Bureau voor jeugd- en jongerenwerk Kwartelstraat 18, 4901 AD Oosterhout Advies, training en begeleiding of

Bureau voor jeugd- en jongerenwerk Kwartelstraat 18, 4901 AD Oosterhout Advies, training en begeleiding 0162-429282 of 06 12 999 761 email: [email protected] www.jeugdenjongerenwerk.nl

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave...................................................................................................................... 1 Inhoudsopgave...................................................................................................................... 2 Voorwoord............................................................................................................................. 3 Inleiding ............................................................................................................................. 4 De i n h o u d v a n h et j o n g e r e n we r k ............................................................................ 6 Jongeren als consument.................................................................................................... 7 De k wa l i t e i t e n v a n d e j o n g e r e n we r k er . ................................................................ 8 De rol van de plaatselijke instellingen ...............................................................................10 Geen begeleiding..............................................................................................................10 Ervaringsopbouw. .............................................................................................................13 Opleidingsniveau en kwaliteiten........................................................................................13 De organisatie van ervaringsopbouw ................................................................................17 De eerste aanzet en positionering.....................................................................................19 Draagvlak in de praktijk.....................................................................................................20 Tot Slot .............................................................................................................................20

Nieuwe lijnen in het jongerenwerk – Jan Schellekens 29 maart 2001

2

Voorwoord D e l a a t s t e t i j d wo r d e n e r v e e l d i s c u s s i e s g e v o e r d o v e r d e p r o b l e m e n i n h e t j o n g e r e n we r k . H e t g e b r e k a a n n i e u we i n s t r o o m , g o e d o p g e l e i d e j o n g e r e n we r k e r s e n d e s k u n d i g k a d e r l e i d t t o t e e n wa r e u i t h o l l i n g v a n h e t j o n g e r e n we r k . E r o n t s t a a t z e l f s e e n h e u s e c o n c u r r e n t i e o m h e t p e r s o n e e l z o n d e r d a t d e w e r k e l i j k e p r o b l e m e n v a n h e t j o n g e r e n we r k a a n g e p a k t wo r d e n . I k h e b d e l a a t s t e d a g e n g e p r o b e e r d e e n v e r h a a l t e s c h r i j v e n o v e r deze problemen en de m ogelijke oplossingen van het probleem. Ik heb geprobeerd de problematiek in zijn geheel te doorgronden en op grond daarvan een m odel ontwikkeld om de problem en van het jongerenwerk doelgericht en planm atig aan te pakken. Ik ben daarbij niet ingegaan op allerlei specifieke mogelijkheden van incom pany trainingen, cursussen, training, 1 op 1 werkbegeleiding e.d. Alles is wat mij betreft mogelijk, als het maar leidt tot een oplossing voor de problematiek. Niet alleen een oplossing voor Vlaardingen, Schiedam , Zoeterm eer, de Leidse Regio, Leiden of Dordrecht op de korte termijn, m aar vooral voor het j o n g e r e n we r k o p l a n g e r e t e r m i j n . Ik vraag dan ook aan de lezer om dit stuk open te benaderen, vragen te stellen, opm erkingen te plaatsen, tek sten te corrigeren, zaken te schrappen toe te voegen of logischer te laten lijken en vooral te kijken of h e t p l a n “ k l o p t ” o f k l o p p e n d g e m a a k t k a n wo r d e n . Ik hoop dat het niet alleen aanzet zal zijn tot een discussie, m aar vooral tot snel en effectief handelen. Als ik zelf niet snel genoeg bel voor com m entaar, ben dan zo vrij contact op te nem en. Met vriendelijke groet, Jan Schellekens 06 12 999 761 Em ail: [email protected] www . j e u g d e n j o n g e r e n we r k . n l


3

Nieuwe lijnen in het jongerenwerk Inleiding J o n g e r e n we r k s t a a t we e r m i d d e n i n d e b e l a n g s t e l l i n g . Ni e t a l l e e n d o o r d e “druk” van de doelgroep en de sam enleving op het ( preventieve) jongerenbeleid van de plaatselijke overheden, m aar ook bij we l zi j n s i n s t e l l i n g e n d i e zi c h g e c o n f r o n t e e r d z i e n m e t “ b o o m i n g b u s i n e s s ” , m a a r g e e n a d e q u a a t d e s k u n d i g a n t wo o r d h e b b e n o p d e v r a a g n a a r ( e r v a r e n ) j o n g e r e n we r k e r s . Da t i s o o k n i e t z o v r e e m d . De b e z u i n i g i n g e n v a n d e l a a t s t e t i e n j a a r h e b b e n t o t g e v o l g g e h a d d a t v e e l k e n n i s e n e r v a r i n g u i t d e we r k s o o r t i s we g g e v l o e i d . H e t j o n g e r e n we r k we r d g e d wo n g e n z i c h i n e e n r i c h t i n g t e o n t wi k k e l e n wa a r v o o r d e o v e r h e i d n o g we l g e l d o v e r h a d : •

He t a m b u l a n t j o n g e r e n we r k wa s v o o r a l i n d e r i c h t i n g v a n m o e i l i j k bereikbare en hanteerbare doelgroepen voor de hulpverlening g e d i r i g e e r d : v e r s l a a f d e n , d a k - e n t h u i s l o ze n e n ( e t n i s c h e ) r a n d g r o e p e n wa a r e e n h e e l a n d e r e , v a a k s p e c i f i e k e h u l p v e r l e n e n d e , d e s k u n d i g h e i d wo r d t v e r e i s t .

