®
BUSINESS
NATIONAAL
Adjiedj Bakas over ambitie, urgentie en innovatie
‘DE TOEKOMST IS AAN EEN ZAKENKABINET’
P R O F I E L
Hoewel de professie al enige tijd bestaat, wordt het belang van trendwatchers steeds relevanter. In Nederland is op dat gebied slechts een handvol mensen dat ertoe doet. Een daarvan is Adjiedj Bakas. De 45-jarige spreekt, schrijft, maar vooral: signaleert. Vaak betreft het specifieke ontwikkelingen in de samenleving. Menig bedrijf en ondernemer profiteert inmiddels van de diensten van de geboren Surinamer, die regelmatig het nieuws haalt met opmerkelijke uitspraken.
A
djiedj Bakas kwam voor het eerst in contact met trendwatchers toen hij nog bij de KLM werkte. Hij verzorgde daar de communicatie op een manier waarvan hij dacht dat deze niet aansloot met het beeld dat hij had van het bedrijf en de samenleving.Van de luchtvaartmaatschappij kreeg hij vervolgens ruimte, tijd en budget om dat ‘beeld’ verder uit te werken en te vertalen naar de consument. Op zijn speurtocht, vooral in de VS, ontmoette hij mensen die voor bedrijven allerlei trends signaleerden en hun visie vervolgens onderbouwden met relevante data. Vooral dat laatste is cruciaal, benadrukt Bakas. ‘Als trendwatcher doe je niet zomaar wat voorspellingen. Een bedrijf verwacht een degelijk advies, gebaseerd op data. Ik interview, spreek tientallen mensen, doe aan deskresearch en investeer jaarlijks tienduizenden euro’s aan onderzoek. Tegelijkertijd vind ik dat je als trendwatcher de lat hoog moet leggen. Wat ik signaleer, moet minstens acht van de tien keer uitkomen.’ Onder de pannen Vooralsnog haalt Bakas dat percentage met gemak. Daarom gaat het hem voor de wind. Hij adviseert tientallen bedrijven, geeft lezingen, schrijft boeken en heeft zelfs een eigen tv-programma, ‘De toekomst is Nu’. Daarin doet hij steevast opmerkelijke uitspraken, zoals over ‘Nederland slaapland’. De trendwatcher signaleert in ons land een gebrek aan ambitie en innovatie. Alle besluitvorming verloopt traag. Toch staat de toekomst van Nederland vooralsnog niet op de tocht. ‘We zijn namelijk schatrijk, dus leven we van onze beleggingen. Dat deed ons land al eerder, aan het einde van de Gouden Eeuw. En toen ging het ook 150 jaar goed. We realiseerden aantrekkelijke rendementen door de industriële revolutie en tal van oorlogen.’ De huidige situatie is volgens Bakas zelfs nog rooskleuriger dan destijds. ‘De pensioenfondsen hebben 600 miljard euro uitstaan; dat is heel veel kapitaal. Bovendien is ons land
2
B U S I N E S S
nagenoeg af. De voorzieningen en infrastructuur zijn beter dan elders. Als wij goed investeren en beleggen – bijvoorbeeld in China – dan zijn wij ook de komende decennia onder de pannen.’ Olympische Spelen Helaas biedt deze welvaartssituatie weinig aanleiding voor innovatie. ‘Als de urgentie ontbreekt, gedragen Nederlanders alsof ze zijn “gesurinamiseerd”. Dan praten ze 25 jaar over de verbreding van de A4 en tien jaar over het openen van een spitsstrook. Intussen kosten de files de samenleving miljarden euro’s, maar who cares? We zijn rijk zat!’ Dan gaat het in China wel even anders, weet ook Bakas. Zijn voorspelling dat dit land over tien jaar is uitgegroeid tot de absolute wereldmacht is nauwelijks meer opvallend te noemen. ‘Toch heeft de westerse wereld moeite om dit te accepteren. De hele discussie over mensenrechten en een eventuele boycot van de Olympische Spelen heeft vooral met angst te maken. Europa en deVS zijn bang voor China. Dat waren we ook in de 19e eeuw, toen het land al verantwoordelijk was voor 30% van de wereldeconomie.’ Toch is die angst nergens op gebaseerd, volgens Bakas. ‘Dat wij vanaf 2030 de tweede viool gaan spelen, is logisch maar niet dramatisch. Nederland heeft voldoende in haar mars om het hoofd boven water te houden.’ Onovertroffen watermanagement Over water gesproken: vooral in dit marktsegment liggen kansen. ‘Ons watermanagement is onovertroffen. Als dijken-
W E Z I J N S C H AT R I J K bouwers, maar ook in infrastructurele zin, bijvoorbeeld als het gaat om het creëren van zoet water. Daar is wereldwijd nu al een tekort aan. Nederland beschikt over een techniek om uit zout, zoet water te
P R O F I E L halen. Tel uit je winst.’ Een andere relevante trend in dit verband is de klimaatverandering. ‘Overal in de wereld is de dreiging van water en overstromingen meer dan reëel. Ons surplus aan kennis, onder andere met drijvende woningen en dijken met sensoren, genereert tot in lengte van dagen een flinke hoeveelheid werk.’ Olie en voedsel Maar niet iedereen kan zijn brood verdienen met watermanagement. Daarom de vraag: naar welke trends moet de 21e eeuwse ondernemer vooral kijken? ‘De grootste verschuivingen vinden plaats op het gebied van olie – dus mobiliteit – en voedsel. Benzine is nu al duur, maar wordt straks onbetaalbaar. Het transporteren van grondstoffen op de traditionele wijze is binnen enkele decennia afgelopen. Daarvoor is onze afhankelijkheid van olie uit “dubieuze” landen ook te groot. Innovatie zorgt voor de ontwikkeling van nieuwe energiebronnen, zoals zonne- en windenergie, biobrandstof et cetera.’ Een ander schaars goed is voedsel. Ook daar liggen kansen voor Nederlandse ondernemers. ‘De huidige voedselcrisis is slechts een voorbode van wat komen gaat. In de komende veertig jaar groeit de wereldbevolking van 6 naar 9 miljard mensen. Om al die monden te voeden, moeten we toe naar een intensievere landbouw. Zo kunnen we in plaats van rijst beter aardappelen verbouwen; daar eten vier keer zo veel mensen van. Nederland is daar leading in. Bovendien realiseren wij uitsluitend hoogwaardige rassen. Daar is steeds meer vraag naar.’ Boertje pesten Voor ondernemers uit de voedselketen voorziet de trendwatcher sowieso een goede toekomst. ‘Als we tenminste stoppen met het “boertje pesten”. Geef deze ondernemers een ruimere beloning voor hun inspanningen dan de huidige, let wel: 2%! De rest van de profit wordt verdeeld onder de tussenhandel. Absurd en onterecht. Een hogere beloning zal boeren stimuleren om hun grond op een intensievere manier te bewerken en te benutten.’ Bakas stoort zich wat dat betreft ook aan alle commotie rondom zogenaamd ‘dieronvriendelijke’ innovaties, zoals de varkensflat. ‘Er is relatief weinig boerenland. Dat moet je dus effectief besteden. Dan vind ik zo’n suggestie voor een kasteelto-
‘Wat ik signaleer, moet minstens acht van de tien keer uitkomen’
ren van 50 etages voor varkens eerder lumineus dan schrijnend. Zeker als je er bovenop een mega-afzuigkap installeert, die alle CO2 opslaat in de grond. Niemand weet het, maar kippen, koeien en varkens produceren meer CO2-uitstoot dan alle auto’s in de wereld. Over verantwoordelijkheid gesproken.’ Verschuilen Zoals Bakas van ondernemers een creatieve, innovatieve geest verwacht, doet hij een vergelijkbare oproep aan leiders en managers. ‘Te vaak verschuilen deze mensen zich nog achter een conservatieve manier van besturen. Eén die in de middeleeuwen werkte, of tijdens de industriële revolutie.Waar een moderne organisatie behoefte aan heeft, is creativiteit. Geef werknemers dus vrijheid en ruimte, stop met controleren op werktijden en verleg de check naar output. Een toekomstig leider delegeert en spreekt mensen aan op hun zelfredzaamheid en hun eigen, specifieke talent.’ Volgens de trendwatcher past een coalitievorm gebaseerd op politieke ideologie niet langer in dat beeld. ‘De toekomst is aan een zakenkabi-
net; specialisten die losstaan van politieke stromingen en op basis van hun expertise en ervaring een krachtig beleid uitvoeren. Aangevoerd door een aansprekende leider die tien keer zoveel verdient als onze huidige premier.’ Happy Kijkend naar de leiders van dit moment bespeurt Bakas nauwelijks ‘bruikbaar materiaal’. ‘Verdonk heeft weliswaar charisma, maar geen plannen.’ Ook de Amerikaanse presidentskandidaat Barack Obama kan de toets der kritiek niet doorstaan. ‘Die wil van deVS een verzorgingsstaat maken. Terug naar af dus.’ Dit soort leiders zorgt voor verdere vervreemding tussen burger en politiek. ‘Het bedrijfsleven, maar ook de burger, trekt zich geen snars meer aan van wat Den Haag zegt. En terecht, want er ontstaat straks één centraal geleid Europa met duizenden micro-dorpjes, allemaal autonoom bestuurd. In dat soort kleine samenlevingen doen mensen ertoe en voelen zij zich dus happy.’ Tekst: M A R T R I E N S T R A ■ Fotografie: H A N S K O K X
N A T I O N A A L
3
L I T E R AT U U R
EN…ACTIE!
DE PROJECTSABOTEUR
DOOR JOOST KADIJK EN CYRIEL KORTLEVEN Creatieve oplossingen komen meestal spontaan, als je maar tijd en geduld hebt. In veel organisaties ontbreekt het daar echter aan. De concurrentiestrijd vereist een snelle besluitvorming en er is meestal geen tijd om rustig te wachten op die ene briljante ingeving. Daarom is het belangrijk de juiste randvoorwaarden te creëren voor het optimaal functioneren van het creatieve proces. En…Actie! helpt hierbij. Het boek biedt handvaten voor het begeleiden en stimuleren van creatieve processen met als doel, te komen tot innovatieve en ingenieuze oplossingen voor ingewikkelde problemen. Auteurs Joost Kadijk en Cyriel Kortleven combineren technieken uit het improvisatietheater met een gestructureerde en fasegewijze benadering. Dit resulteert in een vernieuwende aanpak voor het begeleiden van brainstorms en andere creatieve processen.
128 pagina’s. Thema, ISBN 978-90-5871-038-3. Prijs € 19,95.
PLANEET INDIA
114 pagina’s. Scriptum, ISBN 978-90-5594-553-5. Prijs € 18,95.
DE WINNENDE DIALOOG
DOOR MIRA KAMDAR Waar China momenteel in het middelpunt van de belangstelling staat, is veel minder aandacht voor India. Dat is niet terecht, want het land heeft de op drie na grootste economie ter wereld. In 2008 heeft India meer dan twee keer zoveel gediplomeerde academici als China. Rond 2034 is het inwonertal het hoogste ter wereld. De Indiase middenklasse – een groep die vaak de motor is van de economische ontwikkeling – is nu al groter dan de totale bevolking van de Verenigde Staten. Vorig jaar werden in India 72 miljoen mobiele telefoons afgezet en zo’n tien miljoen auto’s verkocht; dit waren er in 1991 nog maar honderdvijftigduizend. Tegelijkertijd leeft een op de drie ondervoede kinderen ter wereld in India en is het land de grootste wapenimporteur van alle ontwikkelingslanden. Mira Kamdar is verbonden aan het World Policy Institute en de Asia Society. Zij geldt als gezaghebbende India-kenner en wordt regelmatig geraadpleegd door BBC en CNN. In Planeet India beschrijft Kamdar de transformatie van ontwikkelingsland in een mondiale krachtpatser, waar India middenin zit. Haar conclusie: de ontwikkeling van India is maatgevend voor de wereld. 366 pagina’s. Scriptum, ISBN 978-90-5594-5511. Prijs € 24,95.
