Business Club Maas & Waal Workshop MVO
Gasterij De Arend
3 maart 2015
Even voorstellen Huub Biezemans Scheepswerktuigkundige - ondernemer sinds 1994 - passie voor duurzaamheid - werkt landelijk, woont in Druten - sinds 2005 directeur/eigenaar adviesbureau Lid Centrale Commissie van Deskundigen De MVO-Wijzer Lid Commissie van Advies TPN-West Energieneutraal
Programma 1. Hoe MVO bent U allen? 2. Wat is MVO of Duurzaamheid 3. Kort filmpje circulaire economie 4. Circulaire economie Pauze 5. Nieuwe business modellen 6. De laatste trends 7. Kort filmpje MVO Maas en Waal 8. Interview met AMC Wijchen 9. Afronding
ca. 20 min ca. 15 min ca. 5 min ca. 15 min 10 min ca. 10 min ca. 10 min ca. 5 min ca. 15 min ca. 5 min
Hoe ‘MVO’ bent u allen? Stellingen! • Groen is eens / dat doe ik • Rood is oneens / dat doe ik niet
Stelling 1 De nep Rolex horloges, gekocht op vakantie, kan ik prima als ‘echt’ doorverkopen via Marktplaats.
Wat doe je: Groen = ja, ik verkoop dit door Rood = nee, ik verkoop dit niet door
Stelling 2 Mijn organisatie heeft een visie op het gebied van duurzaamheid / MVO.
Wat vind je: Groen = ja, dit is er Rood = nee, dit is er niet
Stelling 3
Als ik zelf het goede voorbeeld geef, dan volgen de anderen vanzelf. Wat doe je: Groen = ja, ben ik mee eens Rood = nee, ben ik niet mee eens
Stelling 4
Duurzaam inkopen mag meer kosten. MVO moet uit het hart komen, niet uit de portemonnee. Wat doe je: Groen = ja, ik koop duurzaam in Rood = nee, ik koop vanuit mijn portemonnee
Stelling 5
MVO levert een positieve bijdrage aan de winstgevendheid van een onderneming i.p.v. een kostenpost. Wat vind je: Groen = ja, mee eens Rood = nee, niet mee eens
Stelling 6 Een werkgever die haar personeel verbiedt om mobiel te bellen in de auto (ook handsfree) spreekt mij aan. Spreekt je dit aan: Groen = ja, dit spreekt mij Rood = nee, dat boeit mij niet
Stelling 7
Over je MVO-activiteiten moet je vooral naar 'buiten‘ communiceren. Het is een effectief reclamemiddel. Wat doe je: Groen = ik gebruik het voor de organisatie zelf Rood = ik gebruik het als een prima reclamemiddel
Stelling 8
Naast de werkgever moet ook de werknemer investeren in zijn/haar ontwikkeling/opleiding. Wat doe je: Groen = ja, dit is een eigen verplichting Rood = nee, dat regelt de werkgever maar
Stelling 9
Je vriend een opdracht toespelen (ongeacht of deze ook het meest capabel is), in het bedrijfsleven hoort erbij. Wat doe je: Groen = ja, mee eens Rood = nee oneens, zo werkt het niet
Stelling 10
Een bedrijf kan zich met MVO positief profileren op de arbeidsmarkt.
Wat doe je: Groen = ja, ik doe dit want MVO is een pluspunt Rood = nee, ik doe dit niet MVO zegt de arbeidsmarkt niets
Stelling 11
Ik hoef niet Roomser dan de Paus te zijn; de Belastingdienst heeft het heus niet in de gaten als ik 'creatief' met de cijfers omga. Wat doe je: Groen = ja, ik speel met de cijfers als dit kan Rood = nee, dit kan echt niet
Stelling 12 Ik vind het belangrijk dat mijn bedrijf investeert in de ontwikkeling van haar omgeving, bijvoorbeeld door sponsoring. Wat vind je: Groen = ja, ik vind dit belangrijk Rood = nee, ik vind deze investering niet belangrijk
Stelling 13
MVO is ook een kwestie van het geven van het juiste voorbeeld aan toeleveranciers en afnemers in de keten. Wat vind je: Groen = ja, dat is zo Rood = nee, dit is niet zo
Stelling 14 Het bieden van stageplaatsen is een maatschappelijke taak van een organisatie.
Wat doe je: Groen = ja, ik bied stageplaatsen Rood = nee, ik bied geen stageplaatsen
Stelling 15
Bij een keuze voor een investering zijn in principe alleen financiële motieven doorslaggevend. Hoe handel je: Groen = ook andere motieven zijn hierbij doorslaggevend Rood = de financiële motieven zijn doorslaggevend
Stelling 16 Het interesseert mij of producten een verantwoorde afkomst hebben en dat er bijvoorbeeld geen gebruik is gemaakt van kinderarbeid.