•

He t a c c o m m o d a t i e g e b o n d e n j o n g e r e n we r k ( j o n g e r e n we r k m e t d e b e s c h i k k i n g o v e r e e n r u i m t e ) we r d i n t we e m i n o f m e e r a p a r t e r i c h t i n g e n u i t e e n g e s l a g e n . R i c h t i n g e n wa a r m e e n o g we l – m a a r i n i e d e r g e v a l m i n d e r - s u b s i d i e g e l d t e v e r d i e n e n wa s . U i t l i j f s b e h o u d we r d m e n b i j n a v e r p l i c h t t e k i e z e n v o o r d e s n e l s t e we g o m a a n d e v r a a g v a n d e o v e r h e d e n t e k u n n e n v o l d o e n : h e t s c o r e n v a n b e zo e k e r s a a n t a l l e n wa a r d o o r c o n t i n u ï t e i t v a n d e s u b s i d i e s t r o o m g e g a r a n d e e r d l e e k . He t a a n t a l b e zo e k e r s ( d e k wa n t i t e i t ) we r d d a a r b i j b e l a n g r i j k e r d a n d e i n h o u d ( d e k wa l i t e i t ) v a n d e j o n g e r e n we r k a c t i v i t e i t e n . G l o b a a l we r d h e t a c c o m m o d a t i e g e b o n d e n j o n g e r e n we r k o p t we e doelgroepen gericht: a . O p d e d o e l g r o e p e n m e t e e n l a a g o p l e i d i n g s n i v e a u we r d e n i n l o o p e n recreatieve activiteiten ingezet ( tafelvoetbal, spelletjes, rondhangen m e t d e m a t e n ) . Da a r m e e we r d d e h a n g p l e k n a a r b i n n e n v e r p l a a t s t b. op de doelgroepen m et een hoger opleidingsniveau of specifiekere u i t i n g s v o r m e n we r d e e n j e u g d c u l t u r e e l a a n b o d g e d a a n , e e n a a n b o d


4

dat m et nam e gericht is op het organiseren van m uziekoptredens en a l l e s wa t e r m e e s a m e n h a n g t . Z o n d e r d i r e c t o p d e g e v o l g e n v o o r h e t n i v e a u v a n h e t j o n g e r e n we r k z e l f i n te gaan, bleek dat de problem en onder jongeren daarm ee niet opgelost wa r e n . D e b e zu i n i g i n g e n e n d e r e p r e s s i e b l e k e n g e e n o p l o s s i n g e n t e z i j n . De d r u k ‘ o p s t r a a t ’ , d e ‘ o v e r l a s t ’ l e e k r e c h t e v e n r e d i g t o e t e n e m e n . J o n g e r e n we r k l e e k t e n o n r e c h t e t e z i j n o p g e o f f e r d a a n d e d a d e n d r a n g v a n d e o v e r h e d e n e n d e o r g a n i s a t i e s wa a r h e t j o n g e r e n we r k b i j o n d e r g e b r a c h t wa s . Z i j b l e k e n n i e t b i j m a c h t e g e we e s t t e z i j n h e t b e l a n g v a n j o n g e r e n we r k t e ‘ v e rk o p e n ’ , z o a l s i n e e n s a m e n l e v i n g wa a r i n t e r m e n a l s ‘ p r o d u c t e n ’ , ‘ p r i v a t i s e r i n g ’ , ‘ m a r k t g e r i c h t d e n k e n ’ e n ‘ c o m m e r c i e ’ wo r d e n g e b e z i g d , v e r e i s t we r d . M i s s c h i e n h a d d e n z e o o k n i e t v e e l t e v e r k o p e n d o o r g e b r e k a a n i n h o u d o f wi l d e n ze i e t s a n d e r s b e h o u d e n wa t we l l i c h t meer prioriteit had of een hoger m aatschappelijk belang diende. De v e r d e l i n g v a n d e s u b s i d i e p o t b l e e k v a a k i n h e t n a d e e l v a n j o n g e r e n we r k uit te vallen. Da a r m e e i s e i g e n l i j k o o k d u i d e l i j k d a t d i e o r g a n i s a t i e s v o o r j o n g e r e n we r k ( d e i n d i v i d u e l e j o n g e r e n we r k e r d a a r g e l a t e n ) h e t b e l a n g v a n d e ‘ p r o d u c t e n ’ ze l f s n i e t k e n d e n e n / o f e r we i n i g b e t r o k k e n h e i d b i j h a d d e n , e n h o e m o e t je iets verkopen als je er geen verstand van hebt? Of zelfs het ‘product’ n o g n o o i t g o e d o n t wi k k e l d h e b t ? Vo o r a l j o n g e r e n we r k d a t z i c h o n d e r d e p a r a p l u v a n b r e d e r e s o c i a a l c u l t u r e e l we r k i n s t e l l i n g e n b e v o n d , we r d s l a c h t o f f e r v a n d e b e zu i n i g i n g s o p e r a t i e s b i n n e n d i e i n s t e l l i n g e n . De h e r i j k i n g v a n d e wa a r d e v a n h e t j o n g e r e n we r k d o o r d e z e b e s t a a n d e b r e d e we l z i j n s o r g a n i s a t i e s i s d a n o o k e e n b e e t j e o p l o s za n d g e b a s e e r d , voortkom end uit blijvende problemen onder ( groepen) jongeren en de toegenom en financiële m ogelijkheden: de organisaties zien “handel”. Di e ze l f d e o r g a n i s a t i e s z i e n z i c h o p d i t m o m e n t e c h t e r o o k g e c o n f r o n t e e r d m e t d e o n m o g e l i j k h e i d o m j o n g e r e n we r k e r s t e we r v e n d i e h e t j o n g e r e n we r k z o we l k wa n t i t a t i e f a l s k wa l i t a t i e f v o r m k u n n e n g e v e n . De i n s t r o o m v a n n i e u we b e r o e p s k r a c h t e n i s m o e i l i j k , t e r wi j l d e u i t s t r o o m ( v e r l i e s a a n k wa l i t e i t ) d o o r g a a t . Di t l a a t s t e h e e f t d a n we e r t e m a k e n m e t d e