4
DOOR JEROEN GIETEMA EN DION KOTTEMAN Bij elk project zijn mensen betrokken die er belang bij hebben dat dit project mislukt. Dit kan bijvoorbeeld de opdrachtgever zijn, maar ook een gebruiker of een OR-lid. Volgens Jeroen Gietema en Dion Kotteman is het eenvoudig om een project te laten ontsporen. Toch slagen belanghebbenden daar vaak niet in, omdat aan hun destructieve activiteiten geen gestructureerde aanpak ten grondslag ligt. De Projectsaboteur wil daar verandering in brengen. Het boek biedt kwaadwillenden professioneel en effectief gereedschap om ieder project met succes te torpederen met een doordachte strategie en zorgvuldig geplande acties. Ook voor de vijand – de projectmanager, die er juist alles aan gelegen is om het proces wel te laten slagen – bevat het boek waardevolle informatie.
B U S I N E S S
DOOR THOMAS BENEDICT Het resultaat van onderhandelingen en gesprekken is cruciaal voor zakelijk succes. In zijn boek De Winnende Dialoog – waarvan onlangs een nieuwe, herziene druk verscheen – beschrijft Thomas Benedict technieken en inzichten om zakelijke gesprekken optimaal te laten verlopen. Benedict ontwikkelde hiervoor een systeem waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen ondergrondse (negatieve) en bovengrondse (positieve) gespreksniveaus. De Winnende Dialoog helpt om inzicht te krijgen in de drijfveren van gesprekspartners en daar vervolgens een strategie op af te stemmen. De technieken uit het boek maken het mogelijk om op een integere manier invloed uit te oefenen tijdens zakelijke gesprekken, zonder trucs of manipulatie en met respect voor de mensen aan de andere kant van de tafel. Bedrijven als Philips, Achmea en Randstad pasten het systeem van Benedict toe in hun organisatie. 192 pagina’s. Business Contact, ISBN 978-90-4700-074-7. Prijs € 19,90.
Ik zie dat succesvolle ondernemers altijd vooruitkijken. Ik wil graag kennis met u maken. Dan kunnen we praten over dingen die u bezig houden. Over hoe internet simpeler, sneller of goedkoper kan. Maar vooral over de toekomst. Want ik heb ontdekt dat succesvolle ondernemers altijd vooruitkijken. Dan praten we over diensten via glasvezel, locaties aan elkaar koppelen, telefonisch vergaderen en sneller internet. Maar ook over het gebruik van diensten, zonder deze zelf te kopen en te beheren. Kijk eens op www.zakelijkziggo.nl en maak een afspraak.
zakelijk
T R E N D S
Werkgevers willen graag in contact komen met perfecte sollicitanten. Het liefst jonge mensen. Maar vandaag de dag mogen ze al blij zijn als überhaupt iemand reageert op hun vacatures. Tegelijkertijd staan nog altijd mensen aan de kant die best zouden willen werken, zoals ouderen, allochtonen of personen met een arbeidshandicap.
REKEN NIET OP DE PERFECTE SOLLICITANT
Impressie van de banenmarkt voor 45-plussers in Utrecht
e personele nood is hoog bij ondernemers, blijkt op veel bedrijfsbeurzen en banenmarkten. Bijna iedereen heeft wel onvervulde vacatures. Door de vergrijzing krimpt de arbeidsmarkt snel in en die situatie duurt nog wel een tijdje. Een aardige anekdote in dit verband vertelde Willem Vermeend onlangs op het netwerkevenement People’s Business in Lelystad. De oud-minister van Sociale Zaken is commissaris bij tien grote bedrijven, die allemaal kampen met per-
D
6
B U S I N E S S
soneelstekorten. ‘Een jaar of vijftien geleden zeiden ze tegen een werknemer van 60 jaar: “Hoe denk je erover…?” Nu wordt diezelfde werknemer in de watten gelegd met cursussen en privileges om er maar voor te zorgen dat hij zo lang mogelijk blijft werken.’ Eenzijdig en te duur Daarom is het vreemd dat werkgevers wel hun ‘eigen’ ouderen proberen te binden, maar geen andere oudere medewerkers aannemen. Veel 45-plussers
hebben het gevoel ten onrechte aan de kant te staan in Nederland. Ze zijn te oud en te duur, hebben een eenzijdig cv met vaak maar één werkgever en zijn altijd uitgegaan van het perspectief van het levenslange dienstverband. Om die vooroordelen te lijf te gaan, organiseerde de gemeente Utrecht onlangs een speciale banenmarkt voor 45plussers en bedrijven. ‘Deze groep heeft de arbeidsmarkt veel te bieden en we willen werkgevers de voordelen en mogelijkheden van deze mensen laten zien,’
T R E N D S aldus wethouder sociale en economische zaken Marka Spit. In Utrecht bestaat de helft van het klantenbestand van sociale en economische zaken uit 45-plussers. Rust en evenwicht Wat zijn dan die voordelen van deze groep medewerkers? Veertigplussers kunnen zorgen voor rust en evenwicht in de organisatie, ze stellen geen onbezonnen eisen, weten wat ze wel en niet kunnen en raken door hun ervaring niet zo snel in paniek. ‘Betere arbeidskrachten kun je je eigenlijk niet wensen,’ vindt Menno Meijer van uitzendbureau Rvaring 40+. ‘Ik houd werkgevers ook graag een spiegel voor, want doorgaans zijn zij zelf de veertig ook al gepasseerd. Maakt dat hen minder vitaal?’ Zijn bureau spreekt al van 40+. ‘Om en nabij die leeftijd begint het probleem voor mensen. Veel recruiters leggen hun brieven op een apart stapeltje met het stempel oud. Dat slaat nergens op.’ Flexibel en snel weg Bemiddelaars voor oudere medewerkers mogen ook graag wijzen op de nadelen van jongeren. Ze zijn geboren rond 1980 en opgegroeid in een tijd van economische voorspoed en technologische ontwikkelingen. Omgaan met internet, mobiele apparatuur en computers kunnen ze als geen ander. Maar ze zijn ook gewend om hun zin te krijgen. Lukt dat niet bij het ene bedrijf, dan zeker bij een ander. Ze hechten aan flexibiliteit en er moet altijd perspectief zijn. Als ze vinden dat ze promotie verdienen, moet die er wel komen. Meijer: ‘Uit recent onderzoek blijkt dat aan de jongere generatie ook nadelen kleven. Ze hebben vaak te hoge verwachtingen en worden daardoor snel teleurgesteld. En dan zijn ze zo vertrokken naar een plek waar het gras groener lijkt.’Voor oudere ondernemers betekent het een omslag in het denken als ze jongeren uit deze generatie aantrekken. Het verleden van het bedrijf is minder belangrijk, het gaat om het hier en nu. Breder werven Aan de wervingskant kunnen bedrijven ook nog terrein winnen. Met woorden als ‘startende junior’ of ‘jong en dynamisch’ worden veel mensen op voorhand uitgesloten. Door in vacatureteksten vooral uitgebreide beschrijvingen te geven van competenties en vaardigheden is
ANDERE ARBEIDSKRACHTEN Voor sommige banen of projecten zijn prima alternatieven mogelijk. Studenten Ondernemers die een tijdelijke kracht nodig hebben of iemand zoeken voor het draaien van korte diensten, kunnen eens denken aan werkstudenten. Over het algemeen zijn ze goedkoop, pikken het werk snel op en kunnen hun tijd flexibel indelen. Veelal doen studenten administratief werk zoals datainvoer, werken ze bij callcenters of staan als gastheer of -vrouw op beurzen. Voordelen van deze groep: het aantrekkelijke prijskaartje, het korte inwerktraject en de flexibiliteit. Ook kunnen bedrijven voor ideeën die op de plank liggen en waar ze niet aan toekomen, een stagiair inschakelen. Ouderen Het is misschien niet de eerste groep waar bedrijven aan denken als ze op zoek zijn naar nieuwe medewerkers, maar veel 65-plussers kunnen nog prima enkele uren per week werken. En dat kan heel handig zijn, bijvoorbeeld voor uren die moeilijk in te vullen zijn. Bovendien is het goedkoop: voor gepensioneerden hoeft een werkgever geen sociale lasten meer af te dragen. Globaal gesproken zijn er twee redenen waarom ouderen ook na hun pensioen nog willen werken. Ten eerste om lekker bezig te zijn, en ten tweede om wat bij te verdienen. De 65-plusser van tegenwoordig staat nog vol in het leven. Speciale uitzendbureaus kunnen u adviseren. Het gaat lang niet altijd om fulltime-banen, maar bijvoorbeeld ook om functies die een aanvulling zijn. Mensen met een arbeidshandicap Een andere mogelijkheid zijn mensen die een arbeidshandicap hebben, maar wel op mbo-, hbo- of wo-niveau zijn opgeleid. Met name in de it-sector kunnen ze deze mensen gebruiken. Kandidaten worden geworven door speciale uitzendbureaus, die stellen dat negen van de tien werknemers in Nederland er trots op zijn iemand met een handicap als collega te hebben. Allochtonen Een andere groep die aan de kant staat, zijn allochtonen. Ook voor hen worden steeds vaker banenmarkten georganiseerd, zoals onlangs in Rotterdam. Organisator werkgeversservicepunt Daad rekende op 50 mensen, het werden er 120. ‘Die opkomst overtrof onze verwachtingen,’ zegt woordvoerder Bilal Aykal. Zijn organisatie had er ook werk van gemaakt. Voorafgaand aan de beurs stroopten vrijwilligers koffiehuizen af op zoek naar gemotiveerde mensen en werden 1.300 flyers verspreid in de stad. De deelnemende bedrijven waren tevreden over de beurs. ‘We gaan serieus nadenken over een tweede banenbeurs voor deze doelgroep,’ aldus Aykal. de kans op reacties veel groter. ‘Op die manier kun je mensen vinden die anders niet gereageerd hadden,’ vertelt Carina Vermeltfoort van wervingsbureau Mens & Kracht. Of een tip van Eric van Diepen, manager communicatie bij Achmea: ‘Werf anders. Ga nu bijvoorbeeld al
werven voor vacatures die mogelijk ontstaan, want op het moment dat u echt iemand nodig heeft, zijn mensen niet op zoek naar een nieuwe baan.’ Tekst: J E A N G E L D E N S ■ Fotografie: J A C R E Y E R
N A T I O N A A L
7
Z A K E N A U T O
VW Passat CC
PURE SCHOONHEID aar bij veel merken de letters CC staan voor CoupéCabriolet, gebruikt Volkswagen ze om er een bijzonder fraaie variant van de Passat mee aan te duiden, de Comfort Coupé. De lagere en coupéachtige daklijn trekt hierbij nadrukkelijk de aandacht.
W
Met de Passat CC bewijst het Duitse merk naast puur functionele ook bijzonder fraaie auto’s te kunnen maken. Ondanks dat het prijsverschil met een vergelijkbare Passat sedan relatief bescheiden is, heeft de CC-versie een premium uitstraling en kan daardoor zonder meer concurreren met veelal kleinere auto’s als de BMW 3-serie, Mercedes C-klasse en Audi A4. De Passat is fors bemeten, maar wordt door zijn dakhoogte wat beperkt. Bij het instappen is het even oppassen om het hoofd niet te stoten. Eenmaal plaatsgenomen, wordt het oog al snel getrokken door de fraaie materialen en uitstekende afwerking. Kunstmatig hoog Volkswagen levert deze nieuwe Passat-telg met een bescheiden aantal motoren die stuk voor stuk prima op hun taken berekend zijn. De 160 pk sterke 1.8 TFSI is al meer dan toereikend. Naast voldoende krachtig is deze ‘instapper’ ook uitermate stil. Datzelfde geldt voor de 140 pk 2.0 TDI. De machtige 3.6 V6 is alleen een aanrader voor mensen die gaan voor vierwielaandrijving, want dat is bij deze versie standaard. Jammer alleen dat Volkswagen de nieuwe auto dit jaar uitsluitend levert met twee optiepakketten, waardoor de prijs kunstmatig hoog wordt gehouden.
