bouwlexicon.book Page 3 Tuesday, December 9, 2014 11:24 AM
A AAA / AA / A / B / C LOCATIE • Zowel voor winkels en in mindere mate voor kantoren wordt over A, B en C locaties gesproken. Voor retail- en FMCG-ondernemers (Fast Moving Consumer Goods) zijn de locaties van immens belang. – AAA locatie: Gebieden of winkelstraten met de hoogste bezoekersaantallen, uitgedrukt in een drukte-index lopend van 100 tot 75. Kenmerken zijn een voetgangersdomein, landelijk bekende publiekstrekkers en hoge koop- en huurprijzen. Modezaken, schoenen- en lederwarenzaken en warenhuizen bezetten hier meer dan 75% van de winkelvloeroppervlakte. Een AAA locatie is gelegen in het hoofdwinkelgebied van een stad. M.a.w., de bekende winkelstraten van grote steden met de bekende winkelformules. Het ‘fun shopping gehalte’ is op AAA locaties groot. Op deze plaats komen de meeste passanten voorbij en is de huur van de panden het hoogst. De beste locaties liggen in de buurt van grootwarenhuisketens, die veel klanten trekken. Verhuist zo’n zaak, dan lokt een winkelstraat minder passanten en dan dreigt een toekomst als AA of A locatie, inclusief dalende huurprijzen. De prijs per m² is relatief hoog en er is weinig leegstand (2-4%). De betere merken, mainstream en ketens die zich naar grotere doelgroepen richten vinden hier hun gading. – AA locatie: AA locaties vormen de aanloopstraten naar AAA-locaties toe. Gebieden of winkelstraten met een drukte-index van 50 tot 75. Modezaken, schoenen- en lederwarenzaken zijn met 55% van de winkelvloeroppervlakte dominant aanwezig op AA locaties. Landelijk en regionaal opererende filiaal- en franchisebedrijven vestigen zich hier met name. De leegstand is redelijk (5-7%). Hier opereren vooral ketens die zich richten naar de middenklasse, boetieks en speciaalzaken in voeding. – A locatie: De A locatie zit aan de rand van het stadshart, maar profiteert wel degelijk mee van de klantenrouting in het centrum. Deze locatie ligt vaak in de buurt van parkeerplaatsen. De leegstand is nog steeds redelijk (8-10%). Hier vestigen zich hoofdzakelijk ketens voor een speciale doelgroep en kleinere merken. – B locatie (ook B+ locatie genoemd): Verschilt met een A locatie in het aantal passanten. Ook zijn deze locaties nog te bereiken met het openbaar vervoer en de auto. Zij trekken vooral éénmanszaken als kunsthandels, brocanterie, meubels en decoratiezaken aan. – C locatie (ook B- locatie genoemd): Winkelstraten met weinig passanten waar de kleine zelfstandigen gevestigd zijn: slager, bakker, fietsenhandel, horlogemaker, sleutelmaker e.a. De winkels op deze locatie zijn te bereiken met het openbaar vervoer en met de auto. Winkels op deze locaties hebben meer mogelijkheden voor de klant om te parkeren in de buurt. Analoog hiermee worden ook voor residentiële woonomgevingen deze quoteringen gehanteerd. A PASSE ZAGEN • Natuursteen term: met het groefleger mee gezaagd. Natuursteenplaten die meegaand met de natuurlijke laagstructuur gezaagd zijn leveren platen af met verschillende tekeningen, maar de tekening is overal even duidelijk. 3
bouwlexicon.book Page 4 Tuesday, December 9, 2014 11:24 AM
A-spant
Tegen het leger gezaagd wordt contre passe genoemd. Natuursteenplaten die loodrecht op de natuurlijke laagstructuur gezaagd zijn, waardoor een min of meer gestreept oppervlak ontstaat. A-SPANT • Traditioneel houten spant in een A-vorm, bestaande uit verschillende houten onderdelen en waaronder ruimte is voor bv. een zolder. AANAARDEN • – Met aarde of zand aanvullen rondom funderingsmetselwerk en onder de vloerplaat. – Het aanbrengen van grond aan planten om vorstschade te voorkomen, alsook om soms gebleekte plantendelen te bekomen of om grondscheuten te laten bewortelen. AANBESTEDING / AANBESTEDING OP UITNODIGING / ONDERHANDSE AANBESTEDING / OPENBARE AAN• Het ontvangen van een inschrijving voor een bepaald werk op grond van een bestek of werkomschrijving, waarvan de opdracht tot uitvoering op basis daarvan kan opgedragen worden. Er zijn 3 erkende vormen van aanbesteding: – Aanbesteding op uitnodiging, waarbij een beperkt aantal inschrijvers vooraf geselecteerd worden. – Onderhandse aanbesteding: inschrijving op basis van vergelijking van door de aannemers ingediende en door de architect opgestelde aanbesteding – Openbare aanbesteding: hierbij kan in principe door iedereen een inschrijfbedrag ingediend worden, mits beantwoordend aan de modaliteiten hiertoe. BESTEDING