5

g e b r e k k i g e c a r r i è r e m o g e l i j k h e d e n v a n j o n g e r e n we r k e r s , m a a r z e k e r o o k m e t h e t a a n zi e n v a n h e t we r k , d e b e l o n i n g e n d e l o l . A l s d e c r i t e r i a “ l e u k , l e e r z a a m e n l o n e n d ” zo u d e n wo r d e n g e h a n t e e r d , d a n b l i j k t d i e b a l a n s v o o r j o n g e r e n we r k e r s v a a k n i e t o p t i m a a l t e z i j n . Al m e t a l z i j n e r g e n o e g p r o b l e m e n i n h e t o p t i m a l i s e r e n v a n d e j o n g e r e n we r k p r a k t i j k d i e e e n h e r o r i ë n t a t i e o p d e i n h o u d v a n h e t b e r o e p , d e v e r e i s t e k wa l i t e i t e n v a n d e b e r o e p s k r a c h t e n , d e v e r g r o t i n g v a n n i e u we instroom, de verbetering van continuïteit, de deskundigheidsopbouw en overdracht binnen de sector en de organisatorische inbedding rechtvaardigen.

De i n h ou d van h et j o ng er en w er k Zoals hierboven reeds aangegeven, is een behoorlijk deel van de gelden d i e v o o r j o n g e r e n we r k b e s t e m d wa r e n , a a n g e we n d v o o r “ r e a c t i e f ” o f j e u g d c u l t u r e e l we r k e n . Di t b e l e i d h e e f t t o t g e v o l g g e h a d d a t j o n g e r e n we r k e r s a a n g e n o m e n we r d e n m e t s p e c i f i e k e - o p d e t a a k toegesneden- vaardigheden, m en koos voor de snelste weg om aan de vraag van de subsidiënt te kunnen voldoen: activiteiten m et een directe a a n s l u i t i n g o p d e we n s e n v a n d e a f n e m e r ( s u b s i d i ë n t , j o n g e r e n , omgeving) Op doelgroepen met een iets lager niveau zoals V.B.O. en M.A.V.O. ( later V.M.B.O.) werden inloop en recreatieve activiteiten opgezet; soosactiviteiten m et taf elvoetbal en spelletjes. Door deze soosactiviteiten we r d d e h a n g p l e k a l s h e t w a r e n a a r b i n n e n v e r p l a a t s t . Op de hogere doelgroepen ( H.A.V.O. en hoger) of meer specifieke g r o e p e n we r d e e n j e u g d c u l t u r e e l a a n b o d g e d a a n : e e n c u l t u r e e l jongerencentrum organiseert optredens van bands en het publiek kom t er op af. D a a r m e e v e r a n d e r d e d e r o l v a n d e j o n g e r e n we r k e r . I n h e t e e r s t e g e v a l we r d h i j / z i j a l s n e l e e n s o o r t s l e u t e l b e h e e r d e r e n / o f t o e z i c h t h o u d e r , i n h e t t w e e d e g e v a l w e r d d e j o n g e r e n we r k e r p r o g r a m m e u r o f o r g a n i s a t o r van evenem enten.


6

Jongeren als consument I n b e i d e g e v a l l e n wo r d e n j o n g e r e n e i g e n l i j k g e z i e n a l s a f n e m e r v a n aanbod, als consument. De pedagogische gedachte, de gedachte dat j o n g e r e n o p we g n a a r v o l wa s s e n h e i d n o g v e e l m o e t e n l e r e n e n e r v a r e n gaat daarbij grotendeels verloren. Het maatschappelijk rendement van zo'n aanpak is dan ook gering. De overlast die groepen jongeren op straat veroorzaken neemt niet af en - m isschien nog wel verontrustender - voor de individuele jongere is het effect in groei naar volwassenheid niet groot. H e t l e e k d a n o o k t i j d o p n i e u w t e g a a n b o u we n a a n d e k wa l i t e i t v a n h e t j o n g e r e n we r k , z o n d e r d a a r b i j h e t g o e d e v a n d e k wa n t i t a t i e v e b e n a d e r i n g overboord te gooien. Een mengvorm van pedagogiek en comm ercie: jongerenwerk met een klant- en marktgerichte aanpak.


