is Nicole als eerste terug gegaan naar Nederland om te studeren. Zij studeert aan de University College Roosevelt in Middelburg. In september zijn Sabine en ik gevolgd omdat - 10 -

april 2014

Wij zijn geland - Vragenvuur

In deze rubriek vuren we een aantal vragen af op de nieuwe leden van de NVP. Dit geeft een beetje een idee wie de nieuwe leden zijn. Alhoewel er nog genoeg te vragen over blijft. Dit keer bevragen we Robert Bijkerk . Wie

Robert, Johnson, Alexander en Sophie Bijkerk

Hier sinds Gekomen uit Woont waar

28 februari 2014 Hanoi, Vietnam Nu nog Kempinski Appartementen, we zijn nog op zoek naar een (betaalbare) woning in bij voorkeur Beijing Riviera (tips zijn welkom). Ambassade Azië bevalt ons uitstekend, en we hebben een geweldige eerdere plaatsing in Peking in 1999/2002 gehad. Verder krijgen de kinderen zo de kans om hun roots te ontdekken en de taal te leren. 47, 46, 11 en 5 Pittige boerenkaas, frikandel Schone lucht Wijn Kleine kinderen, dus weinig tijd voor onze hobby’s: scuba diving, lezen, goed glas wijn, witte stranden. Doen Lees graag Fantasy reeksen van schrijvers als Robin Hobb, Storm Constantine, George Martin. Aardappels Op de fiets Muur Auto met chauffeur Blijven Tsingtao Echt Nu even Peking Noedels Toch maar Jan Smit Chinees leren Zelf opvoeden Karaoke

Werkt waar Waarom Peking

Leeftijd Favoriete Hollandse snack Mist uit Holland Bier of Wijn Hobby's Sport kijken of doen Beste boek Rijst of aardappels Smog of op de fiets Verboden Stad of Muur Taxi of auto met chauffeur Blijven of hier snel weer weg Heineken of Tsingtao Echt of namaak Amsterdam of Peking Noedels of Peking Eend Peking Opera of Jan Smit Chinees leren of niet inburgeren Kinderen (zelf opvoeden of door ayi) Karaoke of illegale dvd’s

april 2014

- 11 -

Boeken over China Er zijn vanzelfsprekend ontzettend veel boeken over China geschreven. De redactie van De Leeuw heeft een aantal titels verzameld waarvan zij denkt dat ze zeker gelezen moeten worden. Lisa See – Meisjes van startte een eigen bedrijf, Shanghai Lizette was verantwoorShanghai Girls is een delijk voor het reilen en boek over twee zusjes zeilen thuis en maakte die aan het begin van de journalistieke reportaTweede Wereldoorlog ges. Zo leerden ze de naar de Verenigde Staten excentrieke energie van moeten reizen om daar de grootste havenstad ter met hun nieuwe manwereld kennen. Zes jaar nen een nieuw leven later woont het gezin nog op te bouwen. De twee steeds in de stad die ook zussen dragen vanaf het wel ‘Het Paradijs van het begin van hun reis een Oosten’ of ‘De Hoer van groot geheim met zich mee, gaan hier beiden op de Oriënt’ wordt genoemd. hun eigen manier mee om en geven elk op een MIJN STRAAT IS GEEL is het hilarische en heel eigen wijze invulling aan hun nieuwe leven in ontroerende verslag van een Nederlands gezin Amerika. dat leert te overleven tussen de Chinezen. In haar Het Shanghai van 1937 is als het Parijs van Azië: beschrijving van hun dagelijks leven spaart Lizette een stad van welvaart en glamour. De zusjes Pearl Dalebout zichzelf en haar dierbaren niet - humor en May leiden een onbezorgd leven tot de eerste en zelfspot slepen haar door bizarre situaties en Japanse bommen vallen en hun vader zijn kapicultuurbarrières heen. Dronken schooljuffrouwen, taal vergokt. Door deze geldproblemen worden de ongewone liefdes en vriendschappen, en een secrezusjes verkocht aan twee welvarende zoons in Los taresse die graag rijk wil worden maken MIJN Angeles. Ondanks de enorme verschillen in karakSTRAAT IS GEEL tot een onderhoudend boek dat ter zijn de zussen onafscheidelijk. Ze houden van leest als een soap. elkaar, maar weten ook precies waar ze de ander het hardst kunnen raken. De reis voert van kleine Jung Chang – Wilde Zwanen: drie dochters van dorpen in het zuiden van China, via de vernedering China van een detentiecentrum, naar het nieuwe, getrouwDit is een vrij dik boek dat je als lezer meeneemt de leven in Amerika. De zussen komen voor onmonaar de tijd van de concubines en de Culturele gelijke keuzes te staan, brengen levensgrote offers Revolutie. Na het lezen en koesteren een allesoverheersend geheim, maar van dit boek ken je de ondertussen houden zij vast aan wat ze zijn: de hele Chinese geschiedemeisjes van Shanghai. nis! Het kan op momenten pittig zijn om doorLizette Dalebout – Mijn straat is geel heen te komen, maar als Het boek is geschreven door de Nederlandse je het eenmaal gelezen Lizette die met haar gezin naar Shanghai verhuist hebt zal blijken dat het en daar een nieuw leven begint. Het is met de nodide moeite waard is. ge humor en zelfspot geschreven. Wilde zwanen verIn 2005 vertrok Lizette Dalebout met haar man scheen in 1992 in het en twee kleine kinderen naar Shanghai. Haar man Nederlands en wereld- 12 -

april 2014

wijd werden er meer dan 10 miljoen exemplaren van verkocht. Het is daarmee het best verkochte boek dat ooit over China verscheen. Het geeft een panoramische visie van drie vrouwen op een complexe samenleving in de vorm van prachtige memoires, intieme portretten en een meeslepende kroniek van het twintigste-eeuwse China. Ondanks de haast onvoorstelbare gruwelen die Jung Chang en haar familie zijn overkomen, is Wilde zwanen een indrukwekkende getuigenis van optimistisch geloof in een rechtvaardige samenleving met gelijke rechten en kansen voor iedereen. Adriaan van Dis – Een barbaar in China Het boek ‘Een barbaar in China’ is een boekje van net iets meer dan 100 bladzijden en bevat een hoop mooie foto’s. Van Dis doet verslag van zijn reis over een deel van de zijderoute en schroomt humor en een dosis zelfspot niet. ‘Toen ik het meisje van de Shanghai Noodle, een eethuis in de Amsterdamse Molensteeg, vroeg: “Hoe is China?” zei zij: “Very big, China.” Ze hielp me bij het uitspreiden van de kaart op het bevlekte tafelpapier en ik werd even stil. Nog nooit had ik een land met zoveel vouwen en meridianen in mijn handen gehad.’ In het najaar van 1986 reist Adriaan van Dis af naar China en aangrenzende landen. Hij volgt de eeuwenoude zijderoute en maakt kennis met een land vol bureaucratische maatregelen en een volk dat vreemdelingen het liefst mijdt of misleidt. Leslie Chang – Fabrieksmeisjes Leslie Chang volgt twee meisjes die het platteland verlaten voor de stad om daar in een fabriek te gaan werken in de hoop op een beter bestaan. Het fabrieksleven is een kant van China die vrij onbekend is, waar mensen weinig over horen, maar die zeker wel bestaat april 2014