AANBETALING • Gedeeltelijke betaling van verschuldigde som, geldend als voorschot of als waarborg op de verschuldigde som. AANBOUW • Het begin en de voorzetting van een bouwwerk. Ook wel een gedeelte dat tegen een ander gebouw aangezet wordt en hiervan structureel los staat vanwege zijn functie of latere toevoeging. AANBOD • Eenzijdige rechtshandeling die na aanvaarding ervan tot een overeenkomst leidt. Het aanbod moet voldoende volledig zijn voor de totstandkoming van de overeenkomst en diegene die het aanbod doet moet de bedoeling hebben dat door de aanvaarding de overeenkomst ontstaat. AANBRANDEN • Behandelen van het oppervlak van een vloer of wand met een dunne cementpap om een goede hechting te krijgen met de specielaag. AANBRENGPREMIE / FINDERS FEE • Ook wel finders fee genoemd: ereloon of honorarium voor het aanbrengen van een projectgrond, onroerend goed of contact ten behoeve van het realiseren van het project. Kan op basis van vast honorarium of procentuele verloning in functie van het belang van de aanbreng. AANDEEL • De houder van een aandeel in een mede-eigendom is mede-eigenaar ten belope van zijn aandeel in de mede-eigendom, gekoppeld aan bepaalde inspraakrechten op de algemene vergadering en bepaalde deelname in de algemene kosten (beheerskosten) van de mede-eigendom. AANDRUKKEN • De grond aandrukken met een rol, drukplank of stamper. Wordt veelvuldig toegepast voor het inzaaien van grassen en gazon. AANEENGESLOTEN BEBOUWING / LINTBEBOUWING • Gebouwen die zonder tussenruimte aan elkaar gebouwd zijn en één geheel vormen, ook soms lintbebouwing genoemd. AANGELANDE • Eigenaar die een stuk land bezit dat aan een weg, dijk of waterloop grenst. AANGIETEN • Planten water geven als ze net geplant zijn, zodat de aarde dichter tegen de wortels komt. 4
bouwlexicon.book Page 5 Tuesday, December 9, 2014 11:24 AM
Aankoop op plan of in opbouw / Woningbouwwet / Wet Breyne
AANGIFTE NALATENSCHAP • Opgave van alle bezittingen van de overledene voor de Ontvanger van Registratie, die de belasting moet berekenen op basis van de aangifte van nalatenschap die de erfgenamen hebben opgesteld. AANGIFTE INKOMSTEN ONROERENDE GOEDEREN • Onroerende goederen (gebouwde of ongebouwde) worden dubbel belast: via de onroerende voorheffing en via de personenbelasting. De verplichte opgave in de jaarlijkse belastingaangifte van de inkomsten uit de onroerende goederen van de belastingplichtige, die een onderdeel vormen van zijn belastbaar inkomen. Elke eigenaar van een (bebouwd of onbebouwd) onroerend goed wordt geacht inkomsten te innen uit dat onroerend goed, ongeacht of het al dan niet wordt verhuurd. Deze inkomsten worden – naar gelang het geval – berekend op basis van het kadastraal inkomen (KI) of van de huur. Het (niet-geïndexeerd) kadastraal inkomen van een onroerend goed kan normaalgezien worden teruggevonden op het aanslagbiljet inzake onroerende voorheffing. AANGIFTE INKOMSTEN ONROERENDE GOEDEREN BUITENLAND • Wie gronden of gebouwen bezit in het buitenland, moet aangifte doen van de eventueel ontvangen huur of de brutohuurwaarde ervan. Dat laatste is de jaarlijkse huuropbrengst die u zou kunnen krijgen, indien u het goed toch zou verhuren. Hoeveel die bedraagt, kunt u onder meer te weten komen bij de buitenlandse belastingautoriteiten. Meestal worden de ontvangen huur of brutohuurwaarde niet daadwerkelijk belast, ingevolge de overeenkomsten die België met tal van staten heeft gesloten. Deze bedragen zullen echter een invloed hebben op de andere in België belastbare inkomsten. AANHANGIG MAKEN • Met een zaak of geschil naar het gerecht stappen, door bij het bevoegde gerecht of de bevoegde rechter een processtuk (bijv. een verzoek tot dagvaarding) in te dienen. AANHANGSEL • Document waarin een wijziging t.o.v. de oorspronkelijke overeenkomst wordt vastgelegd, als aanvulling bij deze overeenkomst. AANHELEN • Aanhelen is het aanwerken aan een bestaand stuk werk tot een sluitend geheel, bv. bij een verbouwing een stukje plint maken tegen een al bestaande plint of een stuk parketvloer maken tegen een bestaande parketvloer. AANHOEKER • Schuin afgezaagde dakpan bij de aansluiting van een hoekkeper, noordboom of kilkeper. AANHOGEN • Met aarde aanvullen tot op de vereiste hoogte. AANHORIGHEDEN • – Extra kredietbedrag dat de bank of kredietinstelling doorgaans vraagt bij een hypothecaire inschrijving bovenop de hoofdsom; meetal een forfaitaire verhoging van met 5 tot 10%. Het laat de bank of kredietinstelling toe om de extra kosten te recupereren, die door haar gemaakt worden indien het onroerend goed gedwongen verkocht dient te worden bij wanbetaling van het krediet. Hoewel de kredietnemer dit bedrag niet bovenop het kredietbedrag moet terugbetalen, worden ze wel samengevoegd met het bedrag van de hoofdsom voor de berekening van de aktekosten van het krediet. – Het geheel van bijgebouwen, kleine opstallen en losse elementen, die een geheel vormen bij de beschrijving van een onroerend goed bij verkoop, zonder hierbij in detail te moeten treden. AANKOOP OP PLAN OF IN OPBOUW / WONINGBOUWWET / WET BREYNE • De wet dateert al van 1971 en werd in 1993 aangepast. De Wet Breyne dient tot regeling van de woningbouw en de verkoop van te bouwen of in aanbouw zijnde woningen, m.a.w. al wie op plan of sleutel-opde-deur een huis of een appartement koopt, laat bouwen of verbouwen zou door die wet beschermd moeten worden. 5