Hoe handel je: Groen = ja, ik let, waar mogelijk, waar de producten vandaan komen Rood = nee, ik let hier niet op
Stelling 17
Voor duurzame producten en diensten ben ik bereid meer te betalen. Hoe handel je: Groen = ja, ik vind de duurzaamheid belangrijker dan de prijs Rood = nee, ik vind de prijs doorslaggevend
Stelling 18 Oneerlijke competitie kan best wel een keer; je moet tenslotte toch ook overleven!
Wat doe je: Groen = aan oneerlijke competitie doe ik niet mee Rood = ik doe dit wel, kwestie van survival of the fittest
Wat is MVO of Duurzaamheid?
MVO = de beste garantie voor omzet en winst in de 21e eeuw
Willem Lageweg Directeur MVO Nederland
MVO Speerpunten voor 2010: duurzame innovatie
Ecologische voetafdruk per persoon USA
9,5 ha (8 x beschikbare opp. pp)
Nederland
4,4 ha (3,6 x beschikbare opp. pp)
Afghanistan
0,1 ha (5% beschikbare opp. pp)
Wereld
2,2 ha
Beschikbaar
1,2 ha
Tekort
1,0 ha
Hoeveel is er nodig om…
1 kg rundvlees 1 katoenen shirt 1 liter melk 1 blikje cola 1 kop koffie 1 boterham
16.000 liter water 2700 liter water 1000 liter water 200 liter water 140 liter water 40 liter water
H2O voetafdruk (watergebruik)
Trend verbruik grondstoffen (SOURCE: MVO NEDERLAND)
De overgang naar duurzaamheid Living Planet Report 2008
De overgang naar duurzaamheid
De overgang naar duurzaamheid De trechter metafoor Niets doen is geen optie!
Overgang naar en focus op duurzaamheid biedt perspectief!
Vier principes voor Duurzaamheid In een duurzame samenleving is de natuur niet onderhevig aan toenemende… …concentraties van stoffen uit de aardkorst,
…concentraties van stoffen die door de samenleving geproduceerd zijn,
…afbraak door fysiek toedoen, … en, in een samenleving waarin mensen niet zijn onderworpen aan omstandigheden, die het hen onmogelijk maken om in basisbehoeften te voorzien.
Natuurlijke Cycli Open systeem m.b.t. energie
Gesloten systeem m.b.t. materie: 1) Niets verdwijnt 2) Alles spreidt zich
« Fotosynthese »
Langzame geologische cycli (vulkaan-erupties en verwering)
Duurzaamheid gaat over het vermogen van de samenleving om oneindig te kunnen overleven binnen deze natuurlijke cycli
« Respiratie»
Langzame geologische cycli (sedimentatie en mineralisatie)
Hoe wij cycli beïnvloeden
Fysiek beperken van de natuur om cycli te doorlopen
Relatief grote stromen materiaal die aan de aardbodem worden onttrokken
Wereldwijd mensen beperken bij het vervullen van hun behoeften
Introduceren van (moeilijk afbreekbare) natuurvreemde stoffen
Negen Universele Behoeften
Levensonderhoud
Ontspanning
Participatie
Bescherming
Genegenheid
Begrip
Creatie
Identiteit
Vrijheid
Gelukkig, er is hoop!!!
MVO 2.0 leiders
Boyan Slat
THE OCEAN CLEANUP
http://youtu.be/6IjaZ2g-21E
Wat betekent MVO voor het bedrijf Bewust nadenken over je handelen en de gevolgen Denken aan de gevolgen van de beslissingen die je neemt voor alle belanghebbenden; de collega’s, de organisatie, de klanten, de leveranciers, het milieu en de omgeving. De dagelijkse beslissingen maken al een groot verschil! Het zijn niet alleen de grote beslissingen die het verschil maken maar zeker ook de dagelijkse gang van zaken: licht uit doen als je weggaat, airco uit, vriendelijk zijn, kortom doe gewoon MVO!
Waarom MVO? Goed voor imago (sociaal, naamsbekendheid) In aanbestedingen is duurzaam ondernemen een pré
Aantrekkelijke werkgever (trotse medewerkers) Op lange termijn noodzakelijk (grondstoffen schaarste) Meer vraag naar MVO bedrijven en producten Druk: overheid vanaf 2015 100% duurzaam inkopen Kostenbesparing door het verminderen van afval, lagere energiekosten, ziekteverzuim en efficiëntere bedrijfsvoering.