7

De k wal i tei t en van de j o ng er en w er ker . De e i s e n d i e a a n d e j o n g e r e n we r k e r g e s t e l d wo r d e n i n d e p r a k t i j k v a n h e t b r e d e j o n g e r e n we r k z i j n v r i j h o o g . D e j o n g e r e n we r k e r s m o e t e n v o o r a l c o m m u n i c a t i e f v a a r d i g z i j n ( o f wo r d e n ) , d a a r n a a s t m o e t e n d i e c o m m u n i c a t i e v e v a a r d i g h e d e n e r g e n s t o e l e i d e n , z e wo r d e n i n g e ze t t e n b e h o e v e v a n d e o n t wi k k e l i n g e n o n t p l o o i i n g v a n j o n g e r e n . H e t t o t a l e t a k e n p a k k e t v a n e e n b r e e d m e t h o d i s c h j o n g e r e n we r k e r zi e t e r a l s v o l g t uit. •

contactlegging met ( potentiële) doelgroepen op straat

•

relatiebeheer met brede doelgroepen

•

c o n t i n u e i n v e n t a r i s a t i e v a n d e o n t wi k k e l i n g v a n j o n g e r e n i n d e b u u r t , wi j k , s t a d ( a m b u l a n t )

•

naar binnen halen van ( een deel van) de doelgroepen ( outreachend)

•

recreatieve activiteiten

•

creatieve activiteiten

•

educatieve activiteiten onder andere door middel van thematische programmering

•

preventie, hulpverlening en belangenbehartiging

•

activering van jongeren in de omgeving ( in de buurt)

•

activering van jongeren in het jongerencentrum: betrekken van jongeren bij beheer, programmering en beleid

•

takenoverdracht aan jongeren

•

coaching van jongeren

•

n e t we r k o n t wi k k e l i n g e n o n d e r h o u d

In de praktijk blijken deze deskundigheden echter zelden verenigd in één p e r s o o n . Z e k e r b e g i n n e n d e j o n g e r e n we r k e r s m o e t e n ( n e t a l s j o n g e r e n ) v e e l e r v a r i n g o p d o e n o m d i e d e s k u n d i g h e d e n t e o n t wi k k e l e n . O p d i t m o m e n t zi j n e r g e e n g o e d e o p l e i d i n g e n v o o r j o n g e r e n we r k e r s e n d e k wa l i t e i t e n b i n n e n h e t j o n g e r e n we r k zi j n – m e d e d o o r d e b e z u i n i g i n g e n landelijk sterk teruggelopen. De invulling van vacatures is moeilijk, wa a r d o o r h e t j o n g e r e n we r k v a a k o n d e r b e z e t i s , e n d e d r u k o m p r o j e c t e n i n t e v u l l e n a l l e e n m a a r t o e n e e m t . G e v o l g d a a r v a n i s d a t d e k wa l i t e i t s e i s e n


8

v a n d e n i e u we i n s t r o o m we e r v e r d e r t e r u g l o p e n . Da a r m e e r a a k t h e t j o n g e r e n we r k i n e e n n e e r wa a r t s e s p i r a a l . Ve e l b e g i n n e n d e j o n g e r e n we r k e r s k e n n e n ze l f s d e b a s i s r e g e l s v o o r b r e e d j o n g e r e n we r k n i e t eens.


9

De rol van de plaatselijke instellingen De p l a a t s e l i j k e i n s t e l l i n g e n k a m p e n e c h t e r m e t e e n ze l f d e p r o b l e e m : g e b r e k a a n k wa l i t e i t o p h e t t e r r e i n v a n j o n g e r e n we r k o p s t a f n i v e a u . D a t kan het gevolg zijn van personeelsbeleid ( of het ontbreken daarvan), g e b r e k a a n i n z i c h t i n d e j o n g e r e n we r k m e t h o d i e k e n , g e b r e k a a n v i s i e o p j o n g e r e n we r k o f z e l f s h e t o n d e r g e s c h i k t m a k e n e n m o d e l l e r e n v a n j o n g e r e n we r k a a n d e e i g e n we r k i n z i c h t e n . G e v o l g i s d a t ( b e g i n n e n d e ) j o n g e r e n we r k e r s g e e n ( a d e q u a t e ) b e g e l e i d i n g o f z e l f s f o u t e a a n s t u r i n g v a n u i t d e i n s t e l l i n g k r i j g e n d o o r f u n c t i o n a r i s s e n u i t e e n a n d e r e we r k s o o r t m e t v a a k a n d e r e b e l a n g e n ( o v e r l a s t b e s t r i j d i n g v s o n t wi k k e l i n g e n ontplooiing.

Geen begeleiding J o n g e r e n we r k e r s d i e g e e n b e g e l e i d i n g k r i j g e n , r a k e n a l s n e l u i t ( d e n i e t v a s t g e s t e l d e ) k o e r s . De d yn a m i e k v a n d e g r o e p e n wa a r m e e g e we r k t m o e t wo r d e n , d e p s yc h i s c h e b e l a s t i n g v a n p r o b l e m a t i e k e n , d e m o g e l i j k e p s yc h i s c h e e n f ys i e k e d r e i g i n g v a n d e d o e l g r o e p e n , m a a k t j o n g e r e n we r k t o t e e n h e c t i s c h e we r k s o o r t . J o n g e r e n we r k e r s d i e z o n d e r e r v a r i n g , a c h t e r g r o n d c . q . a a n s t u r i n g i n d e p r a k t i j k wo r d e n g e z e t , k u n n e n z i c h a l s n e l o n t wi k k e l e n t o t o n g e l e i d e p r o j e c t i e l e n .