en niet al te rooskleurig is. China kent maar liefst 130 miljoen migrantenarbeiders, als gevolg van de grootste volksverhuizing in de menselijke geschiedenis. In Fabrieksmeisjes vertelt Leslie T. Chang op meeslepende wijze het verhaal van deze fabrieksarbeiders aan de hand van de levens van twee jonge vrouwen. In de industriestad Dongguan volgt zij hen drie jaar lang bij hun pogingen de lopende band achter zich te laten en hogerop te komen. Fabrieksmeisjes biedt een boeiende blik in een vrijwel onbekende wereld: het alledaagse leven van fabrieksarbeiders in China. Dit is een boek van wereldwijde betekenis, dat een nieuw inzicht in de Chinese maatschappij geeft. Carolijn Visser – Tibetaanse perziken Carolijn Visser gaat naar Tibet waar ze op zoek gaat naar plaatsen en overblijfselen van een reis die een Nederlander aan het begin van de 18e eeuw maakte. Ze ontmoet verschillende Tibetanen, raakt met ze in gesprek en vertelt ons hun verhalen. Ze reist onder andere naar Zuid-India en Peking om daar meer te weten te komen over Van der Putte, de Nederlander die ooit eens in Tibet was. Na jarenlange omzwervingen arriveert Samuel van der Putte in 1730 in Tibet. Wat de Zeeuwse wereldreiziger daar heeft meegemaakt, is niet bekend; er zijn slechts enkele papiersnippers van zijn hand overgeleverd. Carolijn Visser trok naar Tibet, in de hoop iets van de informatie op te ontrafelen. Tijdens een boeddhistische ceremonie in de stad ontmoet Visser Dolma, een jonge Tibetaanse die uit ballingschap is teruggekeerd. Zij laat zien hoe de Tibetanen hun leven voortzetten in de schaduw van de Chinese bezetting. Iedereen droomt van hoe Tibet zou kunnen zijn. Yvonne Horst - 13 -

- 14 -

april 2014

Beijing 1421 de juiste route, de beste koers

Het schip in de fles die Beijing 1421 als een belangrijk logo gebruikt, kan op meerdere manieren worden uitgelegd. Zo lijkt het op een boodschap die in het glas is gedaan om door anderen te worden gelezen: flessenpost dus. Flessenpost, bij de meesten wel bekend uit hun zijn leven om uiteindelijk de wereld te veroveren kindertijd, wordt gezien als een kwestie van goed en op plekken te komen die velen voor onmogelijk geluk. Je houdt het glaswerk vast aan de hals, hadden gehouden. werpt het ver in het water, en verder lijkt het: God Hij kwam bijvoorbeeld in Australië, Afrika, zegene de greep. Maar je kunt wel degelijk invloed Nieuw-Zeeland, Noord- en Zuid-Amerika, de uitoefenen op waar je fles terecht komt, stelt Peter Zuidpool, en voer om Groenland – Europa dus Pronk, CEO van Beijing 1421 Business Consulting. heen. Hij reisde ook om de wereld, een eeuw eerder dan de bekende Portugese ontdekkingsreiziger ,,Allereerst kun je zelf bepalen wáár je hem in Ferdinand Magellaan dat deed. het water gooit. Daar kun je vooraf goed over nadenken, want elke locatie heeft zijn eigen ,,Het jaar 1421 kunnen we beschouwen als het jaar voordelen, nadelen en kenmerken. Verder kun je dat China de wereld veroverde”, vult de Hagenaar rekening houden met de stromingen in het water. aan. Dat is dus eerder dan bijvoorbeeld Columbus Daardoor kun je weten welke kant de fles op gaat. aankwam in de ‘Nieuwe Wereld’ (1492), dat de Uiteindelijk blijft er natuurlijk ook altijd een factor Portugees Vasco da Gama in India aankwam in het spel die moeilijk te bepalen valt.” (1498) en dat Magellaan de wereld omvoer. De fles kan ook betrekking hebben op het gegeven dat ‘doorbreken’ in China vaak erg moeilijk. Alleen als er iemand – tijdelijk – aan het roer staat die de juiste richting bepaalt, kun je het glas verlaten en de vele mogelijkheden in de zee gaan ontdekken. Zoals het onmetelijke China ook veel kansen biedt als je de juiste wegen bewandelt, als je niet steeds doodlopende routes kiest en je neus stoot. ,,Mijn standpunt is dan ook: als je faalt in China, is dat je eigen schuld”, zegt Pronk, die als ‘boegbeeld’ bewust niet voor de Amerikaanse ontdekkingsreiziger Christopher Columbus of de Nederlandse zeevaarder Michiel de Ruyter heeft gekozen, maar voor de in het westen relatief onbekende Zhong He, een admiraal tijdens de Ming-dynastie die vele moeilijkheden overwon in april 2014

,,In mijn ogen is het dan ook belangrijk dat we naar China kijken met een open blik, met begrip voor hoe de maatschappij hier in elkaar zit, ook op zakelijk vlak. En niet dat we, daar hebben westerlingen een handje van, als een soort moderne kolonisten naar China kijken en dan verwachten dat de mensen hier alles op onze wijze gaan beschouwen en ook zo zullen handelen. Want dat gebeurt dus niet.” Het is vragen om moeilijkheden, benadrukt Pronk. ,,Ik heb zoveel ondernemingen gezien die zijn gesneuveld omdat ze deze fout maakten. Die ook te snel resultaat wilden, en/of hier te weinig aanwezig waren. Wij staan hier met onze benen in de modder, en kunnen wél die westerse knop omzetten.” www.bj1421.com Marcel Vink - 15 -

Een warm hart van Marel, en Ruben Weleens een Big Mac bij een Chinese McDonald’s gegeten, of een pikante Zinger Burger bij Kentucky Fried Chicken? Grote kans dat het vlees geproduceerd is op Marel-apparatuur, wereldleider in geavanceerde apparatuur en systemen voor de voedselverwerkende industrie. En sinds dit seizoen een van de hoofdsponsors van de Nederlandse Vereniging Peking. Ruben Sander loopt al een tijdje mee in de Vooral de groeiende consumptie van vlees in China Nederlandse community van Peking. In 2009 heeft daarmee te maken. ,,Chinezen zijn bijvoorkwam hij als general manager naar China’s hoofdbeeld niet gewend om kipfilet te eten”, legt Sander stad om een nieuwe vestiging van Marel op te zetuit. ,,Alle kipproducten zijn erg populair, ze zijn er ten. Ook de ‘volksrepubliek’ biedt voor de multinain dit land gek op, maar vaak gaat het in China om tional veel kansen. Marel zit momenteel niet alleen zogeheten ‘bone in-producten’ zoals drumsticks en in Peking, maar ook in Qingdao. vleugels, en ook organen.” ,,Ik had er nog wel even werk aan”, vertelt de 44-jarige in Hengevelde geboren Nederlander. ,,De onderneming moest worden geregistreerd, er moesten ook mensen worden aangenomen. Eigenlijk moest de vestiging vanaf de grond worden opgebouwd, maar dat is uiteindelijk allemaal wel goedgekomen. Inmiddels draait alles op volle toeren.” De afgelopen jaren heeft Marel Stork Food Systems zijn activiteiten in het land fors uitgebreid. ,,De helft van onze werkzaamheden hebben met pluimvee te maken”, zegt Sander daarover. ,,Onze lijnen kunnen 13.500 kippen per uur verwerken. Dat gaat uiteraard allemaal gecertificeerd. McDonalds bijvoorbeeld, heeft zijn eigen controles en eisen waaraan je moet voldoen voor je aan ze kunt leveren.” Vanuit Beijing wordt naast gevogelte ook de verkoop en service gecoördineerd voor bijvoorbeeld de ‘roodvleesmarkt’. Vanuit kustplaats Qingdao wordt vooral de visindustrie ondersteund. Het team van het kantoor in Beijing is dit jaar stevig uitgebreid om de markt nog beter te kunnen bedienen. Lokale medewerkers worden regelmatig geschoold door productspecialisten, zodat ze altijd op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen.