bouwlexicon.book Page 6 Tuesday, December 9, 2014 11:24 AM
Aankoopkosten woning / bestaande woning / nieuwbouw
–
–
–
–
Deze wet is toepasselijk op iedere overeenkomst tot eigendomsovergang van een te bouwen of in aanbouw zijnde huis of appartement, alsmede op iedere overeenkomst waarbij de verbintenis wordt aangegaan om een zodanig onroerend goed te bouwen, te doen bouwen of te verschaffen, mits het huis of het appartement tot huisvesting of tot beroepsdoeleinden en huisvesting is bestemd en de koper of de opdrachtgever volgens de overeenkomst verplicht is vóór de voltooiing van het gebouw een of meer stortingen te doen. Opdat de wet Breyne zou gelden, moet er aan 3 voorwaarden voldaan zijn: het gebouw moet dienen om in te wonen; de aannemer of projectontwikkelaar moet het goed bouwen, doen bouwen of verschaffen. M.a.w. dit betekent dat één aannemer (projectontwikkelaar …) voor het geheel moet instaan. Als u beroep doet op verschillende aannemers en dus op verschillende contracten is de wet niet van toepassing, zelfs niet als u een overeenkomst afsluit met één aannemer voor ruwbouw-winddicht. Als u nog geen bouwgrond heeft, geldt de wet voor een ’verkoop op plan’ van woning én grond. Als u wel al bouwgrond heeft, geldt de wet voor zowel een algemene aannemingsovereenkomst (met uw architect en een algemene aannemer) als voor een sleutel-op-de-deur-contract (op basis van plannen van de firma); u moet één of meer betalingen doen vóór de voltooiing van de woning. Deze wet is ook van toepassing op iedere overeenkomst tot eigendomsovergang waarbij de verbintenis wordt aangegaan een huis of appartement, bestemd tot huisvesting of tot beroepsdoeleinden en huisvesting, te verbouwen of uit te breiden waarbij de totale prijs van de verbouwings- of uitbreidingswerken hoger is dan het minimumbedrag waarvan de berekeningsmodaliteiten zullen bepaald worden door de Koning en de koper of opdrachtgever volgens de overeenkomst verplicht is vóór de voltooiing van deze werken één of meer stortingen te doen. De wet Breyne (sinds de aanpassing van 1993) geldt ook bij verbouwingen of uitbreidingen, maar slechts in beperkte mate. De verbouwingen moeten deel uitmaken van de overeenkomst van eigendomsovergang. Bv. al een projectontwikkelaar een bestaande woning koopt en in het contract laat opnemen dat er werken aan moeten uitgevoerd worden, zou de wet van toepassing kunnen zijn. Op voorwaarde dat de totale prijs van de werken een ‘minimumbedrag dat door de koning bepaald zal worden’ haalt. Dat bedrag werd later, in de uitvoeringsbesluiten bepaald op minstens 80% van de verkoopprijs van de woning en moet hoger zijn dan € 18.600. Ook hier geldt de voorwaarde dat er betalingen moeten gebeuren vóór de voltooiing van de werken.
AANKOOPKOSTEN WONING / BESTAANDE WONING / NIEUWBOUW • Als u een woning koopt moet u uiteraard de koopsom betalen aan de eigenaar. Maar er zijn ook bijkomende kosten en die verschillen van geval tot geval. – Bij aankoop van een bestaande woning is de berekening verschillend bij een verkoop uit de hand of bij een openbare verkoop. – Bij een aankoop uit de hand een bestaande woning betaalt men: ereloon van de notaris De notaris rekent een vast percentage op de koopsom als honorarium. Dat percentage is wettelijk vastgelegd. Hoe hoger de koopsom, hoe lager het percentage. registratierechten In Vlaanderen bedragen de registratierechten 5% van de aankoopsom voor een bescheiden woning. U moet er wel zelf binnen de drie jaar gaan wonen en er ook minstens drie jaar blijven wonen. Voor andere aankopen is het tarief 10%. 6
bouwlexicon.book Page 7 Tuesday, December 9, 2014 11:24 AM
Aankoopkosten
–
–
–
–
Op de eerste schijf van €15.000 betaalt u geen registratierechten als het uw eerste eigendom is waar u zelf gaat wonen, dus een vermindering van € 750 aan het lage tarief. Dit wordt abattement genoemd. Gaat u een hypotheeklening aan om uw eerste woning te kopen, dan verminderen de registratierechten met €1000. Wie een woning koopt die opgenomen is op de inventaris van verwaarlozing, ongeschiktheid of onbewoonbaarheid, wordt voor een schijf van € 30.000 vrijgesteld van registratierechten, dus een bijkomende vermindering van € 1.500 aan het lage tarief. Dit is het renovatie-abattement. Volgt deze aankoop op een verkoop van een eigen woning dan bestaat de mogelijkheid in Vlaanderen om ook te genieten van meeneembaarheid van registratierechten. diverse notariskosten