10

De e f f e c t i v i t e i t e n h e t r e n d e m e n t v a n d e a c t i e s v a n d e z e j o n g e r e n we r k e r s zi j n i n h o g e m a t e a f h a n k e l i j k v a n d e f a c t o r e n n a t u u r l i j k t a l e n t e n / o f g e l u k . De p r a k t i j k l a a t e c h t e r z i e n d a t d e ze j o n g e r e n we r k e r s d o o r g e b r e k a a n m e t h o d i s c h i n zi c h t v e e l k a p i t a l e f o u t e n m a k e n zo a l s : •

f o u t i e v e c o n t a c t l e g g i n g m e t d o e l g r o e p e n : t e a f wa c h t e n d e , t e meegaande of te agressieve benadering

•

doordram m en van de eigen of meegekregen boodschap c.q. opdracht en verlies van aansluiting

•

foutieve inschatting van de mogelijkheden van jongere c.q. doelgroep

•

projectie van eigen overtuigingen

•

t e s n e l l e o v e r d r a c h t v a n v e r a n t wo o r d e l i j k h e d e n ( a f s c h u i v e n )

•

slecht organiseren van activiteiten

•

etc.

De g e v o l g e n k u n n e n g r o o t z i j n : 1 . De j o n g e r e n we r k e r b r a n d t a f e n g a a t n i e t a l l e e n v e r l o r e n v o o r h e t j o n g e r e n we r k , m a a r b e l a n d t n i e t ze l d e n i n e e n i d e n t i t e i t s c r i s e s 2 . He t p r o j e c t h a a l t h e t b e o o g d e r e n d e m e n t n i e t . 3 . De o r g a n i s a t i e m o e t h e l e m a a l o p n i e u w b e g i n n e n 4 . De r e l a t i e o p d r a c h t g e v e r - u i t v o e r i n g s i n s t e l l i n g k o m t o n d e r d r u k . 5 . De d r u k wo r d t we e r d o o r v e r t a a l d n a a r d e u i t v o e r e n d e we r k e r s . Da t k a n we e r i n h o u d e n d a t a c h t e r b l i j v e n d e j o n g e r e n we r k e r s z ó d a n i g o n d e r d r u k wo r d e n g e z e t d a t d e j o n g e r e n we r k p r a k t i j k a l h a a r c h a r m e s v e r l i e s t : “ H e t j o n g e r e n we r k wa s a l n i e t l o n e n d , m a a r zo g a a t d e l o l e r h e l e m a a l a f ” .


11

O o k j o n g e r e n we r k e r s m e t e e n l a n g e r e s t a a t v a n d i e n s t r a k e n o p d r i f t e n zi e n u i t n a a r o f wo r d e n a a n g e t r o k k e n d o o r a n d e r e we r k k r i n g e n ( n i e t ze l d e n “ c o n c u l e g a ” 1- i n s t e l l i n g e n ) .

He t z a l d u i d e l i j k zi j n d a t h e t a l m e t a l e e n g r o o t k a p i t a a l v e r l i e s b e t e k e n t . Er g e r v i n d i k h e t o v e r i g e n s d a t j o n g e – e n t h o u s i a s t e e n g e m o t i v e e r d e m e n s e n ( wa n t d a t zi j n d e j o n g e r e n we r k e r s v r i j v a a k ) e e n g r o t e d e u k o p l o p e n i n h u n z e l f v e r t r o u we n . Vo o r b e g i n n e n d e j o n g e r e n we r k e r s i s h e t d a a r o m v a n b e l a n g g e d u r e n d e e e n p e r i o d e o p t e l o p e n m e t d e m e e r e r v a r e n j o n g e r e n we r k e r s . D e n i e u we j o n g e r e n we r k e r s m o e t e n d a n o o k i n d e e e r s t e p e r i o d e v o o r a l i n g e z e t wo r d e n o p l e e r - e n e r v a r i n g s t r a j e c t e n . I n h e t a l g e m e e n k a n g e s t e l d wo r d e n d a t e r v e e l we r k g a a t zi t t e n i n d e t r a i n i n g v a n j o n g e r e n we r k e r s . Tr a i n i n g e n d i e z o v e e l m o g e l i j k h a n d i n h a n d g a a n m e t p r a k t i j k o n t wi k k e l i n g e n projectuitvoering.