- 16 -

De pluimveeproductie is daarom flink opgevoerd om te voldoen aan de stijgende vraag naar – heel belangrijk: vooral veilig - vlees. Momenteel wordt het opdelen en fileren nog vooral handmatig gedaan, maar in de toekomst moet ook dit proces volautomatisch gebeuren. De reden dat Ruben Sander namens Marel het hoofdsponsorschap voor de NVP heeft geregeld, heeft overigens niet heel veel met de werkzaamheden te maken. Het is vooral, zo zegt de Gelderlander, de binding met de Nederlandse gemeenschap in Beijing en de bijeenkomsten die worden georganiseerd. Die moeten vooral doorgaan, en daar wil hij namens Marel graag zijn steentje aan bijdragen. ,,Net als veel andere Nederlanders draag ook ik de community hier een warm hart toe. Het jaarlijkse cabaret, het aankomende Koningsfeest, Sinterklaas voor de kinderen, schaatsen op het Houhai-meer – met natuurlijk de Hollandse erwtensoep en de glühwein. Leuk, gezellig, en goed dat het allemaal georganiseerd wordt. We sponsoren al het jaarlijkse klaverjastoernooi, maar nu leek het me een goed moment wat meer voor de NVP te doen.” Marcel Vink

april 2014

Op een mooie Koningsdag

Marel is een wereldwijd toonaangevende leverancier van geavanceerde apparatuur, systemen en diensten voor de pluimvee-, vis-, vleesverwerking en verderverwerking. Ons aanbod omvat producten voor het gehele productieproces, vanaf de ontvangst van grondstoffen tot en met het verpakken en etiketteren van het uiteindelijke product. Marel is het enige bedrijf dat volledig geïntegreerde systemen biedt in alle vier de industrieën. Daarnaast biedt Marel een breed aanbod gestandaardiseerde afzonderlijke producten. De moderne apparatuur en systemen van Marel helpen voedselverwerkers van iedere grootte, in alle markten, om zo productief mogelijk te werken. En onze producten verbeteren direct de algemene kwaliteit en waarde van voedsel.

marel.com

HRM016_CHINA_DE_LEEUW_AD_KONINGSDAG_A4_14_NL.indd 1

april 2014

18-03-2014 15:11:14

- 17 -

Qingming Jie (voorouderfestival)

In de Chinese cultuur is het vereren van voorouders een belangrijke traditie. Overleden dierbaren worden in China drie keer per jaar voorzien van voedsel en een financiële bijdrage, om zich mee te redden in het hiernamaals. De enige dag in het jaar waarop daarbij het graf wordt bezocht, is Qīngmíng Jié. Deze dag valt op de honderdvijfde dag na de winterzonnewende, wat omstreeks Pasen is. Dit jaar viel Qingming Jie op 5 April, en op die geld onder een oude baksteen bovenop de heuvel, dag togen mijn vriend Zhang Yang en ik naar de zodat duidelijk was dat het graf dit jaar bezocht begraafplaats van Shahe, om zijn vader de jaarwas. lijkse eer te bewijzen. Zhang Yang op de fiets Hij maakte een kleine kuil in de grond, en legde en ik achterop, met een grote schop als bagage. daarin een tweede stapel nepgeld. Dit verbrandde Tijdens dat ene bezoek per jaar is het namelijk de hij vervolgens, zodat zijn vader in het hiernamaals voornaamste taak van de nabestaanden om het graf kan kopen wat hij nodig heeft. Voor de grafheuvel schoon te maken. In het Engels wordt Qingming stak hij twee bosjes plastic bloemen in de grond, Jie dan ook vertaald als Tomb Sweeping Day. en zette daarbij fruit neer, een flesje van de sterke

Shahe is een vrij afgelegen buitenwijk van Beijing, en de overheid heeft besloten dat deze wijk moet worden gemoderniseerd. Daarom is het gebied onlangs opnieuw ingedeeld, waarbij de oude begraafplaats is verplaatst. Een nieuwe begraafplaats paste blijkbaar niet goed in het moderne bestemmingsplan; de graven liggen nu nogal weggemoffeld op een lange, smalle strook land langs een sloot. In overbevolkte steden als Beijing is crematie al jaren verplicht, maar dat weerhoudt de mensen er niet van om de as vervolgens alsnog te begraven. Halverwege de lange strook lag de grafheuvel van Zhang Guojun, net zoals alle andere heuvels overwoekerd met takken, stof en ander vuil dat er in een jaar tijd overheen gewaaid was. Zhang Yang verwijderde al dit vuil met de schop, en bedekte de heuvel vervolgens met een laag verse aarde. Toen dat klaar was legde hij een stapeltje papieren nep-

- 18 -

drank die zijn vader graag dronk, koeken en wat vlees. Het spreekt voor zich dat de begraafplaatsen in de avonden rondom Qingming Jie worden afgestruind door zwervers en arme mensen, die al dit dure voedsel komen opeten. Dat is niet erg; het wordt gezien als hulp omdat de overledenen zelf immers niet fysiek in staat zijn om dat te doen. Een stukje verder op de begraafplaats was een oud koppel ook druk bezig en vlogen de takken en het stof in de rondte. Wij waren klaar, en het is voor Chinezen niet gebruikelijk om nog even bij het graf te blijven om herinneringen op te halen of om te rouwen. Zodra de jaarlijkse plicht goed was vervuld vertrokken we acuut. Zhang Guojun kon er immers weer een jaar tegenaan, daar in het hiernamaals. Judith van de Bovenkamp

april 2014

advertentie

WELCOME ASIA WelcomeTO toMAINFREIGHT Mainframe Asia Around town, or around the world, with over 200 branches and an extensive agent network we deliver wherever your goods need to go We balance speed and cost by using road, rail, sea & air transport to meet your delivery requirements From one small parcel right through to full shipping containers we can meet all your general freight needs and more. Our specialist teams meet your requirements for hazardous goods, perishables, fragile items, liquids, fashion, or government services The Mainfreight Difference is our people, our culture, and how we can improve YOUR business. Our approach is fresh and our solutions are unique. You can measure the difference in our performance and in your results. Mainfreight - where customer service is an attitude, not a department.

Mainfreight Europe. Incorporating the Wim Bosman Group, for almost 50 years we offer a full range of logistic services, from European groupage, distribution and logistic services to global air and ocean freight services. We operate our company offices and warehouses in the Netherlands, Belgium, France, Germany, Romania, Poland, Ukraine, Finland and Russia.

For more information: www.mainfreight.com

 

april 2014

- 19 -

Chinees leren...via je mobieltje?