Het praktische werk dat de notaris doet zoals opzoekingen en administratie, zit niet vervat in het ereloon, maar wordt apart aangerekend. De tarieven hiervoor worden bepaald per handeling en kunnen dus verschillen. Bij aankoop van een nieuwbouw of op plan, dan betaalt men op de bouwgrond registratierechten, indien de grondeigenaar en de projectontwikkelaar verschillend zijn. Voor het gebouw zelf betaald u 21% BTW op de facturen van de architect en de aannemer. Koopt u grond en gebouw van dezelfde persoon of firma dan is 21% BTW op de totaliteit verschuldigd. Was u al eigenaar van de grond, dan heeft u in principe geen notaris meer nodig. Bij aankoop van een nieuwbouwappartement moet men rekening houden met de bijkomende kosten voor de basisakte en het reglement van mede-eigendom. Beide documenten samen zijn de statuten van mede-eigendom en moeten vastgelegd worden in een authentieke akte bij de notaris en ingeschreven op het hypotheekkantoor. Ook de syndicus zal kosten aanrekenen. Let echter ook op de eventuele bijkomende kosten voor architect, projectcoördinatie, veiligheidscoördinator, energieverslaggever, aansluitingskosten voor nutsvoorzieningen, alsook voor de bankkosten voor een hypothecaire lening. Niet elke projectontwikkelaar of -promotor is transparant in de prijsvoorstelling en de bijkomende kosten. De kosten bij een openbare verkoop Bij een openbare verkoop kunnen de kosten verschillen naargelang de streek. Informeer dus vooraf bij de notaris, want het gaat om een belangrijke som. Alle belastingen en kosten worden samen uitgedrukt in een percentage van de aankoopprijs. Hoe duurder de woning, hoe lager het kostenpercentage. Voor de meeste aankopen ligt het tussen 10% en 15%. De kosten bij een openbare verkoop zullen altijd hoger zijn dan bij een verkoop uit de hand, omdat de notaris de kosten voor de aanplakbrieven, de huur van de verkoopzaal e.d. doorrekent.
AANKOOP BOUWGROND • Bij aankoop van een bouwgrond betaalt men: – ereloon van de notaris De notaris rekent een vast percentage op de koopsom als honorarium. Dat percentage is wettelijk vastgelegd. Hoe hoger de koopsom, hoe lager het percentage. – registratierechten In Vlaanderen bedragen de registratierechten 10% van de aankoopsom. – diverse notariskosten Het praktische werk dat de notaris doet zoals opzoekingen en administratie, zit niet vervat in het ereloon, maar wordt apart aangerekend. De tarieven hiervoor worden bepaald per handeling en kunnen dus verschillen. AANKOOPKOSTEN • Bijkomende kosten bij de aankoop van een onroerend goed, vaak verschillend van onroerend goed tot onroerend goed. 7
bouwlexicon.book Page 8 Tuesday, December 9, 2014 11:24 AM
Aanlassen
Meestal: registratierechten, honoraria notaris, architect, veiligheidscoördinator, aansluitingskosten voor nutsvoorzieningen, coördinatiekosten, bankkosten voor hypothecaire lening. Deze opsomming is niet limitatief. AANLASSEN • Verbinden van een nieuw stuk hout aan een oud stuk hout, waarbij de verbinding tot stand komt door het maken van een schuine liplas. AANLEG / EERSTE AANLEG • Niveau binnen de hiërarchie van de rechtbanken waarop een zaak in zijn geheel en ten gronde wordt beslecht. Men spreekt dan ook van eerste aanleg als de zaak op een eerste niveau voorkomt of van tweede aanleg als een zaak na een eerste beslissing op een tweede niveau, in hoger beroep voorkomt. AANLEGBREEDTE / AANLEGDIEPTE • De berekende breedte van de fundering bij een fundering op staal noemt men aanlegbreedte; de afstand van onderkant van de fundering tot aan het maaiveld noemt men aanlegdiepte. AANLEGGEN • Het beginnen van een bouwwerk door het leggen van de eerste laag stenen voor gemetselde funderingen van opgaande muren. AANLEGGER • Natuurlijke persoon of rechtspersoon, die als eiser, verzoeker of als appellant een gerechtelijke procedure, bij verzoekschrift of dagvaarding, bij het gerecht inleidt. AANLEGVERGUNNING • Door de gemeente verleende toestemming aan particulieren of bedrijven om in gebieden met landschappelijke of cultuurhistorische waarde wegen aan te leggen, sloten te graven of te dempen, bomen te planten of te rooien. AANLEUNWONING • Senioren- of gehandicaptenwoning aanleunend bij desbetreffend woonzorgcentrum of verzorgingscentrum met het accent op zelfredzaamheid. Vaak is een aanleunwoning een overgangswoning naar een serviceflat of het rusthuis. Veelal worden aanleunwoningen ter beschikking gesteld van oudere koppels, ook andere familieleden, waarvan er een meer hulpbehoevend is. AANLOOPJAREN • Periode nadat de boom geplant is tot een volledige oogst is bekomen. Bij houtig kleinfruit zijn meestal geen aanloopjare; zij geven meestal direct vruchten. Bij peren en kersen zijn meerdere aanloopjaren nodig. AANLOPER • Ook oplanger