1 Concurrent-collega


12

Ervaringsopbouw. I n d e b o v e n g e n o e m d e g e we n s t e k wa l i t e i t e n v a n j o n g e r e n we r k e r s i s d e d o e l s i t u a t i e g e s c h e t s t . E e n e r v a r e n j o n g e r e n we r k e r we e t wa a r o m , wa t e n h o e e n m i s s c h i e n we l n e t z o b e l a n g r i j k : wa a r o m n i e t , wa t n i e t e n h o e n i e t . Vo o r d a t d e j o n g e r e n we r k e r d i t h e e f t b e r e i k t , i s e r - a f h a n k e l i j k v a n h e t instroomniveau- al een behoorlijke ervaring opgedaan: m et vallen en o p s t a a n , d o o r s c h a d e e n s c h a n d e . He t i n s t r o o m n i v e a u v a n d e j o n g e r e n we r k e r s i s d a n o o k v a n g r o o t b e l a n g : W a t v e r wa c h t e n we v a n d e j o n g e r e n we r k e r d i e b i n n e n k o m t e n ( h o e ) wo r d t h i j / z i j e e n e r v a r e n j o n g e r e n we r k e r ?

Do o r o p l e i d i n g , ( l e v e n s ) e r v a r i n g , p r a k t i s c h l e e r v e r m o g e n z i j n n i v e a u ’ s t e o n d e r s c h e i d e n . H i e r o n d e r t yp e e r i k z e n a a r “ o p l e i d i n g s n i v e a u ” , d i t wi l o v e r i g e n s n i e t ze g g e n d a t e e n “ o n g e s c h o o l d e ” j o n g e r e n we r k e r n i e t o p e e n h o o g ( H BO + +) n i v e a u k a n f u n c t i o n e r e n .

Opleidingsniveau en kwaliteiten


13


14

De p r a k t i j k v a n d e l a a t s t e j a r e n t o o n t d a t d e ze e r v a r i n g s - e n d e s k u n d i g h e i d o p b o u w n i e t z o m a a r a a n k o m t wa a i e n . H e t v e r e i s t e e n m i n o f m e e r p l a n m a t i g e e n d o e l g e r i c h t e i n p u t o m j o n g e r e n we r k e r s g e f a s e e r d d o o r t e l a t e n g r o e i e n i n d e u i t o e f e n i n g v a n h u n v a k . Di e i n p u t m o e t g e r i c h t zi j n o p d e o n t wi k k e l i n g v a n j o n g e r e n we r k e r s 2, i n p u t d i e : “ o p d e we g v a n d e o n t wi k k e l i n g v o o r u i t l o o p t , d a t wi l ze g g e n ; d e o n t wi k k e l i n g m e e t r e k t , t o t l e v e n we k t , h e t p r o c e s v a n o n t wi k k e l i n g o r g a n i s e e r t e n l e i d t , u i t g a a t v a n d e o n t wi k k e l i n g , m a a r n i e t l e u n t o p voltooide gerijpte functies” 3

Ee n b e l a n g r i j k e o b s t r u c t i e l i g t o p d i t m o m e n t i n d e d a g e l i j k s e p r a k t i j k z e l f , wa a r j o n g e r e n we r k e r s i n g e z e t wo r d e n v o o r e e n t a a k e n d a a r d o o r h e t o n t b r e k e n v a n a c t i e f o n t wi k k e l i n g s - e n d o o r s t r o m i n g s b e l e i d “ v a s t g e z e t ” wo r d e n o p g r o n d v a n t a k e n e n v e r m e e n d e “ v o l t o o i d e g e r i j p t e f u n c t i e s ” . I n 2 Hetzelfde uitgangspunt geldt overigens voor planmatig en doelgericht activeringsgericht jongerenwerk 3 Rene van der Veer: Ljev Vygotskij; Cultuur en ontwikkeling ( p. 159)


15

de volksmond past dan de uitdrukking: “als je voor een dubbeltje geboren b e n t ……. . ” . H e t za l d u i d e l i j k z i j n d a t d i t i n t e g e n s p r a a k i s m e t d e u i t g a n g s p u n t e n v a n d e b r e d e we r k s o o r t . A g o g i s c h we r k e n h o u d t j u i s t i n d a t e r g e we r k t wo r d t a a n v e r a n d e r i n g e n o p m i c r o , m e s o e n ( v o o r d e o u d e p o l i t i s e r e n d e r o t t e n ) m a c r o - n i v e a u . Da t g e l d t d u s n i e t a l l e e n v o o r deelnem ers aan het maatschappelijke verkeer, m aar zeker ook voor b e r o e p s k r a c h t e n i n d e we l z i j n s s e c t o r z e l f . I n d i e z i n o n t b r e e k t h e t b i n n e n d e we r k s o o r t n i e t a l l e e n a a n i n s t r o o m e n continuïteit, m aar ook aan m ensen die op grond van hun ervaringen, d e s k u n d i g h e d e n e n r u i m t e b i n n e n d e we r k s e t t i n g d o o r k u n n e n s t r o m e n o m juist die instroom en continuïteit op een hoger niveau te ( gaan) g a r a n d e r e n . D i e r u i m t e wo r d t o o k we i n i g o f n i e t a f g e d wo n g e n o f ( k a n o o k n i e t ) g e c r e ë e r d ( wo r d e n ) b i n n e n d e b e s t a a n d e p l a a t s e l i j k e i n s t e l l i n g e n o . a . d o o r e e n n a u ws l u i t e n d v r a a g e n a a n b o d - p r o d u c t b e l e i d e n / o f e e n t e beperkte reservering binnen de budgetten: de plaatselijke overheden zijn g e ï n t e r e s s e e r d i n h e t o p l o s s e n v a n h u n p r o b l e m e n e n wi l l e n n i e t d i e n e n a l s k we e k v i j v e r v o o r e x p e r i m e n t e n o p h e t g e b i e d v a n o n e r v a r e n i n s t r o o m . De p l a a t s e l i j k e i n s t e l l i n g e n a c c e p t e r e n – a l d a n n i e t o n d e r p r o t e s t - d i e h o u d i n g , d e b i j b e h o r e n d e o p d r a c h t e n e n g e l d e n . D a t ze d a a r d o o r n i e t alleen kiezen vòòr het eigen lijfsbehoud ( zekerstelling subsidierelatie), m a a r t e g e l i j k e r t i j d t e g e n d e k wa l i t a t i e v e o n t wi k k e l i n g v a n d e we r k s o o r t e n i n h e t k i e l zo g d a a r v a n d e o n t wi k k e l i n g e n o n t p l o o i i n g v a n j o n g e r e n e n d e uitgangspunten voor preventief jeugd- en jongerenbeleid lijkt daarbij al jaren geen punt.