Chinees leren. Misschien wel een van de grootste uitdagingen. Als ik denk aan het leren van een taal, denk ik aan woordjes stampen en zakt de moed me al in de schoenen. Daar heb ik dus echt geen zin in. Gelukkig leven we in 2014 en is bijna iedereen denken. Maar er is geen ontkomen aan, overal om in het bezit van een smartphone. Een nieuwe taal je heen zie je karakters en, of je het nou wil of niet, leren wordt hierdoor veel leuker. En je kunt overal ze maken een groot deel uit van de Chines taal. aan de slag. In de metro, terwijl je in de rij van de Dus, accepteer het maar gewoon en ga ervoor. supermarkt staat te wachten of tijdens een saaie StickyStudy helpt je bij het leren van de Chinese vergadering... karakters. Vooral handig als je een HSK-examen wilt gaan doen. Om je op weg te helpen, hebben we hier een hele kleine selectie voor je Memrise: Gratis en voor niets. Daar van de vele apps die je bij het leren houden wij Nederlanders van.. Je kunt van Chinees kunnen helpen een bestaande cursus volgen, bijvoorbeeld de eerste 500 Chinese karakPleco: Een gratis woordenboek. ters, maar je kunt ook zelf een cursus Onmisbaar als je in China bent. Ook maken. Handig als je voor je Chinese als je niet de intentie hebt om Chinees leraar je woordjes opgeeft. Andere te studeren, maar in de supermarkt handigheidjes: je wordt nogal eens herwilt weten waar de suiker staat. innerd dat je weer aan de bak moet. Je kunt je koppelen aan andere studenten, KT-Dict: Vergelijkbaar met Pleco. zodat je elkaar kunt stimuleren. Ook Een enorme schat aan woorden, uitvan de ezelsbruggetjes die andere studrukkingen en namen (plus ook veel denten hebben bedacht kun je gebruik uitleg en achterrondinformatie) vanuit maken. het Engels, naar Chinese karakters en ook ‘pinyin’. Plus vice versa. Je kunt Worlddictonary: Richt je camera bovendien ook de karakters toevoegen op het karakter en via OCR geeft de aan je eigen set flitskaartjes om ze te app de betekenis. Je kan ook een foto memoriseren. Een goede app die zelmaken en daarmee het karakter selecden het karakter niet kent. Kost een teren voor herkenning. Hoewel de app klein bedrag, maar dat is het absoluut niet vlekkeloos werkt, is het een hanwaard. dig hulpmiddel bij je zoektocht naar betekenissen. SuperMemo: De App download je gratis, voor de programma’s moet je Een paar apps om je op weg te helpen. betalen. Helaas op dit moment alleen Maar uiteindelijk leer je het snelste nog een FastTrack for beginners. door het geleerde in praktijk te brenLuistervaardigheid, woordenschat, het gen en de fúwùyuán toch echt in het wordt allemaal getest. Maar niet de Chinees aan te spreken! App die je moet hebben als je je wilt focussen op karakters. Yvonne Horst Karakters, sommige mensen krijgen het spaansbenauwd als ze hier aan

- 20 -

april 2014

Central Perk Het cafe uit Friends in Beijing

Zelfs als je geen fan bent van de hit-serie uit de jaren ’90 Friends, zul je wel eens een aflevering hebben gezien en hebben gehoord over het café dat in de serie centraal staat. Central Perk is de plaats waar de zes vrienden uit Friends samenkomen en op een karakteristieke oranje bank koffie uit enorme mokken drinken terwijl ze hun leven bespreken. Beijinger Du Xin is een grote fan van Friends. Na het kijken van de serie kreeg hij het verlangen om zelf met zijn vrienden gezellig op zo’n oranje bank belangrijke levensvragen te bespreken. Toen bleek dat er in Beijing geen plaats was die kon tippen aan het café in de serie, besloot hij om dan zelf maar een Central Perk op te zetten. Verstopt op de zesde verdieping van een vrij ongezellig kantoorgebouw in Beijing heeft Du een vrijwel exacte kopie van Central Perk gecreëerd. Beijing Central Perk laat zien hoe belangrijk de serie voor Du moet zijn: het is bijna eng, zoveel details uit de serie heeft hij in zijn kopie verwerkt. Hij heeft de oranje bank speciaal na laten maken en deze staat prominent midden in het café, voor een mega-televisiescherm waarop non-stop afleverin-

gen van Friends worden afgespeeld. Het is onmogelijk om een plaatsje op de bank te bemachtigen; deze is continu bezet. Beijng Central Perk heeft dezelfde ingang als het café in Friends, hetzelfde raam met hetzelfde logo en dezelfde inrichting. Er worden uitsluitend snacks geserveerd die in de serie genoemd zijn, en deze zijn allemaal gelinkt aan één van de zes hoofdpersonages uit de serie. Veel jonge Chinezen vinden in Friends een goede methode om op een leuke manier Engels te leren. Op een tafel in het café liggen boeken waarin dialogen uit de serie letterlijk uitgeschreven staan, met daarbij de Chinese vertaling. Ook als je helemaal niets hebt met Friends is het de moeite waard om Central Perk in Beijing te bezoeken. De koffie en zoete snacks zijn er niet duur en van goede kwaliteit. Een kopie zo exact als deze is alleen in Beijing te vinden en alleen in China kan men op het idee komen om een dergelijk nietbestaand café zo nauwkeurig na te maken. Hier doet men immers niet al te moeilijk over intellectueel eigendom. Central Perk is dagelijks geopend. Adres: Room 616, Building A, Chaowai SOHO, Central Business Distrct, Beijing Chaoyang Judith van de Bovenkamp

april 2014

- 21 -

(advertorial)

Trip Chinees Nieuwjaar 2014 Changmai-Chiang rai-Pai

Na een aantal jaren in het bestuur van de Rode Leeuw (de Nederlandse school in Beijing) te hebben gezeten, vond ik het tijd voor een nieuwe uitdaging. Wij hebben als familie altijd al heel veel gereisd in China en in zuidoostelijk Azië en naderhand vroegen mensen mij altijd naar onze reisplannen. Zo ontstond de gedachte om eens bij ons reisbureau te informeren of ik daar niet parttime zou kunnen werken. De eigenaar van het bedrijf, een slimme leuke Chinese dame van 38 jaar, zei direct met veel enthousiasme: ‘Ja, graag!’ Zij had er zelf ook al aan gedacht, maar vermoedde dat ik het te druk had met onze drie meisjes en de school en geen tijd had… Nu werk ik al weer enige maanden twee dagen per week bij haar op kantoor in Dongzhimen met alleen maar Chinezen… We zijn druk bezig met het vernieuwen van de website, de brochure, op zoek naar een manier om meerdere expat-families met kinderen van dienst te zijn bij het plannen en boeken van een mooie trip, zoals bijvoorbeeld die wij met Chinees Nieuwjaar naar Noord-Thailand hebben gemaakt of al in eerdere vakanties naar Myanmar, Laos, Cambodja, Palawan, Bohol, Maleisie, Indonesie en Japan. Daarnaast hebben we ook binnen China eigenlijk altijd de april- en oktobervakanties gebruikt om China te ontdekken. Zo zijn we als hoogtepunten naar de provincie Xinjiang (Silk Road) en Tibet