DODGE JOURNEY e opvolger van de vertrouwde Chrysler Voyager is de Dodge Journey, die wordt aangeboden met vijf of zeven zitplaatsen. De auto is meer een crossover, maar kan beslist beantwoorden aan de wensen van iemand die op zoek is naar een ruimtewagen. Het interieur heeft de nodige slimme opbergmogelijkheden en alle zitplaatsen verdwijnen gemakkelijk in de vloer. Opmerkelijk is dat de afwerking in het interieur aanzienlijk beter is dan we recent van andere Chrysler-producten hebben gezien. Het motorenaanbod omvat de 2.4 liter benzine, de 2 liter diesel en een 2.7 liter V6, die binnenkort standaard op bio-ethanol kan lopen.
D
FORD KUGA isschien is Ford wat aan de late kant, maar met de nieuwe Kuga deelt het merk meteen rake klappen uit onder de SUV’s. De auto is ondersteltechnisch afgeleid van de Focus en heeft een dashboard dat sterk op dat van de C-MAX lijkt. Voorlopig is er alleen een 2 liter diesel standaard met vierwielaandrijving. Die maakt zich ook prijstechnisch volledig waar, al hebben veel concurrenten een goedkopere variant met kleinere motoren en alleen tweewielaandrijving. Wat uitstraling betreft is de Kuga een schot in de roos. De auto oogt stoer, sportief en origineel en daar zitten veel kopers op te wachten.
M
Tekst en fotografie: T O N Y V O S ■
8
B U S I N E S S
Wij doen méér dan we beloven! Bij SternLease streven we naar langdurige relaties met onze klanten. We doen er dan ook alles aan om u, als ondernemer, optimaal van dienst te zijn. Persoonlijk contact, vaste contactpersonen, korte en directe communicatielijnen en hoogwaardige automatisering. Maar het allerbelangrijkste zijn onze goed opgeleide, vakkundige medewerkers die dagelijks voor u klaar
staan. Die goed naar u luisteren en u vervolgens advies op maat bieden. En die niet alleen hun afspraken nakomen maar net iets meer doen Ǥ ơ merkt u meteen wat we bedoelen. T 0299 469 200 ơ̻Ǥ
www.sternlease.nl
Office2Go
®
Ervaar hoe zorgeloos ICT kan zijn Office2Go® is een stabiel ICT-systeem dat u op afstand voorziet in alles wat u aan ICT nodig heeft binnen uw bedrijf. Een eigen server is overbodig en u hoeft geen grote investeringen te doen. Voor een vast bedrag per maand bent u verzekerd van een zeer geavanceerde ICTinfrastructuur waar u jaren mee vooruit kunt.
E
[email protected] - T (0416) 538 485 kijk voor meer informatie op www.office2go.nl
B E D R I J F S P R O F I E L Amper een maand oud, is ‘Ziggo’ al niet meer weg te denken. Een breed uitgemeten multimediale reclamecampagne kon echter niet verhinderen dat aanpassingen in het aanbod heel wat positieve en negatieve reacties opriepen. Ook van zakelijke klanten kwamen er veel reacties. Kortom, een turbulente start van het nieuwe Ziggo!
Nadrukkelijke aanwezigheid van Ziggo Zakelijk
UITGEKIENDE MARKETING VEELBESPROKEN ‘Wij vinden het uiteraard vervelend maar tegelijk ook wel gaaf.’ Een toch wel onverwachte uitspraak uit de mond van Directeur Business-to-Business, Jan van de Ven. ‘Over de tong gaan is hoe dan ook beter dan doodgezwegen worden. Met een vlakke campagne bereik je immers niets. Wij proberen iets los te maken bij mensen want wij willen weten wat zij écht van ons denken. Belangrijk is hoe je er vervolgens op reageert. Wij kiezen bewust voor een bescheiden en eerlijke opstelling. Luisteren naar klachten van klanten, onze fouten erkennen en vervolgens aan de slag gaan om het beter te doen. Onze hele organisatie is afgestemd op de beleving van de klant en haar relatie met ons. Het streven van Ziggo Zakelijk is dé service leader van Nederland te worden.’
de Ven geeft ruiterlijk toe dat dit bedrijfseconomische redenen heeft en inderdaad niet echt beantwoordt aan de beoogde Ziggo-toegankelijkheid.
EEN BESCHEIDEN SPELER Op de zakelijke markt is Ziggo voorlopig nog een bescheiden speler. KPN is de onbetwistbare alleenheerser, met Tele2, UPC/Priority en Ziggo Zakelijk als de spelers van enig belang. ‘Waakhond OPTA is van mening dat de zakelijke markt nog heel wat scherper of beter gereguleerd kan worden. Wij werken hard om onze rol als concurrent in die markt te nemen, maar dat betekent niet dat wij meteen al een gevaar voor KPN vormen. Concurrentieontwikkeling komt de klant alleen maar ten goede.’ Met circa 3 miljard euro die in de zakelijke telecomwereld rondgaat, is het potentieel dan ook gigantisch groot.