genoemd is een verlengstuk van een dakspar. AANMANING • Schriftelijke waarschuwing om iets te doen of na te laten, zoals bv. wanneer iemand zijn huur niet betaalt. Een aanmaning via een aangetekende brief is normaal de eerste stap in een procedure van ingebrekestelling. AANNEEMSOM • Som waarvoor een aannemer de uitvoering van een werk, een dienst of een taak aanneemt. AANNEMER / ALGEMEEN AANNEMER / ERKENDE AANNEMER • De ondernemer, die in opdracht van een derde (de opdrachtgever of, ingeval van bouwwerken, de bouwheer), bepaalde taken, diensten, opdrachten of werken uitvoert, coördineert, stuurt, bouwt, verbouwt, afwerkt of inricht; zowel voor dienstverlening in de brede zin, als voor het bouwen van een woning, appartement, utiliteitsgebouw, wegenbouw, buitenaanleg, decoratie e.v.a. Een algemeen aannemer is een aannemer die niet gespecialiseerd is in één bepaalde bouwdiscipline (zoals bvb. elektriciteitswerken), maar algemene bouwwerken uitvoert en hiervoor beroep doet op meerdere onderaannemers. Wil een aannemer in aanmerking komen voor overheidsopdrachten dan dient hij zijn erkenning als erkend aannemer aan te vragen. Hierbij worden de aannemers ingedeeld in categorieën, ondercategorieën en klassen. 8
bouwlexicon.book Page 9 Tuesday, December 9, 2014 11:24 AM
Aannemingen typen
AANNEMER HOOFDELIJKE AANSPRAKELIJKHEID • Wie een overeenkomst afsluit met een aannemer (bouw, elektro of schoonmaak) moet sinds 1/1/2008 nagaan of die aannemer sociale schulden heeft. Is dit het geval dan is de opdrachtgever (met uitzondering van particuliere opdrachtgevers) hoofdelijk aansprakelijk voor de betaling van die schulden. Als de aannemer (nog) sociale schulden heeft op het ogenblik van de uitbetaling van diens factuur, dan moet de opdrachtgever 35% van dit bedrag inhouden en doorstorten aan de RSZ. Deze regeling vervangt de regeling waarbij de opdrachtgever moest nagaan of de aannemer al dan niet geregistreerd was. Deze wijzigingen zijn gepubliceerd in het Belgische Staatsblad van 31 december 2007. De registratie als aannemer speelt geen rol meer in de hoofdelijke aansprakelijkheid en inhoudingsplicht van de opdrachtgever. Het al dan niet hebben van sociale schulden, staat centraal. AANNEMING TEGEN ABSOLUUT VASTE AANNEMINGSSOM / ABSOLUUT FORFAIT • Is de opdracht waarbij de aannemer zich ertoe verbindt de aanneming uit te voeren tegen de vaste en onveranderlijke totale prijs opgegeven in zijn offerte en waarbij de bouwheer, behoudens onderling akkoord van de partijen, ervan afziet enige wijziging aan het oorspronkelijke ontwerp aan te brengen. De absolute vastheid van de aannemingssom wordt niet aangetast door de toevoeging van een indicatieve prijslijst met hoeveelheden en eenheidsprijzen en sluit de toepassing van de prijsherzieningsclausule niet uit. AANNEMING TEGEN RELATIEF VASTE AANNEMINGSSOM / RELATIEF FORFAIT • Is de opdracht waarbij de aannemer zich ertoe verbindt de aanneming uit te voeren tegen de totale prijs opgegeven in zijn offerte en waarbij de bouwheer zich het recht voorbehoudt, in overleg met zijn architect, wijzigingen aan te brengen aan de oorspronkelijke aanneming. Deze wijzigingen worden verrekend volgens de eenheidsprijzen die de aannemer in zijn offerte heeft vermeld, of, bij gebrek daaraan, aan de hand van overeen te komen eenheidsprijzen. AANNEMING VOLGENS PRIJSLIJST • Is de opdracht waarin alleen de eenheidsprijzen vast zijn. Bij de offerte wordt een lijst gevoegd met opgave van de vermoedelijke hoeveelheden aan werken, leveringen of prestaties, waarvoor de aannemer de eenheidsprijzen bepaalt. De te betalen prijs wordt vastgelegd door deze eenheidsprijzen toe te passen op de werkelijk uitgevoerde hoeveelheden die op tegenspraak door de architect en de aannemer worden bepaald op basis van de norm NBN B 06-00, de norm NBN B 06-002 of de normen die bij de indiening van de offerte van kracht zijn. AANNEMING TEGEN TERUGBETALING / AANNEMING VOLGENS OPEN BOEK • Is de opdracht waarbij de te betalen prijs, na controle, overeenstemt met de kostprijs van de arbeid, de materialen en het gebruik van specifiek materieel, verhoogd met een afgesproken percentage dat de algemene kosten en de winst van de aannemer vertegenwoordigt. De prijsbestanddelen die in rekening worden gebracht, de manier waarop ze worden bepaald en het verhogingspercentage worden vastgelegd in het aannemingscontract. AANNEMING IN REGIE • Is de opdracht waarbij de prijs bepaald wordt naargelang de gepresteerde tijd en de verwerkte materialen, op basis van een uurtarief voor de arbeid en een vooraf afgesproken eenheidsprijs voor de materialen. AANNEMINGEN TYPEN • Aanneming van werken, bv. bouwwerken, wegenwerken, werken van burgerlijke bouwkunde, e.a., waarbij de werken het grootste deel van de aanneming uitmaken. Aanneming van leveringen, bv. levering van kantoorbenodigdheden, meubelen, brandstoffen, voertuigen, e.d., waarbij de leveringen het grootste deel van de aanneming uitmaken. Hierin vervat het leveren van roerende goederen, die onroerend kunnen worden door bestemming. Aanneming van diensten, bv. schoonmaakdiensten, consultancydiensten, bemiddelingsopdrachten (vastgoedmakelaar), drukwerken (papier niet inbegrepen), maaien van gras, het 9