- 22 -

geweest. Maar ook natuurlijk Guilin, Zhangjiajie, Harbin, Xi’an, Huangshan, de waterstadjes bij Shanghai, Yunnan, Sichuan: allemaal zeer de moeite waard. Vanaf november 2013 gaat er een rechtstreekse vlucht (van slechts 4,5 uur) van Beijing naar Chiangmai. We besloten dan ook om dit keer niet te gaan skieën in Wanglong tijdens Chinees Nieuwjaar (wat we drie jaar hadden gedaan), maar om de zon, de cultuur, het avontuur en de natuur van noordelijk Thailand op te zoeken. Na de vlucht kwamen we aan in Chiangmai waar we vier nachten in het Yaang Come Village hotel verbleven. Een erg leuk boutiquehotel met zwembad op een werkelijk perfecte locatie, op steenworp afstand van de Night Bazaar, in het hartje van het centrum van Chiang Mai. ‘s Avonds is de Night Bazaar op z’n leukst. Je kunt niet alleen voetbalschoenen en T-shirts kopen maar ook allerlei soorten van Thaise kunst. Ook zijn er over leuke kleine en vooral lekkere eettentjes. Vergeet ook niet de Saturday and Sunday walking

april 2014

streets met erg leuke stalletjes. Daarnaast zijn er in het centrum van Chiangmai prachtige tempels. Ook kun je de Wat Phrathat Doi Suthep bezoeken, een tempel iets buiten Chiangmai op een heuvel die een prachtig uitzicht biedt. De volgende dag - dit hadden we al maanden van te voren geboekt - gingen we naar de Patara Elephant Farm. Hier ben je voor een dag een echte mahout (elephant carer and owner) voor een dag. Zie ook: www.pataraelephantfarm.com. Dit was voor de kinderen wel het hoogtepunt van de vakantie. Ook zij hadden hun eigen olifant en leerden hoe je die het beste kunt benaderen, welke commando’s je moet gebruiken, hoe je ze moet wassen en borstelen, eten geven en controleren of ze gezond zijn door onder andere hun ‘poohpooh’ te ruiken! Ook rijd je zonder iets van een zadel direct achter de oren op de nek van de olifant… werkelijk een hele leuke dag! Daarnaast hebben we via www.chiangmaibicycletours.com met z’n allen door de Lanna Country Side gefietst. Zo zie je iets van het lokale leven van de Thaise mensen buiten de stad. Het ligt 20 minuten buiten Chiangmai: de eigenaar is Hans, een Nederlander. Ze hebben er ook een aantal bungalows, een zwembad en een restaurant. Het ligt weliswaar wat ver uit de stad, maar het is zeer kindvriendelijk.

april 2014

Via het Yaang Come Village hotel hadden we een bus geregeld naar Chiang Rai. Dit kostte ongeveer 600 rmb. Het is een goede weg en ongeveer 2,5 uur rijden naar Chiang Rai. Wij bleven twee nachten in het Nak Nakara Hotel op een perfecte locatie in het hart van het gebied. Het is echter niet een boutiquehotel, maar de kamers waren schoon en het was relatief erg goedkoop. Een andere optie zou zijn het Le Patta hotel, met zwembad. Dit zag er iets mooier uit allemaal, maar is dan ook wat duurder. Ook de marktjes in Chiang Rai zijn ‘s avonds druk en gezellig. In de oude stad is een erg kitscherige, maar leuke ‘clock tower’, absoluut de moeite waard om heen te gaan, vooral in de avond als het verlicht is. Het is ontworpen door dezelfde architect die verantwoordelijk is voor de bijzondere en beroemde Witte Tempel, de Wat Rong Khun. Voor kinderen is ook het Hill Tribe-museum de moeite waard om te bezoeken. Het hoogtepunt van Chiang Rai, De Witte Tempel, hebben wij bezocht per fiets en dat is erg leuk. Je fietst heen en gaat met een busje weer terug (je kunt ook eventueel weer terugfietsen). De fietstocht van een halve dag naar de tempel vonden wij veel mooier en leuker dan die in Chiang Mai. Zie ook www.chiangraibicycletour.com. De volgende dag zijn we met een busje – dat het Nak Nakara hotel voor ons had geregeld - van Chiang Mai naar Pai in de bergen gereden. Kosten ongeveer 800 Rmb, en wel vijf uur rijden met

- 23 -

aan het einde een behoorlijk bochtige weg… (762 bochten…), maar meer dan de moeite waard! Daar hebben we drie nachten in het fantastische Pai Island Resort gezeten; je waant je op safari in Afrika! Het goede nieuws is ook dat de kinderen niet eens een zwembad misten in Pai, zo leuk vonden ze het. Er is overigens wel een erg leuk openbaar zwembad, Fluid Swimming pool, met een zeer relaxt sfeertje, leuke muziek en koud bier. In Pai hangt echt een Lonely Planet-sfeertje: je vindt er veel leuke barretjes, restaurantjes, marktjes en veel backpackers. Met een tourtje rond Pai kun je wat zogenaamde highlights van Pai ontdekken: een tempel, waterval, een brug, koffieshop, een soort ieniemini grand canyon, een treehouse en een ‘Chinees stadje’. Het leukste vonden wij hiervan nog de hot spring, niet luxe en fancy, maar wel met een erg leuk sfeertje. Niet commercieel ook, en lekker warm water! En in het regenseizoen zou je nog kunnen raften en tuben op de Pai River. Ook ‘s avonds was Pai erg gezellig, in de hoofdstraat vind je elke avond een enorm leuke markt, met wat toeristen, de hippies, moslims en Thai rasta’s, allemaal door elkaar etend en drinkend… In Pai hebben we bij Savoei, a taste of Pai restaurant & cookery School een kookcursus gedaan. We leerden allemaal een curry te maken, springrolls, tom ga kai-soep en natuurlijk het heerlijke mango sticky ricetoetje. Erg leuk om te doen en heerlijk natuurlijk!

- 24 -

Via het hotel zijn we met het busje terug naar Chiang Mai Airport gereden, dat is drie uur rijden, en kost ongeveer 700 rmb. Onderweg zijn we nog langs het Tiger Kingdom gegaan. Hier kun je kleine en grote tijgers aaien, ze zijn absoluut niet gedrogeerd maar al van kleins af aan onder de mensen. Je ziet dat er goed voor ze wordt gezorgd. Wij hebben alleen de hele kleine tijgertjes van dichtbij gezien en gevoeld, erg lief. Kortom, een hele afwisselende en leuke vakantie met een paar onvergetelijk ervaringen. Wil je ook eens zo’n trip maken of wil je sowieso wat hulp bij het boeken van een reis? Bel ons! MERCURIUS WORLD TRAVEL SERVICES telephone: (+86 10) 8454 9432 fax: (+86 10) 8454 9506 email: [email protected] address: Room B I 7th Fl. I Office Building I Oriental Kenzo Plaza No.48 I Dong Zhi Men Wai Da Jie I Beijing 100027 I P.R.CHINA 北京市东城区东直门外大街48号东方银座写字 楼7层B室（100027） 24-hr Helpline: (+86 10) 5772 5688 Taking Nothing But Pictures, Leave Nothing But Footprints Marchien Vuijk

april 2014

Autohuur tarieven vanaf € 24,*- per dag all-in Car rental made personal

*28+ DAGEN TARIEF CATEGORIE A, EXCL. SCHIPHOLFEE

‡ Laagste eigen risico ‡ Geen extra verzekeringen bij aankomst ‡ No nonsense voorwaarden

www.bblcarrental.com

24/7

Schipho l s e r v i ..direct w ce eg rijden!