KLANTTEVREDENHEID GEEN HOLLE FRASE ‘Onze dagelijkse activiteiten moeten ertoe leiden dat Ziggo Zakelijk een serviceleider wordt in de markt. Wij willen die belichaamd zien in elke medewerker, van monteur tot directeur. Klanttevredenheid is voor ons geen holle, voorspelbare slogan. Een klant moet overtuigd zijn van zijn relatie met ons. Hij moet het voordeel ervan inzien, niet alleen in zijn portemon-
DE FUSIE GAF ONS E E N G R OT E R E F O OT P R I N T nee of in ons productaanbod, maar vooral in onze benadering. Daarom krijgt een klant met een technisch probleem een Ziggo-monteur - en geen ingehuurde technieker - over de vloer. Klanten die bellen, krijgen een telefoniste aan de lijn en geen anonieme callcenterstem. Snel bereikbaar zijn en persoonlijke service, dat is wat wij de klant willen bieden. Daarom willen wij ook dicht bij hen in de buurt zitten.’ Waarom dan een klantenservice voor zakelijke klanten die uitgerekend in het hoge Groningen resideert? Het antwoord laat even op zich wachten, maar de eerder geroemde open instelling blijkt inderdaad de toets van de praktijk te doorstaan. Van 1 0
B U S I N E S S
HET WAPEN Een nationaal verglaasd netwerk is Ziggo’s sterke wapen in de concurrentiestrijd. ‘De afgelopen jaren hebben wij ons netwerk “verglaasd”. Daardoor kunnen wij daar nu veel klanten op aansluiten, zelfs in woonwijken waar vaak eenmansbedrijven of ZZP’ers werken. Daarnaast bezorgde de fusie ons een grotere footprint. Zowel Casema, Multikabel als @Home waren vooral beperkt regionaal georiënteerd. Samen bestrijken wij een veel groter terrein. Hierdoor worden we een bijna landelijke speler met sterke regionale wortels. Door onze grootte kunnen we bovendien scherp inkopen, en dat merken klanten in ons aanbod. Zij zien ofwel een rijker aanbod tegen eenzelfde prijs of eenzelfde aanbod tegen een scherpere prijs.’
GLASVEZEL ‘HOT’ & TOCH VASTE IP-ADRESSEN Voor het MKB heeft Ziggo Zakelijk vier coaxpakketten, elk met breedbandinternet, telefonie met twee lijnen en een radio- en tv-aansluiting, en met variërende down- en uploadsnelheden. Paradepaardje is echter Office Extra, een standaardpakket met glasvezelaansluiting dat beantwoordt aan de wensen en behoeften van (middel)grote bedrijven. ‘Hierin zijn wij écht uniek,’ vertelt Jan trots. Geen enkele andere leverancier heeft op dit moment een dergelijk aanbod met standaardelementen. En glasvezel is “hot”
B E D R I J F S P R O F I E L
Jan van de Ven, directeur Ziggo Zakelijk
in de markt.’ Ziggo Zakelijk heeft drie pakketten met internet en telefonie beschikbaar. Het eerste heeft een glasvezelaansluiting van 100 Mbps, 10 Mbps sym-
Z I G G O Z A K E L I J K WO R D T P E R S O O N L I J K metrisch internet en een telefonieaansluiting. De internetsnelheid voor pakketten 2 en 3 is respectievelijk 25 en 50 Mbps (symmetrisch). Het voordeel van die grote bandbreedte is dat bedrijven makkelijker IT-diensten van geselecteerde partners kunnen afnemen, updates op afstand kunnen downloaden, een stukje kunnen reserveren voor camerabeveiliging... De mogelijkheden zijn legio.
Verguldt dit mooie aanbod de bittere pil die sommige zakelijke klanten te slikken kregen toen zij met de komst van Ziggo hun vaste IP-adressen op coaxdiensten zagen verdwijnen? ‘Met de fusie hebben wij om technische redenen inderdaad de productie van vaste IP-adressen moeten stopzetten,’ geeft Jan volmondig toe. De reacties hierop waren talrijk én soms fel. Wij waren van mening dat we daarmee iets moesten doen. Dus zijn we op zoek gegaan naar partners die op basis van de bestaande Ziggo-coaxpropositie, ervoor konden zorgen dat de IP-adressen toch behouden konden worden. Het heeft ons best veel moeite gekost maar we zijn erin geslaagd. Dat moet ook, want de klant is de leidraad van ons handelen.’ Dat is Ziggo Zakelijk.
ZIGGO IN CIJFERS 1 februari 2007: @Home, Casema en Multikabel fuseren 1 juli 2007: producten en tarieven worden gelijkgetrokken (consumentenmarkt) 16 mei 2008: het nieuwe telecomconcern ‘Ziggo’ wordt officieel geïntroduceerd Eigendom van Warburg Pincus en Cinven 3,2 miljoen huisaansluitingen kabeltelevisie (52% van het totale aantal huishoudens) 900.000 aansluitingen digitale tv en radio 750.000 telefonieaansluitingen Ziggo Zakelijk bedient zo’n 11.500 à 12.000 B-to-B-klanten
N A T I O N A A L
11
T H E M A
U heeft een florerend kennisintensief bedrijf, de zaken gaan goed en de orders stromen binnen. Stelt u zich eens voor dat alle medewerkers op hetzelfde moment ontslag nemen. Weg kennis en uw bedrijf is in één klap geen cent meer waard, want geen mensen betekent geen waarde. Toch staan gebouwen en andere activa wel keurig op de balans, maar vinden we de waarde van het human capital nergens terug. Maar daar komt verandering in.