16

De organisatie van ervaringsopbouw I n d e a f g e l o p e n j a r e n i s d u i d e l i j k g e wo r d e n d a t e r n i e t a l l e e n e e n m a s t e r p l a n n o d i g i s v o o r h e t j o n g e r e n we r k , h e t b e g i n t t e k e n e n v a n e e n wa a r a c h t i g d e l t a p l a n a a n t e n e m e n . De p r o b l e m e n i n s t r o o m , d o o r s t r o o m , continuïteit, deskundigheidsbevordering en kadervorm ing vragen een opzet d i e s t e r k p r a k t i j k g e r e l a t e e r d i s . I m m e r s h e t we r k m o e t u i t g e v o e r d b l i j v e n wo r d e n , t e r wi j l h e t t e g e l i j k e r t i j d “ l e u k , l e e r z a a m e n l o n e n d ” i s . I n h e t a c t i v e r i n g s g e r i c h t e j o n g e r e n we r k h a n t e r e n we d e t e r m e n “ l e u k , l e e r z a a m en succesvol”. Al s we u i t g a a n v a n e e n g e s t a g n e e r d e d o o r s t r o o m l i j k t h e t v o o r a l b e l a n g r i j k te investeren op: 1 . r e d e l i j k b r e e d e r v a r e n we r k e r s m e t b e p a a l d e d e s k u n d i g h e d e n : b i j v . i n t e r v e n i ë r e n d o n d e r z o e k , a m b u l a n t we r k , a c t i v e r i n g s g e r i c h t we r k , g r o e p s we r k , m e i d e n we r k , o r g a n i s a t i e , p . r . e . d .

I n e e r s t e i n s t a n t i e wo r d e n d e z e b e r o e p s k r a c h t e n d o o r m i d d e l v a n t e a m b u i l d i n g ( v i s i e o n t wi k k e l i n g , p r a k t i j k o n d e r z o e k ) n a a r e e n h o g e r n i v e a u g e t r o k k e n . Af h a n k e l i j k v a n h u n l e e r m o g e l i j k h e d e n wo r d e n z e d o o r g e t r o k k e n i n h u n o n t wi k k e l i n g . Da t wo r d t s n e l v e r l e n g d ( n a 4 t o t 8 we k e n ) i n u i t v o e r i n g s t r a j e c t e n . D e v e r a n t wo o r d e l i j k h e i d v o o r d e samenhang ligt bij een derde organisatie ( hierboven ingevuld als coach) 2 . De z e g r o e p wo r d t i n d e p r a k t i j k g e s t u u r d o m v i a p r o j e c t u i t v o e r i n g n i e u we i n s t r o o m t e b e g e l e i d e n o p d e u i t v o e r i n g v a n b r e e d k i n d e r - t i e n e r e n j o n g e r e n we r k o f o n d e r d e l e n d a a r v a n .


17

3 . Do o r m i d d e l v a n p e r s o o n l i j k e o n t wi k k e l i n g s p l a n n e n wo r d e n z o we l d e praktijkuitvoerders ( instroom) als het ( beginnende) kader geënthousiasmeerd en geactiveerd naar volgende niveau’s


18

I n h e t g e h e l e t r a j e c t zu l l e n m e t r e g e l m a a t m e n s e n u i t s t r o m e n o p g r o n d v a n h u n p e r s o o n l i j k e a m b i t i e s , m o g e l i j k h e d e n o f we n s e n zo n d e r d a t d a a r b i j d e c o n t i n u i t e i t v a n i n s t r o o m , d o o r s t r o o m e n e r v a r i n g g e v a a r l o o p t . He t i s z e l f s van levensbelang om de doorstrom ing op gang te houden.