april 2014

Car rental made personal - 25 -

De Lange Man De lente voelde zich opgejaagd en perste de bloesem in rap tempo door de knoppen; de zomer stond driftig aan de deur te rammelen. Mooi was het wel, vond De Lange Man, al die snoepkleurige versieringen aan voorheen dorre takken. Hij kuierde met de handen op de rug door het park, met wat vochtige oksels omdat de jas, bij nader inzien, volledig overbodig was. Er werd door vogels getierelierd in het prille groen van de populieren, oude nesten kregen nieuwe bewoners, het slapend gras werd wakker en floot zijn deuntje mee in de symfonie van het nieuwe begin. Kortom: De Lange Man waardeerde de planeet eens te meer, en kon gemakkelijk de spinrag van de grijze winter uit zijn bovenkamer vegen. Hij begon te neuriën. Op zich, zo stelde hij vast, een activiteit die hij zelden ondernam. Hij moest ook, inmiddels gealarmeerd, bekennen dat het de openingsmuziek van Prison Break was. Er was gelukkig een bankje onder bomen waarop hij kon zitten. Hij probeerde het deuntje opnieuw. Er was geen twijfel mogelijk: hij zag op zijn inwendig netvlies de camera over de gevangenis zweven, met de grote toren vooraan. Terwijl hij nogmaals neuriede, kwam een dame naast hem op het bankje zitten. Neurotisch neuriën, en vanuit de ooghoeken de wereld observeren: De Lange Man wist niet dat hij het in zich had. Terwijl ze haar benen elegant over elkaar sloeg, nauwelijks haar zwarte rok beroerend, trok zij een zeer dunne sigaret uit een zilveren houder, veegde en passant een grijze lok van haar voorhoofd, en toverde, als kwam het uit heur haar, een aansteker tevoorschijn. Het was een Bic, en De Lange Man voelde een steek van jaloezie. ,,Neemt u mij niet kwalijk”, zei De Elegante Dame, voorzichtig trekkend aan haar sigaret, kleine wolkjes toevoegend aan het blauwe firmament. ,,Maar hoorde ik zojuist Prison Break?” De Lange Man knikte kort en beschaamd. De Keurige Dame schoof enkele decimeters dichterbij, haar rok schurend over het hout van de bank. Haar ogen priemden zich in die van De Lange Man. ,,Mijn man en ik, we kregen er geen genoeg van!” fluisterde ze, en blikte

- 26 -

om zich heen. ,,Heeft u ze allemaal gezien?” ,,Ja…”schoorvoette De Lange Man. ,,En om u de waarheid te zeggen, dat laatste seizoen was eigenlijk niet zo…” De Keurige Dame hief haar hand, en De Lange Man bewonderde de paars geschilderde nagels vlak voor zijn neus en slikte zijn woorden in. ,,Die moeten wij nog kijken.”, zei De Keurige Dame. Er viel een kleine stilte, opgevuld door ruisende bladeren. ,,Revenge?” zei De Keurige Dame, terugleunend op de bank. ,,Seizoen 1 gezien”, bekende De Lange Man. De Keurige Dame zuchtte en wierp het restant van haar sigaret in het grint. ,,Nog een lange weg te gaan dus.” Ondanks de plezierige ruis van bladeren, was deze stilte ongemakkelijk. De Lange Man was zich weer bewust van zijn klamme oksels. ,,Weet u,”, zei De Keurige Dame, ,,ik kijk graag series. Gewoon achter elkaar. Ik erger me aan die korte segmenten aan het begin van elke aflevering ‘last time on…’ Dan roep ik: dat weet ik al! Ik kijk dit in bed, moet u weten…”, ze herschikte haar benen, en De Lange man moest slikken toen het zonlicht even vonkte in haar panties, ,,en mijn man begint er altijd doorheen te snurken. Hij houdt er niet van. Terwijl ik…”, ze viste een nieuwe sigaret uit haar pakje, stak hem aan, inhaleerde, blies uit, ,,terwijl ik het zie als een doos bonbons. Belgische Bonbons. Ik kan niet stoppen. Ik wil meer. En meer.” De Lange Man herkende dit gevoel, maar wist ook dat zwijgen nu de wijselijkste actie was. Zijn lippen waren droog, haar lippen roodgestift, contrasterend met haar alabaster huid. Hij keek naar zijn voeten, het stof op zijn schoenen, naar een kreukel in zijn broek. ,,Misschien…” zei De Keurige Dame, terwijl zij de sigaret doofde met haar naaldhak, ,,kunnen wij eens samen een serie kijken?” Ze kruiste haar benen opnieuw, het ritselde en knetterde. ,,Ik ben meer een filmmens”, verlegende De Lange Man, en hij voelde het bloed naar zijn gebogen hoofd stromen, terwijl de naaldhakken genadeloos het grint mishandelden.

De Lange Man april 2014

Reizen naar Dalian

Vanaf Beijing reis je in zo’n 6 uur met de trein naar Dalian (Liaoning), een prima bestemming voor een (lang) weekend weg. In 2012 bezocht ik Dalian: het strand, de stad en een aantal restaurants waar ik heerlijke zeevruchten had. Ik verbleef in het Dalian Mountain Youth Hostel dat in de buurt van de universiteit ligt. Een goede plek als je van wat leven in de brouwerij houdt. Op loopafstand vind je een aantal cafés en veel restaurants waar je prima kunt eten.

De stranden die ze in Dalian hebben zijn op geen enkele manier te vergelijken met de tropische en witte stranden die je in, bijvoorbeeld, Thailand kunt vinden. De stranden in Dalian bestaan voornamelijk uit stenen. Allesbehalve comfortabel wanneer je op je badlaken gaat liggen. Ook niet prettig om op te lopen, zeker niet op blote voeten. Toch zijn de stranden leuk om naar toe te gaan. Niet alleen om de zeelucht op te snuiven, maar ook om je ogen eens goed de kost te geven. Er is namelijk van alles te zien.

De stranden zijn populair onder stellen die hun trouwfoto’s laten maken; koppeltjes zie je dan ook in overvloed. Verder zag ik er onder andere mannen met zwembandjes en veel proppers die op zoek april 2014

zijn naar gasten om hun discotheken in de avond mee te kunnen vullen. Bangchuidao is één van de stranden die Dalian rijk is. Naar het schijnt is dit het mooiste strand van de stad. Persoonlijk vond ik het wat tegenvallen; het was niet bijzonder mooi en ligt behoorlijk ver van de stad. De bus bracht me niet helemaal tot aan het strand waardoor ik nog een flink stuk moest lopen. Aangekomen bij de strandopgang bleek ik entree te moeten betalen. Het eten in Dalian vond ik fantastisch. Elk restaurant biedt een ruime keus aan zeevruchten en vis. En bijna alles gaat op de barbecue. Tijdens een busrit naar een baai kwam ik een lokale markt tegen. Ik besloot uit te stappen, slenterde over de markt terwijl ik me tegoed deed aan Chinese pizza, verse vis en kersen. Heerlijk! Een aanrader is ook een straat met tal van restaurants waar men alles barbecuet. Het is niet ver van het YouHao-plein. Ik stuitte bij toeval op deze straat en at er die avond. Wat een heerlijkheid! De sfeer was ontspannen, alle restaurants zaten afgeladen vol met locals en het eten was hartstikke lekker. Ja, Dalian is een leuke bestemming voor een weekendje weg! Yvonne Horst - 27 -

Bericht uit Zaiwaland - deel 9 Rechtgezet

Wij wonen en werken in het Prop Roots Children’s Activity Center dat wij op eigen houtje hebben laten bouwen in een dorpje van de Jǐngpō-minderheid in het Chinees-Birmese grensgebied. De Jingpo-kinderen zijn integer en sociaal en spreken meerdere talen. Ze zijn verrekte handig en zitten vol artistiek talent en kennis over de hen omringende natuur. Maar de gevaren van ledigheid en drugs liggen overal op de loer en het onderwijs is benedenmaats. Wij verhogen hun zelfvertrouwen en gevoel voor individualiteit en verlenen ze een platform voor hun creativiteit. Aanleiding voor onze vestiging hier was mijn hechte band met de Jingpo door de jaren heen waarin ik onderzoek deed naar hun Zǎiwà-taal, en dat we wisten dat we iets aan de sociale problemen zouden kunnen doen, met name voor de kinderen. Ikzelf ben al 25 jaar ‘Chinees’, sinoloog en ’s werelds Zaiwa-specialist, maar verder vooral kunstenaar gebleven. Zonder mijn vrouw Lǐ Yáng was er geen Prop Roots. Zij was jarenlang juriste en Communications-expert voor internationale grote NGO’s. PROP ROOTS is een kristallisatie van ons beider achtergronden, en het bewijs dat zélfs in China grassroots en non-profit mogelijk zijn! Oplettende lezers zal het opgevallen zijn dat de cursieve intro bij deze rubriek iedere keer weer iets anders is. Aan deze wispelturigheid is te merken dat niet de redactie maar ikzelf de schrijver ervan ben. Déze versie bevalt mij het meest, omdat ik mijn vrouw Li Yang nu wat overtuigender de waardering heb verleend die zij verdient. Li Yang Dat ik, opgegroeid in Dordrecht/Papendrecht (of all places!), zo compleet versinificeerd en ver-Zaiwaat mijn jaren slijt hier in den bamboe is nog tot daaraan toe. De ware China-kenners onder u zullen beseffen onder wat voor druk Li Yang moet staan, omdat zij als Chinese vrouw, tegen alle vooroordelen in, de dingen doet die zij ZELF belangrijk vindt! Het is juist die onontwarbare COCKTAIL van onredelijkheden, die op ieder onverwacht moment afgevuurd kan worden door iedere deelgenoot van het Chinese collectief bewustzijn, dat

