Bussen die rijden op: Aardgas CNG = Compressed Natural Gas
Landelijke OGS Netwerkdag, 27 juni 2013 te Arnhem Dick Arentsen, AGS 1
Brandweer en Methaan • Aardgas (zoals aan huis geleverd) – Hogedruk (80 bar) leiding Gasunie – Lagedruk Distributie: Met geurstof
• CNG – Samengeperst tot 250 bar (+ geurstof)
Brandstof Diversiteit bij de pomp Betekent ook brandstof diversiteit in geval van incidenten
Herkenbaarheid (1) • Waar rijden de bussen
• Tanken • Opbouw / beveiliging bussen • Tactiek / techniek bij brand of ongeval 4
Herkenbaarheid (2)
Waar… op dakopbouw in het midden van de stads- of regiobus, sticker LNG erop. LET OP: dakopbouw achter of voor is airco ! 5
Aardgasbussen • Rijden inmiddels in heel Nederland • Bussen rijden op bijna alle routes in Nederland • Aardgas /CNG vulstations in diverse plaatsen in Nederland
6
Aardgas vulstation Middelburg (1) Vulstation
kantoren
(compressor)
Gasmeterkast DELTA
7
Aardgas vulstation Middelburg (2) Afleverzuil
(tanken)
8
Aardgas vulstation Middelburg (3)
Vulstation (compressor) 9
Aardgas vulstation Middelburg (4)
noodstop
Afleverzuil (tanken)
10
LNG tankstation Zwolle, waar je ook CNG kunt tanken
11
Opbouw op bussen
8 x kunststof composiet cilinders van 214 liter onder 250 bar in dakopbouw, dit om BLEVE-effecten te voorkomen 12
Beveiligingen • Elke cilinder is voorzien van 2 overdrukventielen • Elke cilinder is voorzien van 2 smeltveiligheden 110 gr.C • Bij stroomonderbreking wordt automatisch de gastoevoer afgesloten • Als het contact van de bus uitstaat is de gastoevoer afgesloten
• Bij leidinglekkage van de gasleiding naar de motor wordt de gastoevoer automatisch afgesloten 13
Overdruk • Dreiging komt uit het motorcompartiment • Door brand en hitte komt er druk toename in de composiet cilinder, gevolg overdruk ! • Overdrukventiel opent en CNG ontsnapt en wordt ontstoken door brand in de bus • Let op explosiegevaar in de vorm van een flair (steekvlam van ~15 meter aan de zijkant van de dakopbouw) 14
Voorkomen van brand ! • Inbouw detectie- en bijbehorende blusinstallatie in het motorcompartiment
• Aanbrengen van vlamkerend rooster bóven de composiet cilinders, hierdoor komt de flair tegen bovenkant van dit rooster • Raadzaam het interieur in de bus van onbrandbaar materiaal te maken • Cilinders van serie naar parallel schakelen 15
Brand Test Test met aardgascilinder
16
Tactiek/techniek bij brand of ongeval (1) • Aardgas / CNG = Compressed Natural Gas – Lichter dan lucht – Niet oplosbaar in water – Explosie grenzen, volume % in lucht 5 – 16 – Brand • Zeer brandgevaarlijk – Explosie • Gas met lucht explosief – Gas niet giftig, wel verstikkend – Kans op BLEVE ? • … geen BLEVE mogelijk, gas is al gasvormig
17
Tactiek/techniek bij brand of ongeval (2) • Tactiek – Bovenwinds benaderen – Neem ALTIJD een explosiegevaarmeter mee ! aardgas heeft lage explosiegrens 5 vol% – Verwijder ontstekingsbronnen – Indien brand in bus; blussen als ‘gewone’ autobrand – Indien brand uitslaand is; dakopbouw koelen – Indien gascilinder brandt; niet blussen ! Cilinder uit laten branden en overige cilinders koelen • (gas van de brandende cilinder wordt ‘afgefakkeld’ via overdrukventiel en /of smeltveiligheid) • Niet smeltveiligheid koelen….
18
Tactiek/techniek bij brand of ongeval (3) • Techniek: – Schakel, indien mogelijk, contact af of de nooddrukker. (Daarmee wordt gastoevoer afgesloten) – Bij brand gascilinders koelen met LageDruk – Alle blusmiddelen toegestaan – Bij brand of ongeval deskundige Connexxion ter plaatse vragen • Via Centrale Verkeers Leiding in Utrecht
19
Ervaringen “kleine” incidenten, niet altijd brand
Aardgasbussen gevaarlijk ? (1) • In 1990 in NL een busremise die vol stond met een dertigtal aardgasbussen (CNG-fuelled) uitgebrand…* … er heeft zich geen enkele explosie voorgedaan * FACTS databank accident 10766, www.factsonline.nl 21
Aardgasbussen gevaarlijk ? (2) • In Duitsland in 2003, 2 bussen op CNG uitgebrand in busstalling. • Knal bij bezwijken van smeltzekering en daardoor werd de cilinder als een torpedo gelanceerd. • Nog 3 incidenten met CNG bussen, 2 x brand in motorcompartiment; 1 x gaslekkage in leidingsysteem van de cilinders 22
Aardgasbussen gevaarlijk ? (3) • Dr.ir. J.J. Seppen, de spreker van TNO, demonstreert dat de tanks niet makkelijk kapot te krijgen zijn. Hij toont plaatjes met ernstige botsingen en verongelukte bussen… …waarbij de tanks wel sterk indeukten maar niet explodeerden. 23
Aardgasbussen… gevaarlijk…? (4)
VRAGEN ?
24