bouwlexicon.book Page 10 Tuesday, December 9, 2014 11:24 AM
Aannemingen prijsstelling
kappen van bomen, e.d., waarbij de diensten het grootste deel van de aanneming uitmaken. Er worden dus noch onroerende goederen gecreëerd, noch roerende goederen geleverd. Gemengde vorm. Indien de opdracht zowel een combinatie is van diensten en leveringen, van leveringen en werken, van diensten en werken of zelfs een combinatie van de drie; dan zal men de wetgeving en regelgeving van het belangrijkste deel toepassen. AANNEMINGEN PRIJSSTELLING • Contractueel kunnen aannemingen uitgevoerd worden tegen een forfaitaire totaalprijs; volgens forfaitaire eenheidsprijzen toe te passen op de hoeveelheden van de verrichte prestaties; volgens de open-boek methode, waarbij de prestaties worden verrekend op basis van de kostprijzen, verhoogd met een vooraf bepaalde vaste fee of vergoeding, uitgedrukt in een percentage; tegen stelprijzen of onder regie volgens de gebruikte hoeveelheden en werkelijk geleverde prestaties. AANNEMINGSDOCUMENTEN • De aanneming geschiedt onder de voorwaarden van het algemeen bestek, gewijzigd en/of aangevuld door de bepalingen van het bijzonder bestek en, in voorkomend geval, van het aannemingscontract. De uitvoering te goeder trouw van de overeenkomst impliceert evenwel dat elke afwijking van dit algemeen bestek noodzakelijkerwijze vooraan in het bijzonder bestek moet worden aangegeven om geldig te zijn. In geval van tegenstrijdigheid tussen de aannemingsdocumenten zal de voorrang gelden in deze volgorde: – het contract; – de door de bouwheer aanvaarde offerte; – de aanwijzingen van de plannen; – de aanwijzingen van de opmetingsstaat; – de bijzondere voorwaarden; – de algemene voorwaarden. Wanneer de plannen tegenstrijdigheden bevatten, mag de aannemer laten gelden dat hij de voor hem meest gunstige hypothese heeft voorzien, tenzij de opmetingsstaat daaromtrent nadere aanwijzingen bevat. AANNEMINGSOVEREENKOMST • Overeenkomst, waarbij de aannemer zich verbindt tegenover de aanbesteder een werk uit te voeren tegen de aannemingssom volgens een bepaald plan en voorwaarden, vastgelegd in een bestek. Een aannemingsovereenkomst bevat de meest essentiële elementen, zoals de juiste identiteitsgegevens van de contracterende partijen, het akkoord tot aanvang der werken, de plannen, eventuele detailtekeningen, het bestek of lastenboek en de meetstaat. (Zie voorbeeld in deel III: modelovereenkomsten). AANPALEND • Ook belendend genoemd is fysiek aangrenzend aan de grond of het gebouw. AANPASBAAR BOUWEN / LEVENSLANG WONEN / MEEGROEIWONEN • Aanpasbaar bouwen is een manier van bouwen waarbij in de ontwerpfase reeds rekening gehouden wordt met de mogelijkheid dat mensen (tijdelijk of permanent) minder valide of minder mobiel zijn. Bv. als ze in een rolstoel terecht komen, ouder en moeilijk te been worden. Het is geen ’gehandicapten-woning’ maar een woning die relatief eenvoudig aangepast kan worden aan veranderde eisen van de bewoner. Het is geraadzaam om bij elk bouwinitiatief, nieuwbouw of vernieuwbouw, privatief of publiek, de principes van levenslang wonen of meegroeiwonen toe te passen. (Lees meer hierover in deel IV: onderhoudstips en – aanbevelingen) AANPASSINGS- EN VERBETERINGSPREMIES • Federaal, gewestelijk of regionaal toegekende premies allerhande. Best te raadplegen op www.premiezoeker.be. AANPIKKER • De diender of metselknecht die hijslasten (bouwmaterialen, specie, e.a.) aanslaat en het hijsen begeleidt. 10
bouwlexicon.book Page 11 Tuesday, December 9, 2014 11:24 AM
Aansprakelijkheid tienjarige / decennale aansprakelijkheid / aansprakelijkheidsverzekering