regisseuse Meng Qian (voor CCTV) en haar eerste cameraman Sang Qi - 28 -

gezond egoïsme tot ideaal verheven heeft, ook nog eens half-onbewust vermengd met allerlei seksistische elementen! Want als je als Chinese VROUW capabeler blijkt te zijn dan de meeste mannen, reken maar dat het je extra moeilijk wordt gemaakt. En dan nog dat Li Yang Goede Baan en Grote Stad vaarwel gezegd heeft, ervoor kiest GEEN kind te nemen (geen tijd voor), en zich nota bene inzet voor ver van het stedelijke bed wonende BOEREN, die ook nog allerlei enge drugs gebruiken...! Zo rechtstreeks wordt het natuurlijk nooit verwoord, maar zo wordt het wel bedoeld. In plaats hiervan roept men vertwijfeld “Wat haal je je toch allemaal in je hoofd; wat doe je je OUDERS toch aan!” Altijd wordt maar als vanzelfsprekend aangenomen dat Li Yang hier bij de Jingpo woont omdat ze nu eenmaal haar man moet volgen. Haar opofferingsgezindheid wordt zelfs geprezen. Nou, bedankt...! Het Chinese spreekwoord luidt “Trouw je met een haan wees dan een kip, trouw je met een reu wees dan een teef” (Jià jī suí jī, jià gǒu suí gǒu). Ik kwam weliswaar al veel eerder dan zij in de Jingpo-dorpen, maar zij is hier wel degelijk uit eigen beweging. Prop Roots is zelfs buitenproportioneel háár product, door haar buitengewone professionele ervaring en baanbrekende tact en inzet. Dat wilde ik maar even rechtgezet hebben. Diverse Onze Engelse lessen aan de lagere school van ons dorp zijn eindelijk weer hervat, nu de officiële toestemming eindelijk verlengd is. Lastig toch, die

april 2014

v.l.n.r Jingpo, Lisu, in Jingpo plain style)

Han

(Li

Yang,

bureaucratie. Op 1 juni (Kinderdag) komt de eerste voorstelling van ons nieuwe poppenkast-project; nog hard oefenen! Ook bereiden we ons voor op diverse kampen. Groepen van tientallen kinderen uit de grote steden komen in mei, augustus en september om vrienden te maken en interessante dingen te doen met de kinderen hier. Documentaires... Belangrijkste gebeurtenis van de afgelopen maanden was het wederom gefilmd worden, dit keer gedurende bijna een maand, voor de zoveelste documentaire over ons. Enerzijds is het mooi dat men zich uit eigen beweging aandient om ons (uiteraard gratis) te filmen, vanwege de publiciteit die ons dit levert. Anderzijds kost het wel steeds veel tijd en energie. Bovendien denken de filmers vaak anders over de zaken dan wijzelf, of hebben zij zo hun eigen agenda’s, of restricties waarmee zij rekening dienen te houden. Tot nu toe hebben wij redelijk geboft. (Filmers van mindere kwaliteit zijn vanzelf afgedropen.) Deze documentaire is eigenlijk een vierdelige serie. Twee delen betreffen de lotgevallen van enkele van onze pupillen, twee andere delen gaan puur over ons en Prop Roots. Het zal binnen een paar maanden op het internet te zien zijn. De link zal ik delen via de sociale media. Vrouwenhandel in je eigen dorp Het verhaal over het arme slachtoffer van vrouwenhandel in ons eigen dorp uit het vorige Bericht heb ik verder uitgewerkt en staat nu op het crowdblog China2025.nl. Morgen gaat Li Yang weer mee naar april 2014

het lokale politiebureau, ditmaal voor de ultieme aanklacht. Onlangs beseften we pas voor het eerst hoe vaak er sprake moet zijn geweest van vrouwenhandel (in diverse gradaties), gedurende de tientallen jaren dat zovele Jingpo-vrouwen hun gezin achterlieten, uit wanhoop door de uitzichtloze drugsverslaving van hun mannen (of omdat die aan aids of overdosis waren overleden) om dan in de duizenden kilometers verderop gelegen provincies Henan en Shandong te hertrouwen, de kinderen aan de hoede van familie overlatend. Henan en Shandong zijn typische macho-provincies, waar een groot tekort aan vrouwen heerst omdat dochters ongewenst zijn. Vrijwel elke Jingpo-familie heeft met dit verschijnsel te maken! Vergeef me als ik een beetje vaak het spreekwoordelijke beestje bij haar naampje noem. Het zijn namelijk overwegend fantastische mensen hier, en dat meen ik. (En lang niet iedereen is hier aan de drugs ;-) Ooit gaan Li Yang en ik een keer op excursie en krijgt u een “Bericht uit Shandong” te lezen. Het schijnt dat daar dorpen zijn waar zoveel Jingpo wonen dat er Manau-festivals worden gehouden! Over de Manau (Mùnǎo) gesproken, dit jaar hadden we maar één dag de tijd om mee te dansen, omdat dat voor de filmploeg lang genoeg was. Zie de foto’s. Anton Lustig blog: PlanetZaiwa.ghost.io - 29 -