De eerste aanzet en positionering De l a a t s t e we k e n zi j n d i s c u s s i e s m e t d e r d e n g e v o e r d De g e s p r e k s p a r t n e r s ( v a n d i r e c t i e e n s t a f v a n we l zi j n s i n s t e l l i n g e n t o t e n m e t a m b t e n a r e n i n d e regio ) erkennen de noodzaak tot vorming van een soort provinciale “pool”. Z o a l s g e wo o n l i j k h e e f t i e d e r e e n d a n v o o r k e u r e n v o o r o r g a n i s a t i e - o p ze t . I k h e b e r e e n a a n t a l o p e e n r i j t j e g e z e t . Da t i s v o o r a l b e l a n g r i j k i n v e r b a n d met de strategische keuzes. 1 . W e zo u d e n s a m e n m o e t e n g a a n we r k e n m e t e e n a a n t a l o r g a n i s a t i e s d i e j o n g e r e n we r k i n h u n p a k k e t h e b b e n . De z e o r g a n i s a t i e s z o u d e n j o n g e r e n we r k e r s m o e t e n d e t a c h e r e n i n d i e “ p o o l ” e n d a a r d e i n h o u d e l i j k e v e r a n t wo o r d e l i j k h e i d m o e t e n l e g g e n . Da a r n a a s t k a n o p h e t g e b i e d v a n i n s t r o o m s a m e n g e we r k t wo r d e n m e t o n d e r wi j s i n s t e l l i n g e n . De e i n d v e r a n t wo o r d e l i j k h e i d b l i j f t l i g g e n b i j d e d i r e c t i e s ( g e za m e n l i j k d i r e c t e u r e n o v e r l e g ) . F i n a n c i e r i n g u i t d e o n t wi k k e l i n g s p o t j e s v a n d e i n s t e l l i n g e n e n s u b s i d i e s c . q . s p o n s o r i n g 2 . W e k u n n e n e e n “ p o o l ” j o n g e r e n we r k e r s v o r m e n d i e o p g r o n d v a n o v e r l e g m e t g e m e e n t e s i n g e z e t wo r d t . F i n a n c i e r i n g v a n u i t p r o v i n c i e , gem eentes, sponsoring e.d. 3 . W e m o e t e n z e l f e e n u i t v o e r i n g s o r g a a n wo r d e n v a n d e g e m e e n t e l i j k e e n / o f p r o v i n c i a l e p o o l . S a m e n we r k i n g m e t o n d e r wi j s i n s t e l l i n g e n , ze l f s t a n d i g e a c q u i s i t i e e n we r k u i t v o e r i n g . 4 . Ee n a p a r t c o m m e r c i e e l b u r e a u 5. W ellicht zijn er variaties en totaal andere m ogelijkheden. De v a r i a n t e n 1 e n 2 h e b b e n n i e t m i j n v o o r k e u r , o m d a t b e i d e p a r t i j e n i n d e l o o p v a n d e g e s c h i e d e n i s n o o i t e c h t b e we z e n h e b b e n b e g a a n t e z i j n g e we e s t m e t h e t “ p r o d u c t ” j o n g e r e n we r k . D e wa a n v a n d e d a g e n a n d e r e b e l a n g e n m a a k t zo ’ n p o o l v o r m i n g t o t s p e e l b a l v a n i n c i d e n t e n .


19

Draagvlak in de praktijk Ni e t a l l e e n b o v e n g e n o e m d e p a r t i j e n zi e n o v e r i g e n s m o g e l i j k h e d e n . V o o r a l j o n g e r e n we r k e r s d i e a l e n i g e t i j d i n d e p r a k t i j k zi t t e n s n a k k e n n a a r s a m e n we r k i n g e n m o g e l i j k h e d e n v o o r v e r b e t e r i n g v a n d e we r k s o o r t . I n we z e n zo u h e t e e n e n a n d e r d u s ze l f s s p o n t a a n b o v e n p l a a t s e l i j k o f r e g i o n a a l ( l o w p r o f i l e ) g e o r g a n i s e e r d m o e t e n k u n n e n wo r d e n .

Tot Slot O p g r o n d v a n d e p r o b l e m e n i n h e t j o n g e r e n we r k p r o b e e r i k a l j a r e n k o p p e l i n g e n t e m a k e n d i e h e t j o n g e r e n we r k e e n k wa l i t a t i e v e i m p u l s k u n n e n g e v e n . I k g e l o o f n i e t d a t d e h u i d i g e i n s t e l l i n g e n v o o r we l z i j n e n o n d e r wi j s d a t z e l f k u n n e n ( o f wi l l e n ) . I k we e t we l d a t i e d e r e o r g a n i s a t i e een geldpot onder aan de regenboog ziet staan. Een geldpot die niet bevorderlijk is voor objectieve discussies. Geld en het “zien van handel” v e r t r o e b e l t d e wa a r n e m i n g n o g a l e e n s . He t z o u d a n we e r h a n d e l k u n n e n wo r d e n d i e we i n i g v e r a n k e r i n g e n k e n t . I k d e n k e c h t e r d a t we e e n h o g e r b e l a n g m o e t e n d i e n e n , h e t b e l a n g v a n g o e d i n t e g r a a l j o n g e r e n we r k d a t i n z e t o p o n t wi k k e l i n g e n o n t p l o o i i n g v a n j o n g e r e n , d r a a g l a s t v e r m i n d e r i n g e n d r a a g k r a c h t v e r g r o t i n g . J o n g e r e n we r k i s n i e t v o o r g e m e e n t e s o f o r g a n i s a t i e s , j o n g e re n w e rk i s v o o r j o n g e re n . Ro t t e r d a m , 2 9 m a a r t 2 0 0 1 , J a n Sc h e l l e k e n s


20

Bureau voor jeugd- en jongerenwerk Kwartelstraat 18, 4901 AD Oosterhout Advies, training en begeleiding of

Recommend Documents