AANRAZEREN • Het aanvullen met metselwerk of beton van de holten tussen de gewelfkappen of gewelfbogen. AANRECHT • Vast werkblad van een keuken, met één of meer gootstenen, vaak voorzien van de kookplaten en met een onderbouw van kastjes en laden. AANSCHERVEN • Verlengen van hout door middel van een spits scherfstuk dat op niets eindigt. Aangescherfd hout kan geen belasting dragen, daar d e scherven langs elkaar heen schuiiven. De lasstukken kunnen het best met roestvrije schroeven of met roestvrije bouten aan elkaar worden geschroefd. AANSCHRIJVING • Een schriftelijke mededeling van de gemeente door het College van Burgemeester en Schepenen, die een eigenaar verplicht bepaalde voorzieningen aan het onroerend goed te treffen of gebreken te herstellen, vaak naar aanleiding van klachten van derden. AANSLAAN • Het vormen van nieuwe wortels, zoals bv. bij stekken en verplante gewassen. AANSLAG / AANSLAGLIJST • Gedeelte van de stijl en de dorpel, waartegen een deur of draaiend raam sluit en waarbij, meestal onder een rechte hoek, de sponning aansluit. Deze aanslag of naald, die aan één van de deuren of ramen is bevestigd en er dus is geen middenstijl aanwezig wordt de aanslaglijst genoemd. De functie van de aanslaglijst is de kier tussen de twee deuren of ramen te bedekken, de deur- of raampartij visueel aantrekkelijker te maken en bij buitendeuren tocht tegen te gaan. AANSLUITVOORWAARDEN • Door desbetreffende openbare instellingen, zoals bv. nutsbedrijven, gemeentes of intercommunales opgestelde voorwaarden en voorschriften, opdat het onroerend goed aangesloten kan worden op het openbare leidingennet van gas, water, elektriciteit, kabeldistributie en riolering. AANSLUITWAARDE • Bij elektrische apparaten geeft de aansluitwaarde het wattage aan dat maximaal gebruikt mag worden, bv. bij een elektrische oven 2,6 kW en een keramische inductiekookplaat 6 à 7 kW met een totaal van vier hittezones. AANSPRAKELIJKHEID TIENJARIGE / DECENNALE AANSPRAKELIJKHEID / AANSPRAKELIJKHEIDSVERZEKE• De aansprakelijkheid van de aannemer op grond van de artikelen 1792 en 2270 van het Burgerlijk Wetboek voor het geheel of gedeeltelijk tenietgaan van een gebouw door een ernstig gebrek in de bouw (of door de ongeschiktheid van de grond) gedurende tien jaar vanaf de definitieve oplevering van de werken (of, indien dat uitdrukkelijk is bedongen, vanaf de voorlopige oplevering). De decennale of tienjarige aansprakelijkheidspolis verzekert de aansprakelijkheid van aannemers, onderaannemers, architecten, raadgevend ingenieurs en ontwerpers gedurende tien jaar voor alle wanprestaties die het bouwwerk ongeschikt maken voor de bestemming waarvoor het werd gebouwd. De tienjarige aansprakelijkheid is contractueel vastgelegd en gaat in wanneer de architect zijn opdracht krijgt en de overeenkomst met de aannemer gesloten wordt. De tienjarige aansprakelijkheidsverzekering wordt afgesloten door de bouwheer of de hoofdaannemer en verzekert de personen die hebben deelgenomen aan het ontwerpen en het oprichten van het verzekerde bouwwerk, met uitsluiting van de bouwheer, tenzij hij deelgenomen heeft aan het ontwerp of de oprichting. De duurtijd van de polis is 10 jaar vanaf de oplevering; meestal vanaf de definitieve oplevering, tenzij contractueel opgenomen vanaf de voorlopige oplevering. De verzekering dekt de contractuele aansprakelijkheid tegenover de bouwheer. De verzekeraars dekken m.a.w. de vergoeding voor de schade aan het bouwwerk. Eventueel kan de polis worden uitgebreid voor gebreken aan de waterdichtheid en de gevolgen ervan, na een wachttijd van twee jaar. Uitsluitingen zijn de slijtage en andere progressieve beschadigingen, brand en ontploffing, tenzij ze vallen onder de toepassing van de tienjarige aansprakelijkheid, schade door natuurramp, schade die de stabiliteit van het bouw-
RING
11
bouwlexicon.book Page 12 Tuesday, December 9, 2014 11:24 AM
Aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad
werk niet in het gedrang brengt. De verzekerde waarde is de waarde van de gecontroleerde gedeelten van het bouwwerk, verhoogd met 10% voor de afbraak- en opruimingskosten. AANSPRAKELIJKHEID UIT ONRECHTMATIGE DAAD • Aansprakelijkheid die niet voortvloeit uit een contract of een contractuele wanprestatie, maar uit een onrechtmatige daad buiten elke contractuele relatie, bv. wanneer een auto tegen een gevel botst. AANSPRAKELIJKHEID VOOR GEBOUWEN / GEBOUW • De aansprakelijkheid van de eigenaar van een gebouw voor de schade door instorting ervan, indien de instorting te wijten is aan een verzuim van onderhoud of een gebrek in de bouw. Het is een vorm van buitencontractuele aansprakelijkheid. AANSTIPLIJST BOUWAANVRAAG EENVOUDIGE DOSSIERSAMENSTELLING • Voor een kleine bouwaanvraag (zonder architect) dienen aan het bouwaanvraagdossier dienen de juiste aanvraagformulieren in 4-voud toegevoegd te worden, alsook alle plannen in 7-voud. – Kleurenfoto’s van de plaats waar de werken gaan plaatsvinden, bestaande uit minstens 3 verschillende foto’s genummerd op één blad en dit in 4-voud. – Een inplantingsplan met: schaal en de noordpijl; de weg waaraan het goed paalt of via dewelke het goed bereikt kan worden met vermelding van de naam van die weg; belangrijkste afmetingen perceel; bovenaanzicht van bestaande en geplande constructies met aanduiding van afmetingen en afstanden, ook tot perceelsgrenzen, met aanduiding van de te behouden, te slopen of te