Dokter Pieters blik op Beijing: Vliegangst

Dennis Bergkamp heeft ooit bij voorbaat een WK voetbal afgezegd. Niet zoals Johan Cruijff in de jaren zeventig, de hele natie achterlatend in onwetendheid over waarom hij in 1978 niet naar Argentinië meeging (we werden geen wereldkampioen). Nee, de reden voor Bergkamp in 2002 om niet naar Japan en ZuidKorea te willen – Oranje plaatste zich uiteindelijk niet – was duidelijk: vliegangst. Vliegangst, erg vervelend als je het hebt. Vooral Natuurlijk moeten we over onze angsten praten. als je expat bent in Peking. Want vliegen moet je Daarin heeft onze psycholoog gelijk. En doe dat wel. We willen toch allemaal af en toe onze ouders vooral ook met je kinderen. Of met je partner die in Nederland opzoeken. En in de vakanties gaan voor zaken moet vliegen en dat vliegen bij nader we skiën in Japan, naar een tempel in Cambodja, of inzien toch eigenlijk niet zo leuk vindt. Of met je hangen we in een beachresort in Thailand. vrouw, die hier zit omdat jij hier zit voor zaken en eigenlijk liever in Nederland was gebleven. De zakenmensen onder ons vliegen zich al helemaal een stuk in de rondte. En als er dan net zo’n En ga dan gewoon weer vliegen. Een keus heb vlucht gecrasht is, op weg naar Peking, met misje als expat per slot van rekening niet. Dan zul je schien ook nog via via wat bekenden aan boord, merken dat de beste remedie tegen angsten voor dan komt het allemaal wel heel dichtbij. Ik vraag bepaalde dingen nog altijd ‘exposure’ is. Een les me af wie van jullie de laatste maand met een uit de klassieke psychologie: als je angst hebt voor volledig gerust hart in het vliegtuig is gestapt na spinnen, moet je spinnen gaan aaien, en als je angst de recente gebeurtenissen. Zelfs de meest gerouhebt voor vliegen moet je dus gaan vliegen. Dan tineerde luchtreiziger zal toch even achter z’n oor gaat het het snelste over. gekrabd hebben voordat hij ging boarden. En als het je echt niet lukt om zonder hartkloppinHet is per slot van rekening niet niets wat er is gen of koud zweet in het vliegtuig te stappen en je gebeurd. Ik ga hier niet op de details in, maar laat staat al doodsangsten uit bij de geringste turbulenik vertellen dat ik op z’n minst, via via mensen ken tie, dan schrijf ik of een van m’n collega’s graag die op die vlucht zaten. En dat geldt zeker voor (kortdurend) wat valium of iets dergelijks voor. meer expats hier in Peking. En hoe gaan we daar Dat maakt het vliegen weer een stuk gemakkelijdan mee om? Want vliegen is voor ons dagelijkse ker. Kan ook helemaal geen kwaad als je het alleen realiteit. We kunnen niet even zeggen dat we maar voor vliegen gebruikt. eens een paar jaar niet zullen vliegen. Ikzelf stuur binnenkort m’n twee kinderen als unaccompanied Had Dennis Bergkamp dat maar gedaan in 2002, minors met KLM mee naar Nederland omdat m’n dan waren we misschien eindelijk eens een keer vakantie wat korter is dan die van hen. Op het wereldkampioen geworden... gevaar af dat ze crashen zonder mij. Pieter Kersemakers Laatst hield het hoofd van onze afdeling psychologie Stephen Claude Hyatt een presentatie. Hoe kunnen we onze patiënten bijstaan in hun vliegangst? En hoe kunnen we mensen die met die betreffende vlucht te maken hebben gehad hulp bieden? En daar bovenop: hoe gaan we om met onze eigen vliegangst? Ik kan jullie hier een mooie samenvatting geven van dat praatje. Praat erover met je kinderen, krop het niet op en ga zo maar door. Maar kunnen we echt iets met deze angsten, die irrationeel zijn maar toch ook weer niet zo irrationeel? - 30 -

april 2014

Achterob ‘Als het je tijd is…’, ‘Ze hebben niet geleden en zijn op een betere plek’ en ‘Ze zijn in de handen van God’ waren een paar van de regelmatig terugkerende opmerkingen die ik hoorde toen de Malaysian Airlines-vlucht van de radar was verdwenen, de namen van passagiers werden vrijgegeven, de familieleden zich verzamelden in het Lido-hotel, en de politie zich daar nadrukkelijk manifesteerde. We zaten aan de overkant in de bar. De vaste klanten hadden hun mening en verhalen en verklaringen. We zagen de huilende Chinezen, hun woede, wanhoop en verdriet. We hoorden van twee studenten van de Franse school, en van de ex-vrouw van een collega, wiens nieuwe vriend op die vlucht zat. En hoewel we die mensen niet persoonlijk kenden, kwam een ramp opeens zeer dichtbij. De politie had positie ingenomen aan de overkant en kwam in onze bar koffie drinken, ze hoefden niet te betalen. Een man van Boeing kwam zijn verhaal doen. Iemand van Malaysian Airlines bestelde een pizza en twee Guinness. Het leven ging, ondanks alles, door. Als er rond de stamtafel niet werd geciteerd uit het laatste nieuws, of werd doorgeborduurd op ‘conspiracy theories’ op het internet, waren we gewoon even stil, ieder met zijn eigen gedachten. Het zal je maar overkomen. Wat zou ik doen, als het vliegtuig aan een onverwachte duikvlucht begint? Grijp ik lief en vertel ik hem hoeveel ik van hem hou? Schreeuw ik de longen uit mijn lijf? Sluit ik mijn ogen en begin ik het Onze Vader en een Weesgegroet? ‘In de handen van God’, ‘Een betere plek’ en ‘Als het je tijd is..’ waren de wandtegelspreuken uit mijn jeugd. Ik was een misdienaar, acoliet, koorzanger, lid van de Liturgische Commissie, en lid van de Parochievergadering. Ik was, kortom, een keurige jongen die opgroeide in de katholieke enclave boven de rivieren: Haarlem. Ik ging niet enkel braaf gehoorzamend naar de hoogmis: ik vond er taal en verhalen, rust en prachtige muziek. De pastor liet mij gebeden schrijven. Ik deed de kindernevendienst. De kerk was wat het moest zijn: een uur van bezinning. Voor mijn 21e verjaardag kreeg ik van mijn ouders een prachtige Bijbel. Als klein jongetje wilde ik Paus worden (dat kan ook de jurk

april 2014

geweest zijn, de therapeut en ik zijn er nog niet uit). Toen ik begon te lezen en dan bedoel ik echt lezen: de filosofen, de criticasters, de schrijvers die twijfel verwoven in hun verhalen, begon het te knagen. Uiteindelijk kwam de Verlichting dankzij Richard Dawkins en Christopher Hitchens, die schreven wat ik dacht. Dat was niet gemakkelijk, en met alle respect, vergelijkbaar met het moment waarop mijn moeder mij vertelde dat Sinterklaas niet bestond. Een fundament werd opgeblazen, de comfortabele waarheden waren weg, het leven was naakt, ruw en onverbiddelijk (dit gaat natuurlijk niet over Sinterklaas, hoewel ik volgens mijn ouders verschrikkelijk heb gehuild en het een en ander heb kapotgesmeten). “Dus jij zegt dat God niet bestaat?” vroeg een gelovige vriend tijdens deze stamtafeldiscussie. “Correct.”, zei ik, “Hij en het hiernamaals zijn een menselijke uitvinding om de onvermijdelijke dood te accepteren. Doen we al sinds we geëvolueerd zijn tot denkende wezens met zelfbesef.” “Dus er is ook geen Hel” zei hij. “Ik denk het niet”, zei ik. Ik had hem geschokt , zag ik, met mijn stelligheid over de afwezigheid van een opperwezen. Het ergste wat dan kan gebeuren is de arm over je schouder en het gefluister in je oor: “Ik hoop dat je Jezus in je hart kan toelaten. Hij is je niet vergeten!” Niet in dit geval. Hij slaakte een zucht van verlichting. “Ik ga dus niet naar de hel.” “Nope”, zei ik, “je gaat naar het grote niets.” Daar kon hij mee leven. Nee, de dood is niet iets waar je grappen over maakt. Maar humor is een overlevingsmechanisme. Christopher Hitchens, vlak voor hij overleed aan slokdarmkanker, werd gevraagd of hij geloofde in God en een hiernamaals. “Nee”, zei hij, “maar ik laat me graag verrassen.” Humor op de drempel. De zeer zwaar bestofte scooter, al twee maanden vastgeklonken aan het hek van de bushalte, is volgens sommigen rond de tafel een object dat moeiteloos gestolen kan worden. “Gewoon doen”, zei iemand. “Is waarschijnlijk van een passagier van Malaysian Airlines.” Misschien was ik die iemand wel. Humor. We moeten overleven.

Achterob

- 31 -