‘Plooibaar, maar veel minder indrukbaar’
HUMAN CAPITAL OP DE BALANS
Kenniskapitaal: het meest waardevolle bezit van een bedrijf
ederland wil graag een hoogwaardige kenniseconomie zijn, maar ondertussen koesteren we onze kennis juist niet,’ zegt Friso de Jong. Hij is directeur van Silverback, een adviesbureau op het gebied van Intellectual Asset Management. ‘Wij bieden de moge-
‘N
1 2
B U S I N E S S
lijkheid om het kenniskapitaal binnen een organisatie zichtbaar te maken en de waarde ervan vast te stellen. Deze waardering is belangrijk als je bijvoorbeeld een product of dienst wilt verkopen of licenseren, een subsidie wilt aanvragen of op zoek bent naar financiering. Want ook een investeerder is
zeer geïnteresseerd in de waarde van het aanwezige of nog te ontginnen kenniskapitaal.’ Willekeur Kenniskapitaal beslaat vaak meer dan 70 procent van de totale waarde van een onderneming of organisatie. ‘Toch
T H E M A wordt dit kapitaal eerder als een kostenpost beschouwd dan dat het als vermogen op de balans wordt geactiveerd. We noemen dit ook wel de value gap: het verschil tussen de waarde van de aanwezige kennis die via de resultatenrekening zichtbaar gemaakt kan worden en wat daarvan tot nu toe op de balans is terug te vinden. Erger nog is dat dit gat bij bedrijfswaardering en bedrijfsoverdracht wordt opgevuld met goodwill. Simpelweg omdat de overwaarde niet aan andere activa op de balans kan worden toegeschreven. Goodwill is echter als een spons: het kan heel veel opnemen, maar kan ook
HARD KAPITAAL Van Campen Aluminium is een kennisintensief productiebedrijf met een zware R&D afdeling. Levering vindt plaats aan nagenoeg alle industrieën, van medische industrie, bouw en scheepvaart tot kerncentrales. ‘Kennis is voor ons een van de belangrijkste succesfactoren,’ zegt directeur Joop van Campen. ’Je doet zaken met de top in de piramide en wordt
daardoor
onmisbaar.
Zonder aantoonbare kennis word je in een jobbers positie gemanoeu-
Joop van Campen
vreerd, met alle negatieve gevolgen van dien. Silverback bracht de waardering van kennis onder de aandacht en staafde de argumentatie met rationele en feitelijke informatie. Onze RA-accountant heeft vervolgens de methodiek en de grondslagen beoordeeld en getoetst. Dat je kennis hebt, bezit of ontwikkelt, moet je kunnen aantonen. Praatjes vullen immers geen gaatjes. Wij stellen twee jaarverslagen samen, een financieel verslag en een kennisjaarrapport, waarmee wij de markt informeren. Dit heeft een positieve invloed op ons imago en geeft derden meer inzicht in de toegevoegde waarde van het bedrijf. Wij hebben het kenniskapitaal in overleg met onze accountant (nog) niet geactiveerd op de balans, maar hechten veel waarde aan de financiële verslaglegging. Het is immers hard kapitaal.’ Van Campen Aluminium ontwikkelt hoogwaardige producten, heeft circa 25 miljoen euro in opdracht en voor lange tijd continuïteit in het vooruitzicht. ‘We verhogen elke dag onze toegevoegde waarde met het ontwikkelen van kennis, waardoor weer meer kansen ontstaan. Hiermee motiveren we onze mensen, die trots zijn op wat ze doen. Want uiteindelijk blijft het toch allemaal mensenwerk, met de bijbehorende emoties.’ creëren we een vervanging voor goodwill – dat te pas en te onpas wordt ingezet – en maken we van de spons een stuk rubber. Plooibaar, maar veel minder indrukbaar.’
worden ingedrukt, tot wel 5 procent van de oorspronkelijke grootte. Omdat er bovendien geen goede onderbouwing is, benadert de betaalde goodwill vrijwel nooit de intrinsieke waarde van een onderneming.’ Dus bij waardering en overdracht van kennisintensieve en innovatieve bedrijven is goodwill overgeleverd aan de willekeur van de koper. ‘Door kenniskapitaal te waarderen,
Assessment Om het kenniskapitaal inzichtelijk te maken, bepaalt Silverback eerst waarop het identificeren en waarderen betrekking heeft. Verder is van belang wat de overwegingen zijn om het kenniskapitaal in kaart te brengen, binnen welke context dit plaatsvindt en welke beperkingen daarbij een rol kunnen spelen. ‘Het assessment bestaat uit twee gedeelten,’ verduidelijkt De Jong. ‘Het eerste deel heeft betrekking op de kwaliteit van het kenniskapitaal.
Daarin wordt gekeken naar deelgebieden als de juridische situatie, marktomstandigheden en te volgen strategie. Vervolgens worden de financiële aspecten beoordeeld, zoals de gerealiseerde omzet en omzetprognoses in relatie tot de directe en indirecte kosten, marktgroei, levenscyclus en afschrijvingen. Op basis daarvan maken we een document op dat aansluit bij het doel waarvoor de onderneming het in kaart gebrachte kenniskapitaal wil inzetten. Dit kan extern zijn, bijvoorbeeld voor het vergroten van de financiële slagkracht. Maar het kan ook intern worden gebruikt om te bepalen hoe het zichtbaar gemaakte kenniskapitaal onderhouden en uitgebouwd kan worden. Wij laten zien wat de kwaN A T I O N A A L
13
T H E M A
ZEKERHEID VOOR KREDIETVERLENERS Wij ontwikkelen, produceren, verkopen en installeren middelgrote windturbines,’ vertelt Frank Hoogers, directeur van Wind Energy Solutions (WES). ‘Kennis is van vitaal belang voor ons bedrijf. We hebben in 2004 de basis van onze technologie gekocht van windturbinebouwer Lagerweij en deze in de afgelopen jaren zelf verder ontwikkeld. Hoe cruciaal dergelijke kennis is, wordt wel duidelijk als je ziet dat alle nieuwe windturbinefabrikanten in Azië hun molens laten ontwerpen en testen in West-Europa. Alleen met deze kennis kunnen wij een goed en veilig product maken en is het mogelijk ook in Nederland een productie-industrie te behouden. Als startende onderneming die al haar geld in de ontwikkeling van producten en van de markt stopt – en niet in machines of een eigen pand – heb je grote moeite om bij banken aan te tonen wat het bedrijf waard is. Immers, voor kredieten is vaak een tastbaar onderpand nodig als een bedrijfsgebouw, machines of wagenpark. Banken
Frank Hoogers
kunnen niet overweg met immateriële zaken zoals technologie en kennis. Daarnaast schrijf je elk jaar stevig af op de investeringen in technologie, waardoor het bedrijf op papier weer minder waarde heeft. En dat terwijl je er in de praktijk steeds meer mee kunt verdienen en dus eigenlijk meer waard wordt. Deze spagaat beperkt het bedrijf enorm in de groeimogelijkheden. Met het assessment kwam er een gedegen onderbouwing van de werkelijke waarde van WES en dus meer zekerheid voor kredietverleners.’ De grote hoeveelheid kennis betekent dat het bedrijf een bepaalde waarde heeft, iets wat de eigenaren wisten maar wat niet in de boeken stond. ‘Voor de nabije toekomst betekent het dat WES gemakkelijker en meer geld kan lenen voor haar verdere groei.’ liteit en de actuele “nettowaarde” is van het kenniskapitaal binnen een organisatie. Ook wordt in kaart gebracht wat de komende jaren de waardetoe-
W E M A K E N VA N D E S P O N S EEN STUK RUBBER name kan zijn. De resultaten worden zodanig opgeleverd dat fiscale en financiële specialisten kunnen volgen hoe de waardering is opgebouwd. Dit helpt om de acceptatie bij deze groep te vergroten.’