verwijderen constructies, hoogstammige bomen of verhardingen; opnamepunten van foto’s + nummer en kijkrichting; erfdienstbaarheden (indien van toepassing); aanduiding van bebouwing aanpalende percelen. – Tekeningen op schaal van de geplande werken, groter dan of gelijk aan 1/100, met aanduiding van: de gebruikte schaal; plattegronden op schaal van de geplande werken met vermelding van de afmetingen, gevelaanzichten op schaal met afmetingen (ook hoogtematen) en materialen met vermelding van kleur (indien van toepassing: de aanzet van de gevels waartegen gebouwd wordt tot op minstens 2m met vermelding van de gebruikte uitwendige materialen en kleur); vermelding van de werken, handelingen of wijzigingen die zonder vergunning werden uitgevoerd en voor welke werken, handelingen of wijzigingen een stedenbouwkundige vergunning wordt aangevraagd; bij zwembad of vijver dient een doorsnede weergeven met aanduiding van het niveau, zoals boven, onder of gelijk met het maaiveld. Indien de verkaveling dit bepaalt, de verklaring van de aanpalenden betreffende de autogarages in de bouwvrije zijtuinstrook. Indien de aanvraag dient onderworpen te worden aan een bekendmaking via een openbaar onderzoek naar de aanpalende eigenaars, is het aangewezen om de aanpalende eigenaars alle aanvraagformulieren en de bouwplannen mee te laten ondertekenen voor akkoord. AANSTIPLIJST BOUWAANVRAAG UITGEBREIDE DOSSIERSAMENSTELLING • Bij elk dossier van de bouwaanvraag (met architect) voor een stedenbouwkundige vergunning waarvoor een uitgebreide dossiersamenstelling vereist is hoort een aanstiplijst waar de aanvrager moet aanduiden welke documenten deel uitmaken van het dossier. Bij de dossierstukken, die alleen in bepaalde gevallen moeten toegevoegd worden, zijn gemarkeerd met een asterisk naast het aankruishokje (0 *). 12
bouwlexicon.book Page 13 Tuesday, December 9, 2014 11:24 AM
Aanvangsterkte
– Vergunningsaanvraagformulier (art. 16, 1°) – Beschrijvende nota (art. 16, 2°) * Beschrijving inzake integrale toegankelijkheid (art. 16, 2°, c) – Tekeningen van de geplande werken (art. 16, 3°): – Liggingsplan (art. 16, 3°, a) – Omgevingsplan (art. 16, 3°, b) – Inplantingsplan (art. 16, 3°, c) – Minstens één terreinprofiel (art. 16, 3°, d): – * Tekeningen op grotere schaal van de geplande werken of handelingen (art. 16, 3°, e): – * Plattegronden – * Funderingstekeningen – * Gevelaanzichten – * Minstens één doorsnede – Minstens 6 kleurenfoto’s (art. 16, 4°) – * Vragenlijst (statistisch formulier) (art. 16, 5°) – * Milieueffectenrapport of verzoek tot ontheffing + goedkeuring ervan (art. 16, 7°) – * Compensatieformulier voor ontbossingen (art. 16, 8°) – * Passende beoordeling (art. 16, 9°) – * Attest van de gemeente ivm kredieteenheden (art. 16, 11°) – * Schrijven van de VMSW ivm CBO-procedure (art. 16, 12°) – * Verklaring op eer ivm CBO-procedure (art. 16, 12°) – * Mobiliteitsstudie (art. 16, 13°) AANSTORTEN • Verzwaren van dijken en wallen door het storten van zand met puin en keien. AANTASTING BETON • Door invloeden van buiten kan beton aangetast worden, met hoofdzakelijk de versnelde corrosie van het betonstaal tot gevolg, gepaard gaande met betonrot. De meest voorkomende zijn cabonatatie, door aantasting van de vrije kalk in het beton; de sulfaataantasting, door de zure regen (zwavelzuurgas); de chlooraantasting. AANTASTING METSELWERK • In bakstenen kunnen stoffen voorkomen die uitslag op de muren geven. De meest voorkomende zijn de gewone witte kalkuitslag en uitkristallisatie van zouten, door het naar buiten treden van vocht bij het drogen van de bakstenen na het metselen, met soms uitschilferen van de bakstenen tot gevolg. AANTREDE • De afstand tussen de voorkant van een traptrede tot de voorkant van de volgende traptrede, ook tredebreedte genoemd. Deze is o.a. van belang bij de geldende toegankelijkheidsnormen van de Vlaamse overheid. AANVAARDEN / AANVAARDING • Rechtshandeling waarmee een aanbod wordt aanvaard en waardoor aldus een overeenkomst tot stand komt. AANVAARDEN NALATENSCHAP • Dit houdt in dat de erfgenamen de erfenis ontvangen, ook moeten instaan voor de betaling van alle schulden. Overtreffen deze laatste het actief, dan zullen zij moeten bijleggen. AANVANGSTERKTE • De aanvangssterkte van beton is de mechanische sterkte die het beton de eerste tijd na het aanmaken heeft, dwz. wanneer nog niet de normsterkte (pas na 28 dagen) is bereikt. Een geringe aanvangssterkte houdt bv. in dat het beton niet zo snel belast mag worden en bij bekistingen dat langer gewacht moet worden voordat ontkist kan worden. De aanvangssterkte en de sterkteontwikkeling van beton zijn o.m. afhankelijk van de cementsoort, de watercementfactor (wcf), het gebruik van hulpstoffen en de omgevingstemperatuur. 13