Hoe zien we MVO terug in het bedrijf? MVO vastleggen en verankeren in de bedrijfsprocessen Bij iedere bedrijfsbeslissing afweging maken tussen verschillende belangen van de belanghebbenden / stakeholders en de 3 P’s. Het is een proces, geen eindbestemming. Doelen die worden nagestreefd veranderen in de tijd en met elke bedrijfsbeslissing. Met elkaar zoeken naar haalbare stappen.
MVO loont Bedrijven dat merkt dat klanten MVO eisen stellen 80
70
60
50
2014
40
2011 30
20
10
0 Industrie
Bouw
Handel
Hotel / Restaurant
Vervoer / Communicatie
Financiele dienstverlening
Zakelijke dienstverlening
Ondernemen in de 21ste eeuw
Dare Share Care
No air
De circulaire economie
Wat ? Waarom? Hoe dan?
Het onbekende?
Praktijk voorbeelden?
http://prezi.com/nhrgftrmvwqk/?utm_campaign=share&utm_medium=copy
Business Club Maas & Waal
Pauze - 10 minuten Gasterij De Arend
3 maart 2015
Nieuwe business modellen & trends Prof. Dr. Jan Jonker Nijmegen School of Management Radboud University Nijmegen
Verandering Transformatie Transitie
Zijn de nieuwe sleutelwoorden van de samenleving
Participatie samenleving
Betekent dit samen SAMEN organiseren?
Centrale trend: collectief zelf-organiseren
Organiseren Bedrijven Burgers Overheid
Technologie
Transitie
Plan Pilot Productie
Organisatie Waardeketen Netwerk
Samenwerkingskunde
Bouwstenen nieuwe business modellen
Nieuw business model
Tijden van Transitie
Opgelet: de maatschappij is aan het veranderen
Drivers voor ‘anders’ ... maar hoe Schaarste
Maatschappelijk
Groeiende
debat
connectiviteit
Norm verandering
Een maatschappij met complexe en onzekere opgaven.
Komt er nog VISIE uit Den Haag?
Sorry ... er is geen MASTERPLAN voor de toekomst.
Stromingen Nieuwe Economie Materiele economie
Circulaire
Functionele
economie
economie
Biobased economie
Trends: zeven stuks (As We Speak) • Van bezit naar gebruik • Van lineair naar circulair • Van ‘global’ naar ‘glocal’ • Van verzorging naar participatie • Van verticaal naar horizontaal organiseren • Van “ik” naar andere vormen van “wij” • Van € naar WAARDE
Puzzel-stukjes-stoel printen (free downloadble design software)
Booming Business Winddelen
BAKSTENEN GROEIEN
http://vimeo.com/81609842
Stromingen Nieuwe Economie Economie van zelf-organisatie
Zelfproductie
Samenwerking
economie
economie
Deel economie
ZORG VOOR ELKAAR
Voorbeeld: Distributie ... maar dan anders
Thuis afgehaald - Marieke Hart
Project 24 maanden oud, ong. 40.000 NL-deelnemers, acht buitenlandse vestigingen www.thuisafgehaald.nl
Drie-D printen: casco huis in 24 uur
Voorbeeld: Afvalputje (NL)
De 2e generatie douche Warmte Terug Winning uit afvalwater. 70% rendement. Pure winst. Slimme manier om energieverbruik en EPCwaarde te verlagen. Bries: http://www.brieswaterenenergie.nl/
In Friesland met ong. 235 huishoudens vloeibaar “afval’ verkopen
COW FUNDING
WAARDE MAAR DAN ANDERS
De zeven kenmerken van NBM’s Coöperatief samenwerken
Meervoudige waarde creatie als beginsel
Nieuwe geldvormen
Toegang i.p.v.
Gedeelde
bezit
Waarde creatie
Economie van
Lange termijn
benutten
betrokkenheid
http://www.p-plus.nl/nieuws/Nieuwe-business-modellen
Tijd is ‘geld’ werken met tijdbanken
Cooperatief samenwerken
NBM: Timebanking
Veranderpaden • VERBETEREN: Werken aan het bestaande van ‘A naar Beter’ • TRANSFORMATIE: Vanuit het bestaande komen tot nieuwe oplossingen • TRANSITIE: Prutsende wijs ontwikkelen van een nieuw ‘systeem’.
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
in het Land van Maas & Waal
http://youtu.be/NjpB9ezqKf0
.
Interview met Haico Klerks • Facilitair dienstverlener • 550 medewerkers • Familie bedrijf dat MVO oprecht uitstraalt • Ondernemer van het jaar 2012 • Genomineerd voor de MVO Award 2015
Bedankt voor uw aandacht