Afdwingbaar Wat zijn de voordelen van het in beeld brengen en waarderen van kennis? ‘De balans geeft nu eindelijk de werkelijke bedrijfswaarde weer,’ aldus De Jong. ‘We maken daarbij vaak een onderscheid tussen de fiscale en de commerciële balans. Een ander voordeel is dat activiteiten als R&D en het inkopen van kennis niet langer als kosten hoeven te worden geboekt. Ze komen nu geheel of gedeeltelijk als een bezitting op de balans te staan. Dat betekent een aanzienlijke verhoging van de winst, het eigen vermogen, de balanswaarde en de bedrijfswaarde. De kennis wordt gekoppeld aan intellectuele eigendomsrechten, zoals octrooien,
auteurs- en databaserechten. Daarmee is de kennis via deze rechten ook nog eens juridisch afdwingbaar. Je monopoliseert zo de aanwezige kennis voor tien, twintig en soms zelfs vijftig jaar en neemt hiermee een voorsprong op je concurrenten. Eventueel ingekochte of ontwikkelde kennis kan verder in aanmerking komen voor een investeringsaftrek. Ook kun je een deel van het kenniskapitaal door middel van afschrijving weer ten laste van de winst laten komen. En zo zijn er nog meer voordelen die concurrentievoordeel opleveren of zorgen voor een betere marktpositie.’ Tekst: D R S . A R I E F . O . C R A A N E N ■
!
REGIONALE ONTWIKKELINGSMAATSCHAPPIJ
‘n Sterk groeiend aantal bedrijven/ kantoren kiest voor West-Brabant als vestigingsplaats. Dat gebeurt op basis van sterke argumenten zoals bereikbaarheid - 50 kilometer van Rotterdam en Antwerpen-, een ruime keuze uit nieuwe en bestaande bedrijfsobjecten en lage grond- en huurprijzen. Multinational of éénmansbedrijf, wij zetten die argumenten graag voor u op ‘n rijtje.
UW IMPULS OP DE WINKELVLOER D.R.A.I. Nederland B.V. Apeldoorn Postbus 52, 7300 AB Apeldoorn Kayersdijk 141, 7332 AP Apeldoorn Telefoon (055) 541 53 33 Fax (055) 541 96 50 E-mail:
[email protected] Internet: www.drai.nl
BEL GRATIS: 0800 - 022 33 44
WWW.REWIN.NL
BUSINESS Nationaal
Platformliften & Service
● Landelijk katern van de regionale zakenmagazines Postbus 14101, 3508 SE Utrecht,
Vraag nu een gratis login aan op onze website!
Mecklenburglaan 16, 3581 NW Utrecht Telefoon (030) 2512818; fax (030) 2512819;
Foto: Vector verticale platformlift, Woonboulevard, Poortvliet
e-mail
[email protected]; www.business-nationaal.nl
Waarom ThyssenKrupp? [ betrouwbare partner [ hefplateau met schacht ineen [ tot 15 m hefhoogte [ lage bouwkundige kosten [ geen liftput nodig
● Eindredactie: Hans Hajée ● Medewerkers: Arie Craanen, Jean Geldens, Hans Hooft, Cees Louwers, Mart Rienstra, Tony Vos ● Advertentieacquisitie: Telefoon (030) 2512818,
[email protected] ● Vormgeving: bpMedia+Design, Tilburg
ThyssenKrupp Monoliften Surf naar www.thyssenkruppmonoliften.nl of bel 0180 530 845 voor meer informatie!
ThyssenKrupp
Copyrights: Het auteursrecht op de in Business verschenen artikelen wordt door de uitgever voorbehouden.
"- 4+ & #& %3 *+' +& -&
"-4+&#&%3*+' +&-&7&/*4 #&%3*+'40170-(*/
( */ )&5 .,# &/
%& "(3"3*4$)&
4&$503
7& / *4 JS+ "# SFFN CSP FLJOH +)
+WBOE FS) FJKE FONS4'
++4DI FOL '#EST. 5. ;F
NBO O
2ÝËMjaÁwĬÜ~~ ~jaËÁj~jj· (OE EERDER U BEGINT MET DE VOORBEREIDING HOE MEER MOGELIJKHEDEN U HEEFT ALLES ROND DE OPVOLGING OPTIMAAL TE REGELEN 'RAAG LICHTEN WIJ IN EEN GESPREK TOE WAT ER ALLEMAAL BIJ KOMT KIJKEN EN WAT WE VOOR U KUNNEN BETEKENEN 4HUIS KUNT U RUSTIG ALLES NOG EENS NALEZEN IN HET BOEK @!LS JE BEDRIJF JE LEVEN IS "EL VOOR EEN AFSPRAAK KIJK OP WWWGIBOGROEPNL VOOR EEN VESTIGING BIJ U IN DE BUURT
